summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/mex.html
diff options
context:
space:
mode:
authorNorbert Preining <norbert@preining.info>2019-09-02 13:46:59 +0900
committerNorbert Preining <norbert@preining.info>2019-09-02 13:46:59 +0900
commite0c6872cf40896c7be36b11dcc744620f10adf1d (patch)
tree60335e10d2f4354b0674ec22d7b53f0f8abee672 /info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/mex.html
Initial commit
Diffstat (limited to 'info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/mex.html')
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/mex.html222
1 files changed, 222 insertions, 0 deletions
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/mex.html b/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/mex.html
new file mode 100644
index 0000000000..af2d317640
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/mex.html
@@ -0,0 +1,222 @@
+<HTML>
+<HEAD>
+<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
+<TITLE>MeX, pdfMeX</TITLE>
+</HEAD>
+
+<BODY>
+
+<!-- May 2008. Staszek Wawrykiewicz (StaW at gust.org.pl).
+TeX Live 2008 revision. Public domain. -->
+
+<center>
+<h2>MeX i pdfMeX</h2>
+</center>
+MeX jest adaptacją formatu Plain TeX do składu w&nbsp;języku polskim
+z&nbsp;uwzględnieniem polskich zwyczajów drukarskich.<br>
+Autorzy: Bogusław Jackowski i&nbsp;Marek Ryćko.<br>
+Dokumentacja poniższa omawia pokrótce tworzenie formatu <code>mex.fmt</code>
+(lub <code>pdfmex.fmt</code>, dla wersji TeX-a tworzącej
+od razu pliki PDF)
+i&nbsp;jego użycie w&nbsp;instalacji zgodnej z&nbsp;<code>Web2c</code>
+(dystrybucja TeX Live) a&nbsp;także MiKTeX.
+Szczegółowe informacje nt. pakietu MeX zawarto w&nbsp;pliku
+<code>mexinfo.pol</code>.
+
+<p>
+W dystrybucji dołączono ponadto prosty plik przykładowy
+<code>doc/polish/mex/base/tstmex.tex</code>, służący do przetestowania
+poprawnego działania formatu MeX. Początkującym użytkownikom zaleca się
+zapoznanie z&nbsp;zawartością tego pliku.
+Plik ten dostępny jest także na serwerze
+<a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/zaczynam/">GUST</a>.
+
+<hr>
+
+<h3>I. Przygotowanie formatu MeX/pdfMeX (polskiej implementacji formatu Plain)</h3>
+
+Format w systemie TeX to wstępnie prekompilowany (aby przyspieszyć jego
+analizę przez program <code>tex/pdftex</code>) zestaw makrodefinicji oraz reguł
+przenoszenia wyrazów dla wybranego zestawu języków. Plik formatu z reguły
+posiada rozszerzenie <code>.fmt</code>.<p>
+
+Przygotowanie formatu MeX (lub pdfMeX do tworzenia
+plików PDF) polega w&nbsp;skrócie na uruchomieniu:
+<pre>
+<em>tex-engine</em> --ini mex.ini
+</pre>
+
+gdzie <em>tex-engine</em> oznacza program <code>tex</code> lub
+<code>pdftex</code>. Obecnie, od Web2c wer. 7.5.5, używamy jednego programu:
+<code>pdftex</code>, zaś ,,sposób'' generowania formatu (dla tworzenia
+plików DVI lub PDF) zależny jest od zawartości pliku <code>.ini</code>.
+Zatem format do tworzenia plików PDF generujemy obecnie poleceniem:
+<code>pdftex --ini pdfmex.ini</code>.
+Podczas przetwarzania wczytywane są pliki makr formatu MeX, a&nbsp;także
+<code>plain.tex</code> oraz wzorce przenoszenia wyrazów dla języka polskiego
+i&nbsp;angloamerykańskiego.
+
+<p>
+Ponieważ wygenerowany plik powinien znaleźć się w&nbsp;odpowiednim
+miejscu struktury katalogów, a&nbsp;także powinien zostać ,,zarejestrowany''
+w&nbsp;instalacji, współczesne dystrybucje ułatwiają proces generowania.
+
+<ul>
+<li>W&nbsp;dystrybucji
+opartej na Web2c (TeX Live) formaty generowane są przy pomocy
+programu <code>fmtutil</code> (<code>fmtutil --help</code> wyświetla dostępne
+opcje) zaś deklaracje formatów znajdują się w&nbsp;pliku
+<code>texmf/web2c/fmtutil.cnf</code> (gdy posiadamy drzewo katalogów
+zawierające lokalne pliki konfiguracyjne instalacji systemu TeX, program
+<code>fmtutil</code> korzysta z&nbsp;lokalnej kopii <code>fmtutil.cnf</code>;
+dokładne położenie pliku wyświetli uruchomienie polecenia:
+<code>kpsewhich fmtutil.cnf</code>).<br>
+Tyle teorii co dzieje się za kulisami. Obecnie w dystrybucji TeX Live
+cały proces generowania formatów został zautomatyzowany: po instalacji pakietu
+do obsługi danego języka aktualizowane są omówione wyżej pliki konfiguracyjne,
+po czym generowne są pliki formatów dla wszystkich dostępnych odmian-silników
+TeX-a.<br>
+W&nbsp;systemach Windows
+należy samodzielnie zmodyfikować plik <code>fmtutil.cnf</code>, po czym
+uruchomić polecenie <code>fmtutil --byfmt=mex</code>
+(lub <code>fmtutil --byfmt=pdfmex</code>).
+
+<li>
+W MiKTeX (od wersji 2.0)
+należy uruchomić w&nbsp;menu <code>MiKTeX Options</code> podmenu
+<code>TeX Formats</code>, zaznaczyć format
+<code>MeX</code> (<code>pdfMeX</code>) i&nbsp;utworzyć (przyciskiem
+<code>Build</code>) potrzebny plik formatu.
+</ul>
+
+<p>
+W&nbsp;obu omawianych przypadkach tworzony jest plik formatu
+<code>mex.fmt</code> (lub <code>pdfmex.fmt</code>), który jest
+umieszczany w&nbsp;katalogu właściwym dla tego rodzaju
+plików, oraz tworzony jest program <code>mex</code> lub <code>pdfmex</code>
+(uruchamia on program <code>pdftex</code>
+z&nbsp;formatem <code>mex</code> bądź
+z&nbsp;formatem <code>pdfmex</code>).</p>
+
+<hr>
+
+<h3>II. Użycie</h3>
+
+Aktualne implementacje, oparte na Web2c, a&nbsp;także MiKTeX pozwalają
+na prawidłowe przekodowanie znaków diakrytycznych w&nbsp;pliku TeX-owym
+na wewnętrzną reprezentację, stosowaną przez programy.
+W&nbsp;Polsce, niestety,
+stosowane są różne ,,standardy'' kodowania diakrytyków w&nbsp;tworzonych przez
+użytkownika plikach, zależnie od systemu operacyjnego. Dla potrzeb systemu
+TeX używamy zewnętrznych, tekstowych plików TCX, pozwalających ,,obsłużyć''
+różne spotykane ,,standardy''. Dzięki temu przekodowanie działa też
+w&nbsp;drugą stronę, kiedy TeX wyświetla komunikaty i&nbsp;zapisuje pliki
+<code>.log</code>, a&nbsp;także pliki ze spisem treści, skorowidzem itp.<p>
+
+Uruchomienie polecenia:<br>
+<code>mex --translate-file=TCXFILE myfile.tex</code><br>
+oznacza uruchomienia TeX-a z&nbsp;formatem <code>mex.fmt</code>
+i&nbsp;z&nbsp;odpowiednią tablicą przekodowań (ich lista znajduje się
+poniżej). Polecenie <code>mex</code> tworzone jest zwykle jako dowiązanie
+do programu (obecnie) <code>pdftex</code> w&nbsp;katalogu zawierającym binaria.<p>
+
+Przekodowanie (plik TCX) może być deklarowane bezpośrednio w&nbsp;pliku
+TeX-owym.
+<!-- Począwszy od wersji Web2c&nbsp;7.4, wymaga to podania
+w&nbsp;wierszu poleceń opcji <code>--parse</code> lub włączenia jej na
+stałe, co wymaga zmiany w&nbsp;głównym pliku
+konfiguracyjnym <code>texmf.cnf</code>:<br>
+<code>parse_first_line = t</code><br>
+(t -- od `true', zamiast domyślnego przypisania f -- od `false'). -->
+Przykładowo, jeśli <b>pierwszy</b> wiersz pliku zawiera
+ komentarz strukturalny postaci<br>
+ <code>%&mex --translate-file=il2-pl</code><br>
+ to plik może być przetworzony za pomocą polecenia <code>pdftex plik.tex</code>;
+ zostanie wtedy wczytany format <code>mex.fmt</code> oraz tablica
+ <code>il2-pl.tcx</code>
+ przekodowania z&nbsp;układu iso8859-2 do układu fontów PL (wewnętrznego
+ dla programu TeX).<p>
+
+ W&nbsp;dystrybucjach dostarczono szereg plikow TCX. Można je znaleźć
+ w&nbsp;katalogu <code>texmf/web2c/</code>:
+
+<p>
+<table border>
+<tr>
+ <td> amiga-pl.tcx </td> <td> AmigaPL do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>il2-pl.tcx</td> <td> iso8859-2 (latin2) do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>cp1250pl.tcx</td> <td> Windows cp1250 do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>cp852-pl.tcx</td> <td> IBM cp852 do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>macce-pl.tcx</td> <td> Apple MacCE do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>maz-pl.tcx</td> <td> Mazovia do PL </td>
+</tr>
+</table>
+
+<hr>
+
+<h3> III. Polskie fonty PostScriptowe</h3>
+
+Aktualne dystrybucje zawierają fonty w&nbsp;wersji
+Type&nbsp;1 (postscriptowe) serii PL
+(spolonizowane standardowe dla TeX-a fonty CM), a&nbsp;także znacznie
+rozszerzone i&nbsp;obecnie zalecane fonty Latin Modern.
+ Można je także znaleźć w&nbsp;najbliższym węźle CTAN lub jego kopii,
+ np.:<br>
+ <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/language/polish/plpsfont/">
+ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/language/polish/plpsfont/</a>.<br>
+ <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/fonts/lm/">
+ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/fonts/lm/</a>.<p>
+
+Przedstawimy tu przykład dotyczący instalacji fontów PL.
+ Pliki <code>.pfb</code> powinny znaleźć się w&nbsp;podkatalogu
+ <code>texmf/fonts/type1/public/pl/</code> naszej instalacji, pliki
+ map fontowych (<code>.map</code>) w&nbsp;katalogu
+ <code>texmf/fonts/map/dvips/pl/</code> zaś wektory kodowań
+(<code>.enc</code>) -- w&nbsp;katalogu <code>texmf/fonts/enc/dvips/pl/</code>
+<p>
+W dystrybucjach opartych na Web2c zautomatyzowano, poprzez użycie programu
+<code>updmap</code>, proces tworzenia map fontowych dla programów
+<code>dvips</code>, <code>pdftex</code>
+i&nbsp;<code>dvipdfmx</code>. Poniżej omówiono więc tylko, czego ten proces
+dotyczy.
+<p>
+ Sterownik <code>dvips</code> (zamieniający wynik pracy TeX-a, plik DVI,
+ do formatu PostScript) wymaga aby deklaracje map fontowych
+ (dla fontów PL konkretnie zawartość <code>texmf/fonts/map/dvips/pl/pl.map</code>)
+ były dołączone do pliku <code>texmf/fonts/map/dvips/updmap/psfonts.map</code>.
+ Mapy fontowe można alternatywnie dołączyć w&nbsp;pliku
+ <code>texmf/dvips/config/config.ps</code> (lub jego lokalnej kopii),
+ dopisując wiersz:<br>
+ <code>p +pl.map</code><br>
+ po deklaracji głównej mapy fontowej: <code>p psfonts.map</code>. <p>
+
+ Aby fonty Type&nbsp;1 były użyte przez program <code>pdfTeX</code>,
+ należy sprawdzić jakie mapy fontowe są deklarowane w&nbsp;pliku
+ <code>texmf/fonts/map/pdftex/updmap/pdftex.map</code> -- powinien on także
+ zawierać deklaracje map fontowych dla fontów PL.<p>
+
+W&nbsp;dystrybucjach wszystkie aktualnie dostępne polskie fonty
+Type1 są gotowe do użycia zarówno przez program <code>dvips</code>,
+<code>pdftex</code>, jak i&nbsp;<code>dvipdfmx</code> .<p>
+
+Bardziej szczegółowe omówienie instalacji fontów Type1 zawarte
+jest w&nbsp;artykule <a href="../fonty/fonts_inst.html">Instalowanie
+fontów Type1/True Type</a>. <p>
+
+<hr>
+
+<i>Staszek Wawrykiewicz</i> (StaW at gust dot org dot pl), 30.05.2008.
+
+</BODY>
+</HTML>
+