summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki
diff options
context:
space:
mode:
authorNorbert Preining <norbert@preining.info>2019-09-02 13:46:59 +0900
committerNorbert Preining <norbert@preining.info>2019-09-02 13:46:59 +0900
commite0c6872cf40896c7be36b11dcc744620f10adf1d (patch)
tree60335e10d2f4354b0674ec22d7b53f0f8abee672 /info/tex-virtual-academy-pl/poczatki
Initial commit
Diffstat (limited to 'info/tex-virtual-academy-pl/poczatki')
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/index.html35
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/latex-pl.html254
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/mex.html222
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/spw.html156
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/tetex.html41
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/web2c.html199
6 files changed, 907 insertions, 0 deletions
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/index.html b/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/index.html
new file mode 100644
index 0000000000..9a7f546a50
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/index.html
@@ -0,0 +1,35 @@
+<html>
+<head>
+<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
+<meta http-equiv="Content-language" content="pl">
+<meta name="Author" content="Włodzimierz Macewicz">
+<meta name="Keywords" content="tex,podstawy, Wirtualna Akademia">
+<title> TeX dla początkujących</title>
+</head>
+<body bgcolor=#F0F0A0>
+
+<a href="../gify/lew.gif">
+<img src="../gify/texologia.gif"
+ width=540 height=135
+ alt="Katedra TeX-ologii"></a>
+
+
+<p>
+<img src="../gify/artykul.gif">
+<!-- <a href="http://www.gust.org.pl/cototex.html"> -->
+<a href="../cototex.html">Przewodnik po systemie TeX (podstawowe informacje)</a><br>
+<img src="../gify/artykul.gif">
+<a href="../podstawy/tex.html">Podstawy systemu TeX</a><br>
+<img src="../gify/artykul.gif">
+<!-- <a href="http://www.mimuw.edu.pl/~wolinski/spw.html"> -->
+<a href="spw.html">
+O polonizacji TeX-a</a><br>
+<img src="../gify/artykul.gif">
+<!-- <a href="http://www.gust.org.pl/DOC/poczatki/web2c.html"> -->
+<a href="web2c.html">Web2C</a>
+<br>
+<hr>
+<em>StaW</em>. Ostatnie zmiany: 15.05.2014
+</body>
+</html>
+
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/latex-pl.html b/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/latex-pl.html
new file mode 100644
index 0000000000..cc2d7da94a
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/latex-pl.html
@@ -0,0 +1,254 @@
+<HTML>
+<HEAD>
+<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
+<TITLE>(pdf)LaTeX i polski</TITLE>
+</HEAD>
+
+<BODY>
+
+<!-- May 2014. Staszek Wawrykiewicz (StaW@gust.org.pl).
+TeX Live 2014 revision. Public domain. -->
+
+<center>
+<h2>(Pdf)LaTeX i język polski</h2>
+</center>
+
+Dokumentacja niniejsza omawia pokrótce generowanie formatów do tworzenia
+plików DVI oraz PDF, ze wsparciem dla języka polskiego i ich użycie
+w środowisku opartym na Web2c (TeX Live) lub MiKTeX.
+Od wersji 7.5.5 Web2c oba typy plików generowane są jednym programem
+<code>pdftex</code>.
+
+Omówiono teorię co dzieje się za kulisami. Obecnie w dystrybucji TeX Live
+cały proces generowania formatów został zautomatyzowany: po instalacji pakietu
+do obsługi danego języka aktualizowane są odpowiednie pliki konfiguracyjne,
+po czym generowne są pliki formatów dla wszystkich dostępnych odmian-silników
+TeX-a.
+
+<p>
+Poniżej pokazano prosty przykład tworzenia pliku z użyciem
+pakietu <code>Polski</code>. Pakiet ten dostarcza narzędzi potrzebnych do składu
+dokumentów w&nbsp;języku polskim LaTeXem&nbsp;2e.<br>
+Autorzy pakietu: Mariusz Olko i Marcin Woliński.<br>
+Więcej informacji na temat samego pakietu -- patrz plik
+<code>czytaj.txt</code> dystrybucji pakietu Polski (dawniej PLaTeX).
+
+<p>
+Ponadto w&nbsp;dystrybucjach
+dołączono przykładowy plik <code>doc/latex/polski/sample-polski.tex</code>.
+służący do przetestowania poprawnego
+działania formatu LaTeX. Początkującym użytkownikom zaleca się
+zapoznanie z&nbsp;zawartością tego pliku.
+<!-- Plik ten dostępny jest także na serwerze
+<a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/zaczynam/">GUST</a>. -->
+Techniczne szczegóły dotyczące użycia pakietu polski.sty
+(główny element pakietu polski) dostępne są po dwukrotnym uruchomieniu:<br>
+ <code>latex polski.dtx</code><br>
+ <code>latex polski.dtx</code><br>
+i wyświetleniu wynikowego <code>polski.dvi</code>.<p>
+
+<hr>
+
+<h3>I. Przygotowanie formatu LaTeX2e do obsługi języka polskiego</h3>
+
+<p>
+Format w&nbsp;systemie TeX to wstępnie prekompilowany (aby przyspieszyć
+jego analizę przez program <code>tex/pdftex</code>) zestaw makrodefinicji oraz reguł
+przenoszenia wyrazów dla wybranego zestawu języków.
+Plik formatu z&nbsp;reguły posiada rozszerzenie <code>.fmt</code>.
+Tworzenie formatu to, w&nbsp;skrócie, uruchomienie programu
+<code>tex/pdftex</code>
+z&nbsp;opcją <code>--ini</code> i&nbsp;wczytanie odpowiedniego pliku
+inicjującego (dla LateX jest to plik <code>latex.ltx</code>).
+W&nbsp;LaTeX&nbsp;2e zestaw reguł przenoszenia wyrazów jest zwyczajowo
+deklarowany w&nbsp;pliku o&nbsp;nazwie <code>language.dat</code>.
+Plik ten znajduje się zwykle w&nbsp;podkatalogu
+<code>tex/generic/config/language.dat</code> lokalnej konfiguracji systemu
+TeX bądź w&nbsp;identycznym podkatalogu katalogu głównego instalacji. Modyfikacja
+<code>language.dat</code> polega na usunięciu w&nbsp;tym pliku znaku komentarza
+`%' w&nbsp;wierszu<br>
+<code>polish plhyph.tex</code>
+i&nbsp;ewentualnym
+zablokowaniu takim znakiem niepożądanych deklaracji wzorców dzielenia
+wyrazów.</p>
+
+<b>Przygotowanie formatu:</b>
+
+ <p> W teTeX/TeX Live należy uruchomić program
+ <code>texconfig</code>,
+ uaktywnić reguły dzielenia wyrazów dla języka polskiego -- menu
+ <code>Hyphenation</code> uruchamia edycję pliku
+ <code>language.dat</code>; po zapisaniu zmian w&nbsp;pliku
+ i&nbsp;zakończeniu edycji, zostanie automatyczne wygenerowany format
+ <code>latex.fmt</code> zawierający
+ wybrane wzorce dzielenia oraz mechanizm Babel przełączania języków;
+ <code>texconfig</code> tworzy ponadto dowiązanie (lub program)
+ <code>latex</code>.<br>
+ Dla dociekliwych: powyższe odpowiada uruchomieniu z&nbsp;linii
+ poleceń:<br>
+ <code>fmtutil --byfmt latex; texlinks</code><br>
+ zaś na niższym poziomie -- poleceniu<br>
+ <code>pdftex --ini --progname=latex latex.ini</code><br>
+ (od Web2c wer. 7.5.5 używamy jednego programu <code>pdftex</code>).</p>
+
+ <p> W instalacji MiKTeX należy uruchomić menu
+ <code>MiKTeX Options</code>, zaznaczyć w&nbsp;podmenu
+ <code>Languages: polish</code> reguły przenoszenia wyrazów, po czym
+ w&nbsp;menu <code>TeX Formats</code> wygenerować (przyciskiem
+ <code>Build</code>) nowy format <code>latex.fmt</code>, zawierający
+ polskie wzorce.<br>
+ Format <code>pdflatex.fmt</code> dla tworzenia plików PDF
+ tworzony jest analogicznie.</p>
+
+<p>
+W&nbsp;omawianych wyżej przypadkach tworzony jest plik formatu
+ <code>latex.fmt</code> (lub <code>pdflatex.fmt</code>), który jest
+ umieszczany w&nbsp;katalogu właściwym dla tego rodzaju
+ plików, oraz tworzony jest program <code>latex</code> lub
+ <code>pdflatex</code>
+<!-- (uruchamia on program <code>tex</code> lub
+ <code>pdftex</code> z&nbsp;odpowiednim formatem). -->
+</p>
+
+<hr>
+
+<h3>II. Użycie</h3>
+
+Aktualne implementacje, oparte na Web2c, a&nbsp;także MiKTeX pozwalają
+na prawidłowe przekodowanie znaków diakrytycznych w&nbsp;pliku TeX-owym
+na wewnętrzną reprezentację, stosowaną przez programy.
+W&nbsp;Polsce, niestety,
+stosowane są różne ,,standardy'' kodowania diakrytyków w&nbsp;tworzonych przez
+użytkownika plikach, zależnie od systemu operacyjnego. Dla potrzeb systemu
+TeX używamy zewnętrznych, tekstowych plików TCX, pozwalających ,,obsłużyć''
+różne spotykane ,,standardy''. Dzięki temu przekodowanie działa też
+w&nbsp;drugą stronę, kiedy TeX wyświetla komunikaty i&nbsp;zapisuje pliki
+<code>.log</code>, a&nbsp;także pliki ze spisem treści, skorowidzem itp.<p>
+
+Uruchomienie polecenia:<br>
+<code>latex --translate-file=TCXFILE myfile.tex</code><br>
+oznacza uruchomienia TeX-a z&nbsp;formatem <code>latex.fmt</code>
+i&nbsp;z&nbsp;odpowiednią tablicą przekodowań (ich lista znajduje się
+poniżej).<p>
+
+Przekodowanie (plik TCX) może być deklarowane bezpośrednio w&nbsp;pliku
+TeX-owym.
+<!-- Począwszy od wersji Web2c&nbsp;7.4, wymaga to podania
+w&nbsp;wierszu poleceń opcji <code>--parse</code> lub włączenia jej na
+stałe, co wymaga zmiany w&nbsp;głównym pliku
+konfiguracyjnym <code>texmf.cnf</code>:<br>
+<code>parse_first_line = t</code><br>
+(t -- od `true', zamiast domyślnego przypisania f -- od `false'). -->
+Przykładowo, jeśli <b>pierwszy</b> wiersz pliku zawiera
+ komentarz strukturalny postaci<br>
+ <code>%&latex --translate-file=il2-pl</code><br>
+ to plik może być przetworzony za pomocą polecenia <code>pdftex plik.tex</code>;
+ zostanie wtedy wczytany format <code>latex.fmt</code> oraz tablica
+ <code>il2-pl.tcx</code>
+ przekodowania z&nbsp;układu iso8859-2 do układu fontów PL (wewnętrznego
+ dla programu TeX; w&nbsp;LaTeX-u ma on kryptonim OT4).<p>
+
+Tym samym zbędna jest deklaracja w&nbsp;preambule pliku LaTeX-owego:<br>
+ <code>\usepackage[latin2]{inputenc}</code><p>
+ <code>\usepackage[OT4]{fontenc}</code><p>
+
+
+W&nbsp;dystrybucjach dostarczono szereg plikow TCX. Można je znaleźć
+w&nbsp;katalogu <code>texmf/web2c/</code>:<br>
+<table border>
+<tr>
+ <td> amiga-pl.tcx </td> <td> AmigaPL do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>il2-pl.tcx</td> <td> iso8859-2 (latin2) do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>cp1250pl.tcx</td> <td> Windows cp1250 do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>cp852-pl.tcx</td> <td> IBM cp852 do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>macce-pl.tcx</td> <td> Apple MacCE do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>maz-pl.tcx</td> <td> Mazovia do PL </td>
+</tr>
+</table>
+
+<p>
+A oto przykład pliku LaTeX-owego:
+
+<pre>
+ %& --translate-file=cp1250pl
+ \documentclass[a4paper]{article}
+ \usepackage{polski}
+ \begin{document}
+ Polskie literki piszemy w standardzie Windows cp1250: .....
+ \end{document}
+</pre>
+
+ Jak widać, nasz plik ma krótką preambułę -- pakiet <code>polski</code>
+ korzysta domyślnie z&nbsp;zainstalowanych fontów PL (odpowiada mu układ
+ OT4, więc zbędna jest deklaracja <code>\usepackage[OT4]{fontenc}</code>).
+ Jeśli korzystamy
+ z&nbsp;fontów EC nasza preambuła powinna zawierać dodatkowy wiersz:<br>
+ <code>\usepackage[T1]{fontenc}</code>
+
+
+<h3> III. Polskie fonty PostScriptowe</h3>
+
+Aktualne dystrybucje zawierają fonty w&nbsp;wersji
+Type&nbsp;1 (postscriptowe) serii PL
+(spolonizowane standardowe dla TeX-a fonty CM), a&nbsp;także znacznie
+rozszerzone i&nbsp;obecnie zalecane fonty Latin Modern.
+ Można je także znaleźć w&nbsp;najbliższym węźle CTAN lub jego kopii,
+ np.:<br>
+ <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/language/polish/plpsfont/">
+ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/language/polish/plpsfont/</a>.<br>
+ <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/fonts/lm/">
+ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/fonts/lm/</a>.<p>
+
+Przedstawimy tu przykład dotyczący instalacji fontów PL.
+ Pliki <code>.pfb</code> powinny znaleźć się w&nbsp;podkatalogu
+ <code>texmf/fonts/type1/public/pl/</code> naszej instalacji, pliki
+ map fontowych (<code>.map</code>) w&nbsp;katalogu
+ <code>texmf/fonts/map/dvips/pl/</code> zaś wektory kodowań
+(<code>.enc</code>) -- w&nbsp;katalogu <code>texmf/fonts/enc/dvips/pl/</code>
+<p>
+W dystrybucjach opartych na Web2c zautomatyzowano, poprzez użycie programu
+<code>updmap</code>, proces tworzenia map fontowych dla programów
+<code>dvips</code>, <code>pdftex</code>
+i&nbsp;<code>dvipdfmx</code>. Poniżej omówiono więc tylko, czego ten proces
+dotyczy.
+<p>
+ Sterownik <code>dvips</code> (zamieniający wynik pracy TeX-a, plik DVI,
+ do formatu PostScript) wymaga aby deklaracje map fontowych
+ (dla fontów PL konkretnie zawartość <code>texmf/fonts/map/dvips/pl/pl.map</code>)
+ były dołączone do pliku <code>texmf/fonts/map/dvips/updmap/psfonts.map</code>.
+ Mapy fontowe można alternatywnie dołączyć w&nbsp;pliku
+ <code>texmf/dvips/config/config.ps</code> (lub jego lokalnej kopii),
+ dopisując wiersz:<br>
+ <code>p +pl.map</code><br>
+ po deklaracji głównej mapy fontowej: <code>p psfonts.map</code>. <p>
+
+ Aby fonty Type&nbsp;1 były użyte przez program <code>pdfTeX</code>,
+ należy sprawdzić jakie mapy fontowe są deklarowane w&nbsp;pliku
+ <code>texmf/fonts/map/pdftex/updmap/pdftex.map</code> -- powinien on także
+ zawierać deklaracje map fontowych dla fontów PL.<p>
+
+W&nbsp;dystrybucjach wszystkie aktualnie dostępne polskie fonty
+Type1 są gotowe do użycia zarówno przez program <code>dvips</code>,
+<code>pdftex</code>, jak i&nbsp;<code>dvipdfmx</code> .<p>
+
+Bardziej szczegółowe omówienie instalacji fontów Type1 zawarte
+jest w&nbsp;artykule <a href="../fonty/fonts_inst.html">Instalowanie
+fontów Type1/True Type</a>. <p>
+
+<hr>
+
+<i>Staszek Wawrykiewicz</i> (StaW at gust dot org dot pl), 30.05.2008.
+
+</BODY>
+</HTML>
+
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/mex.html b/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/mex.html
new file mode 100644
index 0000000000..af2d317640
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/mex.html
@@ -0,0 +1,222 @@
+<HTML>
+<HEAD>
+<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
+<TITLE>MeX, pdfMeX</TITLE>
+</HEAD>
+
+<BODY>
+
+<!-- May 2008. Staszek Wawrykiewicz (StaW at gust.org.pl).
+TeX Live 2008 revision. Public domain. -->
+
+<center>
+<h2>MeX i pdfMeX</h2>
+</center>
+MeX jest adaptacją formatu Plain TeX do składu w&nbsp;języku polskim
+z&nbsp;uwzględnieniem polskich zwyczajów drukarskich.<br>
+Autorzy: Bogusław Jackowski i&nbsp;Marek Ryćko.<br>
+Dokumentacja poniższa omawia pokrótce tworzenie formatu <code>mex.fmt</code>
+(lub <code>pdfmex.fmt</code>, dla wersji TeX-a tworzącej
+od razu pliki PDF)
+i&nbsp;jego użycie w&nbsp;instalacji zgodnej z&nbsp;<code>Web2c</code>
+(dystrybucja TeX Live) a&nbsp;także MiKTeX.
+Szczegółowe informacje nt. pakietu MeX zawarto w&nbsp;pliku
+<code>mexinfo.pol</code>.
+
+<p>
+W dystrybucji dołączono ponadto prosty plik przykładowy
+<code>doc/polish/mex/base/tstmex.tex</code>, służący do przetestowania
+poprawnego działania formatu MeX. Początkującym użytkownikom zaleca się
+zapoznanie z&nbsp;zawartością tego pliku.
+Plik ten dostępny jest także na serwerze
+<a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/zaczynam/">GUST</a>.
+
+<hr>
+
+<h3>I. Przygotowanie formatu MeX/pdfMeX (polskiej implementacji formatu Plain)</h3>
+
+Format w systemie TeX to wstępnie prekompilowany (aby przyspieszyć jego
+analizę przez program <code>tex/pdftex</code>) zestaw makrodefinicji oraz reguł
+przenoszenia wyrazów dla wybranego zestawu języków. Plik formatu z reguły
+posiada rozszerzenie <code>.fmt</code>.<p>
+
+Przygotowanie formatu MeX (lub pdfMeX do tworzenia
+plików PDF) polega w&nbsp;skrócie na uruchomieniu:
+<pre>
+<em>tex-engine</em> --ini mex.ini
+</pre>
+
+gdzie <em>tex-engine</em> oznacza program <code>tex</code> lub
+<code>pdftex</code>. Obecnie, od Web2c wer. 7.5.5, używamy jednego programu:
+<code>pdftex</code>, zaś ,,sposób'' generowania formatu (dla tworzenia
+plików DVI lub PDF) zależny jest od zawartości pliku <code>.ini</code>.
+Zatem format do tworzenia plików PDF generujemy obecnie poleceniem:
+<code>pdftex --ini pdfmex.ini</code>.
+Podczas przetwarzania wczytywane są pliki makr formatu MeX, a&nbsp;także
+<code>plain.tex</code> oraz wzorce przenoszenia wyrazów dla języka polskiego
+i&nbsp;angloamerykańskiego.
+
+<p>
+Ponieważ wygenerowany plik powinien znaleźć się w&nbsp;odpowiednim
+miejscu struktury katalogów, a&nbsp;także powinien zostać ,,zarejestrowany''
+w&nbsp;instalacji, współczesne dystrybucje ułatwiają proces generowania.
+
+<ul>
+<li>W&nbsp;dystrybucji
+opartej na Web2c (TeX Live) formaty generowane są przy pomocy
+programu <code>fmtutil</code> (<code>fmtutil --help</code> wyświetla dostępne
+opcje) zaś deklaracje formatów znajdują się w&nbsp;pliku
+<code>texmf/web2c/fmtutil.cnf</code> (gdy posiadamy drzewo katalogów
+zawierające lokalne pliki konfiguracyjne instalacji systemu TeX, program
+<code>fmtutil</code> korzysta z&nbsp;lokalnej kopii <code>fmtutil.cnf</code>;
+dokładne położenie pliku wyświetli uruchomienie polecenia:
+<code>kpsewhich fmtutil.cnf</code>).<br>
+Tyle teorii co dzieje się za kulisami. Obecnie w dystrybucji TeX Live
+cały proces generowania formatów został zautomatyzowany: po instalacji pakietu
+do obsługi danego języka aktualizowane są omówione wyżej pliki konfiguracyjne,
+po czym generowne są pliki formatów dla wszystkich dostępnych odmian-silników
+TeX-a.<br>
+W&nbsp;systemach Windows
+należy samodzielnie zmodyfikować plik <code>fmtutil.cnf</code>, po czym
+uruchomić polecenie <code>fmtutil --byfmt=mex</code>
+(lub <code>fmtutil --byfmt=pdfmex</code>).
+
+<li>
+W MiKTeX (od wersji 2.0)
+należy uruchomić w&nbsp;menu <code>MiKTeX Options</code> podmenu
+<code>TeX Formats</code>, zaznaczyć format
+<code>MeX</code> (<code>pdfMeX</code>) i&nbsp;utworzyć (przyciskiem
+<code>Build</code>) potrzebny plik formatu.
+</ul>
+
+<p>
+W&nbsp;obu omawianych przypadkach tworzony jest plik formatu
+<code>mex.fmt</code> (lub <code>pdfmex.fmt</code>), który jest
+umieszczany w&nbsp;katalogu właściwym dla tego rodzaju
+plików, oraz tworzony jest program <code>mex</code> lub <code>pdfmex</code>
+(uruchamia on program <code>pdftex</code>
+z&nbsp;formatem <code>mex</code> bądź
+z&nbsp;formatem <code>pdfmex</code>).</p>
+
+<hr>
+
+<h3>II. Użycie</h3>
+
+Aktualne implementacje, oparte na Web2c, a&nbsp;także MiKTeX pozwalają
+na prawidłowe przekodowanie znaków diakrytycznych w&nbsp;pliku TeX-owym
+na wewnętrzną reprezentację, stosowaną przez programy.
+W&nbsp;Polsce, niestety,
+stosowane są różne ,,standardy'' kodowania diakrytyków w&nbsp;tworzonych przez
+użytkownika plikach, zależnie od systemu operacyjnego. Dla potrzeb systemu
+TeX używamy zewnętrznych, tekstowych plików TCX, pozwalających ,,obsłużyć''
+różne spotykane ,,standardy''. Dzięki temu przekodowanie działa też
+w&nbsp;drugą stronę, kiedy TeX wyświetla komunikaty i&nbsp;zapisuje pliki
+<code>.log</code>, a&nbsp;także pliki ze spisem treści, skorowidzem itp.<p>
+
+Uruchomienie polecenia:<br>
+<code>mex --translate-file=TCXFILE myfile.tex</code><br>
+oznacza uruchomienia TeX-a z&nbsp;formatem <code>mex.fmt</code>
+i&nbsp;z&nbsp;odpowiednią tablicą przekodowań (ich lista znajduje się
+poniżej). Polecenie <code>mex</code> tworzone jest zwykle jako dowiązanie
+do programu (obecnie) <code>pdftex</code> w&nbsp;katalogu zawierającym binaria.<p>
+
+Przekodowanie (plik TCX) może być deklarowane bezpośrednio w&nbsp;pliku
+TeX-owym.
+<!-- Począwszy od wersji Web2c&nbsp;7.4, wymaga to podania
+w&nbsp;wierszu poleceń opcji <code>--parse</code> lub włączenia jej na
+stałe, co wymaga zmiany w&nbsp;głównym pliku
+konfiguracyjnym <code>texmf.cnf</code>:<br>
+<code>parse_first_line = t</code><br>
+(t -- od `true', zamiast domyślnego przypisania f -- od `false'). -->
+Przykładowo, jeśli <b>pierwszy</b> wiersz pliku zawiera
+ komentarz strukturalny postaci<br>
+ <code>%&mex --translate-file=il2-pl</code><br>
+ to plik może być przetworzony za pomocą polecenia <code>pdftex plik.tex</code>;
+ zostanie wtedy wczytany format <code>mex.fmt</code> oraz tablica
+ <code>il2-pl.tcx</code>
+ przekodowania z&nbsp;układu iso8859-2 do układu fontów PL (wewnętrznego
+ dla programu TeX).<p>
+
+ W&nbsp;dystrybucjach dostarczono szereg plikow TCX. Można je znaleźć
+ w&nbsp;katalogu <code>texmf/web2c/</code>:
+
+<p>
+<table border>
+<tr>
+ <td> amiga-pl.tcx </td> <td> AmigaPL do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>il2-pl.tcx</td> <td> iso8859-2 (latin2) do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>cp1250pl.tcx</td> <td> Windows cp1250 do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>cp852-pl.tcx</td> <td> IBM cp852 do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>macce-pl.tcx</td> <td> Apple MacCE do PL </td>
+</tr>
+<tr>
+ <td>maz-pl.tcx</td> <td> Mazovia do PL </td>
+</tr>
+</table>
+
+<hr>
+
+<h3> III. Polskie fonty PostScriptowe</h3>
+
+Aktualne dystrybucje zawierają fonty w&nbsp;wersji
+Type&nbsp;1 (postscriptowe) serii PL
+(spolonizowane standardowe dla TeX-a fonty CM), a&nbsp;także znacznie
+rozszerzone i&nbsp;obecnie zalecane fonty Latin Modern.
+ Można je także znaleźć w&nbsp;najbliższym węźle CTAN lub jego kopii,
+ np.:<br>
+ <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/language/polish/plpsfont/">
+ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/language/polish/plpsfont/</a>.<br>
+ <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/fonts/lm/">
+ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/fonts/lm/</a>.<p>
+
+Przedstawimy tu przykład dotyczący instalacji fontów PL.
+ Pliki <code>.pfb</code> powinny znaleźć się w&nbsp;podkatalogu
+ <code>texmf/fonts/type1/public/pl/</code> naszej instalacji, pliki
+ map fontowych (<code>.map</code>) w&nbsp;katalogu
+ <code>texmf/fonts/map/dvips/pl/</code> zaś wektory kodowań
+(<code>.enc</code>) -- w&nbsp;katalogu <code>texmf/fonts/enc/dvips/pl/</code>
+<p>
+W dystrybucjach opartych na Web2c zautomatyzowano, poprzez użycie programu
+<code>updmap</code>, proces tworzenia map fontowych dla programów
+<code>dvips</code>, <code>pdftex</code>
+i&nbsp;<code>dvipdfmx</code>. Poniżej omówiono więc tylko, czego ten proces
+dotyczy.
+<p>
+ Sterownik <code>dvips</code> (zamieniający wynik pracy TeX-a, plik DVI,
+ do formatu PostScript) wymaga aby deklaracje map fontowych
+ (dla fontów PL konkretnie zawartość <code>texmf/fonts/map/dvips/pl/pl.map</code>)
+ były dołączone do pliku <code>texmf/fonts/map/dvips/updmap/psfonts.map</code>.
+ Mapy fontowe można alternatywnie dołączyć w&nbsp;pliku
+ <code>texmf/dvips/config/config.ps</code> (lub jego lokalnej kopii),
+ dopisując wiersz:<br>
+ <code>p +pl.map</code><br>
+ po deklaracji głównej mapy fontowej: <code>p psfonts.map</code>. <p>
+
+ Aby fonty Type&nbsp;1 były użyte przez program <code>pdfTeX</code>,
+ należy sprawdzić jakie mapy fontowe są deklarowane w&nbsp;pliku
+ <code>texmf/fonts/map/pdftex/updmap/pdftex.map</code> -- powinien on także
+ zawierać deklaracje map fontowych dla fontów PL.<p>
+
+W&nbsp;dystrybucjach wszystkie aktualnie dostępne polskie fonty
+Type1 są gotowe do użycia zarówno przez program <code>dvips</code>,
+<code>pdftex</code>, jak i&nbsp;<code>dvipdfmx</code> .<p>
+
+Bardziej szczegółowe omówienie instalacji fontów Type1 zawarte
+jest w&nbsp;artykule <a href="../fonty/fonts_inst.html">Instalowanie
+fontów Type1/True Type</a>. <p>
+
+<hr>
+
+<i>Staszek Wawrykiewicz</i> (StaW at gust dot org dot pl), 30.05.2008.
+
+</BODY>
+</HTML>
+
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/spw.html b/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/spw.html
new file mode 100644
index 0000000000..2f3e4cc186
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/spw.html
@@ -0,0 +1,156 @@
+<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 3.2 Final//EN">
+<html>
+ <head>
+ <META http-equiv="content-type" content="text/html; charset=ISO-8859-2">
+ <title lang="pl"> Sprawa przekodowywania wejścia </title>
+ </head>
+
+ <body lang="pl" link="#808080" vlink="#bfbfbf">
+ <center>
+ <table bgcolor="white" cellpadding="20"> </table>
+ <p><br></p>
+ <table width="90%" border="0" cellpadding="30" cellspacing=0 bgcolor="white">
+ <tr><td><center><font size="+3">
+ Ośmiobitowe wprowadzanie<br>
+ polskich znaków w&nbsp;TeXu<br>
+ (w implementacjach opartych na web2c) </font>
+ </center></td></tr>
+ <tr><td><p>
+ Istnieje kilka sposobów kodowania polskich znaków w
+ dokumencie TeXowym. Najbardziej komfortowa jest notacja
+ ,,naturalna'' ośmiobitowa, tzn. zastosowanie jakiejś
+ strony kodowej (np. cp852, cp1250, ISO 8859-2 (Latin 2),
+ itp.). Są dwa zasadnicze sposoby nauczenia TeXa
+ przetwarzania tak zapisanego tekstu. Jeden polega na
+ zastosowaniu znaków aktywnych. Drugi wymaga wsparcia ze
+ strony samej implementacji TeXa polegającego na
+ przekodowywaniu znaków z wejścia na odpowiednie
+ pozycje znaków w stosowanych fontach.
+ Każdy z wymienionych sposobów ma swoje wady i
+ zalety.</p>
+
+ <p>Przekodowywanie znaków narodowych przez samego TeXa
+ jest dostępne od dawna w&nbsp;emTeXu i sbTeXu (MS DOG),
+ natomiast w&nbsp;popularnych dystrybucjach UNIXowych
+ opartych na web2c pojawiło się dosłownie przed chwilą
+ (jeśli pamiętać, że chwila w&nbsp;TeXu może trwać pół
+ roku; w&nbsp;porównaniu z wiekiem TeXa jest to czas
+ zaniedbywalny). W związku z tym przekodowanie stało się
+ dostępne również w&nbsp;fpTeXu --- opartej na web2c
+ dystrybucji TeXa dla Windows 95/98/NT. A ponieważ
+ MikTeX (też Windows) nie zamierza być w tej kwestii w
+ tyle, można mieć nadzieję, że wkrótce praktycznie każdy
+ liczący się TeX będzie mógł przekodowywać.</p>
+
+ <p><font size="-1">Implementacja przekodowywania, pod
+ tajemniczą nazwą TCX została wprowadzona do dystrybucji
+ web2c już jakiś czas temu. Wkrótce jednak przeciwnicy
+ tego rozwiązania (związani z ekipą LaTeXa 2e) wymogli
+ jego unieczynnienie w źródłach (<code>#ifdef 0</code> z
+ podejrzanym komentarzem). Praca z ośmiobitowym tekstem
+ jest dla polskich użytkowników czymś zupełnie
+ podstawowym. Dlatego też niewielka ekipa polskich
+ użytkowników (Staszek Wawrykiewicz, Włodek Bzyl i niżej
+ podpisany) podjęła próbę przeforsowania wprowadzenia na
+ nowo do web2c procedur przekodowujących.
+ Przedsięwzięcie to powiodło się (głównie dzięki zapałowi
+ i energii Staszka).</font></p>
+
+ <p>Warto tu jeszcze zaznaczyć, że wprowadzenie
+ przekodowywania nie narusza licencji TeXa. Jak wiadomo,
+ jedyną osobą władną aby wprowadzać zmiany w TeXu jest
+ Don Knuth. Nie dotyczy to wszakże drobnych szczegółów
+ związanych ze specyfiką danego systemu operacyjnego
+ (środowiska obliczeniowego), w którym dana implementacja
+ TeXa ma działać. W istocie TeX ma mechanizm zamiany
+ dowolnego (jednobajtowego) kodu używanego w dokumentach
+ na reprezentację opartą na ASCII i używaną w pliku .dvi
+ (reprezentacja ta odzwierciedla układ znaków w fontach).
+ Mechanizm przekodowywania został przewidziany z myślą o
+ komputerach pracujących w EBCDICu (który jest istotnie
+ odmienny od ASCII). Wierzymy, że środowisko
+ obliczeniowe posługujące się kodem (na przykład) ISO
+ 8859-2 też jest środowiskiem ,,nie-ASCII'' i że w
+ związku z tym pracująca w nim implementacja TeXa może
+ mieć w odpowiednie tablice w programie włożone
+ odwzorowanie ISO 8859-2 w układ fontów. W związku z
+ mnogością stosowanych ,,stron kodowych'' zaszycie
+ odwzorowania w kompilat TeXa jest niepraktyczne.
+ Dlatego web2c oferuje rewelacyjne uproszczenie: tabelę
+ opisującą przekodowanie można zadać przy pomocy opcji
+ polecenia uruchamiającego TeXa.</p>
+
+ </td></tr>
+ <tr bgcolor="black"><td><font color="white">
+ <p><strong>Jak się tego używa?</strong></p>
+
+ <p> W nowej wersji web2c (7.3) i w konsekwencji teTeXa
+ (1.0) TeX reaguje na dodatkową opcję
+ <code>--translate-file</code> wskazującą plik z tablicą
+ konwersji. Opcji tej używa się przy normalnym wywołaniu
+ TeXa (a nie jak w emTeXu przy generowaniu formatu).<br>
+
+ Pokaźna kolekcja tablic konwersji jest dystrybuowana z
+ samym web2c (i w konsekwencji powinna być dostępna w
+ dystrybucjach pochodnych). Są tu w szczególności
+ tablice przekodowujące do układu fontów PL (tylko
+ polskie znaki): il2-pl.tcx -- dla ISO 8859-2 (Latin-2),
+ cp1250-pl.tcx -- Code Page 1250 (Windows), cp852-pl.tcx
+ -- tzw. IBM Latin 2, maz-pl.tcx -- Mazowia, a jakże,
+ oraz amiga-pl.tcx -- dla kodu AmigaPL.</p>
+
+ <p>Przykład: pod Linuksem poniższe wywołanie przetwarza
+ dokument MeXowy z polskimi znakami w notacji
+ ,,naturalnej'':</p>
+
+ <pre>mex -translate-file=il2-pl mojdokument.tex</pre>
+
+ <p>Istnieje alternatywny sposób informowania TeXa o
+ sposobie kodowania danego pliku. Web2c ,,od zawsze''
+ reagowało na pierwszą linię pliku zaczynającą się w taki
+ sposób</p>
+ <pre>%&mex</pre>
+ <p>załadowaniem odpowiedniego formatu (tutaj MeXa). W
+ nowej wersji ten mechanizm został rozszerzony.
+ Następująca linia</p>
+ <pre>%&mex --translate-file=il2-pl</pre>
+ <p>oprócz formatu zadaje również kodowanie pliku. Można
+ również pominąć nazwę formatu:</p>
+ <pre>%& --translate-file=il2-pl</pre>
+ <p>Użycie opcji <code>--translate-file</code> w pierwszej
+ linii pliku sprawia, że dokument zawiera jawną informację
+ o kodzie, który został w nim użyty. Dzięki temu nie
+ trzeba zgadywać, w jakim kodzie kolega przysłał nam plik
+ (zmora emTeXa). Dzięki zaś obecności kompletu plików .tcx
+ w dystrybucji wystarczy uruchomić na dokumencie TeXa bez
+ żadnych dodatkowych opcji, aby uzyskać poprawny
+ wydruk.</p>
+
+ <p>TeX poszukuje pliku opisującego przekodowanie w
+ bieżącym katalogu oraz w miejscu właściwym dla plików
+ <tt>.pool</tt> czyli domyślnie
+ <code>texmf/web2c</code>.</p>
+
+ <p>Opcji -translate-file można używać również w wywołaniu
+ initexa, ale będzie ona w mocy tylko w czasie jego
+ pracy. Po co to komu? Można wyobrazić sobie format
+ oparty na MeXu definiujący makra o nazwach zawierających
+ polskie znaki. W pliku takiego formatu nazwy makr
+ byłyby zakodowane w notacji wewnętrznej. A zatem format
+ byłby nadal niezależny od notacji wejściowej! Przy
+ przetwarzaniu dokumentu możnaby nadal wskazać dowolną
+ stronę kodową dla wejścia i dawałaby ona dostęp do makr
+ o polskich nazwach. Jak się zdaje web2c jest pierwszą
+ na świecie implementację TeXa o takich
+ możliwościach.</p> </font></td></tr>
+ <tr>
+ <td>
+ <table width="100%" cellpadding=0 border=0 cellspacing=0><tr><td>
+ <a href="mailto:wolinski@mimuw.edu.pl">Marcin Woliński</a>
+ </td>
+ </tr></table>
+ </table>
+ </center>
+ </body>
+</html>
+
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/tetex.html b/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/tetex.html
new file mode 100644
index 0000000000..0ecbcbb09c
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/tetex.html
@@ -0,0 +1,41 @@
+<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML//EN">
+<html>
+<head>
+<title> teTeX</title>
+<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
+</head>
+<body>
+
+<h1> teTeX</h1>
+
+<p>
+<a href="ftp://sunsite.icm.edu.pl/pub/CTAN/systems/unix/tetex/">teTeX</a>,
+autorstwa Thomasa Essera,
+był najbardziej dojrzałą implementacją systemu TeX dla środowiska
+Unix i&nbsp;Linux. Bardzo dobra
+przeglądarka dokumentów (xdvi), współpracująca z&nbsp;GhostScriptem -- potrafi
+wyświetlać dołączoną grafikę postscriptową.
+teTeX stanowi rdzeń dystrybucji CD TeX Live dla systemów Unix/Linux.</p>
+
+<p>Od wersji 1.0 w TeX-u, pdfTeX-u itd. zaimplementowano konwersję znaków na
+wejściu i&nbsp;wyjściu (tablice TCX), co pozwala wygodnie stosować zapis
+znaków diakrytycznych w&nbsp;dowolnym ,,standardzie''
+(opcja
+<tt>--translate-file=</tt><i>xxx</i>; gdzie <i>xxx</i> jest nazwą
+tablicy konwersji -- pliku .tcx).
+Również od tej wersji teTeX jest wyposażony w&nbsp;podstawowe pakiety
+(makra, fonty itp.) wspomagające skład w&nbsp;języku polskim.</p>
+
+<p>W ostatniej wersji (3.0) wprowadzono szereg zmian, m.in. domyślną
+,,maszyną'' dla większości formatów jest teraz <code>pdfetex</code>,
+zmieniono układ katalogów fontowych zgodnie z&nbsp;TDS1.1, a&nbsp;także
+ulepszono znacznie konfigurację.</p>
+
+<p>Obecnie dystrybucja teTeX nie jest rozwijana; na jej bazie powstała
+wieloplatformowa dystrybucja TeX Live.</p>
+
+<hr>
+<em>WM (zmiany i uzupełnienia: 30.05.2008 -- StaW)</em>
+</body>
+</html>
+
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/web2c.html b/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/web2c.html
new file mode 100644
index 0000000000..58a2b85a80
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/poczatki/web2c.html
@@ -0,0 +1,199 @@
+<HTML>
+<HEAD>
+<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
+<TITLE>Web2c</TITLE>
+</HEAD>
+
+<!-- TeX Live 2008 revision, 30.05.2008 -->
+
+<BODY>
+<center>
+<h2>Web2c</h2>
+</center>
+
+Web2c jest systemem do generowania kompletnego środowiska TeX-owego
+dla różnorodnych platform, nie tylko Unixowych, ale także
+Windows.
+Dostępne oprogramowanie to nie tylko TeX i&nbsp;MetaFont, ale także MetaPost,
+pdfTeX,
+eTeX, szereg sterowników (w&nbsp;tym <code>dvips</code>, <code>xdvi</code> lub <code>dviout</code>),
+łącza TeX-HTML, programy fontowe (szczególnie dotyczące PostScript-u),
+programy do reorganizacji plików DVI i&nbsp;PS a&nbsp;także wiele innych.<p>
+
+TeX i&nbsp;MetaFont zostały napisane w&nbsp;języku WEB, stworzonym specjalnie
+do tego celu przez Donalda E.&nbsp;Knutha. WEB pozwala na staranną
+modularyzację kodu oraz jednocześnie szczegółową dokumentację programu.
+Przeniesienie kodu napisanego w&nbsp;WEB do Pascala i&nbsp;kompilację
+programów zapewnia program <code>tangle</code>. Z&nbsp;kolei program
+<code>weave</code> umożliwia utworzenie z&nbsp;tych samych źródeł pliku
+TeX-owego gotowego do składu eleganckiej dokumentacji programu. Dostosowanie
+kodu pascalowego do konkretnej implementacji języka zależne jest jedynie od
+starannie przygotowanych tzw. plików wymiany (ang. <i>change files</i>).
+Zamianę kodu WEB do obecnie powszechnie stosowanego języka&nbsp;C
+zrealizował w&nbsp;1987&nbsp;r. Tomas Rokicki, tworząc system TeX-to-C.
+W&nbsp;roku 1990 systemem zajął się Karl Berry i&nbsp;wtedy to zmieniono jego
+nazwę na Web2c. Cały czas udoskonalane i&nbsp;optymalizowane są metody
+kompilacji, znacznie rozszerzyła się gama programów pomocniczych, przede
+wszystkim zaś rozszerzyła się liczba platform systemowych, na które
+w&nbsp;podobny sposób (i&nbsp;coraz łatwiej) można przenieść jednorodne
+środowisko TeX-owe. Od 1997&nbsp;r. system jest pielęgnowany przez Olafa
+Webera. W&nbsp;marcu 1999&nbsp;r. udostępniony został Web2c w&nbsp;wersji
+7.3, która zawierała szereg nowości i&nbsp;udoskonaleń działania programów
+(m.in. po raz pierwszy programy Web2c pozwalają na swobodne przekodowanie
+znaków narodowych). Wersja 7.4, która powstała pod koniec 2002&nbsp;r.,
+to kolejny krok w optymalizacji oprogramowania (zmiany w bibliotece kpathsea,
+znaczne zmiany w pdftex itp.). Wersja 7.5 z&nbsp;2004&nbsp;r. wprowadza
+m.in. obsługę nazw plików zawierających spacje, rozszerzenie encTeX,
+uporządkowanie współpracy z&nbsp;różnymi terminalami, obsługę zmienionego
+układu TDS i&nbsp;wiele innych zmian.<p>
+
+Obecnie implementacje oparte na Web2c działają na wielu platformach
+Unix (w&nbsp;tym oczywiście Linux), Windows, DOS, Amiga i&nbsp;innych.
+Wykorzystując jednorodną strukturę katalogów, zgodną z&nbsp;TDS (<i>TeX
+Directory Structure</i>) pozwalają na współdzielenie zasobów przez
+różne systemy.<p>
+
+Programy wchodzące w&nbsp;skład Web2c wykorzystują zaawansowane metody
+wyszukiwania w&nbsp;rozległej instalacji plików wymaganych przez programy.
+Metody te udostępnia wspólnie użytkowana biblioteka <code>kpathsea</code>
+(dokumentacja
+<!-- w&nbsp;<A href="../../../../../texmf/doc/kpathsea/kpathsea.pdf"><code>kpathsea.pdf</code>)</A>. -->
+w&nbsp;<A href="http://www.tug.org/texinfohtml/kpathsea.html"><code>kpathsea.html</code>)</A>.
+Opis systemu Web2c zawiera dokumentacja zawarta
+<!-- w&nbsp;<A href="../../../../../texmf/doc/web2c/web2c.pdf"><code>web2c.pdf</code></A>. -->
+w&nbsp;<A href="http://www.tug.org/texinfohtml/web2c.html"><code>web2c.html</code></A>.
+<!-- Obie wymienione dokumentacje dostępne są też w&nbsp;formacie <code>HTML</code>. -->
+
+<h2>Składniki systemu Web2c</h2>
+
+System Web2c zawiera następujące podstawowe programy:<p>
+
+<ul>
+<li><code>bibtex</code>
+ -- program do tworzenia spisów bibliograficznych;
+<li><code>dmp</code>
+ -- konwersja <code>troff</code> do <code>.mpx</code> (postaci MetaPost-owej
+ niskiego poziomu);
+<li><code>dvicopy</code>
+ -- program modyfikujący pliki DVI;
+<li><code>dvitomp</code>
+ -- konwersja DVI do postaci MetaPost-owej niskiego
+ poziomu (pliku <code>.mpx</code>);
+<li><code>dvitype</code>
+ -- konwersja DVI na plik tekstowy (ASCII);
+<li><code>gftodvi</code>
+ -- zamiana fontu GF na plik DVI;
+<li><code>gftopk</code>
+ -- zamiana fontów w&nbsp;formacie GF na font spakowany PK;
+<li><code>gftype</code>
+ -- zamiana fontu GF na plik tekstowy (ASCII);
+<li><code>makempx</code>
+ -- skład materiału tekstowego zawartego w&nbsp;pliku MetaPost-owym
+ i&nbsp;jego konwersja do poleceń niskiego poziomu umieszczanych
+ w&nbsp;pliku <code>.mpx</code>; program uruchamia kolejno
+ <code>mpto</code>, <code>tex</code> i&nbsp;<code>dvitomp</code>;
+<li><code>mf</code>
+ -- MetaFont, system do generowania fontów bitmapowych
+ w&nbsp;formacie&nbsp;GF;
+<li><code>mft</code> -- skład plików źródłowych MetaFont-a;
+<li><code>mpost</code> -- MetaPost, program do tworzenia rysunków oraz diagramów
+ technicznych w&nbsp;formacie PostScript, oparty na języku podobnym do
+ wykorzystywanego przez MetaFont;
+<li><code>mpto</code> -- ekstrakcja materiału tekstowego zawartego w&nbsp;pliku
+ MetaPost-owym i&nbsp;konwersja do pliku TeX-owego (domyślnie) lub Troff;
+<li><code>newer</code> -- pomocniczy program do porównywania czasów modyfikacji plików;
+<li><code>patgen</code> -- program do tworzenia wzorców przenoszenia wyrazów
+ (<i>hyphenation patterns</i>);
+<li><code>pktogf</code> -- zamiana fontów w&nbsp;formacie PK na fonty GF;
+<li><code>pktype</code> -- zamiana fontu PK na plik tekstowy (ASCII);
+<li><code>pltotf</code> -- konwersja tekstowej listy właściwości do TFM
+ (metryki fontu TeX-owego);
+<li><code>pooltype</code> -- wyświetlanie WEB-owych plików <code>pool</code> z&nbsp;numeracją
+ łańcuchów znakowych;
+<li><code>tangle</code> -- konwersja kodu WEB do języka Pascal;
+<li><code>tex</code> -- program do składu tekstu;
+<li><code>tftopl</code> -- konwersja TFM do tekstowej listy właściwości
+ (PL);
+<li><code>vftovp</code> -- konwersja fontów wirtualnych do wirtualnej listy
+ właściwości (VPL);
+<li><code>vptovf</code> -- konwersja wirtualnej listy właściwości do fontów
+ wirtualnych (<code>.vf</code>);
+<li><code>weave</code> -- konwersja WEB do postaci TeX-owej gotowej do składu.
+</ul>
+
+Instalacje oparte na Web2c zawierają ponadto programy:
+
+<ul>
+<li><code>etex</code> -- eTeX czyli TeX rozszerzony o&nbsp;szereg poleceń pierwotnych;
+<li><code>pdftex</code> -- pdfTeX, rozszerzenie TeX-a pozwalające tworzyć
+ bezpośrednio pliki w&nbsp;formacie <code>PDF</code>,
+ łączy też rozszerzenia <code>etex</code>;
+<!-- <li><code>omega</code> -- Omega, rozszerzenie TeX-a pracujące z&nbsp;fontami ze znakami
+ kodowanymi 16-bitowo (Unicode) i&nbsp;pozwalające na skład w&nbsp;różnych,
+ b.&nbsp;egzotycznych językach;
+<li><code>aleph</code> -- program łączący cechy eTeX-a i&nbsp;Omegi, próba
+ stabilizacji projektu Omega, który wciąż jest w&nbsp;fazie eksperymentalnej; -->
+<li>XeTeX</b> -- intensywnie rozwijana wersja, pracująca w Unikodzie
+ i&nbsp;korzystająca z&nbsp;fontów systemowych, także OpenType; pozwala na
+ skład w&nbsp;wielu językach;
+<li><code>dvips</code> -- sterownik DVI do PostScript;
+<li><code>dvilj</code> -- sterownik DVI dla drukarek zgodnych ze standardem
+ Hewlett-Packard;
+ dla poszczególnych modeli drukarek istnieje kilka odmian programu np.
+ <code>dvilj2</code>, <code>dvilj4</code>, <code>dvilj6</code>;
+<li><code>xdvi</code> -- sterownik ekranowy (wyświetlający pliki DVI)
+ dla X Window (systemy Unix);
+<li><code>dviout</code> -- sterownik ekranowy dla Windows;
+</ul>
+
+Zarówno <code>xdvi</code>, jak i&nbsp;<code>dviout</code> potrafią obecnie
+wyświetlać włączane to tekstu elementy graficzne w&nbsp;formacie
+EPS, jak i&nbsp;obsługiwać fonty w&nbsp;formacie Type1.<p>
+
+Wymienione wyżej programy wykorzystują wspólne biblioteki i&nbsp;korzystają
+ze wspólnych plików konfiguracyjnych. Całość oprogramowania tworzy zatem
+jednorodne środowisko. Ponadto dostępne są skrypty bądź programy, m.in.:<p>
+
+<ul>
+<li><code>texconfig</code> -- skrypt do konfiguracji całego środowiska (dostępny
+ jedynie dla systemów Unix/Linux);
+<li><code>fmtutil</code> -- skrypt do generowania formatów;
+<li><code>updmap</code> -- skrypt aktualizujący mapy fontowe dla programów
+<code>dvips</code>, <code>pdftex</code> oraz <code>dvipdfm</code>;
+<li><code>mktexmf</code> -- skrypt tworzy, w&nbsp;miarę możliwości, plik MetaFont-owy dla nowego
+ fontu (np. cmr11), dla którego istnieje plik źródłowy o&nbsp;zbliżonym stopniu
+ pisma;
+<li><code>mktextfm</code> -- skrypt uruchamia program <code>mf</code> i&nbsp;generuje potrzebny
+ plik TFM;
+<li><code>mktexpk</code> -- skrypt generuje potrzebny font bitmapowy w&nbsp;formacie PK;
+<li><code>mktexnam</code> -- skrypt wyświetla nazwy i&nbsp;położenie plików MF,
+ TFM i&nbsp;PK dla danego fontu;
+<li><code>mktexupd</code> -- skrypt uzupełnia bazę danych instalacji (<code>ls-R</code>)
+ o&nbsp;nazwę katalogu i&nbsp;nowo powstałego pliku;
+<li><code>mktexlsr</code> (<code>texhash</code>) -- skrypt tworzy lub aktualizuje bazy danych
+ instalacji (pliki <code>ls-R</code>);
+<li><code>gsftopk</code> -- skrypt służący do konwersji fontów
+ PostScript-owych (ostatnio
+ także fontów TTF) na pliki PK, zwykle uruchamiany przez
+ sterownik <code>Xdvi</code> lub <code>dviout</code>; skrypt steruje wywołaniem programu
+ GhostScript, który dokonuje rasteryzacji fontów obwiedniowych;
+<li><code>kpsewhich</code> -- program do przeszukiwania ścieżek w&nbsp;instalacji TeX-owej,
+ używany intensywnie przez skrypty ,,<code>mktex...</code>''; program może być
+ także wykorzystany do diagnostyki problemów.
+</ul>
+
+Większość powyższych skryptów uruchamiana jest automatycznie. Wymienione
+dotychczas programy i&nbsp;skrypty mają wspólną cechę, polegającą na
+wyświetlaniu tekstu pomocniczego po uruchomieniu ich z&nbsp;parametrem
+<code>--help</code>.
+
+Wszystkie omówione powyżej programy i&nbsp;skrypty mają dokumentację dostępną
+w&nbsp;<code>man</code>, <code>info</code> a&nbsp;także
+w&nbsp;formacie HTML.
+
+<hr>
+<i>Stanisław Wawrykiewicz</i> (<tt>staw at gust.org.pl</tt>);
+<i>modyfikacja: 15.05.2014</i>
+
+</BODY>
+</HTML>