summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/info/tex-virtual-academy-pl/fonty
diff options
context:
space:
mode:
authorNorbert Preining <norbert@preining.info>2019-09-02 13:46:59 +0900
committerNorbert Preining <norbert@preining.info>2019-09-02 13:46:59 +0900
commite0c6872cf40896c7be36b11dcc744620f10adf1d (patch)
tree60335e10d2f4354b0674ec22d7b53f0f8abee672 /info/tex-virtual-academy-pl/fonty
Initial commit
Diffstat (limited to 'info/tex-virtual-academy-pl/fonty')
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/fonty/back.gifbin0 -> 216 bytes
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/fonty/font-abc.html579
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/fonty/fonts_inst.html481
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/fonty/index.html289
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/fonty/nfss.html566
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/fonty/qx-info.html447
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/fonty/qx-table1.html280
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/fonty/qx-table2.html279
-rw-r--r--info/tex-virtual-academy-pl/fonty/tpstyle.css7
9 files changed, 2928 insertions, 0 deletions
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/back.gif b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/back.gif
new file mode 100644
index 0000000000..a694ae1ec3
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/back.gif
Binary files differ
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/font-abc.html b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/font-abc.html
new file mode 100644
index 0000000000..38f58b3a4d
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/font-abc.html
@@ -0,0 +1,579 @@
+<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML//EN">
+<html>
+<head>
+<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
+<meta name="keywords" lang="en" content="Polish TeX Users Group, Polish TeX, computer fonts" >
+<LINK REL=STYLESHEET TYPE="text/css" HREF="./tpstyle.css">
+<title> Fontowe ABC </title>
+</head>
+<body>
+
+<h1> Fontowe ABC </h1>
+<P>
+Co jakiś czas na liście dyskusyjnej GUST-u padają głosy świadczące
+z&nbsp;jednej strony o&nbsp;dużym zainteresowaniu sprawami fontowymi,
+a&nbsp;z&nbsp;drugiej strony -- o&nbsp;częstym niezrozumieniu podstawowych
+spraw związanych z&nbsp;fontami.
+</P>
+
+<!-- <p>Zainteresowanie fontami jest o tyle uzasadnione, że ostatnimi czasy
+pojawia się na rynku coraz więcej fontów PostScript-owych, dajšcych się
+wykorzystać do składania polskich tekstów &#8211; ot, choćby fonty
+dystrybuowane przez firmę ThETA.</p> -->
+
+<p>Te aspekty skłoniły nas do podjęcia próby spisania fontowego
+elementarza dla tych dzielnych adeptów fontologii, którzy nie boją się
+pułapek, od których niestety aż się roi w&nbsp;świecie fontów.
+(Dodatkowe informacje na temat wykorzystania fontów w LaTeX2e można
+znaleźć w&nbsp;dokumentacji <a href="nfss.html">Fonty
+w&nbsp;LaTex2e</a>).</p>
+
+<!-- Spis treści ....................................................... -->
+<hr /> <a id="P0" name="P0"></a>
+<ul>
+<li><a href="#Fonty-TFM">Fonty &#8222;TeX-owe&#8221; czyli pliki TFM</a></li>
+<li><a href="#Fonty-wlasciwe">Fonty &#8222;właściwe&#8221;</a></li>
+<li><a href="#Fonty-CM">Fonty rodziny Computer Modern</a></li>
+<li><a href="#Fonty-bitmapowe">Fonty bitmapowe</a></li>
+<li><a href="#Fonty-PS">Fonty PostScript-owe czyli pliki AFM oraz PFB
+ (lub PFA)</a></li>
+<li><a href="#Znaki">Reprezentacja znaków</a></li>
+<li><a href="#Nazwy-kody">Nazwy i kody znaków</a></li>
+<li><a href="#AFMTFM">Konwersja AFM -&gt; TFM</a></li>
+<li><a href="#AFMTFMp">Konwersja AFM -&gt; TFM &#8211; poprawność nazw
+ znaków</a></li>
+<li><a href="#AFMTFMk">Konwersja AFM -&gt; TFM &#8211; kerny
+ i&nbsp;ligatury</a></li>
+<li><a href="#Pliki-cnf">Pliki konfiguracyjne sterownika
+ <code>DVIPS</code></a></li>
+<li><a href="#Latanie">Łatanie fontów &#8211; niepoprawny font</a></li>
+<li><a href="#BrakAFM">Łatanie fontów &#8211; brak plików AFM</a></li>
+<li><a href="#Podsumowanie">Podsumowanie</a></li>
+</ul>
+
+<hr />
+<!-- ................................................................. -->
+<a id="Fonty-TFM" name="Fonty-TFM"></a>
+
+<h2><a id="Fonty-TFM" name="Fonty-TFM">Fonty &#8222;TeX-owe&#8221; czyli pliki
+TFM</a></h2>
+
+<p>TeX-owi jest absolutnie obojętne, jakich fontów używamy: czy to są
+mapy bitowe, fonty PostScript-owe w&nbsp;formacie Type&nbsp;1, czy też
+może egzotyczne fonty &#8222;własnego chowu&#8221; &#8211; nie ma to znaczenia.
+Jedyne, czego potrzebuje TeX, to informacja metryczna, czyli pliki
+<code>TFM</code> (TeX Font Metric). Pliki metryczne, jak sama nazwa
+wskazuje, zawierają w&nbsp;pierwszym rzędzie informację
+o&nbsp;rozmiarach znaków, ale także informację o&nbsp;wielkości kernów
+(podcięć) dla par znaków, informację o&nbsp;wielkości korekty kursywy
+(<em>italic correction</em> dla poszczególnych znaków oraz &#8211; choć
+trudno to zakwalifikować jako informację metryczną &#8211; informację
+o&nbsp;ligaturach, tzn.&nbsp;informację, które pary znaków mają być
+zastępowane automatycznie innym znakiem, np.&nbsp;dwa umieszczone obok
+siebie znaki <code>--</code> zamienione zostaną przez TeX-a przez
+pojedynczy znak &#8222;&#8211;&#8221; zwany pauzą półfiretową (<em>endash</em>).</p>
+
+<p>Krótko mówiąc żeby w&nbsp;ogóle &#8222;prze-TeX-ować&#8221; dokument potrzebne
+są pliki&nbsp;<code>TFM</code>.</p>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis treści</A></P>
+
+<!-- ................................................................. -->
+<a id="Fonty-wlasciwe" name="Fonty-wlasciwe"></a>
+<h2><a id="Fonty-wlasciwe" name="Fonty-wlasciwe">Fonty
+&#8222;właściwe&#8221;</a></h2>
+
+<p>Dopiero sterowniki zamieniając złożone dokumenty, czyli pliki
+<code>DVI</code>, na postać widoczną już to na papierze, już to na
+ekranie, już to na jakimś innym nośniku potrzebują tych &#8222;właściwych
+fontów&#8221;.</p>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis treści</A></P>
+
+<!-- ................................................................. -->
+<a id="Fonty-CM" name="Fonty-CM"></a>
+<h2><a id="Fonty-CM" name="Fonty-CM">Fonty rodziny Computer
+Modern</a></h2>
+
+<p>Zgodnie z&nbsp;konwencją przyjętą przez Donalda E.&nbsp;Knutha nazwy
+fontów rodziny Computer Modern zawierają formalny rozmiar fontu
+w&nbsp;punktach, np.&nbsp;<code>cmr10</code> (font 10-punktowy),
+<code>cmbx7</code> (font 7-punktowy), itp. Należy tu podkreślić, że
+font <code>cmr12</code> nie jest równoważny fontowi zdefiniowanemu jako
+<code>cmr10</code>&nbsp;<code>at</code>&nbsp;<code>12pt</code> &#8211;
+chociaż oba fonty mają wielkość 12&nbsp;punktów, to jednak proporcje
+znaków w&nbsp;obu fontach są inne. Tę samą cechę dziedziczą oczywiście
+fonty wywodzące się z&nbsp;rodziny Computer Modern (Computer Concrete,
+<code>EC</code>, <code>PL</code>), a&nbsp;także fonty rodziny
+<code>Euler</code>, fonty cyryliczne, i&nbsp;inne fonty tworzone
+w&nbsp;duchu konwencji rodziny Computer Modern.</p>
+
+<p>Zmiany proporcji wraz ze zmianą stopnia pisma są jak najbardziej
+uzasadnione, małe fonty powinny dla lepszej czytelności mieć nieco
+większe i&nbsp;szersze oczka minuskuł w&nbsp;stosunku do majuskuł.
+Niemniej jednak wydaje się, że Donald&nbsp;E.&nbsp;Knuth nieco
+przesadził z&nbsp;liczbą odmian fontów zmieniając co jeden punkt
+proporcje znaków.</p>
+
+<p>W&nbsp;praktyce wystarczyłyby nie więcej niż cztery zakresy:
+pierwszy dla fontów mniejszych niż 8-punktowe, drugi dla fontów od
+8&nbsp;do&nbsp;12&nbsp;punktów, trzeci dla fontów od 12&nbsp;do &#8211;
+powiedzmy &#8211; 24&nbsp;punktów i&nbsp;wreszcie czwarty dla fontów
+tzw.&nbsp;nagłówkowych. Ostatni z&nbsp;wymienionych zakresów nie
+pojawia się w&nbsp;fontach
+<code>Computer</code>&nbsp;<code>Modern</code>. Font calowy
+<code>cminch</code>, przeznaczony do nagłówków, jest w&nbsp;istocie
+przeskalowanym proporcjonalnie fontem <code>cmssbx10</code>. Innymi
+słowy dokładnie ten sam efekt uzyskałoby się za pomocą instrukcji
+<code>\font</code>&nbsp;<code>\f</code>
+<code>cminch</code>&nbsp;<code>\f</code> i&nbsp;za pomocą instrukcji
+<code>\font</code>&nbsp;<code>\f</code>
+<code>cmssbx10</code>&nbsp;<code>at</code>&nbsp;<code>1.44in</code>&nbsp;<code>
+\f</code>. Jedyna różnica polega na tym, że font <code>cminch</code>
+jest nieco &#8222;oszczędniejszy&#8221;&nbsp;&#8211; zawiera tylko duże litery
+i&nbsp;cyfry.</p>
+
+<p>Sporo zamieszania wywołały także <code>plain</code>-owe instrukcje
+<code>\magstephalf</code> i&nbsp;<code>\magstep</code> sugerujące, że
+jedyne &#8222;legalne&#8221; powiększenia fontów to 109,5%, 120%, 144%, 172,8%,
+207,4% lub co najwyżej 248,8% (p.&nbsp; <em>The TeX book</em>,
+str.&nbsp;17). Mimo iż nie jest to nigdzie <em>expressis verbis</em>
+powiedziane, to jednak sporo nieporozumień narosło na tym tle. Trudno
+się temu dziwić, skoro prawie wszystkie pakiety zawierające fonty
+TeX-owe w&nbsp;postaci map bitowych (p.&nbsp;niżej) stosowały się do
+tej reguły, tzn.&nbsp;mapy bitowe generowane były tylko dla
+wymienionych wyżej powiększeń. Chcąc w&nbsp;dokumentach TeX-owych
+w&nbsp;sposób jednolity korzystać z&nbsp;fontów tradycyjnych, czyli
+bitmapowych, i&nbsp;z&nbsp;fontów PostScript-owych, nie należy
+przejmować się zanadto rozpowszechnionym obyczajem mającym swe korzenie
+w&nbsp;czasach, gdy komputery były wolniejsze i&nbsp;wygenerowanie
+fontu &#8222;od ręki&#8221; było zbyt kosztowne. Rzadko używana instrukcja
+postaci</p>
+
+<pre>
+ \font... at ...
+</pre>
+
+<p>jest w&nbsp;tym kontekście godna polecenia.</p>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis treści</A></P>
+
+<!-- ................................................................. -->
+<a id="Fonty-bitmapowe" name="Fonty-bitmapowe"></a>
+<h2><a id="Fonty-bitmapowe" name="Fonty-bitmapowe">Fonty
+bitmapowe</a></h2>
+
+<p>W&nbsp;tradycyjnej konfiguracji systemu TeX podstawowymi fontami są
+mapy bitowe (pliki <code>GF</code> &#8211; <em>generic font</em>) generowane
+przez program METAFONT. Najczęściej używanym formatem jest jednak nie
+format <code>GF</code>, a&nbsp;nieco oszczędniejszy
+format&nbsp;<code>PK</code> (<em>packed</em>). Do zamiany służy program
+<code>GFTOPK</code>, z&nbsp;reguły wywoływany automatycznie
+w&nbsp;procesie generowania fontów.</p>
+
+<p>Fonty bitmapowe generowane są dla <em>konkretnej wielkości pisma
+i&nbsp;konkretnego urządzenia</em>, tzn.&nbsp;zawierają pewne
+informacje pozwalające na danym urządzeniu &#8211; ekranie czy drukarce &#8211;
+uzyskać optymalny wygląd znaków. Stąd np.&nbsp;odrębne fonty dla
+drukarek laserowych i&nbsp;drukarek atramentowych o&nbsp;tej samej
+rozdzielczości&nbsp;300dpi.</p>
+
+<p>TeX &#8211; jak już wspomnieliśmy &#8211; pozwala skalować całość dokumentu
+lub poszczególne fonty:</p>
+
+<pre>
+\magnification2000
+\font\A plr10 scaled \magstep3
+\font\B plr10 at 28.5pt
+</pre>
+
+<p>gdzie <code>plr10</code> oznacza nazwę fizycznie posiadanego na
+dysku pliku <code>plr10.tfm</code>. TeX przeskaluje font
+<code>plr10</code> tak, jak sobie tego życzymy, a&nbsp;ściślej &#8211;
+przeskaluje informację metryczną związaną z&nbsp;fontem. Żeby móc
+zobaczyć, jak wyglądają znaki przeskalowanego fontu, należy skorzystać
+z&nbsp;METAFONT-a, który oczywiście potrafi generować fonty dowolnie
+przeskalowane.</p>
+
+<p>Fonty <code>PK</code> zwykle przechowywane są w&nbsp;katalogach
+o&nbsp;nazwach zawierających liczbę wynikającą z&nbsp;przemnożonenia
+rozdzielczości przez przeskalowanie, np.&nbsp;fonty
+o&nbsp;rozdzielczości 300dpi ( <em>dots per inch</em>) powiększone
+o&nbsp;20% (<code>\magstep1</code>) znajdą się w&nbsp;katalogu
+o&nbsp;nazwie <code>360dpi</code>, <code>dpi360</code> lub jakimś
+innym, podobnie nazwanym. Jeśli system operacyjny zezwala na nadawanie
+plikom długich nazw, to przeskalowanie może być wpisane w&nbsp;nazwę
+pliku, np.&nbsp;<code>.../fonts/pk/laserjet/pl/plr10.360pk</code>.</p>
+
+<p>Standardowe sterowniki przetwarzające pliki <code>DVI</code> czy to
+na postać wyświetlaną na ekranie, czy też drukowaną, używają fontów
+<code>PK</code> i&nbsp;posiadają mechanizm przeszukiwania odpowiedniej
+struktury katalogów lub interpretacji nazw fontów przeskalowanych.
+Sterowniki te pozwalają zwykle na bardzo szybkie wyświetlenie
+składanego tekstu. Współczesne sterowniki posiadają także możliwość
+współpracy z&nbsp;METAFONT-em &#8211; potrafią przekazać informację
+o&nbsp;brakujących fontach i&nbsp;uruchomić METAFONT-a, wstrzymując
+pracę do czasu zakończenia procesu generowania brakujących fontów.
+Dzięki temu nie ma obecnie potrzeby trzymania na dysku olbrzymich
+bibliotek fontów w&nbsp;formacie <code>PK</code>, wystarczą pliki
+źródłowe fontów i&nbsp;odpowiednio skonfigurowane łącze
+sterownik-METAFONT (program lub skrypt) by zautomatyzować proces
+generowania fontów. Dla bardzo rozpowszechnionych sterowników
+z&nbsp;pakietu <code>emTeX</code> będzie to program <code>MFjob</code>
+(<code>MS-DOS</code>, <code>OS/2</code>), zaś dla systemów opartych na
+<code>web2c</code> &#8211; skrypt <code>mktexpk</code> (różne wersje
+<code>Unix</code>, <code>Windows</code> i&nbsp;<code>Amiga</code>).</p>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis treści</A></P>
+
+<!-- ................................................................. -->
+ <a id="Fonty-PS" name="Fonty-PS"></a>
+
+<h2>Fonty PostScript-owe czyli pliki AFM oraz PFB (lub PFA)</h2>
+
+<p>Jeżeli chodzi o&nbsp;PostScript, to ten &#8222;właściwy font&#8221; &#8211; mowa tu
+o&nbsp;fontach zapisanych w&nbsp;formacie Adobe Type&nbsp;1 &#8211; zawarty
+jest w&nbsp;pliku z&nbsp;rozszerzeniem <code>.pfb</code>
+(<em>PostScript Font Binary</em>) lub <code>.pfa</code> (
+<em>PostScript Font ASCII</em>). Natomiast o&nbsp;plikach
+<code>TFM</code> w&nbsp;świecie PostScript-owym mało kto słyszał. Na
+szczęście dobrzy ludzie z&nbsp;firmy Adobe wymyślili coś podobnego do
+tego, co wymyślił Donald E.&nbsp;Knuth, mianowicie pliki metryczne AFM
+(<em>Adobe Font Metric</em>). Różnią się one trochę od plików
+<code>TFM</code> (np.&nbsp;pliki <code>AFM</code> są plikami
+tekstowymi), ale mimo różnic jest możliwe by na podstawie pliku
+<code>AFM</code> utworzyć plik <code>TFM</code>.</p>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis treści</A></P>
+
+<!-- ................................................................. -->
+<a id="Znaki" name="Znaki"></a>
+
+<h2>Reprezentacja znaków</h2>
+
+<p>Zanim pójdziemy dalej trzeba wyjaśnić jedną rzecz, mianowicie
+w&nbsp;jaki sposób są reprezentowane znaki. Jeżeli chodzi o&nbsp;plik
+<code>DVI</code> to odpowiedź jest trywialna: jako liczby
+z&nbsp;zakresu <code>0</code>--<code>255</code>. Przy tworzeniu pliku
+PostScript-owego za pomocą sterownika sytuacja <em>nie ulega</em>
+zmianie, to znaczy w&nbsp;pliku PostScript-owym znaki też są
+reprezentowane w&nbsp;zasadzie jako liczby z&nbsp;zakresu
+<code>0</code>--<code>255</code>, czasem w&nbsp;reprezentacji ASCII,
+a&nbsp;czasem w&nbsp;reprezentacji ósemkowej. Natomiast we &#8222;właściwym
+foncie&#8221; PostScript-owym, podobnie zresztą jak w&nbsp;foncie
+METAFONT-owym, jest inaczej: znaki są zasadniczo reprezentowane za
+pomocą nazw w&nbsp;rodzaju &#8222;period&#8221;, &#8222;periodcentered&#8221;, &#8222;lslash&#8221;,
+&#8222;aogonek&#8221;,&nbsp;itp.</p>
+
+<p>Formalnie rzecz biorąc font PostScript-owy jest programem,
+a&nbsp;nazwy znaków są nazwami podprogramów opisujących kształt znaków
+za pomocą &#8211; znów podobnie jak w&nbsp;programach METAFONT-owych &#8211;
+krzywych trzeciego stopnia, zwanych krzywymi Béziera. Dodatkowo
+podprogramy te opisują niektóre szczegóły procesu zamiany obwiedni na
+mapy bitowe (tzw.&nbsp; <em>hinty</em> czyli podpowiedzi), bo przecież
+ostatecznie znak zostanie wyświetlony na ekranie, wydrukowany na
+drukarce lub naświetlony na diapozytywie, czyli musi zostać zamieniony
+na postać dyskretną.</p>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis treści</A></P>
+
+<!-- ................................................................. -->
+<a id="Nazwy-i-kody" name="Nazwy-i-kody"></a>
+
+<h2>Nazwy i kody znaków</h2>
+
+<p>Skąd zatem PostScript trafiając na jakąś liczbę &#8222;wie&#8221;, że ma użyć
+procedury o&nbsp;nazwie, powiedzmy, &#8222;aogonek&#8221;?</p>
+
+<p>Aaa, właśnie! Tu jest pies pogrzebany. We &#8222;właściwym foncie&#8221;
+PostScript-owym jest zawarta dodatkowa informacja, mianowicie tabela
+par (liczba,&nbsp;nazwa) przyporządkowująca liczbom z&nbsp;zakresu
+<code>0</code>--<code>255</code> nazwy podprogramów opisujących znaki.
+Tablica ta (czasem zwana wektorem) nosi nazwę &#8222;Encoding&#8221;, co jest
+może mało istotne, natomiast istotne jest to, że tablicę tę można
+&#8222;w&nbsp;locie&#8221; zmienić. Z&nbsp;tej możliwości korzysta m.in.
+sterownik <code>DVIPS</code> (p.&nbsp;niżej).</p>
+
+<!-- ............................................................... -->
+<a id="AFMTFM" name="AFMTFM"></a>
+
+<h2>Konwersja AFM -&gt; TFM</h2>
+
+<p>W&nbsp;pliku AFM znajduje się również informacja
+o&nbsp;przyporządkowaniu liczba-nazwa, (w&nbsp;zasadzie można zakładać,
+że jest to to samo przyporządkowanie, co w&nbsp;pliku
+<code>PFB</code>/<code>PFA</code>). Na ogół nie jest to
+przyporządkowanie, o&nbsp;które by nam chodziło. Ale nie ma biedy &#8211;
+<code>DVIPS</code>-owi można podać <em>dowolne</em> przyporządkowanie,
+które zostanie użyte w&nbsp;tworzonym przezeń pliku
+PostScript-owym.</p>
+
+<p>Konwertery <code>AFM-&gt;TFM</code> na podstawie nazw generują
+stosowne przyporządkowanie, lub nawet wiele przyporządkowań, a&nbsp;dla
+każdego z&nbsp;takich przyporządkowań tworzony jest odpowiadający mu
+plik&nbsp;<code>TFM</code>.</p>
+
+<p>Najpowszechniej używanym konwerterem jest program
+<code>AFM2TFM</code>, należący do standardowej dystrybucji sterownika
+<code>DVIPS</code>. Konwerter o&nbsp;nazwie <a
+href="ftp://ftp.gust.org.pl/TeX/fonts/utilities/t1install/toil/">TOIL</a>,
+bazuje na programach <code>AWK</code> oraz METAFONT Warto też wspomnieć
+o&nbsp;pakiecie <code>VFINST</code>, oferującym liczne możliwości,
+bazującym na fontach wirtualnych.</p>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis treści</A></P>
+
+<!-- ................................................................. -->
+<a id="AFMTFMp" name="AFMTFMp"></a>
+
+<h2>Konwersja AFM -&gt; TFM &#8211; poprawność nazw znaków</h2>
+
+<p>Aby konwertery <code>AFM-&gt;TFM</code> mogły działać jak należy,
+nazwy podprogramów muszą być zgodne z&nbsp;ich treścią. Tak niestety
+nie zawsze jest, np.&nbsp;pod nazwą &#8222;Sterling&#8221; zamiast opisu znaku
+funta można znaleźć opis polskiego &#8222;Ł&#8221; czyli &#8222;Lslash&#8221;. Pomysłów na
+cudaczne nazewnictwo jest mniej więcej tyle, ile tzw.&nbsp;standardów
+kodowania znaków, czyli <em>infinity</em>.</p>
+
+<p>Z&nbsp;niepoprawnymi nazwami można sobie poradzić. Co nam zależy,
+przecież &#8222;onesuperior&#8221; brzmi równie ładnie jak &#8222;aogonek&#8221;,
+nieprawdaż? Problem jedynie w&nbsp;tym, że z&nbsp;góry nie wiadomo, że
+producent uznał &#8222;onesuperior&#8221; za odpowiednią nazwę dla polskiej
+litery &#8222;ą&#8221;.
+Jakiś
+szaleniec może się pogodzić z&nbsp;propozycją Adobe i&nbsp;użyć dla
+podprogramu opisującego &#8222;ą&#8221; nazwy &#8222;aogonek&#8221;&#8230;</p>
+
+<p>Jakby nie dość było problemów, oprócz nazewnictwa ewidentnie
+niepoprawnego możemy się zetknąć z&nbsp;obocznością! Otóż niektórzy
+producenci dla określenia znaków &#8222;ż&#8221; i&nbsp;&#8222;Ż&#8221; używają nazw
+&#8222;zdot&#8221; i&nbsp;&#8222;Zdot&#8221;, a&nbsp;niektórzy &#8222;zdotaccent&#8221;
+i&nbsp;&#8222;Zdotaccent&#8221;. Nie znalazłem jednoznacznego stanowiska firmy
+Adobe w&nbsp;tej sprawie, ale na ogół obowiązuje zasada &#8222;sklejania&#8221;
+nazw: &#8222;a&#8221; + &#8222;grave&#8221; = &#8222;agrave&#8221;; skoro więc istnieje znak
+&#8222;dotaccent&#8221; (nazwa używana przez Adobe), to &#8222;ż&#8221; należy rozumieć
+jako &#8222;z&#8221; + &#8222;dotaccent&#8221; czyli &#8222;zdotaccent&#8221;. Innymi słowy zalecać
+by należało używanie nazw &#8222;zdotaccent&#8221; i&nbsp;&#8222;Zdotaccent&#8221;, ale być
+może konwertery <code>AFM-&gt;TFM</code> powinny być uwrażliwione na tę
+oboczność.</p>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis treści</A></P>
+
+<!-- ................................................................. -->
+<a id="AFMTFMk" name="AFMTFMk"></a>
+
+<h2>Konwersja AFM -&gt; TFM &#8211; kerny i&nbsp;ligatury</h2>
+
+<p>Plik <code>TFM</code> zawiera jeszcze informację o&nbsp;parach
+kernowych i&nbsp;ligaturach. Pary kernowe, uwzględniane &#8222;jak leci&#8221;
+przez większość konwerterów <code>AFM-&gt;TFM</code>, na ogół są
+umieszczane jak należy w&nbsp;plikach <code>AFM</code>, chociaż czasami
+można trafić na felerne pliki <code>AFM</code> bez par kernowych.
+Obecność par kernowych poznajemy to po występowaniu wierszy
+zaczynających się od słowa kluczowego &#8222;KPX&#8221;. Warto mieć na uwadze, że
+bywają pliki <code>AFM</code> posiadające tylko część par kernowych &#8211;
+np.&nbsp;znaki diakrytyczne czasami nie są uwzględniane &#8211; dobrze jest
+sprawdzić plik <code>AFM</code> pod tym kątem.</p>
+
+<p>Z&nbsp;ligaturami jest znacznie gorzej &#8211; można je bardzo rzadko
+uświadczyć, mimo iż teoretycznie format <code>AFM</code> pozwala na
+definiowanie ligatur, np.&nbsp;poniższy przykładowy wiersz pliku
+<code>AFM</code>:</p>
+
+<pre>
+ C 45; WX 329; N hyphen; B 17 188 313 303; L hyphen endash;
+</pre>
+
+<p>zgodnie ze specyfikacją Adobe ustala, że znak o&nbsp;kodzie
+<code>45</code> ma szerokość <code>329</code> jednostek (jednostka =
+1/1000em), nosi nazwę &#8222;hyphen&#8221;, że naroża prostokąta ograniczającego
+obrys znaku mają współrzędne wynoszące w&nbsp;tych samych jednostkach
+(17, 188) oraz (313, 303), i&nbsp;wreszcie że dwa znaki &#8222;hyphen&#8221; mają
+być zamieniane na znak o&nbsp;nazwie &#8222;endash&#8221;, czyli innymi słowy
+znak o&nbsp;nazwie &#8222;endash&#8221; jest ligaturą dwóch znaków o&nbsp;nazwie
+&#8222;hyphen&#8221;.</p>
+
+<p>W&nbsp;związku z&nbsp;powszechnym brakiem informacji
+o&nbsp;ligaturach w&nbsp;plikach <code>AFM</code>, konwertery
+<code>AFM-&gt;TFM</code> muszą albo się domyślić, jakie by tu ligatury
+można wstawić, albo &#8211; co chyba jest lepszym rozwiązaniem &#8211; zostać
+poinformowane o&nbsp;prawidłowych dla danego fontu (grupy fontów)
+ligaturach.</p>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis treści</A></P>
+<!-- ................................................................. -->
+<a id="Pliki-cnf" name="Pliki-cnf"></a>
+
+<h2>Pliki konfiguracyjne sterownika <code>DVIPS</code></h2>
+
+<p>Popularny sterownik <code>DVIPS</code>, autorstwa Tomasa Rokickiego,
+zamieniający pliki <code>DVI</code> na pliki PostScript-owe musi
+wiedzieć &#8211; podobnie jak każdy sterownik &#8211; gdzie znajdują się fonty
+TeX-owe i&nbsp;PostScript-owe. Informację tę zawierają pliki
+<code>config.ps</code> i&nbsp;<code>psfonts.map</code>, poszukiwane
+w&nbsp;kartotekach wskazywanych przez zmienną systemową
+<code>TEXCONFIG</code> (we współczesnych instalacjach zmienna ta jest
+już zwykle zadeklarowana w&nbsp;pliku konfiguracyjnym
+<code>texmf.cnf</code>).</p>
+
+<p>Plik <code>config.ps</code> zawiera informacje o&nbsp;parametrach
+pracy programu.
+<!-- plików <code>TFM</code>, plików <code>PK</code>, fontów wirtualnych,
+oraz fontów PostScript-owych. -->
+Natomiast plik <code>psfonts.map</code> zawiera informacje związane
+wyłącznie z&nbsp;dostępnymi w&nbsp;danej instalacji fontami
+PostScript-owymi. W&nbsp;pliku <code>psfonts.map</code> informacje
+o&nbsp;poszczególnych fontach umieszczane są w&nbsp;jednym wierszu (co
+czasem może być kłopotliwe). Typowy wiersz wygląda następująco:</p>
+
+<pre>
+ec-qplr TeXGyrePagella-Regular "encqec ReEncodeFont" &lt;q-ec.enc &lt;qplr.pfb
+</pre>
+
+<p>Pierwsza pozycja określa nazwę TeX-ową fontu, druga &#8211; wewnętrzną
+nazwę PostScript-ową fontu (robi z&nbsp;niej użytek interpreter
+PostScript-u), następnie pojawia się informacja o&nbsp;dodatkowych
+zabiegach, jakim ma być poddany font (może to być poziome
+przeskalowanie fontu, pochylenie lub zmiana kodowania &#8211; w&nbsp;podanym
+przykładzie chodzi o&nbsp;zmianę kodowania), a&nbsp;na końcu pojawiają
+się nazwy plików, które mają zostać dołączone do pliku wynikowego &#8211;
+w&nbsp;tym wypadku jest to plik kodowania <code>q-ec.enc</code> oraz
+font <code>qplr.pfb</code>.</p>
+
+<p>Podanie nazwy pliku fontowego nie jest konieczne &#8211; w&nbsp;takim
+wypadku <code>DVIPS</code> założy, że chodzi o&nbsp;font wbudowany
+w&nbsp;urządzenie. Gorąco odradzamy korzystanie z&nbsp;tej możliwości
+&#8211; opłakane skutki korzystania z&nbsp;fontów wbudowanych można co jakiś
+czas oglądać w&nbsp;materiałach nawet renomowanych firm: a&nbsp;to
+zamiast polskich znaków występują &#8222;krzaczki&#8221;, a&nbsp;to litery
+zachodzą na siebie, a&nbsp;to skład się zupełnie rozjeżdża&#8230;</p>
+
+<p>Plik kodowania zawiera tablicę 256 nazw znaków, określającą omawiane
+wyżej przyporządkowanie kod-nazwa. Jest to w&nbsp;istocie fragment kodu
+PostScript-owego postaci:</p>
+
+<pre>
+ /encqec[
+ /grave
+ /acute
+ /circumflex
+ ...
+ /thorn
+ /germandbls
+ ] def
+</pre>
+
+<p>O&nbsp;tym, jaki kod otrzymuje dany znak, decyduje kolejność
+wystąpienia: w&nbsp;tym przypadku na pozycji zerowej (w&nbsp;języku
+PostScript liczenie zawsze odbywa się od zera) występuje znak
+o&nbsp;nazwie <code>grave</code> (znak &#8222;ciach&#8221; <code>/</code>
+w&nbsp;notacji PostScript-owej oznacza mniej więcej to samo co znak
+&#8222;w-tył-ciach&#8221; <code>\</code> w&nbsp;notacji TeX-owej),znak
+<code>acute</code> otrzymuje kod&nbsp;1, znak <code>circumflex</code> &#8211;
+kod&nbsp;2, &#8230;, znak <code>thorn</code> &#8211; kod&nbsp;254,
+i&nbsp;wreszcie znak <code>germandbls</code> &#8211; kod&nbsp;255.
+Wystąpienie <code>.notdef</code> oznacza, że
+w&nbsp;foncie nie ma znaku na pozycji o&nbsp;danym kodzie.</p>
+
+<p>Warto mieć świadomość, że <code>DVIPS</code> włącza wszelkie pliki
+prawie ich nie analizując, jedyny zabieg przezeń wykonywany to zamiana
+postaci binarnej fontu Type&nbsp;1 (<code>PFB</code>) na postać ASCII
+(<code>PFA</code>). Jeżeli font jest już w&nbsp;postaci ASCII, to
+włączany jest do dokumentu &#8222;jak leci&#8221;, bez żadnej ingerencji ze
+strony sterownika. Oznacza to, że używając <code>DVIPS</code>-a możemy
+korzystać ze wszystkich możliwych fontów PostScript-owych, nie tylko
+najbardziej popularnych fontów Type&nbsp;1, ale w&nbsp;szczególności
+także fontów TrueType, które dla interpretera PostScript-u są po prostu
+fontami Type&nbsp;42 &#8211; wystarczy mieć plik <code>TFM</code>
+i&nbsp;font&nbsp;Type&nbsp;42 w&nbsp;postaci ASCII.</p>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis treści</A></P>
+<!-- ................................................................. -->
+<a id="Latanie" name="Latanie"></a>
+
+<h2>Łatanie fontów &#8211; niepoprawny font</h2>
+
+<p>Używając różnych wymyślnych narzędzi (np.&nbsp;<a
+href="ftp://ftp.gust.org.pl/TeX/fonts/utilities/t1utils/">T1UTIL</a>
+Lee Hetheringtona) można się zorientować, jakim znakom zostały
+przypisane jakie nazwy i&nbsp;w&nbsp;razie czego je poprawić, można też
+uzupełniać kerny, itp., ale to jest żmudne i&nbsp;przykre, bo
+niepotrzebne zajęcie.</p>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis treści</A></P>
+<!-- ................................................................. -->
+<a id="BrakAFM" name="BrakAFM"></a>
+
+<h2>Łatanie fontów &#8211; brak plików AFM</h2>
+
+<p>Czasem fonty PostScript-owe są dystrubuowane z&nbsp;plikami
+<code>PFM</code> (<em>Printer Font Metric</em>) zamiast z&nbsp;plikami
+AFM.</p>
+
+<p>Brak plików <code>AFM</code> <em>praktycznie przekreśla</em>
+możliwość użycia fontu PostScript-owego w&nbsp;TeX-u, bowiem pliki
+<code>PFM</code> zawierają znacznie uboższą informację niż pliki AFM,
+w&nbsp;szczególności <em>nie zawierają</em> nazw znaków, czyli nie
+określają żadnej tablicy kodowania ( <em>encoding vector</em>,
+p.&nbsp;wyżej). Można zakładać, że chodzi o&nbsp;takie samo
+przyporządkowanie, jakie jest wpisane w&nbsp;pliku
+<code>PFB</code>/<code>PFA</code>, chociaż w&nbsp;ogólności tak być nie
+musi. Ponadto w&nbsp;pliku <code>PFM</code> znajdują się dane na temat
+par kernowych jedynie dla co najwyżej 256 znaków, a&nbsp;font
+PostScript-owy może ich zawierać nacznie więcej.</p>
+
+<p>Jeśli jednak szczęście nam dopisze, to z&nbsp;plików
+<code>PFM</code> oraz <code>PFB</code> (bądź <code>PFA</code>) możemy
+odtworzyć informację niezbędną do utworzenia pliku <code>AFM</code> &#8211;
+można spróbować użyć pakietu <a
+href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/tools/pf2afm.zip">
+pf2afm</a>, który dostępny jest w&nbsp;archiwum GUST-u.</p>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis treści</A></P>
+<!-- ................................................................. -->
+<a id="Podsumowanie" name="Podsumowanie"></a>
+
+<h2>Podsumowanie</h2>
+
+<p>Warto pamiętać, że font nie tylko musi ładnie w&nbsp;druku wyglądać,
+ale i&nbsp;jego dość skomplikowana &#8222;wewnętrzna&#8221; struktura musi być
+zrobiona porządnie.</p>
+
+<p>Jednym z&nbsp;najbardziej dających się we znaki problemów jest
+problem układu znaków w&nbsp;foncie. Staranne przemyślenie tego
+problemu <em>musi</em> prowadzić do wniosku, że firma Adobe już dawno
+temu znalazła <em>wystarczające</em> w&nbsp;większości przypadków
+rozwiązanie problemu konfigurowalności układu znaków w&nbsp;foncie. To
+bardzo mocny argument na rzecz korzystania z&nbsp;fontów
+PostScript-owych w&nbsp;formacie Type&nbsp;1.</p>
+
+<p>Wprawdzie detale związane z&nbsp;instalowaniem fontów mogą się
+wydawać skomplikowane, ale taka jest natura rzeczy. A&nbsp;do czego
+prowadzi próba ukrycia tej natury przed użytkownikiem, wielu z&nbsp;nas
+boleśnie odczuło w&nbsp;przypadku korzystania fontów TrueType
+w&nbsp;systemie Windows. Wprawdzie instaluje się je bardzo prosto (albo
+i&nbsp;&#8211; nie wiedzieć czemu &#8211; nie instaluje), ale praktycznie nie ma
+<em>żadnej</em> możliwości rekonfiguracji. Ktoś, kto przenosił fonty
+TrueType z&nbsp;jednej wersji systemu Windows do innej, wie o&nbsp;czym
+mowa &#8211; a&nbsp;to font się w&nbsp;ogóle nie daje zainstalować,
+a&nbsp;to inne znaki się pojawiają, niż byśmy chcieli, a&nbsp;to nasza
+ulubiona aplikacja albo tego fontu nie widzi, albo się na nim
+wywraca&#8230;</p>
+
+<p>Mając to na względzie uważamy, że warto poświęcić nieco czasu
+i&nbsp;wysiłku na zrozumienie podstaw konfigurowania fontów, zwłaszcza
+fontów PostScript-owych w&nbsp;formacie Adobe Type&nbsp;1 &#8211; to
+naprawdę w&nbsp;pewnym momencie staje się proste, a&nbsp;tym samym
+oczywiście niezwykle użyteczne.</p>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis treści</A></P>
+
+Bogusław Jackowski i&nbsp;Staszek Wawrykiewicz
+
+<p><i>Powyższy tekst jest zmodyfikowaną wersją artykułu
+z&nbsp;Biuletynu GUST, nr&nbsp;8/1997, s.&nbsp;7&#8211;12.</i><br />
+ <i>Ostatnie zmiany 5.05.2014</i></p>
+</P>
+</body>
+</html>
+
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/fonts_inst.html b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/fonts_inst.html
new file mode 100644
index 0000000000..5c1119c037
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/fonts_inst.html
@@ -0,0 +1,481 @@
+<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML//EN">
+<html>
+<head>
+ <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
+ <meta name="keywords" lang="en" content="Polish TeX Users Group, Polish TeX, computer fonts,
+ MikTeX, fpTeX, teTeX, font installation" >
+ <LINK REL=STYLESHEET TYPE="text/css" HREF="./tpstyle.css">
+ <title>Instalowanie fontów Type 1/TrueType w systemie TeX </title>
+</head>
+
+<!-- zmiany i uzupełnienia: StaW 05.05.2014 -->
+
+<body>
+<html>
+<h1>Instalowanie fontów Type&nbsp;1/TrueType</h1>
+
+<h3>
+UWAGA: poniższy artykuł jest mocno ''techniczny'', wyjaśniając nieco, co
+się dzieje za kulisami. Tym samym może okazać się przydatny dla nietypowych
+sytuacji, gdy instalujemy "ręcznie" własne, lub niedostępne w dystrybucji fonty.
+Obecnie w dystrybucji TeX Live
+cały proces instalacji fontów został zautomatyzowany: po instalacji pakietu
+fontów za pomocą programu TeX Live Manager aktualizowane są odpowiednie
+pliki konfiguracyjne i fonty są dostępne dla różnych wersji-silników TeX-a.
+</h3>
+
+<!-- Spis treści ....................................................... -->
+<hr>
+<A NAME=P0> <ul>
+ <li><A HREF=#fontyt1> Instalowanie fontów Type&nbsp;1</A></li>
+ <ul>
+ <li><A HREF=#summa> Omówienie</A></li>
+ <li><A HREF=#textfm> TeX</A></li>
+ <li><A HREF=#dvips> Dvips</A></li>
+ <li><A HREF=#latex> LaTeX</A></li>
+ <li><A HREF=#pdftex> pdfTeX/pdfLaTeX</A></li>
+ </ul>
+ <li><A HREF=#fontyttf> Instalowanie fontów True Type</A></li>
+ <ul>
+ <li><A HREF=#ttftld> TeX/LaTeX/Dvips</A></li>
+ <li><A HREF=#pdftexttf> pdfTeX/pdfLaTeX</A></li>
+ </ul>
+</ul>
+
+
+<hr>
+<A NAME="fontyt1">
+<h2>Instalowanie fontów Type&nbsp;1</h2>
+<p>
+ Podczas składania tekstu TeX korzysta wyłącznie z&nbsp;plików
+ metrycznych. Pliki takie mają rozszerzenie <code>.tfm</code>. Pliki
+ metryczne nie zawierają informacji o&nbsp;kształtach znaków, te są
+ zdefiniowane w&nbsp;innych plikach. Aby mieć możliwość wydrukowania
+ złożonego dokumentu, korzystującego z&nbsp;fontów wektorowych (skalowalnych,
+ np. Type&nbsp;1) należy plik <code>dvi</code> zamienić na plik
+ w&nbsp;formacie PostScript. W&nbsp;każdej dystrybucji
+ TeX-a znajduje się program <code>dvips</code> wykonujący taką zamianę.
+ Program ten korzysta z&nbsp;plików z&nbsp;rozszerzeniem <code>.pfb</code>,
+ zawierających definicje kształtu znaków; może także korzystać z&nbsp;innych,
+ pomocniczych plików.
+</p>
+<p>
+ Zainstalowanie fontów Type&nbsp;1 w&nbsp;systemie TeX polega na
+ umieszczeniu kilku plików w&nbsp;odpowiednich miejscach. Poniżej
+ opisano cały proces, biorąc za przykład instalację pakietu fontów
+ <A href="./index.html#Antyktor"> Antykwa Toruńska</A>.
+</p>
+<A NAME=summa>
+<h3>Omówienie</h3>
+<p>
+ Ponieważ cały proces instalacji fontów Type1 może się wydać nieco
+ skomplikowany (szczególnie dla początkujących), wymienimy tu pokrótce
+ poszczególne kroki. Dalsza część zawiera informacje techniczne, które mogą
+ zainteresować bardziej zaawansowanych użytkowników.</p>
+
+Pakiet fontowy zawiera zwykle kilka rodzajów plików:
+<ul>
+ <li>pliki metryczne <code>.tfm</code>, z&nbsp;których korzysta TeX.
+ W&nbsp;strukturze katalogów zgodnej z&nbsp;TDS (<em>TeX Directory Structure</em>)
+ instalujemy je w&nbsp;ramach katalogu <code>~/texmf/fonts/tfm/</code>.
+ Szczegóły (np. użytą tu interpretację znaku <code>~</code>) patrz
+ część dot. samego <A HREF=#textfm>TeX-a</A>.
+
+ <li>pliki fontowe <code>.pfb</code>, z&nbsp;których korzysta
+ <code>dvips</code>, instalujemy w&nbsp;ramach katalogu
+ <code>~/texmf/fonts/type1/</code>.
+ <li>pliki przekodowania <code>.enc</code>, oraz
+ <li>pliki map fontowych <code>.map</code>, z&nbsp;których także korzysta
+ sterownik <code>dvips</code>, instalujemy w&nbsp;ramach katalogu
+ <code>~/texmf/dvips/</code>. Dla Antykwy Toruńskiej odpowiedni podkatalog
+ może mieć nazwę <code>antt/</code>.<br>
+ <b>UWAGA:</b> W 2004 postanowiono zmienić wytyczne TDS i&nbsp;wszystkie
+ pliki fontowe gromadzić w&nbsp;katalogu <code>~/texmf/fonts/</code>.
+ Tym samym pliki <code>.enc</code> znajdują się obecnie w&nbsp;katalogu
+ <code>~/texmf/fonts/enc/dvips/</code> zaś pliki <code>.map</code>
+ w&nbsp;katalogu <code>~/texmf/fonts/map/dvips/</code>.
+ Szczegóły, patrz część dot. <A HREF=#dvips>Dvips</A>.
+ <li>pliki <code>.sty</code> oraz <code>.fd</code> zawierają makra
+ włączania fontu do składu i&nbsp;definicje fontów, przydatne dla
+ użytkowników LaTeX-a. Instalujemy je w&nbsp;ramach katalogu
+ przeznaczonego na makra i&nbsp;style: <code>~/texmf/tex/latex/</code>.
+ Jeśli pakiet dystrybucyjny z&nbsp;fontami nie zawiera takich plików,
+ należy je odszukać w&nbsp;innym, towarzyszącym pakiecie.
+ Szczegóły, patrz część dot. <A HREF=#latex>LaTeX</A>.
+</ul>
+</p>
+<p>Po skopiowaniu plików do odpowiednich katalogów i&nbsp;odświeżeniu
+bazy danych instalacji, mapy fontowe powinny być
+następnie <i>zarejestrowane</i> w&nbsp;głównym pliku mapowań
+<code>psfonts.map</code>. Proces ten jest obecnie znacznie ułatwiony:
+w&nbsp;katalogu <code>~/texmf/web2c/</code> znajduje się plik
+<code>updmap.cfg</code>; należy do niego dopisać deklaracje dodawanych
+do instalacji map fontowych, np:</p>
+<code>Map antt-qx.map</code><br>
+<code>Map antt-ec.map</code></p>
+<p>itd. Następnie należy uruchomić program <code>updmap</code>, który
+zaktualizuje nie tylko wspomniany <code>psfonts.map</code>, ale także
+pliki mapowań dla programów <code>pdftex</code> oraz <code>dvipdfm</code>.
+</p>
+
+<A NAME="textfm"><h3>TeX</h3>
+<p>
+ Pliki <code>.tfm</code> powinny być umieszczone w&nbsp;katalogu,
+ w&nbsp;którym TeX szuka tego typu plików. W&nbsp;instalacji TeX-a
+ o&nbsp;strukturze katalogów zgodnej z&nbsp;TDS
+ będzie to <code>~/texmf/fonts/tfm/</code>. Znak <code>~</code> oznacza
+ tu korzeń drzewa TeX-owego, np. <code>/usr/TeX</code> lub
+ <code>C:\tex</code>.
+ Dla wprowadzenia porządku dobrze jest utworzyć podkatalog, który będzie
+ przechowywał nowo instalowane pliki.
+ Pliki metryczne Antykwy Toruńskiej można np. umieścić
+ w&nbsp;katalogu <code>~/texmf/fonts/tfm/public/antt/</code>
+</p>
+ W systemach TeX-a opartych na bibliotece
+ <A href="../poczatki/web2c.html">Web2c</a>
+<!-- (<A href="ftp://ftp.GUST.org.pl/TeX/systems/win32/fptex">fpTeX</A>,
+ <A href="ftp://ftp.GUST.org.pl/TeX/systems/unix/teTeX">teTeX</A>) -->
+ (np. <A href="http://tug.org/texlive">TeX Live<A>)
+ istnieje <em>główny plik konfiguracyjny</em> systemu, którym jest
+ plik <code>texmf.cnf</code>, znajdujący się
+ zwykle w&nbsp;katalogu <code>~/texmf/web2c/</code>.
+ <code>texmf.cnf</code> zawiera deklaracje określające katalogi,
+ w&nbsp;których znajdują się poszczególne części składowe systemu.
+ I&nbsp;tak zmienna <code>TFMFONTS</code> określa listę katalogów,
+ w&nbsp;których TeX ma szukać plików TFM.
+ W&nbsp;naszej instalacji zmienna <code>TFMFONTS</code> ma wartość:
+</p>
+<pre>
+ TFMFONTS = .;{$TEXMF/fonts,$VARTEXFONTS}/tfm//
+</pre>
+</p>
+Użyta tu notacja jest opisana w&nbsp;pliku konfiguracyjnym
+<code>texmf.cnf</code>. Jej interpretacja
+dla powyższego przykładu brzmi: znajdź pliki <code>.tfm</code> w&nbsp;katalogu
+bieżącym (kropka) a&nbsp;następnie w&nbsp;podkatalogach, kolejno,
+<code>fonts/tfm/</code> katalogów z&nbsp;instalacją TeX-ową
+(zmienna <code>$TEXMF</code>) lub/ewentualnie
+w&nbsp;<code>$VARTEXFONTS/tfm/</code> i&nbsp;wszystkich ich podkatalogach
+(znaki <code>//</code>).
+
+<a name ="MikTeX">
+<p>
+ W&nbsp;przypadku popularnej w&nbsp;środowisku MS&nbsp;Windows dystrybucji
+ <A href="ftp://ftp.GUST.org.pl/TeX/systems/win32/miktex">MikTeX</A>
+ idea jest podobna ale nieco inne są szczegóły (dystrybucja ta
+ nie jest oparta na Web2c, ale w&nbsp;pełni zgodna z&nbsp;TDS). Główny plik
+ konfiguracyjny <code>miktex.ini</code> znajduje się w&nbsp;katalogu
+ <code>~\miktex\config\</code>.
+ Zapis zmiennych i&nbsp;ich nazwy różnią się od ich odpowiedników
+ w&nbsp;dystrybucjach fpTeX i&nbsp;teTeX.
+ I&nbsp;tak do określenia katalogów zawierających pliki <code>TFM</code>
+ MikTeX używa zmiennej <code>TFMPath</code>, zaś zapis może wyglądać
+ następująco:
+</p>
+<pre>
+TFMPath=.;%R\fonts\tfm//
+</pre>
+<p>
+Notacja użyta w&nbsp;przykładzie i&nbsp;jej interpretacja
+jest opisana w&nbsp;pliku konfiguracyjnym <code>miktex.ini</code>
+oraz w&nbsp;dokumentacji dystrybucji.
+</p>
+<p>
+<small>
+ Pliki <code>.afm</code> (Adobe Font Metric) nie są wprawdzie wykorzystywane
+ przez TeX-a, ale mogą być potrzebne dla innych programów wspomagających.
+ Umieścić je należy w&nbsp;katalogu
+ <code>~/texmf/fonts/afm/public/antt</code>.
+</p>
+<p>
+ Definiowana w&nbsp;pliku <code>texmf.cnf</code> zmienna
+ <code>AFMFONTS</code> (lub zmienna <code>AFMPath</code>
+ z&nbsp;pliku <code>miktex.ini</code> w&nbsp;przypadku dystrybucji
+ <A href="#MikTeX">MikTeX</A>)
+ określa listę katalogów, w&nbsp;których programy
+ mają szukać plików AFM. W&nbsp;naszej instalacji zmienna
+ <code>AFMFONTS</code> ma wartość:
+</p>
+<pre>
+ AFMFONTS = .;$TEXMF/fonts/afm//
+</pre>
+</p>
+<p>
+ Pliki <code>.pfm</code> -- jeżeli takowe są dołączone do pakietu
+ z&nbsp;fontami -- nie są wykorzystywane przez żaden program systemu TeX;
+ można je umieścić, dla porządku, w&nbsp;katalogu
+ <code>~/texmf/fonts/type1/public/antt</code>. Pliki te mogą być przydatne
+ w&nbsp;systemach Windows i&nbsp;OS/2 jeśli chcemy korzystać z&nbsp;fontów
+ w&nbsp;innych aplikacjach i&nbsp;jeśli posiadamy program ATM (Adobe Type
+ Manager).
+</small>
+</p>
+<A NAME="dvips"><h3>dvips</h3>
+<p>
+ Podstawowymi i&nbsp;najważniejszymi plikami konfiguracyjnymi programu
+ <code>dvips</code> są: <code>config.ps</code> oraz <code>psfonts.map</code>.
+ Pierwszy z&nbsp;nich znajdziemy się w&nbsp;katalogu <code>~/texmf/dvips/config/</code>.
+ Plik <code>config.ps</code> może zawierać deklaracje m.in. używanych przez
+ program map fontowych (standardowo jest to <code>psfonts.map</code>), zaś
+ plik <code>psfonts.map</code> zawiera informacje niezbędne do prawidłowego
+ wykorzystania fontu Type&nbsp;1 przez sterownik; jest to
+ tzw. mapa fontów używanych przez program.
+ Właściwe pliki fontowe (<code>.pfb</code>) powinny być umieszczone
+ w&nbsp;katalogu przeszukiwanym przez sterownik <code>dvips</code>.
+ W&nbsp;systemie TeX o&nbsp;strukturze katalogów zgodnej z&nbsp;TDS będzie to
+ <code>~/texmf/fonts/type1/</code>. Także w&nbsp;tym przypadku dobrze
+ jest utworzyć podkatalog, np. pliki <code>.pfb</code> Antykwy Toruńskiej
+ można umieścić w&nbsp;katalogu
+ <code>~/texmf/fonts/type1/public/antt/</code>.
+</p>
+<p>
+ Definiowana w&nbsp;pliku <code>texmf.cnf</code> zmienna
+ <code>T1FONTS</code> (lub zmienna <code>Type1Path</code>
+ z&nbsp;pliku <code>miktex.ini</code> w&nbsp;przypadku instalacji
+ <A href="#MikTeX">MikTeX</A>)
+ określa listę katalogów, w&nbsp;których dvips
+ ma szukać fontów Type&nbsp;1. W&nbsp;naszej instalacji (Web2c) zmienna
+ <code>T1FONTS</code> ma wartość:
+</p>
+<pre>
+ T1FONTS = .;$TEXMF/fonts/type1//
+</pre>
+</p>
+<p>
+ Zawartość plików <code>.map</code>, dostarczonych zwykle
+ w&nbsp;pakiecie z&nbsp;fontami (dla Antykwy Toruńskiej jest to kilka plików),
+ należy dołączyć do głównego pliku map fontowych
+ <code>psfonts.map</code> (w&nbsp;strukturze katalogów zgodnej z&nbsp;TDS
+ plik ten znajduje się w&nbsp;katalogu <code>~/texmf/fonts/dvips/map/updmap/</code>).
+ Wykonuje to wspomniany powyżej program <code>updmap</code>.
+ W&nbsp;starszych instalacjach zawartość plików <code>.map</code> należało
+ ręcznie dopisać do pliku <code>psfonts.map</code>, albo po prostu
+ zadeklarować je w&nbsp;pliku konfiguracyjnym
+ <code>~/texmf/dvips/config/config.ps</code> -- po deklaracji:
+<pre>
+p psfonts.map
+</pre>
+dopisać wiersz, np.:
+<pre>
+p +antt-qx.map
+</pre>
+ itd. (uwaga: znak <code>+</code> jest istotny).
+ Pliki <code>.map</code> należy umieścić w&nbsp;katalogu
+ <code>~/texmf/fonts/map/dvips/antt/</code>.
+ Fonty <a href="./index.html#Antyktor">Antykwa Toruńska</a>,
+ <a href="./index.html#Antykp">Antykwa Półtawskiego</a>,
+ czy <a href="./index.html#texgyre">TeX Gyre Termes</a>
+ oraz wiele innych posiadają ponadto pliki <code>.enc</code> potrzebne do
+ zmiany wewnętrznego kodowania fontu na kodowanie wymagane przez TeX-a.
+ Pliki takie należy umieścić w&nbsp;ramach katalogu
+<code>~/texmf/fonts/enc/dvips/</code>.
+ Dla Antykwy Toruńskiej podkatalog będzie miał nazwę <code>antt/</code>.
+</p>
+<p>
+ Jeżeli instalujemy font samodzielnie i&nbsp;nie posiadamy gotowego
+ pliku <code>.map</code> to powinniśmy dokonać odpowiedniego
+ wpisu do głównego pliku mapowego <code>psfonts.map</code>.
+ Więcej informacji na ten temat można znaleźć w&nbsp;punkcie
+ <a href="font-abc.html#Pliki-cnf"><i>Pliki konfiguracyjne sterownika DVIPS</i></a>
+ z&nbsp;artykułu <i>Fontowe ABC</i>,
+ B.&nbsp;Jackowskiego i&nbsp;S.&nbsp;Wawrykiewicza.
+</p>
+
+<small>
+<p>
+Często zadawanym przez użytkowników pytaniem jest: <em>dlaczego dvips
+nie ,,widzi'' standardowych fontów CM w&nbsp;formacie Type&nbsp;1
+i&nbsp;ładuje zamiast nich fonty bitmapowe (.pk), które źle się prezentują
+na ekranie, szczególnie w&nbsp;powiększeniach?</em><br>
+Odpowiedź jest prosta: do niedawna fonty CM Type&nbsp;1 (choć często obecne
+w&nbsp;instalacji) nie były wyszczególnione w&nbsp;pliku
+<code>psfonts.map</code>. Wynikało to głównie z&nbsp;istnienia dwóch
+dystrybucji BaKoMa i&nbsp;BlueSky Research. Włączenie ładowania fontów
+CM Type&nbsp;1 przez program <code>dvips</code> wymaga odblokowania wiersza
+(usunięcia znaku&nbsp;%):
+<pre>
+p +bsr.map
+</pre>
+co dołączy mapowania fontów BlueSky Research do standardowych mapowań
+deklarowanych w&nbsp;pliku <code>psfonts.map</code>.
+</small>
+
+<A NAME="latex"><h3>LaTeX</h3>
+<p>
+ Aby móc wykorzystać zainstalowane fonty użytkownicy LaTeX-a
+ <em>muszą</em> jeszcze zainstalować odpowiedni
+ <em>pakiet</em>. Niekiedy może się zdarzyć, że pakiet
+ z&nbsp;fontami <em>nie</em> zawiera odpowiedniego pakietu
+ LaTeX-owego, który -- jeżeli nie ma go w&nbsp;standardowej dystrybucji
+ LaTeX-a -- trzeba odnaleźć i&nbsp;zainstalować samodzielnie. Pakiet
+ taki zawiera styl włączający dany krój do składu (z&nbsp;reguły jest
+ to plik z&nbsp;rozszerzeniem <code>.sty</code>)
+ oraz plik (lub pliki) z&nbsp;definicją fontu (z&nbsp;reguły
+ z&nbsp;rozszerzeniem <code>.fd</code>).
+ Instalacja polega na skopiowaniu plików <code>.sty</code>
+ i&nbsp;<code>.fd</code> do katalogu, w&nbsp;którym znajdują się inne pakiety LaTeX-owe,
+ np. do <code>~/texmf/tex/latex/</code>.<br>
+ Pliki <code>.sty</code> i&nbsp;<code>.fd</code> fontów PL oraz
+ <code>cc-pl</code> (spolonizowane fonty Computer Concrete) dla LaTeXa są
+ standardowo zawarte w&nbsp;pakiecie Platex. Pozostałe dostępne polskie
+ fonty (a&nbsp;więc te, które udostępniono jedynie w&nbsp; formatach
+ obwiedniowych Type&nbsp;1 i/lub TrueType) zawierają pliki dla LaTeXa
+ w&nbsp;pakietach dystrybucyjnych.
+</p>
+<!--...................................................................-->
+
+</p>
+<A NAME="pdftex"><h3>pdfTeX/pdfLaTeX</h3>
+<p>
+ Program pdfTeX jest rozszerzeniem TeX-a, który tworzy
+ (właśnie w&nbsp;trybie rozszerzonym) plik wynikowy w&nbsp;formacie
+ PDF (Portable Document Format), zamiast typowego DVI. Hipertekstowe pliki
+ PDF mogą być przeglądane na wielu platformach systemowych dzięki
+ udostępnionemu bezpłatnie programowi Adobe Acrobat Reader, zachowując przy
+ tym wszystkie szczegóły układu strony. Opisana powyżej instalacja fontów
+ Type1 różni się dla pdfTeX jednym szczegółem: należy zadbać aby zawartość
+ pliku mapy fontowej została dołączona (najlepiej przez program
+ <code>updmap</code>) do pliku <code>pdftex.map</code> czytanego przez program
+ pdfTeX; znajduje się on obecnie w&nbsp;katalogu
+ <code>~/texmf/fonts/map/pdftex/updmap/</code>.
+ W&nbsp;aktualnych wersjach pdfTeX użycie danej mapy fontowej może
+ być także wprost zadeklarowane w&nbsp;pliku dokumentu.<br>
+
+ Tworząc pliki PDF musimy pamiętać aby stosować <strong>wyłącznie</strong>
+ fonty obwiedniowe (Type1 lub True Type -- patrz niżej), ponieważ fonty
+ bitmapowe są zwykle fatalnie wyświetlane w&nbsp;przeglądarce.
+ Dotyczy to szczególnie użytkowników LaTeXa, którzy przyzwyczaili się
+ do stosowania fontów EC, które są domyślnie włączane po deklaracji
+ w&nbsp;preambule pliku:<br>
+ <code>\usepackage[T1]{fontenc}</code>.<br>
+ Otóż nie ma fontów EC w&nbsp;formacie Type&nbsp1, choć są różne zastępniki
+ (ładowanie dodatkowych pakietów np. <code>ae</code>, użycie fontów
+ <code>cmsuper</code> itp.). Obecnie zalecane jest użycie fontów
+ <a href="./index.html#LModern">Latin Modern</a>, czyli dopisanie (prócz
+ powyższej deklaracji) w&nbsp;preambule:<br>
+ <code>\usepackage{lmodern}</code>.<br>
+</p>
+
+<p>
+Wiele szczegółów na temat instalowania fontów Type&nbsp;1 zawiera artykuł
+<a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/info/Type1fonts/fontinstallationguide/fontinstallationguide.pdf">
+The Font Installation Guide</a> Phillipa Lehmana.
+</p>
+<!--...................................................................-->
+<hr>
+
+<A NAME="fontyttf">
+<h2> Instalowanie fontów TrueType </h2>
+<p>
+ W&nbsp;powszechnie używanych w&nbsp;chwili obecnej
+ dystrybucjach TeX-a (fpTeX, teTeX, MikTeX) nie ma sterowników potrafiących
+ bezpośrednio wykorzystać fonty w&nbsp;formacie TrueType.
+ Chcąc skorzystać z&nbsp;takich fontów należy dokonać odpowiedniej
+ konwersji, która może polegać na ich zamianie albo na fonty bitmapowe
+ w&nbsp;formacie <code>.pk</code>, albo na zamianie na
+ fonty w&nbsp;formacie Type&nbsp;42, a&nbsp;ostatnio także do formatu
+ Type&nbsp;1.
+</p>
+<p>
+ Pierwszy sposób można określić mianem standardowego -- jeżeli umieścimy pliki
+ <code>.ttf</code> i&nbsp;<code>.tfm</code> w&nbsp;odpowiednich katalogach,
+ to w&nbsp;dystrybucjach, które omawiamy, przy uruchomieniu program
+ <code>dvips</code> lub sterownika ekranowego (<code>yap</code>,
+ <code>xdvi</code>), zostaną automatyczne uruchomione programy generujące
+ fonty <code>.pk</code> o&nbsp;odpowiedniej rozdzielczości, podobnie jak
+ sprawa ma miejsce przy generowaniu fontów <code>.pk</code> na podstawie
+ plików źródłowych <code>.mf</code>.
+ Sposób ten ma jedną <em>zasadniczą wadę</em>:
+ fonty <code>.pk</code> -- jak każde fonty bitmapowe -- nie nadają się
+ do wykorzystania przy tworzeniu dokumentów w&nbsp;formacie PDF.
+</p>
+<p>
+ <strong>Uwaga&nbsp;1</strong>:
+ Ponieważ współczesne systemy TeX-owe potrafią skorzystać
+ z&nbsp;fontów <code>.ttf</code> ,,z&nbsp;definicji'',
+ ale jednocześnie sposób ten nie bardzo się nadaje, np. do tworzenia
+ wysokiej jakości plików PDF, poniżej omawiamy bardziej szczegółowo jedynie
+ wykorzystanie fontów <code>.ttf</code> po ich konwersji do formatu Type&nbsp;42.
+</p>
+<p>
+ <strong>Uwaga&nbsp;2</strong>:
+ Zakładając, że pakiet, który instalujemy zawiera metryki fontów <code>.tfm</code>,
+ instalacja fontów TrueType nie różni się zbytnio od instalowania
+ fontów Type&nbsp;1. Jeżeli nie dysponujemy plikami <code>.tfm</code>,
+ to sprawa się komplikuje, bo utworzenie takich plików nie jest
+ sprawą trywialną. W&nbsp;grę wchodzą sprawy różnego kodowania
+ znaków, tzw. fonty wirtualnych&nbsp;itp. Ponieważ niniejszy tekst ma charakter
+ wprowadzenia dla początkujących nie będziemy omawiać tego zagadnienia.
+ <!-- [prawdę powiedziawszy w&nbsp;przypadku fontów TrueType nie
+ jest ono zbyt realistyczne, gdyż <i>z&nbsp;reguły</i> nie dysponujemy
+ przygotowanymi przez kogoś plikami <code>.tfm</code> czy
+ <code>.enc</code>]. -->
+ Niemniej jednak w&nbsp;aktualnych dystrybucjach znajdziemy program
+<code>ttf2tfm</code> tworzący pliki <code>.tfm</code>.
+ </p>
+ <p>
+ Informacje na temat narzędzi i&nbsp;problemów zamiany
+ plików <code>ttf</code> na pliki <code>tfm</code> można znaleźć
+ w&nbsp;artykule T.&nbsp;Przechlewskiego <i>Uwagi nt. wykorzystania fontów
+ True Type</i> (Biuletyn GUST, 11/1998). Najbardziej aktualne informacje
+ na ten temat zawiera katalog <code>info/TrueType/</code> na serwerach CTAN.
+</p>
+<A NAME="ttftld">
+<h3>TeX/LaTeX, dvips</h3>
+<p>
+ Pliki <code>.tfm</code>, <code>.enc</code> oraz <code>.map</code>
+ kopiujemy w&nbsp;sposób analogiczny do opisanego wyżej.
+ <!-- Pliki <code>.ttf</code> w&nbsp;większości instalacji TeX-wych nie mogą
+ być bezpośrednio wykorzystane, konieczne jest utworzenie
+ na ich podstawie fontów typu&nbsp;42 (Type&nbsp;42).-->
+ Fonty Type&nbsp;42 mogą być wykorzystane przez program <code>dvips</code>
+ a&nbsp;powstały plik PostScriptowy może być wydrukowany za pomocą
+ programu ghostscript i&nbsp;innych interpretatorów PostScripta (byle nie
+ bardzo starych). Do zamiany pliku <code>.ttf</code> na font
+ Type&nbsp;42 (załóżmy, że taki font ma rozszerzenie
+ <code>.t42</code>) można wykorzystać program
+ <A href="ftp://ftp.giga.or.at/pub/nih/ttftot42"><code>ttftot42</code></A>:
+<pre>
+ ttftot42 anttr
+</pre>
+ Powstały w&nbsp;wyniku plik <code>.t42</code> kopiujemy do odpowiedniego
+ katalogu. W&nbsp;systemie TeX o&nbsp;strukturze katalogów
+ zgodnej z&nbsp;TDS będzie to <code>~/texmf/fonts/type42/</code>.
+ Należy się upewnić gdzie dvips szuka fontów Type&nbsp;42.
+ Zaglądamy w&nbsp;tym celu do głównego pliku konfiguracyjnego
+ systemu TeX, którym jest plik <code>texmf.cnf</code> (zwykle katalog
+ <code>~/texmf/web2c/</code>).
+ Powinien on zawierać wpis podobny do poniższego:
+</p>
+<pre>
+ % Type 42 outline fonts.
+ T42FONTS = .;$TEXMF/fonts/type42//
+</pre>
+<p>
+ Jeżeli takowego wpisu nie ma, to trzeba go dodać. Powyższy
+ zapis oznacza, że fonty są szukane albo w&nbsp;katalogu bieżącym
+ (kropka) albo w&nbsp;katalogu (i&nbsp; wszystkich jego
+ podkatalogach) <code>$TEXMF/fonts/type42//</code>, gdzie
+ <code>$TEXMF</code> oznacza korzeń drzewa TeX-owego.
+</p>
+<p>
+ Wydaje się, że aktualnie lepszym rozwiązaniem niż konwersja do formatu
+ Type&nbsp;42 jest skorzystanie z&nbsp;programu do konwersji fontów TrueType
+ do formatu Type&nbsp;1. Patrz:
+ <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/info/TrueType/">CTAN/info/TrueType</a>.
+</p>
+<A NAME="pdftexttf"><h3>pdfTeX/pdfLaTeX</h3>
+<p>
+ W&nbsp;trybie rozszerzonym pdfTeX potrafi korzystać bezpośrednio
+ z&nbsp;fontów <code>.ttf</code> -- nie musimy zatem ich konwertować
+ do formatu Type&nbsp;42 bądź Type&nbsp;1. Więcej szczegółów można
+ znaleźć w&nbsp;opisie programu pdfTeX.
+</p>
+<p>
+ <i>T.&nbsp;Przechlewski i&nbsp;S.&nbsp;Wawrykiewicz</i><br>
+ <i>Ostatnia modyfikacja 05.05.2014</i>
+</P>
+<hr>
+<A HREF="./index.html#infod"><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif">Powrót</A>
+</body>
+</html>
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/index.html b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/index.html
new file mode 100644
index 0000000000..c7876bbb41
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/index.html
@@ -0,0 +1,289 @@
+<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML//EN">
+<html>
+<head>
+ <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
+ <meta name="keywords" lang="en" content="Computer fonts,
+ Antykwa Poltawskiego, Antykwa Torunska, TeX Gyre,
+ Latin Modern, Poltawski, Gardzielewski" >
+ <meta name="keywords" lang="pl" content="Fonty komputerowe,
+ Antykwa Półtawskiego, Antykwa Poltawskiego, Adam Półtawski, Poltawski
+ Antykwa Toruńska, Antykwa Torunska, Zygfryd Gardzielewski,
+ TeX Gyre, Latin Modern" >
+ <LINK REL=STYLESHEET TYPE="text/css" HREF="./tpstyle.css">
+ <title>Polskie fonty komputerowe</title>
+</head>
+<body>
+Patrz także: [<a href="font-abc.html">Fontowe ABC</a>]
+[<a href="fonts_inst.html">Instalowanie fontów Type&nbsp;1/TrueType
+w&nbsp;systemie TeX</a>][<a href="nfss.html">Fonty w LaTeX2e</a>]
+[<a href="qx-info.html">kodowanie QX</a>]
+</p>
+<hr>
+<h1>Polskie fonty komputerowe</h1>
+
+<!-- <base href="http://www.gust.org.pl/doc/fonts/polish_fonts" /> -->
+
+<p>
+Artykuł przedstawiający dorobek GUSTu w dziedzinie polonizacji fontów.
+Wszystkie przedstawione tu fonty dystrybuowane są na zasadach wolnego
+oprogramowania i są dostępne za darmo.
+</p>
+
+<p>
+Polskie tradycje drukarstwa są prawie tak samo stare jak tradycje
+tej sztuki w świecie. Biblia Jana Gutenberga -- pierwsza w Europie
+książka wydrukowana ruchomymi czcionkami -- powstała w Moguncji w 1452
+r. W Polsce pierwszą książkę wydrukowano w 1473 r. czyli 21 lat po
+Biblii Gutenberga. Dla porównania w Paryżu pierwszy dokument drukowany
+powstał w 1470 r. -- zaledwie trzy lata wcześniej. Od tego czasu w
+polskich drukarniach wykorzystywano materiał zecerski wzorowany na
+czcionkach zagranicznych, ale powstało także wiele oryginalnych pism
+autorstwa polskich zecerów i typografów.</p>
+
+<p>Do niedawna pismom tym groziło zapomnienie, gdyż zagraniczni
+producenci fontów komputerowych nie korzystają z polskiego dorobku
+typograficznego.</p>
+
+<p>Polska Grupa Użytkowników Systemu TeX wspiera inicjatywę opracowania
+wersji komputerowych <i>polskich pism drukarskich</i>. GUST wspiera
+także projekty <i>polonizacji popularnych pism drukarskich</i> w
+oparciu o publicznie dostępne fonty rozpowszechniane na licencji GNU
+lub zbliżonej do licencji GNU (fonty z dystrybucji programu Ghostscript
+oraz rodziny fontów CM i CC). <i>Dotychczasowe rezultaty</i> (tj.
+opracowane i udostępnione do chwili obecnej fonty) zestawiono poniżej.
+Mogą być one wykorzystane we wszystkich współczesnych programach
+graficznych i edytorskich.</p>
+
+<p>Fonty mogą być wykorzystywane i rozpowszechniane bezpłatnie.</p>
+
+<h4>Rodzina krojów PL</h4>
+
+<p>Poszerzona o polskie znaki diakrytyczne rodzina fontów <i>Computer
+Modern</i> (CM). Fonty CM, wchodzące w skład każdej instalacji
+TeX-owej, zostały zaprojektowane przez Donalda E. Knutha w opracowanym
+przez niego programie (i języku) METAFONT. Autorami fontów PL są Marek
+Ryćko i Bogusław Jackowski. Fonty dostępne są w wersji źródłowej w
+większości współczesnych dystrybucji systemu TeX.</p>
+
+Pobierz: <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/cm-pl/pl-mf.zip">ftp.gust.org.pl</a>
+
+<p>Janusz M. Nowacki przygotował fonty PL w formacie Type 1. W maju
+2000 r. fonty PL zostały zmodyfikowane i przystosowane do użycia także
+w programach graficznych i edytorskich (np. w Windows).</p>
+
+<p>Rodzina PL w formacie Adobe Type 1: <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/cm-pl/plpsfont.zip">ftp.gust.org.pl</a>.</p>
+
+<h4>Rodzina krojów CC-PL</h4>
+
+<p>Poszerzona o polskie znaki diakrytyczne rodzina fontów <i>Computer
+Concrete</i> (CC), która została zaprojektowana przez Donalda E. Knutha
+specjalnie do składu publikacji <i>Concrete Mathematics</i> w
+opracowanym przez niego programie (i języku) METAFONT. Autorami fontów
+cc-pl są Marek Ryćko i Bogusław Jackowski.</p>
+
+<p>Rodzina CC-PL: <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/cc-pl/cc-pl.zip">ftp.gust.org.pl</a>
+lub <a href="ftp://ftp.dante.de/tex-archive/language/polish/cc-pl.zip">ftp.dante.de</a>.</p>
+
+<p>W styczniu 2002 r. Włodek Bzyl przetworzył fonty cc-pl do formatu
+Type 1.</p>
+
+<p>Rodzina CC-PL w formacie Adobe Type 1: <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/cc-pl/cc-plps.zip">ftp.gust.org.pl</a></p>
+
+<a name="Antyktor"><h4>Antykwa Toruńska</h4>
+
+<p>Dwuelementowa antykwa zaprojektowana przez toruńskiego typografa
+Zygfryda Gardzielewskiego (współpraca Józef Gruszka). Pismo to używane
+jest głównie do składania akcydensów. Antykwę Toruńską odlano pierwszy
+raz w 1960 roku w Odlewni Czcionek ,,Grafmasz'' w Warszawie.
+Produkowana była w odmianach: zwykłej, półgrubej i pochyłej (brak
+półgrubej kursywy). Autorem wersji elektronicznych jest Janusz M.
+Nowacki. Fonty Antykwa Toruńska od wersji 2.0 zostały znacznie
+wzbogacone. Aktualna wersja 2.03 zawiera ponad 1200 znaków (poza
+standardowym zestawem, również cyfry nautyczne, znaki cyryliczne,
+greckie, wietnamskie, matematyczne itp.). Dodano poza tym wiele odmian:
+Light, Medium, Condensed i ich wariantów. Fonty dostępne są w
+formatach: Type 1, TrueType i OpenType.</p>
+
+<p>Antykwa Toruńska w formacie Adobe Type 1: <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/replicas/antt/">ftp.gust.org.pl</a>
+lub <a href="ftp://ftp.dante.de/tex-archive/fonts/antt/">ftp.dante.de</a>.</p>
+
+<a name="Antykp"><h4>Antykwa Półtawskiego</h4>
+
+<p>Dwuelementowa antykwa zaprojektowana w latach 1923--1928 przez
+grafika i typografa Adama Półtawskiego. Po raz pierwszy pismo to
+zostało odlane w 1931 roku w firmie Idźkowski i S-ka. Produkowana była
+w trzech odmianach: zwykłej, półgrubej i pochyłej. Komputerowa replika
+tego kroju została poszerzona także o półgrubą kursywę. Wersję
+elektroniczną przygotowali Janusz M. Nowacki, Bogusław Jackowski i
+Piotr Strzelczyk.</p>
+
+<p>Antykwa Półtawskiego w formacie Adobe Type 1: <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/replicas/antp/antp.zip">
+ftp.gust.org.pl</a> lub <a href="ftp://ftp.dante.de/tex-archive/fonts/psfonts/polish/antp/">ftp.dante.de</a>.</p>
+
+<p>Antykwa Półtawskiego w formacie TrueType: <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/replicas/antp/antp-ttf.zip">
+ftp.gust.org.pl</a>.</p>
+
+<h4 id="fontyquasi">Fonty Quasi (qfonts)</h4>
+
+<p>Fonty ze zbioru Quasi to spolonizowane fonty z dystrybucji programu
+Ghostscript. Autorami polonizacji są Bogusław Jackowski, Janusz Marian
+Nowacki i Piotr Strzelczyk. Prace nad adaptacją były częściowo
+sponsorowane przez GUST i Komitet Badań Naukowych. Spolonizowano
+łącznie 6 rodzin fontowych: QuasiBookman, QuasiChancery, QuasiCourier,
+QuasiPalatino, QuasiSwiss (i QuasiSwissCondensed), QuasiTimes.</p>
+
+<p><b>Uwaga:</b> fonty Quasi nie są już udostępniane i zostały zastąpione przez
+odpowiednie rodziny fontów z zestawu <a href="#texgyre">TeX
+Gyre</a>. Dla wyjątkowych sytuacji fonty Quasi zostały zarchiwizowane
+w <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/archiwalia/oldfonts/qfonts/">
+archiwum GUST</a></p>
+
+<a name="Lmodern"><h4>Rodzina krojów Latin Modern</h4>
+
+<p>Znacznie rozszerzona, o łacińskie znaki narodowe, a także o rozmaite
+symbole, rodzina fontów Computer Modern (CM) w formacie Type&nbsp;1.
+Czcionki Latin Modern oparte są na fontach Computer Modern Type 1,
+opublikowanych przez American Matematical Society (AMS 1997). Projekt
+jest prowadzony przez Bogusława Jackowskiego i Janusza Mariana
+Nowackiego. Fonty LM mogą być używane zamiast fontów PL, CM, CS
+(czeskie), VNR (wietnamskie). Więcej informacji na temat fontów LM
+można znaleźć na <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/latin-modern">tej
+stronie</a>.</p>
+
+<p>Pobierz fonty Latin Modern (Type 1/OpenType): <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/latin-modern/download/">
+www.gust.org.pl</a>.</p>
+
+
+<h4 id="texgyre">Fonty TeX Gyre</h4>
+
+<p>Fonty ze zbioru TeX Gyre to fonty z dystrybucji programu Ghostscript
+ze znacznie rozszerzonym repertuarem dostępnych znaków (fonty wchodzące w skład rodziny Latin Modern i rodzin z kolekcji TeX Gyre obejmują ten sam zestaw łacińskich znaków diakrytycznych). Uwaga: fonty TeX Gyre zastępują odpowiednie kroje
+z zestawu fontów Quasi. Autorami są Bogusław
+Jackowski i Janusz Marian Nowacki. Udostępniono
+następujące rodziny fontowe:</p>
+
+<dl>
+<dt>TeX Gyre Adventor</dt>
+
+<dd>
+<p>Pobierz: TeX Gyre Adventor: <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/tex-gyre/adventor/">www.gust.org.pl</a></p>
+</dd>
+
+<dt>TeX Gyre Bonum</dt>
+
+<dd>
+<p>dawniej Quasi Bookman, to uwspółcześniona i rozbudowana rodzina
+czcionek zbudowana na podstawie URW Bookman&nbsp;L.</p>
+
+<p>Pobierz: TeX Gyre Bonum: <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/tex-gyre/bonum/">www.gust.org.pl</a></p>
+</dd>
+
+<dt>TeX Gyre Chorus</dt>
+
+<dd>
+<p>Pobierz: TeX Gyre Chorus: <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/tex-gyre/chorus/">www.gust.org.pl</a></p>
+</dd>
+
+<dt>TeX Gyre Cursor</dt>
+
+<dd>
+<p>Pobierz: TeX Gyre Cursor: <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/tex-gyre/cursor/">www.gust.org.pl</a></p>
+</dd>
+
+<dt>TeX Gyre Heros</dt>
+
+<dd>
+<p>dawniej Quasi Swiss, to uwspółcześniona i rozbudowana rodzina
+czcionek zbudowana na podstawie URW Nimbus Sans&nbsp;L.</p>
+
+<p>Pobierz: TeX Gyre Heros: <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/tex-gyre/heros/">www.gust.org.pl</a></p>
+</dd>
+
+<dt>TeX Gyre Pagella</dt>
+
+<dd>
+<p>dawniej QuasiPalatino, to uwspółcześniona i rozbudowana rodzina
+czcionek zbudowana na podstawie URW Palladio&nbsp;L.</p>
+
+<p>Pobierz: TeX Gyre Pagella: <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/tex-gyre/pagella/">www.gust.org.pl</a></p>
+</dd>
+
+<dt>TeX Gyre Termes</dt>
+
+<dd>
+<p>dawniej QuasiTimes, to uwspółcześniona i rozbudowana rodzina
+czcionek zbudowana na podstawie rodziny Nimbus Roman No9&nbsp;L.</p>
+
+<p>Pobierz: TeX Gyre Termes: <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/tex-gyre/termes/">www.gust.org.pl</a></p>
+</dd>
+
+</dl>
+
+<h4>Iwona</h4>
+
+<p>Iwona jest dwuelementową czcionką bezszeryfową. Powstała jako
+alternatywna wersja czcionek Kurier, które były pracą dyplomową z
+liternictwa drukarskiego na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, pod
+okiem Romana Tomaszewskiego w 1975 roku. Kurier powstawał jako pismo
+przeznaczone dla gazet i innej prasy do składania techniką linotypową.
+Fonty Iwona są alternatywną wersją fontów Kurier. Różnią się brakiem
+charakterystycznych dla Kuriera pułapek farbowych.</p>
+
+<p>Dystrybucja zawiera znacznie poszerzony zestaw znaków,
+uwzględniający współczesne alfabety: łacińskie (w tym wietnamski),
+cyryliczne, grecki oraz dodatkowe symbole (w tym matematyczne). Autorem
+fontów jest Janusz M. Nowacki.</p>
+
+<p>Iwona (Type 1/OpenType): <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/replicas/iwona/">ftp.gust.org.pl</a>
+lub <a href="ftp://ftp.dante.de/pub/tex/fonts/iwona/">ftp.dante.de</a>.</p>
+
+<h4>Kurier</h4>
+
+<p>Kurier jest dwuelementową czcionką bezszeryfową. Projekt był pracą
+dyplomową z liternictwa drukarskiego na warszawskiej Akademii Sztuk
+Pięknych, pod okiem Romana Tomaszewskiego. W 1975 roku Kurier
+zaprezentowano wśród innych polskich pism na kongresie ATypI w
+Warszawie. Kurier powstawał jako pismo przeznaczone dla gazet i innej
+prasy do składania techniką linotypową. W założeniach projektowych,
+czcionki musiały wytrzymać szereg niszczących kształt graficzny
+procesów technologicznych. Wszystko to sprawiło, że podczas
+projektowania uwzględniono m.in. odpowiednie światła wewnętrzne liter,
+światła międzyliterowe oraz tzw. pułapki farbowe w niektórych
+skrzyżowaniach elementów budowy znaków.</p>
+
+<p>Dystrybucja zawiera znacznie poszerzony zestaw znaków,
+uwzględniający współczesne alfabety: łacińskie (w tym wietnamski),
+cyryliczne, grecki oraz dodatkowe symbole (w tym matematyczne). Autorem
+fontów jest Janusz M. Nowacki.</p>
+
+<p>Kurier (Type 1/OpenType): <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/replicas/kurier/">ftp.gust.org.pl</a>
+lub <a href="ftp://ftp.dante.de/pub/tex/fonts/kurier/">ftp.dante.de</a>.</p>
+
+<p>Bardziej szczegółowe informacje można znaleźć na stronie <a href="http://www.janusz.nowacki.strefa.pl/">Janusza M.
+Nowackiego</a>.</p>
+
+<h4>Cyklop</h4>
+
+<p>W latach dwudziestych XX wieku, w pracowni projektowej warszawskiej ,,Odlewni Czcionek J. Idźkowski i S-ka'' opracowano krój pisma drukarskiego o nazwie Cyklop. Dwuelementowe, bezszeryfowe czcionki charakteryzują się bardzo dużym kontrastem. Stemy pionowe są znacznie grubsze od stemów poziomych. Wewnętrzne oczka liter mają w większości kształt wydłużonego prostokąta. Dzięki temu znaki mają niepowtarzalny kształt.
+Cyklop, w postaci czcionek ołowianych, produkowany był w odmianie kursywnej w rozmiarach 8-48 pt. Używany był bardzo intensywnie w tytulariach gazetowych i drukach akcydensowych. Zecerzy sięgali po niego w okresie miedzywojennym, w okresie okupacji w prasie podziemnej. Stosowany był aż do poczatków druku offsetowego i składu komputerowego. Fonty, wygenerowane przy użyciu pakietu Metatype1, uzupełniono o kompletny zestaw akcentowanych liter łacińskich (także wietnamskich oraz znaki, których było brak w oryginalnym zestawie. Wygenerowano również odmianę prostą. Autorem
+fontów jest Janusz M. Nowacki.</p>
+
+<p>Cyklop (Type1/OpenType) można pobrać ze strony
+<a href="http://nowacki.strefa.pl/">Janusza M. Nowackiego</a>
+lub z&nbsp;<a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/fonts/cyklop/">archiwum CTAN</a>.
+</p>
+
+<A NAME="infod">
+<h2> Informacje dodatkowe </h2>
+<p>
+[<a href="font-abc.html">fontowe ABC</a>]
+[<a href="fonts_inst.html">instalowanie fontów Type&nbsp;1/TrueType
+w&nbsp;systemie TeX</a>][<a href="nfss.html">Fonty w LaTeX2e</a>]
+[<a href="qx-info.html">kodowanie QX</a>]
+</p>
+
+<hr>
+<a href="../index.html">GUST</a>,
+(<i>StaW. Ostatnie zmiany 29.05.2008</i>).
+</body>
+</html>
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/nfss.html b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/nfss.html
new file mode 100644
index 0000000000..d87ba4f4ee
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/nfss.html
@@ -0,0 +1,566 @@
+<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML//EN">
+<html>
+<head>
+<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
+<meta name="keywords" lang="en" content="Polish TeX Users Group, fonts and LaTeX2e, NFSS">
+<LINK REL=STYLESHEET TYPE="text/css" HREF="./tpstyle.css">
+<title>LaTeX2e i fonty</title>
+</head>
+<body>
+
+<h1>LaTeX2e i fonty</h1>
+<!-- wolinski@melkor.mimuw.edu.pl zeszyt 10. 1998 -->
+
+<p>
+Poniższy dokument jest częścią artykułu Marcina Wolińskiego
+<em>LaTeX2e a&nbsp;sprawa polska</em>, który ukazał się w&nbsp;Biuletynie
+GUST nr&nbsp;10/1998. Cały artykuł dostępny jest na serwerze GUST
+w&nbsp;(spakowanej)
+<A HREF="ftp://ftp.gust.org.pl/TeX/GUST/bulletin/10/02-mw.ps.gz">wersji
+PostScript.</A>
+
+<!-- Spis treści ....................................................... -->
+<hr>
+<A NAME=P0> <ul>
+ <li><A HREF=#opfont> Opis fontu w nowym sposobie wyboru fontów</A></li>
+ <ul>
+ <li><A HREF=#uklad> Układ fontu</A></li>
+ <li><A HREF=#kroj> Krój pisma (rodzina)</A></li>
+ <li><A HREF=#grub> Grubość i szerokość</A></li>
+ <li><A HREF=#odmiana> Odmiana</A></li>
+ <li><A HREF=#stoppis> Stopień pisma i&nbsp;interlinia</A></li>
+ </ul>
+ <li><A HREF=#obsluga> Obsługa typowych sytuacji</A></li>
+ <li><A HREF=#konfig> Konfigurowanie NFSS</A></li>
+</ul>
+<hr>
+
+<h2>NFSS</h2>
+
+<p>
+ W&nbsp;niniejszym wprowadzeniu zostanie przedstawiony wyłącznie sposób
+zarządzania fontami tekstowymi. Do prezentacji zagadnień związanych ze
+składem formuł matematycznych autor nie czuje się jeszcze odpowiednio
+przygotowany.</p>
+
+<p>
+ TeX ma wbudowany jedynie bardzo prosty sposób dostępu do fontów. Poleceniem
+<code>\font</code> można związać nazwę symboliczną z&nbsp;operacją wybrania
+fontu załadowanego z&nbsp;konkretnego pliku metrycznego
+i&nbsp;o&nbsp;ustalonej wielkości. (W&nbsp;całym niniejszym tekście słowo
+font będzie używane na określenie takiej właśnie istności. W&nbsp;sensie
+TeXa -- coś załadowanego z&nbsp;konkretnego pliku metrycznego. W&nbsp;sensie
+typograficznym -- pismo o&nbsp;ustalonym kroju, odmianie i&nbsp;stopniu.)
+Posługiwanie się tak zdefiniowanymi poleceniami na dłuższą metę jest
+uciążliwe, ponieważ wywołują one bezpośrednio określoną odmianę
+i&nbsp;stopień określonego kroju pisma. Wyobraźmy sobie, że wykonano</p>
+
+<code>\font\it=plti10</code>
+
+<p>
+ Jeśli teraz fragment tekstu zawierający użycie tego polecenia zostanie
+przeniesiony z&nbsp;głównego tekstu dokumentu do przypisu, wydarzy się
+katastrofa: przypisy są tradycyjnie składane pismem mniejszego stopnia, ale
+fragment kursywą będzie większy! </p>
+
+<p>
+ Dlatego każdy TeXowy format ma swoją metodę zdefiniowania polecenia
+<code>\it</code> tak, aby znaczyło coś w&nbsp;rodzaju ,,przełącz font na
+kursywę w&nbsp;bieżącym stopniu''. LaTeX&nbsp;2.09 zapewniał dostęp do
+ustalonego zbioru fontów -- mianowicie krojów Computer Modern -- tak aby
+dawało się manipulować niezależnie stopniem i&nbsp;odmianą pisma. Dodanie
+nowych fontów do zestawu dostępnego w&nbsp;LaTeXu w&nbsp;praktyce wymagało
+ingerencji w plik <code>lfonts.tex</code>, co było zadaniem wyjątkowo
+niewdzięcznym, a&nbsp;ponadto prowadziło do powstawania niezgodnych ze sobą
+lokalnych wersji LaTeXa. </p>
+
+<p>
+ W LaTeXa&nbsp;2e wbudowano skomplikowany, ale za to bardzo elastyczny,
+mechanizm nazywający się NFSS (<em>New Font Selection Scheme</em> --
+nowy sposób wyboru fontów). System ten jest
+stosunkowo łatwy w&nbsp;użyciu, zarejestrowanie fontów w&nbsp;systemie jest
+elementarne (jeżeli dostępne są pliki opisu fontów -- <em>font descripton
+files</em>) i&nbsp;nie wymaga ingerencji w&nbsp;format LaTeXa, natomiast siłą
+rzeczy stworzenie plików opisu wymaga odrobiny wiedzy o&nbsp;systemie.</p>
+
+<A NAME="opfont">
+<h3>Opis fontu w&nbsp;nowym sposobie wyboru fontów</h3>
+
+<p>
+ W LaTeXu&nbsp;2e bieżący font jest charakteryzowany przez pięć elementów:
+układ (zestaw znaków), krój (rodzinę), grubość i&nbsp;szerokość, odmianę,
+stopień i&nbsp;interlinię. Każdy z&nbsp;tych elementów można wybrać
+oddzielnym poleceniem.</p>
+
+<TABLE FRAME=1 WIDTH=60% ALIGN=center>
+<tr bgcolor=white>
+<td> układ fontu </td><td> <code>\fontencoding{OT1}</code> </td><tr>
+<tr bgcolor=white>
+<td> rodzina (krój) </td><td> <code>\fontfamily{cmr}</code> </td><tr>
+<tr bgcolor=white>
+<td> grubość i szerokość </td><td> <code>\fontseries{m}</code> </td><tr>
+<tr bgcolor=white>
+<td> odmiana </td><td> <code>\fontshape{n}</code> </td><tr>
+<tr bgcolor=white>
+<td> stopień i interlinia </td><td> <code>\fontsize{10}{12pt}</code> </td><tr>
+<tr bgcolor=white>
+<td> </td><td> <code>\selectfont</code> </td><tr>
+</TABLE>
+</p>
+
+<p>
+ Argumenty poleceń wymienione w&nbsp;tabelce odpowiadają domyślnym wartościom
+dla dokumentu składanego przy pomocy standardowych klas w&nbsp;stopniu 10pt.
+Użycie poleceń <code>\font...</code> nie powoduje od razu włączenia fontu,
+ponieważ użytkownik może chcieć zmienić kilka elementów charakterystyki
+bieżącego fontu jednocześnie. Dlatego ostateczny wybór fontu zatwierdza się
+poleceniem <code>\selectfont</code>.</p>
+
+<p>
+ Wszystkie elementy charakterystyki fontu, za wyjątkiem stopnia pisma, można
+zmienić jednocześnie poleceniem <code>\usefont</code>. Nie wymaga ono
+również zatwierdzenia przez <code>\selectfont</code>.</p>
+
+<code>
+\usefont{OT1}{cmr}{m}{n}
+</code>
+
+<p>
+ Poszczególne elementy opisu fontu są od siebie niezależne, co daje LaTeXowi
+przewagę nad procesorami tekstu. Wyobraźmy sobie, że w&nbsp;,,zwykłym
+procesorze tekstu'' w&nbsp;tekście po polsku używamy wyrażenia ,,\`a
+propos''. Ponieważ w&nbsp;,,polskim'' foncie nie ma znaku&nbsp;\`a, musimy
+pobrać symbol z&nbsp;fontu ,,zachodniego''. Jeżeli w&nbsp;późniejszym etapie
+opracowania redakcyjnego postanowimy zmienić krój pisma np. z&nbsp;Timesa na
+Helveticę, obca litera pozostanie w&nbsp;starym kroju, bo uzyskując ją nie
+mogliśmy powiedzieć ,,chcę bieżący krój i&nbsp;odmianę, ale w&nbsp;układzie
+zachodnioeuropejskim'', zamiast tego w&nbsp;dokumencie stoi ,,tu ma być
+zachodnioeuropejski Times jasny prosty stopnia 10pt''.</p>
+
+<p>
+ Gdy NFSS stwierdzi, że dana kombinacja parametrów nie odpowiada żadnemu
+istniejącemu fontowi, wypisuje odpowiednią informację do pliku
+<code>.log</code> i&nbsp;stara się użyć fontu o&nbsp;możliwie bliskiej
+charakterystyce. Niektórzy bardzo nie lubią tej własności NFSS, uważając że
+jest to jedno z&nbsp;miejsc, w&nbsp;których LaTeX usiłuje coś (źle) zrobić za
+użytkownika. To zachowanie można zmienić. Użycie w&nbsp;preambule
+deklaracji</p>
+
+<code>
+\usepackage[pausing]{tracefnt}
+</code>
+
+<p>
+ powoduje zamianę wszystkich komunikatów o&nbsp;brakujących fontach
+w&nbsp;komunikaty o&nbsp;błędach, wymagające interwencji użytkownika.</p>
+
+<p>Omówię teraz kolejne parametry opisujące font w&nbsp;NFSS.</p>
+
+<A NAME="uklad"><b>Układ fontu</b> jest najciekawszym elementem, ponieważ wydaje
+się, że LaTeX jest jedynym systemem, w&nbsp;którym pojęcie to występuje
+jawnie. Układ fontu opisuje, jakie znaki są dostępne w&nbsp;foncie
+i&nbsp;w&nbsp;jakich pozycjach. Polecenia akcentowe w&nbsp;LaTeXu
+korzystają z&nbsp;informacji o&nbsp;układzie bieżącego fontu, aby użyć
+najlepszej dostępnej metody uzyskania danego znaku.
+</p>
+
+<p>
+ Ponieważ mechanizm sterowania tłumaczeniem znaków na pozycje w&nbsp;foncie
+nie występuje w&nbsp;samym TeXu, LaTeXowy mechanizm układów działa na
+poziomie makr. W&nbsp;związku z&nbsp;tym dotyczy on tylko znaków dostępnych
+poprzez makra. Tabele konwersji kodu wejściowego na poziomie implementacji
+dokonują tłumaczenia od razu w&nbsp;pozycje znaków w&nbsp;foncie, ignorując
+ten mechanizm. Z&nbsp;drugiej strony pakiet <code>inputenc</code> posługuje
+się znakami aktywnymi, które zachowują się jak makra, wykorzystując mechanizm
+układów fontów. </p>
+
+<p>
+ Nazwy układów są tradycyjnie pisane wielkimi literami i&nbsp;cyframi.
+Poniższa tabela zestawia układy fontów należące do standardu LaTeXa.
+</p>
+
+<TABLE frame=1 WIDTH=80% ALIGN=CENTER>
+<td> </td><td>Układy fontów w LaTeXu <tr>
+<td> OT1 </td><td> Old Text 1 </td><td> układ fontów zastosowany przez Knutha </td><tr>
+<td> OT2 </td><td> Old Text 2 </td><td> układ cyrylicy z Washington University </td><tr>
+<td> OT3 </td><td> Old Text 3 </td><td> układ fontów <code>wsuipa</code> (?) </td><tr>
+<td> OT4 </td><td> Old Text 4 </td><td> układ fontów PL </td><tr>
+<td> T1 </td><td> Text 1 </td><td> ,,europejski'' układ fontów (Cork) </td><tr>
+<td> T3 </td><td> Text 3 </td><td> IPA -- znaki fonetyczne </td><tr>
+<td> T4 </td><td> Text 4 </td><td> układ dla języków afrykańskich </td><tr>
+<td> TS1 </td><td> Text Symbol 1 </td><td> dodatkowe symbole tekstowe </td><tr>
+<td> OML </td><td> Old Math Letters </td><td> układ fontu matematycznego wg. Knutha </td><tr>
+<td> OMS </td><td> Old Math Symbols </td><td> układ symboli wg. Knutha </td><tr>
+<td> OMX </td><td> Old Math Extensible </td><td> układ fontu ze znakami ,,rozciągliwymi'' </td><tr>
+</TABLE>
+
+<p>
+ Układy o&nbsp;nazwach, zaczynających się literą <code>O</code>, zawierają po
+128 pozycji. Pozostałe są ,,nowymi'' układami 256-znakowymi.
+<code>OT4</code> wyłamuje się z&nbsp;tego schematu, będąc rozszerzeniem
+<code>OT1</code>, ale nie wypełniającym wszystkich 256 pozycji.
+</p>
+
+<p>
+ Układ <code>T1</code> jest ,,nowym'' układem opracowanym na konferencji
+w&nbsp;Cork. Zawiera on znaki umożliwiające skład w&nbsp;większości języków
+europejskich. <code>TS1</code> jest odpowiadającym mu układem uzupełniającym
+zawierającym latające akcenty dla majuskuł (które nie zmieściły się
+w&nbsp;<code>T1</code>), znaki ,,copyright'', ,,registered'' i&nbsp;,,trade
+mark'', liczne symbole walut oraz znaki pauzy o&nbsp;długościach pośrednich
+między ,,endash'' i&nbsp;,,emdash'', które powinny uszczęśliwić polskich
+redaktorów technicznych.
+</p>
+
+<p>
+ Jak widać, brak ,,nowych'' układów matematycznych. Wydaje się, że nikt nie
+czuje się kompetentny, by takie opracować, lub też układ zaproponowany przez
+Knutha funkcjonuje wystarczająco dobrze, a&nbsp;wielojęzyczność nie ma
+wielkiego zastosowania do formuł matematycznych.</p>
+
+<p>
+ Układy fontów muszą być jawnie deklarowane w&nbsp;dokumencie. Wszystkie
+układy, które będą używane w&nbsp;dokumencie powinny zostać wymienione jako
+opcje wywołania pakietu <code>fontenc</code>. Na przykład żeby załadować
+definicje układu <code>OT2</code> (cyrylica) i&nbsp;<code>OT4</code> (polski)
+wykonujemy:</p>
+<code> \usepackage[OT2,OT4]{fontenc} </code>
+<p>
+Ostatni układ wymieniony w&nbsp;tej klauzuli będzie domyślnym układem
+dokumentu. </p>
+
+<A NAME="kroj">
+<b>Krój pisma (rodzina).</b><br>
+Krój pisma jest wyróżniony przez jednolitość projektu graficznego.
+Jest to wszakże dość nieprecyzyjne określenie, jako że np. antykwa
+i&nbsp;kursywa tego samego kroju różnią się dość znacznie kształtem znaków.
+Kryterium praktyczne jest więc takie, że krój stanowi taki zbiór
+fontów, któremu jego projektant nadał wspólną nazwę, np. Quasi
+Palladio.</p>
+
+<p>
+ W NFSS stosuje się kilkuznakowe skróty nazw krojów. Dla Computer Modern są
+to np. <code>cmr</code>, <code>cmss</code>, <code>cmtt</code>. Dla krojów
+postscriptowych stosuje się zwykle trzy pierwsze znaki nazwy plikowej fontu
+wg. konwencji Karla Berry. Na przykład <code>ptm</code> to Adobe Times,
+<code>phv</code> to Adobe Helvetica, a&nbsp;<code>bch</code> to Bitstream
+Charter. Tych nazw używa się jako argumentu <code>\fonfamily</code>.</p>
+
+<p>
+ Dla osób po raz pierwszy stykających się z&nbsp;NFSS trudność stanowi zwykle
+zrozumienie zależności między rodziną a&nbsp;układem fontu. I&nbsp;tak na
+przykład krój Computer Modern Roman (<code>cmr</code>) występuje co najmniej
+w&nbsp;trzech układach. Krój <code>cmr</code> w&nbsp;starym układzie
+tekstowym <code>OT1</code> jest dostępny w&nbsp;oryginalnych fontach Knutha
+o&nbsp;nazwach plikowych np. <code>cmr10</code>, <code>cmbx12</code>,
+<code>cmti9</code>, itd. Krój <code>cmr</code> w&nbsp;układzie polskim
+<code>OT4</code> jest realizowany przez adaptację fontów Knutha, dokonaną
+przez B.&nbsp;Jackowskiego i&nbsp;M.&nbsp;Ryćko. Nazwy plikowe tych fontów
+to np. <code>plr10</code>, <code>plbx12</code>, <code>plti9</code>. Trzecim
+układem, w&nbsp;którym dostępny jest krój <code>cmr</code>, jest nowy
+,,europejski'' układ tekstowy <code>T1</code>. Ta kombinacja parametrów
+oznacza użycie fontów EC (Extended Computer Modern), czyli plików metrycznych
+np. <code>ecr1000</code>, <code>ecbx1200</code>, <code>ecti0900</code>.</p>
+
+<p>
+ Fonty Knutha oprócz rodziny Computer Modern Roman obejmują jeszcze
+rodzinę Computer Modern Sans Serif (<code>cmss</code>), Computer Modern
+Typewriter (<code>cmtt</code>) i&nbsp;kilka drobnych
+eksperymentalno-dekoracyjno-zabawowych, jak Computer Modern Funny Roman
+(<code>cmff</code>), Computer Modern Dunhill Roman (<code>cmdh</code>),
+Computer Modern Fibonacci Roman (<code>cmfib</code>).
+</p>
+
+<p>
+ Zatem wybór spośród fontów CM, PL czy EC, odbywa się
+poprzez zmianę używanego układu, a&nbsp;nie rodziny, bo wszystkie one
+zawierają rodziny <code>cmr</code>, <code>cmss</code> i&nbsp;<code>cmtt</code> --
+znaki występujące w&nbsp;każdym z&nbsp;tych fontów mają w&nbsp;zasadzie ten sam
+projekt graficzny, jedynie zestaw dostępnych znaków jest różny.
+</p>
+
+<p>
+ Przełączenie standardowego LaTeXa na fonty zawierające polskie znaki
+diakrytyczne, polega na zmianie używanego układu fontów na <code>OT4</code>
+lub <code>T1</code>. Od tego momentu odwołania do standardowych rodzin
+fontów będą dotyczyły fontów zawierających polskie znaki.
+</p>
+
+<p>
+ Krojów pisma nie trzeba deklarować. LaTeX załaduje odpowiednie informacje
+przy pierwszym odwołaniu do danego kroju.</p>
+
+<A NAME="grub">
+<b>Grubość i&nbsp;szerokość.</b><br>
+Oto najczęściej spotykane wartości tego parametru:
+
+<TABLE FRAME=1 WIDTH=40% ALIGN=center>
+<td> m </td><td> <em>medium</em> </td><td> zwykły </td><tr>
+<td> b </td><td> <em>bold</em> </td><td> gruby </td><tr>
+<td> bx </td><td> <em>bold extended</em> </td><td> gruby szeroki </td><tr>
+<td> sb </td><td> <em>semi-bold</em> </td><td> półgruby </td><tr>
+<td> c </td><td> <em>condensed</em> </td><td> wąski </td><tr>
+</TABLE>
+
+<p>
+ W&nbsp;ogólności grubość i&nbsp;szerokość mogą przebiegać kilkustopniową
+skalę, dając kilkanaście kombinacji opisanych dwuliterowymi kodami.
+Większość krojów występuje jednak tylko w&nbsp;dwóch lub trzech wersjach
+grubości/szerokości. </p>
+
+<A NAME="odmiana">
+<b>Odmiana.</b><br>
+Najczęściej dostępne odmiany to:<p>
+
+<TABLE FRAME=1 WIDTH=50% ALIGN=center>
+<td> n </td><td> <em>normal</em> </td><td> prosta </td><tr>
+<td> it </td><td> <em>italic</em> </td><td> kursywa </td><tr>
+<td> sl </td><td> <em>slanted</em> </td><td> pochyła </td><tr>
+<td> sc </td><td> <em>small caps</em> </td><td> kapitaliki </td><tr>
+<td> ui </td><td> <em>upright italic</em> </td><td> ,,wyprostowana'' kursywa </td><tr>
+</TABLE>
+
+<A NAME="stoppis">
+ <b>Stopień pisma i&nbsp;interlinia.</b><br> Argumentami polecenia
+<code>\fontsize</code> są stopień pisma i&nbsp;interlinia. Domyślną
+jednostką są punkty (amerykańskie), ale w&nbsp;każdym z&nbsp;argumentów można
+też użyć dowolnej jednostki akceptowanej przez TeXa.
+</p>
+
+<p>
+ W&nbsp;TeXu interlinia jest stała dla całego akapitu. Mówiąc ściślej,
+w&nbsp;całym akapicie zostanie użyta jej wartość bieżąca na jego końcu.</p>
+
+<A NAME="obsluga">
+<h3>Obsługa typowych sytuacji</h3>
+
+<p>
+ Opisany powyżej sposób manipulowania fontami pozwala na dostęp do wszystkich
+zainstalowanych fontów rodziny, ale jest uciążliwy. Dlatego LaTeX ma serię
+poleceń (definiowanych po części przez klasy) obsługujących typowe sytuacje.
+</p>
+
+<p>
+ Po pierwsze, mamy serię poleceń wybierających stopień pisma
+i&nbsp;interlinię, które występowały również w&nbsp;LaTeXu&nbsp;2.09.
+Poniższa tabela wymienia stopnie odpowiadające poszczególnym poleceniom,
+w&nbsp;zależności od stopnia pisma tekstu podstawowego wybranego
+w&nbsp;<code>\documentclass</code>.
+</p>
+
+<TABLE WIDTH=60% ALIGN=center>
+<td> stopień pisma </td><td> </td><td> </td><td> </td><tr>
+<td> tekstu głównego </td><td> 10pt </td><td> 11pt </td><td> 12pt </td><tr>
+<td> <code>\tiny</code> </td><td> 5pt </td><td> 6pt </td><td> 6pt </td><tr>
+<td> <code>\scriptsize</code> </td><td> 7pt </td><td> 8pt </td><td> 8pt </td><tr>
+<td> <code>\footnotesize</code> </td><td> 8pt </td><td> 9pt </td><td> 10pt </td><tr>
+<td> <code>\small</code> </td><td> 9pt </td><td> 10pt </td><td> 11pt </td><tr>
+<td> <code>\normalsize</code> </td><td> 10pt </td><td> 11pt </td><td> 12pt </td><tr>
+<td> <code>\large</code> </td><td> 12pt </td><td> 12pt </td><td> 14pt </td><tr>
+<td> <code>\Large</code> </td><td> 14pt </td><td> 14pt </td><td> 17pt </td><tr>
+<td> <code>\LARGE</code> </td><td> 17pt </td><td> 17pt </td><td> 20pt </td><tr>
+<td> <code>\huge</code> </td><td> 20pt </td><td> 20pt </td><td> 25pt </td><tr>
+<td> <code>\Huge</code> </td><td> 25pt </td><td> 25pt </td><td> 25pt </td><tr>
+</TABLE>
+
+<p>
+ Zostały również zachowane polecenia LaTeXa&nbsp;2.09 <code>\rm</code>,
+<code>\bf</code>, <code>\it</code>, <code>\sl</code>, <code>\sc</code>,
+<code>\ss</code> i&nbsp;<code>\tt</code>. Ale uwaga: zachowują
+się one dokładnie tak jak w&nbsp;LaTeXu&nbsp;2.09 -- nie da się na przykład
+przy ich pomocy uzyskać grubej kursywy.
+</p>
+
+<p>
+ Nowy zestaw poleceń posługuje się następującym modelem użycia fontów
+w&nbsp;dokumencie. Ponieważ mieszanie różnych krojów szeryfowych
+w&nbsp;jednym dokumencie w&nbsp;zasadzie jest błędem (a&nbsp;przynajmniej
+powinno być wynikiem przemyślanej decyzji), w&nbsp;schemacie przyjętym przez
+standardowe klasy dokumentów dostępny jest jeden krój szeryfowy, jeden
+bezszeryfowy i&nbsp;jeden grotesk. Oczywiście domyślnie są to Computer
+Modern Roman, Computer Modern Sansserif i&nbsp;Computer Modern Typewriter.
+</p>
+
+<p>
+Oto podstawowe polecenia wyboru krojów i&nbsp;odmian w&nbsp;tym
+schemacie:</p>
+
+<TABLE FRAME=1 WIDTH=50% ALIGN=center>
+<td> <b>Krój pisma (rodzina)</b> </td><tr>
+<td> <code>\textrm{...}</code> lub <code>\rmfamily</code> </td><td>
+ krój szeryfowy </td><tr>
+<td> <code>\textsf{...}</code> lub <code>\sffamily</code> </td><td>
+ krój bezszeryfowy </td><tr>
+<td> <code>\texttt{...}</code> lub <code>\ttfamily</code> </td><td>
+ grotesk </td><tr>
+<td> <b>Grubość i szerokość pisma</b> </td><tr>
+<td> <code>\textmd{...}</code> lub <code>\mdseries</code> </td><td> pismo jasne</td><tr>
+<td> <code>\textbf{...}</code> lub <code>\bfseries</code> </td><td> pismo grube</td><tr>
+<td> <b>Odmiana pisma</b> </td><tr>
+<td> <code>\textup{...}</code> lub <code>\upshape</code> </td><td> odmiana prosta</td><tr>
+<td> <code>\textit{...}</code> lub <code>\itshape</code> </td><td> kursywa </td><tr>
+<td> <code>\textsl{...}</code> lub <code>\slshape</code> </td><td> odmiana pochyła </td><tr>
+<td> <code>\textsc{...}</code> lub <code>\scshape</code> </td><td> kapitaliki </td><tr>
+</TABLE>
+
+<p>
+ Jak widać, tworzą one pary poleceń o&nbsp;podobnej funkcjonalności. Wersje
+z&nbsp;argumentem składają ten argument pismem wybranym przez swój
+odpowiednik bez argumentu. Ponadto polecenia te na granicy między pismem
+pochyłym a&nbsp;prostym dodają kompensatę wychylenia ostatniego znaku
+(<em>italic correction</em>), chyba że następnym znakiem jest kropka lub
+przecinek i&nbsp;kompensata nie jest potrzebna.
+</p>
+
+<p>
+ Polecenia bez argumentów można sobie wyobrażać jako zdefiniowane wg
+schematu:</p>
+<pre><code>
+\newcommand\rmfamily{
+ \fontfamily{\rmdefault}\selectfont}
+</code></pre>
+<p>
+ One również nie mają zaszytej w&nbsp;sobie nazwy rodziny, odmiany, grubości,
+ale odwołują się do makr przechowujących wartości domyślne. Oczywiście
+domyślną wartością makra <code>\rmdefault</code> jest <code>cmr</code>, czyli
+polecenie <code>\rmfamily</code> domyślnie włącza krój Computer Modern Roman.
+</p>
+
+<p>
+ Stąd płynie wniosek, że aby w&nbsp;LaTeXu złożyć dokument, używając jako
+kroju szeryfowego Timesa, wystarczy:</p>
+<code>
+\renewcommand\rmdefault{ptm}
+</code>
+<p>
+ (Polecenia zapożyczone z&nbsp;LaTeXa&nbsp;2.09 działają w&nbsp;podobny,
+pośredni sposób, więc również konsekwentnie poddają się takiemu
+przedefiniowaniu.) </p>
+
+<p>
+Wartości domyślne wkraczają jeszcze w&nbsp;kilku innych miejscach.</p>
+
+<p>
+Zasadnicza treść dokumentu jest składana fontem uaktywnianym
+poleceniem <code>\normalfont</code>. Jest ono mniej więcej równoważne
+<pre><code>
+\usefont{\encodingdefault}
+ {\familydefault}
+ {\seriesdefault}{\shapedefault}
+</code></pre>
+
+Płyną z&nbsp;tego ciekawe wnioski: </p>
+
+<p>
+ 1) Zmieniając wartość <code>\encodingdefault</code> na <code>OT4</code>
+możemy sprawić, że dokument będzie składany polskimi fontami. Pakiet
+<code>polski</code> tak właśnie postępuje, przełączając układ na
+<code>OT4</code> lub <code>T1</code> w&nbsp;zależności od opcji. </p>
+
+<p>
+ 2) Standardową wartością <code>\familydefault</code> jest <code>\rmdefault</code>.
+Skład całego dokumentu czcionką bezszeryfową można uzyskać zmieniając
+tę wartość na <code>\sfdefault</code>: </p>
+<code>
+\renewcommand\familydefault{\sfdefault}
+</code>
+<p>
+Tego rodzaju zmian należy dokonywać w&nbsp;preambule dokumentu (to jest
+przed <code>\begin{document}</code>).</p>
+
+<A NAME="konfig">
+<h3>Konfigurowanie NFSS</h3>
+
+<p>
+ Pozostaje jeszcze odpowiedzieć na pytanie, skąd NFSS ,,wie'', jakie kroje,
+odmiany i&nbsp;stopnie pisma są dostępne i&nbsp;w&nbsp;jakich układach.</p>
+
+<p>
+Deklaracja układów fontów powoduje, że LaTeX ładuje pliki opisujące dane
+układy. Np. dla układu <code>OT4</code> będzie to plik
+<code>ot4enc.def</code> (Uwaga: od grudnia 1996 nazwy wszystkich plików
+w&nbsp;dystrybucji LaTeXa są pisane tylko małymi literami. Fakt ten wywołał
+niejakie zamieszanie, ale wydaje się, że na dłuższą metę jest to decyzja
+rozsądna.) W&nbsp;tym pliku zawarte są informacje, jakie akcenty są dostępne
+w&nbsp;danym układzie, w&nbsp;jakich pozycjach się one znajdują i&nbsp;jakie
+są dostępne znaki akcentowane (kombinacje akcent-litera).
+</p>
+
+<p>
+Pakiet <code>polski.sty</code> wewnętrznie ładuje odpowiednią definicję
+układu.</p>
+
+<p>
+ Opisy krojów są ładowane automatycznie z&nbsp;plików <code>.fd</code> przy
+pierwszej próbie użycia fontu z&nbsp;danej rodziny w&nbsp;danym układzie. Na
+przykład po zadeklarowaniu jako domyślnego układu <code>OT4</code>, pierwsza
+próba włączenia fontu z&nbsp;rodziny <code>cmr</code> spowoduje, że LaTeX
+załaduje plik <code>ot4cmr.fd</code>. Oto fragment tego pliku:</p>
+
+<pre><code>
+\DeclareFontFamily{OT4}{cmr}{}
+\DeclareFontShape{OT4}{cmr}{m}{n}
+ { <5> <6> <7> <8>
+ <9> <10> <12> gen * plr
+ <10.95> plr10
+ <14.4> plr12
+ <17.28><20.74><24.88>plr17}{}
+...
+\DeclareFontShape{OT4}{cmr}{bx}{it}
+ { <-10>sub * cmr/bx/n
+ <10> <10.95> <12> <14.4> <17.28>
+ <20.74> <24.88> plbxti10
+ }{}
+...
+</code></pre>
+
+<p>
+ Pierwsza deklaracja powiadamia, że jest to opis rodziny <code>cmr</code>
+w&nbsp;układzie <code>OT4</code>. Dalej następuje ciąg deklaracji
+<code>\DeclareFontShape</code> opisujących poszczególne kombinacje
+rodzina/grubość/odmiana. Pierwsza opisuje odmianę jasną
+(<code>m</code>&nbsp;<em>medium</em>), prostą
+(<code>n</code>&nbsp;<em>normal</em>) -- dla stopni&nbsp;5, 6, 7, 8, 9, 10
+i&nbsp;12 należy użyć fontu o&nbsp;nazwie plikowej powstającej z&nbsp;ciągu
+<code>plr</code> po dołączeniu doń liczby stopnia pisma. Dla stopnia 10.95pt
+należy użyć fontu <code>plr10 at 10.95pt</code>, podobnie dla stopni 14.4,
+17.28, 20.74, 24.88 użyty zostanie odpowiednio zeskalowany font
+<code>plr12</code> i&nbsp;<code>plr17</code>. Druga klauzula
+<code>\DeclareFontShape</code> opisuje grubą (<code>bx</code>&nbsp;<em>bold
+extended</em>) kursywę (<code>it</code> <em>italic</em>) -- dla stopni
+mniejszych od 10pt należy użyć w&nbsp;zastępstwie grubej prostej odmiany
+rodziny <code>cmr</code>. Dla wymienionych dalej stopni użyty zostanie
+odpowiednio zeskalowany font <code>plbxti10</code>. </p>
+
+<p>
+ Deklaracje układów <code>OT1</code> i&nbsp;<code>T1</code> oraz opis rodziny
+<code>cmr</code> w&nbsp;tych układach są wbudowywane w&nbsp;format razem
+z&nbsp;plikami metrycznymi podstawowych fontów. Służy to przyspieszeniu
+ładowania LaTeXa na początku przetwarzania dokumentu. Zestaw wbudowanych
+układów, rodzin i&nbsp;plików metrycznych można zmienić przy pomocy plików
+konfiguracyjnych <code>fonttext.cfg</code> i&nbsp;<code>preload.cfg</code> --
+szczegóły opisano w&nbsp;dokumencie <code>cfgguide.tex</code>. </p>
+
+<p>
+ Aby można było powiedzieć, że font jest zainstalowany w&nbsp;LaTeXu musi
+istnieć dla niego definicja układu i&nbsp;definicja kroju (rodziny)
+w&nbsp;tym układzie. Układów w&nbsp;zasadzie jest skończona niewielka liczba
+i&nbsp;definicje większości z&nbsp;nich są zawarte w&nbsp;dystrybucji LaTeXa
+(w&nbsp;tym <code>OT4</code>). Natomiast dla każdego kroju potrzebny jest
+jego opis w&nbsp;pliku o&nbsp;nazwie zbudowanej z&nbsp;nazwy układu
+i&nbsp;nazwy rodziny z&nbsp;rozszerzeniem <code>.fd</code> (wszystko małymi
+literami). Pliki te muszą znajdować się w&nbsp;katalogu widocznym dla
+LaTeXa. </p>
+
+<p>
+ Pliki opisu dla fontów PL i&nbsp;PC są zawarte w&nbsp;pakiecie PLaTeX. Pliki
+opisu dla kroju Quasi Palladio (<code>qpl</code>), Quasi Times
+(<code>qtm</code>) i&nbsp;antykwy toruńskiej (<code>antt</code>) są częścią
+pakietu <code>pl-qx</code> Piotra Kłosowskiego. </p>
+
+<hr>
+<i> Opracował: StaW (ostatnia modyfikacja 28.11.2000)</i>
+
+</body>
+</html>
+
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/qx-info.html b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/qx-info.html
new file mode 100644
index 0000000000..eb32acfb07
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/qx-info.html
@@ -0,0 +1,447 @@
+<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML//EN">
+<html>
+<head>
+<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
+<meta name="keywords" lang="pl" content="Fonty, kodowanie QX">
+<meta name="keywords" lang="en" content="Computer fonts, QX encoding">
+<LINK REL=STYLESHEET TYPE="text/css" HREF="./tpstyle.css">
+<title> Kodowanie QX</title>
+</head>
+<body>
+<h1> Kodowanie QX</h1>
+Wiosną 1998 roku pojawiła się w&nbsp;archiwum GUST-u polonizacja fontu
+Palatino, pochodzącego z&nbsp;kolekcji fontów URW, dystrybuowanej od
+jakiegoś czasu z&nbsp;Ghostscriptem. Znaki w&nbsp;spolonizowanym
+foncie mają kodowanie zgodne z&nbsp;tzw. układem <acro>QX</acro>. Co
+to takiego, ten układ&nbsp;<acro>QX</acro>?
+</P>
+<P>
+Otóż fonty w&nbsp;postaci elektronicznej przybywają na rynek polski
+głównie ze Stanów Zjednoczonych i&nbsp;są dostosowane do potrzeb
+tamtejszego rynku, zarówno jeśli chodzi o&nbsp;zestaw znaków jak
+i&nbsp;kodowanie znaków. W&nbsp;związku z&nbsp;tym w&nbsp;układzie
+dystrybuowanych fontów nie znajdują odbicia ani potrzeby Polaków, ani
+TeX-owców.
+</P>
+<P>
+Problem ten od paru lat był przedmiotem prac nieformalnej grupy
+członków GUST-u. W&nbsp;pracach brali udział: Włodek Bzyl, Bogusław
+Jackowski, Janusz M.&nbsp;Nowacki, Andrzej Odyniec, Piotr Pianowski,
+Marek Ryćko, Andrzej Tomaszewski, Staszek Wawrykiewicz oraz wielu
+innych, którzy dobrym lub krytycznym słowem pomagali popychać sprawę
+do przodu.
+</P>
+<P>
+Efektem prac jest właśnie układ <acro>QX</acro> określający dla fontów
+<acro>PostScriptowych</acro>-owych zarówno zestaw znaków, jak
+i&nbsp;tabele kodów do zastosowań okienkowych oraz do zastosowań
+TeX-owych, gdyż w&nbsp;zamierzeniu układ <acro>QX</acro> ma zaspokajać
+potrzeby składu TeXnicznego, z&nbsp;możliwością (ograniczonego)
+wykorzystywania fontów w&nbsp;środowisku okienkowym.
+</P>
+
+<h3> Założenia </h3>
+
+<P> Układ <acro>QX</acro> nie wziął się ,,z&nbsp;głowy czyli
+z&nbsp;niczego'' -- przeciwnie, wynikł z&nbsp;przyjętych zasad. Zasady
+mogą się okazać chybione, to pokaże czas, niemniej jednak najpierw
+sformułowane zostały zasady, a&nbsp;na ich podstawie konstruowany był
+układ&nbsp;<acro>QX</acro>.
+</P>
+<P>
+Oto najważniejsze z&nbsp;tych zasad:
+</P>
+
+<ul><A NAME="P0">
+<li><A HREF=#P1>Fonty w&nbsp;miarę możności powinny
+mieć identyczny układ znaków</A>.
+<li><A HREF=#P2>Fonty mają być przeznaczone do używania w&nbsp;TeX-u</A>.
+<li><A HREF=#P3>Fonty mają być przeznaczone do składania
+przede wszystkim polskich tekstów</A>.
+<li><A HREF=#P4>Fonty mają się nadawać do składania tekstów technicznych</A>.
+<li><A HREF=#P5>Fonty mają się nadawać do składania tekstów zawierających
+fragmenty w&nbsp;językach europejskich, ze szczególnym uwzględnieniem krajów
+sąsiadujących z&nbsp;Polską</A>.
+<li><A HREF=#P6>Fonty powinny być samowystarczalne</A>
+(chodzi o&nbsp;to, by znaków dodatkowych, takich jak <i>copyright</i>,
+<i>trademark</i>, <i>bullet</i>,&nbsp;itp., nie trzeba było czerpać
+z&nbsp;innych fontów).
+<li><A HREF=#P7>Fonty mają być używalne w&nbsp;środowisku MS Windows</A>,
+w&nbsp;szczególności w&nbsp;polskiej wersji środowiska.
+</ul>
+
+<!-- ------------------------------------------------------ -->
+<A NAME="P1"><h3> Ad 1</h3>
+
+<P>
+Oczywiście nie można oczekiwać stuprocentowej zgodności, na przykład
+niektóre fonty są zaprojektowane bez ligatur związanych
+z&nbsp;literą&nbsp;,,f''. Wydaje się, że brak niektórych znaków jest
+stosunkowo niegroźny.
+</P>
+<P>
+Nieprzyjemne konsekwencje może mieć natomiast decyzja zastępowania
+pewnych znaków innymi. Mimo to taki pomysł przyszedł do głowy nawet
+samemu Donaldowi E.&nbsp;Knuthowi: w&nbsp;fontach rodziny Computer
+Modern font <code>cmr5</code> ma nieco inny zestaw znaków niż
+pozostałe fonty szeregu <code>CMR</code> -- przykra niespodzianka
+wydaje się wcześniej czy później nieunikniona. Jednak i&nbsp;takie
+sytuacje mogą być nie do uniknięcia, np.&nbsp;pisanki z&nbsp;reguły
+mają więcej ligatur niż zwykłe fonty drukarskie. Należy zatem dbać
+o&nbsp;to, by przynajmniej podstawowe znaki (litery) miały przypisane
+zawsze te same kody.
+</P>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis założeń</A></P>
+
+<A NAME="P2"><h3> Ad 2</h3>
+<P>
+TeX operuje jedynie na fontach co najwyżej 256-znakowych&nbsp;-- to
+poważne ograniczenie. Zostało ono oczywiście uwzględnione przy
+projektowaniu układu <acro>QX</acro>. Kolejnym ograniczeniem jest limit różnych
+wysokości i&nbsp;głębokości znaków w&nbsp;foncie (16), w&nbsp;związku
+z&nbsp;czym znaki w&nbsp;danym foncie nie powinny się zbyt różnić
+rozmiarami.
+</P>
+
+<P>
+Ze względu na powszechność fontów&nbsp;<acro>CM</acro> zestaw znaków powinien
+być możliwe zgodny z&nbsp;zestawem znaków fontów tekstowych rodziny
+<acro>CM</acro> (fonty matematyczne, jako używalne wyłącznie w&nbsp;kontekście
+TeX-a, pozostają poza zakresem zainteresowań).
+</P>
+
+<P> Podobna zasada była ściśle przestrzegana przy projektowaniu
+pakietu MeX: fonty&nbsp;<acro>PL</acro>
+i&nbsp;fonty&nbsp;<acro>CM</acro> różnią się jedynie znakami
+o&nbsp;kodach 128--255 (polskie znaki diakrytyczne
+i&nbsp;cudzysłowy). Dzięki temu każde oprogramowanie TeX-owe
+przeznaczone do pracy z&nbsp;fontami&nbsp;<acro>CM</acro> działa
+również z&nbsp;fontami&nbsp;<acro>PL</acro>, co okazało się
+w&nbsp;praktyce bardzo korzystne. </P>
+
+Podjęcie takiej decyzji stało niestety w&nbsp;sprzeczności
+z&nbsp;ustaleniami konferencji EuroTeX'90 w&nbsp;Cork (Irlandia),
+gdzie przyjęty został jako ,,nowy standard''
+tzw.&nbsp;układ&nbsp;<acro>EC</acro>. Z&nbsp;grubsza rzecz biorąc
+w&nbsp;układzie&nbsp;<acro>EC</acro> znaki diakrytyczne umieszczone są
+w&nbsp;pozycjach o&nbsp;kodach 0--32, a&nbsp;narodowe znaki
+diakrytyczne w&nbsp;pozycjach o&nbsp;kodach 128--256
+(w&nbsp;układzie&nbsp;<acro>PL</acro> pozycje polskich znaków
+diakrytycznych są takie same jak
+w&nbsp;układzie&nbsp;<acro>EC</acro>).
+
+Niezależnie od zalet takiego systemu kodowania użycie
+fontów&nbsp;<acro>EC</acro> z&nbsp;formatem plain jest po prostu
+niemożliwe. Ponadto pula stu dwudziestu ośmiu pozycji na znaki
+diakrytyczne okazała się zbyt mała. Nie zmieściły się na przykład
+litewskie litery ,,<i class=glyph>iogonek</i>'', ,,<i
+class=glyph>Iogonek</i>'', ,,<i class=glyph>uogonek</i>''
+oraz&nbsp;,,<i class=glyph>Uogonek</i>''.
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis założeń</A></P>
+
+<A NAME="P3"><h3> Ad 3 </h3>
+
+<P>
+Wolno sądzić, że pakiet MeX zadomowił się w&nbsp;środowisku polskich
+użytkowników TeX-a. Ze względu na istnienie pakietu MeX jest wskazane,
+by font był rozszerzeniem układu&nbsp;<acro>PL</acro>, możliwie mało
+różniącym się od układu&nbsp;<acro>EC</acro>. W&nbsp;szczególności
+oznacza to, że wszystkie polskie znaki diakrytyczne powinny się
+w&nbsp;foncie znaleźć.
+</P>
+<P>
+W&nbsp;związku ze składaniem polskich tekstów technicznych przydatne
+są znaki specyficzne dla polskiej literatury technicznej. Zagadnienie
+to omówione jest przy okazji analizowania konsekwencji
+<A HREF=#P4>zasady&nbsp;4</A>.
+</P>
+<P>
+W&nbsp;fontach anglosaskich powszechnie obecna jest ligatura ,,fl''
+(czasem także ,,ffl''). Nie widać żadnego powodu, dla którego
+w&nbsp;polskich fontach nie miałoby być ligatury
+,,fk'' (poprawna nazwa w&nbsp;wektorze kodowania to <code>f_k</code>).
+W&nbsp;polskim języku jest wprawdzie znacznie więcej słów
+zawierających digram ,,fl'' niż słów zawierających digram ,,fk'',
+niemniej jednak są takie słowa: <i>agrafka</i>, <i>cofka</i>,
+<i>dryfkotwa</i>, <i>fifka</i>, <i>Kafka</i>, <i>karafka</i>,
+<i>lufka</i>, <i>mufka</i>, <i>sofka</i>, <i>szafka</i>. Bez
+ligatury&nbsp;,,fk'' wyglądają one niezbyt ładnie ze względu na
+kolizję liter ,,f'' i&nbsp;,,k'', analogiczną do kolizji liter ,,f''
+i&nbsp;,,l''. Stąd obecność ligatury ,,fk''
+w&nbsp;układzie&nbsp;<acro>QX</acro>.
+</P>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis założeń</A></P>
+
+<A NAME="P4"><h3>Ad 4</h3>
+
+Zastosowanie TeX-a do składania tekstów sugeruje pewien zakres
+zastosowań, mianowicie skład tekstów technicznych. Fonty zatem powinny
+posiadać znaki przydatne do takich zastosowań. Pośród wielu znaków
+specyficznych dla polskich zwyczajów typograficznych dwa wydają się
+szczególnie ważne: symbol kąta&nbsp;,,<i class=glyph>anglearc</i>'',
+oraz symbol średnicy&nbsp;,,<i class=glyph>diameter</i>''. Znaków
+tych, o&nbsp;ile nam wiadomo, nie posiada żaden font pochodzenia
+zagranicznego. Również polskie znaki mniejsze-równe
+i&nbsp;większe-równe, ,,<i class=glyph>lessequal</i>''&nbsp;,,<i
+class=glyph>greaterequal</i>'', różnią się od symboli stosowanych za
+granicą.
+</P>
+
+W&nbsp;tekstach technicznych często pojawia się promil ,,<i
+class=glyph>perthousand</i>''. Rzecz dziwna, Donald&nbsp;E.&nbsp;Knuth
+nie przyjął do wiadomości istnienia tego znaku --
+w&nbsp;fontach <acro>CM</acro> po prostu go nie&nbsp;ma.
+</P>
+<P>
+Z&nbsp;punktu widzenia tekstów technicznych pożądana jest obecność
+niektórych małych greckich liter
+w&nbsp;foncie. Np.&nbsp;litera&nbsp;<i class=glyph>mu</i> pojawia się
+w&nbsp;oznaczeniach jednostek (przedrostek mikro). Litera&nbsp;<i
+class=glyph>pi</i> wydaje się również warta uwzględnienia. Najlepiej
+byłoby móc zawrzeć w&nbsp;foncie cały alfabet grecki. Niestety,
+szczupłość miejsca i&nbsp;obszerność potrzeb wykluczają taką
+możliwość.
+</P>
+<P>
+Jako jednostki używane są czasem symbole <i
+class=glyph>quotesingle</i>&nbsp;(minuta), <i
+class=glyph>quotedbl</i>&nbsp;(sekunda lub cal), <i
+class=glyph>degree</i>&nbsp;(stopień) -- ich brak wcześniej czy
+później zaczyna dokuczać.
+</P>
+
+Określenie ,,teksty techniczne'' niekoniecznie musi oznaczać teksty
+o&nbsp;profilu matematycznym lub inżynierskim. Teksty prawne również
+można zaliczyć do tekstów technicznych. Brak symbolu&nbsp;<i
+class=glyph>section</i> w&nbsp;standardowych
+fontach&nbsp;<acro>CM</acro> (symbol ten występuje jedynie
+w&nbsp;fontach szeregu <code>CMSY</code>) dawał się dotkliwie odczuć
+w&nbsp;praktyce.
+</P>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis założeń</A></P>
+
+<A NAME="P5"><h3> Ad 5</h3>
+
+Większość znaków diakrytycznych daje się uzyskać za pomocą operacji
+TeX-owych, na ogół za pomocą polecenia <code>\accent</code>. Jeżeli
+akcent nie styka się z&nbsp;literą (akcenty ,,acute'', ,,grave'',
+,,dieresis'' itp.) zabieg taki jest dopuszczalny. Można też skorzystać
+z&nbsp;bardzo ogólnego mechanizmu konstruowania znaków złożonych,
+mianowicie z&nbsp;fontów wirtualnych. Dzięki fontom wirtualnym znaki
+złożone są widziane przez TeX-a jako zwykłe, pojedyncze
+znaki. Tworzenie fontów wirtualnych jest jednak pracochłonne (brak
+póki co wygodnych narzędzi) i&nbsp;wymaga sporej wiedzy, tak TeX-owej,
+jak&nbsp;i&nbsp;typograficznej.
+</P>
+
+Niestety, niektóre znaki tworzą z&nbsp;elementem diakrytycznym jedną
+całość. Wymienić tu należy w&nbsp;pierwszym rzędzie polskie
+i&nbsp;litewskie litery z&nbsp;ogonkiem (,,ą'', ,,ę'', <i
+class=glyph>iogonek</i>, <i class=glyph>uogonek</i>
+i&nbsp;odpowiednie majuskuły) oraz litery z&nbsp;cedillą (<i
+class=glyph>ccedilla</i>, <i class=glyph>scedilla</i>, <i
+class=glyph>tcedilla</i> i&nbsp;odpowiednie majuskuły). Inne znaki
+diakrytyczne tego rodzaju to islandzkie <i class=glyph>thorn</i>, <i
+class=glyph>Thorn</i> czy <i class=glyph>eth</i>. W&nbsp;dobrze
+zaprojektowanych fontach takie znaki nie mogą być ,,składanką'' --
+muszą stanowić spójnie zaprojektowaną całość.
+</P>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis założeń</A></P>
+
+<A NAME="P6"><h3>Ad 6</h3>
+<P>
+Font powinien zawierać pewne ,,uświęcone tradycją'' znaki
+dodatkowe. Takie symbole jak ,,<i class=glyph>copyright</i>'' czy ,,<i
+class=glyph>registered</i>'' powinny być zgodne z&nbsp;bieżącym
+fontem. Teoretycznie wystarczyłoby kółko, w&nbsp;które za pomocą makra
+TeX-owego wstawiało by się odpowiednie litery. Każdy, kto próbował
+używać plain-owego makra <code>\copyright</code>, wie, że nie jest to pomysł
+najszczęśliwszy -- pozycjonowanie liter wewnątrz koła musi być
+przeprowadzone dla każdego fontu (a&nbsp;nawet dla każdej odmiany)
+osobno, co wyklucza możliwość automatyzacji.
+</P>
+<P>
+Symbole ,,<i class=glyph>dagger</i>'' i&nbsp;,,<i
+class=glyph>daggerdbl</i>'' są wprawdzie stosunkowo rzadko używane
+(ich używanie to w&nbsp;zasadzie zwyczaj anglosaski), jednakże kształt
+tych symboli jest specyficzny dla danego fontu, tym samym -- dla
+pełności -- font powinien je zawierać.
+</P>
+
+Inne symbole potrzebne sporadycznie to ,,<i class=glyph>bullet</i>''
+i&nbsp;,,<i class=glyph>periodcentered</i>''. Na pierwszy rzut oka
+mogłoby się wydawać, że znaki te nie są w&nbsp;żaden sposób
+z&nbsp;konkretnym fontem związane. To oczywiście nieprawda, na
+przykład kształt kropki zależy od fontu. Sięganie do innego fontu po
+te znaki lub przesuwanie kropki w&nbsp;celu uzyskania drugiego
+z&nbsp;nich jest zabiegiem niezwykle uciążliwym ze względu na
+trudności w&nbsp;wyważeniu położenia obu znaków.
+</P>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis założeń</A></P>
+
+<A NAME="P7"><h3>Ad 7</h3>
+<P>
+Rozpowszechniona obecnie wersja środowiska Windows nakłada dodatkowe
+ograniczenia na liczbę znaków w&nbsp;foncie: znakom nie można
+przypisać kodów większych niż&nbsp;255 i&nbsp;mniejszych
+niż&nbsp;32. Redukuje to maksymalną liczbę znaków w&nbsp;foncie
+dających się równocześnie wykorzystać
+do&nbsp;224. W&nbsp;układzie&nbsp;<acro>QX</acro> przeznaczonym do
+zastosowań okienkowych kody mniejsze-równe od 32 otrzymały znaki, co
+do których można ze sporym prawdopodobieństwem założyć, że nie będą
+potrzebne w&nbsp;tych zastosowaniach (głównie akcenty, symbole
+i&nbsp;ligatury&nbsp;-- p.&nbsp;<a
+href="qx-table2.html">tabela&nbsp;2</a>).
+</P>
+<P>
+Dalsze zmniejszenie puli wolnych miejsc wiąże się ze znakami
+o&nbsp;niewielkiej użyteczności z&nbsp;punktu widzenia TeX-a, ale
+niezbędnymi ze względu na pewne tradycje w&nbsp;ich stosowaniu. Takim
+znakiem jest np.&nbsp;,,<i class=glyph>paragraph</i>'', używany jako
+znak końca akapitu w&nbsp;niektórych edytorach tekstu pracujących
+w&nbsp;środowisku MS&nbsp;Windows. Do podobnego celu wykorzystywany bywa
+znak&nbsp;,,<i class=glyph>currency</i>''.
+</P>
+
+Pewne aplikacje windowsowe spodziewają się znaleźć pod kodami&nbsp;32
+i&nbsp;160 odpowiednio odstęp (<code>space</code>) i&nbsp;niełamliwy
+odstęp (<code>nbspace</code>). Są to znaki absolutnie bezużyteczne
+z&nbsp;punktu widzenia TeX-a, ale nieusuwalne ze względu na windowsowe
+tradycje.
+</P>
+
+<P><A HREF=#P0><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif"> Spis założeń</A></P>
+
+<h3>Ligatury i&nbsp;kerny</h3>
+
+<P>
+Specyfikacja układu&nbsp;<acro>QX</acro> w&nbsp;kontekście zastosowań
+TeX-owych obejmuje także ligatury. Ligatury to ważny choć praktycznie
+pomijany (z&nbsp;nie do końca jasnych przyczyn) w&nbsp;świecie
+nieTeX-owym element definicji fontu.
+</P>
+<P>
+Od wersji 0.03 układ&nbsp;QX uwzględnia następujące ligatury:
+</P>
+
+<table align=center>
+<tr bgcolor="yellow"><td> f + f </td><td> ff</tr>
+<tr><td> f + i&nbsp;</td><td> fi</tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td> f + l </td><td> fl</tr>
+<tr><td> f + k </td><td> f_k</tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td> ff + i&nbsp;</td><td> ffi</tr>
+<tr><td> ff + l </td><td> ffl</tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td> hyphen + hyphen </td><td> endash</tr>
+<tr><td> endash + hyphen </td><td> emdash</tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td> quoteleft + quoteleft </td><td> quotedblleft</tr>
+<tr><td> quoteright + quoteright </td><td> quotedblright</tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td> comma + comma </td><td> quotedblbase</tr>
+<tr><td> exclam + quoteleft </td><td> exclamdown</tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td> question + quoteleft </td><td> questiondown</tr>
+<tr><td> exclamdown + exclamdown </td><td> guillemotleft</tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td> questiondown + questiondown </td><td> guillemotright</tr>
+</table>
+
+<P>
+Z&nbsp;dokładnością do ligatury ,,fk'' jest to ten sam zestaw ligatur
+co w&nbsp;fontach&nbsp;<acro>PL</acro>, natomiast różni się on od
+zestawu ligatur zaproponowanego dla układu <acro>EC</acro>, który
+obejmował m.in.:
+</P>
+
+<table align=center>
+<tr bgcolor="yellow"><td> space + l </td><td> lslash</tr>
+<tr><td> space + L </td><td> Lslash</tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td> percent + percent </td><td> perthousand</tr>
+<tr><td> less + less </td><td> guillemotleft</tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td> greater + greater </td><td> guillemotright</tr>
+</table>
+
+<P>
+Pierwsze trzy z&nbsp;tych ligatur wydają się nieuzasadnione, dwie
+pozostałe są nieadekwatne, ze względu na zachowanie
+w&nbsp;układzie&nbsp;<acro>QX</acro> konwencji fontów <acro>CM</acro>
+umieszczającej hiszpańskie znaki interpunkcyjne w&nbsp;pozycji znaku
+<i class=glyph>less</i> (znak&nbsp;,,&lt'') oraz <i
+class=glyph>greater</i> (znak&nbsp;,,&gt'').
+</P>
+<P>
+W&nbsp;definicji układu <acro>QX</acro> zestaw par kernowych nie jest
+w&nbsp;żaden sposób specyfikowany, w&nbsp;szczególności dopuszczalne
+są -- nieobecne w&nbsp;układzie <acro>EC</acro>&nbsp;-- kerny między
+cyframi.
+</P>
+
+<h3>Zmiany wprowadzone do układu QX wer. 0.05 (14.01.2002)</h3>
+
+Po długiej debacie znaki [tT]cedilla (niewykorzystywane w&nbsp;żadnym
+z&nbsp;europejskich języków, ale z&nbsp;niezrozumiałych przyczyn obecne
+w&nbsp;wielu fontach) zostały w&nbsp;wersji 0.04 układu QX zastąpione przez
+rumuńskie znaki [tT]commaaccent. Konsekwentnie tureckie znaki [sS]cedilla
+zostały zastąpione przez rumuńskie znaki [sS]commaaccent, aczkolwiek zalecane
+jest pozostawienie definicji obwiedni znaków [sS]cedilla w&nbsp;foncie.
+
+Wprowadzenie waluty euro spowodowało dodanie symbolu Euro do układu QX
+(wer. 0.05). Symbolowi temu został przypisany kod 128 zarówno
+w&nbsp;kodowaniu dla systemu TeX, jak i&nbsp;Windows, co jest zgodne
+z&nbsp;zaleceniem Microsoftu (patrz
+<a href="http://www.microsoft.com/typography/faq/faq12.htm">faq12.htm</a>):
+
+<p><small>
+The symbol has been added to the following codepages at position
+ '0x80'; 1250 Eastern European, 1252 Western, 1253 Greek, 1254 Turkish,
+ 1257 Baltic, 1255 Hebrew, 1256 Arabic, 1258 Vietnamese, 874 Thai.
+ In 1251 Cyrillic the symbol will be added at position '0x88'.
+</p></small>
+
+Niestety skutkiem tego rozszerzenia była konieczność wprowadzenia dalszych
+zmian w&nbsp;kodowaniu QX dla systemu Windows: litewskie znaki [Ii]ogonek
+otrzymały kody 222 i&nbsp;254 (uprzednio 128 i&nbsp;144); znaki [Tt]horn,
+mające przedtem te kody, zostały usunięte. Zalecane jest pozostawienie
+definicji kształtów znaków [Tt]horn w&nbsp;foncie.
+
+Przy okazji zmian wprowadzona została nazwa <code>f_k</code> dla
+(niestandardowej) ligatury ,,fk'', zgodnie z zaleceniem Adobe:
+<a href="http://partners.adobe.com/asn/developer/typeforum/unicodegn.html">unicodegn.html</a>
+
+<h3>Zmiany wprowadzone do układu QX wer. 0.06 (24.08.2003)</h3>
+
+Dodano ligatury ij, IJ (dostępne tylko w&nbsp;TeX-owym kodowaniu) oraz
+znak interpunkcyjny <em>threequartersemdash</em>.<p>
+
+<A NAME="P9"><h3>Tabele układu QX</h3>
+
+<P>
+Na dwóch kolejnych stronach zamieszczamy porównanie aktualnego układu
+<acro>QX</acro> (wer.&nbsp;0.06) z&nbsp;innymi szeroko używanymi
+układami znaków. <A HREF="qx-table1.html">Tabela&nbsp;1</A>
+przedstawia porównanie TeX-owych układów -- układu <acro>PL</acro>
+(przypomnijmy, że znaki o&nbsp;kodach mniejszych-równych od 127 są
+identyczne w&nbsp;układzie <acro>PL</acro> i&nbsp;w&nbsp;układzie
+<acro>CM</acro>), układu <acro>EC</acro> oraz
+układu&nbsp;<acro>QX</acro>. Z&nbsp;kolei <A
+HREF="qx-table2.html">tabela&nbsp;2</A> przedstawia porównanie układu
+<acro>QX</acro> przeznaczonego do zastosowań windowsowych
+z&nbsp;układem CP&nbsp;1250 oraz macintoshowym <acro>PLEURO</acro>.
+Jeżeli chodzi o&nbsp;układ <acro>QX</acro> to -- rzecz jasna --
+w&nbsp;obu tabelach występuje ten sam zestaw znaków, różnice dotyczą
+jedynie kodów przypisanych poszczególnym znakom.
+</P>
+
+<P><i> Tekst jest zaktualizowaną wersją artykułu z&nbsp;Biuletynu GUST,
+nr&nbsp;9/1997, s.&nbsp;28--30.</i><BR>
+<i>Ostatnia modyfikacja 13.09.2004</i> (StaW)</P>
+
+<hr>
+<A HREF="index.html#infod"><IMG
+ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif">Powrót</A>
+
+</P>
+</body>
+</html>
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/qx-table1.html b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/qx-table1.html
new file mode 100644
index 0000000000..b4ca96a6f9
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/qx-table1.html
@@ -0,0 +1,280 @@
+<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML//EN">
+<html>
+<head>
+<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
+<meta name="keywords" lang="pl" content="Fonty, kodowanie QX">
+<meta name="keywords" lang="en" content="Computer fonts, QX encoding">
+<title> Kodowanie QX</title>
+</head>
+<body>
+<h3>Tabela&nbsp1. Układ QX wer. 0.06 -- zastosowania TeX-owe -- porównanie z&nbsp;układem
+ <acro>CM</acro>, <acro>EC</acro> i&nbsp;<acro>PL</acro></h3>
+<table align=center>
+<tr bgcolor="yellow"><td>code</td> <td>CM</td> <td>EC</td> <td>PL</td>
+<td> QX ver. 0.06</td></tr>
+<tr><td>0</td><td> Gamma</td><td> grave</td> <td>Gamma</td><td>alpha </td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>1</td><td> Delta</td><td>acute</td><td>Delta</td>
+<td>Delta</td></tr>
+<tr><td>2</td><td> Theta</td><td>circumflex</td><td>Theta</td><td>beta</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>3</td><td>Lambda</td><td>tilde</td><td>Lambda</td><td>delta</td></tr>
+<tr><td>4</td><td>Xi</td><td>dieresis</td><td>Xi</td><td>pi</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>5</td><td>Pi</td><td>hungarumlaut</td><td>Pi</td><td>Pi</td></tr>
+<tr><td>6</td><td>Sigma</td><td>ring</td><td>Sigma</td><td>Sigma</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>7</td><td>Upsilon</td><td>caron</td><td>Upsilon</td><td>mu</td></tr>
+<td>8</td><td>Phi</td><td>breve</td><td>Phi</td><td>ellipsis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>9</td><td>Psi</td><td>macron</td><td>Psi</td><td>f_k</td></tr>
+<tr><td>10</td><td>Omega</td><td>dotaccent</td><td>Omega</td><td>Omega</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>11</td><td>ff</td><td>cedilla</td><td>ff</td><td>ff</td></tr>
+<tr><td>12</td><td>fi</td><td>ogonek</td><td>fi</td><td>fi</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>13</td><td>fl</td><td>quotesinglbase</td><td>fl</td><td>fl</td></tr>
+<tr><td>14</td><td>ffi</td><td>guilsinglleft</td><td>ffi</td><td>ffi</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>15</td><td>ffl</td><td>guilsinglright</td><td>ffl</td><td>ffl</td></tr>
+<tr><td>16</td><td>dotlessi</td><td>quotedblleft</td><td>dotlessi</td><td>dotlessi</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>17</td><td>dotlessj</td><td>quotedblright</td><td>dotlessj</td><td>dotlessj</td></tr>
+<tr><td>18</td><td>grave</td><td>quotedblbase</td><td>grave</td><td>grave</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>19</td><td>acute</td><td>guillemotleft</td><td>acute</td><td>acute</td></tr>
+<tr><td>20</td><td>caron</td><td>guillemotright</td><td>caron</td><td>caron</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>21</td><td>breve</td><td>endash</td><td>breve</td><td>breve</td></tr>
+<tr><td>22</td><td>macron</td><td>emdash</td><td>macron</td><td>macron</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>23</td><td>ring</td><td>compoundwordmark</td><td>ring</td><td>ring</td></tr>
+<tr><td>24</td><td>cedilla</td><td>perthousand</td><td>cedilla</td><td>cedilla</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>25</td><td>germandbls</td><td>dotlessi</td><td>germandbls</td><td>germandbls</td></tr>
+<tr><td>26</td><td>ae</td><td>dotlessj</td><td>ae</td><td>ae</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>27</td><td>oe</td><td>ff</td><td>oe</td><td>oe</td></tr>
+<tr><td>28</td><td>oslash</td><td>fi</td><td>oslash</td><td>oslash</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>29</td><td>AE</td><td>fl</td><td>AE</td><td>AE</td></tr>
+<tr><td>30</td><td>OE</td><td>ffi</td><td>OE</td><td>OE</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>31</td><td>Oslash</td><td>ffl</td><td>Oslash</td><td>Oslash</td></tr>
+<tr><td>32</td><td>suppress</td><td>visualspace</td><td>suppress</td><td>space</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>33</td><td>exclam</td><td>exclam</td><td>exclam</td><td>exclam</td></tr>
+<tr><td>34</td><td>quotedblright</td><td>quotedbl</td><td>quotedblright</td><td>quotedblright</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>35</td><td>numbersign</td><td>numbersign</td><td>numbersign</td><td>numbersign</td></tr>
+<tr><td>36</td><td>dollar</td><td>dollar</td><td>dollar</td><td>dollar</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>37</td><td>percent</td><td>percent</td><td>percent </td><td>percent</td></tr>
+<tr><td>38</td><td>ampersand</td><td>ampersand</td><td>ampersand</td><td>ampersand</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>39</td><td>quoteright</td><td>quoteright</td><td>quoteright</td><td>quoteright</td></tr>
+<tr><td>40</td><td>parenleft</td><td>parenleft</td><td>parenleft</td><td>parenleft</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>41</td><td> parenright</td><td>parenright</td><td>parenright</td><td>parenright</td></tr>
+<tr><td>42</td><td>asterisk</td><td>asterisk</td><td>asterisk</td><td>asterisk</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>43</td><td>plus</td><td>plus</td><td>plus</td><td>plus</td></tr>
+<tr><td>44</td><td>comma</td><td>comma</td><td>comma</td><td>comma</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>45</td><td>hyphen</td><td>hyphen</td><td>hyphen</td><td>hyphen</td></tr>
+<tr><td>46</td><td>period</td><td>period</td><td>period</td><td>period</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>47</td><td>slash</td><td>slash</td><td>slash</td><td>slash</td></tr>
+<tr><td>48</td><td>zero</td><td>zero</td><td>zero</td><td>zero</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>49</td><td>one</td><td>one</td><td>one</td><td>one</td></tr>
+<tr><td>50</td><td> two</td><td>two</td><td>two</td><td>two</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td> 51</td><td>three</td><td>three</td><td>three</td><td>three</td></tr>
+<tr><td> 52 </td><td>four</td><td> four</td><td>four</td><td>four</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td> 53</td><td>five</td><td> five</td><td>five</td><td>five</td></tr>
+<tr><td>54</td><td>six</td><td>six</td><td>six</td><td>six</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>55</td><td>seven</td><td>seven</td><td>seven</td><td>seven</td></tr>
+<tr><td>56</td><td>eight</td><td>eight</td><td>eight</td><td>eight</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>57</td><td>nine</td><td>nine</td><td>nine</td><td>nine</td></tr>
+<tr><td>58</td><td>colon</td><td>colon</td><td>colon</td><td>colon</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>59</td><td>semicolon</td><td>semicolon</td><td>semicolon</td><td>semicolon</td></tr>
+<tr><td>60</td><td>exclamdown</td><td>less</td><td>exclamdown</td><td>exclamdown</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>61</td><td>equal</td><td>equal</td><td>equal</td><td>equal</td></tr>
+<tr><td>62</td><td>questiondown</td><td>greater</td><td>questiondown</td><td>questiondown</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>63</td><td>question</td><td>question</td><td>question</td><td>question</td></tr>
+<tr><td>64</td><td>at</td><td>at</td><td>at</td><td>at</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>65</td><td>A</td><td>A</td><td>A</td><td>A</td></tr>
+<tr><td>66</td><td>B</td><td>B</td><td>B</td><td>B</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>67</td><td>C</td><td>C</td><td>C</td><td>C</td></tr>
+<tr><td>68</td><td>D</td><td>D</td><td>D</td><td>D</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>69</td><td>E</td><td>E</td><td>E</td><td>E</td></tr>
+<tr><td>70</td><td>F</td><td>F</td><td>F</td><td>F</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>71</td><td>G</td><td>G</td><td>G</td><td>G</td></tr>
+<tr><td>72</td><td>H</td><td>H</td><td>H</td><td>H</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>73</td><td>I</td><td>I</td><td>I</td><td>I</td></tr>
+<tr><td>74</td><td>J</td><td>J</td><td>J</td><td>J</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>75</td><td>K</td><td>K</td><td>K</td><td>K</td></tr>
+<tr><td>76</td><td>L</td><td>L</td><td>L</td><td>L</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>77</td><td>M</td><td>M</td><td>M</td><td>M</td></tr>
+<tr><td>78</td><td>N</td><td>N</td><td>N</td><td>N</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>79</td><td>O</td><td>O</td><td>O</td><td>O</td></tr>
+<tr><td>80</td><td>P</td><td>P</td><td>P</td><td>P</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>81</td><td>Q</td><td>Q</td><td>Q</td><td>Q</td></tr>
+<tr><td>82</td><td>R</td><td>R</td><td>R</td><td>R</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>83</td><td>S</td><td>S</td><td>S</td><td>S</td></tr>
+<tr><td>84</td><td>T</td><td>T</td><td>T</td><td>T</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>85</td><td>U</td><td>U</td><td>U</td><td>U</td></tr>
+<tr><td>86</td><td>V</td><td>V</td><td>V</td><td>V</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>87</td><td>W</td><td>W</td><td>W</td><td>W</td></tr>
+<tr><td>88</td><td>X</td><td>X</td><td>X</td><td>X</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>89</td><td>Y</td><td>Y</td><td>Y</td><td>Y</td></tr>
+<tr><td>90</td><td>Z</td><td>Z</td><td>Z</td><td>Z</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>91</td><td>bracketleft</td><td>bracketleft</td><td>bracketleft</td><td>bracketleft</td></tr>
+<tr><td>92</td><td>quotedblleft</td><td>backslash</td><td>quotedblleft</td><td>quotedblleft</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>93</td><td>bracketright</td><td>bracketright</td><td>bracketright</td><td>bracketright</td></tr>
+<tr><td>94</td><td>circumflex</td><td>asciicircum</td><td>circumflex</td><td>circumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>95</td><td>dotaccent</td><td>underscore</td><td>dotaccent</td><td>dotaccent</td></tr>
+<tr><td>96</td><td>quoteleft</td><td>quoteleft</td><td>quoteleft</td><td>quoteleft</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>97</td><td>a</td><td>a</td><td>a</td><td>a</td></tr>
+<tr><td>98</td><td>b</td><td>b</td><td>b</td><td>b</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>99</td><td>c</td><td>c</td><td>c</td><td>c</td></tr>
+<tr><td>100</td><td>d</td><td>d</td><td>d</td><td>d</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>101</td><td>e</td><td>e</td><td>e</td><td>e</td></tr>
+<tr><td>102</td><td>f</td><td>f</td><td>f</td><td>f</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>103</td><td>g</td><td>g</td><td>g</td><td>g</td></tr>
+<tr><td>104</td><td>h</td><td>h</td><td>h</td><td>h</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>105</td><td>i</td><td>i</td><td>i</td><td>i</td></tr>
+<tr><td>106</td><td>j</td><td>j</td><td>j</td><td>j</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>107</td><td>k</td><td>k</td><td>k</td><td>k</td></tr>
+<tr><td>108</td><td>l</td><td>l</td><td>l</td><td>l</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>109</td><td>m</td><td>m</td><td>m</td><td>m</td></tr>
+<tr><td>110</td><td>n</td><td>n</td><td>n</td><td>n</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>111</td><td>o</td><td>o</td><td>o</td><td>o</td></tr>
+<tr><td>112</td><td>p</td><td>p</td><td>p</td><td>p</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>113</td><td>q</td><td>q</td><td>q</td><td>q</td></tr>
+<tr><td>114</td><td>r</td><td>r</td><td>r</td><td>r</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>115</td><td>s</td><td>s</td><td>s</td><td>s</td></tr>
+<tr><td>116</td><td>t</td><td>t</td><td>t</td><td>t</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>117</td><td>u</td><td>u</td><td>u</td><td>u</td></tr>
+<tr><td>118</td><td>v</td><td>v</td><td>v</td><td>v</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>119</td><td>w</td><td>w</td><td>w</td><td>w</td></tr>
+<tr><td>120</td><td>x</td><td>x</td><td>x</td><td>x</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>121</td><td>y</td><td>y</td><td>y</td><td>y</td></tr>
+<tr><td>122</td><td>z</td><td>z</td><td>z</td><td>z</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>123</td><td>endash</td><td>braceleft</td><td>endash</td><td>endash</td></tr>
+<tr><td>124</td><td>emdash</td><td>bar</td><td>emdash</td><td>emdash</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>125</td><td>hungarumlaut</td><td>braceright</td><td>hungarumlaut</td><td>hungarumlaut</td></tr>
+<tr><td>126</td><td>tilde</td><td>asciitilde</td><td>tilde</td><td>tilde</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>127</td><td>dieresis</td><td>hyphen</td><td>dieresis</td><td>dieresis</td></tr>
+<tr><td>128</td><td>--</td><td>Abreve</td><td>--</td><td>Euro</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>129</td><td>--</td><td>Aogonek</td><td>Aogonek</td><td>Aogonek</td></tr>
+<tr><td>130</td><td>--</td><td>Cacute</td><td>Cacute</td><td>Cacute</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>131</td><td>--</td><td>Ccaron</td></td><td>--</td><td>greater</td></tr>
+<tr><td>132</td><td>--</td><td>Dcaron</td></td><td>--</td><td>greaterequal</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>133</td><td>--</td><td>Ecaron</td></td><td>--</td><td>approxequal</td></tr>
+<tr><td>134</td><td>--</td><td>Eogonek</td><td>Eogonek</td><td>Eogonek</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>135</td><td>--</td><td>Gbreve</td><td>--</td><td>Iogonek</td></tr>
+<tr><td>136</td><td>--</td><td>Lacute</td><td>--</td><td>less</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>137</td><td>--</td><td>Lquoteright</td><td>--</td><td>lessequal</td></tr>
+<tr><td>138</td><td>--</td><td>Lslash</td><td>Lslash</td><td>Lslash</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>139</td><td>--</td><td>Nacute</td><td>Nacute</td><td>Nacute</td></tr>
+<tr><td>140</td><td>--</td><td>Ncaron</td><td>--</td><td>asciitilde</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>141</td><td>--</td><td>Eng</td><td>--</td><td>asciicircum</td></tr>
+<tr><td>142</td><td>--</td><td>Ohungarumlaut</td><td>--</td><td>ell</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>143</td><td>--</td><td>Racute</td><td>--</td><td>dagger</td></tr>
+<tr><td>144</td><td>--</td><td>Rcaron</td><td>--</td><td>daggerdbl</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>145</td><td>--</td><td>Sacute</td><td>Sacute</td><td>Sacute</td></tr>
+<tr><td>146</td><td>--</td><td>Scaron</td><td>--</td><td>Scaron</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>147</td><td>--</td><td>Scedilla</td><td>--</td><td>Scommaaccent</td></tr>
+<tr><td>148</td><td>--</td><td>Tcaron</td><td>--</td><td>degree</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>149</td><td>--</td><td>Tcedilla</td><td>--</td><td>Tcommaaccent</td></tr>
+<tr><td>150</td><td>--</td><td>Uhungarumlaut</td><td>--</td><td>ogonek</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>151</td><td>--</td><td>Uring</td><td>--</td><td>Uogonek</td></tr>
+<tr><td>152</td><td>--</td><td>Ydieresis</td><td>--</td><td>Ydieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>153</td><td>--</td><td>Zacute</td><td>Zacute</td><td>Zacute</td></tr>
+<tr><td>154</td><td>--</td><td>Zcaron</td><td>--</td><td>Zcaron</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>155</td><td>--</td><td>Zdotaccent</td><td>Zdotaccent</td><td>Zdotaccent</td></tr>
+<tr><td>156</td><td>--</td><td>IJ</td><td>--</td><td>IJ</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>157</td><td>--</td><td>Idotaccent</td><td>--</td><td>braceleft</td></tr>
+<tr><td>158</td><td>--</td><td>dbar</td><td>--</td><td>braceright</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>159</td><td>--</td><td>section</td><td>--</td><td>section</td></tr>
+<tr><td>160</td><td>--</td><td>abreve</td><td>--</td><td>--</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>161</td><td>--</td><td>aogonek</td><td>aogonek</td><td>aogonek</td></tr>
+<tr><td>162</td><td>--</td><td>cacute</td><td>cacute</td><td>cacute</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>163</td><td>--</td><td>ccaron</td><td>--</td><td>registered</td></tr>
+<tr><td>164</td><td>--</td><td>dquoteright</td><td>--</td><td>copyright</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>165</td><td>--</td><td>ecaron</td><td>--</td><td>divide</td></tr>
+<tr><td>166</td><td>--</td><td>eogonek</td><td>eogonek</td><td>eogonek</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>167</td><td>--</td><td>gbreve</td><td>--</td><td>iogonek</td></tr>
+<tr><td>168</td><td>--</td><td>lacute</td><td>--</td><td>minus</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>169</td><td>--</td><td>lquoteright</td><td>--</td><td>multiply</td></tr>
+<tr><td>170</td><td>--</td><td>lslash</td><td>lslash</td><td>lslash</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>171</td><td>--</td><td>nacute</td><td>nacute</td><td>nacute</td></tr>
+<tr><td>172</td><td>--</td><td>ncaron</td><td>--</td><td>plusminus</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>173</td><td>--</td><td>eng</td><td>--</td><td>infinity</td></tr>
+<tr><td>174</td><td>--</td><td>ohungarumlaut</td><td>guillemotleft</td><td>guillemotleft</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>175</td><td>--</td><td>racute</td><td>guillemotright</td><td>guillemotright</td></tr>
+<tr><td>176</td><td>--</td><td>rcaron</td><td>--</td><td>paragraph</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>177</td><td>--</td><td>sacute</td><td>sacute</td><td>sacute</td></tr>
+<tr><td>178</td><td>--</td><td>scaron</td><td>--</td><td>scaron</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>179</td><td>--</td><td>scedilla</td><td>--</td><td>scommaaccent</td></tr>
+<tr><td>180</td><td>--</td><td>tquoteright</td><td>--</td><td>bullet</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>181</td><td>--</td><td>tcedilla</td><td>--</td><td>tcommaaccent</td></tr>
+<tr><td>182</td><td>--</td><td>uhungarumlaut</td><td>--</td><td>threequartersemdash</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>183</td><td>--</td><td>uring</td><td>--</td><td>uogonek</td></tr>
+<tr><td>184</td><td>--</td><td>ydieresis</td><td>--</td><td>ydieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>185</td><td>--</td><td>zacute</td><td>zacute</td><td>zacute</td></tr>
+<tr><td>186</td><td>--</td><td>zcaron</td><td>--</td><td>zcaron</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>187</td><td>--</td><td>zdotaccent</td><td>zdotaccent</td><td>zdotaccent</td></tr>
+<tr><td>188</td><td>--</td><td>ij</td><td>--</td><td>ij</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>189</td><td>--</td><td>exclamdown</td><td>--</td><td>periodcentered</td></tr>
+<tr><td>190</td><td>--</td><td>questiondown</td><td>--</td><td>quotedbl</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>191</td><td>--</td><td>sterling</td><td>--</td><td>quotesingle</td></tr>
+<tr><td>192</td><td>--</td><td>Agrave</td><td>--</td><td>Agrave</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>193</td><td>--</td><td>Aacute</td><td>--</td><td>Aacute</td></tr>
+<tr><td>194</td><td>--</td><td>Acircumflex</td><td>--</td><td>Acircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>195</td><td>--</td><td>Atilde</td><td>--</td><td>Atilde</td></tr>
+<tr><td>196</td><td>--</td><td>Adieresis</td><td>--</td><td>Adieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>197</td><td>--</td><td>Aring</td><td>--</td><td>Aring</td></tr>
+<tr><td>198</td><td>--</td><td>AE</td><td>--</td><td>backslash</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>199</td><td>--</td><td>Ccedilla</td><td>--</td><td>Ccedilla</td></tr>
+<tr><td>200</td><td>--</td><td>Egrave</td><td>--</td><td>Egrave</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>201</td><td>--</td><td>Eacute</td><td>--</td><td>Eacute</td></tr>
+<tr><td>202</td><td>--</td><td>Ecircumflex</td><td>--</td><td>Ecircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>203</td><td>--</td><td>Edieresis</td><td>--</td><td>Edieresis</td></tr>
+<tr><td>204</td><td>--</td><td>Igrave</td><td>--</td><td>Igrave</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>205</td><td>--</td><td>Iacute</td><td>--</td><td>Iacute</td></tr>
+<tr><td>206</td><td>--</td><td>Icircumflex</td><td>--</td><td>Icircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>207</td><td>--</td><td>Idieresis</td><td>--</td><td>Idieresis</td></tr>
+<tr><td>208</td><td>--</td><td>Eth</td><td>--</td><td>Eth</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>209</td><td>--</td><td>Ntilde</td><td>--</td><td>Ntilde</td></tr>
+<tr><td>210</td><td>--</td><td>Ograve</td><td>--</td><td>Ograve</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>211</td><td>--</td><td>Oacute</td><td>Oacute</td><td>Oacute</td></tr>
+<tr><td>212</td><td>--</td><td>Ocircumflex</td><td>--</td><td>Ocircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>213</td><td>--</td><td>Otilde</td><td>--</td><td>Otilde</td></tr>
+<tr><td>214</td><td>--</td><td>Odieresis</td><td>--</td><td>Odieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>215</td><td>--</td><td>OE</td><td>--</td><td>currency</td></tr>
+<tr><td>216</td><td>--</td><td>Oslash</td><td>--</td><td>perthousand</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>217</td><td>--</td><td>Ugrave</td><td>--</td><td>Ugrave</td></tr>
+<tr><td>218</td><td>--</td><td>Uacute</td><td>--</td><td>Uacute</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>219</td><td>--</td><td>Ucircumflex</td><td>--</td><td>Ucircumflex</td></tr>
+<tr><td>220</td><td>--</td><td>Udieresis</td><td>--</td><td>Udieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>221</td><td>--</td><td>Yacute</td><td>--</td><td>Yacute</td></tr>
+<tr><td>222</td><td>--</td><td>Thorn</td><td>--</td><td>Thorn</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>223</td><td>--</td><td>Germandbls</td><td>--</td><td>bar</td></tr>
+<tr><td>224</td><td>--</td><td>agrave</td><td>--</td><td>agrave</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>225</td><td>--</td><td>aacute</td><td>--</td><td>aacute</td></tr>
+<tr><td>226</td><td>--</td><td>acircumflex</td><td>--</td><td>acircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>227</td><td>--</td><td>atilde</td><td>--</td><td>atilde</td></tr>
+<tr><td>228</td><td>--</td><td>adieresis</td><td>--</td><td>adieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>229</td><td>--</td><td>aring</td><td>--</td><td>aring</td></tr>
+<tr><td>230</td><td>--</td><td>ae</td><td>--</td><td>underscore</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>231</td><td>--</td><td>ccedilla</td><td>--</td><td>ccedilla</td></tr>
+<tr><td>232</td><td>--</td><td>egrave</td><td>--</td><td>egrave</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>233</td><td>--</td><td>eacute</td><td>--</td><td>eacute</td></tr>
+<tr><td>234</td><td>--</td><td>ecircumflex</td><td>--</td><td>ecircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>235</td><td>--</td><td>edieresis</td><td>--</td><td>edieresis</td></tr>
+<tr><td>236</td><td>--</td><td>igrave</td><td>--</td><td>igrave</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>237</td><td>--</td><td>iacute</td><td>--</td><td>iacute</td></tr>
+<tr><td>238</td><td>--</td><td>icircumflex</td><td>--</td><td>icircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>239</td><td>--</td><td>idieresis</td><td>--</td><td>idieresis</td></tr>
+<tr><td>240</td><td>--</td><td>eth</td><td>--</td><td>eth</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>241</td><td>--</td><td>ntilde</td><td>--</td><td>ntilde</td></tr>
+<tr><td>242</td><td>--</td><td>ograve</td><td>--</td><td>ograve</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>243</td><td>--</td><td>oacute</td><td>oacute</td><td>oacute</td></tr>
+<tr><td>244</td><td>--</td><td>ocircumflex</td><td>--</td><td>ocircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>245</td><td>--</td><td>otilde</td><td>--</td><td>otilde</td></tr>
+<tr><td>246</td><td>--</td><td>odieresis</td><td>--</td><td>odieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>247</td><td>--</td><td>oe</td><td>--</td><td>anglearc</td></tr>
+<tr><td>248</td><td>--</td><td>oslash</td><td>--</td><td>diameter</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>249</td><td>--</td><td>ugrave</td><td>--</td><td>ugrave</td></tr>
+<tr><td>250</td><td>--</td><td>uacute</td><td>--</td><td>uacute</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>251</td><td>--</td><td>ucircumflex</td><td>--</td><td>ucircumflex</td></tr>
+<tr><td>252</td><td>--</td><td>udieresis</td><td>--</td><td>udieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>253</td><td>--</td><td>yacute</td><td>--</td><td>yacute</td></tr>
+<tr><td>254</td><td>--</td><td>thorn</td><td>--</td><td>thorn</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>255</td><td>--</td><td>germandbls</td><td>quotedblbase</td><td>quotedblbase</td></tr>
+</table>
+
+<P><i>Tabelę przedrukowano z&nbsp;Biuletynu GUST, nr&nbsp;9/1997,
+s.&nbsp;31</i> </i><BR>
+<i>Zmodyfikowano 13.09.2004, zgodnie z aktualnym układem QX wer. 0.06 (StaW)</i></P>
+<hr>
+<A HREF="qx-info.html#P9"><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="./back.gif">Powrót</A>
+</body>
+</html>
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/qx-table2.html b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/qx-table2.html
new file mode 100644
index 0000000000..27d816239f
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/qx-table2.html
@@ -0,0 +1,279 @@
+<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML//EN">
+<html>
+<head>
+<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
+<meta name="keywords" lang="pl" content="Fonty, kodowanie QX">
+<meta name="keywords" lang="en" content="Computer fonts, QX encoding">
+<title> Kodowanie QX</title>
+</head>
+<body>
+<h3>Tabela 2. Układ QX wer. 0.06 -- zastosowania okienkowe -- porównanie z&nbsp;układem
+CP&nbsp;1250 i&nbsp;Macintosh PLEURO</h3>
+<table align=center>
+<tr bgcolor="yellow"><td>Code</td><td>New ANSI (0-127)</td><td>Macintosh</td><td>QX ver. 0.06</td><tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td> </td><td>+ CP1250 </td><td>PLEURO </td><td> </td><tr>
+<tr><td>0</td><td>--</td><td>--</td><td>--</td><tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>1</td><td>--</td><td>--</td><td>acute</td></tr>
+<tr><td>2</td><td>--</td><td>--</td><td>circumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>3</td><td>--</td><td>--</td><td>cedilla</td></tr>
+<tr><td>4</td><td>--</td><td>--</td><td>dieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>5</td><td>--</td><td>--</td><td>breve</td></tr>
+<tr><td>6</td><td>--</td><td>--</td><td>dotaccent</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>7</td><td>--</td><td>--</td><td>macron</td></tr>
+<tr><td>8</td><td>--</td><td>--</td><td>ring</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>9</td><td>--</td><td>--</td><td>--</td></tr>
+<tr><td>10</td><td>--</td><td>--</td><td>hungarumlaut</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>11</td><td>--</td><td>--</td><td>ogonek</td></tr>
+<tr><td>12</td><td>--</td><td>--</td><td>caron</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>13</td><td>--</td><td>--</td><td>--</td></tr>
+<tr><td>14</td><td>--</td><td>--</td><td>dotlessi</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>15</td><td>--</td><td>--</td><td>dotlessj</td></tr>
+<tr><td>16</td><td>--</td><td>--</td><td>tilde</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>17</td><td>--</td><td>--</td><td>ff</td></tr>
+<tr><td>18</td><td>--</td><td>--</td><td>ffi</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>19</td><td>--</td><td>--</td><td>ffl</td></tr>
+<tr><td>20</td><td>--</td><td>--</td><td>f_k</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>21</td><td>--</td><td>--</td><td>approxequal</td></tr>
+<tr><td>22</td><td>--</td><td>--</td><td>ell</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>23</td><td>--</td><td>--</td><td>infinity</td></tr>
+<tr><td>24</td><td>--</td><td>--</td><td>alpha</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>25</td><td>--</td><td>--</td><td>beta</td></tr>
+<tr><td>26</td><td>--</td><td>--</td><td>delta</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>27</td><td>--</td><td>--</td><td>pi</td></tr>
+<tr><td>28</td><td>--</td><td>--</td><td>Delta</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>29</td><td>--</td><td>--</td><td>Pi</td></tr>
+<tr><td>30</td><td>--</td><td>--</td><td>Sigma</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>31</td><td>--</td><td>--</td><td>Omega</td></tr>
+<tr><td>32</td><td>space</td><td>space</td><td>space</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>33</td><td>exclam</td><td>exclam</td><td>exclam</td></tr>
+<tr><td>34</td><td>quotedbl</td><td>quotedbl</td><td>quotedbl</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>35</td><td>numbersign</td><td>numbersign</td><td>numbersign</td></tr>
+<tr><td>36</td><td>dollar</td><td>dollar</td><td>dollar</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>37</td><td>percent</td><td>percent</td><td>percent</td></tr>
+<tr><td>38</td><td>ampersand</td><td>ampersand</td><td>ampersand</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>39</td><td>quotesingle</td><td>quotesingle</td><td>quotesingle</td></tr>
+<tr><td>40</td><td>parenleft</td><td>parenleft</td><td>parenleft</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>41</td><td>parenright</td><td>parenright</td><td>parenright</td></tr>
+<tr><td>42</td><td>asterisk</td><td>asterisk</td><td>asterisk</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>43</td><td>plus</td><td>plus</td><td>plus</td></tr>
+<tr><td>44</td><td>comma</td><td>comma</td><td>comma</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>45</td><td>hyphen</td><td>hyphen</td><td>hyphen</td></tr>
+<tr><td>46</td><td>period</td><td>period</td><td>period</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>47</td><td>slash</td><td>slash</td><td>slash</td></tr>
+<tr><td>48</td><td>zero</td><td>zero</td><td>zero</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>49</td><td>one</td><td>one</td><td>one</td></tr>
+<tr><td>50</td><td>two</td><td>two</td><td>two</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>51</td><td>three</td><td>three</td><td>three</td></tr>
+<tr><td>52</td><td>four</td><td>four</td><td>four</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>53</td><td>five</td><td>five</td><td>five</td></tr>
+<tr><td>54</td><td>six</td><td>six</td><td>six</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>55</td><td>seven</td><td>seven</td><td>seven</td></tr>
+<tr><td>56</td><td>eight</td><td>eight</td><td>eight</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>57</td><td>nine</td><td>nine</td><td>nine</td></tr>
+<tr><td>58</td><td>colon</td><td>colon</td><td>colon</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>59</td><td>semicolon</td><td>semicolon</td><td>semicolon</td></tr>
+<tr><td>60</td><td>less</td><td>less</td><td>less</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>61</td><td>equal</td><td>equal</td><td>equal</td></tr>
+<tr><td>62</td><td>greater</td><td>greater</td><td>greater</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>63</td><td>question</td><td>question</td><td>question</td></tr>
+<tr><td>64</td><td>at</td><td>at</td><td>at</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>65</td><td>A</td><td>A</td><td>A</td></tr>
+<tr><td>66</td><td>B</td><td>B</td><td>B</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>67</td><td>C</td><td>C</td><td>C</td></tr>
+<tr><td>68</td><td>D</td><td>D</td><td>D</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>69</td><td>E</td><td>E</td><td>E</td></tr>
+<tr><td>70</td><td>F</td><td>F</td><td>F</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>71</td><td>G</td><td>G</td><td>G</td></tr>
+<tr><td>72</td><td>H</td><td>H</td><td>H</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>73</td><td>I</td><td>I</td><td>I</td></tr>
+<tr><td>74</td><td>J</td><td>J</td><td>J</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>75</td><td>K</td><td>K</td><td>K</td></tr>
+<tr><td>76</td><td>L</td><td>L</td><td>L</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>77</td><td>M</td><td>M</td><td>M</td></tr>
+<tr><td>78</td><td>N</td><td>N</td><td>N</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>79</td><td>O</td><td>O</td><td>O</td></tr>
+<tr><td>80</td><td>P</td><td>P</td><td>P</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>81</td><td>Q</td><td>Q</td><td>Q</td></tr>
+<tr><td>82</td><td>R</td><td>R</td><td>R</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>83</td><td>S</td><td>S</td><td>S</td></tr>
+<tr><td>84</td><td>T</td><td>T</td><td>T</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>85</td><td>U</td><td>U</td><td>U</td></tr>
+<tr><td>86</td><td>V</td><td>V</td><td>V</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>87</td><td>W</td><td>W</td><td>W</td></tr>
+<tr><td>88</td><td>X</td><td>X</td><td>X</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>89</td><td>Y</td><td>Y</td><td>Y</td></tr>
+<tr><td>90</td><td>Z</td><td>Z</td><td>Z</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>91</td><td>bracketleft</td><td>bracketleft</td><td>bracketleft</td></tr>
+<tr><td>92</td><td>backslash</td><td>backslash</td><td>backslash</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>93</td><td>bracketright</td><td>bracketright</td><td>bracketright</td></tr>
+<tr><td>94</td><td>asciicircum</td><td>asciicircum</td><td>asciicircum</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>95</td><td>underscore</td><td>underscore</td><td>underscore</td></tr>
+<tr><td>96</td><td>grave</td><td>grave</td><td>grave</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>97</td><td>a</td><td>a</td><td>a</td></tr>
+<tr><td>98</td><td>b</td><td>b</td><td>b</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>99</td><td>c</td><td>c</td><td>c</td></tr>
+<tr><td>100</td><td>d</td><td>d</td><td>d</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>101</td><td>e</td><td>e</td><td>e</td></tr>
+<tr><td>102</td><td>f</td><td>f</td><td>f</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>103</td><td>g</td><td>g</td><td>g</td></tr>
+<tr><td>104</td><td>h</td><td>h</td><td>h</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>105</td><td>i</td><td>i</td><td>i</td></tr>
+<tr><td>106</td><td>j</td><td>j</td><td>j</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>107</td><td>k</td><td>k</td><td>k</td></tr>
+<tr><td>108</td><td>l</td><td>l</td><td>l</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>109</td><td>m</td><td>m</td><td>m</td></tr>
+<tr><td>110</td><td>n</td><td>n</td><td>n</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>111</td><td>o</td><td>o</td><td>o</td></tr>
+<tr><td>112</td><td>p</td><td>p</td><td>p</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>113</td><td>q</td><td>q</td><td>q</td></tr>
+<tr><td>114</td><td>r</td><td>r</td><td>r</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>115</td><td>s</td><td>s</td><td>s</td></tr>
+<tr><td>116</td><td>t</td><td>t</td><td>t</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>117</td><td>u</td><td>u</td><td>u</td></tr>
+<tr><td>118</td><td>v</td><td>v</td><td>v</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>119</td><td>w</td><td>w</td><td>w</td></tr>
+<tr><td>120</td><td>x</td><td>x</td><td>x</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>121</td><td>y</td><td>y</td><td>y</td></tr>
+<tr><td>122</td><td>z</td><td>z</td><td>z</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>123</td><td>braceleft</td><td>braceleft</td><td>braceleft</td></tr>
+<tr><td>124</td><td>bar</td><td>bar</td><td>bar</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>125</td><td>braceright</td><td>braceright</td><td>braceright</td></tr>
+<tr><td>126</td><td>asciitilde</td><td>asciitilde</td><td>asciitilde</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>127</td><td>--</td><td>--</td><td>--</td></tr>
+<tr><td>128</td><td>Euro</td><td>--</td><td>Euro</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>129</td><td>--</td><td>--</td><td>fi</td></tr>
+<tr><td>130</td><td>quotesinglbase</td><td>quotesinglbase</td><td>fl</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>131</td><td>--</td><td>Ydieresis</td><td>Ydieresis</td></tr>
+<tr><td>132</td><td>quotedblbase</td><td>quotedblbase</td><td>quotedblbase</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>133</td><td>ellipsis</td><td>ellipsis</td><td>ellipsis</td></tr>
+<tr><td>134</td><td>dagger</td><td>dagger</td><td>dagger</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>135</td><td>daggerdbl</td><td>daggerdbl</td><td>daggerdbl</td></tr>
+<tr><td>136</td><td>--</td><td>Ecircumflex</td><td>Ecircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>137</td><td>perthousand</td><td>perthousand</td><td>perthousand</td></tr>
+<tr><td>138</td><td>Scaron</td><td>Scaron</td><td>Scaron</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>139</td><td>guilsinglleft</td><td>guilsinglleft</td><td>Scommaaccent</td></tr>
+<tr><td>140</td><td>Sacute</td><td>Sacute</td><td>Sacute</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>141</td><td>Tcaron</td><td>OE</td><td>OE</td></tr>
+<tr><td>142</td><td>Zcaron</td><td>Zcaron</td><td>Zcaron</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>143</td><td>Zacute</td><td>Zacute</td><td>Zacute</td></tr>
+<tr><td>144</td><td>--</td><td>--</td><td>threequartersemdash</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>145</td><td>quoteleft</td><td>quoteleft</td><td>quoteleft</td></tr>
+<tr><td>146</td><td>quoteright</td><td>quoteright</td><td>quoteright</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>147</td><td>quotedblleft</td><td>quotedblleft</td><td>quotedblleft</td></tr>
+<tr><td>148</td><td>quotedblright</td><td>quotedblright</td><td>quotedblright</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>149</td><td>bullet</td><td>bullet</td><td>bullet</td></tr>
+<tr><td>150</td><td>endash</td><td>endash</td><td>endash</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>151</td><td>emdash</td><td>emdash</td><td>emdash</td></tr>
+<tr><td>152</td><td>--</td><td>ecircumflex</td><td>ecircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>153</td><td>trademark</td><td>trademark</td><td>anglearc</td></tr>
+<tr><td>154</td><td>scaron</td><td>scaron</td><td>scaron</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>155</td><td>guilsinglright</td><td>guilsinglright</td><td>scommaaccent</td></tr>
+<tr><td>156</td><td>sacute</td><td>sacute</td><td>sacute</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>157</td><td>tquoteright</td><td>oe</td><td>oe</td></tr>
+<tr><td>158</td><td>zcaron</td><td>zcaron</td><td>zcaron</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>159</td><td>zacute</td><td>zacute</td><td>zacute</td></tr>
+<tr><td>160</td><td>--</td><td>nbspace</td><td>nbspace</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>161</td><td>caron</td><td>exclamdown</td><td>exclamdown</td></tr>
+<tr><td>162</td><td>breve</td><td>questiondown</td><td>questiondown</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>163</td><td>Lslash</td><td>Lslash</td><td>Lslash</td></tr>
+<tr><td>164</td><td>currency</td><td>currency</td><td>currency</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>165</td><td>Aogonek</td><td>Aogonek</td><td>Aogonek</td></tr>
+<tr><td>166</td><td>brokenbar</td><td>brokenbar</td><td>diameter</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>167</td><td>section</td><td>section</td><td>section</td></tr>
+<tr><td>168</td><td>dieresis</td><td>dieresis</td><td>Uogonek</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>169</td><td>copyright</td><td>copyright</td><td>copyright</td></tr>
+<tr><td>170</td><td>Scedilla</td><td>AE</td><td>AE</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>171</td><td>guillemotleft</td><td>guillemotleft</td><td>guillemotleft</td></tr>
+<tr><td>172</td><td>logicalnot</td><td>Ntilde</td><td>Ntilde</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>173</td><td>hyphen</td><td>minus</td><td>minus</td></tr>
+<tr><td>174</td><td>registered</td><td>registered</td><td>registered</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>175</td><td>Zdotaccent</td><td>Zdotaccent</td><td>Zdotaccent</td></tr>
+<tr><td>176</td><td>degree</td><td>degree</td><td>degree</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>177</td><td>plusminus</td><td>plusminus</td><td>plusminus</td></tr>
+<tr><td>178</td><td>ogonek</td><td>twosuperior</td><td>lessequal</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>179</td><td>lslash</td><td>lslash</td><td>lslash</td></tr>
+<tr><td>180</td><td>acute</td><td>acute</td><td>greaterequal</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>181</td><td>mu</td><td>mu</td><td>mu</td></tr>
+<tr><td>182</td><td>paragraph</td><td>paragraph</td><td>paragraph</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>183</td><td>periodcentered</td><td>periodcentered</td><td>periodcentered</td></tr>
+<tr><td>184</td><td>cedilla</td><td>--</td><td>uogonek</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>185</td><td>aogonek</td><td>aogonek</td><td>aogonek</td></tr>
+<tr><td>186</td><td>scedilla</td><td>ae</td><td>ae</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>187</td><td>guillemotright</td><td>guillemotright</td><td>guillemotright</td></tr>
+<tr><td>188</td><td>Lquoteright</td><td>ntilde</td><td>ntilde</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>189</td><td>hungarumlaut</td><td>onehalf</td><td>Tcommaaccent</td></tr>
+<tr><td>190</td><td>lquoteright</td><td>threequarters</td><td>tcommaaccent</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>191</td><td>zdotaccent</td><td>zdotaccent</td><td>zdotaccent</td></tr>
+<tr><td>192</td><td>Racute</td><td>Agrave</td><td>Agrave</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>193</td><td>Aacute</td><td>Aacute</td><td>Aacute</td></tr>
+<tr><td>194</td><td>Acircumflex</td><td>Acircumflex</td><td>Acircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>195</td><td>Abreve</td><td>Atilde</td><td>Atilde</td></tr>
+<tr><td>196</td><td>Adieresis</td><td>Adieresis</td><td>Adieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>197</td><td>Lacute</td><td>Aring</td><td>Aring</td></tr>
+<tr><td>198</td><td>Cacute</td><td>Cacute</td><td>Cacute</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>199</td><td>Ccedilla</td><td>Ccedilla</td><td>Ccedilla</td></tr>
+<tr><td>200</td><td>Ccaron</td><td>Egrave</td><td>Egrave</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>201</td><td>Eacute</td><td>Eacute</td><td>Eacute</td></tr>
+<tr><td>202</td><td>Eogonek</td><td>Eogonek</td><td>Eogonek</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>203</td><td>Edieresis</td><td>Edieresis</td><td>Edieresis</td></tr>
+<tr><td>204</td><td>Ecaron</td><td>Igrave</td><td>Igrave</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>205</td><td>Iacute</td><td>Iacute</td><td>Iacute</td></tr>
+<tr><td>206</td><td>Icircumflex</td><td>Icircumflex</td><td>Icircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>207</td><td>Dcaron</td><td>Idieresis</td><td>Idieresis</td></tr>
+<tr><td>208</td><td>Eth</td><td>Eth</td><td>Eth</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>209</td><td>Nacute</td><td>Nacute</td><td>Nacute</td></tr>
+<tr><td>210</td><td>Ncaron</td><td>Ograve</td><td>Ograve</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>211</td><td>Oacute</td><td>Oacute</td><td>Oacute</td></tr>
+<tr><td>212</td><td>Ocircumflex</td><td>Ocircumflex</td><td>Ocircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>213</td><td>Ohungarumlaut</td><td>Otilde</td><td>Otilde</td></tr>
+<tr><td>214</td><td>Odieresis</td><td>Odieresis</td><td>Odieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>215</td><td>multiply</td><td>multiply</td><td>multiply</td></tr>
+<tr><td>216</td><td>Rcaron</td><td>Oslash</td><td>Oslash</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>217</td><td>Uring</td><td>Ugrave</td><td>Ugrave</td></tr>
+<tr><td>218</td><td>Uacute</td><td>Uacute</td><td>Uacute</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>219</td><td>Uhungarumlaut</td><td>Ucircumflex</td><td>Ucircumflex</td></tr>
+<tr><td>220</td><td>Udieresis</td><td>Udieresis</td><td>Udieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>221</td><td>Yacute</td><td>Yacute</td><td>Yacute</td></tr>
+<tr><td>222</td><td>Tcedilla</td><td>Thorn</td><td>Iogonek</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>223</td><td>germandbls</td><td>germandbls</td><td>germandbls</td></tr>
+<tr><td>224</td><td>racute</td><td>agrave</td><td>agrave</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>225</td><td>aacute</td><td>aacute</td><td>aacute</td></tr>
+<tr><td>226</td><td>acircumflex</td><td>acircumflex</td><td>acircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>227</td><td>abreve</td><td>atilde</td><td>atilde</td></tr>
+<tr><td>228</td><td>adieresis</td><td>adieresis</td><td>adieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>229</td><td>lacute</td><td>aring</td><td>aring</td></tr>
+<tr><td>230</td><td>cacute</td><td>cacute</td><td>cacute</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>231</td><td>ccedilla</td><td>ccedilla</td><td>ccedilla</td></tr>
+<tr><td>232</td><td>ccaron</td><td>egrave</td><td>egrave</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>233</td><td>eacute</td><td>eacute</td><td>eacute</td></tr>
+<tr><td>234</td><td>eogonek</td><td>eogonek</td><td>eogonek</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>235</td><td>edieresis</td><td>edieresis</td><td>edieresis</td></tr>
+<tr><td>236</td><td>ecaron</td><td>igrave</td><td>igrave</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>237</td><td>iacute</td><td>iacute</td><td>iacute</td></tr>
+<tr><td>238</td><td>icircumflex</td><td>icircumflex</td><td>icircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>239</td><td>dquoteright</td><td>idieresis</td><td>idieresis</td></tr>
+<tr><td>240</td><td>dbar</td><td>eth</td><td>eth</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>241</td><td>nacute</td><td>nacute</td><td>nacute</td></tr>
+<tr><td>242</td><td>ncaron</td><td>ograve</td><td>ograve</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>243</td><td>oacute</td><td>oacute</td><td>oacute</td></tr>
+<tr><td>244</td><td>ocircumflex</td><td>ocircumflex</td><td>ocircumflex</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>245</td><td>ohungarumlaut</td><td>otilde</td><td>otilde</td></tr>
+<tr><td>246</td><td>odieresis</td><td>odieresis</td><td>odieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>247</td><td>divide</td><td>divide</td><td>divide</td></tr>
+<tr><td>248</td><td>rcaron</td><td>oslash</td><td>oslash</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>249</td><td>uring</td><td>ugrave</td><td>ugrave</td></tr>
+<tr><td>250</td><td>uacute</td><td>uacute</td><td>uacute</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>251</td><td>uhungarumlaut</td><td>ucircumflex</td><td>ucircumflex</td></tr>
+<tr><td>252</td><td>udieresis</td><td>udieresis</td><td>udieresis</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>253</td><td>yacute</td><td>yacute</td><td>yacute</td></tr>
+<tr><td>254</td><td>tcedilla</td><td>thorn</td><td>iogonek</td></tr>
+<tr bgcolor="yellow"><td>255</td><td>dotaccent</td><td>ydieresis</td><td>ydieresis</td></tr>
+</table>
+
+<P><i>Tabelę przedrukowano z&nbsp;Biuletynu GUST, nr&nbsp;9/1997,
+s.&nbsp;31</i> </i><BR>
+<i>Zmodyfikowano 13.09.2004, zgodnie z aktualnym układem QX wer. 0.06 (StaW)</i></P>
+<hr>
+<A HREF="qx-info.html#P9"><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="./back.gif">Powrót</A>
+</body>
+</html>
diff --git a/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/tpstyle.css b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/tpstyle.css
new file mode 100644
index 0000000000..7a1260f4bf
--- /dev/null
+++ b/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/tpstyle.css
@@ -0,0 +1,7 @@
+/* *** 08-03-1999 *** */
+BODY { background: white;
+/* margin-right: 120px; */
+ color: black; }
+/* font-family: helvetica, arial, sans-serif } */
+H1 {background: white; font-family: helvetica }
+H2, H3, H4 {background: white; font-family: helvetica }