summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/index.html
blob: c7876bbb41520a9e961b46141e9580663380d3b0 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML//EN">
<html>
<head>
 <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
 <meta name="keywords" lang="en" content="Computer fonts,
  Antykwa Poltawskiego, Antykwa Torunska, TeX Gyre,
  Latin Modern, Poltawski, Gardzielewski" >
 <meta name="keywords" lang="pl" content="Fonty komputerowe,
  Antykwa Pó³tawskiego, Antykwa Poltawskiego, Adam Pó³tawski, Poltawski
  Antykwa Toruñska, Antykwa Torunska, Zygfryd Gardzielewski,
  TeX Gyre, Latin Modern" >
 <LINK REL=STYLESHEET TYPE="text/css" HREF="./tpstyle.css">
 <title>Polskie fonty komputerowe</title>
</head>
<body>
Patrz tak¿e: [<a href="font-abc.html">Fontowe ABC</a>]
[<a href="fonts_inst.html">Instalowanie fontów Type&nbsp;1/TrueType
w&nbsp;systemie TeX</a>][<a href="nfss.html">Fonty w LaTeX2e</a>]
[<a href="qx-info.html">kodowanie QX</a>]
</p>
<hr>
<h1>Polskie fonty komputerowe</h1>

<!--  <base href="http://www.gust.org.pl/doc/fonts/polish_fonts" /> -->

<p>
Artyku³ przedstawiaj±cy dorobek GUSTu w dziedzinie polonizacji fontów. 
Wszystkie przedstawione tu fonty dystrybuowane s± na zasadach wolnego 
oprogramowania i s± dostêpne za darmo.
</p>

<p>
Polskie tradycje drukarstwa s± prawie tak samo stare jak tradycje
tej sztuki w ¶wiecie. Biblia Jana Gutenberga -- pierwsza w Europie
ksi±¿ka wydrukowana ruchomymi czcionkami -- powsta³a w Moguncji w 1452
r. W Polsce pierwsz± ksi±¿kê wydrukowano w 1473 r. czyli 21 lat po
Biblii Gutenberga. Dla porównania w Pary¿u pierwszy dokument drukowany
powsta³ w 1470 r. -- zaledwie trzy lata wcze¶niej. Od tego czasu w
polskich drukarniach wykorzystywano materia³ zecerski wzorowany na
czcionkach zagranicznych, ale powsta³o tak¿e wiele oryginalnych pism
autorstwa polskich zecerów i typografów.</p>

<p>Do niedawna pismom tym grozi³o zapomnienie, gdy¿ zagraniczni
producenci fontów komputerowych nie korzystaj± z polskiego dorobku
typograficznego.</p>

<p>Polska Grupa U¿ytkowników Systemu TeX wspiera inicjatywê opracowania
wersji komputerowych <i>polskich pism drukarskich</i>. GUST wspiera
tak¿e projekty <i>polonizacji popularnych pism drukarskich</i> w
oparciu o publicznie dostêpne fonty rozpowszechniane na licencji GNU
lub zbli¿onej do licencji GNU (fonty z dystrybucji programu Ghostscript
oraz rodziny fontów CM i CC). <i>Dotychczasowe rezultaty</i> (tj.
opracowane i udostêpnione do chwili obecnej fonty) zestawiono poni¿ej.
Mog± byæ one wykorzystane we wszystkich wspó³czesnych programach
graficznych i edytorskich.</p>

<p>Fonty mog± byæ wykorzystywane i rozpowszechniane bezp³atnie.</p>

<h4>Rodzina krojów PL</h4>

<p>Poszerzona o polskie znaki diakrytyczne rodzina fontów <i>Computer
Modern</i> (CM). Fonty CM, wchodz±ce w sk³ad ka¿dej instalacji
TeX-owej, zosta³y zaprojektowane przez Donalda E. Knutha w opracowanym
przez niego programie (i jêzyku) METAFONT. Autorami fontów PL s± Marek
Ryæko i Bogus³aw Jackowski. Fonty dostêpne s± w wersji ¼ród³owej w
wiêkszo¶ci wspó³czesnych dystrybucji systemu TeX.</p>

Pobierz: <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/cm-pl/pl-mf.zip">ftp.gust.org.pl</a>

<p>Janusz M. Nowacki przygotowa³ fonty PL w formacie Type 1. W maju
2000 r. fonty PL zosta³y zmodyfikowane i przystosowane do u¿ycia tak¿e
w programach graficznych i edytorskich (np. w Windows).</p>

<p>Rodzina PL w formacie Adobe Type 1: <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/cm-pl/plpsfont.zip">ftp.gust.org.pl</a>.</p>

<h4>Rodzina krojów CC-PL</h4>

<p>Poszerzona o polskie znaki diakrytyczne rodzina fontów <i>Computer
Concrete</i> (CC), która zosta³a zaprojektowana przez Donalda E. Knutha
specjalnie do sk³adu publikacji <i>Concrete Mathematics</i> w
opracowanym przez niego programie (i jêzyku) METAFONT. Autorami fontów
cc-pl s± Marek Ryæko i Bogus³aw Jackowski.</p>

<p>Rodzina CC-PL: <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/cc-pl/cc-pl.zip">ftp.gust.org.pl</a>
lub <a href="ftp://ftp.dante.de/tex-archive/language/polish/cc-pl.zip">ftp.dante.de</a>.</p>

<p>W styczniu 2002 r. W³odek Bzyl przetworzy³ fonty cc-pl do formatu
Type 1.</p>

<p>Rodzina CC-PL w formacie Adobe Type 1: <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/cc-pl/cc-plps.zip">ftp.gust.org.pl</a></p>

<a name="Antyktor"><h4>Antykwa Toruñska</h4>

<p>Dwuelementowa antykwa zaprojektowana przez toruñskiego typografa
Zygfryda Gardzielewskiego (wspó³praca Józef Gruszka). Pismo to u¿ywane
jest g³ównie do sk³adania akcydensów. Antykwê Toruñsk± odlano pierwszy
raz w 1960 roku w Odlewni Czcionek ,,Grafmasz'' w Warszawie.
Produkowana by³a w odmianach: zwyk³ej, pó³grubej i pochy³ej (brak
pó³grubej kursywy). Autorem wersji elektronicznych jest Janusz M.
Nowacki. Fonty Antykwa Toruñska od wersji 2.0 zosta³y znacznie
wzbogacone. Aktualna wersja 2.03 zawiera ponad 1200 znaków (poza
standardowym zestawem, równie¿ cyfry nautyczne, znaki cyryliczne,
greckie, wietnamskie, matematyczne itp.). Dodano poza tym wiele odmian:
Light, Medium, Condensed i ich wariantów. Fonty dostêpne s± w
formatach: Type 1, TrueType i OpenType.</p>

<p>Antykwa Toruñska w formacie Adobe Type 1: <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/replicas/antt/">ftp.gust.org.pl</a>
lub <a href="ftp://ftp.dante.de/tex-archive/fonts/antt/">ftp.dante.de</a>.</p>

<a name="Antykp"><h4>Antykwa Pó³tawskiego</h4>

<p>Dwuelementowa antykwa zaprojektowana w latach 1923--1928 przez
grafika i typografa Adama Pó³tawskiego. Po raz pierwszy pismo to
zosta³o odlane w 1931 roku w firmie Id¼kowski i S-ka. Produkowana by³a
w trzech odmianach: zwyk³ej, pó³grubej i pochy³ej. Komputerowa replika
tego kroju zosta³a poszerzona tak¿e o pó³grub± kursywê. Wersjê
elektroniczn± przygotowali Janusz M. Nowacki, Bogus³aw Jackowski i
Piotr Strzelczyk.</p>

<p>Antykwa Pó³tawskiego w formacie Adobe Type 1: <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/replicas/antp/antp.zip">
ftp.gust.org.pl</a> lub <a href="ftp://ftp.dante.de/tex-archive/fonts/psfonts/polish/antp/">ftp.dante.de</a>.</p>

<p>Antykwa Pó³tawskiego w formacie TrueType: <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/replicas/antp/antp-ttf.zip">
ftp.gust.org.pl</a>.</p>

<h4 id="fontyquasi">Fonty Quasi (qfonts)</h4>

<p>Fonty ze zbioru Quasi to spolonizowane fonty z dystrybucji programu
Ghostscript. Autorami polonizacji s± Bogus³aw Jackowski, Janusz Marian
Nowacki i Piotr Strzelczyk. Prace nad adaptacj± by³y czê¶ciowo
sponsorowane przez GUST i Komitet Badañ Naukowych. Spolonizowano
³±cznie 6 rodzin fontowych: QuasiBookman, QuasiChancery, QuasiCourier, 
QuasiPalatino, QuasiSwiss (i QuasiSwissCondensed), QuasiTimes.</p>

<p><b>Uwaga:</b> fonty Quasi nie s± ju¿ udostêpniane i zosta³y zast±pione przez
odpowiednie rodziny fontów z zestawu <a href="#texgyre">TeX
Gyre</a>. Dla wyj±tkowych sytuacji fonty Quasi zosta³y zarchiwizowane
w <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/archiwalia/oldfonts/qfonts/">
archiwum GUST</a></p>

<a name="Lmodern"><h4>Rodzina krojów Latin Modern</h4>

<p>Znacznie rozszerzona, o ³aciñskie znaki narodowe, a tak¿e o rozmaite
symbole, rodzina fontów Computer Modern (CM) w formacie Type&nbsp;1.
Czcionki Latin Modern oparte s± na fontach Computer Modern Type 1,
opublikowanych przez American Matematical Society (AMS 1997). Projekt
jest prowadzony przez Bogus³awa Jackowskiego i Janusza Mariana
Nowackiego. Fonty LM mog± byæ u¿ywane zamiast fontów PL, CM, CS
(czeskie), VNR (wietnamskie). Wiêcej informacji na temat fontów LM
mo¿na znale¼æ na <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/latin-modern">tej
stronie</a>.</p>

<p>Pobierz fonty Latin Modern (Type 1/OpenType): <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/latin-modern/download/">
www.gust.org.pl</a>.</p>


<h4 id="texgyre">Fonty TeX Gyre</h4>

<p>Fonty ze zbioru TeX Gyre to fonty z dystrybucji programu Ghostscript
ze znacznie rozszerzonym repertuarem dostêpnych znaków (fonty wchodz±ce w sk³ad rodziny Latin Modern i rodzin z kolekcji TeX Gyre obejmuj± ten sam zestaw ³aciñskich znaków diakrytycznych). Uwaga: fonty TeX Gyre zastêpuj±  odpowiednie kroje 
z zestawu fontów Quasi. Autorami s± Bogus³aw
Jackowski i Janusz Marian Nowacki. Udostêpniono
nastêpuj±ce rodziny fontowe:</p>

<dl>
<dt>TeX Gyre Adventor</dt>

<dd>
<p>Pobierz: TeX Gyre Adventor: <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/tex-gyre/adventor/">www.gust.org.pl</a></p>
</dd>

<dt>TeX Gyre Bonum</dt>

<dd>
<p>dawniej Quasi Bookman, to uwspó³cze¶niona i rozbudowana rodzina
czcionek zbudowana na podstawie URW Bookman&nbsp;L.</p>

<p>Pobierz: TeX Gyre Bonum: <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/tex-gyre/bonum/">www.gust.org.pl</a></p>
</dd>

<dt>TeX Gyre Chorus</dt>

<dd>
<p>Pobierz: TeX Gyre Chorus: <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/tex-gyre/chorus/">www.gust.org.pl</a></p>
</dd>

<dt>TeX Gyre Cursor</dt>

<dd>
<p>Pobierz: TeX Gyre Cursor: <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/tex-gyre/cursor/">www.gust.org.pl</a></p>
</dd>

<dt>TeX Gyre Heros</dt>

<dd>
<p>dawniej Quasi Swiss, to uwspó³cze¶niona i rozbudowana rodzina
czcionek zbudowana na podstawie URW Nimbus Sans&nbsp;L.</p>

<p>Pobierz: TeX Gyre Heros: <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/tex-gyre/heros/">www.gust.org.pl</a></p>
</dd>

<dt>TeX Gyre Pagella</dt>

<dd>
<p>dawniej QuasiPalatino, to uwspó³cze¶niona i rozbudowana rodzina
czcionek zbudowana na podstawie URW Palladio&nbsp;L.</p>

<p>Pobierz: TeX Gyre Pagella: <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/tex-gyre/pagella/">www.gust.org.pl</a></p>
</dd>

<dt>TeX Gyre Termes</dt>

<dd>
<p>dawniej QuasiTimes, to uwspó³cze¶niona i rozbudowana rodzina
czcionek zbudowana na podstawie rodziny Nimbus Roman No9&nbsp;L.</p>

<p>Pobierz: TeX Gyre Termes: <a href="http://www.gust.org.pl/projects/e-foundry/tex-gyre/termes/">www.gust.org.pl</a></p>
</dd>

</dl>

<h4>Iwona</h4>

<p>Iwona jest dwuelementow± czcionk± bezszeryfow±. Powsta³a jako
alternatywna wersja czcionek Kurier, które by³y prac± dyplomow± z
liternictwa drukarskiego na warszawskiej Akademii Sztuk Piêknych, pod
okiem Romana Tomaszewskiego w 1975 roku. Kurier powstawa³ jako pismo
przeznaczone dla gazet i innej prasy do sk³adania technik± linotypow±.
Fonty Iwona s± alternatywn± wersj± fontów Kurier. Ró¿ni± siê brakiem
charakterystycznych dla Kuriera pu³apek farbowych.</p>

<p>Dystrybucja zawiera znacznie poszerzony zestaw znaków,
uwzglêdniaj±cy wspó³czesne alfabety: ³aciñskie (w tym wietnamski),
cyryliczne, grecki oraz dodatkowe symbole (w tym matematyczne). Autorem
fontów jest Janusz M. Nowacki.</p>

<p>Iwona (Type 1/OpenType): <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/replicas/iwona/">ftp.gust.org.pl</a>
lub <a href="ftp://ftp.dante.de/pub/tex/fonts/iwona/">ftp.dante.de</a>.</p>

<h4>Kurier</h4>

<p>Kurier jest dwuelementow± czcionk± bezszeryfow±. Projekt by³ prac±
dyplomow± z liternictwa drukarskiego na warszawskiej Akademii Sztuk
Piêknych, pod okiem Romana Tomaszewskiego. W 1975 roku Kurier
zaprezentowano w¶ród innych polskich pism na kongresie ATypI w
Warszawie. Kurier powstawa³ jako pismo przeznaczone dla gazet i innej
prasy do sk³adania technik± linotypow±. W za³o¿eniach projektowych,
czcionki musia³y wytrzymaæ szereg niszcz±cych kszta³t graficzny
procesów technologicznych. Wszystko to sprawi³o, ¿e podczas
projektowania uwzglêdniono m.in. odpowiednie ¶wiat³a wewnêtrzne liter,
¶wiat³a miêdzyliterowe oraz tzw. pu³apki farbowe w niektórych
skrzy¿owaniach elementów budowy znaków.</p>

<p>Dystrybucja zawiera znacznie poszerzony zestaw znaków,
uwzglêdniaj±cy wspó³czesne alfabety: ³aciñskie (w tym wietnamski),
cyryliczne, grecki oraz dodatkowe symbole (w tym matematyczne). Autorem
fontów jest Janusz M. Nowacki.</p>

<p>Kurier (Type 1/OpenType): <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/fonts/replicas/kurier/">ftp.gust.org.pl</a>
lub <a href="ftp://ftp.dante.de/pub/tex/fonts/kurier/">ftp.dante.de</a>.</p>

<p>Bardziej szczegó³owe informacje mo¿na znale¼æ na stronie <a href="http://www.janusz.nowacki.strefa.pl/">Janusza M.
Nowackiego</a>.</p>

<h4>Cyklop</h4>

<p>W latach dwudziestych XX wieku, w pracowni projektowej warszawskiej ,,Odlewni Czcionek J. Id¼kowski i S-ka'' opracowano krój pisma drukarskiego o nazwie Cyklop. Dwuelementowe, bezszeryfowe czcionki charakteryzuj± siê bardzo du¿ym kontrastem. Stemy pionowe s± znacznie grubsze od stemów poziomych. Wewnêtrzne oczka liter maj± w wiêkszo¶ci kszta³t wyd³u¿onego prostok±ta. Dziêki temu znaki maj± niepowtarzalny kszta³t.
Cyklop, w postaci czcionek o³owianych, produkowany by³ w odmianie kursywnej w rozmiarach 8-48 pt. U¿ywany by³ bardzo intensywnie w tytulariach gazetowych i drukach akcydensowych. Zecerzy siêgali po niego w okresie miedzywojennym, w okresie okupacji w prasie podziemnej. Stosowany by³ a¿ do poczatków druku offsetowego i sk³adu komputerowego. Fonty, wygenerowane przy u¿yciu pakietu Metatype1, uzupe³niono o kompletny zestaw akcentowanych liter ³aciñskich (tak¿e wietnamskich oraz znaki, których by³o brak w oryginalnym zestawie. Wygenerowano równie¿ odmianê prost±. Autorem
fontów jest Janusz M. Nowacki.</p>

<p>Cyklop (Type1/OpenType) mo¿na pobraæ ze strony
<a href="http://nowacki.strefa.pl/">Janusza M. Nowackiego</a>
lub z&nbsp;<a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/fonts/cyklop/">archiwum CTAN</a>.
</p>

<A NAME="infod">
<h2> Informacje dodatkowe </h2>
<p>
[<a href="font-abc.html">fontowe ABC</a>]
[<a href="fonts_inst.html">instalowanie fontów Type&nbsp;1/TrueType
w&nbsp;systemie TeX</a>][<a href="nfss.html">Fonty w LaTeX2e</a>]
[<a href="qx-info.html">kodowanie QX</a>]
</p>

<hr>
<a href="../index.html">GUST</a>,
(<i>StaW. Ostatnie zmiany 29.05.2008</i>).
</body>
</html>