diff options
Diffstat (limited to 'Master/texmf-dist/doc/latex/lshort-persian/typeset.tex')
-rw-r--r-- | Master/texmf-dist/doc/latex/lshort-persian/typeset.tex | 71 |
1 files changed, 49 insertions, 22 deletions
diff --git a/Master/texmf-dist/doc/latex/lshort-persian/typeset.tex b/Master/texmf-dist/doc/latex/lshort-persian/typeset.tex index 41acfec6735..0cbd5070ed3 100644 --- a/Master/texmf-dist/doc/latex/lshort-persian/typeset.tex +++ b/Master/texmf-dist/doc/latex/lshort-persian/typeset.tex @@ -1,3 +1,5 @@ +% !TeX root=lshort.tex +% !TEX TS-program=xelatex %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% % Contents: Typesetting Part of LaTeX2e Introduction % $Id: typeset.tex 169 2008-09-24 07:32:13Z oetiker $ @@ -7,25 +9,20 @@ بعد از مطالعهٔ فصل پیش، چیزهای ابتدایی را میدانید که لاتک با آنها سروکار دارد. در این فصل مطالب دیگری را خواهید آموخت که برای تولید نوشتههای واقعی مفید هستند. \end{intro} \section{ساختار متن و زبان} - انتقال اطلاعات و ایدهها به خواننده مهمترین نکتهٔ نوشتن یک متن است. اگر مطالب به درستی ساختاربندی شده باشند خواننده به راحتی مطالب را میفهمد و این مطلب موقعی اتفاق میافتد که ساختار حروفچینی متن انعکاس دهنده ساختار محتوای متن باشد. + انتقال اطلاعات و ایدهها به خواننده مهمترین نکتهٔ نوشتن یک متن است. اگر نوشتار به درستی ساختاربندی شده باشند خواننده به راحتی مطالب را میفهمد و این مطلب موقعی اتفاق میافتد که ساختار حروفچینی متن انعکاس دهنده ساختار محتوای متن باشد. تفاوت لاتک با دیگر سیستمهای حروفچینی در این است که تنها باید ساختار منطقی و زیبایی نوشتار را به لاتک معرفی کرد. آنگاه لاتک با استفاده از قوانینی که در متن و در فایلهای الصاقی ارائه شده است حروفچینی نوشتار را انجام میدهد. -مهمرین واحد در لاتک -(و در حروفچینی) -پاراگراف +مهمرین واحد در لاتک (و در حروفچینی) پاراگراف \index{بیی@پاراگراف}\romanindex{paragraph} است. ما به آن \emp{واحد متن} میگوییم زیرا پاراگراف قسمت بههم چسبیدهای است که یک ایده را بازگو میکند. در این بخش یاد میگیریم که چگونه خط را با فرمان \texttt{\bs\bs}، و پاراگراف را با خالی گذاشتن یک خط بشکنیم. بنابراین اگر مطلب جدیدی قرار است که شروع شود باید پاراگراف جدید نیز شروع شود. -اگر در مورد شکستن پاراگراف مطمئن نیستید، نوشتار را به عنوان حامل ایدهها درنظر بگیرید. اگر در نقطهای شکست پاراگراف دارید -ولی ایدۀ قبلی هنوز ادامه دارد، شکست را باید از بین ببرید. اگر ایدۀ کاملاً جدیدی در یک خط وارد شده است، آنگاه باید یک شکست پاراگراف داشته باشید. +اگر در مورد شکستن پاراگراف مطمئن نیستید، نوشتار را به عنوان حامل ایدهها درنظر بگیرید. اگر در نقطهای شکست پاراگراف دارید ولی ایدۀ قبلی هنوز ادامه دارد، شکست را باید از بین ببرید. اگر ایدۀ کاملاً جدیدی در یک خط وارد شده است، آنگاه باید یک شکست پاراگراف داشته باشید. -بعضی از افراد به کلی اهمیت دانستن محل دقیق شکستن پاراگرافها را نمیدانند. خیلی از افراد حتی مفهوم شکستن یک پاراگراف را نمیدانند، یا، به خصوص در لاتک، -پاراگرافهای جدید ایجاد میکنند بدون این که بدانند چنین کاری کردهاند. این اشتباه به خصوص اگر در متن فرمول وجود داشته باشد، بیشتر اتفاق میافتد. -به مثالهای زیر توجه کنید و سعی کنید دریابید که چرا گاهی اوقات خط خالی -(شکست پاراگراف) +بعضی از افراد به کلی اهمیت دانستن محل دقیق شکستن پاراگرافها را نمیدانند. خیلی از افراد حتی مفهوم شکستن یک پاراگراف را نمیدانند، یا، به خصوص در لاتک، پاراگرافهای جدید ایجاد میکنند بدون این که بدانند چنین کاری کردهاند. این اشتباه به خصوص اگر در متن فرمول وجود داشته باشد، بیشتر اتفاق میافتد. +به مثالهای زیر توجه کنید و سعی کنید دریابید که چرا گاهی اوقات خط خالی (شکست پاراگراف) قبل یا بعد از یک فرمول قرار میگیرد و گاهی اوقات قرار نمیگیرد. -(اگر هنوز تمامی فرمانهای این مثالها را متوجه نمیشوید، این فصل و فصل بعد را مطالعه کنید و دوباره این بخش را مرور کنید.) +(اگر هنوز همهٔ فرمانهای این مثالها را متوجه نمیشوید، این فصل و فصل بعد را مطالعه کنید و دوباره این بخش را مرور کنید.) \begin{code} \begin{verbatim} @@ -64,9 +61,7 @@ is the core of a very different transistor model. \ldots ساختار متن حتی به داخل جملات نیز رسوخ میکند. بسیاری از زبانها دارای آیین نگارش پیچیدهای هستند، اما در بسیاری از زبانها (مثلاً آلمانی و انگلیسی\footnote{مترجم: و صد البته فارسی})، ویرگول را میتوان با به خاطر سپردن یک اصل ساده در محل درست قرار دهید: در محلهایی که متن دارای توقف کوچک است. -اگر مطمئن نیستید در کجا ویرگول قرار دهید، جمله را با صدای بلند بخوانید و در هر نقطهای که یک ویرگول دارید یک نفس کوتاه بگیرید. اگر از این کار احساس مطبوعی نداشتید آن ویرگول راحذف کنید؛ اگر در نقطهای احساس نیاز به یک نفس تازه -(یا یک توقف کوتاه) -داشتید، در آن نقطه یک ویرگول وارد کنید. +اگر مطمئن نیستید در کجا ویرگول قرار دهید، جمله را با صدای بلند بخوانید و در هر نقطهای که یک ویرگول دارید یک نفس کوتاه بگیرید. اگر از این کار احساس خوبی نداشتید آن ویرگول را حذف کنید؛ اگر در نقطهای احساس نیاز به یک نفس تازه (یا یک توقف کوتاه) داشتید، در آن نقطه یک ویرگول وارد کنید. دست آخر این که پاراگرافها را باید بهطور منطقی در فصلها، بخشها، زیربخشها، و غیره قرار دهید. با این وجود، تأثیر حروفچینی به صورت \begin{code} @@ -74,7 +69,7 @@ is the core of a very different transistor model. \ldots \end{code} آنقدر واضح است که تقریباً مشخص میکند این ساختاربندی چگونه انجام میشود. \section{شکستن خط و صفحه} -\subsection{پاراگرافهای همشکل} +\subsection{ترازش پاراگرافها} کتابها معمولاً به این صورت حروفچینی میشوند که تمام خطها دارای طول یکسان هستند. لاتک خطها را به صورت مناسب میشکند \index{شکستن خط} و فاصلهٔ مناسب بین کلمات را رعایت میکند تا محتوای پاراگرافها را بهینه کند. اگر لازم باشد حتی کلمات را در انتهای خطها میشکند. اینکه پاراگرافها چگونه حروفچینی میشوند بستگی به طبقهٔ نوشتار دارد. به طور نرمال اولین خط یک پاراگراف دارای تورفتگی است، @@ -173,19 +168,17 @@ contain the name of the file. \vspace{2ex} \noindent -{\let\today=\oldtoday \begin{center} \begin{tabular}{rlll@{}} توضیح&مثال&فرمان\\ \hline زمان جاری - & \lr{\originaltoday} & \ci{today}\\ + & \lr{\latintoday} & \ci{today}\\ حروفچین مورد علاقهٔ شما & \lr{\TeX} &\ci{TeX}\\ عنوان بازی & \lr{\LaTeX} &\ci{LaTeX}\\ شکل کنونی& \lr{\LaTeXe} &\ci{LaTeXe} \\ \end{tabular} \end{center} -} \section{حروف و نمادهای ویژه} \subsection{علامت نقل قول} @@ -199,10 +192,10 @@ contain the name of the file. ``Please press the `x' key.'' \end{example} -میدانم که تعبیر مناسبی نیست که از \lr{\textasciigrave} برای شروع نقل قول و از \lr{\textquotesingle} برای اتمام آن استفاده کرد. +میدانم که روش مناسبی نیست که از \lr{\textasciigrave} برای شروع نقل قول و از \lr{\textquotesingle} برای اتمام آن استفاده کرد. \subsection{فاصلهٔ کلمات و شکستن} -لاتک چهار نوع فاصلهٔ بین کلمات را میشناسد. \romanindex{dash} سه تا از این فاصلهها را میتوان با نوشتن چند دَش پشت سر هم تولید کرد. علامت چهارم دش نیست و در حقیقت همان علامت منهای ریاضی است: \romanindex{-} +لاتک چهار نوع فاصلهٔ بین کلمات را میشناسد. \romanindex{dash} سه تا از این فاصلهها را میتوان با نوشتن چند دَش (خط تیره) پشت سر هم تولید کرد. علامت چهارم دش نیست و در حقیقت همان علامت منهای ریاضی است: \romanindex{-} \romanindex{--} \romanindex{---} \lr{\index{-@$-$}} \index{\lr{mathematical}!\lr{minus}} @@ -219,7 +212,7 @@ $0$, $1$ and $-1$ \lr{`$-$' \wi{\lr{minus sign}}}. \subsection{\texorpdfstring{تیلدا ($\sim$)}{تیلدا}} \romanindex{www}\romanindex{URL}\romanindex{tilde} -کاراکتری که معمولاً در صفحات وب ظاهر میشود علامت تیلدا است. برای تولید این کاراکتر لاتک میتوانید از \verb|\~| کمک بگیرد ولی حاصل آن \~{} +کاراکتری که معمولاً در صفحات وب ظاهر میشود علامت تیلدا است. برای تولید این کاراکتر در لاتک میتوانید از \verb|\~| کمک بگیرد ولی حاصل آن \~{} است که دقیقاً آن چیزی نیست که میخواهید. به جای آن از روش زیر استفاده کنید: @@ -227,7 +220,13 @@ $0$, $1$ and $-1$ http://www.rich.edu/\~{}bush \\ http://www.clever.edu/$\sim$demo \end{example} - + +\subsection{\texorpdfstring{اسلش (/)}{اسلش}} +\index{اسلش} +برای نمایش اسلش بین دو واژه، میتوان بهسادگی نوشت، برای نمونه +\texttt{read/write}، +ولی این کار باعث میشود لاتک هر دو واژه را چسبیده نمایش دهد. شکست واژهها برای این دو واژه ناپویا میشود و ممکن است خطای «سرریز» دریافت کنید. برای رفع این مشکل \ci{slash} را بکار ببرید. برای نمونه بنویسید `\LR{\verb|read\slash write|}' که شکست کلمهها را ممکن میکند. ولی `\texttt{/}' نرمال هنوز میتواند برای کسر و واحدها بکار رود، ب.ن.\ \texttt{5 MB/s}. + \subsection{\texorpdfstring{علامت درجه ($\circ$)}{علامت درجه}} مثال زیر نشان میدهد چگونه میتوان \wi{علامت درجه} \romanindex{degree symbol} را در لاتک نوشت: @@ -386,6 +385,34 @@ Stra\ss e \end{latin} \end{table} + + +\section{پشتیبانی زبانهای دیگر} +\index{زبانهای دیگر} +\subsection{گزینهٔ یونیکد} + +%\secby{Axel Kielhorn}{A.Kielhorn@web.de} +اگر میخواهید نوشتاری از چندین زبان بنویسید، یونیکد راه آن است، به ویژه اگر این زبانها از خط لاتین استفاده نکنند. دو موتور تک هستند که توانایی پردازش ورودیهای یونیکد را دارند: + +\begin{description} +\item[زیلاتک] +برای سیستم مک گسترش یافت اما اکنون برای همهٔ سیستمها در دسترس است. نخستین بار در تکلایو ۲۰۰۷ ارائه شد. +\item[لواتک] نسخهٔ آیندهٔ پیدیافتک است. نخستین بار در تکلایو ۲۰۰۸ ارائه شد. +\end{description} + +نوشتهٔ زیر زیلاتک ارائه شده در تکلایو ۲۰۱۰ را توضیح میدهد. + + +\subsubsection{زبانها راست به چپ} + +بستهٔ \pai{xepersian}\index{xepersia} از زبان پارسی پشتیبانی میکند. این بسته دستورهای فارسی لاتک را فراهم میکند که به این ترتیب میتوانید دستورهایی مانند \verb|\section| را به پارسی بکار ببرید، که این ویژگی برای پارسی زبانان جذاب است. \pai{xepersian} تنها بستهای است که از کشیدگی حرفها پشتیبانی میکند. بستهٔ همانندی برای زبان سریانی در حال گسترش است. + +قلم نستعلیق، که توسط شورای عالی اطلاع رسانی درست شده است، از تارنمای آنها دردسترس است + +\lr{\url{http://www.scict.ir/Portal/Home/Default.aspx}. } + + + \section{فاصله بین کلمات} برای این که در خروجی، حاشیه سمت راست به صورت منظم ظاهر شود، لاتک فاصله مناسب بین کلمات ایجاد میکند تا خط را پر کنند. همچنین لاتک فاصلهٔ بیشتری را در انتهای یک خط قرار میدهد، زیرا این کار باعث خوانایی بهتر متن میشود. لاتک فرض میکند انتهای |