1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
|
<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
<meta http-equiv="Content-language" content="pl">
<meta name="Author" content="W³odzimierz Macewicz">
<meta name="Keywords" content="tex, Wirtualna Akademia">
</head>
<body>
<h2>4. Przygotowywanie tekstów do sk³adania</h2>
Z ka¿dym<b> </b>systemem<b> </b>sk³adu<b> </b>mo¿na<b> </b>pracowaæ
w ten<b> </b>sposób,<b> </b>¿e<b> </b>najpierw<b> </b>tekst<b> </b>przepisywany<b> </b>jest<b> </b>odpowiednio
zwyk³ym<b> </b>edytorem<b> </b>tekstowym<b> </b>typu<b> </b>ASCII,<b> </b>a nastêpnie
taki<b> </b>,,maszynopis<b> </b>komputerowy''<b> </b>wykorzystywany<b> </b>jest<b> </b>do
wykonania<b> </b>sk³adu.
<p>
Poni¿ej<b> </b>opisujemy<b> </b>niektóre<b> </b>zasady<b> </b>przygotowywania<b> </b>na
komputerze,<b> </b>edytorem<b> </b>typu<b> </b>ASCII,<b> </b>tekstów,<b> </b>które<b> </b>nastêpnie
maj±<b> </b>byæ<b> </b>z³o¿one<b> </b>za<b> </b>pomoc±<b> </b>systemu<b> </b>sk³adania<b> </b>tekstów<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X.
<p>
Wymienione<b> </b>poni¿ej<b> </b>zasady<b> </b>mo¿na<b> </b>podzieliæ<b> </b>na<b> </b>dwie<b> </b>kategorie:
<ol>
<li><b> </b>ogólne<b> </b>zasady<b> </b>ortograficzne,<b> </b>interpunkcyjne<b> </b>i typograficzne,
<b> </b>których<b> </b>przestrzeganie<b> </b>jest<b> </b>niezbêdne<b> </b>zawsze,<b> </b>w ka¿dym<b> </b>profesjonalnie
<b> </b>napisanym<b> </b>tek¶cie,<b> </b>niezale¿nie<b> </b>od<b> </b>programu,<b> </b>który<b> </b>pos³u¿y³
<b> </b>do<b> </b>napisania<b> </b>(z³o¿enia)<b> </b>tego<b> </b>tekstu;
<li><b> </b>sposób<b> </b>realizacji<b> </b>tych<b> </b>zasad<b> </b>w T<sub><font size=3>E</font></sub>X-u.
</ol>
<h3>4.1<b> </b>Podzia³<b> </b>na<b> </b>akapity</h3>
Akapitem<b> </b>nazywamy<b> </b>tutaj<b> </b>fragment<b> </b>tekstu,
który<b> </b>w gotowej<b> </b>ksi±¿ce<b> </b>lub<b> </b>czasopi¶mie,
zaczyna<b> </b>siê<b> </b>zwykle<b> </b>od<b> </b>tzw. wciêcia<b> </b>akapitowego,
sk³ada<b> </b>siê<b> </b>z pewnej<b> </b>liczby<b> </b>linijek
i koñczy<b> </b>niepe³n±<b> </b>linijk±.<b> </b>Niniejsze<b> </b>zdanie<b> </b>jest<b> </b>czê¶ci±<b> </b>akapitu,
który<b> </b>zacz±³<b> </b>siê<b> </b>s³owem<b> </b>,,Akapitem'',<b> </b>a koñczy<b> </b>siê<b> </b>t±<b> </b>kropk±: .
<p>
System<b> </b>sk³adu<b> </b>,,wyobra¿a<b> </b>sobie''<b> </b>akapit<b> </b>najpierw<b> </b>jako<b> </b>jedn±
bardzo<b> </b>d³ug±<b> </b>linijkê,<b> </b>któr±<b> </b>ma<b> </b>po³amaæ<b> </b>na<b> </b>krótsze,<b> </b>na
ogó³<b> </b>równej<b> </b>d³ugo¶ci<b> </b>linijki,<b> </b>dokonuj±c<b> </b>-- je¶li<b> </b>to<b> </b>konieczne<b> </b>--
automatycznego<b> </b>przenoszenia<b> </b>(dzielenia)<b> </b>wyrazów.
<p>
Przygotowuj±c<b> </b>tekst<b> </b>przeznaczony<b> </b>do<b> </b>z³o¿enia<b> </b>musimy
,,poinformowaæ''<b> </b>system<b> </b>sk³adu<b> </b>o tre¶ci<b> </b>poszczególnych<b> </b>akapitów.
Przepisuj±c<b> </b>tekst<b> </b>zwyk³ym<b> </b>edytorem<b> </b>musimy<b> </b>wiêc<b> </b>przestrzegaæ
nastêpuj±cych<b> </b>zasad:
<ol>
<li><b> </b>akapit<b> </b>dzielimy<b> </b>na<b> </b>linijki<b> </b>w sposób<b> </b>dowolny;<b> </b>system<b> </b>sk³adu
<b> </b>nie<b> </b>bêdzie<b> </b>bra³<b> </b>pod<b> </b>uwagê<b> </b>tych<b> </b>miejsc<b> </b>podzia³u;
<b> </b>ka¿da<b> </b>zmiana<b> </b>wiersza<b> </b>bêdzie<b> </b>traktowana<b> </b>tak,<b> </b>jak<b> </b>odstêp;
<li><b> </b>nie<b> </b>wykonujemy<b> </b>dzielenia<b> </b>(przenoszenia)<b> </b>wyrazów;<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>sam
<b> </b>dokona<b> </b>odpowiednich<b> </b>podzia³ów<b> </b>zgodnie<b> </b>z regu³ami<b> </b>jêzyka<b> </b>polskiego;
<li><b> </b>poszczególne<b> </b>akapity<b> </b>oddzielamy<b> </b>od<b> </b>siebie<b> </b>pust±<b> </b>linijk±
<b> </b>(trzeba<b> </b>nacisn±æ<b> </b>dwukrotnie<b> </b>klawisz<b> </b>,,Enter'').
</ol>
<h3>4.2<b> </b>Znaki<b> </b>przestankowe</h3>
Poni¿ej<b> </b>opisujemy<b> </b>zasady,<b> </b>jakich<b> </b>nale¿y<b> </b>przestrzegaæ
przy<b> </b>przepisywaniu,<b> </b>zwi±zane<b> </b>ze<b> </b>znakami<b> </b>przestankowymi.
<h4>4.2.1<b> </b>Cudzys³owy</h4>
Cudzys³owy<b> </b>zawsze<b> </b>przylegaj±<b> </b>do<b> </b>tekstu,<b> </b>którego<b> </b>dotycz±,
tzn. nigdy<b> </b>nie<b> </b>robimy<b> </b>odstêpu<b> </b>bezpo¶rednio<b> </b>wewn±trz,<b> </b>a prawie<b> </b>zawsze<b> </b>robimy<b> </b>na<b> </b>zewn±trz.
Cudzys³ów<b> </b>,,otwieraj±cy''<b> </b>i ,,zamykaj±cy''<b> </b>ró¿ni±<b> </b>siê<b> </b>po³o¿eniem
(otwieraj±cy<b> </b>jest<b> </b>na<b> </b>dole,<b> </b>a zamykaj±cy<b> </b>na<b> </b>górze).
<p>
Cudzys³ów<b> </b>,,otwieraj±cy''<b> </b>oznacza<b> </b>siê<b> </b>w tek¶cie<b> </b>przy<b> </b>pomocy<b> </b>dwóch
przecinków,<b> </b>a cudzys³ów<b> </b>,,zamykaj±cy''<b> </b>w postaci<b> </b>dwóch<b> </b>apostrofów.
Pierwsze<b> </b>dwa<b> </b>wyrazy<b> </b>poprzedniego<b> </b>zdania<b> </b>zosta³y<b> </b>wpisane<b> </b>do
pliku<b> </b>jako:<b> </b><tt>Cudzys³ów<b> </b>,<b></b>,otwieraj±cy''</tt>.<b> </b>Nawet<b> </b>je¶li<b> </b>w maszynopisie
lub<b> </b>rêkopisie
cudzys³owy<b> </b>otwieraj±cy<b> </b>i zamykaj±cy<b> </b>wygl±daj±<b> </b>tak<b> </b>samo,<b> </b>nale¿y<b> </b>je
rozró¿niæ<b> </b>i zaznaczyæ<b> </b>tak<b> </b>jak<b> </b>opisano<b> </b>powy¿ej.
<p>
Oprócz<b> </b>opisanych<b> </b>powy¿ej<b> </b>zwyk³ych<b> </b>cudzys³owów,<b> </b>czasem<b> </b>stosuje<b> </b>siê
te¿<b> </b>w tek¶cie<b> </b>tzw. ,,cudzys³owy<b> </b><<francuskie>>''.<b> </b>U¿ywa<b> </b>siê<b> </b>ich<b> </b>wtedy,
gdy<b> </b>trzeba<b> </b>wyró¿niæ<b> </b>cudzys³owem<b> </b>fragment<b> </b>zawarty<b> </b>w tek¶cie<b> </b>ju¿
objêtym<b> </b>cudzys³owem<b> </b>zwyk³ym.
<p>
Francuski<b> </b>cudzys³ów<b> </b>otwieraj±cy<b> </b>oznacza<b> </b>siê<b> </b>w tek¶cie
za<b> </b>pomoc±<b> </b>dwóch<b> </b>znaków<b> </b>mniejszo¶ci:<b> </b><tt><<</tt>,
a francuski<b> </b>cudzys³ów<b> </b>zamykaj±cy
za<b> </b>pomoc±<b> </b>dwóch<b> </b>znaków<b> </b>wiêkszo¶ci:<b> </b><tt>>>;</tt>.
<h4>4.2.2.<b> </b>Nawiasy</h4>
Nawiasy<b> </b>(podobnie<b> </b>jak<b> </b>cudzys³owy)<b> </b>zawsze<b> </b>musz±<b> </b>przylegaæ<b> </b>do<b> </b>tekstu,
którego<b> </b>dotycz±.<b> </b>Odstêpy<b> </b>przy<b> </b>nawiasach<b> </b>mog±<b> </b>(i na<b> </b>ogó³<b> </b>musz±)<b> </b>byæ
jedynie<b> </b>na<b> </b>zewn±trz<b> </b>(choæ<b> </b>zdarzaj±<b> </b>siê<b> </b>wyj±tki).
<p>
Nigdy<b> </b>nie<b> </b>nale¿y<b> </b>w roli<b> </b>nawiasu<b> </b>u¿ywaæ<b> </b>uko¶nej<b> </b>kreski<b> </b><tt>/</tt>,<b> </b>zwanej
,,³amane''<b> </b>lub<b> </b>,,ciach''.
<h4>4.2.3.<b> </b>Podstawowe<b> </b>znaki<b> </b>przestankowe</h4>
Przy<b> </b>pisaniu<b> </b>wszystkich<b> </b>podstawowych<b> </b>znaków<b> </b>przestankowych,
czyli<b> </b>kropki,<b> </b>przecinka,<b> </b>¶rednika,<b> </b>znaku<b> </b>zapytania,<b> </b>wykrzyknika
dwukropka<b> </b>oraz<b> </b>wielokropka:
<pre>
.<b> </b>,<b> </b>;<b> </b>:<b> </b>?<b> </b>!<b> </b>...
</pre>
nale¿y<b> </b>pamiêtaæ,<b> </b>¿e<b> </b>pomiêdzy<b> </b>poprzedzaj±cym<b> </b>taki<b> </b>znak
wyrazem,<b> </b>a takim<b> </b>znakiem<b> </b>nie<b> </b>mo¿e<b> </b>byæ<b> </b>odstêpu,<b> </b>ani
zmiany<b> </b>wiersza,<b> </b>natomiast<b> </b>po<b> </b>znaku<b> </b>przestankowym<b> </b>zawsze
piszemy<b> </b>odstêp<b> </b>(prawie<b> </b>zawsze!).
<p>
Pamiêtajmy,<b> </b>¿e<b> </b>wielokropek,<b> </b>to<b> </b><b>trzy</b>
kropki,<b> </b>a nie<b> </b>np.<b> </b>cztery.
<h4>4.2.4.<b> </b>Kreski<b> </b>poziome</h4>
Proste<b> </b>maszyny<b> </b>do<b> </b>pisania<b> </b>posiadaj±<b> </b>tylko<b> </b>jedn±<b> </b>czcionkê
w<b> </b>kszta³cie<b> </b>poziomej<b> </b>kreski<b> </b>,,<tt>-</tt>''.<b> </b>W<b> </b>profesjonalnym<b> </b>sk³adzie
drukarskim
wystêpuj±<b> </b>a¿<b> </b>cztery<b> </b>rodzaje<b> </b>kresek<b> </b>poziomych.<b> </b>S±<b> </b>to:
³±cznik,<b> </b>my¶lnik,<b> </b>pó³pauza<b> </b>oraz<b> </b>minus.
<p>
Poni¿ej<b> </b>opiszemy<b> </b>krótko<b> </b>zastosowanie<b> </b>tych<b> </b>znaków<b> </b>i<b> </b>sposób
ich<b> </b>sk³adania<b> </b>w<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X-u.
<h4>4.2.4.1.<b> </b>£±cznik</h4>
£±cznik,<b> </b>zwany<b> </b>te¿<b> </b>dywizem,<b> </b>jest<b> </b>krótk±<b> </b>kresk±<b> </b>stosowan±
w kilku<b> </b>mo¿liwych<b> </b>kontekstach.
<p>
W wyrazach<b> </b>z³o¿onych,<b> </b>np. ,,niebiesko-czarny'',<b> </b>,,d¿entelmen-w³amywacz''<b> </b>
³±cznik<b> </b>oddziela<b> </b>poszczególne<b> </b>wyrazy<b> </b>sk³adowe.<b> </b>Jest<b> </b>to<b> </b>krótka<b> </b>kreska
znajduj±ca<b> </b>siê<b> </b>pomiêdzy<b> </b>wyrazami<b> </b>bez<b> </b>dodatkowych<b> </b>odstêpów.
<p>
Pisz±c<b> </b>takie<b> </b>s³owa<b> </b>jak<b> </b>,,¿ó³to-zielony''<b> </b>nale¿y<b> </b>mieæ<b> </b>na<b> </b>uwadze,<b> </b>¿e
przymiotnik<b> </b>,,¿ó³to-zielony''<b> </b>oznacza<b> </b>,,czê¶ciowo<b> </b>barwy<b> </b>¿ó³tej,
a czê¶ciowo<b> </b>zielonej'',<b> </b>natomiast<b> </b>przymiotnik<b> </b>,,¿ó³tozielony''
(pisany<b> </b>jako<b> </b>jedno<b> </b>s³owo<b> </b>bez<b> </b>³±cznika)
oznacza<b> </b>,,barwy<b> </b>¿ó³tej<b> </b>z odcieniem<b> </b>zielonym''.
S³owo<b> </b>z³o¿one<b> </b>wystêpuj±ce<b> </b>w sk³adzie<b> </b>na<b> </b>granicy<b> </b>kolumny<b> </b>mo¿e<b> </b>zostaæ
podzielone<b> </b>(czê¶ciowo<b> </b>przeniesione<b> </b>do<b> </b>nastêpnego<b> </b>wiersza).<b> </b>Regu³a
przenoszenia<b> </b>takich<b> </b>s³ów<b> </b>jest<b> </b>nastêpuj±ca:<b> </b>ka¿dy<b> </b>z wyrazów<b> </b>sk³adowych
mo¿e<b> </b>zostaæ<b> </b>podzielony<b> </b>lub<b> </b>podzia³<b> </b>mo¿e<b> </b>nast±piæ<b> </b>na<b> </b>granicy<b> </b>wyrazów.
W tym<b> </b>ostatnim<b> </b>przypadku<b> </b>kreska<b> </b>³±cz±ca<b> </b>wyrazy<b> </b>powinna<b> </b>zostaæ<b> </b>,,rozdwojona'',
to<b> </b>znaczy<b> </b>znale¼æ<b> </b>siê<b> </b>zarówno<b> </b>na<b> </b>koñcu<b> </b>linijki<b> </b>pierwszej,<b> </b>jak<b> </b>te¿<b> </b>na
pocz±tku<b> </b>linijki<b> </b>drugiej.
Oto<b> </b>mo¿liwe<b> </b>sposoby<b> </b>przeniesienia<b> </b>s³owa<b> </b>,,¿ó³to-zielony'':
<p>
<tt>
<table>
<tr><td align=right>¯ó³-</td></tr>
<tr><td align=right>to-zielony.</td></tr>
<tr><td align=right>¯ó³to-</td></tr>
<tr><td align=right>-zielony.</td></tr>
<tr><td align=right>¯ó³to-zie-</td></tr>
<tr><td align=right>lony.</td></tr>
<tr><td align=right>¯ó³to-zielo-</td></tr>
<tr><td align=right>ny.</td></tr>
</table>
</tt>
<p>
Przygotowuj±c<b> </b>tekst<b> </b>do<b> </b>sk³adania<b> </b>systemem<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>³±cznik
wpisuje<b> </b>siê<b> </b>jako<b> </b>parê<b> </b>znaków
,,<tt>\=</tt>''<b> </b>(w-ty³-ciach,<b> </b>równa<b> </b>siê),<b> </b>bez<b> </b>dodatkowych<b> </b>odstêpów.
Symbol<b> </b>,,<tt>\=</tt>''<b> </b>jest<b> </b>komend±<b> </b>wystêpuj±c±<b> </b>jedynie<b> </b>w<b> </b>polskiej<b> </b>wersji
T<sub><font size=3>E</font></sub>X-a<b> </b>(czyli<b> </b>w<b> </b>M<sub><font size=3>E</font></sub>X-u)<b> </b>i<b> </b>pozwala<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X-owi<b> </b>na<b> </b>przenoszenie<b> </b>wyrazów
z³o¿onych<b> </b>zgodnie<b> </b>z<b> </b>opisan±<b> </b>wy¿ej<b> </b>regu³±.
<p>
S±<b> </b>jednak<b> </b>takie<b> </b>konteksty,<b> </b>gdzie<b> </b>chcieliby¶my<b> </b>u¿yæ<b> </b>³±cznika,
nie<b> </b>zezwalaj±c<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X-owi<b> </b>na<b> </b>przenoszenie<b> </b>tak<b> </b>utworzonego<b> </b>napisu.
Je¶li<b> </b>mówimy<b> </b>o<b> </b>wydziale<b> </b>K-2<b> </b>stoczni,<b> </b>to<b> </b>nie<b> </b>chcieliby¶my,<b> </b>aby
T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>w<b> </b>jakiejkolwiek<b> </b>sytuacji<b> </b>przeniós³:
<tt>
<table>
<tr><td>K-</td></tr>
<tr><td>-2</td.</tr>
</table>
</tt>
Podobnie<b> </b>w<b> </b>przypadku<b> </b>komputera<b> </b>K-202,<b> </b>numeru<b> </b>telefonu<b> </b>34-22
lub<b> </b>kodu<b> </b>pocztowego<b> </b>80-309.<b> </b>We<b> </b>wszystkich<b> </b>takich<b> </b>przypadkach
³±cznik<b> </b>zapisujemy<b> </b>w<b> </b>danych<b> </b>dla<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X-a<b> </b>jako<b> </b>pojedyncz±<b> </b>kreskê
,,<tt>-</tt>''.<b> </b>A<b> </b>zatem<b> </b>wymienione<b> </b>przyk³ady<b> </b>nale¿y<b> </b>zapisaæ<b> </b>jako:
,,<tt>K-2</tt>'',<b> </b>,,<tt>K-202</tt>'',<b> </b>,,<tt>34-22</tt>'',<b> </b>,,<tt>80-309</tt>''.
<p>
Mo¿e<b> </b>siê<b> </b>jednak<b> </b>zdarzyæ,<b> </b>¿e<b> </b>sk³adamy
tekst<b> </b>w<b> </b>w±skiej<b> </b>kolumnie<b> </b>(np. w<b> </b>jednej<b> </b>ze<b> </b>szpalt<b> </b>gazety),<b> </b>gdzie
system<b> </b>sk³adu<b> </b>nie<b> </b>ma<b> </b>zbyt<b> </b>wielu<b> </b>mo¿liwo¶ci<b> </b>wygodnego<b> </b>³amania<b> </b>na
linijki.<b> </b>Je¿eli<b> </b>w<b> </b>takim<b> </b>kontek¶cie<b> </b>pojawi<b> </b>siê<b> </b>gdzie¶<b> </b>w<b> </b>¶rodku
akapitu<b> </b>d³ugi<b> </b>symbol,<b> </b>np. numer<b> </b>konta<b> </b>bankowego:
<pre>
123456-778899-124-0,
</pre>
to<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>mo¿e<b> </b>mieæ<b> </b>trudno¶ci<b> </b>ze<b> </b>sk³adem.<b> </b>W takiej<b> </b>sytuacji
zamiast<b> </b>w danych<b> </b>wej¶ciowych<b> </b>pisaæ:
<pre>
123456-778899-124-0,
</pre>
czyli<b> </b>stosuj±c<b> </b>pojedyncze<b> </b>kreski,<b> </b>mo¿na<b> </b>podpowiedzieæ<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X-owi
gdzie<b> </b>mo¿e<b> </b>z³amaæ<b> </b>ten<b> </b>d³ugi<b> </b>napis,<b> </b>stosuj±c<b> </b>notacjê<b> </b>,,<tt>\=</tt>'':
<pre>
123456\=778899\=124\=0.
</pre>
£±cznik<b> </b>jest<b> </b>równie¿<b> </b>tym<b> </b>znakiem,<b> </b>którego<b> </b>u¿ywa<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>do
przenoszenia<b> </b>(dzielenia)<b> </b>wyrazów.<b> </b>To<b> </b>jednak<b> </b>odbywa<b> </b>siê<b> </b>automatycznie
i nie<b> </b>wymaga<b> </b>¿adnych<b> </b>ingerencji
u¿ytkownika<b> </b>systemu.
<h4>4.2.4.2.<b> </b>My¶lnik</h4>
My¶lnik<b> </b>--- to<b> </b>d³u¿sza<b> </b>kreska<b> </b>u¿ywana<b> </b>jako<b> </b>znak<b> </b>przestankowy.
<p>
Zapisuje<b> </b>siê<b> </b>go<b> </b>za<b> </b>pomoc±<b> </b>trzech<b> </b>nastêpuj±cych<b> </b>po<b> </b>sobie<b> </b>minusów:
,,<tt>---</tt>''.
Przed<b> </b>my¶lnikiem<b> </b>i po<b> </b>my¶lniku<b> </b>nale¿y<b> </b>dodaæ<b> </b>po<b> </b>jednym<b> </b>odstêpie.
<h4>4.2.4.3.<b> </b>Pó³pauza</h4>
Pó³pauza,<b> </b>zwana<b> </b>te¿<b> </b>pauz±<b> </b>pó³firetow±,<b> </b>to<b> </b>kreska<b> </b>o<b> </b>po³owê
krótsza<b> </b>od<b> </b>my¶lnika.<b> </b>Stosuje<b> </b>siê<b> </b>j±<b> </b>przede<b> </b>wszystkim<b> </b>przy<b> </b>pisaniu<b> </b>zakresów
liczbowych,<b> </b>np. ,,str. 11--13''.
Zapisuje<b> </b>siê<b> </b>j±<b> </b>przy<b> </b>pomocy<b> </b>dwóch<b> </b>nastêpuj±cych<b> </b>po<b> </b>sobie<b> </b>minusów:
,,<tt>--</tt>''.<b> </b>A<b> </b>zatem<b> </b>napis<b> </b>,,11--13''<b> </b>zapisujemy<b> </b>jako
,,<tt>11--13</tt>''<b> </b>bez<b> </b>odstêpów<b> </b>po<b> </b>bokach.<b> </b>Odstêpy<b> </b>takie<b> </b>musz±
siê<b> </b>pojawiæ<b> </b>w sytuacjach<b> </b>takich<b> </b>jak:<b> </b>,,11<b> </b>pa¼dziernika<b> </b>--
13 listopada''.
<p>
Czasem<b> </b>pó³pauzy<b> </b>u¿ywa<b> </b>siê<b> </b>te¿<b> </b>w roli<b> </b>my¶lnika.
My¶lniki<b> </b>musz±<b> </b>byæ<b> </b>jednolite<b> </b>w ca³ym<b> </b>tek¶cie.
Na<b> </b>ogó³<b> </b>stosowanie<b> </b>jednego<b> </b>lub<b> </b>drugiego<b> </b>rodzaju<b> </b>wymaga
uzgodnienia<b> </b>z redakcj±<b> </b>zlecaj±c±<b> </b>sk³ad.
<h4>4.2.4.4.<b> </b>Minus</h4>
Minus<b> </b>jest<b> </b>znakiem<b> </b>o podobnym<b> </b>kszta³cie<b> </b>do<b> </b>poprzednio<b> </b>wymienionych.
Stosuje<b> </b>siê<b> </b>go<b> </b>w formu³ach<b> </b>matematycznych.
Nawet<b> </b>takie<b> </b>proste<b> </b>zdanie<b> </b>jak:<b> </b>,,Na<b> </b>dworze<b> </b>jest<b> </b>dzi¶<b> </b>-5<b> </b>stopni.''
zawiera<b> </b>formu³ê<b> </b>matematyczn±.
<p>
Formu³y<b> </b>matematyczne,<b> </b>to<b> </b>bardzo<b> </b>du¿y<b> </b>i istotny<b> </b>fragment<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X-a
i nie<b> </b>sposób<b> </b>tu<b> </b>omówiæ<b> </b>go<b> </b>szerzej.<b> </b>Mo¿emy<b> </b>jednak<b> </b>nauczyæ<b> </b>siê
zapisywaæ<b> </b>tak±<b> </b>pro¶ciutk±<b> </b>formu³kê,<b> </b>jak<b> </b>,,--5''.
Otó¿<b> </b>je¶li<b> </b>w tek¶cie<b> </b>wej¶ciowym<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X-a<b> </b>umie¶cimy
kolejno<b> </b>znaki<b> </b>,,<tt>-</tt>''<b> </b>i ,,<tt>5</tt>''
otoczone<b> </b>symbolami<b> </b>dolara,<b> </b>czyli<b> </b>napiszemy:<b> </b><tt>$-5$</tt>,
to<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>potraktuje<b> </b>to<b> </b>jako<b> </b>formu³ê<b> </b>matematyczn±
i u¿yta<b> </b>przezeñ<b> </b>w sk³adzie<b> </b>kreska<b> </b>pozioma<b> </b>bêdzie<b> </b>minusem.<b> </b>Gdyby¶my<b> </b>nie
u¿yli<b> </b>znaków<b> </b>dolara,<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>z³o¿y³by<b> </b>³±cznik,<b> </b>co<b> </b>by³oby<b> </b>zupe³nie
nieodpowiednie;<b> </b>porównajmy<b> </b>niepoprawne:<b> </b>,,-$5$''<b> </b>i poprawne:<b> </b>,,$-5$''.
<p>
<!--%Sposób<b> </b>pisania<b> </b>w<b> </b>systemie<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>formu³<b> </b>matematycznych<b> </b>opisany<b> </b>jest
%w<b> </b>odpowiednim<b> </b>rozdziale<b> </b>w<b> </b>dalszej<b> </b>czê¶ci<b> </b>niniejszej<b> </b>pracy.-->
<h3>4.3.<b> </b>Znaki<b> </b>specjalne</h3>
Niektóre<b> </b>znaki<b> </b>w<b> </b>systemie<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>maj±<b> </b>specjalne<b> </b>znaczenie.
Oznacza<b> </b>to,<b> </b>¿e<b> </b>system<b> </b>po<b> </b>napotkaniu<b> </b>takiego<b> </b>znaku
w<b> </b>tek¶cie<b> </b>przeznaczonym<b> </b>do<b> </b>sk³adania<b> </b>wykonuje<b> </b>inne<b> </b>czynno¶ci
ni¿<b> </b>po<b> </b>prostu<b> </b>umieszczenie<b> </b>takiego<b> </b>znaku<b> </b>na<b> </b>stronie.
<p>
Na<b> </b>przyk³ad<b> </b>przygotowany<b> </b>pod<b> </b>edytorem<b> </b>tekst,<b> </b>zawieraj±cy<b> </b>jedynie
litery<b> </b>i<b> </b>znaki<b> </b>przestankowe:
<tt>To<b> </b>nie<b> </b>takie<b> </b>trudne,<b> </b>jak<b> </b>siê<b> </b>wydaje...</tt>
<p>
zostanie<b> </b>z³o¿ony<b> </b>--<b> </b>zgodnie<b> </b>z<b> </b>oczekiwaniem<b> </b>--<b> </b>jako:
<p>
To<b> </b>nie<b> </b>takie<b> </b>trudne,<b> </b>jak<b> </b>siê<b> </b>wydaje...
<p>
Jednak,<b> </b>je¶li<b> </b>w<b> </b>takim<b> </b>tek¶cie<b> </b>pojawi³yby<b> </b>siê<b> </b>znaki,<b> </b>które<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>traktuje
w<b> </b>sposób<b> </b>szczególny,<b> </b>to<b> </b>zareagowa³by<b> </b>na<b> </b>nie<b> </b>zupe³nie<b> </b>inaczej.
Nie<b> </b>bêdziemy<b> </b>tu<b> </b>opisywaæ<b> </b>co<b> </b>by<b> </b>siê<b> </b>sta³o.<b> </b>Zapamiêtajmy<b> </b>jednak,<b> </b>¿e
je¶li<b> </b>chcemy<b> </b>uzyskaæ<b> </b>jeden<b> </b>z<b> </b>czterech<b> </b>nastêpuj±cych<b> </b>znaków:
<pre>
&<b> </b>$<b> </b>%<b> </b>#
</pre>
to<b> </b>musimy<b> </b>wpisaæ<b> </b>to<b> </b>do<b> </b>pliku<b> </b>wej¶ciowego,<b> </b>jako:
<p>
<tt>\&<b> </b>\$<b> </b>\%<b> </b>\#</tt>
<p>
A<b> </b>zatem<b> </b>ka¿dy<b> </b>z<b> </b>tych<b> </b>specjalnych<b> </b>znaków<b> </b>nale¿y<b> </b>poprzedziæ
,,w-ty³-ciachem'',<b> </b>czyli<b> </b>,,<tt>\</tt>''.
<h3>4.4.<b> </b>Nie³amliwe<b> </b>odstêpy</h3>
Polskie<b> </b>zasady<b> </b>typograficzne<b> </b>nie<b> </b>pozwalaj±<b> </b>³amaæ<b> </b>akapitu<b> </b>na<b> </b>linijki
w taki<b> </b>sposób,<b> </b>¿eby<b> </b>na<b> </b>koñcu<b> </b>linijki<b> </b>pojawi³<b> </b>siê<b> </b>jednoliterowy
spójnik.<b> </b>Np. w zdaniu<b> </b>,,Janek<b> </b>urodzi³<b> </b>siê<b> </b>w P³ocku''<b> </b>nie³adnie
by<b> </b>by³o,<b> </b>gdyby<b> </b>na<b> </b>koncu<b> </b>linijki<b> </b>pojawi³o<b> </b>siê<b> </b>s³owo
,,w'', a dopiero<b> </b>na<b> </b>pocz±tku<b> </b>nastêpnej<b> </b>s³owo<b> </b>,,P³ocku''.<b> </b>Te<b> </b>s³owa<b> </b>s±
silnie<b> </b>ze<b> </b>sob±<b> </b>zwi±zane.
<p>
Takie<b> </b>odstêpy,<b> </b>na<b> </b>których<b> </b>nie<b> </b>wolno<b> </b>systemowi<b> </b>z³amaæ<b> </b>wiersza,
zazanacza<b> </b>siê<b> </b>w przepisywanym<b> </b>tek¶cie<b> </b>w specjalny<b> </b>sposób,
pisz±c<b> </b>znak<b> </b>,,tylda''<b> </b><tt>~</tt><b> </b>zamiast<b> </b>odstêpu.
Wymienione<b> </b>wcze¶niej<b> </b>zdanie<b> </b>nale¿y<b> </b>zatem<b> </b>przepisaæ<b> </b>jako:
,,<tt>Janek<b> </b>urodzi³<b> </b>siê<b> </b>w~P³ocku</tt>''.
<p>
Jest<b> </b>wiele<b> </b>takich<b> </b>przypadków,<b> </b>kiedy<b> </b>zwi±zek<b> </b>fragmentów<b> </b>zdania
jest<b> </b>tak<b> </b>silny,<b> </b>¿e<b> </b>nie<b> </b>nale¿y<b> </b>wewn±trz<b> </b>takiego<b> </b>fragmentu
³amaæ<b> </b>na<b> </b>linie.<b> </b>Nie<b> </b>zawsze<b> </b>regu³a<b> </b>jest<b> </b>tak<b> </b>prosta,<b> </b>jak<b> </b>to
napisano<b> </b>powy¿ej.<b> </b>Przyjrzyjmy<b> </b>siê<b> </b>kilku<b> </b>przyk³adom
poprawnie<b> </b>zaznaczonych<b> </b>fragmentów.
<pre>
godz.~17.00
od~15 do~40~osób
na str.~2 napisano
ul.~¦wierkowa
tel.~25--04--71
rozdzia³~2
2~rozdzia³y
p.~Jan Nowak
I~czê¶æ IX~Symfonii
</pre>
W wiêkszo¶ci<b> </b>przypadków
odpowiednie<b> </b>zaznaczenie<b> </b>wymaga<b> </b>pewnej<b> </b>wprawy<b> </b>i do¶wiadczenia.
</body>
</html>
|
