summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/info/tex-virtual-academy-pl/fonty/fonts_inst.html
blob: 5c1119c0379c30f6f2df917e06195eaff49104d7 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML//EN">
<html>
<head>
 <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
 <meta name="keywords" lang="en" content="Polish TeX Users Group,  Polish TeX, computer fonts,
  MikTeX, fpTeX, teTeX, font installation" >
 <LINK REL=STYLESHEET TYPE="text/css" HREF="./tpstyle.css">
 <title>Instalowanie fontów Type 1/TrueType w systemie TeX </title>
</head>

<!-- zmiany i uzupe³nienia: StaW 05.05.2014 -->

<body>
<html>
<h1>Instalowanie fontów Type&nbsp;1/TrueType</h1>

<h3>
UWAGA: poni¿szy artyku³ jest mocno ''techniczny'', wyja¶niaj±c nieco, co 
siê dzieje za kulisami. Tym samym mo¿e okazaæ siê przydatny dla nietypowych 
sytuacji, gdy instalujemy "rêcznie" w³asne, lub niedostêpne w dystrybucji fonty.
Obecnie w dystrybucji TeX Live 
ca³y proces instalacji fontów zosta³ zautomatyzowany: po instalacji pakietu
fontów za pomoc± programu TeX Live Manager aktualizowane s± odpowiednie 
pliki konfiguracyjne i fonty s± dostêpne dla ró¿nych wersji-silników TeX-a.
</h3>

<!-- Spis tre¶ci ....................................................... -->
<hr>
<A NAME=P0> <ul>
 <li><A HREF=#fontyt1> Instalowanie fontów Type&nbsp;1</A></li>
  <ul>
   <li><A HREF=#summa> Omówienie</A></li>
   <li><A HREF=#textfm> TeX</A></li>
   <li><A HREF=#dvips> Dvips</A></li>
   <li><A HREF=#latex> LaTeX</A></li>
   <li><A HREF=#pdftex> pdfTeX/pdfLaTeX</A></li>
  </ul>
 <li><A HREF=#fontyttf> Instalowanie fontów True Type</A></li>
 <ul> 
   <li><A HREF=#ttftld> TeX/LaTeX/Dvips</A></li>
   <li><A HREF=#pdftexttf> pdfTeX/pdfLaTeX</A></li>
 </ul>
</ul>


<hr>
<A NAME="fontyt1">
<h2>Instalowanie fontów Type&nbsp;1</h2>
<p>
 Podczas sk³adania tekstu TeX korzysta wy³±cznie z&nbsp;plików
 metrycznych. Pliki takie maj± rozszerzenie <code>.tfm</code>.  Pliki
 metryczne nie zawieraj± informacji o&nbsp;kszta³tach znaków, te s±
 zdefiniowane w&nbsp;innych plikach. Aby mieæ mo¿liwo¶æ wydrukowania
 z³o¿onego dokumentu, korzystuj±cego z&nbsp;fontów wektorowych (skalowalnych,
 np. Type&nbsp;1) nale¿y plik <code>dvi</code> zamieniæ na plik 
 w&nbsp;formacie PostScript. W&nbsp;ka¿dej dystrybucji 
 TeX-a znajduje siê program <code>dvips</code> wykonuj±cy tak± zamianê. 
 Program ten korzysta z&nbsp;plików z&nbsp;rozszerzeniem <code>.pfb</code>, 
 zawieraj±cych definicje kszta³tu znaków; mo¿e tak¿e korzystaæ z&nbsp;innych, 
 pomocniczych plików.
</p>
<p>
 Zainstalowanie fontów Type&nbsp;1 w&nbsp;systemie TeX polega na
 umieszczeniu kilku plików w&nbsp;odpowiednich miejscach. Poni¿ej
 opisano ca³y proces, bior±c za przyk³ad instalacjê pakietu fontów
 <A href="./index.html#Antyktor"> Antykwa Toruñska</A>.
</p>
<A NAME=summa>
<h3>Omówienie</h3>
<p>
 Poniewa¿ ca³y proces instalacji fontów Type1 mo¿e siê wydaæ nieco 
 skomplikowany (szczególnie dla pocz±tkuj±cych), wymienimy tu pokrótce 
 poszczególne kroki. Dalsza czê¶æ zawiera informacje techniczne, które mog±
 zainteresowaæ bardziej zaawansowanych u¿ytkowników.</p>

Pakiet fontowy zawiera zwykle kilka rodzajów plików:
<ul>
 <li>pliki metryczne <code>.tfm</code>, z&nbsp;których korzysta TeX.
   W&nbsp;strukturze katalogów zgodnej z&nbsp;TDS (<em>TeX Directory Structure</em>)
   instalujemy je w&nbsp;ramach katalogu <code>~/texmf/fonts/tfm/</code>.
   Szczegó³y (np. u¿yt± tu interpretacjê znaku <code>~</code>) patrz 
   czê¶æ dot. samego <A HREF=#textfm>TeX-a</A>.

 <li>pliki fontowe <code>.pfb</code>, z&nbsp;których korzysta 
   <code>dvips</code>, instalujemy w&nbsp;ramach katalogu 
   <code>~/texmf/fonts/type1/</code>.
 <li>pliki przekodowania <code>.enc</code>, oraz
 <li>pliki map fontowych <code>.map</code>, z&nbsp;których tak¿e korzysta 
   sterownik <code>dvips</code>, instalujemy w&nbsp;ramach katalogu 
   <code>~/texmf/dvips/</code>. Dla Antykwy Toruñskiej odpowiedni podkatalog
   mo¿e mieæ nazwê <code>antt/</code>.<br>
   <b>UWAGA:</b> W 2004 postanowiono zmieniæ wytyczne TDS i&nbsp;wszystkie
   pliki fontowe gromadziæ w&nbsp;katalogu <code>~/texmf/fonts/</code>.
   Tym samym pliki <code>.enc</code> znajduj± siê obecnie w&nbsp;katalogu
   <code>~/texmf/fonts/enc/dvips/</code> za¶ pliki <code>.map</code>
   w&nbsp;katalogu <code>~/texmf/fonts/map/dvips/</code>.
   Szczegó³y, patrz czê¶æ dot. <A HREF=#dvips>Dvips</A>.
 <li>pliki <code>.sty</code> oraz <code>.fd</code> zawieraj± makra 
   w³±czania fontu do sk³adu i&nbsp;definicje fontów, przydatne dla 
   u¿ytkowników LaTeX-a. Instalujemy je w&nbsp;ramach katalogu 
   przeznaczonego na makra i&nbsp;style: <code>~/texmf/tex/latex/</code>. 
   Je¶li pakiet dystrybucyjny z&nbsp;fontami nie zawiera takich plików, 
   nale¿y je odszukaæ w&nbsp;innym, towarzysz±cym pakiecie.
   Szczegó³y, patrz czê¶æ dot. <A HREF=#latex>LaTeX</A>.
</ul>
</p>
<p>Po skopiowaniu plików do odpowiednich katalogów i&nbsp;od¶wie¿eniu
bazy danych instalacji, mapy fontowe powinny byæ 
nastêpnie <i>zarejestrowane</i> w&nbsp;g³ównym pliku mapowañ 
<code>psfonts.map</code>. Proces ten jest obecnie znacznie u³atwiony:
w&nbsp;katalogu <code>~/texmf/web2c/</code> znajduje siê plik 
<code>updmap.cfg</code>; nale¿y do niego dopisaæ deklaracje dodawanych
do instalacji map fontowych, np:</p>
<code>Map antt-qx.map</code><br>
<code>Map antt-ec.map</code></p>
<p>itd. Nastêpnie nale¿y uruchomiæ program <code>updmap</code>, który
zaktualizuje nie tylko wspomniany <code>psfonts.map</code>, ale tak¿e 
pliki mapowañ dla programów <code>pdftex</code> oraz <code>dvipdfm</code>.
</p>

<A NAME="textfm"><h3>TeX</h3>
<p>
 Pliki <code>.tfm</code> powinny byæ umieszczone w&nbsp;katalogu,
 w&nbsp;którym TeX szuka tego typu plików.  W&nbsp;instalacji TeX-a
 o&nbsp;strukturze katalogów zgodnej z&nbsp;TDS 
 bêdzie to <code>~/texmf/fonts/tfm/</code>. Znak <code>~</code> oznacza 
 tu korzeñ drzewa TeX-owego, np. <code>/usr/TeX</code> lub 
 <code>C:\tex</code>. 
 Dla wprowadzenia porz±dku dobrze jest utworzyæ podkatalog, który bêdzie
 przechowywa³ nowo instalowane pliki.
 Pliki metryczne Antykwy Toruñskiej mo¿na np. umie¶ciæ 
 w&nbsp;katalogu <code>~/texmf/fonts/tfm/public/antt/</code>
</p>
 W systemach TeX-a opartych na bibliotece 
 <A href="../poczatki/web2c.html">Web2c</a>
<!-- (<A href="ftp://ftp.GUST.org.pl/TeX/systems/win32/fptex">fpTeX</A>, 
  <A href="ftp://ftp.GUST.org.pl/TeX/systems/unix/teTeX">teTeX</A>) -->
 (np. <A href="http://tug.org/texlive">TeX Live<A>)
 istnieje <em>g³ówny plik konfiguracyjny</em> systemu, którym jest 
 plik <code>texmf.cnf</code>, znajduj±cy siê 
 zwykle w&nbsp;katalogu <code>~/texmf/web2c/</code>. 
 <code>texmf.cnf</code> zawiera deklaracje okre¶laj±ce katalogi,
 w&nbsp;których znajduj± siê poszczególne czê¶ci sk³adowe systemu. 
 I&nbsp;tak zmienna <code>TFMFONTS</code> okre¶la listê katalogów, 
 w&nbsp;których TeX ma szukaæ plików TFM.
 W&nbsp;naszej instalacji zmienna <code>TFMFONTS</code> ma warto¶æ:
</p>
<pre>
 TFMFONTS = .;{$TEXMF/fonts,$VARTEXFONTS}/tfm//
</pre>
</p>
U¿yta tu notacja jest opisana w&nbsp;pliku konfiguracyjnym 
<code>texmf.cnf</code>. Jej interpretacja 
dla powy¿szego przyk³adu brzmi: znajd¼ pliki <code>.tfm</code> w&nbsp;katalogu
bie¿±cym (kropka) a&nbsp;nastêpnie w&nbsp;podkatalogach, kolejno,
<code>fonts/tfm/</code> katalogów z&nbsp;instalacj± TeX-ow± 
(zmienna <code>$TEXMF</code>) lub/ewentualnie 
w&nbsp;<code>$VARTEXFONTS/tfm/</code> i&nbsp;wszystkich ich podkatalogach
(znaki <code>//</code>).

<a name ="MikTeX">
<p>
 W&nbsp;przypadku popularnej w&nbsp;¶rodowisku MS&nbsp;Windows dystrybucji
 <A href="ftp://ftp.GUST.org.pl/TeX/systems/win32/miktex">MikTeX</A> 
 idea jest podobna ale nieco inne s± szczegó³y (dystrybucja ta 
 nie jest oparta na Web2c, ale w&nbsp;pe³ni zgodna z&nbsp;TDS). G³ówny plik 
 konfiguracyjny <code>miktex.ini</code> znajduje siê w&nbsp;katalogu 
 <code>~\miktex\config\</code>.
 Zapis zmiennych i&nbsp;ich nazwy ró¿ni± siê od ich odpowiedników
 w&nbsp;dystrybucjach fpTeX i&nbsp;teTeX. 
 I&nbsp;tak do okre¶lenia katalogów zawieraj±cych pliki <code>TFM</code> 
 MikTeX u¿ywa zmiennej <code>TFMPath</code>, za¶ zapis mo¿e wygl±daæ 
 nastêpuj±co:
</p>
<pre>
TFMPath=.;%R\fonts\tfm//
</pre>
<p>
Notacja u¿yta w&nbsp;przyk³adzie i&nbsp;jej interpretacja 
jest opisana w&nbsp;pliku konfiguracyjnym <code>miktex.ini</code>
oraz w&nbsp;dokumentacji dystrybucji.
</p>
<p>
<small>
 Pliki <code>.afm</code> (Adobe Font Metric) nie s± wprawdzie wykorzystywane 
 przez TeX-a, ale mog± byæ potrzebne dla innych programów wspomagaj±cych. 
 Umie¶ciæ je nale¿y w&nbsp;katalogu
 <code>~/texmf/fonts/afm/public/antt</code>. 
</p>
<p>
 Definiowana w&nbsp;pliku <code>texmf.cnf</code> zmienna
 <code>AFMFONTS</code> (lub zmienna <code>AFMPath</code> 
 z&nbsp;pliku <code>miktex.ini</code> w&nbsp;przypadku dystrybucji
 <A href="#MikTeX">MikTeX</A>) 
 okre¶la listê katalogów,  w&nbsp;których programy
 maj± szukaæ plików AFM. W&nbsp;naszej instalacji zmienna
 <code>AFMFONTS</code> ma warto¶æ:
</p>
<pre>
 AFMFONTS = .;$TEXMF/fonts/afm//
</pre>
</p>
<p>
 Pliki <code>.pfm</code> -- je¿eli takowe s± do³±czone do pakietu 
 z&nbsp;fontami -- nie s± wykorzystywane przez ¿aden program systemu TeX; 
 mo¿na je umie¶ciæ, dla porz±dku, w&nbsp;katalogu 
 <code>~/texmf/fonts/type1/public/antt</code>. Pliki te mog± byæ przydatne
 w&nbsp;systemach Windows i&nbsp;OS/2 je¶li chcemy korzystaæ z&nbsp;fontów
 w&nbsp;innych aplikacjach i&nbsp;je¶li posiadamy program ATM (Adobe Type
 Manager).
</small>
</p>
<A NAME="dvips"><h3>dvips</h3>
<p>
 Podstawowymi i&nbsp;najwa¿niejszymi plikami konfiguracyjnymi programu 
 <code>dvips</code> s±: <code>config.ps</code> oraz <code>psfonts.map</code>.
 Pierwszy z&nbsp;nich znajdziemy siê w&nbsp;katalogu <code>~/texmf/dvips/config/</code>.
 Plik <code>config.ps</code> mo¿e zawieraæ deklaracje m.in. u¿ywanych przez 
 program map fontowych (standardowo jest to <code>psfonts.map</code>), za¶
 plik <code>psfonts.map</code> zawiera informacje niezbêdne do prawid³owego 
 wykorzystania fontu Type&nbsp;1 przez sterownik; jest to 
 tzw. mapa fontów u¿ywanych przez program.
 W³a¶ciwe pliki fontowe (<code>.pfb</code>) powinny byæ umieszczone 
 w&nbsp;katalogu przeszukiwanym przez sterownik <code>dvips</code>.  
 W&nbsp;systemie TeX o&nbsp;strukturze katalogów zgodnej z&nbsp;TDS bêdzie to
 <code>~/texmf/fonts/type1/</code>. Tak¿e w&nbsp;tym przypadku dobrze
 jest utworzyæ podkatalog, np. pliki <code>.pfb</code> Antykwy Toruñskiej 
 mo¿na umie¶ciæ w&nbsp;katalogu 
 <code>~/texmf/fonts/type1/public/antt/</code>.
</p>
<p>
 Definiowana w&nbsp;pliku <code>texmf.cnf</code> zmienna
 <code>T1FONTS</code> (lub zmienna <code>Type1Path</code> 
 z&nbsp;pliku <code>miktex.ini</code> w&nbsp;przypadku instalacji
 <A href="#MikTeX">MikTeX</A>) 
 okre¶la listê katalogów, w&nbsp;których dvips 
 ma szukaæ fontów Type&nbsp;1. W&nbsp;naszej instalacji (Web2c) zmienna
 <code>T1FONTS</code> ma warto¶æ:
</p>
<pre>
 T1FONTS = .;$TEXMF/fonts/type1//
</pre>
</p>
<p>
 Zawarto¶æ plików <code>.map</code>, dostarczonych zwykle 
 w&nbsp;pakiecie z&nbsp;fontami (dla Antykwy Toruñskiej jest to kilka plików),
 nale¿y do³±czyæ do g³ównego pliku map fontowych 
 <code>psfonts.map</code> (w&nbsp;strukturze katalogów zgodnej z&nbsp;TDS 
 plik ten znajduje siê w&nbsp;katalogu <code>~/texmf/fonts/dvips/map/updmap/</code>).
 Wykonuje to wspomniany powy¿ej program <code>updmap</code>.
 W&nbsp;starszych instalacjach zawarto¶æ plików <code>.map</code> nale¿a³o 
 rêcznie dopisaæ do pliku <code>psfonts.map</code>, albo po prostu 
 zadeklarowaæ je w&nbsp;pliku konfiguracyjnym
 <code>~/texmf/dvips/config/config.ps</code> -- po deklaracji:
<pre>
p psfonts.map
</pre>
dopisaæ wiersz, np.:
<pre>
p +antt-qx.map
</pre>
 itd. (uwaga: znak <code>+</code> jest istotny).
 Pliki <code>.map</code> nale¿y umie¶ciæ w&nbsp;katalogu
 <code>~/texmf/fonts/map/dvips/antt/</code>.
 Fonty <a href="./index.html#Antyktor">Antykwa Toruñska</a>,
 <a href="./index.html#Antykp">Antykwa Pó³tawskiego</a>, 
 czy <a href="./index.html#texgyre">TeX Gyre Termes</a>
 oraz wiele innych posiadaj± ponadto pliki <code>.enc</code> potrzebne do
 zmiany wewnêtrznego kodowania fontu na kodowanie wymagane przez TeX-a.
 Pliki takie  nale¿y umie¶ciæ w&nbsp;ramach katalogu 
<code>~/texmf/fonts/enc/dvips/</code>.
 Dla Antykwy Toruñskiej podkatalog bêdzie mia³ nazwê <code>antt/</code>.
</p>
<p>
 Je¿eli instalujemy font samodzielnie i&nbsp;nie posiadamy gotowego 
 pliku <code>.map</code> to powinni¶my dokonaæ odpowiedniego
 wpisu do g³ównego pliku mapowego <code>psfonts.map</code>.
 Wiêcej informacji na ten temat mo¿na znale¼æ w&nbsp;punkcie 
 <a href="font-abc.html#Pliki-cnf"><i>Pliki konfiguracyjne sterownika DVIPS</i></a>
 z&nbsp;artyku³u <i>Fontowe ABC</i>, 
 B.&nbsp;Jackowskiego i&nbsp;S.&nbsp;Wawrykiewicza.
</p>

<small>
<p>
Czêsto zadawanym przez u¿ytkowników pytaniem jest: <em>dlaczego dvips
nie ,,widzi'' standardowych fontów CM w&nbsp;formacie Type&nbsp;1
i&nbsp;³aduje zamiast nich fonty bitmapowe (.pk), które ¼le siê prezentuj± 
na ekranie, szczególnie w&nbsp;powiêkszeniach?</em><br>
Odpowied¼ jest prosta: do niedawna fonty CM Type&nbsp;1 (choæ czêsto obecne
w&nbsp;instalacji) nie by³y wyszczególnione w&nbsp;pliku 
<code>psfonts.map</code>. Wynika³o to g³ównie z&nbsp;istnienia dwóch 
dystrybucji BaKoMa i&nbsp;BlueSky Research. W³±czenie ³adowania fontów
CM Type&nbsp;1 przez program <code>dvips</code> wymaga odblokowania wiersza 
(usuniêcia znaku&nbsp;%):
<pre>
p +bsr.map
</pre>
co do³±czy mapowania fontów BlueSky Research do standardowych mapowañ
deklarowanych w&nbsp;pliku <code>psfonts.map</code>.
</small>

<A NAME="latex"><h3>LaTeX</h3>
<p>
 Aby móc wykorzystaæ zainstalowane fonty u¿ytkownicy LaTeX-a
 <em>musz±</em> jeszcze zainstalowaæ odpowiedni
 <em>pakiet</em>. Niekiedy mo¿e siê zdarzyæ, ¿e pakiet
 z&nbsp;fontami <em>nie</em> zawiera odpowiedniego pakietu
 LaTeX-owego, który -- je¿eli nie ma go w&nbsp;standardowej dystrybucji
 LaTeX-a -- trzeba odnale¼æ i&nbsp;zainstalowaæ samodzielnie.  Pakiet
 taki zawiera styl w³±czaj±cy dany krój do sk³adu (z&nbsp;regu³y jest
 to plik z&nbsp;rozszerzeniem <code>.sty</code>)
 oraz plik (lub pliki) z&nbsp;definicj± fontu (z&nbsp;regu³y 
 z&nbsp;rozszerzeniem <code>.fd</code>). 
 Instalacja polega na skopiowaniu plików <code>.sty</code> 
 i&nbsp;<code>.fd</code> do katalogu, w&nbsp;którym znajduj± siê inne pakiety LaTeX-owe,
 np. do <code>~/texmf/tex/latex/</code>.<br>
 Pliki <code>.sty</code> i&nbsp;<code>.fd</code> fontów PL oraz
 <code>cc-pl</code> (spolonizowane fonty Computer Concrete) dla LaTeXa s± 
 standardowo zawarte w&nbsp;pakiecie Platex. Pozosta³e dostêpne polskie 
 fonty (a&nbsp;wiêc te, które udostêpniono jedynie w&nbsp; formatach
 obwiedniowych Type&nbsp;1 i/lub TrueType) zawieraj± pliki dla LaTeXa
 w&nbsp;pakietach dystrybucyjnych.
</p>
<!--...................................................................-->

</p>
<A NAME="pdftex"><h3>pdfTeX/pdfLaTeX</h3>
<p>
 Program pdfTeX jest rozszerzeniem TeX-a, który tworzy 
 (w³a¶nie w&nbsp;trybie rozszerzonym) plik wynikowy w&nbsp;formacie
 PDF (Portable Document Format), zamiast typowego DVI. Hipertekstowe pliki 
 PDF mog± byæ przegl±dane na wielu platformach systemowych dziêki
 udostêpnionemu bezp³atnie programowi Adobe Acrobat Reader, zachowuj±c przy 
 tym wszystkie szczegó³y uk³adu strony. Opisana powy¿ej instalacja fontów 
 Type1 ró¿ni siê dla pdfTeX jednym szczegó³em: nale¿y zadbaæ aby zawarto¶æ
 pliku mapy fontowej zosta³a do³±czona (najlepiej przez program 
 <code>updmap</code>) do pliku <code>pdftex.map</code> czytanego przez program 
 pdfTeX; znajduje siê on obecnie w&nbsp;katalogu 
 <code>~/texmf/fonts/map/pdftex/updmap/</code>.
 W&nbsp;aktualnych wersjach pdfTeX u¿ycie danej mapy fontowej mo¿e
 byæ tak¿e wprost zadeklarowane w&nbsp;pliku dokumentu.<br>
 
 Tworz±c pliki PDF musimy pamiêtaæ aby stosowaæ <strong>wy³±cznie</strong>
 fonty obwiedniowe (Type1 lub True Type -- patrz ni¿ej), poniewa¿ fonty 
 bitmapowe s± zwykle fatalnie wy¶wietlane w&nbsp;przegl±darce.
 Dotyczy to szczególnie u¿ytkowników LaTeXa, którzy przyzwyczaili siê
 do stosowania fontów EC, które s± domy¶lnie w³±czane po deklaracji 
 w&nbsp;preambule pliku:<br>
 <code>\usepackage[T1]{fontenc}</code>.<br>
 Otó¿ nie ma fontów EC w&nbsp;formacie Type&nbsp1, choæ s± ró¿ne zastêpniki
 (³adowanie dodatkowych pakietów np. <code>ae</code>, u¿ycie fontów
 <code>cmsuper</code> itp.). Obecnie zalecane jest u¿ycie fontów 
 <a href="./index.html#LModern">Latin Modern</a>, czyli dopisanie (prócz
 powy¿szej deklaracji) w&nbsp;preambule:<br>
 <code>\usepackage{lmodern}</code>.<br>
</p>

<p>
Wiele szczegó³ów na temat instalowania fontów Type&nbsp;1 zawiera artyku³ 
<a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/info/Type1fonts/fontinstallationguide/fontinstallationguide.pdf">
The Font Installation Guide</a> Phillipa Lehmana.
</p>
<!--...................................................................-->
<hr>

<A NAME="fontyttf">
<h2> Instalowanie fontów TrueType </h2>
<p>
 W&nbsp;powszechnie u¿ywanych w&nbsp;chwili obecnej
 dystrybucjach TeX-a (fpTeX, teTeX, MikTeX) nie ma sterowników potrafi±cych 
 bezpo¶rednio wykorzystaæ fonty w&nbsp;formacie TrueType.
 Chc±c skorzystaæ z&nbsp;takich fontów nale¿y dokonaæ odpowiedniej 
 konwersji, która mo¿e polegaæ na ich zamianie albo na fonty bitmapowe 
 w&nbsp;formacie <code>.pk</code>, albo na zamianie na 
 fonty w&nbsp;formacie Type&nbsp;42, a&nbsp;ostatnio tak¿e do formatu 
 Type&nbsp;1. 
</p>
<p>
 Pierwszy sposób mo¿na okre¶liæ mianem standardowego -- je¿eli umie¶cimy pliki
 <code>.ttf</code> i&nbsp;<code>.tfm</code> w&nbsp;odpowiednich katalogach,
 to w&nbsp;dystrybucjach, które omawiamy, przy uruchomieniu program
 <code>dvips</code> lub sterownika ekranowego (<code>yap</code>,
 <code>xdvi</code>), zostan± automatyczne uruchomione programy generuj±ce 
 fonty <code>.pk</code> o&nbsp;odpowiedniej rozdzielczo¶ci, podobnie jak 
 sprawa ma miejsce przy generowaniu fontów <code>.pk</code> na podstawie 
 plików ¼ród³owych <code>.mf</code>.
 Sposób ten ma jedn± <em>zasadnicz± wadê</em>: 
 fonty <code>.pk</code> -- jak ka¿de fonty bitmapowe -- nie nadaj± siê 
 do wykorzystania przy tworzeniu dokumentów w&nbsp;formacie PDF.
</p>
<p>
 <strong>Uwaga&nbsp;1</strong>:
 Poniewa¿ wspó³czesne systemy TeX-owe potrafi± skorzystaæ 
 z&nbsp;fontów <code>.ttf</code> ,,z&nbsp;definicji'',
 ale jednocze¶nie sposób ten nie bardzo siê nadaje, np. do tworzenia
 wysokiej jako¶ci plików PDF, poni¿ej omawiamy bardziej szczegó³owo jedynie 
 wykorzystanie fontów <code>.ttf</code> po ich konwersji do formatu Type&nbsp;42.
</p>
<p> 
 <strong>Uwaga&nbsp;2</strong>:
 Zak³adaj±c, ¿e pakiet, który instalujemy zawiera metryki fontów <code>.tfm</code>,
 instalacja fontów TrueType nie ró¿ni siê zbytnio od instalowania
 fontów Type&nbsp;1. Je¿eli nie dysponujemy plikami <code>.tfm</code>,
 to sprawa siê komplikuje, bo utworzenie takich plików nie jest
 spraw± trywialn±. W&nbsp;grê wchodz± sprawy ró¿nego kodowania 
 znaków, tzw. fonty wirtualnych&nbsp;itp. Poniewa¿ niniejszy tekst ma charakter
 wprowadzenia dla pocz±tkuj±cych nie bêdziemy omawiaæ tego zagadnienia.
 <!-- [prawdê powiedziawszy w&nbsp;przypadku fontów TrueType nie
 jest ono zbyt realistyczne, gdy¿ <i>z&nbsp;regu³y</i> nie dysponujemy
 przygotowanymi przez kogo¶ plikami <code>.tfm</code> czy 
 <code>.enc</code>]. -->
 Niemniej jednak w&nbsp;aktualnych dystrybucjach znajdziemy program 
<code>ttf2tfm</code> tworz±cy pliki <code>.tfm</code>.
 </p>
 <p>
 Informacje na temat narzêdzi i&nbsp;problemów zamiany 
 plików <code>ttf</code> na pliki <code>tfm</code> mo¿na znale¼æ
 w&nbsp;artykule T.&nbsp;Przechlewskiego <i>Uwagi nt. wykorzystania fontów 
 True Type</i> (Biuletyn GUST, 11/1998). Najbardziej aktualne informacje
 na ten temat zawiera katalog <code>info/TrueType/</code> na serwerach CTAN.
</p>
<A NAME="ttftld">
<h3>TeX/LaTeX, dvips</h3>
<p>
 Pliki <code>.tfm</code>, <code>.enc</code> oraz <code>.map</code>
 kopiujemy w&nbsp;sposób analogiczny do opisanego wy¿ej. 
 <!-- Pliki <code>.ttf</code> w&nbsp;wiêkszo¶ci instalacji TeX-wych nie mog±
 byæ bezpo¶rednio wykorzystane, konieczne jest utworzenie
 na ich podstawie fontów typu&nbsp;42 (Type&nbsp;42).-->
 Fonty Type&nbsp;42 mog± byæ wykorzystane przez program <code>dvips</code>
 a&nbsp;powsta³y plik PostScriptowy mo¿e byæ wydrukowany za pomoc±
 programu ghostscript i&nbsp;innych interpretatorów PostScripta (byle nie
 bardzo starych). Do zamiany pliku <code>.ttf</code> na font
 Type&nbsp;42 (za³ó¿my, ¿e taki font ma rozszerzenie
 <code>.t42</code>) mo¿na wykorzystaæ program 
 <A href="ftp://ftp.giga.or.at/pub/nih/ttftot42"><code>ttftot42</code></A>: 
<pre>
 ttftot42 anttr
</pre>
 Powsta³y w&nbsp;wyniku plik <code>.t42</code> kopiujemy do odpowiedniego
 katalogu. W&nbsp;systemie TeX o&nbsp;strukturze katalogów 
 zgodnej z&nbsp;TDS bêdzie to <code>~/texmf/fonts/type42/</code>.
 Nale¿y siê upewniæ gdzie dvips szuka fontów Type&nbsp;42.  
 Zagl±damy w&nbsp;tym celu do g³ównego pliku konfiguracyjnego
 systemu TeX, którym jest plik <code>texmf.cnf</code> (zwykle katalog
 <code>~/texmf/web2c/</code>). 
 Powinien on zawieraæ wpis podobny do poni¿szego:
</p>
<pre>
 % Type 42 outline fonts.
 T42FONTS = .;$TEXMF/fonts/type42//
</pre>
<p>
 Je¿eli takowego wpisu nie ma, to trzeba go dodaæ. Powy¿szy
 zapis oznacza, ¿e fonty s± szukane albo w&nbsp;katalogu bie¿±cym
 (kropka) albo w&nbsp;katalogu (i&nbsp; wszystkich jego
 podkatalogach) <code>$TEXMF/fonts/type42//</code>, gdzie 
 <code>$TEXMF</code> oznacza korzeñ drzewa TeX-owego.
</p>
<p> 
 Wydaje siê, ¿e aktualnie lepszym rozwi±zaniem ni¿ konwersja do formatu 
 Type&nbsp;42 jest skorzystanie z&nbsp;programu do konwersji fontów TrueType
 do formatu Type&nbsp;1. Patrz: 
 <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/info/TrueType/">CTAN/info/TrueType</a>.
</p>
<A NAME="pdftexttf"><h3>pdfTeX/pdfLaTeX</h3>
<p>
 W&nbsp;trybie rozszerzonym pdfTeX potrafi korzystaæ bezpo¶rednio 
 z&nbsp;fontów <code>.ttf</code> -- nie musimy zatem ich konwertowaæ
 do formatu Type&nbsp;42 b±d¼ Type&nbsp;1. Wiêcej szczegó³ów mo¿na 
 znale¼æ w&nbsp;opisie programu pdfTeX.
</p>
<p>
 <i>T.&nbsp;Przechlewski i&nbsp;S.&nbsp;Wawrykiewicz</i><br>
 <i>Ostatnia modyfikacja 05.05.2014</i>
</P>
<hr>
<A HREF="./index.html#infod"><IMG ALIGN="BOTTOM" SRC="back.gif">Powrót</A>
</body>
</html>