summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/fonts/icelandic/syni.tex
blob: 1139eab7b0d50c5d545eca3f2f188176c347e841 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
% 'Tetta er d"xmi um LaTeX skr'a.  
%(Bygg'd 'a "sample.tex" fr'a Leslie Lamport)
%
% Stafurinn '%' veldur 'tv'i a'd TeX h"xttir a'd lesa vi'dkomandi 
%l'inu og stekkur 'i 't'a n"xstu.  'Tv'i m'a nota hann til a'd 
%skj'ota athugasemdum 'i skr'ar.

\documentstyle{article}    % Tilgreinir hva'da "style" 'a a'd nota.

                           % Form'alsskipanir hefjast h'er
\title{S'ynishorn rits}     % Greinir fr'a heiti ritsins.
\author{J"orgen Pind}       % Tilgreinir h"ofund (sem er reyndar 't'y'dandi en 
                           % 'ast"x'dulaust er a'd hafa h'att um 'ta'd)
\date{}  % Ef {}  er sleppt er ritu'd gildandi 
                           % dagsetning 'a t"olvunni 'tegar gefin er skipunin
						   %\date

\begin{document}           % Markar lok form'alsskipana og upphaf textans.
\maketitle                 % N'u ver'dur titillinn til.

'Tetta er d"xmi um 'ilagsskr'a.  Ef h'un er borin saman vi'd 
prenta'da textann getur lesandinn fr"x'dst um 'ta'd hvernig 'utb'ua 
m'a einfalt rit.

\section{Venjulegur texti}   % B'yr til fyrirs"ogn efnishluta.  Undirskipa'dir
                             % efnishlutar eru tilgreindir me'd skipununum 
                             % \subsection og \subsubsection.

Stafbil marka or'dabil og setningalok. 
  Ekki skiptir neinu m'ali hve m"org stafbil
    eru    ritu'd.  Eitt e'da 100 gera sama gagn
(og 'tv'i er m"xlt me'd einu).  L'inulokin reiknast einnig
sem eitt stafbil. 

Ein e'da fleiri au'dar l'inur t'akna efnisgreinaskil. 

'Tar e'd m"org stafbil 'i r"o'd gera sama gagn og eitt skiptir
form 'ilagsskr'arinnar ekki miklu m'ali fyrir
      \TeX.      % Skipunin \TeX b'yr til TeX merki'd.
Hins vegar skiptir 'ta'd miklu m'ali fyrir notandann.
'Tegar rita'd er 'i
      \LaTeX\    % Skipunin \LaTeX b'yr til LaTeX merki'd.
                 % hafa ver'dur \ 'i lok 'tv'i TeX hir'dir ekki
                 % um stafbil 'i lok st'yrior'da 
er skynsamlegt a'd hafa 'ilagsskr'ana eins sk'yra og nokkur kostur er.
'Ta'd au'dveldar mj"og alla ritun og eins breytingar sem e.t.v.\ 'tarf
a'd gera s'i'dar 'a ritinu. \' I 'tessu s'ynishorni er greint fr'a 'tv'i
hvernig skj'ota m'a athugasemdum inn 'i 'ilagsskr'ana.  'T"xr birtast 
ekki 'i hinu prenta'da riti.

Prenta'd m'al er a'd 'ymsu leyti fr'abrug'di'd v'elritu'du og 'tv'i 'tarf a'd
rita textann me'd nokku'd "o'drum h"xtti en ef um v'elrit er a'd r"x'da.
G"xsalappir 'a bor'd vi'd 
       '''tessar`` 
'tarf a'd rita me'd s'erst"okum h"xtti.  

Bandstrik eru til 'i 'trem ger'dum: Venjulegt bandstrik er milli or'da
eins og 'i 
       Galdra-Lofti, 
lengra bandstrik er milli talnanna 
       1--2, 
en 'tankastrik er  
       lengst---j'a, 
svona langt.

Vel fer 'a 'tv'i a'd stafbil 'i enda setningar s'e lengra en stafbil milli or'da.
En \TeX\ veit ekki alltaf hven"xr punktur markar lok setninga og hven"xr 
hann gegnir "o'dru hlutverki.  'Tarf 'tv'i stundum a'd gr'ipa til s'erstakra
r'a'dstafana og rita s'erstakar skipanir me'd greinarmerkjum.  
'Ta'd 'a t.d.\ vi'd 'i 'tessari setningu. % "\ " tilgreinir venjulegt stafbil

Kanni'd s'erstaklega stafbil er fylgja punktum 'tegar riti'd er prenta'd. 
G"xti'd a'd 'tv'i a'd ekki s'e of langt bil 'a eftir skammst"ofunum.
Ef tilgreina 'a 'urfellingu 
       \ldots\    % `\ ' 'i lok skipunar er nau'dsynlegt 'tv'i a'd  TeX 
                  % l'itur fram hj'a stafbilum sem koma 'a eftir 
                  % skipanheitum sem ger'd eru 'ur b'okst"ofum
                  % (og \ vitskuld).  Sbr. einnig \TeX\ a'd ofan.
                  %
                  % Veiti'd 'tv'i eftirtekt hvernig stafurinn `%' veldur 'tv'i
                  % a'd TeX les ekki meir 'ur l'inunni.  'Tessar au'du l'inur h'er
                  % skilja 'tv'i ekki 'a milli efnisgreina.
'tarf a'd gefa s'erstaka skipun til a'd f'a r'ett bil milli punkta.

\TeX\ t'ulkar suma stafi sem skipanir.  'Tv'i ver'dur a'd rita s'erstakir 
skipanir ef 'tarf a'd nota 'tessa stafi 'i ritinu.  'Tetta 'a m.a.\ vi'd um
um eftirfarandi stafi: 
       \$ \& \% \# \{ og \}.

\' I prentu'du m'ali er 'ahersla t'aknu'd me'd
       {\em sk'aletri\/}  % Skipunin \/ b"xtir inn "orlitlu bili 'a eftir 
                         % sk'aletra'da or'dinu.  Noti'd 'tetta ef beint letur 
                         % kemur strax 'a eftir sk'aletri.
eins og h'er er s'ynt.  

\begin{em}
   Einnig m'a leggja 'aherslu 'a langan textakafla me'd 'tessum h"xtti.  Ef hins
   vegar er l"og'd 'ahersla 'a or'd innan 'i sk'aletru'dum texta ver'dur 'ta'd or'd me'd
   venjulegu \/ {\em r'omversku} 
   letri.  Noti'd sk'aletur 'i h'ofi.  \' Oh'ofleg notkun sk'aleturs beinir athygli
   lesandans fr'a innihaldi textans.
\end{em}

\TeX\ skiptir or'dum sj'alfkrafa 'a milli l'ina og tekst 'ta'd yfirleitt vel 't'ott
stundum 'turfi hann 'a a'dsto'd vina sinna a'd halda.  T.d.\ er 'oheppilegt a'd skipta
milli or'danna ''dr.`` og ''Alv'is J'onsson`` ef 'i ritinu stendur
       ''dr.~Alv'is J'onsson.``     % ~ veldur 'tv'i a'd ekki er skipt 'a milli 
                                  % 'tessara or'da. Kemur einnig 'i veg fyrir
                                  % a'd TeX lengi bili'd 'a eftir punkti. 
Stundum er 'oheppilegt a'd skipta or'dum milli l'ina---einkum 'tegar um er a'd
r"x'da heiti 'i st"xr'dfr"x'di e'da forritum eins og
       \mbox{\em documentstyle\/} 
sem mynda eina heild.  Fyrir kemur a'd or'dum er ekki skipt r'ett milli l'ina 'i
'islensku (en 'ta'd stendur vonandi til b'ota).  H"xgt er a'd koma 'i veg fyrir
a'd or'di s'e skipt milli l'ina          % svona: \mbox{'orj'ufanlegt}
en einnig m'a tilgreina s'erstaklega   % svona: l'inu\-skipt\-ing
hvar h"xgt er a'd skipta or'di. 

Ne'danm'alsgreinar\footnote{H'er er d"xmi um ne'danm'alsgrein.}
eru leikur einn.

\TeX\ er 'i essinu s'inu ef einhverja st"xr'dfr"x'di ber 'a g'oma.  Form'ulur 'a
bor'd vi'd
       $ x-3y = 7 $ 
e'da
       \( a_{1} > x^{2n} / y^{2n} > x' \) 
renna mj'uklega um meltingarvegi \TeX.   % H'er er punktur 'a eftir \TeX 
                                        % og 'tv'i 'tarf ekki a'd rita \TeX\
Minnist 'tess a'd
       $x$        % $ ... $  og  \( ... \)  gera sama gagn
er form'ula 'tegar 'ta'd t'aknar st"xr'd og ver'dur 'tv'i a'd rita t'akni'd
me'd vi'deigandi h"xtti (og prentast 'ta'd 't'a me'd s'erst"oku sk'aletri).

\section{Innskotsefni}

Innskotsefni er au'dkennt me'd 'tv'i a'd vinstri sp'ass'ian er inndregin.
'Tetta er algengt 'tegar um tilvitnanir er a'd r"x'da.
Hafa m'a stuttar tilvitnanir
\begin{quote}
   'Tetta er stutt tilvitnun. H'un er a'deins ein efnisgrein og
   fyrsta l'ina hennar er ekki inndregin. 
\end{quote}
en einnig lengri:
\begin{quotation}
   'Tetta er lengri tilvitnun.  H'un er tv"xr efnisgreinar og 
   er fyrsta l'ina hvorrar efnisgreinar inndregin. N'u er efnisgreinin
   v"xntanlega or'din tv"xr l'inur!

   'Tetta er seinni efnisgrein 'tessarar tilvitnunar.  H'un er 'al'ika
   merkileg og fyrri efnisgreinin, ekki satt?
\end{quotation}
Hvers kyns listar eru algengt innskotsefni. H'er fer 'a eftir
d"xmi um  {\em atri'dalista}.
\begin{itemize}
   \item  H'er er fyrsta atri'di'd.  Hvert atri'di er merkt me'd s'erst"oku
          t'akni.  H'er er 'ta'd k'ulan.  'Ta'd er hins vegar ritsni'di'd
          ''document style`` sem r"x'dur 'tv'i hva'da merki er nota'd.

   \item  H'er kemur anna'd atri'di'd.  'Ta'd er a'd 'tv'i leytinu merkilegt a'd
          'ta'd geymir undirlista.  \' I honum eru atri'din t"olusett og 'tv'i
          nefnist hann {\em t"olulisti}.
          \begin{enumerate}
              \item H'er er fyrsta atri'di t"olulistans sem er hluti af 
                    atri'dalistanum sem 'a'dur var byrja'd 'a.

              \item Og h'er kemur svo anna'd atri'di t"olulistans. \' I \LaTeX\
                    er h"xgt a'd fella lista 'i lista me'd 'tessu m'oti og
                    reyndar kippir t"olvan s'er ekki upp vi'd 'ta'd 't'ott 
                    gert s'e meira af 'tv'i en gott 'tykir.
          \end{enumerate}
          Og h'er er horfi'd aftur til annars atri'dis 'i atri'dalistanum. Og
          er 't'a m'al a'd linni 'tessari listager'd.
   \item  Og me'd 'tri'dja atri'dinu rekum vi'd endahn'utinn 'a 'tessa fl"xkju.
\end{itemize}
Lj'o'dlist r'umast einnig 'i hinum v'i'da fa'dmi \LaTeX:
\begin{verse}
   Lj'o'delskur er \LaTeX\ minn \\   % \\ greinir 'a milli l'ina
   l"xtur s'er f'att um finnast,      

                           % Ein e'da fleiri au'dar l'inur greina a'd v'isur
   sk'aldin 't'ott skrifi sinn\\
   skrykkj'otta kve'dskap sem er a'd "ollu leyti herfilegri en svo a'd 'a megi minnast.
             % Veiti'd 'tv'i eftirtekt hvernig LaTeX fer me'd langar l'inur
\end{verse}  % \LaTeX\ kippir s'er ekki upp vi'd leirbur'd

St"xr'dfr"x'di m'a einnig rita sem innskotsefni. Algengt er a'd rita form'ulur 
sem fylla 'i eina l'inu en 't"orf er s'erstakra r'a'dstafana ef 't"xr spanna
fleiri l'inur.
   \[  x' + y^{2} = z_{i}^{2}\]     %\[ og \] afmarka innskotsform'ulur
L'ati'd efnisgrein ekki hefjast 'a innskotsform'ulu og for'dist a'd hafa form'ulur
sem s'erstaka efnisgrein.

\end{document}             % Og er n'u b'uinn allur.