summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/macros/latex/contrib/ntgclass/briefdoc.tex
diff options
context:
space:
mode:
authorNorbert Preining <norbert@preining.info>2019-09-02 13:46:59 +0900
committerNorbert Preining <norbert@preining.info>2019-09-02 13:46:59 +0900
commite0c6872cf40896c7be36b11dcc744620f10adf1d (patch)
tree60335e10d2f4354b0674ec22d7b53f0f8abee672 /macros/latex/contrib/ntgclass/briefdoc.tex
Initial commit
Diffstat (limited to 'macros/latex/contrib/ntgclass/briefdoc.tex')
-rw-r--r--macros/latex/contrib/ntgclass/briefdoc.tex306
1 files changed, 306 insertions, 0 deletions
diff --git a/macros/latex/contrib/ntgclass/briefdoc.tex b/macros/latex/contrib/ntgclass/briefdoc.tex
new file mode 100644
index 0000000000..bf1c38be08
--- /dev/null
+++ b/macros/latex/contrib/ntgclass/briefdoc.tex
@@ -0,0 +1,306 @@
+% \iffalse meta-comment
+%
+% % \iffalse meta-comment
+% %
+% % Copyright (C) 1990-2004 Nederlandstalige TeX Gebruikersgroep.
+% % All rights reserved.
+% %
+% % This file is part of the NTG document classes distribution
+% % ----------------------------------------------------------
+% %
+% % It may be distributed and/or modified under the
+% % conditions of the LaTeX Project Public License, either version 1.3
+% % of this license or (at your option) any later version.
+% % The latest version of this license is in
+% % http://www.latex-project.org/lppl.txt
+% % and version 1.3 or later is part of all distributions of LaTeX
+% % version 2003/12/01 or later.
+% %
+% % This work has the LPPL maintenance status "maintained".
+% %
+% % The Current Maintainer of this work is Johannes Braams.
+% %
+% % The list of all files belonging to the NTG document classes
+% % distribution is given in the file `manifest.txt.
+% %
+% % The list of derived (unpacked) files belonging to the distribution
+% % and covered by LPPL is defined by the unpacking scripts (with
+% % extension .ins) which are part of the distribution.
+% % \fi
+% \fi
+\documentclass[a4paper,10pt]{artikel1}
+\usepackage[dutch]{babel}
+
+\begin{document}
+\title{De Nederlandse Briefstijl}
+\author{Victor Eijkhout}
+\date{4 december 1991}
+\maketitle
+
+\begin{abstract}
+ Een bescheiden handleiding voor de Nederlandse briefstijl, met
+ opmerkingen over het wat, hoe en waarom.
+\end{abstract}
+
+\section{Verantwoording}
+
+De Nederlandse \LaTeX-stijl `brief' conformeert zich aan
+NEN-normen\footnote{Mijn zeer grote dank aan Jan Grootenhuis die mijn
+ aandacht vestigde op het bestaan van de normbladen.} 1026 voor
+briefpapier, 3162 voor het indelen van documenten, 1025 voor
+enveloppen, en 3516 voor het ontwerp van formulieren.
+
+Briefontwerp is controversieel. Iedereen heeft een smaak, en met name
+bij briefpapier is die vaak zeer uitgesproken. Ik wil beklemtonen dat
+ik bij de implementatie van de briefstijl bijna nergens mijn smaak
+nodig heb gehad. Dankzij de NEN-normen is het ontwerp van briefpapier
+een zaak van exacte wetenschap, niet van schone kunsten.
+
+Deze stijl is redelijk incompatibel met de \LaTeX\ `letter' stijl.
+Hij is in bescheiden mate met opties in te stellen, en de
+sleutelwoorden kunnen uit een aantal talen gekozen worden. Alle
+teksten zijn verder geparametriseerd. Het is dus goed mogelijk
+stijlopties te maken om deze stijl aan een specifieke omgeving aan te
+passen.
+
+Als de gebruiker geen gebruik maakt van een voorgedrukt briefhoofd,
+kan hij zijn eigen briefhoofd in \LaTeX\ implementeren, of door de
+stijl een briefhoofd geleverd krijgen. Het ontwerp van dit briefhoofd
+is de enige plaats waar mijn smaak zich heeft doen gelden, maar zelfs
+dit ontwerp heb ik gejat uit een NEN-norm.
+
+Opmerking: zeker bij het gebruik van vensterenveloppen is het voor de
+briefstijl van cruciaal belang dat de gebruikte printer goed afgesteld
+staat. Dit valt te controleren aan de hand van het adres: dit dient op
+33mm van de linker kantlijn te staan, terwijl de `baseline' van de
+eerste regel zich 59mm onder de bovenrand van het papier dient te
+bevinden.
+
+\section{Velden van het briefpapier}
+
+Deze sectie behandelt de indeling van brieven aan de hand van
+NEN-norm~1026.
+
+\subsection{Marges}
+
+Alle marges conformeren zich aan NEN-1026, behalve de rechtermarge die
+ik voor een evenwichtiger bladverdeling gelijk gemaakt heb aan de
+linkermarge. Met een gezette brief ziet dit er beduidend beter uit.
+
+De linkermarge is 33 millimeter; er zijn nog geen voorzieningen voor
+de versmalde marge van 20 millimeter, die voor facturen beter is. Dit
+zal misschien ooit een optie worden.
+
+Om aan te sluiten by traditionele getypte briefopmaak is `raggedright'
+bij verstek ingeschakeld. Aangezien briefhoofd, referentieregels, en
+voetregel de brief vrij breed kunnen maken, is de corpsgrootte bij
+verstek 11-punt. 10~en~12 zijn opties.
+
+\subsection{Briefhoofd}
+
+Het moeilijkste deel van een brief, en de voornaamste plek waar de
+ontwerper van briefpapier zijn creativiteit kwijt kan is het
+briefhoofd. In de huidige stijl heeft de gebruiker drie
+mogelijkheden.
+
+Een. Hij gebruikt voorgedrukt briefpapier. Als dit zich een beetje aan
+NEN-normen houdt is er verder niets aan de hand.
+
+Twee. De gebruiker kan zelf een macro \verb.\briefhoofd. schrijven.
+Als dit binnen de hoogte van \verb.\@headheight. blijft, is er niets
+aan de hand; voorkeursbreedte is \verb.4\refveldbreedte., dat wil
+zeggen, de breedte van de referentieregel.
+
+Drie. Er is een macro van twee argumenten, `maakbriefhoofd', die een
+briefhoofd levert dat ge"inspireerd is op de voorbeeldbrief in
+NEN-1026. Voorbeeld:
+\begin{verbatim}
+\maakbriefhoofd{WG13}{Werkgroep 13 \\
+ Mathematisch Instituut \\
+ Toernooiveld 5 \\
+ 6525 ED Nijmegen}
+\end{verbatim}
+Het eerste argument levert een tekst op die links boven een verticale
+lijn gezet wordt. Het links aanlijnen gebeurt met \verb.\hfil., dus
+met een \verb.\hfill. in het argument kan een deel van het hoofd naar
+rechts worden geschoven.
+
+Het tweede argument van `maakbriefhoofd' wordt als een blokje tekst
+rechts onder de lijn in het briefhoofd gehangen. In principe is dit
+argument er voor het adres van de afzender. Er is echter een
+mogelijkheid het antwoordadres in het adresveld op te nemen, zie hier
+onder. In het briefhoofd kan dan een omschrijving als `adviesburo
+voor gespecialiseerde algemeenheden' staan.
+
+Het tekstblok in het tweede argument lijnt links met de datum en het
+vierde voetitem (zie onder), en blijft idealiter binnen de marge van
+de pagina. Er worden echter geen `overfull box' meldingen gegeven als
+de tekst te breed is.
+
+Er is een `sterretje'-versie van `maakbriefhoofd'; deze geeft op de
+vervolgbladen alleen het eerste argument plus de streep. Dat maakt de
+kop van de pagina wat minder zwaar.
+
+\subsection{Adresveld}
+
+Het adresveld wordt zodanig geplaatst dat het in het venster van een
+vensterenvelop zichtbaar is als het venster 5cm onder de bovenrand van
+de envelop begint. Omdat er zowel vensterenveloppen zijn met het
+venster links als rechts, is er een optie \texttt{adresrechts} die het
+adresveld rechts plaatst. De voorkeurspositie is echter links; er
+blijft dan namelijk rechts een `ontvangerruimte' waar de geadresseerde
+stempels (`binnen gekomen dd.') en dergelijke kan zetten.
+
+Het adresveld komt op dezelfde manier tot stand als in de oude
+`letter' stijl: de gebruiker geeft
+\begin{verbatim}
+\begin{brief}{Jan \TeX er\\
+ Overfullplein 10000 \\
+ Baselinestad}
+\end{verbatim}
+in, en hieruit destilleert \LaTeX\ de naam en het verdere adres van de
+geadresseerde. De naam komt nog voor op de vervolgbladen.
+
+Het schijnt van de PTT te mogen dat er (helemaal boven) in het ruitje
+van de vensterenvelop een antwoordadres wordt opgenomen, als dat maar
+gebeurt zodanig dat het geen verwarring schept met het adres. Er is
+een commando \verb.\antwoordadres. dat een adres als argument
+accepteert, met de regels gescheiden door~\verb.\\.. Voorbeeld:
+\begin{verbatim}
+\maakbriefhoofd{WG13}{De de facto standaard \\
+ in Vaderlandse \\
+ \TeX verwerking}
+\antwoordadres{Mathematisch Instituut \\
+ Toernooiveld 5 \\
+ 6525 ED Nijmegen}
+\end{verbatim}
+
+
+\subsection{De Referentieregels}
+
+Direct onder het adresveld volgt ruimte voor gegevens van de
+geadresseerde, `Uw brief van' en `Uw kenmerk', en van afzender, `Ons
+kenmerk' en `Datum'.
+
+Voor deze referentiegegevens staan de gebruiker de commando's
+\verb.\uwbriefvan., \verb.\uwkenmerk., \verb.\onskenmerk., en
+\verb.\datum. ter beschikking. Deze macro's hebben elk \'e\'en
+argument tussen accolades. De datum wordt automatisch ingevuld; niet
+ingevulde gegevens worden niet opgenomen.
+
+De teksten die hier in de kopjes staan worden in eerste instantie door
+de taalopties bepaald. Verstekwaarde is natuurlijk `nederlands', maar
+er zijn `engels', `amerikaans', en `duits' beschikbaar. Ik houd me
+aanbevolen voor correcte terminologie in andere talen; enkele fouten
+in de Duitse termen zijn op aanwijzing van Marc van Woerkom verbeterd.
+Wie geeft me de Franse termen?
+
+De teksten in de referentieregel zijn waardes van de macros\\
+\verb.\uwbriefvantekst., \verb.\uwkenmerktekst.,
+\verb.\onskenmerktekst., en \verb.\datumtekst.. Het is dus mogelijk
+`doorkiesnummer' in plaats van `ons kenmerk' te krijgen door deze
+tekst als `onskernmerktekst' te declareren, bij voorbeeld met
+\verb.\renewcommand. in het preamble.
+
+
+\subsection{De tekst van de brief}
+
+Hier hoeft op deze plaats niets over gezegd te worden, anders dan dat
+de aanhef, net als in de `letter' stijl met \verb.\opening. gebeurt.
+Er is een `betreft' commando.
+
+Ook de afsluiting staat in het \LaTeX-boek beschreven, maar de
+commandonamen zijn Nederlands geworden: `ondertekening' (was
+`signature'), `afsluiting' (was `closing'), `ps', en `cc' Dit is
+Engels, maar bijna niemand weet wat het betekent. Verder is er zowel
+een `bijlage' als `bijlagen' (was~`encl').
+
+\subsection{Ondertekening}
+
+Hier is iets meer vrijheid dan in de standaard briefstijl. Commando's
+`ondertekening' en `afsluiting' kunnen in willekeurig welke volgorde
+gegeven worden.
+
+Meervoudige auteurs in de ondertekening zijn mogelijk:
+\begin{verbatim}
+\ondertekening{Ik \\ directeur \en
+ Jij \\ adjunct \\ (oprichter)}
+\end{verbatim}
+geeft twee naast elkaar geplaatste handtekeningen.
+
+\subsection{Voetruimte}
+
+`In de voetruimte' (ik citeer NEN-1026) `komen die gegevens van de
+afzender die niet reeds in het briefhoofd zijn vermeld'. De keuze
+hiervan wordt aan de gebruiker overgelaten. Enkele suggesties zijn:
+kantooradres, telefoonnummer van de centrale, faxnummer,
+inschrijvingsnummer en -plaats in het handelsregister.
+
+Er kunnen maximaal vier voetitems zijn. Items verschijnen op de
+pagina in de volgorder waarin de gebruiker ze gedeclareerd heeft. Bij
+twee items of meer is het laatste rechtsgeplaatst. Goeie truc.
+
+Omdat hier beduidend meer keuze is dan bij de referentieregel, moet de
+gebruiker zelf het hoofdje en de daaronder geplaatste tekst van items
+in de voetregel voorschrijven. De macro van twee argumenten
+\verb.\voetitem. staat hem/haar daartoe ter beschikking. Elke van de
+argumenten kan meer dan \'e\'en regel lang zijn, gebruik~\verb.\\..
+Voorbeeld:
+\begin{verbatim}
+\voetitem{fax:}{12345 Winat nl}
+\voetitem{telefoon:}{080-613169\\ bgg: 612986}
+\voetitem{telefoon\\ priv\'e:}{080-448664}
+\end{verbatim}
+
+\subsection{Hulplijntjes; vouwstreepjes}
+
+Door een optie `streepjes' in te schakelen, is het briefpapier van
+hulpstreepjes te voorzien.
+
+Volgens NEN-1026 heeft briefpapier een instelstreepje halverwege, niet
+voor vouwen in twee"en zoals hele volksstammen denken, maar voor het
+aanlijnen van de perforator. Aan de rechterzijde van het blad zijn
+twee vouwstreepjes, een voor vouwen in drie"en, en een voor vouwen in
+twee"en. Geen van beide bevindt zich op de helft of een-derde van de
+papierhoogte. Omdat enveloppen hoger zijn dan een A4-tje gedeeld door
+2 of~3 zou dat ook niet kunnen. Vensters, weet U wel?
+
+Ik ben uitgegaan van envelopformaten EN-C5 ($162\times229$mm voor een
+A4 in twee"en) en EN-DL ($110\times220$ voor een A4 in drie"en)
+volgens NEN-1025 en ISO 269-1979. Vouwstreepjes bevinden zich op
+105mm en 155mm onder de bovenrand van het papier.
+
+
+\section{Vervolgbladen}
+
+Boven elk vervolgblad komt het briefhoofd (mogelijk verkort, zie
+boven) en een verkorte vorm van de referentieregel; deze regel bevat
+het bladnummer.
+
+Als het briefhoofd met daaronder de `vervolgreferentieregel' (galgje!
+galgje!) te veel ruimte innemen, gaat de extra ruimte af van de
+teksthoogte. Voor dit mechanisme durf ik niet voor de volle
+achtien-en-een-half procent in te staan. Het lijkt in ieder geval te
+werken.
+
+
+\section{Opties}
+
+De optie `adresrechts' is boven al genoemd, evenals `streepjes';
+verder is er nog een optie `typhulp' die een hulplijntje voor het
+aanlijnen van het adres zet. Misschien leuk als je deze stijl gebruikt
+voor briefpapier dat daarna voor de typmachine gebruikt wordt.
+
+Belangrijker zijn natuurlijk de taalopties.
+
+Voor mensen met te goede of slechte ogen zijn er de 10- en 12-punts
+opties. Let op: de kopjes in de referentie- en voetregel blijven in
+\texttt{cmssq8} staan.
+
+Puur voor het genoegen van de implementator van de briefstijl is er de
+optie `USletter' die het papier 19.7 millimeter korter maakt.
+
+\section{Labels}
+
+Pijnlijk punt. Dit moet nog gedaan worden.
+\end{document}