summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/info/lshort/polish/src/things.tex
diff options
context:
space:
mode:
authorNorbert Preining <norbert@preining.info>2019-09-02 13:46:59 +0900
committerNorbert Preining <norbert@preining.info>2019-09-02 13:46:59 +0900
commite0c6872cf40896c7be36b11dcc744620f10adf1d (patch)
tree60335e10d2f4354b0674ec22d7b53f0f8abee672 /info/lshort/polish/src/things.tex
Initial commit
Diffstat (limited to 'info/lshort/polish/src/things.tex')
-rw-r--r--info/lshort/polish/src/things.tex986
1 files changed, 986 insertions, 0 deletions
diff --git a/info/lshort/polish/src/things.tex b/info/lshort/polish/src/things.tex
new file mode 100644
index 0000000000..8d9c16e584
--- /dev/null
+++ b/info/lshort/polish/src/things.tex
@@ -0,0 +1,986 @@
+% -- translate-file=il2-pl --
+%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%
+% Contents: Things you need to know (LShort2e Introduction)
+% File: things.tex (Polish translation)
+%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%
+
+\chapter{Podstawy, które warto znać}
+\begin{intro}
+ W~pierwszej części tego rozdziału przedstawimy krótko filozofię oraz
+ historię systemu \LaTeXe. W~części drugiej skoncentrujemy się na podstawowych
+ elementach dokumentu \LaTeX{}owego. Po przeczytaniu tego rozdziału
+ czytelnik powinien z~grubsza wiedzieć, jak działa {\LaTeX}, co jest
+ niezbędne do rozumienia materiału prezentowanego w~następnych
+ rozdziałach.
+\end{intro}
+
+\section{Nazwa programu}
+\subsection{\TeX}
+
+{\TeX} jest programem komputerowym stworzonym
+przez \index{Knuth Donald E.}Donalda E.~Knutha~\cite{texbook}.
+Jest przeznaczony do składu
+tekstów oraz wzorów matematycznych. Knuth rozpoczął pracę nad {\TeX}em
+w~1977 roku, aby wykorzystać potencjał składu cyfrowego, stosowanego
+wówczas na coraz szerszą skalę w~poligrafii. Miał też nadzieję, że uda
+się odwrócić tendencję do pogarszania się jakości typograficznej, co
+uwidaczniało się w~jego własnych książkach i~artykułach. W~używanej
+obecnie postaci {\TeX} został udostępniony w~roku 1982, a~niewielkie
+rozszerzenie, dotyczące ośmiobitowego kodowania znaków, pojawiło się
+w~roku 1989. {\TeX} ma renomę programu nadzwyczaj stabilnego,
+pracującego na różnego rodzaju sprzęcie oraz praktycznie wolnego od
+błędów. Numery wersji {\TeX}a zbiegają do liczby $\pi$, a~obecny wynosi
+3{,}14159.
+
+Słowo {\TeX} należy wymawiać ,,tech''. Zgłoska ,,ch'' ma związek z~tym,
+że znak X przypomina grecką literę ,,chi''. \TeX{} jest też pierwszą
+sylabą greckiego słowa texnologia (technologia). W~sytuacjach, w~których
+nie można zapisywać nazwy {\TeX} z~charakterystycznym obniżeniem litery~E,
+należy zamiennie używać wersji \texttt{TeX}.
+
+\subsection{\LaTeX}
+
+{\LaTeX} jest zestawem instrukcji (poleceń, makrodefinicji, makr)
+umożliwiających autorom złożenie i~wydrukowanie ich prac na
+najwyższym poziomie typograficznym.
+%!%{\LaTeX} jest zestawem poleceń, tak zwanych makr, umożliwiających
+%!%autorom składanie i~drukowanie prac na bardzo wysokim poziomie
+%!%typograficznym, w~predefiniowanej profesjonalnej szacie graficznej.
+Pierwszą wersję {\LaTeX}a opracował \index{Lamport Leslie}Leslie
+Lamport~\cite{manual}. Do formatowania dokumentu {\LaTeX}
+używa programu {\TeX}. Pielęgnacją dzisiejszych wersji \LaTeX{}a
+zajmuje się Frank Mittelbach\index{Mittelbach Frank}.
+
+Kilka lat temu pakiet \LaTeX{} został rozszerzony przez zespół o~nazwie
+\index{LaTeX3@\LaTeX 3}\LaTeX 3 (\Elang{\LaTeX 3 team}), kierowany przez
+\index{Mittelbach Frank}Franka Mittelbacha. Celem tego rozszerzenia było
+wprowadzenie kilku od dawna postulowanych ulepszeń oraz unifikacja
+rozmaitych odmian \LaTeX{}a, które rozpowszechniły się od chwili
+powstania kilkanaście lat wcześniej
+\LaTeX{}a w~wersji 2.09\index{LaTeX 2.09@\LaTeX{}2.09}. Nową wersję
+pakietu nazwano \index{LaTeX 2e@\LaTeXe}\LaTeXe, w~celu odróżnienia
+jej od wersji poprzednich. Niniejszy dokument opisuje właśnie \LaTeXe.
+
+Słowo {\LaTeX} należy wymawiać ,,lej-tech'' albo ,,la-tech.'' Jeżeli
+nie można zapisać symbolu {\LaTeX}, to zamiennie należy użyć zapisu
+\texttt{LaTeX}. {\LaTeXe} wymawiamy ,,la-tech dwa i'', a~zamienną
+wersją zapisu jest \texttt{LaTeX2e}.
+
+\section{Podstawy}
+\subsection{Autor, redaktor i~zecer}
+
+Aby wydać książkę, autor dostarcza maszynopis do wydawnictwa.
+W~wydawnictwie redaktor decyduje o~układzie graficznym dokumentu
+(szerokość szpalty, krój pisma, odstępy przed i~po tytułach
+rozdziałów~itd.). Redaktor zapisuje swoje decyzje w~maszynopisie,
+w~formie odpowiednich instrukcji, i~przekazuje go zecerowi. Na
+podstawie maszynopisu oraz~instrukcji zecer wykonuje skład.
+
+Redaktor-człowiek odgaduje, co miał na myśli autor, gdy zapisywał
+maszynopis. Wykorzystując swoje doświadczenie zawodowe, ustala, które
+miejsca w~maszynopisie oznaczają tytuły rozdziałów, podrozdziałów,
+cytaty, przykłady, wzory matematyczne itd.
+
+{\LaTeX} gra rolę redaktora, a~{\TeX} -- zecera. Z~tym że {\LaTeX}
+jest ,,zaledwie'' programem komputerowym i~dlatego potrzebuje dodatkowej
+pomocy autora, który powinien dostarczyć niezbędnych do składu
+informacji o~strukturze logicznej dokumentu. Informacje te autor zapisuje
+w~pliku źródłowym dokumentu jako ,,polecenia dla {\LaTeX}a''.
+
+Praca z~{\LaTeX}em zdecydowanie różni się od podejścia stosowanego
+w~procesorach tekstu typu \wi{\WYSIWYG}\footnote{ang.~\textit{What you
+ see is what you get} (dostaniesz to, co widzisz).}, takich jak
+{\MSWord} albo \prg{OpenOffice}. %% Corel WordPerfect.
+Pierwszy sposób można
+określić ,,formatowaniem logicznym''\index{formatowanie!logiczne}
+drugi -- ,,formatowaniem
+wizualnym''\index{formatowanie!wizualne}.
+Używając programów typu {\WYSIWYG}, autor decyduje
+interakcyjnie o~wyglądzie graficznym dokumentu, w~miarę dopisywania
+tekstu.
+Przez cały czas widzi na ekranie, jak tekst będzie wyglądał po wydrukowaniu.
+
+Używając {\LaTeX}a, nie można na ogół oglądać dokumentu w~jego
+ostatecznej postaci i~jednocześnie dopisywać tekstu. Można natomiast
+obejrzeć dokument na ekranie po przetworzeniu go {\LaTeX}em\footnote{Na
+ szybkim komputerze przetworzenie trwa często zaledwie kilka sekund.
+ Dysponując dużym ekranem, można jednocześnie wyświetlić okno z~plikiem
+ źródłowym oraz okno podglądu, otrzymując w~ten sposób system prawie
+ {\WYSIWYG}.}. Gdy jest już gotowy, można dokument wysłać na drukarkę.
+
+\subsection{Układ graficzny }
+
+Projektowanie książek jest sztuką. Amatorzy często popełniają poważny
+błąd, zakładając, że zaprojektowanie układu graficznego książki jest
+jedynie kwestią estetyki (jeżeli dokument ładnie wygląda, to jest dobrze
+złożony). Ponieważ dokumenty są przeznaczone do czytania, a~nie
+do powieszenia, jak obraz na ścianie w~galerii, to o~wiele większe
+znaczenie niż piękny wygląd ma łatwość czytania i~przyswajania tekstu.
+Przykłady:
+%
+\begin{itemize}
+\item stopień pisma oraz numerację rozdziałów, podrozdziałów i~punktów
+ należy ustalić tak, by czytelnik mógł się szybko zorientować
+ w~strukturze dokumentu;
+\item szerokość szpalty powinna być na tyle wąska, by czytelnik nie
+ musiał wytężać wzroku, wystarczająco jednak duża, aby tekst
+ elegancko wypełniał stronę.
+\end{itemize}
+%
+W~systemach wizualnych często powstają dokumenty przyjemne dla oka,
+chociaż pozbawione struktury albo wykazujące brak konsekwencji
+w~strukturze. {\LaTeX} zapobiega powstawaniu takich błędów, nakłaniając
+autora do określenia \emph{logicznej} struktury dokumentu. Do
+{\LaTeX}a należy dobór najodpowiedniejszego dla niej układu graficznego.
+
+\subsection{Zalety i~wady}
+
+Tematem często dyskutowanym, gdy użytkownicy programów typu
+\wi{\WYSIWYG} spotykają użytkowników {\LaTeX}a, są ,,\wi{zalety
+ {\LaTeX}a} w~porównaniu ze zwykłym procesorem tekstu'' albo na
+odwrót. Najlepiej podczas takich dyskusji siedzieć cicho. Czasami
+jednak nie ma ucieczki\dots
+
+Na wszelki wypadek trochę amunicji. Oto najważniejsze zalety
+{\LaTeX}a w~porównaniu ze zwykłymi procesorami tekstu:
+
+\begin{itemize}
+
+\item
+Dostępne są gotowe, przygotowane przez zawodowców
+%!%układy graficzne, dzięki
+szablony, dzięki
+zastosowaniu których dokumenty wyglądają ,,jak z~drukarni''.
+\item
+Wygodnie składa się wzory matematyczne.
+\item
+Do rozpoczęcia pracy wystarczy poznać zaledwie kilkanaście
+łatwych do zrozumienia instrukcji, określających strukturę logiczną
+dokumentu. Nie trzeba zaprzątać sobie głowy formatowaniem dokumentu.
+\item
+Nawet takie elementy jak: przypisy, odnośniki, spisy treści,
+spisy tabel, skorowidze oraz spisy bibliograficzne przygotowuje się
+bardzo łatwo.
+\item
+Istnieje wiele bezpłatnych pakietów poszerzających typograficzne
+możliwości {\LaTeX}a.
+Dostępne są na przykład pakiety umożliwiające wstawianie do
+dokumentów grafiki w~formacie \PostScript,
+tworzenie hipertekstowej wersji dokumentów w~formacie \acro{PDF} czy też
+przygotowanie spisów bibliograficznych według ściśle określonych
+reguł, obowiązujących w~różnych wydawnictwach. Opis wielu
+z~tych pakietów można znaleźć w~podręczniku~\companion.
+\item
+{\LaTeX} zachęca autorów do tworzenia dokumentów o~dobrze
+określonej strukturze.
+\item
+{\TeX} --~program formatujący używany przez \LaTeXe{} --~jest bezpłatny
+i~w~najwyższym stopniu przenośny. Dzięki temu można działać na
+praktycznie dowolnej platformie systemowo{\dywiz}sprzętowej.
+
+%
+% Add examples ...
+%
+\end{itemize}
+
+\medskip
+
+\noindent
+{\LaTeX} ma także pewne wady, chociaż ciężko mi
+znaleźć jakąkolwiek istotną. Jestem jednak pewien, że inne osoby
+wskażą ci ich setki\texttt{;-)}
+
+\begin{itemize}
+\item {\LaTeX} nie działa u~tych, którzy zaprzedali swoje dusze\ldots
+\item Chociaż przez zmianę niektórych parametrów można dostosowywać
+ predefiniowane układy graficzne do własnych potrzeb, to jednak
+ zaprojektowanie całkowicie nowego układu jest
+ pracochłonne\footnote{Plotki mówią, że jest to jeden z~ważniejszych
+ problemów, nad jakim pracują twórcy systemu
+ % \LaTeX3\index{LaTeX3@\LaTeX 3}.}.
+ % Uwaga (TP) powyższy zapis spowoduje wygenerowanie hasła:
+ % \indexentry{LaTeX3@\LaTeX 3}{4} (dwie spacje po LaTeX)
+ % co spowoduje, że makeindex posortuje to jako osobną pozycję
+ % to samo będzie jak wstawimy \index{} w \caption
+ % Z tego co mi się wydaje to taki `feature' LaTeXa
+ %
+\LaTeX3\index{LaTeX3@\protect\LaTeX 3}.}.
+\item Trudno jest tworzyć dokumenty o~nieokreślonej, bałaganiarskiej
+strukturze.
+\item Twój chomik może nie być w~stanie, mimo kilku obiecujących
+ kroków wstępnych, w~pełni pojąć koncepcję znakowania logicznego.
+\end{itemize}
+
+\section{Plik źródłowy}
+
+Plik źródłowy {\LaTeX}a to zwykły plik tekstowy (plik \acro{ASCII}).
+Taki plik można utworzyć w~dowolnym edytorze tekstowym.
+Powinien on zawierać tekst dokumentu oraz instrukcje dla {\LaTeX}a
+określające, jak tekst ma zostać złożony.
+
+\subsection{Odstępy}
+
+Znaki \emph{niewidoczne}\index{odstęp}, takie jak odstępy (spacje) lub
+znaki tabulacji, są przez {\LaTeX}a traktowane jednakowo -- jako
+odstęp. \emph{Kolejno} po sobie występujące znaki odstępu {\LaTeX}
+traktuje jak \emph{pojedynczy} odstęp. Znaki odstępu znajdujące się na
+początku wiersza są prawie zawsze ignorowane\index{odstęp!na początku
+ wiersza}. Pojedynczy koniec linii jest traktowany jak odstęp.
+
+Pusty wiersz pomiędzy dwoma wierszami tekstu oznacza koniec akapitu.
+Kolejno występujące puste wiersze {\LaTeX} traktuje jak jeden.
+Przykładem może być poniższy tekst. Po prawej stronie (w~ramce)
+przedstawiono wynik składu, a~po lewej -- zawartość pliku źródłowego.
+%
+\begin{example}
+Nie ma znaczenia, czy między słowami
+jest jedna czy więcej spacji.
+
+Pusty wiersz zakończył poprzedni
+akapit.
+\end{example}
+
+\subsection{Znaki specjalne}
+
+Niektóre znaki są zarezerwowane -- w~tym sensie, że albo mają dla
+\LaTeX{}a specjalne znaczenie, albo nie są dostępne we wszystkich
+standardowych krojach pisma. Użyte dosłownie w~pliku źródłowym nie
+pojawią się na wydruku, lecz (najczęściej) spowodują błąd podczas
+przetwarzania tekstu. Oto ich lista:
+%
+\begin{code}
+\verb.$ & % # _ { } ~ ^ \ . %$
+\end{code}
+%
+\noindent
+Znaki te można umieścić w~dokumencie pod warunkiem, że w~pliku źródłowym
+zostaną poprzedzone znakiem w-tył-ciacha
+(ang. \UKemph{backslash}\index{backslash}):
+%
+\begin{example}
+\$ \& \% \# \_ \{ \}
+\end{example}
+%
+\noindent
+Samego znaku w-tył-ciach \emph{nie można} wstawić do tekstu metodą
+podwojenia, kombinacja \verb|\\| jest bowiem poleceniem
+{\LaTeX}a, opisanym w~punkcie~\ref{just-paragraphs}. Znak w-tył-ciach
+można wstawić poleceniem \verb|$\backslash$|\index{w-tył-ciach}. Uwaga:
+znaki dolara są tu niezbędne, a~ich opuszczenie spowoduje błąd podczas
+przetwarzania.
+
+\subsection{Polecenia {\LaTeX}a}
+
+Polecenia\index{polecenie} {\LaTeX}a mogą wystąpić w~dwóch
+następujących odmianach:
+
+\begin{enumerate}
+\item
+\label{control-seqs}
+Instrukcji rozpoczynających się znakiem \wi{w-tył-ciach} ,,\verb|\|'',
+po którym występuje ciąg liter. Końcem instrukcji jest wówczas odstęp
+lub inny znak niebędący literą. W~nazwach instrukcji {\LaTeX}
+rozróżnia litery małe i~duże, nie można też w~nich używać polskich
+liter diakrytycznych.
+
+\item
+\label{control-chars}
+Instrukcji składających się ze znaku w-tył-ciach oraz \emph{jednego\/}
+znaku niebędącego literą.
+\end{enumerate}
+%%
+\label{whitespace}
+%%
+\noindent
+{\LaTeX} ignoruje znaki niewidoczne po instrukcji
+typu~\ref{control-seqs}. Jeżeli po instrukcji ma występować
+w~dokumencie
+odstęp\index{odstęp!po instrukcji}, to należy bezpośrednio po niej
+umieścić kolejno: parę nawiasów klamrowych \verb|{}| i~odstęp. Para
+znaków \verb|{}| zapobiega zignorowaniu przez {\LaTeX}a odstępu po
+nazwie instrukcji. Innym sposobem jest wstawienie specjalnej instrukcji
+\verb|\ | (tj.~w-tył-ciach i~spacja). Niektórzy zapobiegają
+,,połykaniu'' spacji w~jeszcze inny sposób, a~mianowicie
+otaczając nazwę instrukcji parą nawiasów \verb|{| i~\verb|}|.
+%
+\begin{example}
+Czytałem, że Knuth dzieli
+użytkowników systemu {\TeX} na
+\TeX{}ników oraz \TeX pertów.\\
+Dzisiaj jest \today.
+\end{example}
+%
+\noindent
+Niektóre instrukcje {\LaTeX}owe mają argumenty\index{argument}. Podaje
+się je w~nawiasach klamrowych \verb|{ }|, każdy w~osobnej parze
+nawiasów. Liczba oraz kolejność argumentów jest istotna i~wynika z~definicji
+instrukcji. Instrukcje mogą mieć także argumenty
+opcjonalne\index{argument!opcjonalny}, podawane w~nawiasach kwadratowych
+\verb|[ ]|. W~wypadku większej liczby argumentów opcjonalnych oddziela
+się je przecinkami. Kolejność argumentów opcjonalnych \emph{nie odgrywa roli}.
+
+Poniższe przykłady ilustrują postać instrukcji {\LaTeX}owych.
+Ich znaczenie jest tu nieistotne i~zostanie opisane później.
+%
+\begin{example}
+Możesz na mnie \textsl{polegać}!
+
+Tu wstaw zmianę wiersza.\newline
+Dziękuję.
+\end{example}
+
+\subsection{Komentarze\index{komentarz}}
+
+Po napotkaniu znaku \verb|%|\index{\%} {\LaTeX} ignoruje
+resztę bieżącego wiersza (łącznie ze znakiem końca wiersza) oraz
+znaki odstępu na początku następnego. Znak \verb|%|
+jest używany do umieszczania komentarzy i~dodatkowych
+informacji w~pliku źródłowym.
+ %
+\begin{example}
+Mao zmarł % sprawdzić!
+ w~1975 roku.
+\end{example}
+
+\noindent
+Znaku \verb+%+ używa się niekiedy do dzielenia bardzo
+długich linii w~pliku wejściowym, gdy niedozwolone jest użycie
+spacji lub złamanie wiersza.
+
+%% Tego nie tłumaczymy bo jest niepotrzebne i mylące
+%% [ pojawia się pojęcie pakietu, otoczenia]:
+%%For longer comments you could use the \ei{comment} environment
+%%provided by the \pai{verbatim} package. This means, that you have to add the
+%%line \verb|\usepackage{verbatim}| to the preamble of your document as
+%%explained below before you can use this command.
+%%
+%%\begin{example}
+%%This is another
+%%\begin{comment}
+%%rather stupid,
+%%but helpful
+%%\end{comment}
+%%example for embedding
+%%comments in your document.
+%%\end{example}
+%%
+%%Note that this won't work inside complex environments, like math for example.
+%%Takie komentarze nie są jednak dozwolone wewnątrz niektórych
+%%otoczeń, na przykład \verb|math|.
+
+\section{Struktura pliku źródłowego }
+
+{\LaTeX} oczekuje, że plik źródłowy posiada określoną strukturę.
+W~szczególności, każdy plik źródłowy składa się
+z~dwóch części: preambuły\index{preambuła} oraz części głównej.
+Preambuła powinna się rozpoczynać
+od instrukcji~\ci{documentclass}:
+%
+\begin{code}
+\verb|\documentclass{...}|
+\end{code}
+%
+Instrukcja ta określa rodzaj tworzonego dokumentu. Po niej można
+umieścić polecenia dotyczące stylu całego dokumentu oraz dołączyć
+pakiety poszerzające możliwości {\LaTeX}a.
+Pakiety dołącza się poleceniem\ci{usepackage}:
+%
+\begin{code}
+\verb|\usepackage{...}|
+\end{code}
+% Tu potrzebny akapit
+
+Część główna dokumentu zaczyna się od instrukcji
+\verb|\begin{document}|. Za nią znajduje się tekst dokumentu,
+ wzbogacony o~\LaTeX{}owe polecenia sterujące wyglądem. Na końcu
+ dokumentu musi występować polecenie \verb|\end{document}|. Tekst
+znajdujący się za tym poleceniem jest przez {\LaTeX}a ignorowany.
+
+Rysunek~\ref{mini} pokazuje zawartość minimalnego dokumentu
+{\LaTeX}owego. Użyte w~nim instrukcje \verb|\usepackage{...}|,
+niezbędne do składania
+w~języku polskim, omawiamy w~punkcie~\ref{int-support}.
+
+\begin{figure}[!bth]
+\begin{lined}{7.5cm}
+\begin{verbatim}
+\documentclass{article}
+\usepackage[MeX]{polski}
+% kodowanie: latin2, utf8 lub cp1250
+\usepackage[latin2]{inputenc}
+\begin{document}
+Małe jest piękne.
+\end{document}
+\end{verbatim}
+\end{lined}
+\caption{Zawartość minimalnego pliku źródłowego \label{mini}}
+\end{figure}
+
+Rysunek~\ref{document} przedstawia nieco bardziej rozbudowany plik
+źródłowy.
+
+\begin{figure}[!tbh]
+\begin{lined}{10.5cm}
+\begin{verbatim}
+\documentclass[a4paper,11pt]{article}
+\usepackage{latexsym}
+\usepackage[MeX]{polski}
+\usepackage[latin2]{inputenc}% ew. utf8 lub cp1250
+% Zdefiniowanie autora i~tytułu:
+\author{H.~Szczególny}
+\title{Minimalizm}
+\frenchspacing
+\begin{document}
+% Wstawienie autora i~tytułu do składu:
+\maketitle
+% Wstawienie spisu treści:
+\tableofcontents
+\section{Kilka spostrzeżeń na wstępie}
+Właśnie tu zaczyna się mój cudowny artykuł.
+\section{Na pożegnanie}
+\ldots{} A~tu się on kończy.
+\end{document}
+\end{verbatim}
+\end{lined}
+\caption[Przykład artykułu do czasopisma]{Przykład artykułu do
+ czasopisma. Użyte w~nim polecenia zostaną objaśnione
+ w~dalszej części. \label{document}}
+\end{figure}
+
+\section{Typowa sesja pracy z~\LaTeX{}em}
+
+Na pewno chciałbyś już sprawdzić, jak będzie wyglądał na papierze
+dokument z~przykładu \ref{mini}. Szczegółowy sposób uruchomienia
+{\LaTeX}a zależy od systemu operacyjnego, wersji i~upodobań
+użytkownika\footnote{O tym, jak zainstalować {\LaTeX}a, można
+ przeczytać na %stronie
+ \url{http://www.gust.org.pl}.}. {\LaTeX} ,,jako
+taki'' nie jest wyposażony w~zintegrowane środowisko graficzne
+(\acro{IDE}). Praca z~takim systemem polega na wydawaniu
+odpowiednich poleceń z~wiersza poleceń systemu operacyjnego.
+Oczywiście posługiwanie się {\LaTeX}em w~ten sposób jest na dłuższą
+metę niewygodne, niemniej do stworzenia pierwszego dokumentu nic więcej nie
+potrzeba. Dzięki temu będziesz też wiedział, co kryje się za guzikami,
+gdy później zainstalujesz jedno z~istniejących zintegrowanych środowisk
+graficznych do pracy z~{\LaTeX}em.
+
+\begin{enumerate}
+\item\label{edit:doc} Uruchom edytor i~wpisz %%do niego
+ tekst
+ z~przykładu~\ref{mini}. Zapisz dokument jako %%zwykły
+ tekstowy plik \acro{ASCII}. W~systemach typu Unix możesz do tego
+ użyć praktycznie dowolnego edytora. %%(joe, vi, emacs, itp.).
+ W~systemie {\MSWindows} musisz zapisać plik jako \emph{Zwykły tekst},
+ \emph{Dokument tekstowy} lub wybrać \emph{Wszystkie pliki} jako typ
+ dokumentu.
+% Zmiana:
+% Jeżeli możesz określić \emph{kodowanie}, to wybierz
+% \acro{ANSI}; nie zapisuj dokumentu w~kodowaniu \emph{Unicode},
+% ponieważ ,,standardowy'' {\LaTeX} nie potrafi go poprawnie
+% przetwarzać\footnote{Istnieją rozwiązania dla składania dokumentów
+% unikodowych. Najpełniejsze możliwości oferuje niedawno opublikowana
+% przez Jonathana Kew specjalna wersja \TeX{}a, o~nazwie XeTeX.
+% Potrafi ona przetwarzać dokumenty zakodowane w~unikodzie, a~także
+% generować skład z~użyciem unikodowych fontów OpenType.}.
+%
+W~różnych systemach obowiązują różne warianty kodowania polskich znaków.
+Najpopularniejsze z~tych wariantów, to:
+kodowanie wielobajtowe \emph{Unicode\/} (\MSWindows, nowe
+dystrybucje Linuksa), kodowanie \acro{CP}~1250 (\MSWindows) lub
+\acro{ISO}~8859-2 (Linux) albo jeszcze coś innego (np.~Mac).
+Dokładna postać wiersza \verb@\usepackage[...]{inputenc}@ zależy
+od wybranego kodowania; wewnątrz nawiasów kwadratowych należy wpisać
+albo
+\popti{utf8} jeżeli używamy \emph{Unicode\/}\index{Unicode}\footnote{%
+ Uwaga: {\LaTeX} potrafi przetwarzać dokumenty Unicodowe w~ograniczonym
+ zakresie, wystarczającym dla tekstów w~językach europejskich, ale
+ dalekim od kompletności.}, albo
+\popti{latin2} jeżeli korzystamy z~\acro{ISO}~8859-2
+lub też \popti{cp1250} jeżeli używamy \acro{CP}~1250\footnote{Wybierz
+kodowanie \acro{ANSI} aby zapisać dokument w~standardzie \acro{CP}~1250.}.
+Więcej informacji na temat kodowania znajdziesz w~punkcie~\ref{int-support}.
+% koniec zmian dot. unicode
+%
+ Nie używaj odstępów w~nazwie pliku, przynajmniej
+ na początku swojej przygody z~{\LaTeX}em, bo może ci to
+ skomplikować życie. Wybierając nazwę dla pliku, podaj jako jej
+ rozszerzenie \eei{.tex}.
+ Poprawną nazwą byłoby na przykład \ee{foo.tex}.
+%
+\item Uruchom program \prg{latex} na pliku utworzonym
+ w~punkcie~\ref{edit:doc}, wpisując w~wierszu
+ poleceń\footnote{Ponieważ ten sposób pracy jest zwykle nieznany
+ użytkownikom systemu {\MSWindows}, przypominamy, że wiersz poleceń
+ możemy uruchomić na przykład tak: wywołujemy \emph{Start}/\emph{Uruchom},
+ wpisujemy \prgi{cmd} lub \prgi{command} i~naciskamy klawisz
+ Enter.}:
+\begin{code}
+\begin{verbatim}
+latex foo.tex
+\end{verbatim}
+\end{code}
+ %%
+W~wypadku sukcesu zakończy się to utworzeniem pliku o~rozszerzeniu
+\eei{.dvi}\footnote{W~większości współczesnych dystrybucji systemu
+ {\TeX} dostępne jest polecenie
+ %\texttt{pdflatex foo.tex}
+ \prg{pdflatex}
+ do
+ generowania dokumentu w~formacie \acro{PDF}. Więcej na ten temat w~punkcie
+ \ref{sec:pdftex}.}. Polecenie trzeba powtórzyć kilka razy, by
+\LaTeX{} mógł utworzyć spis treści i/lub odsyłacze do pozycji
+bibliograficznych, rysunków, wzorów matematycznych
+%%, rozdziałów
+i~śródtytułów. Napotkawszy błąd w~dokumencie, {\LaTeX} zakończy
+jego przetwarzanie i~przejdzie do trybu dialogu
+z~użytkownikiem. Wpisanie \texttt{Ctrl-D} (lub \texttt{Ctrl-Z} % sprawdzić
+w~{\MSWindows}) w~tym trybie powoduje powrót na poziom
+wiersza poleceń.
+
+\item Teraz możesz obejrzeć plik \acro{DVI}. Jest na to kilka
+ sposobów. W~systemie typu Unix wyposażonym w~środowisko graficzne
+ X~Windows możesz wywołać:
+ %
+\begin{code}
+\begin{verbatim}
+xdvi foo.dvi &
+\end{verbatim}
+\end{code}
+ %
+W~systemie {\MSWindows} możesz skorzystać z~programu \prgi{yap} bądź
+innej przeglądarki plików \acro{DVI}. Możesz też przetworzyć plik
+\acro{DVI} do formatu {\PSi}\prgih{dvips}:
+ %
+\begin{code}
+\begin{verbatim}
+dvips -Pcmz foo.dvi -o foo.ps
+\end{verbatim}
+\end{code}
+ %
+Pliki w~formacie {\PSi} można oglądać i~drukować za pomocą programu
+\prgi{ghostscript}.
+
+Jeśli twoja dystrybucja {\LaTeX}a zawiera program \prgi{dvipdf}
+do konwersji plików \acro{DVI} na format \acro{PDF}, to
+spróbuj go wywołać, wpisując:
+ %%w~następujący sposób:
+ %%\looseness-3
+ %%
+\begin{code}
+\begin{verbatim}
+dvipdf foo.dvi
+\end{verbatim}
+\end{code}
+Pliki \acro{PDF} można oglądać i~drukować, korzystając z~programu Acrobat
+lub wspomnianego już \prgi{ghostscript}a.
+\end{enumerate}
+
+\section{Układ graficzny dokumentu}
+
+\subsection {Klasy dokumentów\label{sec:documentclass}}
+
+Na samym początku przetwarzania pliku źródłowego
+{\LaTeX} musi się dowiedzieć, jakiego typu dokument autor
+chce uzyskać. Określone jest to w~instrukcji \ci{documentclass}:
+%
+\begin{command}
+\ci{documentclass}\verb|[|\emph{opcje}\verb|]{|\emph{klasa}\verb|}|
+\end{command}
+%
+\noindent
+gdzie \emph{klasa} oznacza typ dokumentu.
+%W~tabeli~\ref{documentclasses}
+%zestawiono klasy dokumentów opisane w~niniejszym wprowadzeniu.
+%W~dystrybucji {\LaTeXe} znajdują się także inne klasy, między innymi
+%listy oraz slajdy\footnote{Do prac w~języku polskim znakomicie nadają
+% się klasy Marcina Wolińskiego\index{Woliński Marcin}
+% \texttt{mwart}, \texttt{mwrep}
+% i~\texttt{mwbook}. Generują
+% one skład bardziej zgodny z~polską tradycją typograficzną niż
+% standardowe klasy {\LaTeX}a. Por.~punkt~\ref{polski}.}.
+W~niniejszym wprowadzeniu opisano następujące klasy
+ze standardowej dystrybucji \LaTeXe\footnote{%
+W~dystrybucji {\LaTeXe} znajdują się także inne, rzadziej wykorzystywane
+klasy, np. \texttt{slides}\index{klasa!slides}
+do przygotowywania przeźroczy.
+%%Przeźrocza składane są bezszeryfowym krojem pisma. %<- nieistotne
+ Zamiast klasy standardowej
+ można do tworzenia slajdów zastosować pakiet
+\pai{foiltex}, dostępny pod adresem
+\CTAN{macros/latex/packages/supported/foiltex},
+bądź pakiet \pai{beamer}, spod adresu
+\CTAN{macros/latex/contrib/beamer} (krótkie wprowadzenie do
+pakietu \pai{beamer} zawiera punkt~\ref{sec:beamer}).}:
+\begin{description}
+\item [\normalfont\texttt{article}] artykuły, krótkie
+ opracowania\index{klasa!article}\ldots
+\item [\normalfont\texttt{report}] dłuższe opracowania, dysertacje
+magisterskie i~doktorskie\index{klasa!report}\ldots
+\item [\normalfont\texttt{book}] książki\index{klasa!book}.
+\item [\normalfont\texttt{letter}] listy\index{klasa!letter}.
+\end{description}
+
+\medskip
+\noindent
+Opcje\index{opcje}
+pozwalają zmieniać sposób działania klas.
+Poszczególne opcje rozdziela się
+przecinkami.
+%W~tablicy~\ref{options} zestawiono najczęściej
+%wykorzystywane opcje dla klas standardowych.
+Najczęściej
+wykorzystywane opcje dla klas standardowych to:
+%\begin{table}[!tb]
+%\caption{Ważniejsze opcje klas dokumentów\label{options} }
+%\begin{lined}{12cm}% było 12cm
+%
+\begin{description}
+\item[\normalfont\popti{10pt}, \popti{11pt}, \popti{12pt}] \quad
+ Ustalenie stopnia pisma dla tekstu zasadniczego dokumentu. Domyślną
+ wartością jest 10 punktów.
+
+\item[\normalfont\popti{a4paper}, \popti{letterpaper}, \ldots] \quad
+ Ustalenie wymiarów papieru. Wartością domyślną jest
+ \popti{letterpaper}. Inne dopuszczalne wartości to:
+ \popti{a5paper}, \popti{b5paper}, \popti{executivepaper}
+ i~\popti{legalpaper}.
+
+\item[\normalfont\popti{fleqn}] \quad
+Składanie wyeksponowanych wzorów matematycznych od lewego marginesu
+zamiast domyślnego centrowania.
+
+\item[\normalfont\popti{leqno}] \quad
+Umieszczanie numerów wzorów matematycznych na lewym marginesie
+zamiast domyślnie na prawym.
+
+\item[\normalfont\popti{titlepage}, \popti{notitlepage}] \quad
+ Pierwsza %z~wariantów
+ z~opcji powoduje, że {\LaTeX} składa tytuł (instrukcja
+ \texttt{maketitle}) oraz streszczenie (instrukcja \texttt{abstract})
+ na odzielnej stronie,
+ %drugi
+ druga -- że skład tekstu zaczyna się na stronie
+ tytułowej. W~klasie \texttt{article} tytuł i~streszczenie nie są
+ domyślnie składane na oddzielnych stronach, podczas gdy w~stylach
+ \texttt{report} i~\texttt{book} -- są.
+
+\item[\normalfont\popti{onecolumn}, \normalfont\popti{twocolumn}]
+ \quad Skład jedno- lub dwułamowy (dwukolumnowy).
+
+\item[\normalfont\popti{oneside}, \popti{twoside}] \quad
+ Druk na jednej lub
+ na dwóch stronach kartki papieru. W~klasach \texttt{article}
+ i~\texttt{report} domyślną opcją jest \popti{oneside}, natomiast
+ w~klasie \texttt{book} -- \popti{twoside}. Włączenie opcji
+ \popti{oneside} powoduje przy okazji, że {\LaTeX} nie wyrównuje
+ wysokości kolejnych stron, dopuszczając pewną ich zmienność.
+
+\item[\normalfont\popti{openright}, \popti{openany}] \quad Wybranie pierwszej
+ opcji powoduje, że tytuły rozdziałów będą umieszczane na stronach
+ nieparzystych. W~klasie \texttt{article} opcja nie ma znaczenia,
+ gdyż w~tej klasie nie jest zdefiniowane pojęcie rozdziału. W~klasie
+ \texttt{report} domyślną wartością jest \popti{openany}, a~w~klasie
+ book -- \popti{openright}.
+\end{description}
+%\end{lined}
+%\end{table}
+
+\medskip
+\noindent
+Przykład. Plik źródłowy może się rozpoczynać od następującej
+instrukcji\cih{documentclass}:
+%
+\begin{code}
+\begin{verbatim}
+\documentclass[11pt,twoside,a4paper]{article}
+\end{verbatim}
+\end{code}
+%
+\noindent
+W tym wypadku dokument zostanie złożony w~klasie \emph{article}, pismem
+w~stopniu \emph{11~punktów}, i~zostanie przygotowany
+do wydruku po \emph{dwóch} stronach
+kartki papieru formatu \emph{A4}.
+
+\subsection{Pakiety\index{pakiet}}
+
+Pakiety rozszerzają możliwości \LaTeX{}a. Sam {\LaTeX} nie ma na
+przykład instrukcji do dołączania grafiki, kolorowania tekstu, łamania
+dużych tabel itp. Do wykonywania tych zadań służą właśnie pakiety.
+Dołącza się je poleceniem:
+%
+\begin{command}
+\ci{usepackage}\verb|[|\emph{opcje}\verb|]{|\emph{pakiet}\verb|}|
+\end{command}
+%
+\noindent
+gdzie \emph{pakiet\/} oznacza nazwę pakietu, a~\emph{opcje} -- listę
+rozdzielonych przecinkami opcji. Część pakietów znajduje się
+w~podstawowej dystrybucji {\LaTeXe} (zobacz tabela~\ref{packages}),
+kolejnych kilkanaście, m.in. tak użyteczne jak
+\pai{babel} czy \pai{graphicx}, jest do niej \emph{obowiązkowo\/} dodawanych;
+pozostałe są rozpowszechniane oddzielnie. Gdy używamy {\LaTeX}a
+w~systemie, którym zarządza (dobry) administrator, to informacja
+o~dostępnych pakietach powinna się znajdować w~\guide. Podstawowym
+źródłem informacji o~{\LaTeX}u jest \companion. Zawiera on opis setek
+pakietów, a~także informuje, jak można pisać własne rozszerzenia
+{\LaTeX}a.
+
+Wartościowym źródłem informacji o~istniejących pakietach {\LaTeX}a jest
+\emph{{\TeX} Catalogue Online\/} Grahama Williamsa\index{Williams
+ Graham}~\cite{catalogue}, dostępny niestety tylko w~języku angielskim.
+Użytkownikom polskojęzycznym polecamy \emph{Wirtualną Akademię\/}
+Włodzimierza Macewicza\index{Macewicz Włodzimierz}~\cite{WAWM}.
+
+\begin{table}[!tb]
+\caption{Wybrane pakiety z~podstawowej
+ dystrybucji \LaTeX{}a\label{packages}
+}
+\begin{lined}{11cm}% było 11cm
+\begin{description}
+
+\item[\normalfont\pai{doc}]
+ Służy do drukowania dokumentacji pakietów
+ oraz innych części składowych {\LaTeX}a.
+ Opis znajduje się w~pliku \texttt{doc.dtx}%
+ \footnote{Plik ten powinien być zainstalowany w~twoim systemie. Aby
+ otrzymać z~niego plik \acro{DVI}, wystarczy w~katalogu z~prawem do
+ zapisu napisać \texttt{latex doc.dtx}. To samo stosuje się do innych
+ pakietów z~tej tabeli.}.
+
+\item[\normalfont\pai{exscale}] Umożliwia skalowanie fontów
+ matematycznych, tak by optycznie były zgodne z~otaczającym tekstem,
+ np.~w~tytułach rozdziałów. Opis w~\texttt{ltexscale.dtx}.
+
+\item[\normalfont\pai{fontenc}] Definiuje układ znaków, którego ma używać
+ \LaTeX. Opis w~punkcie~\ref{int-support} i~w~\texttt{ltoutenc.dtx}.
+
+\item[\normalfont\pai{ifthen}] Umożliwia korzystanie z~poleceń typu
+ \texttt{if... then do... otherwise do}. Opis w~\texttt{ifthen.dtx}
+ i~\cite{companion}.
+
+\item[\normalfont\pai{latexsym}] Udostępnia specjalny font symboliczny
+ (fonty \verb+lasy+). Opis w~\texttt{latexsym.dtx} i~\cite{companion}.
+
+\item[\normalfont\pai{makeidx}] Udostępnia polecenia do
+ przygotowywania skorowidzów. Opis w~punkcie~\ref{sec:indexing}
+ i~\cite{companion}.
+
+\item[\normalfont\pai{syntonly}] Powoduje, że dokument jest przetwarzany
+ bez składania czegokolwiek. Przydatny do szybkiego sprawdzenia, czy
+ dokument nie zawiera błędów. Opis w~\texttt{syntonly.dtx}
+ i~\cite{companion}.
+
+\item[\normalfont\pai{inputenc}] Definiuje układ znaków w~pliku
+ źródłowym, jak: \acro{ASCII}, \acro{ISO} Latin-1, \acro{ISO}
+ Latin-2, 437/850 \acro{IBM}, Apple Macintosh, Next, \acro{ANSI}-Windows,
+ itd.
+ %albo układ zdefiniowany przez użytkownika.
+ Opis w~\texttt{inputenc.dtx}.
+\end{description}
+\end{lined}
+\end{table}
+
+\subsection{Style strony}
+
+Typowa strona składa się z~trzech podstawowych części. Powyżej kolumny
+tekstu głównego znajduje się \emph{pagina górna} (główka), która może
+zawierać numer strony, tytuł rozdziału czy punktu. Poniżej kolumny
+tekstu znajduje się \emph{pagina dolna} (stopka). W~niniejszym
+wprowadzeniu pagina dolna jest pusta, górna natomiast zawiera numer
+strony oraz tytuł rozdziału na stronicach parzystych, a~tytuł punktu --
+na nieparzystych\footnote{Paginę zawierającą oprócz
+ kolejnego numeru kolumny (strony) także informację dotyczącą treści
+ tej kolumny drukarze
+ nazywają \emph{żywą paginą}\index{żywa pagina}.}.
+
+{\LaTeX} pozwala wybrać jeden z~trzech sposobów składania pagin.
+Służy do tego instrukcja:
+%
+\begin{command}
+\ci{pagestyle}\verb|{|\emph{styl}\verb|}|
+\end{command}
+ %%
+\noindent
+Dopuszczalne wartości argumentu \emph{styl\/}
+%zestawiono w~tabeli~\ref{pagestyles}.
+są następujące:
+
+%\begin{table}[!tb]
+%\caption{Standardowe style strony w~\LaTeX{}u\label{pagestyles} }
+%\begin{lined}{12cm} %% było 12cm
+\begin{description}
+
+\item[\normalfont\texttt{plain}] pagina górna jest pusta, a~pagina
+ dolna zawiera wycentrowany numer strony. Ten styl jest domyślny;
+
+\item[\normalfont\texttt{headings}] pagina górna zawiera numer strony
+ oraz tytuł, pagina dolna jest pusta;
+
+\item[\normalfont\texttt{empty}] pagina górna i~dolna są puste.
+
+\end{description}
+%\end{lined}
+%\end{table}
+%%
+\noindent
+Możliwa jest także zmiana stylu \emph{bieżącej} strony.
+Służy do tego polecenie:
+ %%
+\begin{command}
+\ci{thispagestyle}\verb|{|\emph{styl}\verb|}|
+\end{command}
+ %%
+Punkt~\ref{sec:fancyhdr} na stronie \pageref{sec:fancyhdr} niniejszego
+\emph{Wprowadzenia} oraz podręcznik~\cite{companion} w~punkcie~4.4 na
+stronie~54 zawierają więcej informacji o~paginach, w~szczególności
+o~sposobach samodzielnego definiowania ich wyglądu.
+
+\section{Nazwy plików związanych z~\LaTeX{}em\label{sec:latex-files}}
+
+Pracując z~\LaTeX{}em, szybko zauważysz, że na dysku pojawia się
+mnóstwo plików o~różnych rozszerzeniach nazwy, a~ty nie wiesz, co to
+za jedne. W~poniższym wykazie objaśniono rozmaite typy plików,
+z~którymi możesz się zetknąć. Wykaz ten nie pretenduje do kompletnego,
+dlatego napisz do nas, gdy napotkasz jakieś nowe rozszerzenie, które
+uznasz za %ważne i~
+warte opisania.
+ %%
+\begin{description}
+\item[\eei{.tex}] Plik źródłowy z~dokumentem w~notacji \LaTeX{}a bądź
+ zwykłego \TeX{}a. Można go kompilować programem \prg{latex} bądź,
+ odpowiednio, \prg{tex}.
+\item[\eei{.sty}] Pakiet makr \LaTeX{}owych. Plik tego typu można
+ dołączać do dokumentu \LaTeX{}owego, używając do tego celu
+ instrukcji \ci{usepackage}.
+\item[\eei{.dtx}] Udokumentowany \TeX{}. Jest to podstawowy format,
+ w~jakim dystrybuowane są style \LaTeX{}a. Skutkiem kompilacji pliku
+ tego typu jest broszurka z~udokumentowanymi makrami.
+\item[\eei{.ins}] Instalator dla plików \eei{.dtx}. Ściągając
+ z~sieci pakiet \LaTeX{}owy, otrzymasz na ogół pliki \eei{.dtx}
+ i~\eei{.ins}. Uruchomienie \LaTeX{}a na pliku \eei{.ins}
+ powoduje rozpakowanie pliku .dtx.
+\item[\eei{.cls}] Plik z~klasą \LaTeX{}a definiującą wygląd
+ składanych w~\LaTeX{}u dokumentów. Właśnie do tych plików odnosi się
+ występująca na początku dokumentu instrukcja \ci{documentclass}.
+\item[\eei{.fd}] Definicja niektórych właściwości fontów \LaTeX{}a.
+\end{description}
+
+\smallskip
+W~wyniku kompilacji dokumentu %{\LaTeX}owego
+powstają następujące pliki:
+%
+\begin{description}
+\item[\eei{.dvi}] \emph{Device Independent File\/} (plik niezależny od
+ urządzenia), będący wynikiem kompilacji pliku źródłowego przez
+ ,,tradycyjnego'' {\LaTeX}a\footnote{W~nowych wersjach systemu,
+ {\LaTeX} potrafi także generować dokumenty bezpośrednio w~formacie
+ \acro{PDF}. Więcej informacji na ten temat zawiera punkt~\ref{sec:pdftex}.}.
+ Zawartość plików \acro{DVI} możesz zobaczyć w~przeglądarce plików
+ \acro{DVI} albo posłać na drukarkę, korzystając z~programu
+ \prgi{dvips} albo innego programu o~podobnych funkcjach.
+\item[\eei{.pdf}] Portable Document Format (przenośny format
+ dokumentów). Zagadnienie generowania plików w~formacie \acro{PDF}
+ jest omawiane w~punkcie \ref{sec:pdftex}, zaczynającym się na
+ stronie \pageref{sec:pdftex}.
+\item[\eei{.log}] Zawiera szczegółowy raport z~tego, co się wydarzyło
+ podczas kompilacji: które pliki były przetwarzane, co szczególnego
+ i~ewentualnie jakie błędy \LaTeX{} w~nich znalazł, a~także -- jakie
+ pliki powstały w~wyniku kompilacji.
+\item[\eei{.toc}] Zawiera nagłówki rozdziałów i~punktów dokumentu. Jest
+ czytany przez {\LaTeX}a w~następnym przebiegu kompilacji,
+ w~celu wygenerowania spisu treści.
+\item[\eei{.lof}] Podobny do pliku \eei{.toc}, z~tym że zawiera
+ wykaz ilustracji.
+\item[\eei{.lot}] Tak samo, lecz dotyczy wykazu tabel.
+\item[\eei{.aux}] Inny plik pomocniczy, przenoszący informację
+ z~jednego przebiegu kompilacji do następnego. Jest używany między
+ innymi do magazynowania informacji związanej z~odsyłaczami
+ występującymi w~dokumencie.
+\item[\eei{.idx}] Jeśli dokument zawiera skorowidz, to w~tym pliku
+ {\LaTeX} zapisze wszystkie jego hasła. Do przetworzenia tego pliku
+ służy program \prgi{makeindex}
+ (lub \prgi{plmindex}, w~przypadku języka
+ polskiego). Więcej o~tworzeniu skorowidzów przeczytasz w~punkcie
+ \ref{sec:indexing} na stronie \pageref{sec:indexing}.
+\item[\eei{.ind}] Przetworzony plik \eei{.idx}, gotowy do włączenia
+ do dokumentu w~następnym cyklu kompilacji.
+\item[\eei{.ilg}] Sprawozdanie z~tego, co zrobił program \prgi{makeindex}.
+\end{description}
+
+
+\section{Duże dokumenty \label{sec:duze-d}}
+
+Pracując nad dużym dokumentem, wygodnie jest podzielić plik źródłowy
+na mniejsze części. W~{\LaTeX}u mamy dwie instrukcje ułatwiające pracę
+z~tak podzielonymi dokumentami. Pierwszą z~nich jest:
+%
+\begin{command}
+\ci{include}\verb|{|\emph{plik}\verb|}|
+\end{command}
+%
+\noindent
+Włącza ona do dokumentu zawartość innego pliku. Przed przetworzeniem,
+a~także po przetworzeniu zawartości włączanego pliku {\LaTeX} rozpoczyna
+nową stronę.
+
+Drugiej instrukcji używa się w~preambule. Pozwala ona wstawiać do
+tekstu jedynie wybrane pliki.
+%
+\begin{command}
+\ci{includeonly}\verb|{|\emph{plik1,plik2,...}\verb|}|
+\end{command}
+%
+\noindent
+Spośród instrukcji \ci{include} zostaną wykonane tylko te,
+które dotyczą plików wymienionych w~argumencie
+\ci{includeonly}. Uwaga: w~wykazie plików nie wolno używać odstępów;
+poszczególne pliki nalezy oddzielać wyłącznie przecinkiem!
+
+Polecenie \ci{include} rozpoczyna skład dołączanego tekstu od nowej
+strony. W~połączeniu z~poleceniem \ci{includeonly} w~preambule
+instrukcja \ci{include} umożliwia przetwarzanie wybranych
+plików bez zmiany miejsc łamania poszczególnych
+stron i~z~zachowaniem prawidłowej numeracji stron, rozdziałów, tabel
+itp. Czasami jednak rozpoczynanie składu od nowej strony
+nie jest pożądane. W~takiej sytuacji zamiast \ci{include}
+należy posłużyć się instrukcją:
+%
+\begin{command}
+\ci{input}\verb|{|\emph{plik}\verb|}|
+\end{command}
+%
+\noindent
+Wstawia ona zawartość podanego pliku już bez żadnych
+dodatkowych efektów.
+
+Argument poleceń \ci{input} i~\ci{include} może zawierać pełną ścieżkę
+do pliku, ale w~imię wygody i~przenośności nie należy używać ścieżek
+bezwzględnych.
+Na przykład:
+ %
+\begin{code}
+\begin{verbatim}
+\include{C:\Documents and Settings\elka\Moje dokumenty\r2.tex}
+\end{verbatim}
+\end{code}
+ %
+jest koszmarnym błędem w~większości dystrybucji {\LaTeX}a. Nawet
+jeżeli nasz {\LaTeX} wie, co oznacza specyficzny dla {\MSWindows}
+zapis \verb@C:\@, oraz poradzi sobie z~odstępami w~nazwach katalogów
+i~ze znakami~\verb@\@ (które w~tym wypadku nie są początkiem żadnego
+polecenia), to taki dokument przesłany komuś, kto będzie go kompilował
+w~systemie Linux, sprawi mu~mnóstwo problemów.
+Pamiętajmy: bez względu na to, jakiego systemu operacyjnego
+używamy, katalogi powinniśmy oddzielać znakiem \verb@/@.
+
+\endinput
+
+%%% Local Variables:
+%%% mode: latex
+%%% TeX-master: "lshort2e"
+%%% coding: latin-2
+%%% case-fold-search: nil
+%%% LocalWords: ghostscript acrobat makeindex plmindex
+%%% ispell-local-dictionary: "polish"
+%%% End: