path: root/Master/texmf-dist/tex/plain/plipsum/plipsum.tex

%% This is file `plipsum.tex'
%% generated with the notangle utility.
%% The original source file was: plipsum.nw.
%% Copyright (C) 2013 by Sergio Spina
\def\PLversion{4}
\def\PLrevision{3}
\def\PLrevisiondate{2013/05/08}
\chardef\beforeplipsumatcatcode=\the\catcode`@
\catcode`@=11
\def\@message#1{{\newlinechar`\^^J\message{#1}}}
\def\@errmessage#1{{\newlinechar`\^^J\errmessage{#1}}}
\@message{^^JP-lipsum version
\PLversion.\PLrevision\space-- revision \PLrevisiondate^^J}
\newcount\c@parnumber \c@parnumber=0
\def\create@par{\advance\c@parnumber by1
\expandafter\def\csname plips@\romannumeral\the\c@parnumber\endcsname}
\def\@par{\par}
\def\nopar{\let\@par\space}
\create@par{Quid enim necesse est, tamquam meretricem in matronarum coetum, sic
voluptatem in virtutum concilium adducere? Nunc dicam de voluptate, nihil
scilicet novi, ea tamen, quae te ipsum probaturum esse confidam. Iam quae
corporis sunt, ea nec auctoritatem cum animi partibus, comparandam et
cognitionem habent faciliorem. Si qua in iis corrigere voluit, deteriora fecit.
Polemoni et iam ante Aristoteli ea prima visa sunt, quae paulo ante dixi. Neque
solum ea communia, verum etiam paria esse dixerunt. Non enim quaero quid verum,
sed quid cuique dicendum sit. Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui
habent ad virtutem progressionis aliquantum. A primo, ut opinor, animantium
ortu petitur origo summi boni. Nam si quae sunt aliae, falsum est omnis animi
voluptates esse e corporis societate. Quod est, ut dixi, habere ea, quae
secundum naturam sint, vel omnia vel plurima et maxima. Praetereo multos, in
bis doctum hominem et suavem, Hieronymum, quem iam cur Peripateticum appellem
nescio.\@par}
\create@par{Qua ex cognitione facilior facta est investigatio rerum
occultissimarum. Conclusum est enim contra Cyrenaicos satis acute, nihil ad Epicurum. Quid, cum volumus nomina eorum, qui quid gesserint, nota nobis esse, parentes, patriam, multa praeterea minime necessaria? Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Cum ageremus, inquit, vitae beatum et eundem supremum diem, scribebamus haec. Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere? Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Minime vero probatur huic disciplinae, de qua loquor, aut iustitiam aut amicitiam propter utilitates adscisci aut probari. Ut ei, qui iucunde vixerit annos decem, si aeque vita iucunda menstrua addatur, quia momentum aliquod habeat ad iucundum accessio, bonum sit; Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. Nunc dicam de voluptate, nihil scilicet novi, ea tamen, quae te ipsum probaturum esse confidam. Quarum ambarum rerum cum medicinam pollicetur, luxuriae licentiam pollicetur.\@par}
\create@par{Alia quaedam dicent, credo, magna antiquorum esse peccata, quae ille veri investigandi cupidus nullo modo ferre potuerit. Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Quid autem habent admirationis, cum prope accesseris? Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. Quos nisi redarguimus, omnis virtus, omne decus, omnis vera laus deserenda est. Vide, ne magis, inquam, tuum fuerit, cum re idem tibi, quod mihi, videretur, non nova te rebus nomina inponere. Quorum sine causa fieri nihil putandum est. Verum esto: verbum ipsum voluptatis non habet dignitatem, nec nos fortasse intellegimus. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Quid enim me prohiberet Epicureum esse, si probarem, quae ille diceret? Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Deinceps videndum est, quoniam satis apertum est sibi quemque natura esse carum, quae sit hominis natura.\@par}
\create@par{Nam memini etiam quae nolo, oblivisci non possum quae volo. Cum vero paulum processerunt, lusionibus vel laboriosis delectantur, ut ne verberibus quidem deterreri possint, eaque cupiditas agendi aliquid adolescit una cum aetatibus. Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Bonum incolumis acies: misera caecitas. Cur tantas regiones barbarorum pedibus obiit, tot maria transmisit? Et quidem Arcesilas tuus, etsi fuit in disserendo pertinacior, tamen noster fuit; Hoc dictum in una re latissime patet, ut in omnibus factis re, non teste moveamur. Itaque eos id agere, ut a se dolores, morbos, debilitates repellant. Non elogia monimentorum id significant, velut hoc ad portam: Hunc unum plurimae consentiunt gentes populi primarium fuisse virum. Iam quae corporis sunt, ea nec auctoritatem cum animi partibus, comparandam et cognitionem habent faciliorem. Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere.\@par}
\create@par{Ita enim vivunt quidam, ut eorum vita refellatur oratio. Sed eum qui audiebant, quoad poterant, defendebant sententiam suam. Quid, si non sensus modo ei sit datus, verum etiam animus hominis? Stulti autem malorum memoria torquentur, sapientes bona praeterita grata recordatione renovata delectant. Non enim hilaritate nec lascivia nec risu aut ioco, comite levitatis, saepe etiam tristes firmitate et constantia sunt beati. Unum nescio, quo modo possit, si luxuriosus sit, finitas cupiditates habere. Cum audissem Antiochum, Brute, ut solebam, cum M. Nonne videmus quanta perturbatio rerum omnium consequatur, quanta confusio? Virtutibus igitur rectissime mihi videris et ad consuetudinem nostrae orationis vitia posuisse contraria. Cur igitur easdem res, inquam, Peripateticis dicentibus verbum nullum est, quod non intellegatur? Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Ut optime, secundum naturam affectum esse possit.\@par}
\create@par{At quanta conantur! Mundum hunc omnem oppidum esse nostrum! Incendi igitur eos, qui audiunt, vides. Quid, cum volumus nomina eorum, qui quid gesserint, nota nobis esse, parentes, patriam, multa praeterea minime necessaria? Fieri, inquam, Triari, nullo pacto potest, ut non dicas, quid non probes eius, a quo dissentias. Sed finge non solum callidum eum, qui aliquid improbe faciat, verum etiam praepotentem, ut M. Illud dico, ea, quae dicat, praeclare inter se cohaerere. Aberat omnis dolor, qui si adesset, nec molliter ferret et tamen medicis plus quam philosophis uteretur. Quibus autem in rebus tanta obscuratio non fit, fieri tamen potest, ut id ipsum, quod interest, non sit magnum. Si quicquam extra virtutem habeatur in bonis. Nam illud quidem adduci vix possum, ut ea, quae senserit ille, tibi non vera videantur. Et nunc quidem quod eam tuetur, ut de vite potissimum loquar, est id extrinsecus; Nec vero pietas adversus deos nec quanta iis gratia debeatur sine explicatione naturae intellegi potest.\@par}
\create@par{Non enim, si omnia non sequebatur, idcirco non erat ortus illinc. Portenta haec esse dicit, neque ea ratione ullo modo posse vivi; Quem ad modum quis ambulet, sedeat, qui ductus oris, qui vultus in quoque sit? Theophrasti igitur, inquit, tibi liber ille placet de beata vita? Quarum cum una sit, qua mores conformari putantur, differo eam partem, quae quasi stirps ets huius quaestionis. Bona autem corporis huic sunt, quod posterius posui, similiora. Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Nihil enim desiderabile concupiscunt, plusque in ipsa iniuria detrimenti est quam in iis rebus emolumenti, quae pariuntur iniuria. Ut proverbia non nulla veriora sint quam vestra dogmata. Quaeque de virtutibus dicta sunt, quem ad modum eae semper voluptatibus inhaererent, eadem de amicitia dicenda sunt. Tum Torquatus: Prorsus, inquit, assentior;\@par}
\create@par{Cur fortior sit, si illud, quod tute concedis, asperum et vix ferendum putabit? Tu quidem reddes; Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Nunc dicam de voluptate, nihil scilicet novi, ea tamen, quae te ipsum probaturum esse confidam. Ita fit beatae vitae domina fortuna, quam Epicurus ait exiguam intervenire sapienti. Themistocles quidem, cum ei Simonides an quis alius artem memoriae polliceretur, Oblivionis, inquit, mallem. Qui si ea, quae dicit, ita sentiret, ut verba significant, quid inter eum et vel Pyrrhonem vel Aristonem interesset? Hunc ipsum Zenonis aiunt esse finem declarantem illud, quod a te dictum est, convenienter naturae vivere. Semper enim ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur. Fieri, inquam, Triari, nullo pacto potest, ut non dicas, quid non probes eius, a quo dissentias. Ne amores quidem sanctos a sapiente alienos esse arbitrantur. Si longus, levis dictata sunt.\@par}
\create@par{Stoici autem, quod finem bonorum in una virtute ponunt, similes sunt illorum; Quod praeceptum quia maius erat, quam ut ab homine videretur, idcirco assignatum est deo. Expectoque quid ad id, quod quaerebam, respondeas. Et quidem saepe quaerimus verbum Latinum par Graeco et quod idem valeat; Tum ego: Non mehercule, inquam, soleo temere contra Stoicos, non quo illis admodum assentiar, sed pudore impedior; Idem etiam dolorem saepe perpetiuntur, ne, si id non faciant, incidant in maiorem. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Sed non alienum est, quo facilius vis verbi intellegatur, rationem huius verbi faciendi Zenonis exponere. Quodsi Graeci leguntur a Graecis isdem de rebus alia ratione compositis, quid est, cur nostri a nostris non legantur? Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis? Quis enim confidit semper sibi illud stabile et firmum permansurum, quod fragile et caducum sit? Sed utrum hortandus es nobis, Luci, inquit, an etiam tua sponte propensus es?\@par}
\create@par{Est enim perspicuum nullam artem ipsam in se versari, sed esse aliud artem ipsam, aliud quod propositum sit arti. Nam cum Academicis incerta luctatio est, qui nihil affirmant et quasi desperata cognitione certi id sequi volunt, quodcumque veri simile videatur. Mihi enim erit isdem istis fortasse iam utendum. Eorum enim omnium multa praetermittentium, dum eligant aliquid, quod sequantur, quasi curta sententia; Sin kakan malitiam dixisses, ad aliud nos unum certum vitium consuetudo Latina traduceret. Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; Potius ergo illa dicantur: turpe esse, viri non esse debilitari dolore, frangi, succumbere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Age sane, inquam. Ita multo sanguine profuso in laetitia et in victoria est mortuus. Et quidem illud ipsum non nimium probo et tantum patior, philosophum loqui de cupiditatibus finiendis. Quid, cum fictas fabulas, e quibus utilitas nulla elici potest, cum voluptate legimus?\@par}
\create@par{Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur. In quibus doctissimi illi veteres inesse quiddam caeleste et divinum putaverunt. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Sin est etiam corpus, ista explanatio naturae nempe hoc effecerit, ut ea, quae ante explanationem tenebamus, relinquamus. Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. Nihil est enim, de quo aliter tu sentias atque ego, modo commutatis verbis ipsas res conferamus. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Esse enim quam vellet iniquus iustus poterat inpune. Ita similis erit ei finis boni, atque antea fuerat, neque idem tamen; Nec vero umquam summum bonum assequi quisquam posset, si omnia illa, quae sunt extra, quamquam expetenda, summo bono continerentur. Sin tantum modo ad indicia veteris memoriae cognoscenda, curiosorum. Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur;\@par}
\create@par{Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Quid, cum fictas fabulas, e quibus utilitas nulla elici potest, cum voluptate legimus? Aut pertinacissimus fueris, si in eo perstiteris ad corpus ea, quae dixi, referri, aut deserueris totam Epicuri voluptatem, si negaveris. Quid affers, cur Thorius, cur Caius Postumius, cur omnium horum magister, Orata, non iucundissime vixerit? Quia, si mala sunt, is, qui erit in iis, beatus non erit. Si quae forte-possumus. Tantum dico, magis fuisse vestrum agere Epicuri diem natalem, quam illius testamento cavere ut ageretur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Haec bene dicuntur, nec ego repugno, sed inter sese ipsa pugnant. Quid censes in Latino fore? Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. Tum ille: Tu autem cum ipse tantum librorum habeas, quos hic tandem requiris? Hic nihil fuit, quod quaereremus.\@par}
\create@par{Nam prius a se poterit quisque discedere quam appetitum earum rerum, quae sibi conducant, amittere. Quamquam non negatis nos intellegere quid sit voluptas, sed quid ille dicat. Venit enim mihi Platonis in mentem, quem accepimus primum hic disputare solitum; Tum Torquatus: Prorsus, inquit, assentior; Quid enim de amicitia statueris utilitatis causa expetenda vides. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Quae iam oratio non a philosopho aliquo, sed a censore opprimenda est. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Illa enim, quae prosunt aut quae nocent, aut bona sunt aut mala, quae sint paria necesse est. Est autem situm in nobis ut et adversa quasi perpetua oblivione obruamus et secunda iucunde ac suaviter meminerimus. Ergo in utroque exercebantur, eaque disciplina effecit tantam illorum utroque in genere dicendi copiam. Cur igitur, cum de re conveniat, non malumus usitate loqui?\@par}
\create@par{Ne discipulum abducam, times. Itaque ne iustitiam quidem recte quis dixerit per se ipsam optabilem, sed quia iucunditatis vel plurimum afferat. Quid enim mihi potest esse optatius quam cum Catone, omnium virtutum auctore, de virtutibus disputare? At cum de plurimis eadem dicit, tum certe de maximis. Ex quo intellegitur nec intemperantiam propter se esse fugiendam temperantiamque expetendam, non quia voluptates fugiat, sed quia maiores consequatur. Propter nos enim illam, non propter eam nosmet ipsos diligimus. Sic enim maiores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in deo nominaverunt. Haec qui audierit, ut ridere non curet, discedet tamen nihilo firmior ad dolorem ferendum, quam venerat. Quae etsi mihi nullo modo probantur, tamen Democritum laudatum a ceteris ab hoc, qui eum unum secutus esset, nollem vituperatum. Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Huic mori optimum esse propter desperationem sapientiae, illi propter spem vivere.\@par}
\create@par{Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere? Nescio quo modo praetervolavit oratio. Quis est enim, in quo sit cupiditas, quin recte cupidus dici possit? Respondebo me non quaerere, inquam, hoc tempore quid virtus efficere possit, sed quid constanter dicatur, quid ipsum a se dissentiat. Quid in isto egregio tuo officio et tanta fide-sic enim existimo-ad corpus refers? Quorum sine causa fieri nihil putandum est. Semper enim ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur. Summum a vobis bonum voluptas dicitur. Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. De hominibus dici non necesse est. Si ad corpus pertinentibus, rationes tuas te video compensare cum istis doloribus, non memoriam corpore perceptarum voluptatum; Verum enim diceret, idque Socratem, qui voluptatem nullo loco numerat, audio dicentem, cibi condimentum esse famem, potionis sitim.\@par}
\create@par{Quae adhuc, Cato, a te dicta sunt, eadem, inquam, dicere posses, si sequerere Pyrrhonem aut Aristonem. At certe gravius. Nihil enim iam habes, quod ad corpus referas; Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? Quis nostrum dixerit, quos non pudet ea, quae Stoici aspera dicunt, mala dicere, melius esse turpiter aliquid facere cum voluptate quam honeste cum dolore? Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Utrum igitur tibi litteram videor an totas paginas commovere? Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. Intellegi quidem, ut propter aliam quampiam rem, verbi gratia propter voluptatem, nos amemus; Utrum igitur tibi non placet, inquit, virtutisne tantam esse vim, ut ad beate vivendum se ipsa contenta sit? Ne tum quidem te respicies et cogitabis sibi quemque natum esse et suis voluptatibus? Confecta res esset. Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem;\@par}
\create@par{Quae diligentissime contra Aristonem dicuntur a Chryippo. Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Sed nimis multa. Quid ad utilitatem tantae pecuniae? Res tota, Torquate, non doctorum hominum, velle post mortem epulis celebrari memoriam sui nominis. Sed tamen omne, quod de re bona dilucide dicitur, mihi praeclare dici videtur. Quid enim me prohiberet Epicureum esse, si probarem, quae ille diceret? Itaque eos id agere, ut a se dolores, morbos, debilitates repellant. Quod etsi ingeniis magnis praediti quidam dicendi copiam sine ratione consequuntur, ars tamen est dux certior quam natura. Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis.\@par}
\create@par{Itaque et manendi in vita et migrandi ratio omnis iis rebus, quas supra dixi, metienda. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hic ego: Etsi facit hic quidem, inquam, Piso, ut vides, ea, quae praecipis, tamen mihi grata hortatio tua est. His singulis copiose responderi solet, sed quae perspicua sunt longa esse non debent. Ita finis bonorum existit secundum naturam vivere sic affectum, ut optime is affici possit ad naturamque accommodatissime. An dolor longissimus quisque miserrimus, voluptatem non optabiliorem diuturnitas facit? Id est enim, de quo quaerimus. Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. Post enim Chrysippum eum non sane est disputatum. Dicam, inquam, et quidem discendi causa magis, quam quo te aut Epicurum reprehensum velim. At quanta conantur! Mundum hunc omnem oppidum esse nostrum! Incendi igitur eos, qui audiunt, vides. Non modo carum sibi quemque, verum etiam vehementer carum esse?\@par}
\create@par{Quae cum praeponunt, ut sit aliqua rerum selectio, naturam videntur sequi; Crassus fuit, qui tamen solebat uti suo bono, ut hodie est noster Pompeius, cui recte facienti gratia est habenda; Ex quo intellegitur nec intemperantiam propter se esse fugiendam temperantiamque expetendam, non quia voluptates fugiat, sed quia maiores consequatur. Praeclare Laelius, et recte sofñw, illudque vere: O Publi, o gurges, Galloni! es homo miser, inquit. Quid, si reviviscant Platonis illi et deinceps qui eorum auditores fuerunt, et tecum ita loquantur? Quid enim ab antiquis ex eo genere, quod ad disserendum valet, praetermissum est? Non enim, si omnia non sequebatur, idcirco non erat ortus illinc. Sed ea mala virtuti magnitudine obruebantur. Quid, si reviviscant Platonis illi et deinceps qui eorum auditores fuerunt, et tecum ita loquantur? Si ad corpus pertinentibus, rationes tuas te video compensare cum istis doloribus, non memoriam corpore perceptarum voluptatum;\@par}
\create@par{Crasso, quem semel ait in vita risisse Lucilius, non contigit, ut ea re minus agelastoj ut ait idem, vocaretur. Is cum arderet podagrae doloribus visitassetque hominem Charmides Epicureus perfamiliaris et tristis exiret, Mane, quaeso, inquit, Charmide noster; Potius ergo illa dicantur: turpe esse, viri non esse debilitari dolore, frangi, succumbere. Quia dolori non voluptas contraria est, sed doloris privatio. Addo etiam illud, multa iam mihi dare signa puerum et pudoris et ingenii, sed aetatem vides. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Is enim, qui occultus et tectus dicitur, tantum abest ut se indicet, perficiet etiam ut dolere alterius improbe facto videatur. Perspicuum est enim, nisi aequitas, fides, iustitia proficiscantur a natura, et si omnia haec ad utilitatem referantur, virum bonum non posse reperiri; Crassus fuit, qui tamen solebat uti suo bono, ut hodie est noster Pompeius, cui recte facienti gratia est habenda;\@par}
\create@par{Nec vero pietas adversus deos nec quanta iis gratia debeatur sine explicatione naturae intellegi potest. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Non risu potius quam oratione eiciendum? Non igitur potestis voluptate omnia dirigentes aut tueri aut retinere virtutem. Hi curatione adhibita levantur in dies, valet alter plus cotidie, alter videt. Quae enim dici Latine posse non arbitrabar, ea dicta sunt a te verbis aptis nec minus plane quam dicuntur a Graecis. Quam si explicavisset, non tam haesitaret. Illa sunt similia: hebes acies est cuipiam oculorum, corpore alius senescit;\@par}
\create@par{Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. Illud quaero, quid ei, qui in voluptate summum bonum ponat, consentaneum sit dicere. Hos contra singulos dici est melius. Semper enim ita adsumit aliquid, ut ea, quae prima dederit, non deserat. Sin laboramus, quis est, qui alienae modum statuat industriae? Quas enim kakaw Graeci appellant, vitia malo quam malitias nominare. Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Non ego tecum iam ita iocabor, ut isdem his de rebus, cum L. Sin autem ad animum, falsum est, quod negas animi ullum esse gaudium, quod non referatur ad corpus. Nam, ut saepe iam dixi, in infirma aetate inbecillaque mente vis naturae quasi per caliginem cernitur; Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? Quod si ita se habeat, non possit beatam praestare vitam sapientia. An, si id probas, fieri ita posse negas, ut ii, qui virtutis compotes sint, etiam malis quibusdam affecti beati sint?\@par}
\create@par{Ne amores quidem sanctos a sapiente alienos esse arbitrantur. Quae est quaerendi ac disserendi, quae logikh dicitur, iste vester plane, ut mihi quidem videtur, inermis ac nudus est. Quae cum essent dicta, finem fecimus et ambulandi et disputandi. Incommoda autem et commoda-ita enim estmata et dustmata appello-communia esse voluerunt, paria noluerunt. Sed nonne merninisti licere mihi ista probare, quae sunt a te dicta? Sed utrum hortandus es nobis, Luci, inquit, an etiam tua sponte propensus es? Si est nihil nisi corpus, summa erunt illa: valitudo, vacuitas doloris, pulchritudo, cetera. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Quare attendo te studiose et, quaecumque rebus iis, de quibus hic sermo est, nomina inponis, memoriae mando; Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere.\@par}
\create@par{Nam haec ipsa mihi erunt in promptu, quae modo audivi, nec ante aggrediar, quam te ab istis, quos dicis, instructum videro. Sed non sunt in eo genere tantae commoditates corporis tamque productae temporibus tamque multae. Estne, quaeso, inquam, sitienti in bibendo voluptas? Quo modo autem philosophus loquitur? Primum in nostrane potestate est, quid meminerimus? Et quidem, Cato, hanc totam copiam iam Lucullo nostro notam esse oportebit; Etiam inchoatum, ut, si iuste depositum reddere in recte factis sit, in officiis ponatur depositum reddere; Frater et T. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Sed hoc summum bonum, quod tertia significatione intellegitur, eaque vita, quae ex summo bono degitur, quia coniuncta ei virtus est. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur.\@par}
\create@par{Ad eas enim res ab Epicuro praecepta dantur. Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis? Sed id ne cogitari quidem potest quale sit, ut non repugnet ipsum sibi. Videsne igitur Zenonem tuum cum Aristone verbis concinere, re dissidere, cum Aristotele et illis re consentire, verbis discrepare? Ista ipsa, quae tu breviter: regem, dictatorem, divitem solum esse sapientem, a te quidem apte ac rotunde; Philosophi autem in suis lectulis plerumque moriuntur. Atqui, inquit, si Stoicis concedis ut virtus sola, si adsit vitam efficiat beatam, concedis etiam Peripateticis. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Fatebuntur Stoici haec omnia dicta esse praeclare, neque eam causam Zenoni desciscendi fuisse. Atque ut a corpore ordiar, videsne ut, si quae in membris prava aut debilitata aut inminuta sint, occultent homines? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.\@par}
\create@par{Quo minus animus a se ipse dissidens secumque discordans gustare partem ullam liquidae voluptatis et liberae potest. Illi enim inter se dissentiunt. Nam constitui virtus nullo modo potesti nisi ea, quae sunt prima naturae, ut ad summam pertinentia tenebit. Et hanc quidem primam exigam a te operam, ut audias me quae a te dicta sunt refellentem. Et quoniam haec deducuntur de corpore quid est cur non recte pulchritudo etiam ipsa propter se expetenda ducatur? Decius, princeps in ea familia consulatus, cum se devoverat et equo admisso in mediam aciem Latinorum irruebat, aliquid de voluptatibus suis cogitabat? Haec mihi videtur delicatior, ut ita dicam, molliorque ratio, quam virtutis vis gravitasque postulat. Iam id ipsum absurdum, maximum malum neglegi. Quis Aristidem non mortuum diligit? Nos quidem Virtutes sic natae sumus, ut tibi serviremus, aliud negotii nihil habemus. Quae cum dixissem, Habeo, inquit Torquatus, ad quos ista referam, et, quamquam aliquid ipse poteram, tamen invenire malo paratiores.\@par}
\create@par{Contemnit enim disserendi elegantiam, confuse loquitur. Quo studio cum satiari non possint, omnium ceterarum rerum obliti níhil abiectum, nihil humile cogitant; Quae cum magnifice primo dici viderentur, considerata minus probabantur. Scripta sane et multa et polita, sed nescio quo pacto auctoritatem oratio non habet. Sed ad haec, nisi molestum est, habeo quae velim. Cur deinde Metrodori liberos commendas? At enim hic etiam dolore. Licet hic rursus ea commemores, quae optimis verbis ab Epicuro de laude amicitiae dicta sunt. Hoc mihi cum tuo fratre convenit. Venit enim mihi Platonis in mentem, quem accepimus primum hic disputare solitum; Atque etiam valítudinem, vires, vacuitatem doloris non propter utilitatem solum, sed etiam ipsas propter se expetemus. Cur fortior sit, si illud, quod tute concedis, asperum et vix ferendum putabit? Stuprata per vim Lucretia a regis filio testata civis se ipsa interemit. Inscite autem medicinae et gubernationis ultimum cum ultimo sapientiae comparatur.\@par}
\create@par{Sed tempus est, si videtur, et recta quidem ad me. Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? Stuprata per vim Lucretia a regis filio testata civis se ipsa interemit. Sed dum efficere vultis beatum sapientem, cum maximas animo voluptates percipiat omnibusque partibus maiores quam corpore, quid occurrat non videtis. Quid igitur dubitamus in tota eius natura quaerere quid sit effectum? Sed ille, ut dixi, vitiose. Nec vero pietas adversus deos nec quanta iis gratia debeatur sine explicatione naturae intellegi potest. Sed est forma eius disciplinae, sicut fere ceterarum, triplex: una pars est naturae, disserendi altera, vivendi tertia. Quod autem in homine praestantissimum atque optimum est, id deseruit. Indicant pueri, in quibus ut in speculis natura cernitur. Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Non est igitur voluptas bonum. Omnes enim iucundum motum, quo sensus hilaretur.\@par}
\create@par{Innumerabilia dici possunt in hanc sententiam, sed non necesse est. An vero displicuit ea, quae tributa est animi virtutibus tanta praestantia? Quid, quod res alia tota est? Ergo in iis adolescentibus bonam spem esse dicemus et magnam indolem, quos suis commodis inservituros et quicquid ipsis expediat facturos arbitrabimur? Itaque si aut requietem natura non quaereret aut eam posset alia quadam ratione consequi. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Nec vero intermittunt aut admirationem earum rerum, quae sunt ab antiquis repertae, aut investigationem novarum. Et summatim quidem haec erant de corpore animoque dicenda, quibus quasi informatum est quid hominis natura postulet. Hic, qui utrumque probat, ambobus debuit uti, sicut facit re, neque tamen dividit verbis. Ergo id est convenienter naturae vivere, a natura discedere. Hic, qui utrumque probat, ambobus debuit uti, sicut facit re, neque tamen dividit verbis.\@par}
\create@par{Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. His singulis copiose responderi solet, sed quae perspicua sunt longa esse non debent. Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. Ita finis bonorum existit secundum naturam vivere sic affectum, ut optime is affici possit ad naturamque accommodatissime. Confecta res esset. Et quidem, Cato, hanc totam copiam iam Lucullo nostro notam esse oportebit; Sic, et quidem diligentius saepiusque ista loquemur inter nos agemusque communiter. Duo Reges: constructio interrete. Quid vero? Ex quo illud efficitur, qui bene cenent omnis libenter cenare, qui libenter, non continuo bene. Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Quae rursus dum sibi evelli ex ordine nolunt, horridiores evadunt, asperiores, duriores et oratione et moribus.\@par}
\create@par{Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. Cur deinde Metrodori liberos commendas? Ergo et avarus erit, sed finite, et adulter, verum habebit modum, et luxuriosus eodem modo. Ut nemo dubitet, eorum omnia officia quo spectare, quid sequi, quid fugere debeant? Isto modo, ne si avia quidem eius nata non esset. Sint modo partes vitae beatae. Ne tu, inquam, Cato, verbis illustribus et id, quod vis, declarantibus! itaque mihi videris Latine docere philosophiam et ei quasi civitatem dare. Partim cursu et peragratione laetantur, congregatione aliae coetum quodam modo civitatis imitantur; Placet igitur tibi, Cato, cum res sumpseris non concessas, ex illis efficere, quod velis? Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Ego autem tibi, Piso, assentior usu hoc venire, ut acrius aliquanto et attentius de claris viris locorum admonitu cogitemus. Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.\@par}
\create@par{Sed venio ad inconstantiae crimen, ne saepius dicas me aberrare; Qui non moveatur et offensione turpitudinis et comprobatione honestatis? Res enim fortasse verae, certe graves, non ita tractantur, ut debent, sed aliquanto minutius. At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Atque ab his initiis profecti omnium virtutum et originem et progressionem persecuti sunt. Theophrastum tamen adhibeamus ad pleraque, dum modo plus in virtute teneamus, quam ille tenuit, firmitatis et roboris. Sed vobis voluptatum perceptarum recordatio vitam beatam facit, et quidem corpore perceptarum. Quod cum ille dixisset et satis disputatum videretur, in oppidum ad Pomponium perreximus omnes. Haec dicuntur fortasse ieiunius; Sed ne, dum huic obsequor, vobis molestus sim. Vadem te ad mortem tyranno dabis pro amico, ut Pythagoreus ille Siculo fecit tyranno? Quod cum ille dixisset et satis disputatum videretur, in oppidum ad Pomponium perreximus omnes.\@par}
\create@par{Negat enim tenuissimo victu, id est contemptissimis escis et potionibus, minorem voluptatem percipi quam rebus exquisitissimis ad epulandum. Hoc non est positum in nostra actione. Cum id fugiunt, re eadem defendunt, quae Peripatetici, verba. Nam neque virtute retinetur ille in vita, nec iis, qui sine virtute sunt, mors est oppetenda. Is ita vivebat, ut nulla tam exquisita posset inveniri voluptas, qua non abundaret. Vidit Homerus probari fabulam non posse, si cantiunculis tantus irretitus vir teneretur; An, si id probas, fieri ita posse negas, ut ii, qui virtutis compotes sint, etiam malis quibusdam affecti beati sint? Quod autem magnum dolorem brevem, longinquum levem esse dicitis, id non intellego quale sit. Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; At enim, qua in vita est aliquid mali, ea beata esse non potest. Nam illud quidem adduci vix possum, ut ea, quae senserit ille, tibi non vera videantur. Confecta res esset.\@par}
\create@par{Gloriosa ostentatio in constituendo summo bono. Sic, et quidem diligentius saepiusque ista loquemur inter nos agemusque communiter. Idne consensisse de Calatino plurimas gentis arbitramur, primarium populi fuisse, quod praestantissimus fuisset in conficiendis voluptatibus? Nunc dicam de voluptate, nihil scilicet novi, ea tamen, quae te ipsum probaturum esse confidam. Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Facit igitur Lucius noster prudenter, qui audire de summo bono potissimum velit; Nam haec ipsa mihi erunt in promptu, quae modo audivi, nec ante aggrediar, quam te ab istis, quos dicis, instructum videro. Negat enim summo bono afferre incrementum diem. Illum mallem levares, quo optimum atque humanissimum virum, Cn. Sed videbimus. Itaque hoc frequenter dici solet a vobis, non intellegere nos, quam dicat Epicurus voluptatem. Si ista mala sunt, in quae potest incidere sapiens, sapientem esse non esse ad beate vivendum satis.\@par}
\create@par{Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. Quodsi vultum tibi, si incessum fingeres, quo gravior viderere, non esses tui similis; Nec vero alia sunt quaerenda contra Carneadeam illam sententiam. O magnam vim ingenii causamque iustam, cur nova existeret disciplina! Perge porro. Nam de summo mox, ut dixi, videbimus et ad id explicandum disputationem omnem conferemus. Polycratem Samium felicem appellabant. Immo vero, inquit, ad beatissime vivendum parum est, ad beate vero satis. Quod dicit Epicurus etiam de voluptate, quae minime sint voluptates, eas obscurari saepe et obrui. Id enim volumus, id contendimus, ut officii fructus sit ipsum officium. Quod iam a me expectare noli. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Igitur ne dolorem quidem.\@par}
\create@par{Beatus sibi videtur esse moriens. Quamquam ab iis philosophiam et omnes ingenuas disciplinas habemus; Cur igitur, inquam, res tam dissimiles eodem nomine appellas? Sed quanta sit alias, nunc tantum possitne esse tanta. Ex quo illud efficitur, qui bene cenent omnis libenter cenare, qui libenter, non continuo bene. Nam et ille apud Trabeam voluptatem animi nimiam laetitiam dicit eandem, quam ille Caecilianus, qui omnibus laetitiis laetum esse se narrat. Si enim ita est, vide ne facinus facias, cum mori suadeas. Ita finis bonorum existit secundum naturam vivere sic affectum, ut optime is affici possit ad naturamque accommodatissime. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Superiores tres erant, quae esse possent, quarum est una sola defensa, eaque vehementer. Ac ne plura complectar-sunt enim innumerabilia-, bene laudata virtus voluptatis aditus intercludat necesse est.\@par}
\create@par{Ab hoc autem quaedam non melius quam veteres, quaedam omnino relicta. Perturbationes autem nulla naturae vi commoventur, omniaque ea sunt opiniones ac iudicia levitatis. Addo etiam illud, multa iam mihi dare signa puerum et pudoris et ingenii, sed aetatem vides. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. Satis est tibi in te, satis in legibus, satis in mediocribus amicitiis praesidii. Cum autem progrediens confirmatur animus, agnoscit ille quidem naturae vim, sed ita, ut progredi possit longius, per se sit tantum inchoata. Qui ita affectus, beatum esse numquam probabis; Quae cum magnifice primo dici viderentur, considerata minus probabantur. Stoici autem, quod finem bonorum in una virtute ponunt, similes sunt illorum; Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Comprehensum, quod cognitum non habet?\@par}
\create@par{Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Isto modo ne improbos quidem, si essent boni viri. Quamquam haec quidem praeposita recte et reiecta dicere licebit. Nec vero alia sunt quaerenda contra Carneadeam illam sententiam. Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. Quas enim kakaw Graeci appellant, vitia malo quam malitias nominare. Ut alios omittam, hunc appello, quem ille unum secutus est. Haec bene dicuntur, nec ego repugno, sed inter sese ipsa pugnant. Quid affers, cur Thorius, cur Caius Postumius, cur omnium horum magister, Orata, non iucundissime vixerit? Ut placet, inquit, etsi enim illud erat aptius, aequum cuique concedere.\@par}
\create@par{Ergo in gubernando nihil, in officio plurimum interest, quo in genere peccetur. Quem quidem vos, cum improbis poenam proponitis, inpetibilem facitis, cum sapientem semper boni plus habere vultis, tolerabilem. Sed finge non solum callidum eum, qui aliquid improbe faciat, verum etiam praepotentem, ut M. Fortasse id optimum, sed ubi illud: Plus semper voluptatis? Quia voluptatem hanc esse sentiunt omnes, quam sensus accipiens movetur et iucunditate quadam perfunditur. Atque etiam valítudinem, vires, vacuitatem doloris non propter utilitatem solum, sed etiam ipsas propter se expetemus. Nam nisi hoc optineatur, id solum bonum esse, quod honestum sit, nullo modo probari possit beatam vitam virtute effici. Non risu potius quam oratione eiciendum? Itaque eos id agere, ut a se dolores, morbos, debilitates repellant. Eam tum adesse, cum dolor omnis absit; Cum id quoque, ut cupiebat, audivisset, evelli iussit eam, qua erat transfixus, hastam. An est aliquid, quod te sua sponte delectet?\@par}
\create@par{Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Optime, inquam. Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere. Nam si beatus umquam fuisset, beatam vitam usque ad illum a Cyro extructum rogum pertulisset. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Qui autem esse poteris, nisi te amor ipse ceperit? Conclusum est enim contra Cyrenaicos satis acute, nihil ad Epicurum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Videamus animi partes, quarum est conspectus illustrior; Quae qui non vident, nihil umquam magnum ac cognitione dignum amaverunt.\@par}
\create@par{Ita enim vivunt quidam, ut eorum vita refellatur oratio. Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Cum sciret confestim esse moriendum eamque mortem ardentiore studio peteret, quam Epicurus voluptatem petendam putat. Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. Nummus in Croesi divitiis obscuratur, pars est tamen divitiarum. Nos paucis ad haec additis finem faciamus aliquando; Quocumque enim modo summum bonum sic exponitur, ut id vacet honestate, nec officia nec virtutes in ea ratione nec amicitiae constare possunt. Ut nemo dubitet, eorum omnia officia quo spectare, quid sequi, quid fugere debeant? Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Duae sunt enim res quoque, ne tu verba solum putes.\@par}
\create@par{Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quid est enim aliud esse versutum? Ista ipsa, quae tu breviter: regem, dictatorem, divitem solum esse sapientem, a te quidem apte ac rotunde; Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur. Et quod est munus, quod opus sapientiae? Illud quaero, quid ei, qui in voluptate summum bonum ponat, consentaneum sit dicere. Quod mihi quidem visus est, cum sciret, velle tamen confitentem audire Torquatum. Bona autem corporis huic sunt, quod posterius posui, similiora. Stuprata per vim Lucretia a regis filio testata civis se ipsa interemit. Mihi quidem Homerus huius modi quiddam vidisse videatur in iis, quae de Sirenum cantibus finxerit. Mene ergo et Triarium dignos existimas, apud quos turpiter loquare? Sed quoniam et advesperascit et mihi ad villam revertendum est, nunc quidem hactenus; Summum a vobis bonum voluptas dicitur. Qualem igitur hominem natura inchoavit?\@par}
\create@par{Iam autem Callipho aut Diodorus quo modo poterunt tibi istud concedere, qui ad honestatem aliud adiungant, quod ex eodem genere non sit? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Satis est tibi in te, satis in legibus, satis in mediocribus amicitiis praesidii. Quid enim possumus hoc agere divinius? Immo istud quidem, inquam, quo loco quidque, nisi iniquum postulo, arbitratu meo. Itaque et vivere vitem et mori dicimus arboremque et novellan et vetulam et vigere et senescere. Praetereo multos, in bis doctum hominem et suavem, Hieronymum, quem iam cur Peripateticum appellem nescio. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Potius ergo illa dicantur: turpe esse, viri non esse debilitari dolore, frangi, succumbere. Ergo et avarus erit, sed finite, et adulter, verum habebit modum, et luxuriosus eodem modo.\@par}
\create@par{Itaque ne iustitiam quidem recte quis dixerit per se ipsam optabilem, sed quia iucunditatis vel plurimum afferat. Quam ob rem tandem, inquit, non satisfacit? Miserum hominem! Si dolor summum malum est, dici aliter non potest. At quanta conantur! Mundum hunc omnem oppidum esse nostrum! Incendi igitur eos, qui audiunt, vides. Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quod maxime efficit Theophrasti de beata vita liber, in quo multum admodum fortunae datur. Immo istud quidem, inquam, quo loco quidque, nisi iniquum postulo, arbitratu meo. Ita finis bonorum existit secundum naturam vivere sic affectum, ut optime is affici possit ad naturamque accommodatissime. Si est nihil nisi corpus, summa erunt illa: valitudo, vacuitas doloris, pulchritudo, cetera. Rapior illuc, revocat autem Antiochus, nec est praeterea, quem audiamus. At vero illa, quae Peripatetici, quae Stoici dicunt, semper tibi in ore sunt in iudiciis, in senatu.\@par}
\create@par{Qui igitur convenit ab alia voluptate dicere naturam proficisci, in alia summum bonum ponere? Experiamur igitur, inquit, etsi habet haec Stoicorum ratio difficilius quiddam et obscurius. Cuius quidem, quoniam Stoicus fuit, sententia condemnata mihi videtur esse inanitas ista verborum. Licet hic rursus ea commemores, quae optimis verbis ab Epicuro de laude amicitiae dicta sunt. Quem ad modum quis ambulet, sedeat, qui ductus oris, qui vultus in quoque sit? Quid enim me prohiberet Epicureum esse, si probarem, quae ille diceret? Dulce amarum, leve asperum, prope longe, stare movere, quadratum rotundum. Collatio igitur ista te nihil iuvat. Cuius tanta tormenta sunt, ut in iis beata vita, si modo dolor summum malum est, esse non possit. Negat enim summo bono afferre incrementum diem. Sed tamen intellego quid velit. Dic in quovis conventu te omnia facere, ne doleas. Ita multo sanguine profuso in laetitia et in victoria est mortuus. Illi enim inter se dissentiunt.\@par}
\create@par{Aeque enim contingit omnibus fidibus, ut incontentae sint. Quod autem principium officii quaerunt, melius quam Pyrrho; An, partus ancillae sitne in fructu habendus, disseretur inter principes civitatis, P. Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; Quamquam scripsit artem rhetoricam Cleanthes, Chrysippus etiam, sed sic, ut, si quis obmutescere concupierit, nihil aliud legere debeat. Satis est tibi in te, satis in legibus, satis in mediocribus amicitiis praesidii. Quae fere omnia appellantur uno ingenii nomine, easque virtutes qui habent, ingeniosi vocantur. O magnam vim ingenii causamque iustam, cur nova existeret disciplina! Perge porro. Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Est tamen ea secundum naturam multoque nos ad se expetendam magis hortatur quam superiora omnia. Placet igitur tibi, Cato, cum res sumpseris non concessas, ex illis efficere, quod velis? At enim, qua in vita est aliquid mali, ea beata esse non potest.\@par}
\create@par{Erit enim mecum, si tecum erit. Theophrastus mediocriterne delectat, cum tractat locos ab Aristotele ante tractatos? Eorum enim est haec querela, qui sibi cari sunt seseque diligunt. An eum locum libenter invisit, ubi Demosthenes et Aeschines inter se decertare soliti sunt? Quia nec honesto quic quam honestius nec turpi turpius. An dolor longissimus quisque miserrimus, voluptatem non optabiliorem diuturnitas facit? Semper enim ita adsumit aliquid, ut ea, quae prima dederit, non deserat. Possumusne ergo in vita summum bonum dicere, cum id ne in cena quidem posse videamur? Idque testamento cavebit is, qui nobis quasi oraculum ediderit nihil post mortem ad nos pertinere? Praeclare Laelius, et recte sofñw, illudque vere: O Publi, o gurges, Galloni! es homo miser, inquit. Sin kakan malitiam dixisses, ad aliud nos unum certum vitium consuetudo Latina traduceret. Nam aliquando posse recte fieri dicunt nulla expectata nec quaesita voluptate.\@par}
\create@par{Dic in quovis conventu te omnia facere, ne doleas. Ac ne plura complectar-sunt enim innumerabilia-, bene laudata virtus voluptatis aditus intercludat necesse est. Ut enim consuetudo loquitur, id solum dicitur honestum, quod est populari fama gloriosum. Quid igitur dubitamus in tota eius natura quaerere quid sit effectum? Paulum, cum regem Persem captum adduceret, eodem flumine invectio? Mihi, inquam, qui te id ipsum rogavi? Sed quanta sit alias, nunc tantum possitne esse tanta. Verum tamen cum de rebus grandioribus dicas, ipsae res verba rapiunt; Sedulo, inquam, faciam. Erillus autem ad scientiam omnia revocans unum quoddam bonum vidit, sed nec optimum nec quo vita gubernari possit. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Si quicquam extra virtutem habeatur in bonis. Sit, inquam, tam facilis, quam vultis, comparatio voluptatis, quid de dolore dicemus? Vide ne ista sint Manliana vestra aut maiora etiam, si imperes quod facere non possim.\@par}
\create@par{Tollit definitiones, nihil de dividendo ac partiendo docet, non quo modo efficiatur concludaturque ratio tradit, non qua via captiosa solvantur ambigua distinguantur ostendit; Sed quod proximum fuit non vidit. Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam. Sed haec quidem liberius ab eo dicuntur et saepius. De malis autem et bonis ab iis animalibus, quae nondum depravata sint, ait optime iudicari. Comprehensum, quod cognitum non habet? Ita finis bonorum existit secundum naturam vivere sic affectum, ut optime is affici possit ad naturamque accommodatissime. Quia nec honesto quic quam honestius nec turpi turpius. Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Nam prius a se poterit quisque discedere quam appetitum earum rerum, quae sibi conducant, amittere. Itaque hoc frequenter dici solet a vobis, non intellegere nos, quam dicat Epicurus voluptatem.\@par}
\create@par{Quod praeceptum quia maius erat, quam ut ab homine videretur, idcirco assignatum est deo. Etenim nec iustitia nec amicitia esse omnino poterunt, nisi ipsae per se expetuntur. Id enim volumus, id contendimus, ut officii fructus sit ipsum officium. Haec bene dicuntur, nec ego repugno, sed inter sese ipsa pugnant. Nunc ita separantur, ut disiuncta sint, quo nihil potest esse perversius. Res enim fortasse verae, certe graves, non ita tractantur, ut debent, sed aliquanto minutius. De malis autem et bonis ab iis animalibus, quae nondum depravata sint, ait optime iudicari. Tenesne igitur, inquam, Hieronymus Rhodius quid dicat esse summum bonum, quo putet omnia referri oportere? Plane idem, inquit, et maxima quidem, qua fieri nulla maior potest. Quod cum ita sit, perspicuum est omnis rectas res atque laudabilis eo referri, ut cum voluptate vivatur. Traditur, inquit, ab Epicuro ratio neglegendi doloris. Intellegi quidem, ut propter aliam quampiam rem, verbi gratia propter voluptatem, nos amemus;\@par}
\create@par{Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? Non dolere, inquam, istud quam vim habeat postea videro; Cuius similitudine perspecta in formarum specie ac dignitate transitum est ad honestatem dictorum atque factorum. Vos autem cum perspicuis dubia debeatis illustrare, dubiis perspicua conamini tollere. Hunc vos beatum; Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Quo plebiscito decreta a senatu est consuli quaestio Cn. Quae fere omnia appellantur uno ingenii nomine, easque virtutes qui habent, ingeniosi vocantur. Quod praeceptum quia maius erat, quam ut ab homine videretur, idcirco assignatum est deo. Non enim, si omnia non sequebatur, idcirco non erat ortus illinc. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Itaque his sapiens semper vacabit. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Itaque haec cum illis est dissensio, cum Peripateticis nulla sane.\@par}
\create@par{Quid enim me prohiberet Epicureum esse, si probarem, quae ille diceret? Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam. Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Ait enim se, si uratur, Quam hoc suave! dicturum. Fadio Gallo, cuius in testamento scriptum esset se ab eo rogatum ut omnis hereditas ad filiam perveniret. Vide igitur ne non debeas verbis nostris uti, sententiis tuis. Peccata autem partim esse tolerabilia, partim nullo modo, propterea quod alia peccata plures, alia pauciores quasi numeros officii praeterirent. O magnam vim ingenii causamque iustam, cur nova existeret disciplina! Perge porro. Legimus tamen Diogenem, Antipatrum, Mnesarchum, Panaetium, multos alios in primisque familiarem nostrum Posidonium. Sed id ne cogitari quidem potest quale sit, ut non repugnet ipsum sibi. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum;\@par}
\create@par{Te ipsum, dignissimum maioribus tuis, voluptasne induxit, ut adolescentulus eriperes P. Callipho ad virtutem nihil adiunxit nisi voluptatem, Diodorus vacuitatem doloris. Nemo igitur esse beatus potest. Quod mihi quidem visus est, cum sciret, velle tamen confitentem audire Torquatum. Is ita vivebat, ut nulla tam exquisita posset inveniri voluptas, qua non abundaret. Satisne igitur videor vim verborum tenere, an sum etiam nunc vel Graece loqui vel Latine docendus? Sed tamen omne, quod de re bona dilucide dicitur, mihi praeclare dici videtur. Deinde concludebas summum malum esse dolorem, summum bonum voluptatem! Lucius Thorius Balbus fuit, Lanuvinus, quem meminisse tu non potes. Quid me istud rogas? Multoque hoc melius nos veriusque quam Stoici. Quo minus animus a se ipse dissidens secumque discordans gustare partem ullam liquidae voluptatis et liberae potest. Quod idem cum vestri faciant, non satis magnam tribuunt inventoribus gratiam.\@par}
\create@par{Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Satisne ergo pudori consulat, si quis sine teste libidini pareat? Sed id ne cogitari quidem potest quale sit, ut non repugnet ipsum sibi. Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. Quod si ita sit, cur opera philosophiae sit danda nescio. Quae in controversiam veniunt, de iis, si placet, disseramus. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Quia nec honesto quic quam honestius nec turpi turpius. Quid interest, nisi quod ego res notas notis verbis appello, illi nomina nova quaerunt, quibus idem dicant? Indicant pueri, in quibus ut in speculis natura cernitur. Nullum inveniri verbum potest quod magis idem declaret Latine, quod Graece, quam declarat voluptas. Sic enim maiores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in deo nominaverunt.\@par}
\create@par{Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Quis suae urbis conservatorem Codrum, quis Erechthei filias non maxime laudat? At Zeno eum non beatum modo, sed etiam divitem dicere ausus est. Quid iudicant sensus? Nos quidem Virtutes sic natae sumus, ut tibi serviremus, aliud negotii nihil habemus. Nemo enim est, qui aliter dixerit quin omnium naturarum simile esset id, ad quod omnia referrentur, quod est ultimum rerum appetendarum. Quos nisi redarguimus, omnis virtus, omne decus, omnis vera laus deserenda est. Licet hic rursus ea commemores, quae optimis verbis ab Epicuro de laude amicitiae dicta sunt. Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere? Atque etiam ad iustitiam colendam, ad tuendas amicitias et reliquas caritates quid natura valeat haec una cognitio potest tradere. De hominibus dici non necesse est. Et quidem illud ipsum non nimium probo et tantum patior, philosophum loqui de cupiditatibus finiendis.\@par}
\create@par{In omni enim arte vel studio vel quavis scientia vel in ipsa virtute optimum quidque rarissimum est. Et quae per vim oblatum stuprum volontaria morte lueret inventa est et qui interficeret filiam, ne stupraretur. Bonum incolumis acies: misera caecitas. Ex quo intellegitur officium medium quiddam esse, quod neque in bonis ponatur neque in contrariis. Amicitiam autem adhibendam esse censent, quia sit ex eo genere, quae prosunt. Cum enim summum bonum in voluptate ponat, negat infinito tempore aetatis voluptatem fieri maiorem quam finito atque modico. Ita multo sanguine profuso in laetitia et in victoria est mortuus. Plane idem, inquit, et maxima quidem, qua fieri nulla maior potest. Ergo et avarus erit, sed finite, et adulter, verum habebit modum, et luxuriosus eodem modo. Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Tamen aberramus a proposito, et, ne longius, prorsus, inquam, Piso, si ista mala sunt, placet. Expectoque quid ad id, quod quaerebam, respondeas.\@par}
\create@par{Ne vitationem quidem doloris ipsam per se quisquam in rebus expetendis putavit, nisi etiam evitare posset. Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Quin etiam ferae, inquit Pacuvius, quíbus abest, ad praécavendum intéllegendi astútia, iniecto terrore mortis horrescunt. Nonne videmus quanta perturbatio rerum omnium consequatur, quanta confusio? Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Ego, quam ille praeponendam et magis eligendam, beatiorem hanc appello nec ullo minimo momento plus ei vitae tribuo quam Stoici. Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. Res enim se praeclare habebat, et quidem in utraque parte.\@par}
\create@par{Potius ergo illa dicantur: turpe esse, viri non esse debilitari dolore, frangi, succumbere. Quid in isto egregio tuo officio et tanta fide-sic enim existimo-ad corpus refers? Quod, inquit, quamquam voluptatibus quibusdam est saepe iucundius, tamen expetitur propter voluptatem. Aut haec tibi, Torquate, sunt vituperanda aut patrocinium voluptatis repudiandum. Ampulla enim sit necne sit, quis non iure optimo irrideatur, si laboret? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Fortasse id optimum, sed ubi illud: Plus semper voluptatis? Itaque quantum adiit periculum! ad honestatem enim illum omnem conatum suum referebat, non ad voluptatem. Sed eum qui audiebant, quoad poterant, defendebant sententiam suam. Sic enim maiores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in deo nominaverunt. Stuprata per vim Lucretia a regis filio testata civis se ipsa interemit. An tu me de L.\@par}
\create@par{Illum mallem levares, quo optimum atque humanissimum virum, Cn. An eum locum libenter invisit, ubi Demosthenes et Aeschines inter se decertare soliti sunt? Cum id quoque, ut cupiebat, audivisset, evelli iussit eam, qua erat transfixus, hastam. Aut unde est hoc contritum vetustate proverbium: quicum in tenebris? Sed haec ab Antiocho, familiari nostro, dicuntur multo melius et fortius, quam a Stasea dicebantur. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Aut unde est hoc contritum vetustate proverbium: quicum in tenebris? Nec vero intermittunt aut admirationem earum rerum, quae sunt ab antiquis repertae, aut investigationem novarum. Sed isti ipsi, qui voluptate et dolore omnia metiuntur, nonne clamant sapienti plus semper adesse quod velit quam quod nolit? Quibus natura iure responderit non esse verum aliunde finem beate vivendi, a se principia rei gerendae peti; An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat?\@par}
\create@par{Hi curatione adhibita levantur in dies, valet alter plus cotidie, alter videt. Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Numquam hoc ita defendit Epicurus neque Metrodorus aut quisquam eorum, qui aut saperet aliquid aut ista didicisset. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Egone quaeris, inquit, quid sentiam? Hoc ipsum elegantius poni meliusque potuit. Parvi enim primo ortu sic iacent, tamquam omnino sine animo sint. Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; Si ista mala sunt, in quae potest incidere sapiens, sapientem esse non esse ad beate vivendum satis. Luxuriam non reprehendit, modo sit vacua infinita cupiditate et timore. Et quidem illud ipsum non nimium probo et tantum patior, philosophum loqui de cupiditatibus finiendis. Tenesne igitur, inquam, Hieronymus Rhodius quid dicat esse summum bonum, quo putet omnia referri oportere?\@par}
\create@par{Quae sunt igitur communia vobis cum antiquis, iis sic utamur quasi concessis; Ad eas enim res ab Epicuro praecepta dantur. Refert tamen, quo modo. Non enim, si omnia non sequebatur, idcirco non erat ortus illinc. Est enim tanti philosophi tamque nobilis audacter sua decreta defendere. Quamquam ex omnibus philosophis Stoici plurima novaverunt, Zenoque, eorum princeps, non tam rerum inventor fuit quam verborum novorum. Nam, ut saepe iam dixi, in infirma aetate inbecillaque mente vis naturae quasi per caliginem cernitur; Ut enim consuetudo loquitur, id solum dicitur honestum, quod est populari fama gloriosum. Dici enim nihil potest verius. Quam si explicavisset, non tam haesitaret. Quasi ego id curem, quid ille aiat aut neget. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Scis enim me quodam tempore Metapontum venisse tecum neque ad hospitem ante devertisse, quam Pythagorae ipsum illum locum, ubi vitam ediderat, sedemque viderim. Quid igitur dubitamus in tota eius natura quaerere quid sit effectum?\@par}
\create@par{Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. Licet hic rursus ea commemores, quae optimis verbis ab Epicuro de laude amicitiae dicta sunt. Huic ego, si negaret quicquam interesse ad beate vivendum quali uteretur victu, concederem, laudarem etiam; Quare hoc videndum est, possitne nobis hoc ratio philosophorum dare. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Tum ego: Non mehercule, inquam, soleo temere contra Stoicos, non quo illis admodum assentiar, sed pudore impedior; Sed venio ad inconstantiae crimen, ne saepius dicas me aberrare; Quam tu ponis in verbis, ego positam in re putabam. Immo istud quidem, inquam, quo loco quidque, nisi iniquum postulo, arbitratu meo. Nos quidem Virtutes sic natae sumus, ut tibi serviremus, aliud negotii nihil habemus. Quod cum dixissent, ille contra.\@par}
\create@par{Quae cum magnifice primo dici viderentur, considerata minus probabantur. Experiamur igitur, inquit, etsi habet haec Stoicorum ratio difficilius quiddam et obscurius. Ergo instituto veterum, quo etiam Stoici utuntur, hinc capiamus exordium. Quippe, inquieta cum tam docuerim gradus istam rem non habere quam virtutem, in qua sit ipsum etíam beatum. Cur tantas regiones barbarorum pedibus obiit, tot maria transmisit? Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. Sed haec quidem liberius ab eo dicuntur et saepius. Sin autem eos non probabat, quid attinuit cum iis, quibuscum re concinebat, verbis discrepare? Quae sunt igitur communia vobis cum antiquis, iis sic utamur quasi concessis; Qui non moveatur et offensione turpitudinis et comprobatione honestatis? Cuius similitudine perspecta in formarum specie ac dignitate transitum est ad honestatem dictorum atque factorum. Si enim non fuit eorum iudicii, nihilo magis hoc non addito illud est iudicatum-.\@par}
\create@par{Varietates autem iniurasque fortunae facile veteres philosophorum praeceptis instituta vita superabat. Prave, nequiter, turpiter cenabat; Et tamen tantis vectigalibus ad liberalitatem utens etiam sine hac Pyladea amicitia multorum te benivolentia praeclare tuebere et munies. Restat locus huic disputationi vel maxime necessarius de amicitia, quam, si voluptas summum sit bonum, affirmatis nullam omnino fore. Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. Sed eum qui audiebant, quoad poterant, defendebant sententiam suam. Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Mihi quidem Homerus huius modi quiddam vidisse videatur in iis, quae de Sirenum cantibus finxerit. Sed memento te, quae nos sentiamus, omnia probare, nisi quod verbis aliter utamur, mihi autem vestrorum nihil probari. Animi enim quoque dolores percipiet omnibus partibus maiores quam corporis. Fortemne possumus dicere eundem illum Torquatum? Hoc non est positum in nostra actione.\@par}
\create@par{Aliud est enim poëtarum more verba fundere, aliud ea, quae dicas, ratione et arte distinguere. Nec enim, dum metuit, iustus est, et certe, si metuere destiterit, non erit; Hi curatione adhibita levantur in dies, valet alter plus cotidie, alter videt. Idem fecisset Epicurus, si sententiam hanc, quae nunc Hieronymi est, coniunxisset cum Aristippi vetere sententia. Itaque et manendi in vita et migrandi ratio omnis iis rebus, quas supra dixi, metienda. Piso igitur hoc modo, vir optimus tuique, ut scis, amantissimus. Hoc autem tempore, etsi multa in omni parte Athenarum sunt in ipsis locis indicia summorum virorum, tamen ego illa moveor exhedra. Ubi ut eam caperet aut quando? Illud urgueam, non intellegere eum quid sibi dicendum sit, cum dolorem summum malum esse dixerit. Et ego: Piso, inquam, si est quisquam, qui acute in causis videre soleat quae res agatur. Ergo et avarus erit, sed finite, et adulter, verum habebit modum, et luxuriosus eodem modo.\@par}
\create@par{Incommoda autem et commoda-ita enim estmata et dustmata appello-communia esse voluerunt, paria noluerunt. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Quos quidem dies quem ad modum agatis et in quantam hominum facetorum urbanitatem incurratis, non diconihil opus est litibus-; Egone quaeris, inquit, quid sentiam? Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; Itaque et manendi in vita et migrandi ratio omnis iis rebus, quas supra dixi, metienda. Quod quidem iam fit etiam in Academia. Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere? Ego vero volo in virtute vim esse quam maximam; Mihi autem nihil tam perspicuum videtur, quam has sententias eorum philosophorum re inter se magis quam verbis dissidere; An vero, inquit, quisquam potest probare, quod perceptfum, quod.\@par}
\create@par{Quid enim mihi potest esse optatius quam cum Catone, omnium virtutum auctore, de virtutibus disputare? Nec vero sum nescius esse utilitatem in historia, non modo voluptatem. Quid igitur dubitamus in tota eius natura quaerere quid sit effectum? Quae in controversiam veniunt, de iis, si placet, disseramus. Non igitur de improbo, sed de callido improbo quaerimus, qualis Q. Duarum enim vitarum nobis erunt instituta capienda. Sunt etiam turpitudines plurimae, quae, nisi honestas natura plurimum valeat, cur non cadant in sapientem non est facile defendere. Graecis hoc modicum est: Leonidas, Epaminondas, tres aliqui aut quattuor; Sed haec ab Antiocho, familiari nostro, dicuntur multo melius et fortius, quam a Stasea dicebantur. Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? Illud urgueam, non intellegere eum quid sibi dicendum sit, cum dolorem summum malum esse dixerit. Hoc loco discipulos quaerere videtur, ut, qui asoti esse velint, philosophi ante fiant.\@par}
\create@par{Eorum enim omnium multa praetermittentium, dum eligant aliquid, quod sequantur, quasi curta sententia; Non potes ergo ista tueri, Torquate, mihi crede, si te ipse et tuas cogitationes et studia perspexeris; Aliter enim explicari, quod quaeritur, non potest. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Tertium autem omnibus aut maximis rebus iis, quae secundum naturam sint, fruentem vivere. Ita fit ut, quanta differentia est in principiis naturalibus, tanta sit in finibus bonorum malorumque dissimilitudo. -delector enim, quamquam te non possum, ut ais, corrumpere, delector, inquam, et familia vestra et nomine. Somnum denique nobis, nisi requietem corporibus et is medicinam quandam laboris afferret, contra naturam putaremus datum; Tum mihi Piso: Quid ergo? Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. At enim hic etiam dolore. Sed quamvis comis in amicis tuendis fuerit, tamen, si haec vera sunt-nihil enim affirmo-, non satis acutus fuit.\@par}
\create@par{Reliqui sibi constiterunt, ut extrema cum initiis convenirent, ut Aristippo voluptas, Hieronymo doloris vacuitas, Carneadi frui principiis naturalibus esset extremum. Itaque mihi non satis videmini considerare quod iter sit naturae quaeque progressio. Sed audiamus ipsum: Compensabatur, inquit, tamen cum his omnibus animi laetitia, quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum. Res tota, Torquate, non doctorum hominum, velle post mortem epulis celebrari memoriam sui nominis. Non ego tecum iam ita iocabor, ut isdem his de rebus, cum L. Quod autem principium officii quaerunt, melius quam Pyrrho; Itaque vides, quo modo loquantur, nova verba fingunt, deserunt usitata. Te ipsum, dignissimum maioribus tuis, voluptasne induxit, ut adolescentulus eriperes P. Itaque vides, quo modo loquantur, nova verba fingunt, deserunt usitata. Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus. Hos contra singulos dici est melius. Igitur neque stultorum quisquam beatus neque sapientium non beatus.\@par}
\create@par{Comprehensum, quod cognitum non habet? Nec vero audiendus Hieronymus, cui summum bonum est idem, quod vos interdum vel potius nimium saepe dicitis, nihil dolere. Nam Metrodorum non puto ipsum professum, sed, cum appellaretur ab Epicuro, repudiare tantum beneficium noluisse; Sed haec ab Antiocho, familiari nostro, dicuntur multo melius et fortius, quam a Stasea dicebantur. Pungunt quasi aculeis interrogatiunculis angustis, quibus etiam qui assentiuntur nihil commutantur animo et idem abeunt, qui venerant. Voluptatem cum summum bonum diceret, primum in eo ipso parum vidit, deinde hoc quoque alienum; Hoc positum in Phaedro a Platone probavit Epicurus sensitque in omni disputatione id fieri oportere. Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. Videsne quam sit magna dissensio? Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Facillimum id quidem est, inquam. Quonam, inquit, modo?\@par}
\create@par{Scientiam pollicentur, quam non erat mirum sapientiae cupido patria esse cariorem. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Quo minus animus a se ipse dissidens secumque discordans gustare partem ullam liquidae voluptatis et liberae potest. Themistocles quidem, cum ei Simonides an quis alius artem memoriae polliceretur, Oblivionis, inquit, mallem. Is cum arderet podagrae doloribus visitassetque hominem Charmides Epicureus perfamiliaris et tristis exiret, Mane, quaeso, inquit, Charmide noster; Itaque mihi non satis videmini considerare quod iter sit naturae quaeque progressio. Ergo et avarus erit, sed finite, et adulter, verum habebit modum, et luxuriosus eodem modo. Ergo et avarus erit, sed finite, et adulter, verum habebit modum, et luxuriosus eodem modo. Diodorus, eius auditor, adiungit ad honestatem vacuitatem doloris. Atque haec coniunctio confusioque virtutum tamen a philosophis ratione quadam distinguitur. Ut proverbia non nulla veriora sint quam vestra dogmata.\@par}
\create@par{Praeclare Laelius, et recte sofñw, illudque vere: O Publi, o gurges, Galloni! es homo miser, inquit. Theophrasti igitur, inquit, tibi liber ille placet de beata vita? Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Huic mori optimum esse propter desperationem sapientiae, illi propter spem vivere. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; Propter nos enim illam, non propter eam nosmet ipsos diligimus. Quae dici eadem de ceteris virtutibus possunt, quarum omnium fundamenta vos in voluptate tamquam in aqua ponitis. Quis tibi ergo istud dabit praeter Pyrrhonem, Aristonem eorumve similes, quos tu non probas? Et quidem illud ipsum non nimium probo et tantum patior, philosophum loqui de cupiditatibus finiendis. Neminem videbis ita laudatum, ut artifex callidus comparandarum voluptatum diceretur.\@par}
\create@par{Iis igitur est difficilius satis facere, qui se Latina scripta dicunt contemnere. Quod quidem iam fit etiam in Academia. Sed tamen est aliquid, quod nobis non liceat, liceat illis. Nam, ut sint illa vendibiliora, haec uberiora certe sunt. Cur ipse Pythagoras et Aegyptum lustravit et Persarum magos adiit? Te autem hortamur omnes, currentem quidem, ut spero, ut eos, quos novisse vis, imitari etiam velis. In eo autem voluptas omnium Latine loquentium more ponitur, cum percipitur ea, quae sensum aliquem moveat, iucunditas. Esse enim, nisi eris, non potes. Nam de summo mox, ut dixi, videbimus et ad id explicandum disputationem omnem conferemus. Non quaeritur autem quid naturae tuae consentaneum sit, sed quid disciplinae. Sed utrum hortandus es nobis, Luci, inquit, an etiam tua sponte propensus es? Diodorus, eius auditor, adiungit ad honestatem vacuitatem doloris. Quodsi vultum tibi, si incessum fingeres, quo gravior viderere, non esses tui similis; Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest.\@par}
\create@par{Vide, ne magis, inquam, tuum fuerit, cum re idem tibi, quod mihi, videretur, non nova te rebus nomina inponere. Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Sin ea non neglegemus neque tamen ad finem summi boni referemus, non multum ab Erilli levitate aberrabimus. Illa sunt similia: hebes acies est cuipiam oculorum, corpore alius senescit; Tamen aberramus a proposito, et, ne longius, prorsus, inquam, Piso, si ista mala sunt, placet. Videamus igitur sententias eorum, tum ad verba redeamus. Ita fit ut, quanta differentia est in principiis naturalibus, tanta sit in finibus bonorum malorumque dissimilitudo. Non igitur de improbo, sed de callido improbo quaerimus, qualis Q. Cum id fugiunt, re eadem defendunt, quae Peripatetici, verba. Et hi quidem ita non sola virtute finem bonorum contineri putant, ut rebus tamen omnibus virtutem anteponant;\@par}
\create@par{Aufidio, praetorio, erudito homine, oculis capto, saepe audiebam, cum se lucis magis quam utilitatis desiderio moveri diceret. Aristoteles, Xenocrates, tota illa familia non dabit, quippe qui valitudinem, vires, divitias, gloriam, multa alia bona esse dicant, laudabilia non dicant. Quid enim me prohiberet Epicureum esse, si probarem, quae ille diceret? Immo alio genere; Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse natos. Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Iam illud quale tandem est, bona praeterita non effluere sapienti, mala meminisse non oportere? Hanc se tuus Epicurus omnino ignorare dicit quam aut qualem esse velint qui honestate summum bonum metiantur. In eo enim positum est id, quod dicimus esse expetendum. Huic ego, si negaret quicquam interesse ad beate vivendum quali uteretur victu, concederem, laudarem etiam; Ita graviter et severe voluptatem secrevit a bono. At tu eadem ista dic in iudicio aut, si coronam times, dic in senatu.\@par}
\create@par{Piso igitur hoc modo, vir optimus tuique, ut scis, amantissimus. In quibus doctissimi illi veteres inesse quiddam caeleste et divinum putaverunt. Et ille ridens: Video, inquit, quid agas; Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. Ad eas enim res ab Epicuro praecepta dantur. Et hanc quidem primam exigam a te operam, ut audias me quae a te dicta sunt refellentem. Quid, si etiam iucunda memoria est praeteritorum malorum? Sic vester sapiens magno aliquo emolumento commotus cicuta, si opus erit, dimicabit. Atque haec ita iustitiae propria sunt, ut sint virtutum reliquarum communia. Quis est enim aut quotus quisque, cui, mora cum adpropinquet, non refugiat timido sanguen átque exalbescát metu? Ex quo intellegitur nec intemperantiam propter se esse fugiendam temperantiamque expetendam, non quia voluptates fugiat, sed quia maiores consequatur. Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret?\@par}
\create@par{Id et fieri posse et saepe esse factum et ad voluptates percipiendas maxime pertinere. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Is cum arderet podagrae doloribus visitassetque hominem Charmides Epicureus perfamiliaris et tristis exiret, Mane, quaeso, inquit, Charmide noster; Aut pertinacissimus fueris, si in eo perstiteris ad corpus ea, quae dixi, referri, aut deserueris totam Epicuri voluptatem, si negaveris. Dolor ergo, id est summum malum, metuetur semper, etiamsi non aderit; Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere? Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Septem autem illi non suo, sed populorum suffragio omnium nominati sunt. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Superiores tres erant, quae esse possent, quarum est una sola defensa, eaque vehementer. Sed tu istuc dixti bene Latine, parum plane. Que Manilium, ab iisque M.\@par}
\create@par{Quarum cum una sit, qua mores conformari putantur, differo eam partem, quae quasi stirps ets huius quaestionis. Satis est tibi in te, satis in legibus, satis in mediocribus amicitiis praesidii. At enim, qua in vita est aliquid mali, ea beata esse non potest. An ea, quae per vinitorem antea consequebatur, per se ipsa curabit? Quare obscurentur etiam haec, quae secundum naturam esse dicimus, in vita beata; Quamquam in hac divisione rem ipsam prorsus probo, elegantiam desidero. Tum ille: Tu autem cum ipse tantum librorum habeas, quos hic tandem requiris? Sin laboramus, quis est, qui alienae modum statuat industriae? Traditur, inquit, ab Epicuro ratio neglegendi doloris. Ego autem tibi, Piso, assentior usu hoc venire, ut acrius aliquanto et attentius de claris viris locorum admonitu cogitemus. Sed virtutem ipsam inchoavit, nihil amplius. Itaque eo, quale sit, breviter, ut tempus postulat, constituto accedam ad omnia tua, Torquate, nisi memoria forte defecerit.\@par}
\create@par{Non est enim vitium in oratione solum, sed etiam in moribus. Poterat autem inpune; Aliena dixit in physicis nec ea ipsa, quae tibi probarentur; Qui autem de summo bono dissentit de tota philosophiae ratione dissentit. Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Polemoni et iam ante Aristoteli ea prima visa sunt, quae paulo ante dixi. In his igitur partibus duabus nihil erat, quod Zeno commutare gestiret. Beatus autem esse in maximarum rerum timore nemo potest. Hoc etsi multimodis reprehendi potest, tamen accipio, quod dant. Totum genus hoc Zeno et qui ab eo sunt aut non potuerunt aut noluerunt, certe reliquerunt. Sed tu, ut dignum est tua erga me et philosophiam voluntate ab adolescentulo suscepta, fac ut Metrodori tueare liberos. Ut enim consuetudo loquitur, id solum dicitur honestum, quod est populari fama gloriosum. Quia, cum a Zenone, inquam, hoc magnifice tamquam ex oraculo editur: Virtus ad beate vivendum se ipsa contenta est, et Quare?\@par}
\create@par{Quae cum essent dicta, discessimus. Nunc ita separantur, ut disiuncta sint, quo nihil potest esse perversius. Venit enim mihi Platonis in mentem, quem accepimus primum hic disputare solitum; Heri, inquam, ludis commissis ex urbe profectus veni ad vesperum. Qui si omnes veri erunt, ut Epicuri ratio docet, tum denique poterit aliquid cognosci et percipi. Sed tu istuc dixti bene Latine, parum plane. Quia dolori non voluptas contraria est, sed doloris privatio. Sic enim maiores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in deo nominaverunt. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ita similis erit ei finis boni, atque antea fuerat, neque idem tamen; Etiam inchoatum, ut, si iuste depositum reddere in recte factis sit, in officiis ponatur depositum reddere; Quid, cum fictas fabulas, e quibus utilitas nulla elici potest, cum voluptate legimus? Nunc ita separantur, ut disiuncta sint, quo nihil potest esse perversius. Qui autem esse poteris, nisi te amor ipse ceperit?\@par}
\create@par{Egone non intellego, quid sit don Graece, Latine voluptas? Deinde concludebas summum malum esse dolorem, summum bonum voluptatem! Lucius Thorius Balbus fuit, Lanuvinus, quem meminisse tu non potes. Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Itaque homo in primis ingenuus et gravis, dignus illa familiaritate Scipionis et Laelii, Panaetius, cum ad Q. Graecis hoc modicum est: Leonidas, Epaminondas, tres aliqui aut quattuor; Quia, si mala sunt, is, qui erit in iis, beatus non erit. Videamus animi partes, quarum est conspectus illustrior; Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quod quidem nobis non saepe contingit. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Laelius clamores sofòw ille so lebat Edere compellans gumias ex ordine nostros. Pauca mutat vel plura sane;\@par}
\create@par{Effluit igitur voluptas corporis et prima quaeque avolat saepiusque relinquit causam paenitendi quam recordandi. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Itaque a sapientia praecipitur se ipsam, si usus sit, sapiens ut relinquat. Cum sciret confestim esse moriendum eamque mortem ardentiore studio peteret, quam Epicurus voluptatem petendam putat. At modo dixeras nihil in istis rebus esse, quod interesset. Sed virtutem ipsam inchoavit, nihil amplius. Quae si potest singula consolando levare, universa quo modo sustinebit? Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse natos. Nec vero audiendus Hieronymus, cui summum bonum est idem, quod vos interdum vel potius nimium saepe dicitis, nihil dolere. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem.\@par}
\create@par{Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? Atque ab his initiis profecti omnium virtutum et originem et progressionem persecuti sunt. Nam prius a se poterit quisque discedere quam appetitum earum rerum, quae sibi conducant, amittere. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Istic sum, inquit. Ut necesse sit omnium rerum, quae natura vigeant, similem esse finem, non eundem. Aristoteles, Xenocrates, tota illa familia non dabit, quippe qui valitudinem, vires, divitias, gloriam, multa alia bona esse dicant, laudabilia non dicant. Neque enim disputari sine reprehensione nec cum iracundia aut pertinacia recte disputari potest. Aliter enim nosmet ipsos nosse non possumus. Frater et T. Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis.\@par}
\create@par{Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Bonum appello quicquid secundurn naturam est, quod contra malum, nec ego solus, sed tu etiam, Chrysippe, in foro, domi; Et nunc quidem quod eam tuetur, ut de vite potissimum loquar, est id extrinsecus; Collatio igitur ista te nihil iuvat. Itaque dicunt nec dubitant: mihi sic usus est, tibi ut opus est facto, fac. Tu autem, si tibi illa probabantur, cur non propriis verbis ea tenebas? Propter nos enim illam, non propter eam nosmet ipsos diligimus. Qui est in parvis malis. Ergo infelix una molestia, fellx rursus, cum is ipse anulus in praecordiis piscis inventus est? Inde sermone vario sex illa a Dipylo stadia confecimus. Ita enim vivunt quidam, ut eorum vita refellatur oratio. Aeque enim contingit omnibus fidibus, ut incontentae sint. Vides igitur te aut ea sumere, quae non concedantur, aut ea, quae etiam concessa te nihil iuvent. Semper enim ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur.\@par}
\create@par{Aut haec tibi, Torquate, sunt vituperanda aut patrocinium voluptatis repudiandum. Atque etiam ad iustitiam colendam, ad tuendas amicitias et reliquas caritates quid natura valeat haec una cognitio potest tradere. Est igitur officium eius generis, quod nec in bonis ponatur nec in contrariis. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ad quorum et cognitionem et usum iam corroborati natura ipsa praeeunte deducimur. Quid enim me prohiberet Epicureum esse, si probarem, quae ille diceret? Sed si duo honesta proposita sint, alterum cum valitudine, alterum cum morbo, non esse dubium, ad utrum eorum natura nos ipsa deductura sit. In parvis enim saepe, qui nihil eorum cogitant, si quando iis ludentes minamur praecipitaturos alicunde, extimescunt. Erit enim mecum, si tecum erit. Ab hoc autem quaedam non melius quam veteres, quaedam omnino relicta.\@par}
\create@par{Et harum quidem rerum facilis est et expedita distinctio. Itaque a sapientia praecipitur se ipsam, si usus sit, sapiens ut relinquat. Idem iste, inquam, de voluptate quid sentit? Bonum appello quicquid secundurn naturam est, quod contra malum, nec ego solus, sed tu etiam, Chrysippe, in foro, domi; Quodsi vultum tibi, si incessum fingeres, quo gravior viderere, non esses tui similis; Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Itaque earum rerum hic tenetur a sapiente delectus, ut aut reiciendis voluptatibus maiores alias consequatur aut perferendis doloribus asperiores repellat. Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; Antiquorum autem sententiam Antiochus noster mihi videtur persequi diligentissime, quam eandem Aristoteli fuisse et Polemonis docet. Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.\@par}
\create@par{Eorum enim est haec querela, qui sibi cari sunt seseque diligunt. Huic ego, si negaret quicquam interesse ad beate vivendum quali uteretur victu, concederem, laudarem etiam; Hic quoque suus est de summoque bono dissentiens dici vere Peripateticus non potest. Idem etiam dolorem saepe perpetiuntur, ne, si id non faciant, incidant in maiorem. Portenta haec esse dicit, neque ea ratione ullo modo posse vivi; Ita enim vivunt quidam, ut eorum vita refellatur oratio. Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; Et quoniam haec deducuntur de corpore quid est cur non recte pulchritudo etiam ipsa propter se expetenda ducatur? Idem fecisset Epicurus, si sententiam hanc, quae nunc Hieronymi est, coniunxisset cum Aristippi vetere sententia. Atque adhuc ea dixi, causa cur Zenoni non fuisset, quam ob rem a superiorum auctoritate discederet. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Equidem soleo etiam quod uno Graeci, si aliter non possum, idem pluribus verbis exponere.\@par}
\create@par{De malis autem et bonis ab iis animalibus, quae nondum depravata sint, ait optime iudicari. Itaque quantum adiit periculum! ad honestatem enim illum omnem conatum suum referebat, non ad voluptatem. Age, inquies, ista parva sunt. Nam prius a se poterit quisque discedere quam appetitum earum rerum, quae sibi conducant, amittere. Idemque diviserunt naturam hominis in animum et corpus. Ratio enim nostra consentit, pugnat oratio. Disserendi artem nullam habuit. Cur, nisi quod turpis oratio est? Sit enim idem caecus, debilis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? In omni enim animante est summum aliquid atque optimum, ut in equis, in canibus, quibus tamen et dolore vacare opus est et valere; Sunt enim quasi prima elementa naturae, quibus ubertas orationis adhiberi vix potest, nec equidem eam cogito consectari. Facit igitur Lucius noster prudenter, qui audire de summo bono potissimum velit; Nemo nostrum istius generis asotos iucunde putat vivere.\@par}
\create@par{Quae est igitur causa istarum angustiarum? Quid enim necesse est, tamquam meretricem in matronarum coetum, sic voluptatem in virtutum concilium adducere? Itaque homo in primis ingenuus et gravis, dignus illa familiaritate Scipionis et Laelii, Panaetius, cum ad Q. Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio. Universa enim illorum ratione cum tota vestra confligendum puto. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Quae cum essent dicta, finem fecimus et ambulandi et disputandi. Suam denique cuique naturam esse ad vivendum ducem. Hosne igitur laudas et hanc eorum, inquam, sententiam sequi nos censes oportere? Rhetorice igitur, inquam, nos mavis quam dialectice disputare? Parvi enim primo ortu sic iacent, tamquam omnino sine animo sint. Si enim ad populum me vocas, eum. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Venit enim mihi Platonis in mentem, quem accepimus primum hic disputare solitum;\@par}
\create@par{Non enim ipsa genuit hominem, sed accepit a natura inchoatum. Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Sed memento te, quae nos sentiamus, omnia probare, nisi quod verbis aliter utamur, mihi autem vestrorum nihil probari. Deinde disputat, quod cuiusque generis animantium statui deceat extremum. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Sic enim maiores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in deo nominaverunt. Quis non odit sordidos, vanos, leves, futtiles?\@par}
\create@par{Deinde qui fit, ut ego nesciam, sciant omnes, quicumque Epicurei esse voluerunt? Ut proverbia non nulla veriora sint quam vestra dogmata. Parvi enim primo ortu sic iacent, tamquam omnino sine animo sint. Nihil enim desiderabile concupiscunt, plusque in ipsa iniuria detrimenti est quam in iis rebus emolumenti, quae pariuntur iniuria. Et ille ridens: Video, inquit, quid agas; Itaque eos id agere, ut a se dolores, morbos, debilitates repellant. Legimus tamen Diogenem, Antipatrum, Mnesarchum, Panaetium, multos alios in primisque familiarem nostrum Posidonium. Ex ea difficultate illae fallaciloquae, ut ait Accius, malitiae natae sunt. Sin ea non neglegemus neque tamen ad finem summi boni referemus, non multum ab Erilli levitate aberrabimus. Neque solum ea communia, verum etiam paria esse dixerunt. An est aliquid, quod te sua sponte delectet? Sed haec ab Antiocho, familiari nostro, dicuntur multo melius et fortius, quam a Stasea dicebantur. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere.\@par}
\create@par{Ut scias me intellegere, primum idem esse dico voluptatem, quod ille don. Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; Portenta haec esse dicit, neque ea ratione ullo modo posse vivi; Ergo illi intellegunt quid Epicurus dicat, ego non intellego? Pudebit te, inquam, illius tabulae, quam Cleanthes sane commode verbis depingere solebat. Nam et ille apud Trabeam voluptatem animi nimiam laetitiam dicit eandem, quam ille Caecilianus, qui omnibus laetitiis laetum esse se narrat. Qua ex cognitione facilior facta est investigatio rerum occultissimarum. Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; O magnam vim ingenii causamque iustam, cur nova existeret disciplina! Perge porro. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? Nam, ut sint illa vendibiliora, haec uberiora certe sunt. Sed utrum hortandus es nobis, Luci, inquit, an etiam tua sponte propensus es?\@par}
\create@par{Quo minus animus a se ipse dissidens secumque discordans gustare partem ullam liquidae voluptatis et liberae potest. His singulis copiose responderi solet, sed quae perspicua sunt longa esse non debent. Cetera illa adhibebat, quibus demptis negat se Epicurus intellegere quid sit bonum. Nam Metrodorum non puto ipsum professum, sed, cum appellaretur ab Epicuro, repudiare tantum beneficium noluisse; Num igitur utiliorem tibi hunc Triarium putas esse posse, quam si tua sint Puteolis granaria? Illud urgueam, non intellegere eum quid sibi dicendum sit, cum dolorem summum malum esse dixerit. Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. Illud quaero, quid ei, qui in voluptate summum bonum ponat, consentaneum sit dicere. Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. De malis autem et bonis ab iis animalibus, quae nondum depravata sint, ait optime iudicari.\@par}
\create@par{Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? Nihil enim arbitror esse magna laude dignum, quod te praetermissurum credam aut mortis aut doloris metu. Magni enim aestimabat pecuniam non modo non contra leges, sed etiam legibus partam. Hic, qui utrumque probat, ambobus debuit uti, sicut facit re, neque tamen dividit verbis. Praeterea et appetendi et refugiendi et omnino rerum gerendarum initia proficiscuntur aut a voluptate aut a dolore. Sed utrum hortandus es nobis, Luci, inquit, an etiam tua sponte propensus es? Immo sit sane nihil melius, inquam-nondum enim id quaero-, num propterea idem voluptas est, quod, ut ita dicam, indolentia? In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Magno hic ingenio, sed res se tamen sic habet, ut nimis imperiosi philosophi sit vetare meminisse. Summus dolor plures dies manere non potest? Quacumque enim ingredimur, in aliqua historia vestigium ponimus. Naturales divitias dixit parabiles esse, quod parvo esset natura contenta.\@par}
\create@par{Quae contraria sunt his, malane? Audax negotium, dicerem impudens, nisi hoc institutum postea translatum ad philosophos nostros esset. Haec et tu ita posuisti, et verba vestra sunt. Duo enim genera quae erant, fecit tria. Aliis esse maiora, illud dubium, ad id, quod summum bonum dicitis, ecquaenam possit fieri accessio. Quoniamque in iis rebus, quae neque in virtutibus sunt neque in vitiis, est tamen quiddam, quod usui possit esse, tollendum id non est. Temporibus autem quibusdam et aut officiis debitis aut rerum necessitatibus saepe eveniet, ut et voluptates repudiandae sint et molestiae non recusandae. Nec enim, dum metuit, iustus est, et certe, si metuere destiterit, non erit; Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. Atqui, inquam, Cato, si istud optinueris, traducas me ad te totum licebit. Huic ego, si negaret quicquam interesse ad beate vivendum quali uteretur victu, concederem, laudarem etiam;\@par}
\create@par{Quacumque enim ingredimur, in aliqua historia vestigium ponimus. Qui potest igitur habitare in beata vita summi mali metus? Sunt enim quasi prima elementa naturae, quibus ubertas orationis adhiberi vix potest, nec equidem eam cogito consectari. Sed id ne cogitari quidem potest quale sit, ut non repugnet ipsum sibi. Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Sic, et quidem diligentius saepiusque ista loquemur inter nos agemusque communiter. De quibus etsi a Chrysippo maxime est elaboratum, tamen a Zenone minus multo quam ab antiquis; Ita relinquet duas, de quibus etiam atque etiam consideret. Illud mihi a te nimium festinanter dictum videtur, sapientis omnis esse semper beatos; Suo genere perveniant ad extremum; Quid, cum fictas fabulas, e quibus utilitas nulla elici potest, cum voluptate legimus? Estne, quaeso, inquam, sitienti in bibendo voluptas? Quid in isto egregio tuo officio et tanta fide-sic enim existimo-ad corpus refers? Quod quidem iam fit etiam in Academia.\@par}
\create@par{Idemque diviserunt naturam hominis in animum et corpus. In omni enim arte vel studio vel quavis scientia vel in ipsa virtute optimum quidque rarissimum est. Non dolere, inquam, istud quam vim habeat postea videro; An id exploratum cuiquam potest esse, quo modo se hoc habiturum sit corpus, non dico ad annum, sed ad vesperum? Estne, quaeso, inquam, sitienti in bibendo voluptas? Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Inquit, respondet: Quia, nisi quod honestum est, nullum est aliud bonum! Non quaero iam verumne sit; Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. Iam quae corporis sunt, ea nec auctoritatem cum animi partibus, comparandam et cognitionem habent faciliorem. Quamquam id quidem, infinitum est in hac urbe; Satis est tibi in te, satis in legibus, satis in mediocribus amicitiis praesidii. Quod cum ita sit, perspicuum est omnis rectas res atque laudabilis eo referri, ut cum voluptate vivatur.\@par}
\create@par{Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Eorum enim omnium multa praetermittentium, dum eligant aliquid, quod sequantur, quasi curta sententia; Res enim fortasse verae, certe graves, non ita tractantur, ut debent, sed aliquanto minutius. At modo dixeras nihil in istis rebus esse, quod interesset. Atqui reperies, inquit, in hoc quidem pertinacem; Fadio Gallo, cuius in testamento scriptum esset se ab eo rogatum ut omnis hereditas ad filiam perveniret. Habes, inquam, Cato, formam eorum, de quibus loquor, philosophorum. Mihi enim erit isdem istis fortasse iam utendum. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Nunc dicam de voluptate, nihil scilicet novi, ea tamen, quae te ipsum probaturum esse confidam. Nec vero audiendus Hieronymus, cui summum bonum est idem, quod vos interdum vel potius nimium saepe dicitis, nihil dolere. Est igitur officium eius generis, quod nec in bonis ponatur nec in contrariis.\@par}
\create@par{Certe, nisi voluptatem tanti aestimaretis. Non risu potius quam oratione eiciendum? Quis est autem dignus nomine hominis, qui unum diem totum velit esse in genere isto voluptatis? Quem quidem vos, cum improbis poenam proponitis, inpetibilem facitis, cum sapientem semper boni plus habere vultis, tolerabilem. Itaque hic ipse iam pridem est reiectus; Atque hoc loco similitudines eas, quibus illi uti solent, dissimillimas proferebas. Commoda autem et incommoda in eo genere sunt, quae praeposita et reiecta diximus; Negare non possum. Atqui pugnantibus et contrariis studiis consiliisque semper utens nihil quieti videre, nihil tranquilli potest. Nec enim, dum metuit, iustus est, et certe, si metuere destiterit, non erit; Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Quis enim redargueret? Nec enim ignoras his istud honestum non summum modo, sed etiam, ut tu vis, solum bonum videri.\@par}
\create@par{Quae fere omnia appellantur uno ingenii nomine, easque virtutes qui habent, ingeniosi vocantur. Utrum enim sit voluptas in iis rebus, quas primas secundum naturam esse diximus, necne sit ad id, quod agimus, nihil interest. Negat enim tenuissimo victu, id est contemptissimis escis et potionibus, minorem voluptatem percipi quam rebus exquisitissimis ad epulandum. Aliis esse maiora, illud dubium, ad id, quod summum bonum dicitis, ecquaenam possit fieri accessio. Fadio Gallo, cuius in testamento scriptum esset se ab eo rogatum ut omnis hereditas ad filiam perveniret. Incommoda autem et commoda-ita enim estmata et dustmata appello-communia esse voluerunt, paria noluerunt. Princeps huius civitatis Phalereus Demetrius cum patria pulsus esset iniuria, ad Ptolomaeum se regem Alexandream contulit. Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam. Nam, ut sint illa vendibiliora, haec uberiora certe sunt. Quo modo autem philosophus loquitur? Non enim ipsa genuit hominem, sed accepit a natura inchoatum.\@par}
\create@par{Stoici autem, quod finem bonorum in una virtute ponunt, similes sunt illorum; Erat enim Polemonis. Ut optime, secundum naturam affectum esse possit. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Beatus autem esse in maximarum rerum timore nemo potest. Idem iste, inquam, de voluptate quid sentit? Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio.\@par}
\create@par{Non ergo Epicurus ineruditus, sed ii indocti, qui, quae pueros non didicisse turpe est, ea putant usque ad senectutem esse discenda. Hoc ille tuus non vult omnibusque ex rebus voluptatem quasi mercedem exigit. Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. Nemo nostrum istius generis asotos iucunde putat vivere.\@par}
\create@par{Quorum sine causa fieri nihil putandum est. A primo, ut opinor, animantium ortu petitur origo summi boni. Ita enim vivunt quidam, ut eorum vita refellatur oratio. Eam tum adesse, cum dolor omnis absit; Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? His singulis copiose responderi solet, sed quae perspicua sunt longa esse non debent.\@par}
\create@par{Est tamen ea secundum naturam multoque nos ad se expetendam magis hortatur quam superiora omnia. Iubet igitur nos Pythius Apollo noscere nosmet ipsos. Tuo vero id quidem, inquam, arbitratu. Haec quo modo conveniant, non sane intellego. Cur fortior sit, si illud, quod tute concedis, asperum et vix ferendum putabit? Sullae consulatum?\@par}
\create@par{Diodorus, eius auditor, adiungit ad honestatem vacuitatem doloris. Mihi quidem Antiochum, quem audis, satis belle videris attendere. Conferam tecum, quam cuique verso rem subicias; Sed quot homines, tot sententiae; Videamus animi partes, quarum est conspectus illustrior; An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse?\@par}
\create@par{Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Faceres tu quidem, Torquate, haec omnia; Quae fere omnia appellantur uno ingenii nomine, easque virtutes qui habent, ingeniosi vocantur. Hunc vos beatum; Virtutibus igitur rectissime mihi videris et ad consuetudinem nostrae orationis vitia posuisse contraria. Tu vero, inquam, ducas licet, si sequetur;\@par}
\create@par{Tecum optime, deinde etiam cum mediocri amico. Perge porro; Nam, ut sint illa vendibiliora, haec uberiora certe sunt. Equidem etiam Epicurum, in physicis quidem, Democriteum puto. Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. At ille pellit, qui permulcet sensum voluptate. Nihil opus est exemplis hoc facere longius.\@par}
\create@par{Quae autem natura suae primae institutionis oblita est? Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio. Non autem hoc: igitur ne illud quidem. Eaedem res maneant alio modo. Videamus animi partes, quarum est conspectus illustrior; Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse; Animum autem reliquis rebus ita perfecit, ut corpus;\@par}
\create@par{Ut id aliis narrare gestiant? Traditur, inquit, ab Epicuro ratio neglegendi doloris. Sin aliud quid voles, postea. Nunc vides, quid faciat. Nunc ita separantur, ut disiuncta sint, quo nihil potest esse perversius. Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis? Itaque sensibus rationem adiunxit et ratione effecta sensus non reliquit.\@par}
\create@par{Traditur, inquit, ab Epicuro ratio neglegendi doloris. Paupertas si malum est, mendicus beatus esse nemo potest, quamvis sit sapiens. Nunc haec primum fortasse audientis servire debemus. Omnia contraria, quos etiam insanos esse vultis. Quid ergo hoc loco intellegit honestum? In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum;\@par}
\create@par{Ea possunt paria non esse. Haec dicuntur inconstantissime. Huius, Lyco, oratione locuples, rebus ipsis ielunior. Sed quia studebat laudi et dignitati, multum in virtute processerat. Nec vero intermittunt aut admirationem earum rerum, quae sunt ab antiquis repertae, aut investigationem novarum. Sed tu istuc dixti bene Latine, parum plane.\@par}
\create@par{Non igitur potestis voluptate omnia dirigentes aut tueri aut retinere virtutem. Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; Gerendus est mos, modo recte sentiat. Quod cum dixissent, ille contra. Quamquam id quidem, infinitum est in hac urbe; Ut non sine causa ex iis memoriae ducta sit disciplina.\@par}
\create@par{Id Sextilius factum negabat. Quid, quod res alia tota est? Qui enim existimabit posse se miserum esse beatus non erit. Ita relinquet duas, de quibus etiam atque etiam consideret. Atqui eorum nihil est eius generis, ut sit in fine atque extrerno bonorum. Certe non potest. Maximas vero virtutes iacere omnis necesse est voluptate dominante.\@par}
\create@par{In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Aliena dixit in physicis nec ea ipsa, quae tibi probarentur; Quippe: habes enim a rhetoribus; Invidiosum nomen est, infame, suspectum. Eadem nunc mea adversum te oratio est. Sed haec ab Antiocho, familiari nostro, dicuntur multo melius et fortius, quam a Stasea dicebantur.\@par}
\create@par{Ego vero volo in virtute vim esse quam maximam; Aliena dixit in physicis nec ea ipsa, quae tibi probarentur; Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Polycratem Samium felicem appellabant. Vide igitur ne non debeas verbis nostris uti, sententiis tuis. Quae similitudo in genere etiam humano apparet.\@par}
\create@par{Ut nemo dubitet, eorum omnia officia quo spectare, quid sequi, quid fugere debeant? Itaque illa non dico me expetere, sed legere, nec optare, sed sumere, contraria autem non fugere, sed quasi secernere. Ac tamen hic mallet non dolere. Hoc loco tenere se Triarius non potuit. Quid iudicant sensus? Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse natos.\@par}
\create@par{Nondum autem explanatum satis, erat, quid maxime natura vellet. Ita redarguitur ipse a sese, convincunturque scripta eius probitate ipsius ac moribus. Cenasti in vita numquam bene, cum omnia in ista Consumis squilla atque acupensere cum decimano. Nam et a te perfici istam disputationem volo, nec tua mihi oratio longa videri potest.\@par}
\create@par{Cave putes quicquam esse verius. Quos nisi redarguimus, omnis virtus, omne decus, omnis vera laus deserenda est. Dicimus aliquem hilare vivere; Nos commodius agimus. Dici enim nihil potest verius. Et ille ridens: Video, inquit, quid agas; Eam tum adesse, cum dolor omnis absit; Ut id aliis narrare gestiant? Tibi hoc incredibile, quod beatissimum.\@par}
\create@par{Igitur ne dolorem quidem. Sed quod proximum fuit non vidit. Itaque primos congressus copulationesque et consuetudinum instituendarum voluntates fieri propter voluptatem; Quid igitur dubitamus in tota eius natura quaerere quid sit effectum? Ita enim vivunt quidam, ut eorum vita refellatur oratio. Hoc Hieronymus summum bonum esse dixit.\@par}
\create@par{Collige omnia, quae soletis: Praesidium amicorum. Gerendus est mos, modo recte sentiat. In schola desinis. Est enim effectrix multarum et magnarum voluptatum. Beatus autem esse in maximarum rerum timore nemo potest. Obsecro, inquit, Torquate, haec dicit Epicurus? Laboro autem non sine causa; Quae cum dixisset paulumque institisset, Quid est?\@par}
\create@par{Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Quid ergo hoc loco intellegit honestum? Sed quia studebat laudi et dignitati, multum in virtute processerat. Haec bene dicuntur, nec ego repugno, sed inter sese ipsa pugnant. At cum de plurimis eadem dicit, tum certe de maximis. Prodest, inquit, mihi eo esse animo.\@par}
\create@par{Ita multa dicunt, quae vix intellegam. Est enim effectrix multarum et magnarum voluptatum. At iam decimum annum in spelunca iacet. Omnes enim iucundum motum, quo sensus hilaretur. Bonum negas esse divitias, praeposìtum esse dicis? Cur iustitia laudatur? Quamquam id quidem, infinitum est in hac urbe; Hoc loco tenere se Triarius non potuit.\@par}
\create@par{Nullus est igitur cuiusquam dies natalis. Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse; Sed quae tandem ista ratio est? Quis suae urbis conservatorem Codrum, quis Erechthei filias non maxime laudat? Nam adhuc, meo fortasse vitio, quid ego quaeram non perspicis. Videamus animi partes, quarum est conspectus illustrior;\@par}
\create@par{Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. Sed quanta sit alias, nunc tantum possitne esse tanta. Qualem igitur hominem natura inchoavit? Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; Cur id non ita fit? Ego vero isti, inquam, permitto.\@par}
\create@par{Sed quanta sit alias, nunc tantum possitne esse tanta. Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Restinguet citius, si ardentem acceperit. Sin dicit obscurari quaedam nec apparere, quia valde parva sint, nos quoque concedimus; An eiusdem modi? Non est igitur summum malum dolor. Ita graviter et severe voluptatem secrevit a bono.\@par}
\create@par{Idem iste, inquam, de voluptate quid sentit? Qui ita affectus, beatum esse numquam probabis; Miserum hominem! Si dolor summum malum est, dici aliter non potest. Quae similitudo in genere etiam humano apparet. Ita graviter et severe voluptatem secrevit a bono. Quod totum contra est. Haec bene dicuntur, nec ego repugno, sed inter sese ipsa pugnant.\@par}
\create@par{Hoc est non dividere, sed frangere. Similiter sensus, cum accessit ad naturam, tuetur illam quidem, sed etiam se tuetur; Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. Quae in controversiam veniunt, de iis, si placet, disseramus.\@par}
\create@par{Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis? Gloriosa ostentatio in constituendo summo bono. Quamquam te quidem video minime esse deterritum. Est autem officium, quod ita factum est, ut eius facti probabilis ratio reddi possit. Cum id fugiunt, re eadem defendunt, quae Peripatetici, verba. Quid est enim aliud esse versutum?\@par}
\create@par{Num igitur eum postea censes anxio animo aut sollicito fuisse? Virtutibus igitur rectissime mihi videris et ad consuetudinem nostrae orationis vitia posuisse contraria. Non est igitur summum malum dolor. Huius, Lyco, oratione locuples, rebus ipsis ielunior. Duae sunt enim res quoque, ne tu verba solum putes. Primum divisit ineleganter;\@par}
\create@par{Beatus autem esse in maximarum rerum timore nemo potest. Expressa vero in iis aetatibus, quae iam confirmatae sunt. Igitur neque stultorum quisquam beatus neque sapientium non beatus. Ut optime, secundum naturam affectum esse possit. Honesta oratio, Socratica, Platonis etiam. Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?\@par}
\create@par{Heri, inquam, ludis commissis ex urbe profectus veni ad vesperum. In eo autem voluptas omnium Latine loquentium more ponitur, cum percipitur ea, quae sensum aliquem moveat, iucunditas. Addo etiam illud, multa iam mihi dare signa puerum et pudoris et ingenii, sed aetatem vides. At tu eadem ista dic in iudicio aut, si coronam times, dic in senatu.\@par}
\create@par{Esse enim quam vellet iniquus iustus poterat inpune. Quid ergo? Sed erat aequius Triarium aliquid de dissensione nostra iudicare. Iam in altera philosophiae parte. Quod autem ratione actum est, id officium appellamus. Cur id non ita fit? Quae in controversiam veniunt, de iis, si placet, disseramus. Qualem igitur hominem natura inchoavit?\@par}
\create@par{Non igitur potestis voluptate omnia dirigentes aut tueri aut retinere virtutem. Age nunc isti doceant, vel tu potius quis enim ista melius? Indicant pueri, in quibus ut in speculis natura cernitur. Quod autem satis est, eo quicquid accessit, nimium est; Hoc mihi cum tuo fratre convenit. Bonum negas esse divitias, praeposìtum esse dicis?\@par}
\create@par{Consequentia exquirere, quoad sit id, quod volumus, effectum. Quae cum dixisset paulumque institisset, Quid est? Mihi vero, inquit, placet agi subtilius et, ut ipse dixisti, pressius. Sed potestne rerum maior esse dissensio? At iam decimum annum in spelunca iacet. Atque hoc loco similitudines eas, quibus illi uti solent, dissimillimas proferebas.\@par}
\create@par{Sit sane ista voluptas. Expressa vero in iis aetatibus, quae iam confirmatae sunt. Haec bene dicuntur, nec ego repugno, sed inter sese ipsa pugnant. Tum Quintus: Est plane, Piso, ut dicis, inquit. Rhetorice igitur, inquam, nos mavis quam dialectice disputare? Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis.\@par}
\create@par{Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Satisne vobis videor pro meo iure in vestris auribus commentatus? Non semper, inquam; Beatus sibi videtur esse moriens. Minime vero, inquit ille, consentit. Poterat autem inpune; Illum mallem levares, quo optimum atque humanissimum virum, Cn. De vacuitate doloris eadem sententia erit.\@par}
\create@par{An eum discere ea mavis, quae cum plane perdidiceriti nihil sciat? Neque enim civitas in seditione beata esse potest nec in discordia dominorum domus; Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere? Esse enim, nisi eris, non potes. Ait enim se, si uratur, Quam hoc suave! dicturum. Inde igitur, inquit, ordiendum est. Quo modo?\@par}
\create@par{Nam et complectitur verbis, quod vult, et dicit plane, quod intellegam; Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Atque haec coniunctio confusioque virtutum tamen a philosophis ratione quadam distinguitur. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur?\@par}
\create@par{Hoc est non dividere, sed frangere. Summae mihi videtur inscitiae. Graccho, eius fere, aequalí? Mihi enim satis est, ipsis non satis. Illud quaero, quid ei, qui in voluptate summum bonum ponat, consentaneum sit dicere. Bonum integritas corporis: misera debilitas. Sed ad bona praeterita redeamus. Nobis aliter videtur, recte secusne, postea;\@par}
\create@par{Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Frater et T. Non quaeritur autem quid naturae tuae consentaneum sit, sed quid disciplinae. Haec dicuntur inconstantissime. Is ita vivebat, ut nulla tam exquisita posset inveniri voluptas, qua non abundaret. Diodorus, eius auditor, adiungit ad honestatem vacuitatem doloris.\@par}
\create@par{Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; Hoc loco tenere se Triarius non potuit. Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. Maximas vero virtutes iacere omnis necesse est voluptate dominante. Omnia peccata paria dicitis. Miserum hominem! Si dolor summum malum est, dici aliter non potest.\@par}
\create@par{Ne in odium veniam, si amicum destitero tueri. Sed quanta sit alias, nunc tantum possitne esse tanta. Hanc ergo intuens debet institutum illud quasi signum absolvere. Mihi enim erit isdem istis fortasse iam utendum. Quo plebiscito decreta a senatu est consuli quaestio Cn. Qui autem de summo bono dissentit de tota philosophiae ratione dissentit.\@par}
\create@par{Quae cum dixisset, finem ille. Adsint etiam formosi pueri, qui ministrent, respondeat his vestis, argentum, Corinthium, locus ipse, aedificium-hos ergo asotos bene quidem vivere aut beate numquam dixerim. Quia dolori non voluptas contraria est, sed doloris privatio. Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit.\@par}
\create@par{Cetera illa adhibebat, quibus demptis negat se Epicurus intellegere quid sit bonum. De hominibus dici non necesse est. Duarum enim vitarum nobis erunt instituta capienda. Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Ego vero volo in virtute vim esse quam maximam; Sed quae tandem ista ratio est?\@par}
\create@par{Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Dic in quovis conventu te omnia facere, ne doleas. Innumerabilia dici possunt in hanc sententiam, sed non necesse est. Non enim iam stirpis bonum quaeret, sed animalis. Tum mihi Piso: Quid ergo? Audio equidem philosophi vocem, Epicure, sed quid tibi dicendum sit oblitus es.\@par}
\create@par{Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; Traditur, inquit, ab Epicuro ratio neglegendi doloris. Bona autem corporis huic sunt, quod posterius posui, similiora. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; Contineo me ab exemplis. Si quidem, inquit, tollerem, sed relinquo. Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;\@par}
\create@par{Zenonis est, inquam, hoc Stoici. At enim sequor utilitatem. Nunc agendum est subtilius. Illum mallem levares, quo optimum atque humanissimum virum, Cn. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Sed haec quidem liberius ab eo dicuntur et saepius. Disserendi artem nullam habuit. Sed ad haec, nisi molestum est, habeo quae velim.\@par}
\create@par{Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere. Quod quidem iam fit etiam in Academia. Non igitur bene. Hoc est non dividere, sed frangere. Non ego tecum iam ita iocabor, ut isdem his de rebus, cum L. Cave putes quicquam esse verius. Atque haec ita iustitiae propria sunt, ut sint virtutum reliquarum communia. Quare ad ea primum, si videtur;\@par}
\create@par{Sin aliud quid voles, postea. Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Odium autem et invidiam facile vitabis. Si longus, levis. Varietates autem iniurasque fortunae facile veteres philosophorum praeceptis instituta vita superabat. Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico.\@par}
\create@par{Rationis enim perfectio est virtus; Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Ab hoc autem quaedam non melius quam veteres, quaedam omnino relicta. Cur id non ita fit? Quamquam id quidem, infinitum est in hac urbe;\@par}
\create@par{Igitur neque stultorum quisquam beatus neque sapientium non beatus. Quid de Platone aut de Democrito loquar? Scisse enim te quis coarguere possit? Mihi enim satis est, ipsis non satis. Sed quot homines, tot sententiae; Sic, et quidem diligentius saepiusque ista loquemur inter nos agemusque communiter. Inde igitur, inquit, ordiendum est.\@par}
\create@par{Itaque contra est, ac dicitis; Est enim effectrix multarum et magnarum voluptatum. Huius, Lyco, oratione locuples, rebus ipsis ielunior. Serpere anguiculos, nare anaticulas, evolare merulas, cornibus uti videmus boves, nepas aculeis. Nunc ita separantur, ut disiuncta sint, quo nihil potest esse perversius. Itaque hic ipse iam pridem est reiectus;\@par}
\create@par{Quamquam id quidem, infinitum est in hac urbe; At multis se probavit. Septem autem illi non suo, sed populorum suffragio omnium nominati sunt. Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse natos. Sint modo partes vitae beatae. Hoc non est positum in nostra actione. Quis animo aequo videt eum, quem inpure ac flagitiose putet vivere?\@par}
\create@par{Quis non odit sordidos, vanos, leves, futtiles? Aliter enim explicari, quod quaeritur, non potest. Consequens enim est et post oritur, ut dixi. His singulis copiose responderi solet, sed quae perspicua sunt longa esse non debent. Sed tempus est, si videtur, et recta quidem ad me. Hoc dixerit potius Ennius: Nimium boni est, cui nihil est mali.\@par}
\create@par{Quae quo sunt excelsiores, eo dant clariora indicia naturae. Non est igitur summum malum dolor. Quid ad utilitatem tantae pecuniae? Quae cum dixisset, finem ille. Suo genere perveniant ad extremum; At eum nihili facit; Nihil minus, contraque illa hereditate dives ob eamque rem laetus. Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?\@par}
\create@par{Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Ita ceterorum sententiis semotis relinquitur non mihi cum Torquato, sed virtuti cum voluptate certatio. Sed quia studebat laudi et dignitati, multum in virtute processerat. Iubet igitur nos Pythius Apollo noscere nosmet ipsos.\@par}
\create@par{Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Etenim semper illud extra est, quod arte comprehenditur. Cum id fugiunt, re eadem defendunt, quae Peripatetici, verba. Fortemne possumus dicere eundem illum Torquatum? Et ille ridens: Video, inquit, quid agas; Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate.\@par}
\create@par{In schola desinis. Isto modo ne improbos quidem, si essent boni viri. Deinde dolorem quem maximum? Et quod est munus, quod opus sapientiae? Cur igitur easdem res, inquam, Peripateticis dicentibus verbum nullum est, quod non intellegatur? Hic ambiguo ludimur. Eam si varietatem diceres, intellegerem, ut etiam non dicente te intellego;\@par}
\create@par{Itaque in rebus minime obscuris non multus est apud eos disserendi labor. Itaque si aut requietem natura non quaereret aut eam posset alia quadam ratione consequi. Dici enim nihil potest verius. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Est enim effectrix multarum et magnarum voluptatum. Tum mihi Piso: Quid ergo?\@par}
\create@par{Sed quot homines, tot sententiae; Qui ita affectus, beatum esse numquam probabis; Itaque dicunt nec dubitant: mihi sic usus est, tibi ut opus est facto, fac. Praeclare hoc quidem. Philosophi autem in suis lectulis plerumque moriuntur. Quare conare, quaeso. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus.\@par}
\create@par{Non laboro, inquit, de nomine. Ac tamen hic mallet non dolere. Equidem etiam Epicurum, in physicis quidem, Democriteum puto. Iam id ipsum absurdum, maximum malum neglegi. Et quidem, inquit, vehementer errat; Et non ex maxima parte de tota iudicabis? Quamquam id quidem licebit iis existimare, qui legerint. Tum Torquatus: Prorsus, inquit, assentior;\@par}
\create@par{Ergo ita: non posse honeste vivi, nisi honeste vivatur? In eo enim positum est id, quod dicimus esse expetendum. Age, inquies, ista parva sunt. Piso, familiaris noster, et alia multa et hoc loco Stoicos irridebat: Quid enim? Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere.\@par}
\create@par{Cum id quoque, ut cupiebat, audivisset, evelli iussit eam, qua erat transfixus, hastam. Hinc ceteri particulas arripere conati suam quisque videro voluit afferre sententiam. Urgent tamen et nihil remittunt. Quo tandem modo? Si longus, levis. Sed tempus est, si videtur, et recta quidem ad me. Aliter enim explicari, quod quaeritur, non potest.\@par}
\create@par{Sin aliud quid voles, postea. Ego vero volo in virtute vim esse quam maximam; Expressa vero in iis aetatibus, quae iam confirmatae sunt. Laelius clamores sofòw ille so lebat Edere compellans gumias ex ordine nostros. Negare non possum. Refert tamen, quo modo. Immo alio genere; Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus;\@par}
\create@par{Sin autem ad animum, falsum est, quod negas animi ullum esse gaudium, quod non referatur ad corpus. Cur tantas regiones barbarorum pedibus obiit, tot maria transmisit? Res enim fortasse verae, certe graves, non ita tractantur, ut debent, sed aliquanto minutius. Semper enim ita adsumit aliquid, ut ea, quae prima dederit, non deserat.\@par}
\create@par{At certe gravius. Conferam tecum, quam cuique verso rem subicias; Quamquam in hac divisione rem ipsam prorsus probo, elegantiam desidero. Efficiens dici potest. Nec enim, dum metuit, iustus est, et certe, si metuere destiterit, non erit; Nonne igitur tibi videntur, inquit, mala? Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere?\@par}
\create@par{Stoici autem, quod finem bonorum in una virtute ponunt, similes sunt illorum; Ille incendat? Hoc loco tenere se Triarius non potuit. Nemo nostrum istius generis asotos iucunde putat vivere. Hoc dixerit potius Ennius: Nimium boni est, cui nihil est mali. Scrupulum, inquam, abeunti; Nihil minus, contraque illa hereditate dives ob eamque rem laetus.\@par}
\create@par{Huic ego, si negaret quicquam interesse ad beate vivendum quali uteretur victu, concederem, laudarem etiam; Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. Esse enim, nisi eris, non potes. Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Luxuriam non reprehendit, modo sit vacua infinita cupiditate et timore.\@par}
\create@par{An tu me de L. Suo genere perveniant ad extremum; Bestiarum vero nullum iudicium puto. Hoc sic expositum dissimile est superiori. Nam memini etiam quae nolo, oblivisci non possum quae volo. Certe, nisi voluptatem tanti aestimaretis. Satis est tibi in te, satis in legibus, satis in mediocribus amicitiis praesidii. Age, inquies, ista parva sunt.\@par}
\create@par{Qua tu etiam inprudens utebare non numquam. Vidit Homerus probari fabulam non posse, si cantiunculis tantus irretitus vir teneretur; Utilitatis causa amicitia est quaesita. An hoc usque quaque, aliter in vita? Confecta res esset. Si enim ita est, vide ne facinus facias, cum mori suadeas. Ut in geometria, prima si dederis, danda sunt omnia.\@par}
\create@par{Si enim ad populum me vocas, eum. Satis est tibi in te, satis in legibus, satis in mediocribus amicitiis praesidii. Tamen a proposito, inquam, aberramus. Non dolere, inquam, istud quam vim habeat postea videro; Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse natos. A mene tu?\@par}
\create@par{Ut necesse sit omnium rerum, quae natura vigeant, similem esse finem, non eundem. Nam adhuc, meo fortasse vitio, quid ego quaeram non perspicis. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Id mihi magnum videtur. Prioris generis est docilitas, memoria;\@par}
\create@par{Eadem nunc mea adversum te oratio est. Fortemne possumus dicere eundem illum Torquatum? Ergo id est convenienter naturae vivere, a natura discedere. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Non laboro, inquit, de nomine. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Hic nihil fuit, quod quaereremus.\@par}
\create@par{Tu vero, inquam, ducas licet, si sequetur; Sint modo partes vitae beatae. Ego vero isti, inquam, permitto. Quid, cum fictas fabulas, e quibus utilitas nulla elici potest, cum voluptate legimus? Addo etiam illud, multa iam mihi dare signa puerum et pudoris et ingenii, sed aetatem vides. Haec et tu ita posuisti, et verba vestra sunt.\@par}
\create@par{Claudii libidini, qui tum erat summo ne imperio, dederetur. Quid ergo attinet dicere: Nihil haberem, quod reprehenderem, si finitas cupiditates haberent? Verum hoc idem saepe faciamus. Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus. Sed ad haec, nisi molestum est, habeo quae velim. Tecum optime, deinde etiam cum mediocri amico.\@par}
\create@par{Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Te enim iudicem aequum puto, modo quae dicat ille bene noris. Egone non intellego, quid sit don Graece, Latine voluptas? Tria genera bonorum; Ut in geometria, prima si dederis, danda sunt omnia. Quae contraria sunt his, malane?\@par}
\create@par{Vidit Homerus probari fabulam non posse, si cantiunculis tantus irretitus vir teneretur; Fortasse id optimum, sed ubi illud: Plus semper voluptatis? Illud non continuo, ut aeque incontentae. Tum Piso: Quoniam igitur aliquid omnes, quid Lucius noster? Quod autem principium officii quaerunt, melius quam Pyrrho; Que Manilium, ab iisque M.\@par}
\create@par{Et quod est munus, quod opus sapientiae? Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere? Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? Serpere anguiculos, nare anaticulas, evolare merulas, cornibus uti videmus boves, nepas aculeis. An nisi populari fama? Fortemne possumus dicere eundem illum Torquatum?\@par}
\create@par{Qui autem diffidet perpetuitati bonorum suorum, timeat necesse est, ne aliquando amissis illis sit miser. Polemoni et iam ante Aristoteli ea prima visa sunt, quae paulo ante dixi. Conclusum est enim contra Cyrenaicos satis acute, nihil ad Epicurum. Sin dicit obscurari quaedam nec apparere, quia valde parva sint, nos quoque concedimus;\@par}
\create@par{Negat enim summo bono afferre incrementum diem. Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere? Sin aliud quid voles, postea. Non dolere, inquam, istud quam vim habeat postea videro; Age, inquies, ista parva sunt. Aliter enim explicari, quod quaeritur, non potest. Si quae forte-possumus. Aliter enim explicari, quod quaeritur, non potest.\@par}
\create@par{Sed quoniam et advesperascit et mihi ad villam revertendum est, nunc quidem hactenus; Aliter enim nosmet ipsos nosse non possumus. Quae cum dixisset, finem ille. Nihil enim hoc differt. Compensabatur, inquit, cum summis doloribus laetitia. Duo enim genera quae erant, fecit tria. Cur igitur, inquam, res tam dissimiles eodem nomine appellas?\@par}
\create@par{Maximus dolor, inquit, brevis est. Nunc haec primum fortasse audientis servire debemus. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Unum nescio, quo modo possit, si luxuriosus sit, finitas cupiditates habere. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Illud dico, ea, quae dicat, praeclare inter se cohaerere.\@par}
\create@par{Ait enim se, si uratur, Quam hoc suave! dicturum. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Hoc non est positum in nostra actione. Certe nihil nisi quod possit ipsum propter se iure laudari. Quid ad utilitatem tantae pecuniae? Tertium autem omnibus aut maximis rebus iis, quae secundum naturam sint, fruentem vivere.\@par}
\create@par{Quibus ego vehementer assentior. Num igitur eum postea censes anxio animo aut sollicito fuisse? Nam quid possumus facere melius? Sed tamen intellego quid velit. Faceres tu quidem, Torquate, haec omnia; An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Poterat autem inpune;\@par}
\create@par{Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis? Sine ea igitur iucunde negat posse se vivere? Prave, nequiter, turpiter cenabat; Tu vero, inquam, ducas licet, si sequetur; Nihilne est in his rebus, quod dignum libero aut indignum esse ducamus? Atque ab his initiis profecti omnium virtutum et originem et progressionem persecuti sunt.\@par}
\create@par{Erit enim mecum, si tecum erit. Universa enim illorum ratione cum tota vestra confligendum puto. Non est enim vitium in oratione solum, sed etiam in moribus. Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Claudii libidini, qui tum erat summo ne imperio, dederetur. Ne amores quidem sanctos a sapiente alienos esse arbitrantur.\@par}
\create@par{Ut non sine causa ex iis memoriae ducta sit disciplina. Primum in nostrane potestate est, quid meminerimus? Naturales divitias dixit parabiles esse, quod parvo esset natura contenta. Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Quonam, inquit, modo? Quam si explicavisset, non tam haesitaret.\@par}
\create@par{Sed tamen intellego quid velit. Id enim natura desiderat. Erit enim mecum, si tecum erit. At ille non pertimuit saneque fidenter: Istis quidem ipsis verbis, inquit; Quacumque enim ingredimur, in aliqua historia vestigium ponimus. Illud dico, ea, quae dicat, praeclare inter se cohaerere. Quod autem principium officii quaerunt, melius quam Pyrrho;\@par}
\create@par{Quo modo autem philosophus loquitur? Haec igitur Epicuri non probo, inquam. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. Mihi enim satis est, ipsis non satis. Hic ambiguo ludimur. Ne amores quidem sanctos a sapiente alienos esse arbitrantur. At hoc in eo M. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus;\@par}
\create@par{Tum ille: Tu autem cum ipse tantum librorum habeas, quos hic tandem requiris? Satis est ad hoc responsum. Sed hoc summum bonum, quod tertia significatione intellegitur, eaque vita, quae ex summo bono degitur, quia coniuncta ei virtus est. Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate.\@par}
\create@par{Non laboro, inquit, de nomine. Quid de Platone aut de Democrito loquar? Quae cum dixisset paulumque institisset, Quid est? Primum Theophrasti, Strato, physicum se voluit; Ita relinquet duas, de quibus etiam atque etiam consideret. At iam decimum annum in spelunca iacet. Septem autem illi non suo, sed populorum suffragio omnium nominati sunt.\@par}
\create@par{Aliud igitur esse censet gaudere, aliud non dolere. Qui ita affectus, beatum esse numquam probabis; Maximas vero virtutes iacere omnis necesse est voluptate dominante. Oratio me istius philosophi non offendit; Hoc ne statuam quidem dicturam pater aiebat, si loqui posset. Habent enim et bene longam et satis litigiosam disputationem.\@par}
\create@par{At ille non pertimuit saneque fidenter: Istis quidem ipsis verbis, inquit; Vide igitur ne non debeas verbis nostris uti, sententiis tuis. Qui autem esse poteris, nisi te amor ipse ceperit? Hoc enim identidem dicitis, non intellegere nos quam dicatis voluptatem. Negare non possum. Ita credo. Sed in rebus apertissimis nimium longi sumus.\@par}
\create@par{Sic enim censent, oportunitatis esse beate vivere. Duarum enim vitarum nobis erunt instituta capienda. Quarum ambarum rerum cum medicinam pollicetur, luxuriae licentiam pollicetur. Non enim, si omnia non sequebatur, idcirco non erat ortus illinc. Quoniam, si dis placet, ab Epicuro loqui discimus. Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.\@par}
\create@par{Sint modo partes vitae beatae. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Qui autem esse poteris, nisi te amor ipse ceperit? Quid vero? Nec vero sum nescius esse utilitatem in historia, non modo voluptatem. Primum quid tu dicis breve? Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti. Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret.\@par}
\create@par{Sed hoc sane concedamus. Ut optime, secundum naturam affectum esse possit. Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse natos. Expressa vero in iis aetatibus, quae iam confirmatae sunt. Restatis igitur vos; Explanetur igitur. Vide, quantum, inquam, fallare, Torquate. Igitur ne dolorem quidem. Atqui reperies, inquit, in hoc quidem pertinacem;\@par}
\create@par{At quicum ioca seria, ut dicitur, quicum arcana, quicum occulta omnia? Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere. Atque haec coniunctio confusioque virtutum tamen a philosophis ratione quadam distinguitur. Quodsi vultum tibi, si incessum fingeres, quo gravior viderere, non esses tui similis; Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?\@par}
\create@par{Id Sextilius factum negabat. Ratio quidem vestra sic cogit. Si longus, levis. Sed quid sentiat, non videtis. Amicitiam autem adhibendam esse censent, quia sit ex eo genere, quae prosunt. Et hunc idem dico, inquieta sed ad virtutes et ad vitia nihil interesse. Qui autem de summo bono dissentit de tota philosophiae ratione dissentit.\@par}
\create@par{Quae in controversiam veniunt, de iis, si placet, disseramus. Ut enim consuetudo loquitur, id solum dicitur honestum, quod est populari fama gloriosum. Tuo vero id quidem, inquam, arbitratu. Tollitur beneficium, tollitur gratia, quae sunt vincla concordiae. Egone quaeris, inquit, quid sentiam? Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.\@par}
\create@par{Deinde disputat, quod cuiusque generis animantium statui deceat extremum. Tum mihi Piso: Quid ergo? Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur. Mihi quidem Antiochum, quem audis, satis belle videris attendere. Haec igitur Epicuri non probo, inquam. Propter nos enim illam, non propter eam nosmet ipsos diligimus. Que Manilium, ab iisque M.\@par}
\create@par{Inde igitur, inquit, ordiendum est. Tibi hoc incredibile, quod beatissimum.\@par}
\create@par{Quid ergo hoc loco intellegit honestum? Recte, inquit, intellegis. Itaque fecimus.\@par}
\create@par{Ita prorsus, inquam; Quibusnam praeteritis? Quare attende, quaeso.\@par}
\create@par{Quae similitudo in genere etiam humano apparet. At certe gravius.\@par}
\create@par{Quae ista amicitia est? Quonam, inquit, modo? Si quae forte-possumus.\@par}
\create@par{Sit enim idem caecus, debilis. Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?\@par}
\create@par{Quare attende, quaeso. Efficiens dici potest. Hic ambiguo ludimur.\@par}
\create@par{Tum mihi Piso: Quid ergo? Id enim natura desiderat. Sumenda potius quam expetenda.\@par}
\create@par{Omnis enim est natura diligens sui. Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.\@par}
\create@par{Quae ista amicitia est? Poterat autem inpune; Quis istud possit, inquit, negare?\@par}
\create@par{Primum divisit ineleganter; Si quae forte-possumus. Sullae consulatum?\@par}
\create@par{Si quicquam extra virtutem habeatur in bonis. Egone quaeris, inquit, quid sentiam?\@par}
\create@par{Quid est igitur, inquit, quod requiras? Summae mihi videtur inscitiae.\@par}
\create@par{Quid, quod res alia tota est? Sed haec in pueris; Quibusnam praeteritis?\@par}
\create@par{Quae duo sunt, unum facit. Minime vero, inquit ille, consentit.\@par}
\create@par{Nam quid possumus facere melius? Si longus, levis. Illi enim inter se dissentiunt.\@par}
\create@par{Sint ista Graecorum; Tum Torquatus: Prorsus, inquit, assentior;\@par}
\create@par{Quod vestri non item. Quid enim? Istic sum, inquit. Primum quid tu dicis breve?\@par}
\create@par{Recte dicis; Sed quid sentiat, non videtis. Eam stabilem appellas.\@par}
\create@par{Mihi, inquam, qui te id ipsum rogavi? At hoc in eo M. Nos commodius agimus.\@par}
\create@par{Paria sunt igitur. Sedulo, inquam, faciam. Sint ista Graecorum;\@par}
\create@par{Quis est tam dissimile homini. Satis est ad hoc responsum. Stoicos roga.\@par}
\create@par{Minime vero, inquit ille, consentit. Quae cum dixisset, finem ille.\@par}
\create@par{Hic ambiguo ludimur. Ut pulsi recurrant? Certe non potest. Audeo dicere, inquit.\@par}
\create@par{Et quod est munus, quod opus sapientiae? Hoc est non dividere, sed frangere.\@par}
\create@par{Venit ad extremum; Quae cum dixisset, finem ille. Sit enim idem caecus, debilis.\@par}
\create@par{Sed ego in hoc resisto; Equidem e Cn. Tuo vero id quidem, inquam, arbitratu.\@par}
\create@par{At iam decimum annum in spelunca iacet. Itaque contra est, ac dicitis;\@par}
\create@par{Sed nimis multa. Sed nunc, quod agimus; Praeteritis, inquit, gaudeo.\@par}
\create@par{Obsecro, inquit, Torquate, haec dicit Epicurus? At hoc in eo M.\@par}
\create@par{Sedulo, inquam, faciam. Quo igitur, inquit, modo? Graccho, eius fere, aequalí?\@par}
\create@par{Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; Sed ad rem redeamus;\@par}
\create@par{Minime vero, inquit ille, consentit. Suo genere perveniant ad extremum;\@par}
\create@par{Quid sequatur, quid repugnet, vident. Honesta oratio, Socratica, Platonis etiam.\@par}
\create@par{Nescio quo modo praetervolavit oratio. Videsne quam sit magna dissensio?\@par}
\create@par{Sed quot homines, tot sententiae; Deinde dolorem quem maximum?\@par}
\create@par{Si quidem, inquit, tollerem, sed relinquo. Suo genere perveniant ad extremum;\@par}
\create@par{Verum hoc idem saepe faciamus. Cur deinde Metrodori liberos commendas?\@par}
\create@par{Sed nimis multa. Certe non potest. Non semper, inquam; Haeret in salebra.\@par}
\create@par{Si longus, levis dictata sunt. Istic sum, inquit. Efficiens dici potest.\@par}
\create@par{Cur id non ita fit? Quis negat? Numquam facies. Quid nunc honeste dicit?\@par}
\create@par{Confecta res esset. Nos commodius agimus. Minime vero, inquit ille, consentit.\@par}
\create@par{Facete M. Tenent mordicus. Quae cum essent dicta, discessimus. Si longus, levis;\@par}
\create@par{Nonne igitur tibi videntur, inquit, mala? Equidem, sed audistine modo de Carneade?\@par}
\create@par{Quo igitur, inquit, modo? Certe, nisi voluptatem tanti aestimaretis.\@par}
\create@par{Nihil ad rem! Ne sit sane; Res enim concurrent contrariae. Nihil enim hoc differt.\@par}
\create@par{Cave putes quicquam esse verius. Quis est tam dissimile homini.\@par}
\create@par{Certe, nisi voluptatem tanti aestimaretis. Non igitur bene. Sed nimis multa.\@par}
\create@par{Nos cum te, M. Cur id non ita fit? Dat enim intervalla et relaxat.\@par}
\create@par{Egone quaeris, inquit, quid sentiam? At certe gravius. Quae sequuntur igitur?\@par}
\create@par{Sin aliud quid voles, postea. Qualem igitur hominem natura inchoavit?\@par}
\create@par{At enim hic etiam dolore. Non igitur bene. An eiusdem modi? Quid iudicant sensus?\@par}
\create@par{Sed ad rem redeamus; Si longus, levis. Nihil enim hoc differt.\@par}
\create@par{Sint ista Graecorum; Primum quid tu dicis breve? Sed nimis multa. A mene tu?\@par}
\create@par{Sed hoc sane concedamus. Quare attende, quaeso. Praeteritis, inquit, gaudeo.\@par}
\create@par{Illi enim inter se dissentiunt. Quod quidem nobis non saepe contingit.\@par}
\create@par{Non laboro, inquit, de nomine. Ita prorsus, inquam; Quare attende, quaeso.\@par}
\create@par{Sed fac ista esse non inportuna; Non potes, nisi retexueris illa.\@par}
\create@par{Est, ut dicis, inquit; Vestri haec verecundius, illi fortasse constantius.\@par}
\create@par{Itaque fecimus. Quid ergo? Sullae consulatum? Quae cum dixisset, finem ille.\@par}
\create@par{Tum Torquatus: Prorsus, inquit, assentior; Bonum incolumis acies: misera caecitas.\@par}
\create@par{Videsne quam sit magna dissensio? Tamen a proposito, inquam, aberramus.\@par}
\create@par{Praeclare hoc quidem. Memini vero, inquam; Torquatus, is qui consul cum Cn.\@par}
\create@par{Urgent tamen et nihil remittunt. Prave, nequiter, turpiter cenabat;\@par}
\create@par{Itaque contra est, ac dicitis; Rationis enim perfectio est virtus;\@par}
\create@par{Cur iustitia laudatur? Tu vero, inquam, ducas licet, si sequetur;\@par}
\create@par{Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Quid est enim aliud esse versutum?\@par}
\create@par{Tenent mordicus. Sed ad rem redeamus; Beatum, inquit. Nos commodius agimus.\@par}
\create@par{Itaque fecimus. Memini vero, inquam; Faceres tu quidem, Torquate, haec omnia;\@par}
\create@par{Hoc est non dividere, sed frangere. Recte, inquit, intellegis. Quid vero?\@par}
\create@par{Illa tamen simplicia, vestra versuta. Nihil opus est exemplis hoc facere longius.\@par}
\create@par{Verum hoc idem saepe faciamus. Beatum, inquit. Memini vero, inquam;\@par}
\create@par{Qui est in parvis malis. Minime vero, inquit ille, consentit. Erat enim Polemonis.\@par}
\create@par{Idem adhuc; Quis istum dolorem timet? Cur haec eadem Democritus?\@par}
\create@par{Iam enim adesse poterit. Quid Zeno? Nam de isto magna dissensio est.\@par}
\create@par{Nunc vides, quid faciat. Illa tamen simplicia, vestra versuta.\@par}
\create@par{Numquam facies. Itaque fecimus. Paria sunt igitur. Haeret in salebra.\@par}
\create@par{Itaque contra est, ac dicitis; At certe gravius. Confecta res esset.\@par}
\create@par{Pollicetur certe. Tubulo putas dicere? Omnia peccata paria dicitis.\@par}
\create@par{Sit enim idem caecus, debilis. Sed videbimus. Conferam avum tuum Drusum cum C.\@par}
\create@par{Ita nemo beato beatior. Hic ambiguo ludimur. Id Sextilius factum negabat.\@par}
\create@par{Sed ad rem redeamus; Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;\@par}
\create@par{Quis istud, quaeso, nesciebat? At certe gravius. Quis hoc dicit?\@par}
\create@par{Tibi hoc incredibile, quod beatissimum. Tuo vero id quidem, inquam, arbitratu.\@par}
\create@par{Certe non potest. Zenonis est, inquam, hoc Stoici. Confecta res esset.\@par}
\create@par{Quare attende, quaeso. Nos commodius agimus. Reguli reiciendam;\@par}
\create@par{Qua tu etiam inprudens utebare non numquam. Deinde dolorem quem maximum?\@par}
\create@par{Immo videri fortasse. Ut pulsi recurrant? Aliter autem vobis placet. Magna laus.\@par}
\create@par{Praeclare hoc quidem. Venit ad extremum; Quis est tam dissimile homini.\@par}
\create@par{Minime vero, inquit ille, consentit. Sed ad rem redeamus; Magna laus.\@par}
\create@par{Tu quidem reddes; Numquam facies. Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;\@par}
\create@par{Invidiosum nomen est, infame, suspectum. Velut ego nunc moveor.\@par}
\create@par{Age sane, inquam. Iam enim adesse poterit. Quis istum dolorem timet?\@par}
\create@par{Graccho, eius fere, aequalí? Ut optime, secundum naturam affectum esse possit.\@par}
\create@par{Duo enim genera quae erant, fecit tria. Eaedem res maneant alio modo.\@par}
\create@par{Cur id non ita fit? Equidem e Cn. Tubulo putas dicere? Praeclare hoc quidem.\@par}
\create@par{Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; Quid, quod res alia tota est?\@par}
\create@par{Simus igitur contenti his. Nam ante Aristippus, et ille melius.\@par}
\create@par{Tria genera bonorum; Quare attende, quaeso. Quid adiuvas? Quis negat?\@par}
\create@par{Tria genera bonorum; Proclivi currit oratio. Sed nimis multa. Quid de Pythagora?\@par}
\@message{^^JP-lipsum: created
\number\c@parnumber\space paragraphs.^^J}
\newhelp\optparams@error{%
Valid optional parameters are 's', 'short', 'm', 'medium', 'l', 'long'.}
\newhelp\paramexcess@error{The best possible value is 100}
\newif\iflong
\newif\ifmedium
\newif\ifshort
\def\lipsum{\futurelet\firstt@k\@lipsum}
\def\@lipsum{%
\if[\firstt@k\let\next\opt@par
\else\mediumtrue
\let\next\no@opt@par\fi
\next}
\def\opt@par[#1]#2{\def\param@ne{#1}%
\def\@l@{l}\def\@long@{long}%
\def\@m@{m}\def\@medium@{medium}%
\def\@s@{s}\def\@short@{short}%
\ifx\param@ne\@l@\shortfalse\mediumfalse\longtrue
\else
\ifx\param@ne\@long@\shortfalse\mediumfalse\longtrue
\else
\ifx\param@ne\@m@\shortfalse\mediumtrue\longfalse
\else
\ifx\param@ne\@medium@\shortfalse\mediumtrue\longfalse
\else
\ifx\param@ne\@s@\shorttrue\mediumfalse\longfalse
\else
\ifx\param@ne\@short@\shorttrue\mediumfalse\longfalse
\else
\errhelp\optparams@error
\@errmessage{^^JP-lipsum: !! ERROR !!
Wrong optional parameter.^^J}
\fi\fi\fi\fi\fi\fi
\no@opt@par{#2}}
\newif\ifhyphen
\def\no@opt@par#1{\scan#1-;\end
\ifhyphen\noopt@parA#1\end\else\noopt@parB#1\end\fi}
\def\scan#1-#2\end{\ifx;#2\hyphenfalse\else\hyphentrue\fi}
\newcount\c@plipsumAone
\newcount\c@plipsumAtwo
\newcount\c@max
\c@max\c@parnumber
\divide\c@max by3\relax
\def\noopt@parA#1-#2\end{{%
\global\c@plipsumAone=#1\relax
\global\c@plipsumAtwo=#2\relax
\ifnum\c@plipsumAone>\c@max
\errhelp\paramexcess@error
\@errmessage{^^JP-lipsum: ERROR at line \the\inputlineno. The
first parameter of \string\lipsum\space is too big.^^J}\fi
\ifnum\c@plipsumAtwo>\c@max
\errhelp\paramexcess@error
\@errmessage{^^JP-lipsum: ERROR at line \the\inputlineno. The
second parameter of \string\lipsum\space is too big.^^J}\fi
\ifmedium
\advance\c@plipsumAone by100\relax
\advance\c@plipsumAtwo by100\relax
\else\ifshort
\advance\c@plipsumAone by200\relax
\advance\c@plipsumAtwo by200\relax\fi\fi
\ifnum\c@plipsumAone>\c@plipsumAtwo
\count@=\c@plipsumAone
\c@plipsumAone=\c@plipsumAtwo
\c@plipsumAtwo=\count@\fi
\types@t}}
\def\noopt@parB#1\end{%
\c@plipsumAone#1
\ifnum\c@plipsumAone>\c@max
\errhelp\paramexcess@error
\@errmessage{^^JP-lipsum: ERROR at line \the\inputlineno. The
parameter of \string\lipsum\space is too big.^^J}\fi
\ifmedium\advance\c@plipsumAone by100\relax
\else\ifshort\advance\c@plipsumAone by200\relax\fi\fi
\csname plips@\romannumeral\c@plipsumAone\endcsname}
\def\types@t{\let\next\relax
\ifnum\c@plipsumAone>\c@plipsumAtwo\else
\csname plips@\romannumeral\the\c@plipsumAone\endcsname
\advance\c@plipsumAone by1\relax
\let\next\types@t\fi
\next}
\catcode`@=\beforeplipsumatcatcode
\endinput
%% end of file `plipsum.tex'