1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
1026
1027
1028
1029
1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036
1037
1038
1039
1040
1041
1042
1043
1044
1045
1046
1047
1048
1049
1050
1051
1052
1053
1054
1055
1056
1057
1058
1059
1060
1061
1062
1063
1064
1065
1066
1067
1068
1069
1070
1071
1072
1073
1074
1075
1076
1077
1078
1079
1080
1081
1082
1083
1084
1085
1086
1087
1088
1089
1090
1091
1092
1093
1094
1095
1096
1097
1098
1099
1100
1101
1102
1103
1104
1105
1106
1107
1108
1109
1110
1111
1112
1113
1114
1115
1116
1117
1118
1119
1120
1121
1122
1123
1124
1125
1126
1127
1128
1129
1130
1131
1132
1133
1134
1135
1136
1137
1138
1139
1140
1141
1142
1143
1144
1145
1146
1147
1148
1149
1150
1151
1152
1153
1154
1155
1156
1157
1158
1159
1160
1161
1162
1163
1164
1165
1166
1167
1168
1169
1170
1171
1172
1173
1174
1175
1176
1177
1178
1179
1180
1181
1182
1183
1184
1185
1186
1187
1188
1189
1190
1191
1192
1193
1194
1195
1196
1197
1198
1199
1200
1201
1202
1203
1204
1205
1206
1207
1208
1209
1210
1211
1212
1213
1214
1215
1216
1217
1218
1219
1220
1221
1222
1223
1224
1225
1226
1227
1228
1229
1230
1231
1232
1233
1234
1235
1236
1237
1238
1239
1240
1241
1242
1243
1244
1245
1246
1247
1248
1249
1250
1251
1252
1253
1254
1255
1256
1257
1258
1259
1260
1261
1262
1263
1264
1265
1266
1267
1268
1269
1270
1271
1272
1273
1274
1275
1276
1277
1278
1279
1280
1281
1282
1283
1284
1285
1286
1287
1288
1289
1290
1291
1292
1293
1294
1295
1296
1297
1298
1299
1300
1301
1302
1303
1304
1305
1306
1307
1308
1309
1310
1311
1312
1313
1314
1315
1316
1317
1318
1319
1320
1321
1322
1323
1324
1325
1326
1327
1328
1329
1330
1331
1332
1333
1334
1335
1336
1337
1338
1339
1340
1341
1342
1343
1344
1345
1346
1347
1348
1349
1350
1351
1352
1353
1354
1355
1356
1357
1358
1359
1360
1361
1362
1363
1364
1365
1366
1367
1368
1369
1370
1371
1372
1373
1374
1375
1376
1377
1378
1379
1380
1381
1382
1383
1384
1385
1386
1387
1388
1389
1390
1391
1392
1393
1394
1395
1396
1397
1398
1399
1400
1401
1402
1403
1404
1405
1406
1407
1408
1409
1410
1411
1412
1413
1414
1415
1416
1417
1418
1419
1420
1421
1422
1423
1424
1425
1426
1427
1428
1429
1430
1431
1432
1433
1434
1435
1436
1437
1438
1439
1440
1441
1442
1443
1444
1445
1446
1447
1448
1449
1450
1451
1452
1453
1454
1455
1456
1457
1458
1459
1460
1461
1462
1463
1464
1465
1466
1467
1468
1469
1470
1471
1472
1473
1474
1475
1476
1477
1478
1479
1480
1481
1482
1483
1484
1485
1486
1487
1488
1489
1490
1491
1492
1493
1494
1495
1496
1497
1498
1499
1500
1501
1502
1503
1504
1505
1506
1507
1508
1509
1510
1511
1512
1513
1514
1515
1516
1517
1518
1519
1520
1521
1522
1523
1524
1525
1526
1527
1528
1529
1530
1531
1532
1533
1534
1535
1536
1537
1538
1539
1540
1541
1542
1543
1544
1545
1546
1547
1548
1549
1550
1551
1552
1553
1554
1555
1556
1557
1558
1559
1560
1561
1562
1563
1564
1565
1566
1567
1568
1569
1570
1571
1572
1573
1574
1575
1576
1577
1578
1579
1580
1581
1582
1583
1584
1585
1586
1587
1588
1589
1590
1591
1592
1593
1594
1595
1596
1597
1598
1599
1600
1601
1602
1603
1604
1605
1606
1607
1608
1609
1610
1611
1612
1613
1614
1615
1616
1617
1618
1619
1620
1621
1622
1623
1624
1625
1626
1627
1628
1629
1630
1631
1632
1633
1634
1635
1636
1637
1638
1639
1640
1641
1642
1643
1644
1645
1646
1647
1648
1649
1650
1651
1652
1653
1654
1655
1656
1657
1658
1659
1660
1661
1662
1663
1664
1665
1666
1667
1668
1669
1670
1671
1672
1673
1674
1675
1676
1677
1678
1679
1680
1681
1682
1683
1684
1685
1686
1687
1688
1689
1690
1691
1692
1693
1694
1695
1696
1697
1698
1699
1700
1701
1702
1703
1704
1705
1706
1707
1708
1709
1710
1711
1712
1713
1714
1715
1716
1717
1718
1719
1720
1721
1722
1723
1724
1725
1726
1727
1728
1729
1730
1731
1732
1733
1734
1735
1736
1737
1738
1739
1740
1741
1742
1743
1744
1745
1746
1747
1748
1749
1750
1751
1752
1753
1754
1755
1756
1757
1758
1759
1760
1761
1762
1763
1764
1765
1766
1767
1768
1769
1770
1771
1772
1773
1774
1775
1776
1777
1778
1779
1780
1781
1782
1783
1784
1785
1786
1787
1788
1789
1790
1791
1792
1793
1794
1795
1796
1797
1798
1799
1800
1801
1802
1803
1804
1805
1806
1807
1808
1809
1810
1811
1812
1813
1814
1815
1816
1817
1818
1819
1820
1821
1822
1823
1824
1825
1826
1827
1828
1829
1830
1831
1832
1833
1834
1835
1836
1837
1838
1839
1840
1841
1842
1843
1844
1845
1846
1847
1848
1849
1850
1851
1852
1853
1854
1855
1856
1857
1858
1859
1860
1861
1862
1863
1864
1865
1866
1867
1868
1869
1870
1871
1872
1873
1874
1875
1876
1877
1878
1879
1880
1881
1882
1883
1884
1885
1886
1887
1888
1889
1890
1891
1892
1893
1894
1895
1896
1897
1898
1899
1900
1901
1902
1903
1904
1905
1906
1907
1908
1909
1910
1911
1912
1913
1914
1915
1916
1917
1918
1919
1920
1921
1922
1923
1924
1925
1926
1927
1928
1929
1930
1931
1932
1933
1934
1935
1936
1937
1938
1939
1940
1941
1942
1943
1944
1945
1946
1947
1948
1949
1950
1951
1952
1953
1954
1955
1956
1957
1958
1959
1960
1961
1962
1963
1964
1965
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
2041
2042
2043
2044
2045
2046
2047
2048
2049
2050
2051
2052
2053
2054
2055
2056
2057
2058
2059
2060
2061
2062
2063
2064
2065
2066
2067
2068
2069
2070
2071
2072
2073
2074
2075
2076
2077
2078
2079
2080
2081
2082
2083
2084
2085
2086
2087
2088
2089
2090
2091
2092
2093
2094
2095
2096
2097
2098
2099
2100
2101
2102
2103
2104
2105
2106
2107
2108
2109
2110
2111
2112
2113
2114
2115
2116
2117
2118
2119
2120
2121
2122
2123
2124
2125
2126
2127
2128
2129
2130
2131
2132
2133
2134
2135
2136
2137
2138
2139
2140
2141
2142
2143
2144
2145
2146
2147
2148
2149
2150
2151
2152
2153
2154
2155
2156
2157
2158
2159
2160
2161
2162
2163
2164
2165
2166
2167
2168
2169
2170
2171
2172
2173
2174
2175
2176
2177
2178
2179
2180
2181
2182
2183
2184
2185
2186
2187
2188
2189
2190
2191
2192
2193
2194
2195
2196
2197
2198
2199
2200
2201
2202
2203
2204
2205
2206
2207
2208
2209
2210
2211
2212
2213
2214
2215
2216
2217
2218
2219
2220
2221
2222
2223
2224
2225
2226
2227
2228
2229
2230
2231
2232
2233
2234
2235
2236
2237
2238
2239
2240
2241
2242
2243
2244
2245
2246
2247
2248
2249
2250
2251
2252
2253
2254
2255
2256
2257
2258
2259
2260
2261
2262
2263
2264
2265
2266
2267
2268
2269
2270
2271
2272
2273
2274
2275
2276
2277
2278
2279
2280
2281
2282
2283
2284
2285
2286
2287
2288
2289
2290
2291
2292
2293
2294
2295
2296
2297
2298
2299
2300
2301
2302
2303
2304
2305
2306
2307
2308
2309
2310
2311
2312
2313
2314
2315
2316
2317
2318
2319
2320
2321
2322
2323
2324
2325
2326
2327
2328
2329
2330
2331
2332
2333
2334
2335
2336
2337
2338
2339
2340
2341
2342
2343
2344
2345
2346
2347
2348
2349
2350
2351
2352
2353
2354
2355
2356
2357
2358
2359
2360
2361
2362
2363
2364
2365
2366
2367
2368
2369
2370
2371
2372
2373
2374
2375
2376
2377
2378
2379
2380
2381
2382
2383
2384
2385
2386
2387
2388
2389
2390
2391
2392
2393
2394
2395
2396
2397
2398
2399
2400
2401
2402
2403
2404
2405
2406
2407
2408
2409
2410
2411
2412
2413
2414
2415
2416
2417
2418
2419
2420
2421
2422
2423
2424
2425
2426
2427
2428
2429
2430
2431
2432
2433
2434
2435
2436
2437
2438
2439
2440
2441
2442
2443
2444
2445
2446
2447
2448
2449
2450
2451
2452
2453
2454
2455
2456
2457
2458
2459
2460
2461
2462
2463
2464
2465
2466
2467
2468
2469
2470
2471
2472
2473
2474
2475
2476
2477
2478
2479
2480
2481
2482
2483
2484
2485
2486
2487
2488
2489
2490
2491
2492
2493
2494
2495
2496
2497
2498
2499
2500
2501
2502
2503
2504
2505
2506
2507
2508
2509
2510
2511
2512
2513
2514
2515
2516
2517
2518
2519
2520
2521
2522
2523
2524
2525
2526
2527
2528
2529
2530
2531
2532
2533
2534
2535
2536
2537
2538
2539
2540
2541
2542
2543
2544
2545
2546
2547
2548
2549
2550
2551
2552
2553
2554
2555
2556
2557
2558
2559
2560
2561
2562
2563
2564
2565
2566
2567
2568
2569
2570
2571
2572
2573
2574
2575
2576
2577
2578
2579
2580
2581
2582
2583
2584
2585
2586
2587
2588
2589
2590
2591
2592
2593
2594
2595
2596
2597
2598
2599
2600
2601
2602
2603
2604
2605
2606
2607
2608
2609
2610
2611
2612
2613
2614
2615
2616
2617
2618
2619
2620
2621
2622
2623
2624
2625
2626
2627
2628
2629
2630
2631
2632
2633
2634
2635
2636
2637
2638
2639
2640
2641
2642
2643
2644
2645
2646
2647
2648
2649
2650
2651
2652
2653
2654
2655
2656
2657
2658
2659
2660
2661
2662
2663
2664
2665
2666
2667
2668
2669
2670
2671
2672
2673
2674
2675
2676
2677
2678
2679
2680
2681
2682
2683
2684
2685
2686
2687
2688
2689
2690
2691
2692
2693
2694
2695
2696
2697
2698
2699
2700
2701
2702
2703
2704
2705
2706
2707
2708
2709
2710
2711
2712
2713
2714
2715
2716
2717
2718
2719
2720
2721
2722
2723
2724
2725
2726
2727
2728
2729
2730
2731
2732
2733
2734
2735
2736
2737
2738
2739
2740
2741
2742
2743
2744
2745
2746
2747
2748
2749
2750
2751
2752
2753
2754
2755
2756
2757
2758
2759
2760
2761
2762
2763
2764
2765
2766
2767
2768
2769
2770
2771
2772
2773
2774
2775
2776
2777
2778
2779
2780
2781
2782
2783
2784
2785
2786
2787
2788
2789
2790
2791
2792
2793
2794
2795
2796
2797
2798
2799
2800
2801
2802
2803
2804
2805
2806
2807
2808
2809
2810
2811
2812
2813
2814
2815
2816
2817
2818
2819
2820
2821
2822
2823
2824
2825
2826
2827
2828
2829
2830
2831
2832
2833
2834
2835
2836
2837
2838
2839
2840
2841
2842
2843
2844
2845
2846
2847
2848
2849
2850
2851
2852
2853
2854
2855
2856
2857
2858
2859
2860
2861
2862
2863
2864
2865
2866
2867
2868
2869
2870
2871
2872
2873
2874
2875
2876
2877
2878
2879
2880
2881
2882
2883
2884
2885
2886
2887
2888
2889
2890
2891
2892
2893
2894
2895
2896
2897
2898
2899
2900
2901
2902
2903
2904
2905
2906
2907
2908
2909
2910
2911
2912
2913
2914
2915
2916
2917
2918
2919
2920
2921
2922
2923
2924
2925
2926
2927
2928
2929
2930
2931
2932
2933
2934
2935
2936
2937
2938
2939
2940
2941
2942
2943
2944
2945
2946
2947
2948
2949
2950
2951
2952
2953
2954
2955
2956
2957
2958
2959
2960
2961
2962
2963
2964
2965
2966
2967
2968
2969
2970
2971
2972
2973
2974
2975
2976
2977
2978
2979
2980
2981
2982
2983
2984
2985
2986
2987
2988
2989
2990
2991
2992
2993
2994
2995
2996
2997
2998
2999
3000
3001
3002
3003
3004
3005
3006
3007
3008
3009
3010
3011
3012
3013
3014
3015
3016
3017
3018
3019
3020
3021
3022
3023
3024
3025
3026
3027
3028
3029
3030
3031
3032
3033
3034
3035
3036
3037
3038
3039
3040
3041
3042
3043
3044
3045
3046
3047
3048
3049
3050
3051
3052
3053
3054
3055
3056
3057
3058
3059
3060
3061
3062
3063
3064
3065
3066
3067
3068
3069
3070
3071
3072
3073
3074
3075
3076
3077
3078
3079
3080
3081
3082
3083
3084
3085
3086
3087
3088
3089
3090
3091
3092
3093
3094
3095
3096
3097
3098
3099
3100
3101
3102
3103
3104
3105
3106
3107
3108
3109
3110
3111
3112
3113
3114
3115
3116
3117
3118
3119
3120
3121
3122
3123
3124
3125
3126
3127
3128
3129
3130
3131
3132
3133
3134
3135
3136
3137
3138
3139
3140
3141
3142
3143
3144
3145
3146
3147
3148
3149
3150
3151
3152
3153
3154
3155
3156
3157
3158
3159
3160
3161
3162
3163
3164
3165
3166
3167
3168
3169
3170
3171
3172
3173
3174
3175
3176
3177
3178
3179
3180
3181
3182
3183
3184
3185
3186
3187
3188
3189
3190
3191
3192
3193
3194
3195
3196
3197
3198
3199
3200
3201
3202
3203
3204
3205
3206
3207
3208
3209
3210
3211
3212
3213
3214
3215
3216
3217
3218
3219
3220
3221
3222
3223
3224
3225
3226
3227
3228
3229
3230
3231
3232
3233
3234
3235
3236
3237
3238
3239
3240
3241
3242
3243
3244
3245
3246
3247
3248
3249
3250
3251
3252
3253
3254
3255
3256
3257
3258
3259
3260
3261
3262
3263
3264
3265
3266
3267
3268
3269
3270
3271
3272
3273
3274
3275
3276
3277
3278
3279
3280
3281
3282
3283
3284
3285
3286
3287
3288
3289
3290
3291
3292
3293
3294
3295
3296
3297
3298
3299
3300
3301
3302
3303
3304
3305
3306
3307
3308
3309
3310
3311
3312
3313
3314
3315
3316
3317
3318
3319
3320
3321
3322
3323
3324
3325
3326
3327
3328
3329
3330
3331
3332
3333
3334
3335
3336
3337
3338
3339
3340
3341
3342
3343
3344
3345
3346
3347
3348
3349
3350
3351
3352
3353
3354
3355
3356
3357
3358
3359
3360
3361
3362
3363
3364
3365
3366
3367
3368
3369
3370
3371
3372
3373
3374
3375
3376
3377
3378
3379
3380
3381
3382
3383
3384
3385
3386
3387
3388
3389
3390
3391
3392
3393
3394
3395
3396
3397
3398
3399
3400
3401
3402
3403
3404
3405
3406
3407
3408
3409
3410
3411
3412
3413
3414
3415
3416
3417
3418
3419
3420
3421
3422
3423
3424
3425
3426
3427
3428
3429
3430
3431
3432
3433
3434
3435
3436
3437
3438
3439
3440
3441
3442
3443
3444
3445
3446
3447
3448
3449
3450
3451
3452
3453
3454
3455
3456
3457
3458
3459
3460
3461
3462
3463
3464
3465
3466
3467
3468
3469
3470
3471
3472
3473
3474
3475
3476
3477
3478
3479
3480
3481
3482
3483
3484
3485
3486
3487
3488
3489
3490
3491
3492
3493
3494
3495
3496
3497
3498
3499
3500
3501
3502
3503
3504
3505
3506
3507
3508
3509
3510
3511
3512
3513
3514
3515
3516
3517
3518
3519
3520
3521
3522
3523
3524
3525
3526
3527
3528
3529
3530
3531
3532
3533
3534
3535
3536
3537
3538
3539
3540
3541
3542
3543
3544
3545
3546
3547
3548
3549
3550
3551
3552
3553
3554
3555
3556
3557
3558
3559
3560
3561
3562
3563
3564
3565
3566
3567
3568
3569
3570
3571
3572
3573
3574
3575
3576
3577
3578
3579
3580
3581
3582
3583
3584
3585
3586
3587
3588
3589
3590
3591
3592
3593
3594
3595
3596
3597
3598
3599
3600
3601
3602
3603
3604
3605
3606
3607
3608
3609
3610
3611
3612
3613
3614
3615
3616
3617
3618
3619
3620
3621
3622
3623
3624
3625
3626
3627
3628
3629
3630
3631
3632
3633
3634
3635
3636
3637
3638
3639
3640
3641
3642
3643
3644
3645
3646
3647
3648
3649
3650
3651
3652
3653
3654
3655
3656
3657
3658
3659
3660
3661
3662
3663
3664
3665
3666
3667
3668
3669
3670
3671
3672
3673
3674
3675
3676
3677
3678
3679
3680
3681
3682
3683
3684
3685
3686
3687
3688
3689
3690
3691
3692
3693
3694
3695
3696
3697
3698
3699
3700
3701
3702
3703
3704
3705
3706
3707
3708
3709
3710
3711
3712
3713
3714
3715
3716
3717
3718
3719
3720
3721
3722
3723
3724
3725
3726
3727
3728
3729
3730
3731
3732
3733
3734
3735
3736
3737
3738
3739
3740
3741
3742
3743
3744
3745
3746
3747
3748
3749
3750
3751
3752
3753
3754
3755
3756
3757
3758
3759
3760
3761
3762
3763
3764
3765
3766
3767
3768
3769
3770
3771
3772
3773
3774
3775
3776
3777
3778
3779
3780
3781
3782
3783
3784
3785
3786
3787
3788
3789
3790
3791
3792
3793
3794
3795
3796
3797
3798
3799
3800
3801
3802
3803
3804
3805
3806
3807
3808
3809
3810
3811
3812
3813
3814
3815
3816
3817
3818
3819
3820
3821
3822
3823
3824
3825
3826
3827
3828
3829
3830
3831
3832
3833
3834
3835
3836
3837
3838
3839
3840
3841
3842
3843
3844
3845
3846
3847
3848
3849
3850
3851
3852
3853
3854
3855
3856
3857
3858
3859
3860
3861
3862
3863
3864
3865
3866
3867
3868
3869
3870
3871
3872
3873
3874
3875
3876
3877
3878
3879
3880
3881
3882
3883
3884
3885
3886
3887
3888
3889
3890
3891
3892
3893
3894
3895
3896
3897
3898
3899
3900
3901
3902
3903
3904
3905
3906
3907
3908
3909
3910
3911
3912
3913
3914
3915
3916
3917
3918
3919
3920
3921
3922
3923
3924
3925
3926
3927
3928
3929
3930
3931
3932
3933
3934
3935
3936
3937
3938
3939
3940
3941
3942
3943
3944
3945
3946
3947
3948
3949
3950
3951
3952
3953
3954
3955
3956
3957
3958
3959
3960
3961
3962
3963
3964
3965
3966
3967
3968
3969
3970
3971
3972
3973
3974
3975
3976
3977
3978
3979
3980
3981
3982
3983
3984
3985
3986
3987
3988
3989
3990
3991
3992
3993
3994
3995
3996
3997
3998
3999
4000
4001
4002
4003
4004
4005
4006
4007
4008
4009
4010
4011
4012
4013
4014
4015
4016
4017
4018
4019
4020
4021
4022
4023
4024
4025
4026
4027
4028
4029
4030
4031
4032
4033
4034
4035
4036
4037
4038
4039
4040
4041
4042
4043
4044
4045
4046
4047
4048
4049
4050
4051
4052
4053
4054
4055
4056
4057
4058
4059
4060
4061
4062
4063
4064
4065
4066
4067
4068
4069
4070
4071
4072
4073
4074
4075
4076
4077
4078
4079
4080
4081
4082
4083
4084
4085
4086
4087
4088
4089
4090
4091
4092
4093
4094
4095
4096
4097
4098
4099
4100
4101
4102
4103
4104
4105
4106
4107
4108
4109
4110
4111
4112
4113
4114
4115
4116
4117
4118
4119
4120
4121
4122
4123
4124
4125
4126
4127
4128
4129
4130
4131
4132
4133
4134
4135
4136
4137
4138
4139
4140
4141
4142
4143
4144
4145
4146
4147
4148
4149
4150
4151
4152
4153
4154
4155
4156
4157
4158
4159
4160
4161
4162
4163
4164
4165
4166
4167
4168
4169
4170
4171
4172
4173
4174
4175
4176
4177
4178
4179
4180
4181
4182
4183
4184
4185
4186
4187
4188
4189
4190
4191
4192
4193
4194
4195
4196
4197
4198
4199
4200
4201
4202
4203
4204
4205
4206
4207
4208
4209
4210
4211
4212
4213
4214
4215
4216
4217
4218
4219
4220
4221
4222
4223
4224
4225
4226
4227
4228
4229
4230
4231
4232
4233
4234
4235
4236
4237
4238
4239
4240
4241
4242
4243
4244
4245
4246
4247
4248
4249
4250
4251
4252
4253
4254
4255
4256
4257
4258
4259
4260
4261
4262
4263
4264
4265
4266
4267
4268
4269
4270
4271
4272
4273
4274
4275
4276
4277
4278
4279
4280
4281
4282
4283
4284
4285
4286
4287
4288
4289
4290
4291
4292
4293
4294
4295
4296
4297
4298
4299
4300
4301
4302
4303
4304
4305
4306
4307
4308
4309
4310
4311
4312
4313
4314
4315
4316
4317
4318
4319
4320
4321
4322
4323
4324
4325
4326
4327
4328
4329
4330
4331
4332
4333
4334
4335
4336
4337
4338
4339
4340
4341
4342
4343
4344
4345
4346
4347
4348
4349
4350
4351
4352
4353
4354
4355
4356
4357
4358
4359
4360
4361
4362
4363
4364
4365
4366
4367
4368
4369
4370
4371
4372
4373
4374
4375
4376
4377
4378
4379
4380
4381
4382
4383
4384
4385
4386
4387
4388
4389
4390
4391
4392
4393
4394
4395
4396
4397
4398
4399
4400
4401
4402
4403
4404
4405
4406
4407
4408
4409
4410
4411
4412
4413
4414
4415
4416
4417
4418
4419
4420
4421
4422
4423
4424
4425
4426
4427
4428
4429
4430
4431
4432
4433
4434
4435
4436
4437
4438
4439
4440
4441
4442
4443
4444
|
<?xml version="1.0" encoding="iso-8859-2"?>
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.1//EN"
"http://www.w3.org/TR/xhtml11/DTD/xhtml11.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="en">
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"/>
<meta http-equiv="Content-language" content="pl"/>
<meta name="Author" content="W³odzimierz Macewicz"/>
<meta name="Keywords" content="tex, polecenia wbudowane, polecenia pierwotne, primitive control sequences, Wirtualna Akademia"/>
<title>Lista poleceñ wbudowanych (primitive control sequences) w program TeX, eTeX i PDFTeX</title>
<style type="text/css">
.new {color: red;}
.old {color: red;}
.nowrap {
white-space: nowrap}
.ttt {
white-space: nowrap;
font-family: serif;
color: navy;}
body {background-color: #a0f0a0;}
i {color: navy;
font-family: serif;
}
code, tt, pre {color: navy;
font-family: serif;
}
img {border: 0ex 0ex 0ex 0ex}
span.parametr{font-style: italic;
font-family: monospace;}
div.gora_plus {padding: 2ex 0ex 0ex 0ex}
h1 {
left-margin: 0pt}
h2 {
left-margin: 0pt}
h3 {
left-margin: 0pt}
h4 {
left-margin: 0pt}
h5 {
left-margin: 0pt}
h6 {
left-margin: 0pt}
p.center {
text-align: center;
text-indent: 0em;
margin-top: 0ex;
margin-bottom: 0ex}
ul {
margin-top: 0ex;
margin-bottom: 0ex}
table {
margin-top: 1ex;
margin-bottom: 1ex}
p {
text-align: justify;
text-indent: 1.5em;
margin-top: 0.2ex;
margin-bottom: 0ex}
pre {
text-indent: 0em;
margin-top: 0.2ex;
margin-bottom: 0ex}
p.noindent {
text-align: justify;
text-indent: 0em;
margin-top: 0ex;
margin-bottom: 0ex}
</style>
</head>
<body>
<h2>Lista poleceñ wbudowanych (<i>primitive control sequences</i>) w program <a href="#s-tex">TeX</a>,
<a href="#s-etex">eTeX</a> i <a href="#s-pdftex">PDFTeX</a> (PDFeTeX)</h2>
<p>Poni¿ej przedstawiam pe³n± listê poleceñ (w porz±dku alfabetycznym) programów TeX, eTeX i pdfTeX wraz z krótkim
obja¶nieniem. Moim celem nie by³o zrobienie pe³nego i wyczerpuj±cego opisu ich dzia³ania, do
tego s³u¿y ksi±¿ka ,,The TeX book'' Donalda E. Knutha, a jedynie podanie
informacji ,,z czym to siê je'' (i zdajê sobie sprawê z tego, ¿e niektóre
wyja¶nienia przypominaj± wyroczniê Pyti).</p>
<p>
Niestety nie uda³o mi siê wyja¶niæ w sposób sensowny kilku poleceñ (miejsca
oznaczone ???). Je¿eli
Szanowny Czytelniku, chcia³by¶ podzieliæ siê swoj± wiedz± i podaæ krótkie
wyja¶nienie brakuj±cego has³a, u¶ci¶liæ lub poprawiæ istniej±ce bêdê wdziêczny za pomoc.</p>
<p>Serdecznie dziêkujê P.Strzelczykowi za nades³anie wyja¶nieñ kilkudziesiêciu
bardziej skomplikowanych oraz rzadziej u¿ywanych poleceñ.</p>
<h4>Wyja¶nienie notacji</h4>
<table border="1">
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="kod_znaku"><i>kod_znaku</i></a></td><td>
liczba z przedzia³u 0 -- 255, liczby w TeX-u mo¿na specyfikowaæ na wiele
sposobów:
<ul>
<li> liczba w zapisie dziesiêtnym (np. 123)</li>
<li> <tt>"XX</tt> liczba w zapisie szesnastkowym, gdzie <tt>X</tt>
jest cyfr± w szesnastkowym uk³adzie pozycyjnym (warto¶ci powy¿ej 9
<b>musz±</b> byæ okre¶lone wielkimi literami alfabetu (A-F))</li>
<li><tt>`x</tt> podanie znaku (znak poprzedzony lewym
apostrofem); nale¿y to traktowaæ jak liczbê odpowiadaj±c± warto¶ci
kodu).
Uwaga! znaki podlegaj±ce przekodowaniu
przez mechanizm <tt>TCX</tt> zmieni± swój kod (nie bêdzie to
znak zgodny z kodowaniem wej¶ciowym; znaki specjalne poprzedzamy
<tt>\</tt>, np.: <tt>\char`\#</tt>)</li>
<li><tt>'ooo</tt> liczba w zapisie ósemkowym (<tt>o</tt> to
cyfra z uk³adu ósemkowego -- 0-7; poprzedzone prawym apostrofem)</li>
</ul>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="v_dimen"><i>dimen</i></a></td><td>
liczba zmiennoprzecinkowa (mianowana) okre¶laj±ca przesuniêcie (odleg³o¶æ), podanie
kwalifikatora <a href="#true"><tt>true</tt></a> przed nazw± jednostki powoduje ¿e warto¶æ
nie bêdzie podlega³a przeskalowaniu, je¶li takowe zosta³o okre¶lone
(p. <a href="#mag"><tt>\mag</tt></a>)
<a id="tab_jed">
<table border="1">
<tr><td> </td>
<td>cm</td>
<td>mm</td>
<td>in</td>
<td>cc</td>
<td>pc</td>
<td>pt</td>
<td>bp</td>
<td>dd</td>
<td>sp</td>
</tr>
<tr><td>cm</td>
<td>1</td>
<td>10</td>
<td>0.39</td>
<td>2.216</td>
<td>2.23</td>
<td>28.45</td>
<td>28.346</td>
<td>26.6</td>
<td>1864624</td>
</tr>
<tr><td>mm</td>
<td>0.1</td>
<td>1</td>
<td>0.03937</td>
<td>0.22</td>
<td>0.221</td>
<td>2.845</td>
<td>2.83</td>
<td>2.66</td>
<td>186462</td>
</tr>
<tr><td>in</td>
<td>2.54</td>
<td>25.4</td>
<td>1</td>
<td>5.6285</td>
<td>6.02</td>
<td>72.27</td>
<td>72</td>
<td>67.54</td>
<td>4736175</td>
</tr>
<tr><td>cc</td>
<td>0.4511</td>
<td>4.511</td>
<td>0.177658</td>
<td>1</td>
<td>1.07</td>
<td>12.84</td>
<td>12.79</td>
<td>12</td>
<td>8412696</td>
</tr>
<tr><td>pc</td>
<td>0.421</td>
<td>4.2175</td>
<td>0.1166</td>
<td>0.93</td>
<td>1</td>
<td>12</td>
<td>11.955</td>
<td>11.215</td>
<td>786285</td>
</tr>
<tr><td>pt</td>
<td>0.0351</td>
<td>0.351</td>
<td>0.01382</td>
<td>0.07788</td>
<td>0.083</td>
<td>1</td>
<td>0.9949</td>
<td>0.934</td>
<td>65536</td>
</tr>
<tr><td>bp</td>
<td>0.035</td>
<td>0.352</td>
<td>0.0138855</td>
<td>0.078</td>
<td>0.08</td>
<td>1.004</td>
<td>1</td>
<td>0.93796</td>
<td>65765</td>
</tr>
<tr><td>dd</td>
<td>0.037594</td>
<td>0.37594</td>
<td>0.01</td>
<td>0.08</td>
<td>0.089</td>
<td>1.07</td>
<td>1.65</td>
<td>1</td>
<td>70037</td>
</tr>
<tr><td>sp</td>
<td>0.0000005</td>
<td>0.0000053</td>
<td>0.0000002</td>
<td>0.000001</td>
<td>0.000001</td>
<td>0.000015</td>
<td>0.000015</td>
<td>0.000014</td>
<td>1</td>
</tr>
</table></a>
np. <tt>100.5 pt</tt> lub <tt>100.5 <a href="#true">true</a> pt</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mdimen"><i>mdimen</i></a></td><td>
miara przesuniêcia (odleg³o¶ci) w trybie matematycznym, podobnie jak <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>,
ale jedyn± dopuszczaln± jednostk±
jest <a href="#mu"><tt>mu</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="glue"><i>glue</i></a></td><td>miara przesuniêcia (odleg³o¶ci); podobnie
jak <i><a href="#dimen">dimen</a></i>, ale
charakteryzuj±ca siê nie tylko sta³ym wymiarem, ale ¶ci¶liwo¶ci± i rozci±gliwo¶ci±
(wg zwyczajów in¿ynierskich mo¿na to traktowaæ jako dopuszczaln± tolerancjê
wymiaru <i>in plus</i> i <i>in minus</i>). TeX w miarê potrzeby ma prawo
bezkarnie zmniejszyæ wymiar nominalny lub go powiêkszyæ o zadan± warto¶æ. W
szczególno¶ci ¶ci¶liwo¶æ i rozci±gliwo¶æ mo¿e przyjmowaæ warto¶æ nieskoñczon±
w trzech zakresach (p. <a href="#fil"><tt>fil</tt></a>, <a href="#fill"><tt>fill</tt></a>
oraz <a href="#filll"><tt>filll</tt></a>).
Uwa¿am ¿e t³umaczenie <i>glue</i> jako ,,klej'' nie oddaje charakteru i
zachowania siê tej miary, wydaje mi siê, ¿e lepszym okre¶leniem jest
,,sprê¿yna'', która ma swój wymiar nominalny, jak i dopuszczaln± ¶ci¶liwo¶æ
oraz rozci±gliwo¶æ (z t± ró¿nic±, ¿e TeX-owe <i>glue</i> mo¿e przyjmowaæ
warto¶ci nieskoñczone i ujemne).
np. <tt>100.5<a href="#pt">pt</a> <a href="#plus">plus</a> 10<a href="#pt">pt</a> <a href="#minus">minus</a> 5<a href="#pt">pt</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mglue"><i>mglue</i></a></td><td>
miara przesuniêcia (odleg³o¶ci) w trybie matematycznym, podobnie jak <a href="#glue"><i>glue</i></a>,
ale jedyn± dopuszczaln± jednostk±
jest <a href="#mu"><tt>mu</tt></a>
</td></tr>
</table>
<h3><a id="s-tex"></a>Lista poleceñ podstawowych (wbudowanych) programu TeX</h3>
<table border="1">
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="space">\<i>spacja</i></a> </td>
<td>wstawienie spacji (<i>space token</i>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="skos">\/</a> </td>
<td>korekcja skosu; polecenie dodaje dodatkowy odstêp (byæ mo¿e o
d³ugo¶ci zerowej)
uwzglêdniaj±cy pochylenie (parametr konstrukcyjny
fontu; p. <a href="#fontdimen"><tt>\fontdimen</tt></a>) znaku w prawo --
,,wystawanie'' znaku poza pude³ko (nie tylko znaki w
foncie <i>italic</i> maj± t± warto¶æ niezerow±).
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="above">\above</a> <i>dimen</i> </td>
<td>konstrukcja matematyczna
(np. <tt>$1 + {1 \above 2<a href="#pt">pt</a> 2}$</tt>);
<i><a href="#dimen">dimen</a></i> okre¶la grubo¶æ kreski u³amkowej
(p. <a href="#over"><tt>\over</tt></a>)
-- licznik i mianownik jest
sk³adany w stylu o jeden stopieñ ni¿szym
(p. <a href="#displaystyle"><tt>\displaystyle</tt></a>,
<a href="#textstyle"><tt>\textstyle</tt></a>,
<a href="#scriptstyle"><tt>\scriptstyle</tt></a> i
<a href="#scriptscriptstyle"><tt>\scriptscriptstyle</tt></a>) ni¿
bie¿±cy (o ile to mo¿liwe)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="abovedisplayshortskip">\abovedisplayshortskip</a>=<i>glue</i> </td>
<td>odleg³o¶æ nad (przed) wzorem eksponowanym
(wystawionym), je¶li jest on
poprzedzony wierszem nie ,,zazêbiaj±cym''
siê z tre¶ci± wzoru
(p. <a href="#abovedisplayskip"><tt>\abovedisplayskip</tt></a>,
<a href="#predisplaysize"><tt>\predisplaysize</tt></a>,
<a href="#parfillskip"><tt>\parfillskip</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="abovedisplayskip">\abovedisplayskip</a>=<i>glue</i> </td>
<td>odleg³o¶æ nad (przed) wzorem eksponowanym (wystawionym),
je¶li jest on
poprzedzony lini± ,,zazêbiaj±c±'' siê ze wzorem
(p. <a href="#abovedisplayshortskip"><tt>\abovedisplayshortskip</tt></a>,
<a href="#predisplaysize"><tt>\predisplaysize</tt></a>,
<a href="#parfillskip"><tt>\parfillskip</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="abovewithdelims">\abovewithdelims</a>
<i>delim<sub>1</sub></i><i>delim<sub>2</sub></i><i>dimen</i></td>
<td>podobnie jak <a href="#above"><tt>\above</tt></a>, ale konstrukcja
zostanie otoczona przez <i>delim<sub>1</sub></i>
(z lewej strony) i
<i>delim<sub>2</sub></i> (z prawej
strony); np.:
<tt>\abovewithdelims () 2pt</tt>;
p. <a href="#above"><tt>\above</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="accent">\accent</a> <i>kod_znaku</i> <i>znak</i> </td>
<td>wstawienie znaku z akcentem; <i>kod_znaku</i> jest kodem znaku akcentuj±cego
(mo¿e to byæ znak o dowolnym kodzie, ale sensowne jest
u¿ywanie znaku
o odpowiedniej definicji, przewidzianym jako akcent),
a <i>znak</i> znakiem do którego dodawany jest akcent; np.:
<tt>\accent 95 z</tt> -- da literê ,,¿'' (,,z'' z
kropk±)
(powoduje przej¶cie w tryb poziomy);
(p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="adjdemerits">\adjdemerits</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>warto¶æ dodawana do wyliczonego kosztu z³amania akapitu
w danym miejscu, je¿eli wiersz poprzedni i bie¿±cy s± innej klasy
kiepsko¶ci [<a href="#p1">1</a>]
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="advance">\advance</a>\<i>rejestr</i> by <i>warto¶æ</i> </td>
<td>dodanie <i>warto¶ci</i> do <i>rejestru</i> --
typy sk³adowych musz± byæ takie, aby dzia³anie mia³o sens
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="afterassignment">\afterassignment</a> <i>tokem</i></td>
<td><i>token</i> zostanie zapamiêtany i wstawiony po wykonaniu
nastêpuj±cego po nim przypisania
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="aftergroup">\aftergroup</a> <i>token</i> </td>
<td> u¿ywane wewn±trz grupy; <i>token</i> zostanie zapamiêtany i zostanie
wyprowadzany (jednorazowo) po zamkniêciu tej grupy (po odwo³aniu
wprowadzonych wewn±trz niej zmian)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="at">at</a> <i>dimen</i> </td>
<td>okre¶lenie mówi±ce o przeskalowaniu fontu do wskazanej wielko¶ci
np. <tt><a href="#font">\font</a>\mojcmr=plr10 at 12<a href="#pt">pt</a></tt>
(równowa¿ne <tt><a href="#font">\font</a>\mojcmr=plr10 <a href="#scaled">scaled</a> 1200</tt>).
Uwaga! Zdefiniowany font <tt>\mojcmr</tt> to nie to samo co font
<tt>plr12</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="atop">\atop</a> </td>
<td>konstrukcja matematyczna (np. <tt>${x \atop y}$</tt>);
p. <a href="#above"><tt>\above</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="atopwithdelims">\atopwithdelims</a> <i>delim<sub>1</sub></i><i>delim<sub>2</sub></i></td>
<td>konstrukcja matematyczna (np. <tt>${x \atopwithdelims() y}$</tt>);
p. <a href="#above"><tt>\above</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="badness">\badness</a> </td>
<td>miara kiepsko¶ci sk³adu wiersza
[<a href="#p1">1</a>]
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="baselineskip">\baselineskip</a>=<i>glue</i> </td>
<td>odleg³o¶æ miêdzy liniami bazowymi pisma
p. <a href="#lineskip"><tt>\lineskip</tt></a>
i <a href="#lineskiplimit"><tt>\lineskiplimit</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="batchmode">\batchmode</a> </td>
<td>polecenie prze³±czaj±ce sposób pracy TeX-a; nie zatrzymuje siê on po
napotkaniu b³êdu, raport jest umieszczany wy³±cznie w pliku
<tt>.log</tt> (komunikaty nie s± wy¶wietlane na
konsoli); p. <a href="#errorstopmode"><tt>\errorstopmode</tt></a>,
<a href="#nonstopmode"><tt>\nonstopmode</tt></a>,
<a href="#scrollmode"><tt>\scrollmode</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="begingroup">\begingroup</a> </td>
<td>pocz±tek bloku (wszelkie zmiany warto¶ci parametrów i definicje s± lokalne,
je¶li nie wyspecyfikowano inaczej p. <a href="#globaldefs"><tt>\globaldefs</tt></a>
i <a href="#global"><tt>\global</tt></a>). Zakoñczenie bloku
poleceniem <a href="#endgroup"><tt>\endgroup</tt></a> (nie
<tt>}</tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="belowdisplayshortskip">\belowdisplayshortskip</a>=<i>glue</i> </td>
<td>odleg³o¶æ pod (po wzorze) wzorem, je¶li po nim
nastêpuje krótka linia
(nie ,,zazêbiaj±ca'' siê z tre¶ci± wzoru),
p. <a href="#belowdisplayskip"><tt>\belowdisplayskip</tt></a>,
<a href="#predisplaysize"><tt>\predisplaysize</tt></a>,
<a href="#parfillskip"><tt>\parfillskip</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="belowdisplayskip">\belowdisplayskip</a>=<i>glue</i> </td>
<td>odleg³o¶æ pod (po wzorze) wzorem, je¶li po nim
nastêpuje d³uga linia (,,zazêbiaj±ca'' siê ze wzorem),
p. <a href="#belowdisplayshortskip"><tt>\belowdisplayshortskip</tt></a>,
<a href="#predisplaysize"><tt>\predisplaysize</tt></a>,
<a href="#parfillskip"><tt>\parfillskip</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="binopenalty">\binopenalty</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>kara za z³amanie linii po operatorze
binarnym (<i>bin atom</i>);
p. <a href="#mathbin"><tt>\mathbin</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="botmark">\botmark</a> </td>
<td>przyjmuje warto¶æ ostatniego znacznika
(<a href="#mark"><tt>\mark</tt></a>), który pojawi³
siê na obecnie output-owanej stronie; czyli np. tytu³/tekst ostatniego
podrozdzia³u/has³a na danej stronie
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="box">\box</a> <i>numer_pude³ka</i> </td>
<td>wstawienie zawarto¶ci
wskazanego pude³ka, po czym zawarto¶æ
pude³ka jest kasowana (p. <a href="#copy"><tt>\copy</tt></a>,
<a href="#setbox"><tt>\setbox</tt></a>,
<a href="#unhbox"><tt>\unhbox</tt></a>,
<a href="#unvbox"><tt>\unvbox</tt></a>,
<a href="#unhcopy"><tt>\unhcopy</tt></a>,
<a href="#unvcopy"><tt>\unvcopy</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="boxmaxdepth">\boxmaxdepth</a> </td>
<td>maksymalna g³êboko¶æ (<a href="#dimen"><tt>dimen</tt></a>)
dla sk³adanego pude³ka (<a href="#vbox"><tt>\vbox</tt></a>)
je¶li g³êboko¶æ z³o¿onego pude³ka jest wiêksza od
<a href="#boxmaxdepth"><tt>\boxmaxdepth</tt></a>,
to jest ono odpowiednio ,,podnoszone'' (zwiêkszana jest jego wysoko¶æ,
tak by g³êboko¶æ by³a równa <a href="#boxmaxdepth"><tt>\boxmaxdepth</tt></a>);
standardowo <a href="#boxmaxdepth"><tt>\boxmaxdepth</tt></a>=<tt>\maxdimen</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="bp">bp</a> </td>
<td>jednostka miary -- big point
(72 bp = 1 <a href="#in">in</a>);
p. <a href="#true"><tt>true</tt></a>, <a href="#tab_jed">tablica
jednostek</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="brokenpenalty">\brokenpenalty</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>kara dodawana przy wyliczaniu punktu prze³amania strony (nie
akapitu!),
je¶li ostatnia linia strony mia³aby wyraz przeniesiony do nastêpnej linii
(a zatem i strony)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="by">by</a> </td>
<td>opcjonalny element w poleceniach <a href="#divide">dzielenia</a>,
<a href="#advance">dodawania</a>, <a href="#multiply">mno¿enia</a>
np. <tt><a href="#advance">\advance</a><a href="#count">\count</a>0 by 1</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="catcode">\catcode</a> <i>kod_znaku</i>=<i>kategoria</i> </td>
<td> definicja kategorii znaku, okre¶lonego przez <i>kod_znaku</i>;
<i>kategoria</i> jest liczb± z zakresu 0--15 i
oznacza:
<a id="kategorie">
<table border="1">
<tr><th>Kategoria</th><th>Nazwa</th><th>Przyk³ad</th></tr>
<tr><td>0</td><td><i>escape</i></td><td><tt>\</tt></td></tr>
<tr><td>1</td><td>pocz±tek grupy</td><td><tt>{</tt></td></tr>
<tr><td>2</td><td>koniec grupy</td><td><tt>}</tt></td></tr>
<tr><td>3</td><td>tryb matematyczny</td><td><tt>$</tt></td></tr>
<tr><td>4</td><td>tabulator</td><td>&</td></tr>
<tr><td>5</td><td>koniec linii</td><td><tt><i>return</i></tt></td></tr>
<tr><td>6</td><td><a id="hash">parametr</a></td><td><tt>#</tt></td></tr>
<tr><td>7</td><td><a id="superscript">superscript</a></td><td><tt>^</tt></td></tr>
<tr><td>8</td><td><a id="subscript">subscript</a></td><td><tt>_</tt></td></tr>
<tr><td>9</td><td>ignorowane</td><td><tt><i>null</i></tt></td></tr>
<tr><td>10</td><td><i>bia³y znak</i></td><td><i>spacja</i></td></tr>
<tr><td>11</td><td>litera</td><td> </td></tr>
<tr><td>12</td><td>inny</td><td><tt>@</tt></td></tr>
<tr><td>13</td><td>aktywny</td><td><tt>~</tt></td></tr>
<tr><td>14</td><td>komentarz</td><td><tt>%</tt></td></tr>
<tr><td>15</td><td>b³êdny</td><td><tt><i>del</i></tt></td></tr>
</table></a>
(p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="cc">cc</a> </td>
<td>jednostka miary -- cicero (1 cc = 12 dd);
p. <a href="#true"><tt>true</tt></a>, <a href="#tab_jed">tablica
jednostek</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="char">\char</a> <i>kod_znaku</i> </td>
<td>u¿ycie znaku o podanym kodzie (powoduje przej¶cie w tryb poziomy);
(p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="chardef">\chardef</a>\<i>nazwa</i>=<i>kod_znaku</i> </td>
<td> jest alternatyw± dla polecenia
<tt><a href="#def">\def</a>\<i>nazwa</i>{<a href="#char">\char</a> <i>kod_znaku</i>}</tt>.
Polecenie <tt>\<i>nazwa</i></tt>
jest równowa¿ne u¿yciu znaku o podanym kodzie;
(p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="cleaders">\cleaders</a> <i>box</i>\hskip <i>glue</i> <br/>
\cleaders <i>rule</i>\hskip <i>glue</i> </td>
<td> konstrukcja powtarza specyfikacjê <i>box</i> lub <i>rule</i>
wype³niaj±c przestrzeñ przesuniêcia okre¶lonego przez
<tt><a href="#hskip">\hskip</a>
<i><a href="#glue">glue</a></i></tt>
(p. <a href="#leaders"><tt>\leaders</tt></a>
i <a href="#xleaders"><tt>\xleaders</tt></a>) -- ca³o¶æ traktowana
jest jak ,,sprê¿yna'' (<a href="#glue">glue</a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="closein">\closein</a> <i>numer</i> </td>
<td>zamkniêcie kana³u wej¶ciowego o wskazanym numerze (od 0 do 15)
otwartego poleceniem <a href="#openin"><tt>\openin</tt></a>; p. te¿ <a href="#read">read</a>, <a href="#immediate"><tt>\immediate</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="closeout">\closeout</a> <i>numer</i> </td>
<td>zamkniêcie kana³u wyj¶ciowego o wskazanym numerze (od 0 do 15)
otwartego poleceniem <a href="#openout"><tt>\openout</tt></a>; p. te¿ <a href="#write">write</a>, <a href="#immediate"><tt>\immediate</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="clubpenalty">\clubpenalty</a> <i>warto¶æ</i></td>
<td>kara za z³amanie strony po pierwszej linii akapitu
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="cm">cm</a> </td>
<td>jednostka miary -- centymetr (1 cm =
0.01 m); p. <a href="#true"><tt>true</tt></a>, <a href="#tab_jed">tablica
jednostek</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="copy">\copy</a> <i>numer_pude³ka</i> </td>
<td>wyprowadza zawarto¶æ
wskazanego pude³ka;
zawarto¶æ pude³ka nie ulega zmianie (p. <a href="#box"><tt>\box</tt></a>,
<a href="#setbox"><tt>\setbox</tt></a>,
<a href="#unhbox"><tt>\unhbox</tt></a>,
<a href="#unhcopy"><tt>\unhcopy</tt></a>,
<a href="#unvbox"><tt>\unvbox</tt></a>,
<a href="#unvcopy"><tt>\unvcopy</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="count">\count</a> <i>specyfikacja_licznika</i> </td>
<td> u¿ycie wskazanego rejestru (typu <i>count</i>)
(p. <a href="#countdef"><tt>\countdef</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="countdef">\countdef</a>\<i>nazwa</i>=<i>numer</i> </td>
<td>zdefiniowanie synonimu <i>\nazwa</i>,
odpowiadaj±cego rejestrowi typu <i>count</i> o wskazanym <i>numerze</i>;
p. <a href="#count"><tt>\count</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="cr">\cr</a> </td>
<td>oznaczenie koñca wiersza w ¶rodowiskach tabulacyjnych
(<a href="#halign"><tt>\halign</tt></a>, <a href="#valign"><tt>\valign</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="crcr">\crcr</a> </td>
<td>koñczy wiersz tabeli (<a href="#halign"><tt>\halign</tt></a>,
<a href="#valign"><tt>\valign</tt></a>), je¶li wiersz by³ rozpoczêty -- czyli
dzia³a tak jak <a href="#cr"><tt>\cr</tt></a>,
ale je¶li wyst±pi bezpo¶rednio po <a href="#cr"><tt>\cr</tt></a>, albo
<a href="#noalign"><tt>\noalign</tt></a>
nie robi nic
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="csname">\csname</a> <i>tokens</i> \endcsname</td>
<td>konstrukcja s³u¿y do zdefiniowania lub
u¿ycia makroinstrukcji tworzonych dynamicznie b±d¼ zawieraj±cych znaki nie
bêd±ce literami (<i>tokens</i> nie mo¿e zawieraæ elementów
rozwijanych). U¿ycie makroinstrukcji niezdefiniowanej
nie jest b³êdem (jest równoznaczne z u¿yciem <a
href="#relax"><tt>\relax</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="day">\day</a> </td>
<td>rejestr zawieraj±cy numer bie¿±cego dnia (licz±c od pocz±tku miesi±ca)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="dd">dd</a> </td>
<td>jednostka miary -- didot point (1157 dd = 1238 pt);
p. <a href="#true"><tt>true</tt></a>, <a href="#tab_jed">tablica
jednostek</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="deadcycles">\deadcycles</a></td>
<td>liczba wywo³añ procedury wyj¶ciowej
<a href="#output"><tt>\output</tt></a> nie powoduj±cych
wys³ania strony do pliku DVI (czyli nie wywo³uj±cych polecenia
<a href="#shipout"><tt>\shipout</tt></a>), ka¿de <a
href="#shipout"><tt>\shipout</tt></a> zeruje licznik, a
<a href="#output"><tt>\output</tt></a> inkrementuje go; p. te¿
<a href="#maxdeadcycles"><tt>\maxdeadcycles</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="def">\def</a>\<i>nazwa</i>{<i>zawarto¶æ</i>} </td>
<td>nowa makrodefinicja np.:
<tt>\def\WM{{\it W³odzimierz Macewicz}}</tt>; jej
u¿ycie jest równowa¿ne rozwiniêciu ,,wnêtrza''
(np. <tt>\WM</tt> wyprowadzi napis <i>W³odzimierz Macewicz</i> kursyw±);
w momencie definiowania u¿yte wewn±trz makroinstrukcje
nie musz± byæ zdefiniowane
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\def\<i>nazwa</i>#1...#9{<i>zawarto¶æ</i>} </td>
<td> nowa makrodefinicja (p. <a href="#def"><tt>\def</tt></a>)
z parametrami (<tt>#1</tt>...<tt>#9</tt> oznaczaj±
kolejne parametry)
np.: <tt>\def\persona#1{{\it #1}}</tt>
i wywo³anie <tt>\persona{W³odzimierz Macewicz}</tt>
(p. <a href="#edef"><tt>\edef</tt></a>,
<a href="#xdef"><tt>\xdef</tt></a>,
<a href="#long"><tt>\long</tt></a>, <a href="#gdef"><tt>\gdef</tt></a>
<a href="#global"><tt>\global</tt></a> i
<a href="#globaldefs"><tt>\globaldefs</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="defaulthyphenchar">\defaulthyphenchar</a> </td>
<td>rejestr przechowuje kod znaku przenoszenia wyrazów (<a href="#hyphenchar"><tt>\hyphenchar</tt></a>) z ostatnio
za³adowanego fontu
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="defaultskewchar">\defaultskewchar</a> </td>
<td>rejestr przechowuje kod znaku
<a href="#skewchar"><tt>\skewchar</tt></a> z ostatnio
za³adowanego fontu
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="delcode">\delcode</a>
<i>znak</i>="<i>f<sub>m</sub>xx<sub>m</sub>f<sub>d</sub>xx<sub>d</sub></i></td>
<td>polecenie definiuje warianty: ma³y i du¿y dla znaku
<i>znak</i> w przypadku u¿ycia go z operatorem <a href="#left"><tt>\left</tt></a> lub
<a href="#right"><tt>\right</tt></a>. <i>f</i> oznacza numer rodziny fontów
(<tt>family</tt>), a <i>xx</i> kod znaku (wszystkie warto¶ci w kodzie
szesnastkowym). Warto¶æ <tt>-1</tt> oznacza ¿e znak nie mo¿e byæ
ogranicznikiem, zdefiniowanie warto¶ci <tt>0</tt> (rodzina i kod)
dla danego wariantu oznacza pominiêcie wariantu.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="delimiter">\delimiter</a> "<i>cfxxfxx</i> </td>
<td>u¿ycie delimitera; <i>c</i> --
oznacza klasê znaku (p. tabela klas); dwa zestawy trzech cyfr oznaczaj± to samo
co w poleceniu <a href="#delcode"><tt>\delcode</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="delimiterfactor">\delimiterfactor</a>=<i>f</i> </td>
<td> wspó³czynnik (liczba ca³kowita)
s³u¿±cy do obliczenia wielko¶ci delimitera przy u¿yciu konstrukcji
<a href="#left"><tt>\left</tt></a> i
<a href="#right"><tt>\right</tt></a>. Wielko¶æ jest ustalana jako:
x = 2max(y<sub>1</sub>,y<sub>2</sub>); y<sub>1</sub> -- minimalna
g³êboko¶æ materia³u, y<sub>2</sub> -- maksymalna wysoko¶æ materia³u;
nastêpnie obliczane jest y = x * f/1000, gdzie <i>f</i> jest
wspó³czynnikiem. Ostatecznie wielko¶æ delimitera jest ustalana jako
w = min(y, y - q), gdzie q jest warto¶ci± parametru
<a href="#delimitershortfall"><tt>\delimitershortfall</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="delimitershortfall">\delimitershortfall</a>=<i>dimen</i></td>
<td>warto¶æ s³u¿±ca do obliczania
ostatecznej wielko¶ci delimitera przy u¿yciu konstrukcji
<tt><a href="#left">\left</a></tt> i
<a href="#right"><tt>\right</tt></a>;
p. <a href="#delimiterfactor"><tt>\delimiterfactor</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="depth">depth</a> <i>dimen</i> </td>
<td>g³êboko¶æ linii np. <tt><a href="#hrule">\hrule</a> <a href="#width">width</a> 2<a href="#cm">cm</a> depth 2<a href="#mm">mm</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="dimen">\dimen</a> <i>numer</i> </td>
<td>rejestr typu <i><a href="#dimen">dimen</a></i> (odleg³o¶æ) o wskazanym <i>numerze</i>
(0 -- 255), zamiast
<i>numeru</i> mo¿na u¿yæ synonimu;
p. <a href="#dimendef"><tt>\dimendef</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\dimen <i>numer</i>=<i>warto¶æ</i></td>
<td>nadanie warto¶ci rejestrowi typu <i><a href="#dimen">dimen</a></i>
(odleg³o¶æ) o wskazanym <i>numerze</i> (0 -- 255),
zamiast
<i>numeru</i> mo¿na u¿yæ synonimu;
p. <a href="#dimendef"><tt>\dimendef</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="dimendef">\dimendef</a>\<i>nazwa</i>=<i>numer</i> </td>
<td>zdefiniowanie synonimu <tt>\<i>nazwa</i></tt>,
odpowiadaj±cego
rejestrowi <a href="#dimen"><tt>\dimen</tt></a> o podanym <i>numerze</i>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="discretionary">\discretionary</a>{<i>przed</i>}{<i>po</i>}{<i>bez</i>}</td>
<td> propozycja miejsca podzia³u wyrazu; je¶li nast±pi podzia³ token <i>przed</i>
zostanie wstawiony
na koñcu linii (zwyczajowo wstawiamy <tt>-</tt>), token <i>po</i> jest
wstawiany na pocz±tku linii nastêpnej (zwyczajowo nic, ale w jêz. polskim
dla okre¶leñ typu <tt>bia³o-czerwony</tt>, w przypadku
podzia³u
po znaku <tt>dywiz</tt>, powinni¶my na pocz±tku nastêpnej linii te¿ wstawiæ
<tt>-</tt>), token <i>bez</i> wstawiany je¶li nie ma potrzeby
podzia³u wyrazu w danym miejscu (i tak <tt>\-</tt> jest zdefiniowany
jako <tt>\discretionary{-}{}{}</tt> -- wstawienie <tt>-</tt> na koñcu,
je¶li nast±pi podzia³; nic je¶li nie, natomiast dla jêz. polskiego
<tt>\=</tt> zosta³ zdefiniowany jako <tt>\discretionary{-}{-}{-}</tt>). W przypadku
u¿ycia polecenia w trybie
matematycznym trzeci parametr <b>musi</b> byæ pusty;
p. <a href="#hyphenchar">\hyphenchar</a>,
<a href="#defaulthyphenchar">\defaulthyphenchar</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="displayindent">\displayindent</a>=<i>dimen</i> </td>
<td> Je¿eli warto¶æ
jest niezerowa, powoduje przesuniêcie ca³ego materia³u wzoru o zadan±
odleg³o¶æ (p. <a href="#displaywidth"><tt>\displaywidth</tt></a>)
warto¶æ parametru jest ustalana na
<tt>0<a href="#pt">pt</a></tt> lub na warto¶æ okre¶lona przez
<a href="#hangindent"><tt>\handindent</tt></a>)
przed ka¿dym wzorem eksponowanym
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="displaylimits">\displaylimits</a> </td>
<td>polecenie okre¶la miejsce po³o¿enia indeksu dolnego i
górnego danego obiektu; dla
trybu <a href="#displaystyle"><tt>\displaystyle</tt></a> na pod/nad obiektem, dla
pozosta³ych obok obiektu (jako górna lub dolna frakcja) p. te¿
<a href="#limits"><tt>\limits</tt></a>
oraz <a href="#nolimits"><tt>\nolimits</tt></a>;
np.: <tt>\def\int{\intop\displaylimits}</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="displaystyle">\displaystyle</a> </td>
<td>prze³±czenie sk³adu matematyki w tryb <tt>display</tt>
(wielko¶æ czcionki i sposób
ustawiania górnego i dolnego rejestru; p. <a href="#limits"><tt>\limits</tt></a>,
<a href="#nolimits"><tt>\nolimits</tt></a>,
<a href="#displaylimits"><tt>\displaylimits</tt></a>,
<a href="#textstyle"><tt>\textstyle</tt></a>,
<a href="#scriptstyle"><tt>\scriptstyle</tt></a>,
<a href="#scriptscriptstyle"><tt>\scriptscriptstyle</tt></a>,
<a href="#textfont"><tt>\textfont</tt></a>,
<a href="#scriptfont"><tt>\scriptfont</tt></a>,
<a href="#scriptscriptfont"><tt>\scriptscriptfont</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="displaywidowpenalty">\displaywidowpenalty</a>=<i>warto¶æ</i></td>
<td>kara za z³amanie strony przed ostatni±
lini± akapitu,
je¶li jest ni± wzór eksponowany (wystawiony)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="displaywidth">\displaywidth</a>=<i>dimen</i></td>
<td> warto¶æ parametru jest ustalana na
<a href="#hsize"><tt>\hsize</tt></a> (szeroko¶æ szpalty) przed rozpoczêciem ka¿dego wzoru
eksponowanego. Je¿eli przesuniemy materia³ wzoru w prawo o
<a href="#displayindent"><tt>\displayindent</tt></a> powinni¶my o tyle¿ zmniejszyæ
<a href="#displaywidth"><tt>\displaywidth</tt></a>, w przeciwnym razie wzór bêdzie wystawa³
z prawej strony
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="divide">\divide</a>\<i>rejestr</i> by <i>warto¶æ</i> </td>
<td>dzielenie <i>rejestru</i> przez <i>warto¶æ</i>;
uwaga na typ sk³adowych, wynik te¿ musi byæ sensowny
(typ wyniku przewidziany w TeX-u)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="doublehyphendemerits">\doublehyphendemerits</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>warto¶æ dodawana do wyliczonego
kosztu z³amania akapitu
w danym miejscu, je¿eli wiersz poprzedni i bie¿±cy koñczy siê podzielonym
wyrazem [<a href="#p1">1</a>] (warto¶æ jest wstawiana ,,jak
leci'', podczas gdy kary brane s± w ,,kwadracie'', tak wiêc
warto¶æ parametru ma niewielki wp³yw na sk³ad)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="dp">\dp</a> <i>numer_pude³ka</i> </td>
<td>g³êboko¶æ pude³ka o wskazanym numerze
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\dp <i>numer_pude³ka</i>=<i>dimen</i> </td>
<td>okre¶lenie g³êboko¶ci pude³ka o wskazanym numerze;
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="dump">\dump</a> </td>
<td>polecenie zapisu formatu (tylko <tt>initex</tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\edef\<i>nazwa</i>{<i>zawarto¶æ</i>} <br/>
<a id="edef">\edef</a>\<i>nazwa</i>#1...#9{<i>zawarto¶æ</i>} </td>
<td> nowa makrodefinicja z parametrami (lub bez)
np.: <tt>\edef\persona#1{{\it #1}}</tt>
i wywo³anie <tt>\persona{W³odzimierz Macewicz}</tt>. <i>zawarto¶æ</i>
jest rozwijana w momencie tworzenia definicji, a zatem wszystkie
u¿ywane wewn±trz konstrukcje musz± byæ
<b>zdefiniowane</b> (p. <a href="#def"><tt>\def</tt></a>,
<a href="#gdef"><tt>\gdef</tt></a>,
<a href="#long"><tt>\long</tt></a>,
<a href="#xdef"><tt>\xdef</tt></a>
<a href="#global"><tt>\global</tt></a> i <a href="#globaldefs"><tt>\globaldefs</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="else">\else</a> </td>
<td>opcjonalna element w instrukcji warunkowej oznacza: ,,w przeciwnym razie'',
np.:<br/>
<tt>\if <i>warunek</i><br/>
SPE£NIONY<br/>
\else<br/>
NIESPE£NIONY<br/>
\fi<br/>
</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="em">em</a> </td>
<td>jednostka miary, równa szóstemu parametrowi bie¿±cego fontu
p. <a href="#fontdimen"><tt>\fontdimen</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="emergencystretch">\emergencystretch</a>=<i>dimen</i> </td>
<td> je¶li TeX nie mo¿e sobie poradziæ w
dwu przebiegach ze z³amaniem akapitu (zachowuj±c zadan± jako¶æ),
a warto¶æ rejestru jest wiêksza od zera,
TeX rozpocznie trzecie podej¶cie do tego problemu.
Warto¶æ parametru oznacza zgodê na bezkarne zwiêkszenie ¶wiat³a
miêdzywyrazowego w wierszu o podan± wielko¶æ;
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="end">\end</a> </td>
<td> koñczy pracê TeX-a
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="endcsname">\endcsname</a> </td>
<td> koniec konstrukcji <a href="#csname"><tt>\csname</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="endgroup">\endgroup</a> </td>
<td> koniec grupy (p. <a href="#begingroup"><tt>\begingroup</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="endinput">\endinput</a> </td>
<td>wymuszenie koñca zbioru, wszelkie dane po tym poleceniu s±
ignorowane
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="endlinechar">\endlinechar</a>=<i>kod_znaku</i> </td>
<td>znak wstawiany na koñcu ka¿dej wczytanej
linii (je¶li warto¶æ <i>kod_znaku</i> jest ujemna lub wiêksza od 255
¿aden znak nie jest wstawiany);
(p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="eqno">\eqno</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td>konstrukcja umieszczaj±ca <i>materia³</i>
(w trybie matematycznym)
z prawej strony wzoru
wystawionego (<i>display</i>), s³u¿±ca do
numerowania (oznaczania) wzorów z prawej strony
(p. <a href="#leqno"><tt>\leqno</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="errhelp">\errhelp</a></td>
<td>????
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="errmessage">\errmessage</a> <i>materia³</i></td>
<td>wyprowadza <i>materia³</i> (po rozwiniêciu) do pliku <tt>log</tt>
i ewentualnie na konsolê, w zale¿no¶ci od trybu obs³ugi b³êdów
nastêpuje (b±d¼ nie) przerwanie pracy;
p. <a href="#message"><tt>message</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="errorcontextlines">\errorcontextlines</a></td>
<td>ustala liczbê wy¶wietlanych linii kodu wej¶ciowego (kontekst)
po napotkaniu b³êdu (domy¶lnie 5)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="errorstopmode">\errorstopmode</a> </td>
<td> tryb pracy TeX-a -- wstrzymuje on pracê po
napotkaniu b³êdu i czeka na polecenie z konsoli (jest to normalny tryb
pracy); p. <a href="#batchmode"><tt>\batchmode</tt></a>,
<a href="#nonstopmode"><tt>\nonstopmode</tt></a>,
<a href="#scrollmode"><tt>\scrollmode</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="escapechar">\escapechar <i>kod_znaku</i></a> </td>
<td> definicja znaku, na który
zostanie zamieniony znak kategorii 0 (<tt>escape</tt>) przez polecenie
<a href="#string"><tt>\string</tt></a>;
(p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="everycr">\everycr</a>{<i>materia³</i>}</td>
<td><i>materia³</i> wstawiany po u¿yciu polecenia
<a href="#cr"><tt>\cr</tt></a> lub <a href="#crcr"><tt>\crcr</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="everydisplay">\everydisplay</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td><i>materia³</i> jest wyprowadzany przy wej¶ciu
w tryb matematyczny eksponowany (wystawiony)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="everyhbox">\everyhbox</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td><i>materia³</i> jest wyprowadzany przy rozpoczêciu
ka¿dego poziomego pude³ka
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="everyjob">\everyjob</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td><i>materia³</i> jest wyprowadzany przy rozpoczêciu
pracy (rozpoczêcie przetwarzania zbioru
g³ównego)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="everymath">\everymath</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td><i>materia³</i> jest wyprowadzany przy wej¶ciu
w tryb matematyczny wewn±trzliniowy (nieeksponowany) -- równie¿
przy zmianie niejawnej; np. przy <a href="#eqno"><tt>\eqno</tt></a>
lub <a href="#leqno"><tt>\leqno</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="everypar">\everypar</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td><i>materia³</i> jest wyprowadzany przy rozpoczêciu
ka¿dego akapitu
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="everyvbox">\everyvbox</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td><i>materia³</i> jest wyprowadzany przy rozpoczêciu
ka¿dego pionowego pude³ka
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ex">ex</a> </td>
<td>jednostka miary, równa wysoko¶ci litery <tt>x</tt> w
<b>bie¿±cym</b> foncie,
a ¶ci¶lej, równa warto¶ci pi±tego parametru bie¿±cego fontu
p. <a href="#fontdimen"><tt>\fontdimen</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="exhyphenpenalty">\exhyphenpenalty</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>kara za przeniesienie wyrazu po znaku <tt>-</tt>
(lub ligaturze koñcz±cej siê na <tt>-</tt>); dla jêzyka
polskiego powinna byæ ustawiona na 10000
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="expandafter">\expandafter</a> <i>token</i> </td>
<td>TeX wczytuje <i>token</i> wstrzymuj±c jego rozwijanie,
a¿ do wczytania kolejnego tokenu
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="fam">\fam</a>=<i>numer</i></td>
<td>grupa fontów (zestawów znaków). W wielu definicjach znaków
matematycznych oprócz kodu podaje siê numer grupy (mo¿e ich
byæ 15), co pozwoli³o na zwiêkszenie liczby dostêpnych
symboli matematycznych
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="fi">\fi</a> </td>
<td>koniec konstrukcji warunkowej <a href="#if"><tt>\if</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="fil">fil</a> </td>
<td>miara ¶cisku lub rozci±gu sprê¿yny (<i><a href="#glue">glue</a></i>),
wiêksza od najwiêkszej
daj±cej wyraziæ siê liczb± (mo¿e byæ zwielokrotniana
np. <tt><a href="#hskip">\hskip</a> 0<a href="#pt">pt</a>
<a href="#plus">plus</a> 2fil</tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="fill">fill</a> </td>
<td>miara ¶cisku lub rozci±gu sprê¿yny (<i><a href="#glue">glue</a></i>),
wiêksza ni¿ dowolnie
zwielokrotniona <a href="#fil"><tt>fil</tt></a>
(mo¿e byæ zwielokrotniana
np. <tt><a href="#hskip">\hskip</a> 0<a href="#pt">pt</a>
<a href="#plus">plus</a> 2fill</tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="filll">filll</a> </td>
<td>miara ¶cisku lub rozci±gu sprê¿yny (<i><a href="#glue">glue</a></i>),
wiêksza ni¿ dowolnie zwielokrotniona <a href="#fill"><tt>fill</tt></a>
(mo¿e byæ zwielokrotniana
np. <tt><a href="#hskip">\hskip</a> 0<a href="#pt">pt</a>
<a href="#plus">plus</a> 2filll</tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="finalhyphendemerits">\finalhyphendemerits</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>warto¶æ dodawana do wyliczonego kosztu z³amania akapitu
w danym miejscu, je¿eli wiersz bie¿±cy koñczy siê podzielonym
wyrazem i jest to przedostatni wiersz akapitu
[<a href="#p1">1</a>] (warto¶æ jest wstawiana ,,jak
leci'', podczas gdy kary brane s± w ,,kwadracie'', tak wiêc
warto¶æ parametru ma niewielki wp³yw na sk³ad)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="firstmark">\firstmark</a></td>
<td>przyjmuje warto¶æ pierwszego znacznika
(<a href="#mark"><tt>\mark</tt></a>), który pojawi³
siê na obecnie output-owanej stronie; czyli np. tytu³/tekst pierwszego
podrozdzia³u/has³a na danej stronie
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="floatingpenalty">\floatingpenalty</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>kara dodawana do ogólnego kosztu prze³amania strony
(poprzez rejestr <a href="#insertpenalties"><tt>\insertpenalties</tt></a>),
w przypadku gdy nast±pi³ podzia³
wstawki (float) miêdzy strony, np. gdy przypis nie mie¶ci siê na stronie
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="font">\font</a>\<i>nazwa</i>=<i>nazwa_zbioru</i> </td>
<td rowspan="2"><i>\nazwa</i>
staje siê nazw± fontu
np. <tt>\font\tenrm=cmr10</tt> lub je¶li u¿yjemy skalowania:
<tt>\font\tenrm=cmr10 <a href="#at">at</a> 12pt</tt> lub
<tt>\font\tenrm=cmr10 <a href="#scaled">scaled</a> 1200</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\font\<i>nazwa</i>=<i>nazwa_zbioru</i> <i>skalowanie</i>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="fontdimen">\fontdimen</a> <i>n</i> \<i>nazwa_fontu</i> </td>
<td><i>n</i>-ty parametr fontu (liczba parametrów jest zmienna --
zale¿na od fontu, dla fontów tekstowych standardowo s± to:
<table border="1">
<tr><td>0</td><td>--</td></tr>
<tr><td>1</td><td>skos (w <a href="#pt">pt</a>;
p. <a href="#skos"><tt>\/</tt></a>)</td></tr>
<tr><td>2</td><td>nominalna odleg³o¶æ miêdzy wyrazami</td></tr>
<tr><td>3</td><td>dopuszczalny ¶cisk miêdzywyrazowy</td></tr>
<tr><td>4</td><td>dopuszczalny rozci±g miêdzywyrazowy</td></tr>
<tr><td>5</td><td>wielko¶æ jednostki
<tt>1<a href="#ex">ex</a></tt></td></tr>
<tr><td>6</td><td>wielko¶æ jednostki
<tt>1<a href="#em">em</a></tt></td></tr>
<tr><td>7</td><td>dodatkowy odstêp miêdzywyrazowy po kropce
(dostawiany je¶li <a href="#spacefactor"><tt>\spacefactor > 2000</tt></a>
i <a href="#xspaceskip"><tt>\xspaceskip =
0</tt></a>
p. tak¿e <a href="#spaceskip"><tt>\spaceskip</tt></a>
i <a href="#sfcode"><tt>\sfcode</tt></a>)</td></tr>
</table>
font mo¿e mieæ zdefiniowanych wiêcej parametrów.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="fontname">\fontname</a> \<i>nazwa</i> </td>
<td>podaje nazwê zbioru, którego <i>nazwa</i> jest synonimem
(np. je¶li by³a wcze¶niej u¿yta makroinstrukcja
<tt><a href="#font">\font</a>\tenrm=cmr10 <a href="#at">at</a> 12<a href="#pt">pt</a></tt>
to <tt>\fontname\tenrm</tt>
rozwinie siê w <tt>cmr10 <a href="#at">at</a> 12<a href="#pt">pt</a></tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="futurelet">\futurelet</a>\<i>nazwa</i>
<i>token<sub>1</sub></i> <i>token<sub>2</sub></i></td>
<td> makropodstawienie, polecenie <tt>\<i>nazwa</i></tt> bêdzie uto¿samione
z <i>token<sub>2</sub></i>, <i>token<sub>1</sub></i> i <i>token<sub>2</sub></i>
zostan± rozwiniête (w tej kolejno¶ci)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="gdef">\gdef</a> <i>...</i> </td>
<td>równowa¿na <a href="#global"><tt>\global\def</tt></a>
(p. <a href="#globaldefs"><tt>\globaldefs</tt></a>, <a href="#def"><tt>\def</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="global">\global</a> </td>
<td>polecenie ustalaj±ce globalny zasiêg dzia³ania nastêpuj±cej po nim konstrukcji
(p. <a href="#globaldefs"><tt>\globaldefs</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="globaldefs">\globaldefs</a>=<i>liczba</i> </td>
<td> je¿eli <i>liczba</i> jest dodatnia,
polecenie sprawia, ¿e wszelkie zmiany warto¶ci (makr, rejestrów itp.) maj± charakter
globalny; automatycznie jest dodawany kwalifikator
<a href="#global"><tt>\global</tt></a>; je¶li <i>liczba</i> jest ujemna, wszelkie
modyfikacje maj± charakter lokalny (mimo ¿e s± poprzedzone
kwalifikatorem <a href="#global"><tt>\global</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="halign">\halign</a> {<i>materia³</i>}</td>
<td>definiuje ¶rodowisko tabularyczne, <i>materia³</i> logicznie dzieli
siê na dwie czê¶ci: 1. preambu³ê, czyli definicjê kolumn i sposobu ich
formatowania (wzorzec), 2. tekst tworz±cy zawarto¶æ tabeli. W preambule fakt
istnienia materia³u kolumny sygnalizujemy znakiem <tt>#</tt>, a
separatorem kolumn jest znak <tt>&</tt>. Przyk³ad:
<pre>
\halign{\hfill # \hfill & \hfill #\cr
1234 & 1 \cr
1 & 1234 \cr}
</pre>
pierwsza kolumna jest centrowana, a druga dosuniêta do prawej krawêdzi,
jak widaæ poleceniem koñca wiersza jest <tt><a href="#cr">\cr</a></tt>; p.
<tt><a href="#crcr">\crcr</a></tt>,
<tt><a href="#noalign">\noalign</a></tt>,
<tt><a href="#span">\span</a></tt>,
<tt><a href="#omit">\omit</a></tt> oraz
<tt><a href="#valign">\valign</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hangafter">\hangafter</a> <i>n</i> </td>
<td><i>n</i> liczba ca³kowita okre¶laj±ca które linie
akapitu podlegaj± dzia³aniu polecenia <a href="#hangindent"><tt>\hangindent</tt></a>;
i tak: je¶li <i>n</i> >= 0 dodatkowy margines
jest wstawiany pocz±wszy od linii <i>n</i> (licz±c od zera),
je¶li <i>i</i> < 0 margines bêdzie wstawiony
w <i>n</i> pierwszych liniach; p. te¿ <a href=#parshape><tt>\parshape</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hangindent">\hangindent</a> <i>dimen</i></td>
<td>polecenie definiuje dodatkowy margines w akapicie;
je¶li <i><a href="#dimen">dimen</a></i> > 0
margines bêdzie wstawiony z lewej strony,
je¶li <i><a href="#dimen">dimen</a></i> < 0 --
z prawej strony. Margines wstawiany jest na obszarze okre¶lonym przez
<a href="#hangafter"><tt>\hangafter</tt></a> (pierwsza linia jest niezale¿nie wcinana o
<a href="#parindent"><tt>\parindent</tt></a>); p. te¿ <a href=#parshape><tt>\parshape</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hbadness">\hbadness</a> <i>warto¶æ</i> </td>
<td> warto¶æ progowa;
je¿eli przy sk³adzie akapitu ,,kiepsko¶æ'' przekroczy tê <i>warto¶æ</i> pojawi
siê komunikat
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hbox">\hbox</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td>wstawienie materia³u poziomego (nie³amliwego), zachowana
jest nominalna szeroko¶æ. <b>U¿ycie konstrukcji nie powoduje
przej¶cia w tryb poziomy</b> [<a href="#p3">3</a>]
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\hbox to <i>dimen</i>{<i>materia³</i>} </td>
<td>j.w., ale materia³ bêdzie zajmowa³ szeroko¶æ <i>dimen</i> (z mo¿liwo¶ci± niedomiaru
lub przepe³nienia)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\hbox spread <i>dimen</i>{<i>materia³</i>}</td>
<td>j.w., ale szeroko¶æ nominalna jest powiêkszana o
podan± wielko¶æ <i>dimen</i>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="height">height</a> <i>dimen</i> </td>
<td>wysoko¶æ linii pionowej lub grubo¶æ poziomej
(np. <tt><a href="#vrule">\vrule</a> height 3<a href="#mm">mm</a></tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hfil">\hfil</a> </td>
<td>równowa¿ny
<tt><a href="#hskip">\hskip</a> 0<a href="#pt">pt</a> <a href="#plus">plus</a> 1<a href="#fil">fil</a></tt>,
p. <tt><a href="#fil">fil</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hfill">\hfill</a> </td>
<td>równowa¿ny
<tt><a href="#hskip">\hskip</a> 0<a href="#pt">pt</a> <a href="#plus">plus</a> 1<a href="#fill">fill</a></tt>,
p. <tt><a href="#fill">fill</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hfilneg">\hfilneg</a> </td>
<td> równowa¿ny
<tt><a href="#hskip">\hskip</a> 0<a href="#pt">pt</a> <a href="#plus">plus</a> -1<a href="#fil">fil</a></tt>,
p. <tt><a href="#fil">fil</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hfuzz">\hfuzz</a> <i>dimen</i> </td>
<td>dopuszczalne <b>niesygnalizowane</b> przekroczenie prawego marginesu przy
sk³adzie akapitu (warto¶æ nie ma wp³ywu na dzia³anie algorytmu sk³adu)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hoffset">\hoffset</a> <i>dimen</i> </td>
<td>dodatkowe przesuniêcie kompletnego materia³u strony o wskazan±
warto¶æ w prawo (w lewo je¶li ujemna)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="holdinginserts">\holdinginserts</a> </td>
<td>je¶li jest ustawiane na warto¶æ wiêksz± od zera, to
podczas wywo³ywania, procedury wyj¶ciowej (<a href="#output">output</a> routine), wstawki
nie s± usuwane z listy; wed³ug Knutha mo¿e to byæ wykorzystane podczas
próbnego wywo³ania output-a, ale jedynym pakietem jaki to wykorzystuje
jest triptest (test zgodno¶ci implementacji TeX-a ze wzorcem
Knutha)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hrule">\hrule</a> </td>
<td>linia pozioma o d³ugo¶ci zale¿nej od kontekstu u¿ycia o
grubo¶ci 0.4 <a href="#pt">pt</a> i g³êboko¶ci
0 <a href="#pt">pt</a>
odk³adana na li¶cie pionowej;
mo¿na wyspecyfikowaæ inne parametry np.:
<tt>\hrule <a href="#width">width</a> 3<a href="#cm">cm</a> <a href="#depth">depth</a> 1<a href="#mm">mm</a> <a href="#height">height</a> 0.5<a href="#mm">mm</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hsize">\hsize</a>=<i>dimen</i> </td>
<td>szeroko¶æ kolumny (podstawowego obszaru roboczego);
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hskip">\hskip</a> <i>glue</i> </td>
<td>wstawienie pustego obszaru (justunku) do listy poziomej (mo¿e byæ
¶ci¶liwy i/lub rozci±gliwy);
p. <a href="#glue"><i>glue</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hss">\hss</a> </td>
<td>sprê¿yna (<a href="#glue">glue</a>) o zerowej d³ugo¶ci dzia³aj±ca w poziomie
o nieskoñczonym ¶cisku i rozci±gu; równowa¿na
<tt><a href="#hskip">\hskip</a> 0<a href="#pt">pt</a>
<a href="#plus">plus</a> 1<a href="#fil">fil</a>
<a href="#minus">minus</a> 1<a href="#fil">fil</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ht">\ht</a> <i>numer_pude³ka</i> </td>
<td>wysoko¶æ pude³ka o wskazanym numerze
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\ht <i>numer_pude³ka</i>=<i>dimen</i> </td>
<td>okre¶lenie wysoko¶ci pude³ka o wskazanym numerze;
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hyphenation">\hyphenation</a>{<i>lista</i>} </td>
<td><i>lista</i> definiuje wyj±tki w regu³ach przenoszenia
wyrazów, nale¿y podaæ wszystkie dopuszczalne miejsca
przeniesienia wstawiaj±c znak <tt>-</tt>; wyrazy
powinny byæ oddzielone ,,bia³ym znakiem'' (spacja, tabulator
nowa linia); np.: <tt>\hyphenation{pszczó³-ka pszczó³-ki}</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hyphenchar">\hyphenchar</a>\<i>nazwa_fontu</i>=<i>kod_znaku</i> </td>
<td> okre¶lenie
symbolu (znaku) przenoszenia wyrazu w danym foncie (standardowo jest to
<tt>-</tt>) wstawianego przy podziale wyrazu oraz
jest to znak (lub ligatura koñcz±ca sie tym
znakiem)
po którym dostawiane jest polecenie <a
href="#discretionary"><tt>\discretionary{}{}{}</tt></a>
(p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="hyphenpenalty">\hyphenpenalty</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>kara za przeniesienie wyrazu
(w miejscu wyznaczonym wg
regu³ lub sugerowanym przez <tt>\-</tt>,
p. <a href="#discretionary"><tt>\discretionary</tt></a>,
<a href="#language"><tt>\language</tt></a>,
<a href="#doublehyphendemerits"><tt>\doublehyphendemerits</tt></a>
i
<a href="#finalhyphendemerits"><tt>\finalhyphendemerits</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="if">\if</a> <i>token<sub>1</sub></i> <i>token<sub>2</sub></i> </td>
<td>pocz±tek instrukcji
warunkowej: czy kody porównywanych znaków s± jednakowe;
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifcase">\ifcase</a> <i>liczba</i><br/>
<i>tekst_dla_zera</i><br/>
\or<br/>
<i>tekst_dla_jedynki</i><br/>
\or<br/>
<i>...</i><br/>
\or<br/>
<i>tekst_dla_n</i><br/>
\else<br/>
<i>tekst_dla_pozosta³ych_przypadków</i><br/>
\fi</td>
<td valign="top">instrukcja wyboru; warto¶æ <i>liczby</i> okre¶la która czê¶æ
instrukcji bêdzie wybrana, je¿eli liczba jest mniejsza od zera lub wiêksza ni¿
<i>n</i> zostanie wybrana ostatnia (po <a href="#else"><tt>\else</tt></a>) ewentualno¶æ
(o ile zosta³a okre¶lona,
bowiem nie musi ona wyst±piæ);
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifcat">\ifcat</a> <i>token<sub>1</sub></i> <i>token<sub>2</sub></i> </td>
<td>pocz±tek instrukcji
warunkowej: czy kategorie porównywanych znaków s± jednakowe
(p. <a href="#kategorie">tabela kategorii</a>);
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>,
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifdim">\ifdim</a> <i>dimen<sub>1</sub></i> <i>rel</i> <i>dimen<sub>2</sub></i> </td>
<td>pocz±tek
instrukcji
warunkowej porównuj±cej warto¶ci typu <i><a
href="#dimen">dimen</a></i>; <i>rel</i> oznacza znak
relacji i mo¿e przyjmowaæ postaæ:
<tt>=</tt> -- równo¶æ,
<tt>></tt> -- wiêkszy
<tt><</tt> -- mniejszy;
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifeof">\ifeof</a> <i>numer</i> </td>
<td> czy koniec danych na strumieniu wej¶ciowym
<i>numer</i>, p. <a href="#openin"><tt>\openin</tt></a>,
<a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="iffalse">\iffalse</a> </td>
<td>pocz±tek instrukcji warunkowej; zawsze fa³sz!;
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifhbox">\ifhbox</a> <i>numer</i> </td>
<td>pocz±tek instrukcji warunkowej sprawdzaj±cej czy pude³ko (poziome)
o podanym numerze jest puste;
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifhmode">\ifhmode</a> </td>
<td>pocz±tek instrukcji warunkowej <i>czy jeste¶my w trybie poziomym</i> [<a href="#p3">3</a>];
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifinner">\ifinner</a> </td>
<td>pocz±tek instrukcji warunkowej; <i>czy jeste¶my w
wewnêtrznym trybie pionowym</i> [<a href="#p3">3</a>];
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifmmode">\ifmmode</a> </td>
<td>pocz±tek instrukcji warunkowej <i>czy
jeste¶my w trybie matematycznym</i>;
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifnum">\ifnum</a> <i>liczba<sub>1</sub></i> <i>rel</i> <i>liczba<sub>2</sub></i></td>
<td>pocz±tek instrukcji
warunkowej porównuj±cej warto¶ci typu <i>liczba</i> (ca³kowita); <i>rel</i> oznacza znak
relacji i mo¿e przyjmowaæ postaæ:
<tt>=</tt> -- równo¶æ,
<tt>></tt> -- wiêkszy
<tt><</tt> -- mniejszy;
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifodd">\ifodd</a> <i>liczba</i> </td>
<td> pocz±tek instrukcji warunkowej sprawdzaj±cej czy
<i>liczba</i> (ca³kowita) jest nieparzysta;
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="iftrue">\iftrue</a> </td>
<td> pocz±tek instrukcji warunkowej; zawsze prawda!;
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifvbox">\ifvbox</a> <i>numer_pude³ka</i> </td>
<td>pocz±tek instrukcji warunkowej
sprawdzaj±cej czy wskazane (p. <a href="#setbox"><tt>\setbox</tt></a>) pude³ko (pionowe)
jest puste;
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifvmode">\ifvmode</a> </td>
<td>pocz±tek instrukcji warunkowej <i>czy jeste¶my w trybie pionowym</i> [<a href="#p3">3</a>];
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifvoid">\ifvoid</a> <i>numer_pude³ka</i> </td>
<td>pocz±tek instrukcji warunkowej sprawdzaj±cej czy pude³ko
o podanym numerze jest puste;
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifx">\ifx</a> <i>token<sub>1</sub></i> <i>token<sub>2</sub></i> </td>
<td>pocz±tek instrukcji
warunkowej: czy <i>tokeny</i> s± zgodne co do typów i
rozwiniêæ;
p. <a href="#fi"><tt>\fi</tt></a>, <a href="#else"><tt>\else</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ignorespaces">\ignorespaces</a></td>
<td>TeX przetwarza kolejne tokeny i je ignoruje, a¿
napotka token ró¿ny od <i>space token</i>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="immediate">\immediate <i>operacja we/wy</i></a> </td>
<td>klauzula powoduj±ca natychmiastowe wykonanie operacji we/wy (bez oczekiwania na wyprowadzenie strony
do pliku <tt>dvi</tt>)
<a href="#openout">openout</a>,
<a href="#openin">openin</a>,
<a href="#closeout">closeout</a>,
<a href="#closein">closein</a>,
<a href="#write">write</a>,
<a href="#read">read</a>.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="in">in</a></td>
<td>jednostka miary; cal
(1 in = 2.54 <a href="#cm">cm</a>), p. <a href="#true"><tt>true</tt></a>,
<a href="#tab_jed">tablica jednostek</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="indent">\indent</a> </td>
<td>wstawienie pustego pude³ka o szeroko¶ci
<a href="#parindent"><tt>\parindent</tt></a>, je¶li TeX jest w trybie pionowym
nastêpuje przej¶cie
w tryb poziomy (oraz wstawienie tokenu <a href="#everypar"><tt>\everypar</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="input">\input</a> <i>nazwa_zbioru</i> </td>
<td>wczytaj wskazany zbiór (domy¶lne rozszerzenie nazwy: <tt>tex</tt>);
zostanie on do³±czony w bie¿±cym miejscu
tak jakby zawarto¶æ by³a wstawiona bezpo¶rednio (z zachowaniem
trybu pracy itp.)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="inputlineno">\inputlineno</a> </td>
<td>w tym rejestrze umieszczany jest numer bie¿±cej linii przetwarzanego
zbioru wej¶ciowego
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="insert">\insert</a> <i>n</i> {<i>materia³</i>}</td>
<td>polecenie konstruuj±ce wstawkê o numerze <i>n</i> (insert)
zawieraj±c± materia³, który mo¿e przemieszczaæ siê miêdzy stronami,
ka¿da wstawka ma powi±zane ze sob± rejestry (o tych samych numerach lub
synonimach):
<table>
<tr valign="top"><td class="nowrap">
<a href="#box"><tt>\box</tt></a> <i>n</i> </td><td class="nowrap">--</td><td> w procedurze wyj¶ciowej zawiera tre¶æ wstawki;
</td></tr>
<tr valign="top"><td class="nowrap">
<a href="#count"><tt>\count</tt></a> <i>n</i> </td><td class="nowrap">--</td><td> podaje wspó³czynnik skalowania wysoko¶ci wstawki (w czê¶ciach na 1000)
dla algorytmu podzia³u na strony (1000 oznacza
wspó³czynnik skalowania 1,
0 -- wstawka nie jest brana pod uwagê w liczeniu wysoko¶ci strony), dziêki
czemu na stronie mo¿e byæ przewidziane miejsce na wstawkê;
</td></tr>
<tr valign="top"><td class="nowrap">
<a href="#dimen"><tt>\dimen</tt></a> <i>n</i> </td><td class="nowrap">--</td><td> maksymalna wysoko¶æ wstawek danego rodzaju przypadaj±cych
na jedn± stronê;
</td></tr>
<tr valign="top"><td class="nowrap">
<a href="#skip"><tt>\skip</tt></a> <i>n</i> </td><td class="nowrap">--</td><td> dodatkowy odstêp uwzglêdniany przy liczeniu wysoko¶ci
strony, na której pojawia siê choæ jedna wstawka danego rodzaju;
</td></tr>
</table>
wstawki s± przez TeX-a zbierane osobno i uwzglêdniane w algorytmie ³amania
strony; podczas wykonywania procedury wyj¶ciowej s± ³adowane do odpowiednich pude³ek
i powinny zostaæ w niej stosownie wykorzystane
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="insertpenalties">\insertpenalties</a></td>
<td>ma dwa znaczenia, podczas normalnego sk³adu, trzyma
sumê warto¶ci kar za z³amanie wstawek (inserts) dla ostatnio
rozpatrzonego punktu ³amania strony; podczas procedury wyj¶ciowej
<tt>\insertpenalties</tt> równy jest
liczbie wstawek, które nie zmie¶ci³y
siê na aktualnej stronie i oczekuj± na kolejne wywo³ane output-u
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="interlinepenalty">\interlinepenalty</a> <i>warto¶æ</i> </td>
<td>kara (liczba ca³kowita) wstawiana miêdzy
liniami akapitu w procesie ³amania strony
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="jobname">\jobname</a> </td>
<td>rejestr przechowuje nazwê przetwarzanego zbioru (g³ównego)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="kern">\kern</a> <i>dimen</i> </td>
<td>przesuniêcie nastêpuj±cego za nim materia³u (mo¿e byæ ujemne) w
poziomie lub pionie w zale¿no¶ci od aktualnego trybu pracy;
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="language">\language</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>ustawienie numeru jêzyka (liczba ca³kowita), jego bie¿±ca warto¶æ
okre¶la regu³y przenoszenia wyrazów,
je¶li <i>warto¶æ</i> nie
wskazuje na zdefiniowany zbiór regu³, mechanizm przenoszenia
jest wy³±czany; p. <a href="#setlanguage"><tt>\setlanguage</tt></a>,
<a href="#lefthyphenmin"><tt>\lefthyphenmin</tt></a>,
<a href="#righthyphenmin"><tt>\righthyphenmin</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="lastbox">\lastbox</a></td>
<td>wstawienie do sk³adu (tylko w trybie poziomym)
zawarto¶ci ostatnio u¿ytego rejestru pude³kowego;
p. <a href="#copy"><tt>\copy</tt></a>,
<a href="#setbox"><tt>\setbox</tt></a>,
<a href="#unhcopy"><tt>\unhcopy</tt></a>,
<a href="#unhbox"><tt>\unhbox</tt></a>,
<a href="#unvcopy"><tt>\unvcopy</tt></a>,
<a href="#unvbox"><tt>\unvbox</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="lastkern">\lastkern</a> </td>
<td>rejestr zawieraj±cy warto¶æ sumy ostatnich,
nastêpuj±cych po sobie przesuniêæ,
realizowanych poleceniem <a href="#kern"><tt>\kern</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="lastpenalty">\lastpenalty</a> </td>
<td>rejestr zawiera warto¶æ ostatnio wstawionych kar (ew ich sumê)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="lastskip">\lastskip</a> </td>
<td>rejestr zawiera warto¶æ wstawionego poprzednio przesuniêcia
poleceniem <a href="#hskip"><tt>\hskip</tt></a>,
<a href="#vskip"><tt>\vskip</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="lccode">\lccode</a> <i>kod_znaku</i>=<i>kod_znaku</i> </td>
<td> drugi parametr okre¶la kod znaku bêd±cego odpowiednikiem ,,lowercase''
dla znaku okre¶lonego pierwszym parametrem
(p. <a href="#lowercase"><tt>\lowercase</tt></a>);
(p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="leaders">\leaders</a> <i>box</i>\hskip <i><a
href="#glue">glue</a></i><br/>
\leaders <i>rule</i>\hskip <i><a href="#glue">glue</a></i> </td>
<td> konstrukcja powtarza specyfikacjê <i>box</i> lub <i>rule</i>
wype³niaj±c przestrzeñ przesuniêcia okre¶lonego przez <tt><a
href="#hskip">\hskip</a>
<i><a href="#glue">glue</a></i></tt> (p. <a href="#cleaders"><tt>\cleaders</tt></a>
i <a href="#xleaders"><tt>\xleaders</tt></a>) -- ca³o¶æ traktowana
jest jak ,,sprê¿yna'' (<a href="#glue">glue</a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="left">\left</a> <i>delim</i> </td>
<td>operator wymuszaj±cy wielko¶æ delimitera i wymuszaj±cy
kategoriê na ,,otwieraj±cy''; p
<a href="#delimietrfactor"><tt>\delimietrfactor</tt></a> i
<a href="#delimitershortfall"><tt>\delimitershortfall</tt></a>.
Dla ka¿dego <tt>\left</tt> musi istnieæ
<a href="#right"><tt>\right</tt></a>. Znak kropki
(<tt>.</tt>) oznacza delimiter pusty
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="lefthyphenmin">\lefthyphenmin</a> <i>liczba</i> </td>
<td>minimalna d³ugo¶æ fragmentu wyrazu (liczba liter)
pozostawianego na koñcu linii przy przenoszeniu
(p. <a href="#language"><tt>\language</tt></a> i <a href="#righthyphenmin"><tt>\righthyphenmin</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="leftskip">\leftskip</a>=<i>glue</i> </td>
<td>parametr okre¶la moc ,,sprê¿yny'' (<a href="#glue"><i>glue</i></a>) wstawianej
z lewej strony materia³u strony
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="leqno">\leqno</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td>konstrukcja umieszczaj±ca <i>materia³</i> (w trybie matematycznym)
z lewej strony wzoru
wystawionego (<i>display</i>), s³u¿±ca do numerowania (oznaczania)
wzorów z lewej strony
(p. <a href="#eqno"><tt>\eqno</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\let\<i>makro</i>=<i>inne_makro</i> </td><td>makropodstawienie, przypisanie
makroinstrukcji warto¶ci innego makra (bez rozwijania)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="limits">\limits</a> </td>
<td>polecenie okre¶laj±ce miejsce po³o¿enia indeksu (frakcji) dolnego i górnego; zawsze
nad/pod obiektem; p. te¿ <a href="#displaylimits"><tt>\displaylimits</tt></a>
oraz <a href="#nolimits"><tt>\nolimits</tt></a>;
np.: <tt>\def\int{\intop\limits}</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="linepenalty">\linepenalty</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>kara (liczba ca³kowita) wstawiana w ka¿dej
linii (na wyj¶ciu)
przez TeX-a w procesie ³amania akapitu; mo¿e jako mechanizm wp³ywaj±cy
na liczbê linii akapitu (p. te¿ <a
href="#looseness"><tt>\looseness</tt></a>,
[<a href="#p1">1</a>])
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="lineskip">\lineskip</a>=<i>glue</i> </td>
<td>odleg³o¶æ miêdzy liniami (do³em linii górnej, a gór± linii
bie¿±cej --
<b>nie</b> liniami bazowymi wierszy!);
je¶li
(p. <a href="#lineskiplimit"><tt>\lineskiplimit</tt></a>),
<tt>\baselineskip - d<sub>n-1</sub> - h<sub>n</sub>
> <a href="#lineskiplimit">\lineskiplimit</a></tt>
odleg³o¶ci± staje siê <a href="#lineskip"><tt>\lineskip</tt></a>,
w przeciwnym razie
bêdzie ni± <a href="#baselineskip"><tt>\baselineskip</tt></a>
(ale jako odleg³o¶æ
miêdzy liniami bazowymi
wierszy) (<tt>d<sub>n-1</sub></tt> -- g³êboko¶æ poprzedniej
linii, <tt>h<sub>n</sub></tt> -- wysoko¶æ bie¿±cej linii)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="lineskiplimit">\lineskiplimit</a>=<i>dimen</i> </td>
<td>warto¶æ progowa kiedy <a href="#baselineskip"><tt>\baselineskip</tt></a> zmieniany
jest na <a href="#lineskip"><tt>\lineskip</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="long">\long</a> </td>
<td>polecenie modyfikuj±ce sens poleceñ <a href="#def"><tt>\def</tt></a>,
<a href="#edef"><tt>\edef</tt></a>,
<a href="#xdef"><tt>\xdef</tt></a> i <a href="#gdef"><tt>\gdef</tt></a>
tak, ¿e
parametr mo¿e zawieraæ kilka akapitów (np: <tt>\long\def\mmm#1{{\bf #1}}</tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="looseness">\looseness</a>=<i>liczba</i> </td>
<td>sugeruje TeX-owi, aby z³o¿y³ akapit
(<i>liczba</i> dodatnia) o wskazan± liczbê linii d³u¿szy
lub krótszy (<i>liczba</i> ujemna); sugestia zostanie wziêta
pod uwagê je¶li parametry sk³adu zostan± zachowane
(p. te¿ <a
href="#linepenalty"><tt>\linepenalty</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="lower">\lower</a> <i>dimen</i> <i>box</i> </td>
<td>zawarto¶æ pude³ka <i>box</i> jest obni¿ana o <i><a
href="#dimen">dimen</a></i>
(tylko w trybie poziomym); p. <a href="#raise"><tt>\raise</tt></a>, <a href="#hbox"><tt>\hbox</tt></a>,
<a href="#vbox"><tt>\vbox</tt></a>, <a href="#copy"><tt>\copy</tt></a>,
<a href="#unhbox"><tt>\unhbox</tt></a>, <a href="#unvbox"><tt>\unvbox</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="lowercase">\lowercase</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td>zamiana wielkich liter na ma³e, a ¶ci¶lej na odpowiedniki
zdefiniowane przez <a href="#lccode"><tt>\lccode</tt></a>
dla u¿ytych znaków
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mag">\mag</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td> <i>warto¶æ</i> jest wspó³czynnikiem
skaluj±cym ca³y dokument (za wyj±tkiem wielko¶ci oznaczonych jako
<a href="#true"><tt>true</tt></a>), w obliczeniach brana jest <i>warto¶æ</i>/1000.
Polecenia tego mo¿na u¿yæ zanim nie zostanie wyprowadzona strona do
pliku <tt>dvi</tt>, brana jest pod uwagê ostatnia dysponowana zmiana
wspó³czynnika
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mark">\mark</a>{<i>tekst</i>}</td>
<td>wstawia <i>tekst</i> bêd±cy jego argumentem (po rozwiniêciu) jako znacznik.
Tekst ten jest dostêpny dla poleceñ: <a href="#topmark"><tt>\topmark</tt></a>,
<a href="#firstmark"><tt>\firstmark</tt></a>,
<a href="#splitfirstmark"><tt>\splitfirstmark</tt></a>,
<a href="#botmark"><tt>\botmark</tt></a>
i <a href="#splitbotmark"><tt>\splitbotmark</tt></a>.
Polecenie to umo¿liwia np. synchronizacjê
zawarto¶ci ¿ywej paginy z sk³adan± tre¶ci±
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mathaccent">\mathaccent</a> "<i>CFXX</i> <i>materia³</i></td>
<td>u¿ycie akcentu w trybie matematycznym
o kodzie <i>XX</i>; <i>C</i> oznacza klasê znaku
(p. tabela <a href="#klasy">klas</a>), a <i>F</i> oznacza rodzinê
(p. <a href="#fam"><tt>\fam</tt></a>);
p. <a href="#mathchar"><tt>\mathchar</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mathbin">\mathbin</a> </td>
<td>deklaruje, ¿e obiekt jest typu ,,binarny''
np. <tt>+</tt> (p. <a href="#math">tabela odleg³o¶ci</a>);
p. <a href="#binoppenalty"><tt>\binoppenalty</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mathchar">\mathchar</a> "<i>CFXX</i></td>
<td> u¿ycie znaku o kodzie <i>XX</i>; <i>C</i> oznacza klasê znaku
(p. tabela <a href="#klasy">klas</a>), a <i>F</i> oznacza rodzinê
(p. <a href="#fam"><tt>\fam</tt></a>);
p. <a href="#mathchardef"><tt>\mathchardef</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mathchardef">\mathchardef</a>\<i>nazwa</i>="CFXX</td>
<td> jest alternatyw± dla sekwencji:
<tt>\def\<i>nazwa</i>{\mathchar "<i>CFXX</i>}</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mathchoice">\mathchoice</a>{<i>D</i>}{<i>T</i>}{<i>S</i>}{<i>SS</i>} </td>
<td> konstrukcja matematyczna. W zale¿no¶ci od bie¿±cego trybu zostanie
rozwiniêty odpowiedni parametr:<br/>
<i>D</i> dla <a href="#displaystyle"><tt>displaystyle</tt></a>,<br/>
<i>T</i> dla <a href="#tekststyle"><tt>tekststyle</tt></a>,<br/>
<i>S</i> dla <a href="#scriptstyle"><tt>scriptstyle</tt></a>,<br/>
<i>SS</i> dla <a href="#scriptscriptstyle"><tt>scriptscriptstyle</tt></a><br/>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mathclose">\mathclose</a> </td>
<td>deklaruje, ¿e obiekt jest typu ,,zamykaj±cy'' np. nawias
(p. <a href="#math">tabela odleg³o¶ci</a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mathcode">\mathcode</a> <i>znak</i>="<i>CFXX</i></td>
<td>okre¶la kodowanie (<i>XX</i> -- pozycja w tabeli kodowej)
<i>znaku</i> oraz klasê znaku (p. <a href="#klasy">tabela
klas</a>)
(<i>C</i>) dla rodziny <i>F</i> (p. <a href="#fam">rodzina
fontów</a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mathinner">\mathinner</a> </td>
<td>deklaruje, ¿e obiekt jest typu ,,inny'' (p. <a href="#math">tabela
odleg³o¶ci</a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mathopen">\mathopen</a> </td>
<td>deklaruje, ¿e obiekt jest typu ,,otwieraj±cy'' np. nawias
otwieraj±cy
(p. <a href="#math">tabela odleg³o¶ci</a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mathop">\mathop</a> </td>
<td>deklaruje, ¿e obiekt jest typu ,,operator'' np. znak sumy
(p. <a href="#math">tabela odleg³o¶ci</a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mathord">\mathord</a> </td>
<td>deklaruje, ¿e obiekt jest typu ,,ord'' np. litery greckie
(p. <a href="#math">tabela odleg³o¶ci</a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mathpunct">\mathpunct</a> </td>
<td>deklaruje, ¿e obiekt jest typu ,,separator'' np. przecinek
(p. <a href="#math">tabela odleg³o¶ci</a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mathrel">\mathrel</a> </td>
<td>deklaruje, ¿e obiekt jest typu ,,relacja''
np. <tt>=</tt> (p. <a href="#math">tabela odleg³o¶ci</a>);
p. <a href="#relpenalty">\relpenalty</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mathsurround">\mathsurround</a>=<i>dimen</i> </td>
<td> dodatkowa odleg³o¶æ wstawiana przed i po
konstrukcji matematycznej nieeksponowanej (wewn±trzakapitowej);
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="maxdeadcycles">\maxdeadcycles</a></td>
<td>maksymalna liczba wywo³añ procedury wyj¶ciowej
nie wywo³uj±cych polecenia <a href="#shipout"><tt>\shipout</tt></a> -- po jej przekroczeniu
pojawia siê komunikat b³êdu i wywo³ywania jest standardowa
procedura wyj¶ciowa -- ma to zapobiegaæ zapêtleniu procedury
wyj¶ciowej; p. te¿
<a href="#deadcycles"><tt>\deadcycles</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="maxdepth">\maxdepth</a></td>
<td>maksymalna g³êboko¶æ (<a href="#dimen"><tt>dimen</tt></a>)
dla output-owanej strony, je¶li
g³êboko¶æ ostatniego pude³ka na stronie jest wiêksza od
<a href="#maxdepth"><tt>\maxdepth</tt></a>,
to jest ono odpowiednio ,,podnoszone'' (zwiêkszana jest jego wysoko¶æ,
tak by g³êboko¶æ mie¶ci³a siê w zadanym zakresie)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="meaning">\meaning</a> <i>token</i> </td>
<td>polecenie pokazuje naturê parametru; np. je¶li
<i>token</i> reprezentuje makroinstrukcjê zostanie
pokazana jej definicja
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="medmuskip">\medmuskip</a>=<i>mglue</i> </td>
<td>matematyka; rejestr okre¶laj±cy moc sprê¿yny trybu matematycznego
(<a href="#mglue"><i>mglue</i></a>)
domy¶lnie: <tt>4<a href="#mu">mu</a> <a href="#plus">plus</a> 2<a href="#mu">mu</a>
<a href="#minus">minus</a> 4<a href="#mu">mu</a></tt>;
p. <a href="#mskip"><tt>\mskip</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="message">\message</a>{<i>materia³</i>}</td>
<td><i>materia³</i> zostanie wy¶wietlony (po rozwiniêciu) na konsoli i umieszczany w pliku
<tt>log</tt>; p. <a href="#errmessage"><tt>errmessage</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="minus">minus</a> <i>dimen</i> </td>
<td>kwalifikator okre¶laj±cy ,,¶cisk'' sprê¿yny (wielko¶ci typu
<i><a href="#glue">glue</a></i>); p. <tt><a href="#dimen">dimen</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mkern">\mkern</a> <i>mdimen</i> </td>
<td>dodatkowe przesuniêcie (dodatnie lub ujemne) o <a href="#mdimen"><i>mdimen</i></a>
w trybie matematycznym
(dopuszczalna jednostka <tt><a href="#mu">mu</a></tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mm">mm</a> </td>
<td>jednostka miary -- milimetr (1 mm = 0.1 <a
href="#cm">cm</a>);
p. <a href="#true"><tt>true</tt></a>, <a href="#tab_jed">tablica
jednostek</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="month">\month</a> </td>
<td>rejestr zawieraj±cy numer bie¿±cego miesi±ca
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="moveleft">\moveleft</a> <i>dimen</i> <i>box</i> </td>
<td>przesuniêcie pude³ka <i>box</i> w lewo o <i><a href="#dimen">dimen</a></i>
(tylko w trybie pionowym);
p. <a href="#moveright"><tt>moveright</tt></a>, <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="moveright">\moveright</a> <i>dimen</i> <i>box</i> </td>
<td>przesuniêcie pude³ka <i>box</i> w prawo o <i><a
href="#dimen">dimen</a></i>
(tylko w trybie pionowym) p. <a href="#moveleft"><tt>moveleft</tt></a>, <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mskip">\mskip</a> <i>mglue</i> </td>
<td>dodatkowe przesuniêcie typu <a href="#mglue"><i>mglue</i></a>
w trybie matematycznym (dopuszczalna
jednostka <a href="#mu"><tt>mu</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mu">mu</a> </td>
<td>jednostka miary (mathematical unit) jednostka u¿ywana w
okre¶laniu odleg³o¶ci w trybie
matematycznym -- równa 1/18 6 parametru fontu
(<a href="#fontdimen">fontdimen6</a>) drugiej rodziny
bie¿±cego stylu
(jej wielko¶æ zmienia siê w miarê
prze³±czania trybu
<a href="#displaystyle"><tt>displaystyle</tt></a>,
<a href="#textstyle"><tt>textstyle</tt></a>,
<a href="#scriptstyle"><tt>scriptstyle</tt></a> i
<a href="#criptscriptstyle"><tt>scriptscriptstyle</tt></a>, poniewa¿
wtedy zmienia siê wielko¶æ fontu)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="multiply">\multiply</a>\<i>rejestr</i> by <i>warto¶æ</i> </td>
<td>mno¿enie <i>rejestru</i> przez <i>warto¶æ</i>;
uwaga na typ elementów -- wynik musi byæ sensowny
(typ wyniku przewidziany w TeXu)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="muskip">\muskip</a> <i>numer</i> </td>
<td>rejestr typu <i>muskip</i> o wskazanym <i>numerze</i> (0 -- 255)
zawieraj±cy wielko¶æ przesuniêcia w trybie matematycznym);
p. <a href="#muskipdef"><tt>\muskipdef</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\muskip <i>numer</i>=<i>mglue</i> </td>
<td>nadanie warto¶ci rejestrowi o wskazanym <i>numerze</i>;
p. <a href="#muskipdef"><tt>\muskipdef</tt></a>, <a href="#mglue"><i>mglue</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="muskipdef">\muskipdef</a>\<i>nazwa</i>=<i>numer</i> </td>
<td>zdefiniowanie synonimu <tt>\nazwa</tt>, odpowiadaj±cego
rejestrowi <a href="#muskip"><tt>\muskip</tt></a> o podanym
<i>numerze</i>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="newlinechar">\newlinechar</a>=<i>kod_znaku</i></td>
<td>definiuje znak, który jest zamieniany na znak powrotu karetki
na li¶cie tokenów polecenia <tt><a href="#write">\write</a></tt>;
(p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="noalign">\noalign</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td> polecenie stosowane w
konstrukcjach tabularycznych, powoduje ¿e <i>materia³</i> nie podlega
pozycjonowaniu (p. <a href="#halign"><tt>\halign</tt></a>
i <a href="#valign"><tt>\valign</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="noboundary">\noboundary</a></td>
<td>powoduje przej¶cie w tryb poziomy, polecenie ma wp³yw na
realizacjê skrajnych ligatur i kernów. Prawdopodobnie ma to zwi±zek
z mo¿liwo¶ci± definiowania w foncie ligatur z niewidocznymi znakami.
Knuth bardzo enigmatycznie wyja¶ni³ znaczenie tego polecenia.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="noexpand">\noexpand</a></td>
<td>zapobiega rozwijaniu nastêpnego tokena
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="noindent">\noindent</a> </td>
<td>akapit jest rozpoczynany ,,bez wciêcia'' (prze³±cza w tryb poziomy)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="nolimits">\nolimits</a> </td>
<td>kwalifikator okre¶laj±cy miejsce po³o¿enia indeksu (frakcji) dolnego i
górnego; zawsze obok obiektu (jako górna lub dolna frakcja)
p. te¿ <a href="#displaylimits"><tt>\displaylimits</tt></a> oraz
<a href="#limits"><tt>\limits</tt></a>;
np.: <tt><a href="#def">\def</a>\int{\intop\nolimits}</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="nonscript">\nonscript</a> <i>glue</i> </td>
<td>polecenie powoduje, ¿e nastêpuj±ce po nim przesuniêcie nie jest
kasowane w trybie <a href="#scriptstyle"><tt>\scriptstyle</tt></a> i
<a href="#scriptscriptstyle"><tt>\scriptscriptstyle</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="nonstopmode">\nonstopmode</a></td>
<td>TeX nie przerywa przetwarzania w przypadku napotkania b³êdu;
p. <a href="#errorstopmode"><tt>\errorstopmode</tt></a>,
<a href="#batchmode"><tt>\batchmode</tt></a>,
<a href="#scrollmode"><tt>\scrollmode</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="nulldelimiterspace">\nulldelimiterspace</a>=<i>dimen</i> </td>
<td>szeroko¶æ pustego delimitera (generowanego
poleceniem <a href="#left"><tt>\left.</tt></a>
lub <a href="#right"><tt>\right.</tt></a>);
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="nullfont">\nullfont</a></td>
<td>font (pseudofont) zawsze gotowy do u¿ycia
(zawiera pusty zestaw znaków)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="number">\number</a> <i>liczba_ca³kowita</i></td>
<td>polecenie wyprowadza <i>liczbê ca³kowit±</i> w postaci
reprezentuj±cego j± napisu,
w postaci znormalizowanej (np. pocz±tkowe zera
s± pomijane)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="omit">\omit</a></td>
<td>polecenie powoduje pominiêcie deklaracji sposobu formatowania rubryki tabelki, mo¿e wyst±piæ
tylko na pocz±tku rubryki, czyli po
<a href="#cr"><tt>\cr</tt></a>, <a href="#amp"><tt>&</tt></a> albo
<a href="#noalign"><tt>\noalign</tt></a>. Daje taki
efekt jakby w wzorcu tabeli w danej rubryce wyst±pi³ tylko znak
<a href="#hash"><tt>#</tt></a>; p. <a href="#halign"><tt>halign</tt></a>, <a href="#valign"><tt>\valign</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="openin">\openin</a> <i>liczba</i>=<i>nazwa_pliku</i> </td>
<td> otwarcie pliku do
odczytu, bêdzie mu przyporz±dkowany kana³ o numerze <i>liczba</i> (z
zakresu 0--15); p. <a href="#read"><tt>\read</tt></a> i
<a href="#closein"><tt>\closein</tt></a>, <a
href="#immediate"><tt>\immediate</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="openout">\openout</a> <i>liczba</i>=<i>nazwa_pliku</i> </td>
<td> otwarcie pliku do
zapisu, bêdzie mu przyporz±dkowany kana³ o numerze <i>liczba</i> (z
zakresu 0--15); p. <a href="#write"><tt>\write</tt></a> i
<a href="#closeout"><tt>\closeout</tt></a>, <a
href="#immediate"><tt>\immediate</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="or">\or</a> </td>
<td> czê¶æ instrukcji wyboru p. <a href="#ifcase"><tt>\ifcase</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="outer">\outer</a></td>
<td>ustawia atrybut ,,zewnêtrzna'' dla nastêpuj±cej po nim
definicji; makrodefinicje definiowane z tym atrybutem, nie mog± wyst±piæ
wewn±trz innych definicji, ani w parametrze innego makra. Przyk³adem
makrodefinicji z tym modyfikatorem jest <a href="#bye"><tt>\bye</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="output">\output</a> <i>materia³</i></td>
<td>jest to rejestr ¿etonowy (token) -- ma charakter
procedury; jest on automatycznie
wywo³ywany w momencie znalezienia dobrego punktu podzia³u strony,
w tym momencie w pude³ku 255 (<a href="#box"><tt>\box</tt></a>255) znajduje siê zawarto¶æ
gotowej strony (current page), a
w odpowiednich pude³kach zawarto¶ci
wstawek, oraz mnóstwo ustawionych stosownie rejestrów -- zarówno
liczbowych (np. <a href="#outputpenalty"><tt>\outputpenalty</tt></a>,
<a href="#insertpenalties"><tt>\insertpenalties</tt></a>), jak np. znaczników
(<a href="#mark"><tt>\mark</tt></a>). Wewn±trz <i>materia³u</i> powinny znale¼æ siê
konstrukcje buduj±ce
kompletn± stronê (np. do³±czaj±ce paginê --
(w szczególno¶ci musi zostaæ opró¿nione pude³ko 255) i (najczê¶ciej) zapisaæ j±
(poleceniem <a href="#shipout"><tt>\shipout</tt></a>) do pliku DVI; wewn±trz procedury wyj¶ciowej
TeX pracuje w nieco inaczej ni¿ normalnie (na ten temat jest ca³y
rozdzia³ 23 TeXbooka) w szczególno¶ci np. materia³ z³o¿ony w procedurze
wyj¶ciowej trafia z powrotem na listê bie¿±cej strony _przed_
materia³em pozosta³ym na li¶cie ostatnich elementów (recent contributions)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="outputpenalty">\outputpenalty</a>=<i>warto¶æ</i></td>
<td>warto¶æ kary na której nast±pi³o ostatnie prze³amanie
strony; je¶li z³amanie nast±pi³o na obiekcie innym ni¿ kara,
<tt>\outputpenalty</tt>
ma warto¶æ 10000
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="over">\over</a> </td>
<td> konstrukcja matematyczna -- u³amek; np.:
<tt>$1 + {1 \over 1+x}$</tt> (licznik i mianownik jest
sk³adany w stylu o jeden stopieñ ni¿szym
(p. <a href="#displaystyle"><tt>\displaystyle</tt></a>,
<a href="#textstyle"><tt>\textstyle</tt></a>,
<a href="#scriptstyle"><tt>\scriptstyle</tt></a>
i <a href="#scriptscriptstyle"><tt>\scriptscriptstyle</tt></a>);
p. <a href="#above"><tt>\above</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="overfullrule">\overfullrule</a> <i>dimen</i> </td>
<td> szeroko¶æ ,,sztabki'', któr± TeX
oznacza przekroczenie rozmiaru pude³ka, nadanie warto¶ci 0<a href="#pt">pt</a> likwiduje
oznaczenie, ale oczywi¶cie nie likwiduje problemu; mechanizm zwykle u¿ywany
przy wydrukach kontrolnych;
p. <a href="#hfuzz"><i>hfuzz</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="overline">\overline</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td> konstrukcja matematyczna;
<i>materia³</i> bêdzie nadkre¶lony
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="overwithdelims">\overwithdelims</a> <i>delim<sub>1</sub></i><i>delim<sub>2</sub></i> </td>
<td>podobnie jak <a href="#over"><tt>\over</tt></a>, ale konstrukcja
zostanie otoczona przez <i>delim<sub>1</sub></i> i
<i>delim<sub>2</sub></i>;
p. <a href="#above"><tt>\above</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pagedepth">\pagedepth</a></td>
<td>aktualna g³êboko¶æ (<a href="#dimen"><tt>dimen</tt></a>) materia³u
na stronie (current page), u¿ywana
przez algorytm ³amania na strony; mo¿na modyfikowaæ t± warto¶æ choæ efekty
nie s± ³atwe do przewidzenia
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pagefilllstretch">\pagefilllstretch</a></td>
<td>aktualne
rozci±gliwo¶ci wy¿szego stopnia (odpowiednio ilo¶æ klejów zawieraj±cych
<a href="#filll"><tt>filll</tt></a>) materia³u na stronie (current page), u¿ywane przez
algorytm ³amania na strony; mo¿na modyfikowaæ te warto¶ci choæ efekty
nie s± ³atwe do przewidzenia;
p. <a href="#pagefilstretch"><tt>\pagefilstretch</tt></a>,<a href="#pagefillstretch"><tt>\pagefillstretch</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pagefillstretch">\pagefillstretch</a></td>
<td>aktualne
rozci±gliwo¶ci wy¿szego stopnia (odpowiednio ilo¶æ klejów zawieraj±cych
<a href="#fill"><tt>fill</tt></a>) materia³u na stronie (current page), u¿ywane przez
algorytm ³amania na strony; mo¿na modyfikowaæ te warto¶ci choæ efekty
nie s± ³atwe do przewidzenia;
p. <a href="#pagefilstretch"><tt>\pagefilstretch</tt></a>,<a href="#pagefilllstretch"><tt>\pagefilllstretch</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pagefilstretch">\pagefilstretch</a></td>
<td>aktualne
rozci±gliwo¶ci wy¿szego stopnia (odpowiednio ilo¶æ klejów zawieraj±cych
<a href="#fil"><tt>fil</tt></a>) materia³u na stronie (current page), u¿ywane przez
algorytm ³amania na strony; mo¿na modyfikowaæ te warto¶ci choæ efekty
nie s± ³atwe do przewidzenia;
p. <a href="#pagefillstretch"><tt>\pagefillstretch</tt></a>,<a href="#pagefilllstretch"><tt>\pagefilllstretch</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pagegoal">\pagegoal</a></td>
<td>po¿±dana wysoko¶æ (<a href="#dimen"><tt>dimen</tt></a>) materia³u
na stronie (current page), u¿ywana
przez algorytm ³amania na strony; w uproszczeniu, jest to warto¶æ
<a href="#vsize"><tt>\vsize</tt></a>
,,zakonserwowana'' na pocz±tku strony, mo¿na modyfikowaæ t± warto¶æ choæ
efekty nie s± ³atwe do przewidzenia
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pageshrink">\pageshrink</a></td>
<td>aktualna ¶ci¶liwo¶æ (<a href="#dimen"><tt>dimen</tt></a>) materia³u
na stronie (current page), u¿ywana
przez algorytm ³amania na strony; mo¿na modyfikowaæ t± warto¶æ choæ efekty
nie s± ³atwe do przewidzenia
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pagestretch">\pagestretch</a></td>
<td>aktualna rozci±gliwo¶æ (<a href="#dimen"><tt>dimen</tt></a>) materia³u
na stronie (current page),
u¿ywana przez algorytm ³amania na strony; mo¿na modyfikowaæ t± warto¶æ choæ
efekty nie s± ³atwe do przewidzenia
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pagetotal">\pagetotal</a></td>
<td>aktualna wysoko¶æ (<a href="#dimen"><tt>dimen</tt></a>) materia³u
na stronie (current page), u¿ywana
przez algorytm ³amania na strony; mo¿na modyfikowaæ t± warto¶æ choæ efekty
nie s± ³atwe do przewidzenia
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="par">\par</a> </td>
<td>koniec akapitu (równowa¿ne pustej linii)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="parfillskip">\parfillskip</a>=<i>glue</i> </td>
<td>sprê¿yna dodawana na koñcu akapitu (po ostatnim znaku); standardowo o ,,mocy''
<tt>0<a href="#pt">pt</a> <a href="#plus">plus</a> 1<a href="#fil">fil</a></tt>.
Powoduje ¿e ostatnia linia akapitu ma swoj± nominaln± d³ugo¶æ,
tak±, jaka wynika z jej zawarto¶ci. Zmiana jej d³ugo¶ci
nominalnej spowoduje wy³±czenie mechanizmu kontroli odleg³o¶ci
przed i po wzorze ,,eksponowanym'' (odleg³o¶æ bêdzie ustawiana zawsze na
<a href="#belowdisplayskip"><tt>\belowdisplayskip</tt></a> i
<a href="#abovedisplayskip"><tt>\abovedisplayskip</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="parindent">\parindent</a>=<i>dimen</i> </td>
<td>wielko¶æ wciêcia akapitowego;
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="parshape">\parshape</a>=<i>n</i> <i>m<sub>1</sub></i> <i>l<sub>1</sub></i> ...
<i>m<sub>n</sub></i> <i>l<sub>n</sub></i> </td>
<td>polecenie pozwala
nadaæ dowolny kszta³t akapitu; <i>n</i> okre¶la liczbê linii akapitu
podlegaj±cych modyfikacji, pary liczb: <i>m<sub>n</sub></i> <i>l<sub>n</sub></i>
okre¶laj± lewy margines i d³ugo¶æ wiersza w poszczególnych liniach akapitu,
je¿eli akapit bêdzie mia³ wiêcej ni¿ <i>n</i> wierszy, pozosta³e bêd± mia³y
cechy takie jak w ostatniej wyspecyfikowanej linii (warto¶æ
parametru jest zerowana po zakoñczeniu akapitu), p.  te¿ <a href=#hangafter><tt>\hangafter</tt></a>, <a href=#hangindent><tt>\hangindent</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="parskip">\parskip</a>=<i>glue</i> </td>
<td>rejestr zawiera wielko¶æ odstêpu miêdzy akapitami
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="patterns">\patterns</a>{<i>definicje</i>} </td>
<td> <i>definicje</i> okre¶laj± regu³y
przenoszenia wyrazów (tylko <tt>initex</tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pausing">\pausing</a> <i>liczba</i> </td>
<td> je¶li <i>liczba</i> jest wiêksza od zera, TeX
wstrzymuje pracê po wczytaniu ka¿dej linii tekstu i wy¶wietla j± na konsoli,
mo¿na j± zatwierdziæ lub wprowadziæ inny tekst
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pc">pc</a> </td>
<td>jednostka miary -- pica (1 pc = 12 <a href="#pt">pt</a>);
p. <a href="#true"><tt>true</tt></a>, <a href="#tab_jed">tablica
jednostek</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="penalty">\penalty</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>kara (liczba ca³kowita) o podanej warto¶ci wstawiana w miejscu
u¿ycia (warto¶æ 10000 oznacza nieskoñczono¶æ);
znaczenie zale¿y od kontekstu
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="plus">plus</a> <i>dimen</i> </td>
<td>kwalifikator okre¶laj±cy ,,rozci±g'' sprê¿yny (wielko¶ci
typu <i><a href="#glue">glue</a></i>);
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="postdisplaypenalty">\postdisplaypenalty</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>kara (liczba ca³kowita) za z³amanie
strony po wzorze eksponowanym (wystawionym)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="predisplaypenalty">\predisplaypenalty</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>kara (liczba ca³kowita) za z³amanie strony
przed wzorem eksponowanym (wystawionym)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="predisplaysize">\predisplaysize</a> </td>
<td>do rejestru <tt>\predisplaysize</tt> wpisywana jest efektywna szeroko¶æ wiersza
poprzedzaj±cego równanie (<i>p</i>) zgodnie z nastêpuj±cymi regu³ami: je¿eli
przed równaniem nie wyst±pi³ ¿aden wiersz (na przyk³ad je¶li znacznik <tt>$$</tt>
wyst±pi³ bezpo¶rednio po instrukcji <a href="#noindent"><tt>\noindent</tt></a>
lub po zamykaj±cym inne równanie
znaczniku <tt>$$</tt>), <i>p</i> przyjmuje warto¶æ -16383.99999pt (<tt>-\maxdimen</tt>, czyli
najmniejszy dopuszczalny wymiar). W przeciwnym razie TeX sprawdza pude³ko
utworzone przez poprzedni wiersz i okre¶la warto¶æ <i>p</i> jako równ± szeroko¶ci
wnêtrza pude³ka, plus przesuniêcie pude³ka w prawo, plus dwie jednostki <a href="em"><tt>em</tt></a> z
bie¿±cego fontu. Je¶li jednak szeroko¶æ wnêtrza pude³ka zale¿y od ¶ci¶liwo¶ci
lub rozci±gliwo¶ci odstêpów -- je¶li na przyk³ad klej <a href="#parfillskip"><tt>\parfillskip</tt></a> ma warto¶æ
skoñczon± -- wówczas <i>p</i> przyjmuje warto¶æ <tt>\maxdimen</tt>.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pretolerance">\pretolerance</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>akceptowalna kiepsko¶æ sk³adu akapitu. je¿eli jest
spe³niona (w pierwszym przebiegu
TeX próbuje z³o¿yæ akapit bez przenoszenia wyrazów) to nie nast±pi drugi przebieg,
je¿eli nie zostanie
osi±gniêta nastêpuje drugie podej¶cie do sk³adu uwzglêdniaj±c regu³y przenoszenia
wyrazów, warto¶æ <tt>-1</tt> oznacza rezygnacjê z pierwszego
przebiegu [<a href="#p1">1</a>]
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="prevdepth">\prevdepth</a></td>
<td>zawiera g³êboko¶æ (<a href="#dimen"><tt>dimen</tt></a>) ostatniego pude³ka do³±czonego
do listy
pionowej, warto¶æ ta u¿ywana jest przy ustalaniu odstêpów miêdzyliniowych;
bywa u¿yteczna do kompensowania g³êboko¶ci pude³ka
np. <a href="#vskip"><tt>\vskip</tt></a>-<a href="#prevdepth"><tt>\prevdepth</tt></a>;
warto¶æ t± mo¿na tak¿e modyfikowaæ; uwaga -- gdy lista pionowa jest pusta
<a href="#prevdepth"><tt>\prevdepth</tt></a> przyjmuje warto¶æ -1000<a href="#pt"><tt>pt</tt></a>,
t± sam± warto¶æ, ma po wstawieniu
do listy, a tak¿e po u¿yciu makra <a href="#nointerlineskip"><tt>\nointerlineskip</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="prevgraf">\prevgraf</a> </td>
<td>rejestr zawiera liczbê linii (count) w ostatnio z³o¿onym akapicie (lub jego osobno
z³o¿onej czê¶ci -- np. przed wzorem eksponowanym) -- wykorzystywana przez
polecenia <a href="#hangafter"><tt>\hangafter</tt></a> i
<a href="#parshape"><tt>\parshape</tt></a>; warto¶æ t± mo¿na modyfikowaæ;
uwaga: ka¿dy wzór eksponowany jest liczony jako trzy linie
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pt">pt</a> </td>
<td>jednostka miary -- punkt typograficzny
(1 pt = 1/12 <a href="#pc">pc</a>);
p. <a href="#true"><tt>true</tt></a>, <a href="#tab_jed">tablica
jednostek</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="radical">\radical</a>="<i>f<sub>1</sub>XXf<sub>2</sub>YY</i></td>
<td>konstrukcja pierwiastka: <i>f<sub>1</sub></i>,
<i>f<sub>2</sub></i> rodzina dla wersji ,,ma³ej'' i ,,du¿ej''
<i>XX</i>, <i>YY</i> kody znaków dla odpowiadaj±cych im rodzin
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="raise">\raise</a> <i>dimen</i> <i>box</i> </td>
<td>zawarto¶æ pude³ka <i>box</i> jest podnoszona o <i><a
href="#dimen">dimen</a></i>
(tylko w trybie poziomym); p. <a href="#lower"><tt>\lower</tt></a>, <a href="#hbox"><tt>\hbox</tt></a>,
<a href="#unhbox"><tt>\unhbox</tt></a>, <a href="#unvbox"><tt>\unvbox</tt></a>,
<a href="#vbox"><tt>\vbox</tt></a>, <a href="#copy"><tt>\copy</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="read">\read</a> <i>numer</i> to \<i>skewencja_steruj±ca</i> </td>
<td> wczytanie linii z kana³u wej¶ciowego <i>numer</i>
(p. <a href="#openin"><tt>\openin</tt></a>, <a href="#immediate"><tt>\immediate</tt></a>) i umieszczeniu jej ,,pod nazw±''
<tt>\sekwencja_steruj±ca</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="relax">\relax</a> </td>
<td>NIC, ale jego u¿ycie powoduje zakoñczenie analizy poprzedzaj±cego tokenu
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="relpenalty">\relpenalty</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>kara za z³amanie linii po operatorze relacji
(<i>rel atom</i>); p. <a href="#mathrel"><tt>\mathrel</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="right">\right</a> <i>delim</i> </td>
<td>operator wymuszaj±cy wielko¶æ delimitera i ustawiaj±cy
kategoriê na ,,zamykaj±cy'';
p. <a href="#delimiterfactor"><tt>\delimiterfactor</tt></a>
i <a href="#delimitershortfall"><tt>\delimitershortfall</tt></a>.
Dla ka¿dego <a href="#right"><tt>\right</tt></a> musi istnieæ
<a href="#left"><tt>\left</tt></a>. Znak kropki
<tt>.</tt> oznacza delimiter pusty
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="righthyphenmin">\righthyphenmin</a>=<i>liczba</i> </td>
<td>minimalna d³ugo¶æ fragmentu wyrazu (liczba liter)
przenoszonego do nastêpnej linii przy przenoszeniu
(p. <a href="#language"><tt>\language</tt></a> i <a href="#lefthyphenmin"><tt>\lefthyphenmin</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="rightskip">\rightskip</a>=<i>glue</i> </td>
<td>parametr okre¶la moc ,,sprê¿yny'' (<a href="#glue"><i>glue</i></a>) dodawanej
z prawej strony materia³u strony
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="romannumeral">\romannumeral</a> <i>warto¶æ</i> </td>
<td>wyprowadza warto¶æ w postaci
zapisu ,,rzymskiego'' (tylko czê¶æ ca³kowita)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="scaled">scaled</a> <i>wspó³czynnik</i> </td>
<td>mno¿nik okre¶laj±cy przeskalowanie fontu
(mno¿nik = 1/1000 * <i>wspó³czynnik</i>)
np.: <tt><a href="#font">font</a>\xii=plr10 scaled 1200</tt>
(równowa¿ny
<tt><a href="#font">font</a>\xii=plr10 <a href="#at">at</a> 12<a href="#pt">pt</a></tt>)
Uwaga! Zdefiniowany font <tt>\xii</tt> to nie to samo co font
<tt>plr12</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="scriptfont">\scriptfont</a> <i>f</i> = \<i>nazwa_fontu</i> </td>
<td> ustalenie fontu dla
<a href="#scriptstyle"><tt>\scriptstyle</tt></a> dla rodziny o numerze <i>f</i> (0--15);
p. <a href="#font"><tt>\font</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="scriptscriptfont">\scriptscriptfont</a> <i>f</i> = \<i>nazwa_fontu</i> </td>
<td> ustalenie fontu dla
<a href="#scriptscriptstyle"><tt>\scriptscriptstyle</tt></a> dla rodziny o
numerze <i>f</i> (0--15);
p. <a href="#font"><tt>\font</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="scriptscriptstyle">\scriptscriptstyle</a> </td>
<td>prze³±czenie sk³adu matematyki w tryb <tt>scriptscript</tt>
(p. <a href="#limits"><tt>\limits</tt></a>,
<a href="#nolimits"><tt>\nolimits</tt></a>,
<a href="#displaylimits"><tt>\displaylimits</tt></a>,
<a href="#displaystyle"><tt>\displaystyle</tt></a>,
<a href="#textstyle"><tt>\textstyle</tt></a>,
<a href="#scriptstyle"><tt>\scriptstyle</tt></a>,
<a href="#textfont"><tt>\textfont</tt></a>,
<a href="#scriptfont"><tt>\scriptfont</tt></a>,
<a href="#scriptscriptfont"><tt>\scriptscriptfont</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="scriptspace">\scriptspace</a>=<i>dimen</i> </td>
<td>dodatkowa odleg³o¶æ po konstrukcji <i><a href="#subscript">subscript</a></i>
(<tt>_{...}</tt>) i
<a href="#superscript"><i>superscript</i></a> (<tt>^{...}</tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="scriptstyle">\scriptstyle</a> </td>
<td>prze³±czenie sk³adu matematyki w tryb <tt>script</tt>
(p. <a href="#limits"><tt>\limits</tt></a>,
<a href="#nolimits"><tt>\nolimits</tt></a>,
<a href="#displaylimits"><tt>\displaylimits</tt></a>,
<a href="#displaystyle"><tt>\displaystyle</tt></a>,
<a href="#textstyle"><tt>\textstyle</tt></a>,
<a href="#scriptscriptstyle"><tt>\scriptscriptstyle</tt></a>,
<a href="#textfont"><tt>\textfont</tt></a>,
<a href="#scriptfont"><tt>\scriptfont</tt></a>,
<a href="#scriptscriptfont"><tt>\scriptscriptfont</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="scrollmode">\scrollmode</a></td>
<td>TeX nie przerywa przetwarzania w przypadku pojawienia siê
b³êdu; p. <a href="#errorstopmode"><tt>\errorstopmode</tt></a>,
<a href="#batchmode"><tt>\batchmode</tt></a>,
<a href="#nonstopmode"><tt>\nonstopmode</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="setbox">\setbox</a> <i>numer_pude³ka</i>=<i>box</i> </td>
<td>zapamiêtuje zawarto¶æ pude³ka
<i>box</i> w wskazanym rejestrze pude³ek
(<i>box</i> mo¿e byæ jednym z obiektów:
<a href="#hbox"><tt>\hbox</tt></a>,
<a href="#vbox"><tt>\vbox</tt></a>,
<a href="#vtop"><tt>\vtop</tt></a>,
<a href="#box"><tt>\box</tt></a>,
<a href="#copy"><tt>\copy</tt></a>,
<a href="#vsplit"><tt>\vsplit</tt></a>,
<a href="#lastbox"><tt>\lastbox</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="setlanguage">\setlanguage</a> <i>numer</i></td>
<td>wybiera bie¿±cy jêzyk (zestaw regu³ przenoszenia
wyrazów), s³uzy do chwilowego prze³±czanie regu³ wewn±trz akapitu,
Zestawy regu³ s± konstruowane (i numerowane) w czasie dzia³ania
iniTeX-a; p. <a href="#language"><tt>\language</tt></a>, <a href="#patterns"><tt>\patterns</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="sfcode">\sfcode</a> <i>kod_znaku</i>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>warto¶æ maj±ca wp³yw na obliczenie odleg³o¶ci
miêdzy wyrazami,
standardowo jest predefiniowana dla ka¿dego znaku w foncie i przyjmuje
zwykle nastêpuj±ce warto¶ci: 0 dla nawiasów zamykaj±cych, 1000 dla liter,
3000 dla znaków punktuacyjnych, które wg niektórych zwyczajów typograficznych
wymagaj± dodatkowej odleg³o¶ci (np.: <tt>.</tt>) i z zakresu 1000--2000
dla innych znaków punktuacyjnych, np.: <tt>,</tt>). Standardowo
odleg³o¶æ miêdzywyrazowa jest wielko¶ci± projektow± fontu i sk³ada
siê z dwu parametrów (p. <a href="#fontdimen"><tt>\fontdimen</tt></a>):
normalnego i ekstra, dodawanego
je¶li <a href="#sfcode"><tt>\sfcode</tt></a> znaku koñcz±cego wyraz > 2000.
Odleg³o¶ci mo¿na
zmieniæ modyfikuj±c parametry <a href="#spaceskip"><tt>\spaceskip</tt></a>
o <a href="#xspaceskip"><tt>\xspaceskip</tt></a>;
zale¿no¶ci pokazuje tabela:
<table border="1">
<tr><td><a href="#sfcode"><tt>\sfcode</tt></a></td>
<td><a href="#spaceskip"><tt>\spaceskip</tt></a></td>
<td><a href="#xspaceskip"><tt>\xspaceskip</tt></a></td><td>odleg³o¶æ</td></tr>
<tr><td>0-999
</td><td>=0</td><td>=0</td><td><tt><a href="#fontdimen">\fontdimen</a>2</tt><sup>*</sup></td></tr>
<tr><td>0-999
</td><td>!=0</td><td>*</td><td><a href="#spaceskip"><tt>\spaceskip</tt></a><sup>*</sup></td></tr>
<tr><td>1000
</td><td>0</td><td>*</td><td><tt><a href="#fontdimen">\fontdimen</a>2</tt><sup>*</sup></td></tr>
<tr><td>1000
</td><td>!=0</td><td>*</td><td><a href="#spaceskip"><tt>\spaceskip</tt></a></td></tr>
<tr><td>>2000</td>
<td>0</td><td>=0</td><td><tt><a href="#fontdimen">\fontdimen</a>2<sup>*</sup>+<a href="#fontdimen">\fontdimen</a>7</tt></td></tr>
<tr><td>>2000</td>
<td>!=0</td><td>=0</td><td><tt><a href="#fontdimen">\fontdimen</a>7+<a href="#spaceskip">\spaceskip</a></tt></td></tr>
<tr><td>>2000</td>
<td>*</td><td>!=0</td><td><a href="#xspaceskip"><tt>\xspaceskip</tt></a></td></tr>
</table>
<sup>*</sup> -- dla tych wielko¶ci rozci±g (<i>stretch</i>) jest mno¿ony
przez f/1000, a ¶cisk (<i>shrink</i>) przez 1000/f, gdzie f jest
warto¶ci± <a href="#sfcode"><tt>\sfcode</tt></a>
p. te¿ <a href="#spacefactor"><tt>\spacefactor</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="shipout">\shipout</a> <i>pude³ko</i></td>
<td>wysy³a <i>pude³ko</i> stanowi±ce jej parametr jako kolejn± stronê
do DVI, czyli dopisuje do pliku <i>jobname</i>.DVI; najczê¶ciej polecenie
to jest wywo³ywane w procedurze wyj¶ciowej
(output routine), ale mo¿e byæ u¿yte w ka¿dym momencie; wywo³anie polecenia
<tt>\shipout</tt> powoduje tak¿e w³a¶ciwe wykonanie poleceñ
<a href="#write"><tt>\write</tt></a> oraz <a href="#openout"><tt>\openout</tt></a>
i <a href="#closeout"><tt>\closeout</tt></a> -- czyli zapis do ewentualnych plików pomocniczych (p. te¿ <a href="#immediate"><tt>\immediate</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="show">\show</a> <i>cos</i> </td>
<td> powoduje wyprowadzenie na konsolê bie¿±cej
warto¶ci ,,cosia''
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="showbox">\showbox</a> <i>numer_pude³ka</i> </td>
<td> przerywa przetwarzanie,
informacje o wskazanym pude³ku s± zapisywane w pliku
<tt>log</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="showboxbreadth">\showboxbreadth</a>=<i>liczba_ca³kowita</i></td>
<td>warto¶æ tego rejestru okre¶la liczbê pozycji (pude³ek, znaków) w ¶ledzonym pude³ku
pokazywanych poleceniem <a href="#showbox"><tt>\showbox</tt></a>;
p. <a href="#showlists"><tt>\showlists</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="showboxdepth">\showboxdepth</a>=<i>liczba_ca³kowita</i></td>
<td>warto¶æ tego rejestru okre¶la g³êboko¶æ ¶ledzenia zagnie¿d¿eñ
pude³ek pokazywanych poleceniem <a href="#showbox"><tt>\showbox</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="showlists">\showlists</a></td>
<td>przerywa przetwarzanie, w pliku <tt>log</tt> zapisywane s±
informacje o tym co jest wstawiane do sk³adu (znaki, pude³ka sprê¿yny,
zmiany trybów itp.)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="showthe">\showthe</a> <i>cos</i> </td>
<td> przerywa przetwarzanie, informacje o
,,cosiu'' podawane s± na konsoli i w pliku <tt>log</tt> (p. te¿
<a href="#the"><tt>\the</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="skewchar">\skewchar</a> <i>font</i> <i>znak</i></td>
<td>rejestr ustawiany dla ka¿dego fontu, znak u¿ywany przez
algorytm pozycjonowania akcentów w matematyce, warto¶æ kernu miêdzy znakiem
akcentowanym, a okre¶lonym przez <tt>\skewchar</tt>
jest u¿ywana jako korekta poziomego po³o¿enia
akcentu;
p. <a href="#defaultskewchar"><tt>\defaultskewchar</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="skip">\skip</a> <i>numer</i> </td>
<td> rejestr typu <i><a href="#glue">glue</a></i> o wskazanym
<i>numerze</i> (0 -- 255)
(zamiast <i>numeru</i> mo¿e byæ u¿yty synonim,
p. <a href="#skipdef"><tt>\skipdef</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\skip <i>numer</i>=<i>glue</i> </td>
<td> ustawienie warto¶ci rejestru typu <a href="#glue"><i>glue</i></a> o wskazanym
<i>numerze</i> (0 -- 255)
(zamiast <i>numeru</i> mo¿e byæ u¿yty synonim,
p. <a href="#skipdef"><tt>\skipdef</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="skipdef">\skipdef</a>\<i>nazwa</i>=<i>numer</i> </td>
<td>zdefiniowanie synonimu <a href="#nazwa"><tt>\nazwa</tt></a>,
odpowiadaj±cego
rejestrowi <a href="#skip"><tt>\skip</tt></a> o numerze <i>numer</i>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="sp">sp</a> </td>
<td>jednostka miary -- <i>scaled point</i> (65536 sp = 1 pt);
p. <a href="#true"><tt>true</tt></a>, <a href="#tab_jed">tablica
jednostek</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="spacefactor">\spacefactor</a> <i>liczba</i> </td>
<td> zmienia <a href="#sfcode"><tt>sfcode</tt></a>
poprzedzaj±cego znaku; p.
<a href="#xspaceskip"><tt>\xspaceskip</tt></a>,
<a href="#spaceskip"><tt>\spaceskip</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="spaceskip">\spaceskip</a>=<i>glue</i> </td>
<td>w okre¶lonych sytuacjach mo¿e mieæ wp³yw na odleg³o¶æ miêdzy
wyrazami; p. <a href="#sfcode"><tt>\sfcode</tt></a>,
<a href="#spacefactor"><tt>\spacefactor</tt></a> i <a href="#xspaceskip"><tt>\xspaceskip</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="span">\span</a></td>
<td>polecenie powoduje po³±czenie danej rubryki tabelki z kolejn±, mo¿e wyst±piæ
tylko na pocz±tku rubryki, czyli po <a href="#cr"><tt>\cr</tt></a>,
<a href="#amp"><tt>&</tt></a> albo
<a href="#noalign"><tt>\noalign</tt></a>. W po³±czonej
rubryce stosowana jest sposób formatowania z drugiej (przy³±czanej) rubryki,
dlatego czêsto u¿ywa siê kombinacji
<a href="#span"><tt>\span</tt></a><a href="#omit"><tt>\omit</tt></a>;
p. <a href="#halign"><tt>\halign</tt></a>,<a href="#valign"><tt>\valign</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="special">\special</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td><i>materia³</i> jest przekazywany na wyj¶cie
(do pliku <tt>dvi</tt>),
po uprzednim rozwiniêciu makr. Mechanizm ten
jest u¿ywany g³ównie do
przes³ania poleceñ do programów drukuj±cych
(np. wstawienie grafiki)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="splitbotmark">\splitbotmark</a></td>
<td>przyjmuje warto¶æ ostatniego znacznika
(<a href="#mark"><tt>\mark</tt></a>), który pojawi³
siê w obecnie ³amanym (<a href="#vsplit"><tt>\vsplit</tt></a>)
pude³ku; dzia³a analogicznie jak polecenie
<a href="#botmark"><tt>\botmark</tt></a> dla strony
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="splitfirstmark">\splitfirstmark</a></td>
<td>przyjmuje warto¶æ pierwszego znacznika
(<a href="#mark"><tt>\mark</tt></a>), który pojawi³
siê w obecnie ³amanym (<a href="#vsplit"><tt>\vsplit</tt></a>) pude³ku;
dzia³a analogicznie jak polecenie
<a href="#firstmark"><tt>\firstmark</tt></a> dla strony
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="splitmaxdepth">\splitmaxdepth</a></td>
<td>maksymalna g³êboko¶æ (<a href="#dimen"><tt>dimen</tt></a>)
oddzielanego pude³ka, parametr
u¿ywany przez <a href="#vsplit"><tt>\vsplit</tt></a> analogicznie do parametru
<a href="#maxdepth"><tt>\maxdepth</tt></a> u¿ywanego
w algorytmie ³amania na strony
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="splittopskip">\splittopskip</a></td>
<td>klej (<a href="#glue"><i>glue</i></a>) wstawiany nad czê¶ci± pozosta³± w pude³ku,
po u¿yciu polecenia <a href="#vsplit"><tt>\vsplit</tt></a>, analogiczny do parametru
<a href="#topskip"><tt>\topskip</tt></a> u¿ywanego
w algorytmie ³amania na strony
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="spread">spread</a> <i>dimen</i> </td>
<td>warto¶æ <i><a href="#dimen">dimen</a></i> definiuje o ile trzeba
wyd³u¿yæ pude³ko
np. <tt><a href="#hbox">\hbox</a> spread 50<a href="#pt">pt</a>{to jest pude³ko}</tt>
-- tekst
bêdzie z³o¿ony w pude³ku o 50<a href="#pt">pt</a> d³u¿szym ni¿
rozmiar nominalny
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="string">\string <i>token</i></a> </td>
<td><i>token</i> jest pobierany bez rozwijania,
jest traktowany w
<b>ca³o¶ci</b> jako napis (znaki otrzymuj± kategoriê 12, a
znak o kategorii 0, zostanie zamieniony na znak o kodzie
zdefiniowanym przez <a href="#escapechar"><tt>\escapechar</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tabskip">\tabskip</a> <i>glue</i> </td>
<td> odleg³o¶æ miêdzy kolumnami konstrukcji
<a href="#valign"><tt>\valign</tt></a> i <a href="#halign"><tt>\halign</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="textfont">\textfont</a> <i>f</i> = \<i>nazwa_fontu</i> </td>
<td> ustalenie fontu dla
<a href="#displaystyle"><tt>\displaystyle</tt></a>
i <a href="#textstyle"><tt>\textstyle</tt></a>
dla rodziny o numerze <i>f</i> (0--15);
p. <a href="#font"><tt>\font</tt></a>, <a href="#fam"><tt>\fam</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="textstyle">\textstyle</a> </td>
<td>prze³±czenie sk³adu matematyki w tryb <tt>text</tt>
(wielko¶æ czcionki i sposób
ustawiania górnego i dolnego rejestru (indeksu);
p. <a href="#limits"><tt>\limits</tt></a>,
<a href="#nolimits"><tt>\nolimits</tt></a>,
<a href="#displaylimits"><tt>\displaylimits</tt></a>,
<a href="#displaystyle"><tt>\displaystyle</tt></a>,
<a href="#scriptstyle"><tt>\scriptstyle</tt></a>,
<a href="#scriptscriptstyle"><tt>\scriptscriptstyle</tt></a>,
<a href="#textfont"><tt>\textfont</tt></a>,
<a href="#scriptfont"><tt>\scriptfont</tt></a>,
<a href="#scriptscriptfont"><tt>\scriptscriptfont</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="the">\the</a> <i>co¶</i> </td>
<td>wyprowadza bie¿±c± warto¶æ ,,cosia'', dzia³anie zale¿y
od jego natury
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="thickmuskip">\thickmuskip</a>=<i>mglue</i> </td>
<td>matematyka; rejestr okre¶laj±cy moc sprê¿yny trybu matematycznego
(<a href="#mglue"><i>mglue</i></a>)
domy¶lnie:
<tt>5<a href="#mu">mu</a> <a href="#plus">plus</a> 5<a href="#mu">mu</a></tt>;
p. <a href="#mskip"><tt>\mskip</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="thinmuskip">\thinmuskip</a>=<i>mglue</i></td>
<td>matematyka; rejestr okre¶laj±cy moc sprê¿yny trybu matematycznego
(<a href="#mglue"><i>mglue</i></a>)
domy¶lnie: <tt>3<a href="#mu">mu</a></tt>;
p. <a href="#mskip"><tt>\mskip</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="time">\time</a> </td>
<td>rejestr zawiera liczbê minut które up³ynê³y od pó³nocy
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="to">to</a> <i>dimen</i> </td>
<td>dodatkowy (opcjonalny) prefiks przy okre¶laniu szeroko¶ci pude³ka np:
<tt><a href="#hbox">\hbox</a> to 3<a href="#cm">cm</a>{Ala ma kota}</tt>;
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="toks">\toks</a> <i>numer</i>{<i>lista tokenów</i>} </td>
<td>ustalenie zawarto¶ci rejestru tokenowego o podanym <i>numerze</i> (0 -- 255)
(tokeny, jednostki leksykalne, ¿etony), zamiast <i>numeru</i> mo¿na
u¿yæ synonimu;
p. <a href="#toksdef"><tt>\toksdef</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="toksdef">\toksdef</a>\<i>nazwa</i>=<i>numer</i> </td>
<td>zdefiniowanie synonimu <tt>\nazwa</tt>,
odpowiadaj±cego rejestrowi <a href="#toks"><tt>\toks</tt></a> o numerze <i>numer</i>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tolerance">\tolerance</a> </td>
<td>akceptowalna kiepsko¶æ sk³adu akapitu przy drugim przebiegu
(p. <tt><a href="#pretolerance">\pretolerance</a></tt>); je¿eli TeX nie jest w
stanie jej osi±gn±æ jest to sygnalizowane (lub nastêpuje
przej¶cie do trzeciego przebiegu,
p. <tt><a href="#emergencystretch">\emergencystretch</a></tt>)
[<a href="#p1">1</a>]
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="topmark">\topmark</a></td>
<td>przyjmuje warto¶æ ostatniego znacznika (<a href="#mark"><tt>\mark</tt></a>),
który pojawi³
siê na poprzedniej (ni¿ obecnie output-owana) stronie; czyli ma takie
samo znaczenie jak mia³
<a href="#botmark"><tt>\botmark</tt></a>
na poprzedniej stronie
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="topskip">\topskip</a> <i>glue</i> </td>
<td>sprê¿yna (<i><a href="#glue">glue</a></i>) dodawana na górze strony
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracingcommands">\tracingcommands</a>=<i>liczba</i></td>
<td> je¶li <i>liczba</i> równa jest 1 TeX
pokazuje (zbiór
<tt>*.log</tt>) wykonanie wszystkich wykonywanych poleceñ
(makroinstrukcji), je¶li <i>liczba</i> równa jest 2
dodatkowo pokazyane s± efekty poleceñ warunkowych;
warto¶æ zero oznacza brak ¶ledzenia
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracinglostchars">\tracinglostchars</a>=<i>liczba</i> </td>
<td> je¶li <i>liczba</i> jest wiêksza ni¿ 1
sygnalizowane s± (zbiór
<tt>*.log</tt>) przypadki braku u¿ytego znaku w bie¿±cym foncie
(standardowo w³±czony)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracingmacros">\tracingmacros</a>=<i>liczba</i> </td>
<td> je¶li <i>liczba</i> jest wiêksza ni¿ 1
sygnalizowane s± (zbiór
<tt>*.log</tt>) szczegó³y zwi±zane z rozwijaniem
makroinstrukcji
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracingonline">\tracingonline</a>=<i>liczba</i> </td>
<td> je¶li <i>liczba</i> jest wiêksza ni¿ 1
komunikaty ¶ledzenia s± wyprowadzane równie¿ na konsolê (istotne
w przypadku innych poleceñ ¶ledzenia)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracingoutput">\tracingoutput</a>=<i>liczba</i> </td>
<td> je¶li <i>liczba</i> jest wiêksza ni¿ 1
podawane s± informacje o wyprowadzanych na wyj¶cie (zbiór
<tt>*.log</tt>) znakach (i pude³kach)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracingpages">\tracingpages</a>=<i>liczba</i> </td>
<td> je¶li <i>liczba</i> jest wiêksza ni¿ 1
sygnalizowane s± (zbiór
<tt>*.log</tt>) szczegó³y zwi±zane z procesem ³amania stron
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracingparagraphs">\tracingparagraphs</a>=<i>liczba</i> </td>
<td> je¶li <i>liczba</i> jest wiêksza ni¿ 1
sygnalizowane s± szczegó³y (zbiór
<tt>*.log</tt>) zwi±zane z procesem ³amania akapitów
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracingrestores">\tracingrestores</a>=<i>liczba</i> </td>
<td> je¶li <i>liczba</i> jest wiêksza ni¿ 1
sygnalizowane s± (zbiór
<tt>*.log</tt>) informacje o odtworzeniu warto¶ci parametrów
w zwi±zku z zakoñczeniem grupy
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracingstats">\tracingstats</a>=<i>liczba</i> </td>
<td> je¶li <i>liczba</i> jest wiêksza ni¿ 1
sygnalizowane s± (zbiór
<tt>*.log</tt>) informacje statystyczne o wykorzystaniu pamiêci
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="true">true</a> </td>
<td>dodatkowy kwalifikator przy podawaniu miar, oznacza, ¿e nie podlegaj±
one skalowaniu, np.: <tt><a href="#hskip">\hskip</a> 2 true <a
href="#cm">cm</a></tt>;
p. <a href="#mag"><tt>\mag</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="uccode">\uccode</a> <i>kod_znaku</i>=<i>kod_znaku</i> </td>
<td> drugi parametr okre¶la kod znaku bêd±cego odpowiednikiem ,,uppercase''
dla znaku okre¶lonego pierwszym parametrem
(p. <a href="#uppercase"><tt>\uppercase</tt></a>);
(p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="uchyph">\uchyph</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td>je¶li <i>warto¶æ</i> jest równa 0, blokowane
jest przenoszenie wyrazów zaczynaj±cych siê wielk± liter±
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="underline">\underline</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td>konstrukcja matematyczna; <i>materia³</i>
jest podkre¶lany lini± ci±g³±
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="unhbox">\unhbox</a> <i>numer_pude³ka</i> </td>
<td> ,,wyd³ubanie'' zawarto¶ci
wskazanego pude³ka poziomego, pude³ko staje
siê puste (p. <a href="#setbox"><tt>\setbox</tt></a>,
<a href="#copy"><tt>\copy</tt></a>, <a href="#box"><tt>\box</tt></a>,
<a href="#unhcopy"><tt>\unhcopy</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="unhcopy">\unhcopy</a> <i>numer_pude³ka</i> </td>
<td> ,,wyd³ubanie'' zawarto¶ci
wskazanego pude³ka poziomego, zawarto¶æ
pude³ka nie ulega zmianie (p. <a href="#setbox"><tt>\setbox</tt></a>,
<a href="#copy"><tt>\copy</tt></a>,
<a href="#box"><tt>\box</tt></a>, <a href="#unhbox"><tt>\unhbox</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="unkern">\unkern</a> </td>
<td> wycofanie ostatnio u¿ytego ,,podciêcia'' (kern)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="unpenalty">\unpenalty</a> </td>
<td> wycofanie ostatnio wstawionej kary
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="unskip">\unskip</a> </td>
<td> wycofanie ostatnio u¿ytej ,,sprê¿yny'' (<a
href="#glue"><i>glue</i></a>); równowa¿ne
<tt><a href="#vskip">\vskip</a> -<a href="#lastskip">\lastskip</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="unvbox">\unvbox</a> <i>numer_pude³ka</i> </td>
<td> ,,wyd³ubanie'' zawarto¶ci
wskazanego pude³ka pionowego, pude³ko staje
siê puste (p. <a href="#setbox"><tt>\setbox</tt></a>,
<a href="#copy"><tt>\copy</tt></a>,
<a href="#box"><tt>\box</tt></a>, <a href="#unvcopy"><tt>\unvcopy</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="unvcopy">\unvcopy</a> <i>numer_pude³ka</i> </td>
<td> ,,wyd³ubanie'' zawarto¶ci
wskazanego pude³ka pionowego, zawarto¶æ
pude³ka nie ulega zmianie (p. <a href="#setbox"><tt>\setbox</tt></a>,
<a href="#copy"><tt>\copy</tt></a>,
<a href="#box"><tt>\box</tt></a>, <a href="#unvbox"><tt>\unvbox</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="uppercase">\uppercase</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td>zamiana ma³ych liter na wielkie, a ¶ci¶lej na
odpowiedniki zdefiniowane przez <a href="#uccode"><tt>\uccode</tt></a>
dla u¿ytych znaków
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vadjust">\vadjust</a>{<i>materia³</i>} </td>
<td> wstawienie <i>materia³u</i>
pionowego ,,miêdzy wierszami'' (wtr±cenie materia³u pionowego
w trybie poziomym)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="valign">\valign</a> {<i>materia³</i>}</td>
<td>definiuje ¶rodowisko tabularyczne, <i>materia³</i> logicznie dzieli
siê na dwie czê¶ci: 1. preambu³ê, czyli definicjê wierszy i sposobu ich
formatowania, 2. tekst tworz±cy zawarto¶æ tabeli. W preambule fakt
istnienia materia³u kolumny sygnalizujemy znakiem <tt>#</tt>, a
separatorem kolumn jest znak <tt>&</tt>. Przyk³ad:
<pre>
\halign{# & #\cr
1234 & 1 \cr
1 & 1234 \cr}
</pre>
jak widaæ poleceniem koñca kolumny (poszczególne elementy w
wierszu definicji, okre¶laj± poszczególne elementy kolumny w sk³adzie)
jest <tt><a href="#cr">\cr</a></tt>; p.
<tt><a href="#crcr">\crcr</a></tt>,
<tt><a href="#noalign">\noalign</a></tt>,
<tt><a href="#span">\span</a></tt>,
<tt><a href="#omit">\omit</a></tt> oraz
<tt><a href="#halign">\halign</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vbadness">\vbadness</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td> warto¶æ progowa;
je¿eli przy ³amaniu strony ,,kiepsko¶æ'' przekroczy t± <i>warto¶æ</i> pojawi
siê komunikat
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vbox">\vbox</a> {<i>materia³</i>} </td>
<td>wstawienie materia³u pionowego (je¿eli wewn±trz nie nast±pi przej¶cie
w tryb poziomy, to szeroko¶æ pude³ka wyniesie tyle, ile najwiêksza szeroko¶æ elementu
wewnêtrznego,
w przeciwnym razie szeroko¶æ pude³ka wyniesie <tt><a href="#hsize">\hsize</a></tt>.
G³êboko¶ci± pude³ka bêdzie g³êboko¶æ ostatniego elementu na li¶cie
pionowej (resztê stanowi wysoko¶æ).
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\vbox to <i>dimen</i> {<i>materia³</i>}</td>
<td>j.w. ale wysoko¶æ pude³ka wyniesie <i>dimen</i> (z mo¿liwo¶ci±
powstania niedomiaru lub przepe³nienia) -- nie wp³ywa na g³êboko¶æ.
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\vbox spread <i>dimen</i> {<i>materia³</i>}</td>
<td>j.w., ale wysoko¶æ nominalna pude³ka zostanie zwiêkszona o
<i>dimen</i> -- nie wp³ywa na g³êboko¶æ;
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vcenter">\vcenter</a> {<i>materia³</i>} </td>
<td>konstrukcja matematyczna, analogiczna do
<a href="#vbox"><tt>\vbox</tt></a>, której wysoko¶æ i g³êboko¶æ
jest jednakowa; umo¿liwia pozycjonowanie materia³u pionowego
np. wzglêdem znaku <tt>=</tt>; np.
$$x=\vcenter{\hbox{aaaa}\hbox{bbbb}\hbox{cccc}}$$
<tt>
<table>
<tr><td rowspan=3><i>x</i> = </td><td>aaaa</td></tr>
<tr><td>bbbb</td></tr>
<tr><td>cccc</td></tr>
</table>
</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\vcenter to <i>dimen</i> {<i>materia³</i>} </td>
<td>j.w., ale ca³kowity rozmiar pionowy wyniesie
<a href="#dimen"><i>dimen</i></a>; <i>materia³</i> nie jest
¶rodkowany w pionie.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\vcenter spread <i>dimen</i> {<i>materia³</i>} </td>
<td>j.w., ale ca³kowity rozmiar pionowy zostanie powiêkszony o
<a href="#dimen"><i>dimen</i></a>; <i>materia³</i> nie jest
¶rodkowany w pionie.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vfil">\vfil</a> </td>
<td>sprê¿yna (<a href="#glue"><i>glue</i></a>) pionowa o zerowej wysoko¶ci i nieskoñczonym rozci±gu
(równowa¿na <tt><a href="#vskip">\vskip</a> 0<a href="#pt">pt</a> <a href="#plus">plus</a> 1<a href="#fil">fil</a></tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vfill">\vfill</a> </td>
<td>jw. ale mocniejsza (równowa¿na <tt><a href="#vskip">\vskip</a> 0<a href="#pt">pt</a> <a href="#plus">plus</a> 1<a href="#fill">fill</a></tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vfilneg">\vfilneg</a> </td>
<td>równowa¿ne <tt><a href="#vskip">\vskip</a> 0<a href="#pt">pt</a> <a href="#plus">plus</a> -1<a href="#fil">fil</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vfuzz">\vfuzz</a>=<i>dimen</i> </td>
<td> dopuszczalne <b>niesygnalizowane</b> przekroczenie d³ugo¶ci strony;
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="voffset">\voffset</a>=<i>dimen</i> </td>
<td>dodatkowe przesuniêcie ca³ego materia³u strony o wskazan±
warto¶æ w dó³ (w górê je¶li ujemna);
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vrule">\vrule</a> </td>
<td>linia pionowa o wysoko¶ci i g³êboko¶ci zale¿nej od kontekstu u¿ycia o grubo¶ci
0.4 pt odk³adana na li¶cie poziomej;
mo¿na wyspecyfikowaæ inne parametry np.:
<tt>\vrule <a href="#width">width</a> 3<a href="#cm">cm</a> <a href="#depth">depth</a> 1<a href="#mm">mm</a> <a href="#height">height</a> 0.5<a href="#mm">mm</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vsize">\vsize</a>=<i>glue</i> </td>
<td>wysoko¶æ materia³u sk³adu (bez stopek i nag³ówków)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vskip">\vskip</a> <i>glue</i> </td>
<td>dodatkowa odleg³o¶æ w pionie; u¿ycie prze³±cza w tryb pionowy
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vsplit">\vsplit</a> <i>numer_pude³ka</i> to <i>dimen</i></td>
<td>poleceniu uruchamiaj±ce dla danego
pude³ka (<a href="#vbox"><tt>\vbox</tt></a>) algorytm równowa¿ny
algorytmowi ³amania na strony;
od wskazanego pude³ka oddzielana jest pocz±tkowa czê¶æ o podanej
wysoko¶ci <i>dimen</i> i zwracana jako wynik, reszta zawarto¶ci pude³ka pozostaje w nim
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vss">\vss</a> </td>
<td>sprê¿yna (<a href="#glue"><i>glue</i></a>) o zerowej d³ugo¶ci dzia³aj±ca w pionie
o nieskoñczonym ¶cisku i rozci±gu (ale o bardzo s³abej mocy);
równowa¿na <tt><a href="#vskip">\vskip</a> 0<a href="#pt">pt</a>
<a href="#plus">plus</a> 1<a href="#fil">fil</a> <a
href="#minus">minus</a> 1<a href="#fil">fil</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vtop">\vtop</a> {<i>materia³</i>} </td>
<td>wstawienie materia³u pionowego (je¿eli wewn±trz nie nast±pi przej¶cie
w tryb poziomy, to szeroko¶æ pude³ka wyniesie tyle, ile najwiêksza szeroko¶æ elementu
wewnêtrznego,
w przeciwnym razie szeroko¶æ pude³ka wyniesie <tt><a href="#hsize">\hsize</a></tt>.
Wysoko¶ci± pude³ka bêdzie wysoko¶æ pierwszego elementu na li¶cie
pionowej (resztê stanowi g³êboko¶æ).
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\vtop to <i>dimen</i> {<i>materia³</i>}</td>
<td>j.w. ale g³êboko¶æ pude³ka wyniesie <i>dimen</i>, powiêkszona/pomniejszona o
pewn± warto¶æ tak, aby ca³kowity rozmiar pionowy by³ identyczny z
analogiczn± konstrukcj± <a href="#vbox"><tt>\vbox</tt></a>
(z mo¿liwo¶ci±
powstania niedomiaru lub przepe³nienia) -- wysoko¶æ nie ulega zmianie
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\vtop spread <i>dimen</i> {<i>materia³</i>}</td>
<td>j.w., ale g³êboko¶æ nominalna pude³ka zostanie zwiêkszona o
<i>dimen</i> pomniejszon±/powiêkszon± o pewn± warto¶æ tak,
aby ca³kowity rozmiar pionowy by³ identyczny z
analogiczn± konstrukcj± <a href="#vbox"><tt>\vbox</tt></a>
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="wd">\wd</a> <i>numer_pude³ka</i> </td>
<td>szeroko¶æ pude³ka o wskazanym numerze
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
\wd <i>numer_pude³ka</i>=<i>dimen</i> </td>
<td>okre¶lenie szeroko¶ci pude³ka o wskazanym numerze;
p. <a href="#dimen"><i>dimen</i></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="widowpenalty">\widowpenalty</a>=<i>warto¶æ</i></td>
<td>kara za z³amanie strony przed ostatni± lini± akapitu
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="width">width</a> <i>dimen</i> </td>
<td>d³ugo¶æ linii poziomej lub grubo¶æ pionowej np.:
<tt><a href="#hrule">\hrule</a> width 1<a href="#cm">cm</a></tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="write">\write</a> <i>numer</i> {<i>lista tokenów</i>} </td>
<td> zapisanie <i>listy tokenów</i> na kana³ wyj¶ciowy o wskazanym
numerze,
p. <a href="#openout"><tt>\openout</tt></a>, <a href="#closeout"><tt>\closeout</tt></a>,
<a href="#immediate"><tt>\immediate</tt></a>, <a href="#newlinechar"><tt>\newlinechar</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="xdef">\xdef</a> <i>....</i> </td>
<td>równowa¿na sekwencji
<tt><a href="#global">\global</a><a href="#edef">\edef</a></tt>
(p. <a href="#def"><tt>\def</tt></a>,
<a href="#long"><tt>\long</tt></a>, <a href="#gdef"><tt>\gdef</tt></a>
<a href="#global"><tt>\global</tt></a>
i <a href="#globaldefs"><tt>\globaldefs</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="xleaders">\xleaders</a> <i>box</i>\hskip <i>glue</i> <br/>
\xleaders <i>rule</i>\hskip <i>glue</i> </td>
<td> konstrukcja powtarza specyfikacjê <i>box</i> lub <i>rule</i>
wype³niaj±c przestrzeñ przesuniêcia okre¶lonego przez <tt><a
href="#hskip">\hskip</a>
<i><a href="#glue">glue</a></i></tt>
(p. <a href="#leaders"><tt>\leaders</tt></a>
i <a href="#cleaders"><tt>\cleaders</tt></a>) -- ca³o¶æ traktowana
jest jak ,,sprê¿yna'' (<a href="#glue"><i>glue</i></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="xspaceskip">\xspaceskip</a>=<i>glue</i> </td>
<td>w okre¶lonych sytuacjach mo¿e mieæ wp³yw na odleg³o¶æ miêdzy
wyrazami; p. <a href="#sfcode"><tt>\sfcode</tt></a>,
<a href="#spaceskip"><tt>\spaceskip</tt></a>
i <a href="#spacefactor"><tt>\spacefactor</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="year">\year</a> </td>
<td>rejestr zawieraj±cy numer bie¿±cego roku (licz±c od pocz±tku naszej ery)
</td></tr>
</table>
<h3><a id="s-pdftex"></a>Lista poleceñ programu PDFTeX (v.1.40)</h3>
<font size=-2>
<sup class="new">new</sup> -- polecenie wprowadzone w v.1.40<br/>
<sup class="new">exp</sup> -- polecenie wprowadzone jako eksperyment<br/>
<sup class="new">*</sup> -- nie opisane w dokumentacji (nowe)<br/>
<sup class="old">old</sup> -- polecenie zlikwidowane, lub przeznaczone do
likwidacji<br/></font>
<table border="1">
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="nc">nc</a> </td>
<td>jednostka miary -- nowy Cicero (1nc=12<a href="#nd">nd</a>);
p. <a href="#tab_jed">tablica jednostek</a>,
<a href="#true"><tt>true</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="nd">nd</a> </td>
<td>jednostka miary -- nowy Didot
(1nd=0.375<a href="#mm">mm</a>); p. <a href="#nc">nc</a>,
<a href="#true"><tt>true</tt></a>,
<a href="#tab_jed">tablica jednostek</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="efcode">\efcode\<i>font</i> <i>znak</i>=<i>liczba</i></a> </td>
<td>polecenie okre¶la zdolno¶æ rozci±gania poszczególnych znaków (w
jednostkach <i>n</i>/1000), ale nie bardziej ni¿ zosta³o to okre¶lone
dla ca³ego fontu; p. <a href="#pdffontexpand"><tt>\pdffontexpand</tt></a>,
<a href="#pdfadjustspacing"><tt>\pdfadjustspacing</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifpdfabsnum">\ifpdfabsnum <i>liczba</i></a><sup class="new">new</sup></td>
<td>porównuje warto¶ci absolutne liczb (p; <a href="ifnum"><tt>\ifnum</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifpdfabsdim">\ifpdfabsdim <i>dimen</i></a><sup class="new">new</sup></td>
<td>porównuje warto¶ci absolutne wielko¶ci typu
<i><a href="#dimen">dimen</a></i> (p; <a href="#ifdim"><tt>\ifdim</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifpdfprimitive">\ifpdfprimitive</a>\<i>polecenie</i><sup class="new">new</sup></td>
<td>instrukcja warunkowa sprawdzaj±ca czy <i>polecenie</i> jest
poleceniem wbudowanym
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="leftmarginkern">\leftmarginkern <i>box num</i></a></td>
<td>podaje szeroko¶æ marginesu (<tt>kern</tt>-u)
lewej strony materia³u zawartego w podanym pude³ku????
(p. <a href="#rightmarginkern"><tt>\rightmarginkern</tt></a>).
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="lpcode">\lpcode\<i>font</i> <i>znak</i>=<i>liczba</i></a> </td>
<td><i>liczba</i>×0.001<a href="#em"><tt>em</tt></a> okre¶la
maksymaln± wielko¶æ wysuniêcia danego znaku na lewy margines, je¶li jest on
pierwszym znakiem w linii (p. <a
href="#pdfprotrudechars"><tt>\pdfprotrudechars</tt></a>,
<a href="#rpcode"><tt>\rpcode</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfadjustspacing">\pdfadjustspacing=<i>liczba</i></a> </td>
<td>warto¶æ parametru okre¶la strategiê pdftex-a odno¶nie dzia³ania
poleceñ <tt>\pdffontexpand</tt> i <tt>\efcode</tt>: 0 -- wy³±czenie,
1 -- znaki s±
rozci±gane/¶ciskane po sformatowaniu akapitu (³amanie jest identyczne
jak w TeX-u, ale robiona jest dodatkowa korekcja),
2 -- mechanizm ¶ciskania/rozci±gania jest uruchamiany na
etapie ³amania akapitu (³amanie mo¿e byæ inne ni¿ w TeX-u);
p. <a href="#pdffontexpand"><tt>\pdffontexpand</tt></a> i
<a href="#efcode"><tt>\efcode</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfannot">\pdfannot</a> <i>wymiary</i> {<i>specyfikacja</i>}</td>
<td>polecenie tworzy zak³adkê, zawarto¶æ <i>specyfikacji</i>
okre¶laj± regu³y tworzenia dokumentu <tt>pdf</tt>,
p. <a href="#pdflastannot"><tt>\pdflastannot</tt></a>,
[<a href="#p8">8</a>]
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfcatalog">\pdfcatalog{<i>kod</i>}</a> <br/>
\pdfcatalog{<i>tekst</i>} openaction {<i>specyfikacja</i>} </td>
<td>
opcja <tt>openaction</tt>?????.
???? Jednym z parametrów jest <tt>PageMode</tt> s³u¿±ce do
ustalenia sposobu prezentacji
dokumentu; mo¿e on przyjmowaæ warto¶ci
<table>
<tr valign="top"><td><tt>/UseNone</tt></td><td>widoczny jest sam tekst (warto¶æ
domy¶lna)</td></tr>
<tr valign="top"><td><tt>/UseOutline</tt></td><td>widoczne jest okno
zak³adek</td></tr>
<tr valign="top"><td><tt>/UseThumbs</tt></td><td>widoczne s± miniatury
stron</td></tr>
<tr valign="top"><td><tt>/FullScreen</tt></td><td>pe³en ekran</td></tr>
</table>
np.:
<pre>
\pdfcatalog{
/PageMode /FullScreen
}
</pre>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfcolorstackinit">\pdfcolorstackinit {<i>kod</i>}</a><sup class="new">new</sup><br/>
\pdfcolorstackinit [page] {<i>kod</i>}<br/>
\pdfcolorstackinit [direct] {<i>kod</i>}<br/>
\pdfcolorstackinit [page] [direct] {<i>kod</i>}</td>
<td valign="top">inicjuje nowy stos grafiki (zwraca jego numer). Parametr opcjonalny
<tt>page</tt> powoduje odtworzenie grafiki na pocz±tku ka¿dej
strony???, parametr opcjonalny <tt>direct</tt> daje taki sam efekt jak
polecenie <a href="#pdfliteral"><tt>\pdfliteral</tt></a>????.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfcolorstack">\pdfcolorstack<i>numer</i> <i>akcja</i> {<i>kod</i>}</a><sup class="new">new</sup></td>
<td>operuje na stosie o podanym numerze; akcj± mo¿e byæ: <tt>push</tt>
-- <i>kod</i> jest wprowadzany na stos (po rozwiniêciu); <tt>pop</tt>
usuwana jest ostatnia warto¶æ ze stosu
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfcompresslevel">\pdfcompresslevel <i>liczba</i></a> </td>
<td>polecenie okre¶la stopieñ kompresji pliku <tt>pdf</tt>
(dopuszczalne warto¶ci 0--9; 9 -- standardowa warto¶æ;
najwiêksza kompresja)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfcreationdate">\pdfcreationdate {<i>nazwa zbioru</i>}</a></td>
<td>zwraca datê utworzenia zbioru;
p. <a href="#pdffilemoddate">\pdffilemoddate</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfdecimaldigits">\pdfdecimaldigits <i>liczba</i></a> </td>
<td>polecenie okre¶la dok³adno¶æ (liczba cyfr po przecinku)
wspó³rzêdnych zapisywanych w pliku
<tt>*.pdf (zakres 0--4; miejsc po przecinku -- standardowo 4)</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfdraftmode">\pdfdraftmode <i>liczba</i></a><sup class="new">new</sup> </td>
<td>????
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfdest">\pdfdest</a> num <i>liczba</i> <i>specyfikacja</i><br/>
\pdfdest name{<i>nazwa</i>} <i>specyfikacja</i></td>
<td>polecenie tworzy obiekt docelowy o nazwie <i>nazwa</i>
dla hiper³±cza (etykietê); <i>specyfikacja</i> okre¶la akcjê
przegl±darki podczas wy¶wietlenia obiektu, dopuszczalne s±:<br/>
<a id="pdfact_open">
<table border="1">
<tr><td class="ttt" valign="top">fit</td><td>dopasowuje stronê do okna przegl±darki</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">fith</td><td>dopasowuje szeroko¶æ do okna przegl±darki</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">fitv</td><td>dopasowuje wysoko¶æ do okna przegl±darki</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">fitb</td><td>dopasowuje obszar okre¶lony przez <tt>Bounding Box</tt>
do okna przegl±darki</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">fitbh</td><td>dopasowuje szeroko¶æ obszaru okre¶lonego
przez <tt>Bounding Box</tt> do okna przegl±darki</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">fitbv</td><td>dopasowuje wysoko¶æ obszaru okre¶lonego
przez <tt>Bounding Box</tt> do okna przegl±darki</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top" >fitr <i>spec</i></td><td>dopasowuje do obszaru podanego jako
<i>spec</i> do okna przegl±darki</td></tr>
</table>
</a>
p. <a href="#pdfstartlink"><tt>\pdfstartlink</tt></a>,
<a href="#pdfendlink"><tt>\pdfendlink</tt></a>,
[<a href="#p8">8</a>]
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfdestmargin">\pdfdestmargin</a> <i>dimen</i></td>
<td>???
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfeachlinedepth">\pdfeachlinedepth</a><sup class="new">*</sup></td>
<td>??
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfeachlineheight">\pdfeachlineheight</a><sup class="new">*</sup></td>
<td>??
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfelapsedtime">\pdfelapsedtime</a></td>
<td>rejestr zawieraj±cy czas (w 1/65536 s) od chwili startu;
p. <a href="#pdfresettimer">\pdfresettimer</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfendlink">\pdfendlink</a> </td>
<td>polecenie koñczy definicjê hiper³±cza rozpoczête poleceniem
<a href="#pdfstartlink"><tt>\pdfstartlink</tt></a>,
p. te¿
<a href="#pdfdest"><tt>\pdfdest</tt></a>,
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfendthread">\pdfendthread</a> </td>
<td>polecenie koñczy definicjê w±tku ????; p
specyfikacja <tt>pdf</tt> [<a href="#p8">8</a>] i
<a href="#pdfstartthread"><tt>\pdfstartthread</tt></a>,
<a href="#pdftthread"><tt>\pdfthread</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfescapehex">\pdfescapehex={<i>tekst</i>}</a></td>
<td>podobnie jak <a href="#pdfescapestring">\pdfescapestring</a>, ale
na reprezentacjê hexadecymaln±;
p. <a href="#pdfunescapehex">\pdfunescapehex</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfescapename">\pdfescapename {<i>tekst</i>}</a></td>
<td>podobnie jak <a href="#pdfescapestring">\pdfescapestring</a>, ale
na reprezentacjê hexadecymaln±
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfescapestring">\pdfescapestring={<i>tekst</i>}</a></td>
<td><i>tekst</i> jest t³umaczony na string w sensie jêzyka <tt>pdf</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdffiledump">\pdffiledump {<i>nazwa zbioru</i>}</a><br/>
\pdffiledump <tt>offset</tt> <i>liczba</i> {<i>nazwa zbioru</i>}<br/>
\pdffiledump <tt>length</tt> <i>liczba</i> {<i>nazwa zbioru</i>}<br/>
\pdffiledump <tt>offset</tt> <i>liczba</i> <tt>length</tt> <i>liczba</i> {<i>nazwa zbioru</i>}</td>
<td valign="top">zwraca obraz zbioru w postaci ci±gu liczb heksadecymalnych (na
podanym obszarzem je¶li okre¶lony)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdffilemoddate">\pdffilemoddate {<i>nazwa zbioru</i>}</a></td>
<td>zwraca datê modyfikacji zbioru;
p. <a href="#pdfcreationdate">\pdfcreationdate</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdffilesize">\pdffilesize {<i>nazwa zbioru</i>}</a></td>
<td>zwraca d³ugo¶æ zbioru
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdffirstlineheight">\pdffirstlineheight</a><sup class="new">*</sup></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdffontattr">\pdffontattr</a>\<i>font</i>{<i>kod</i>} </td>
<td>????
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdffontexpand">\pdffontexpand</a>\<i>nazwa</i> <i>specyfikacja</i> autoexpand <br/>
\pdffontexpand\<i>nazwa</i> <i>specyfikacja</i> </td>
<td><i>specyfikacj±</i> s± trzy parametry (w jednostkach
<i>n</i>/1000) okre¶laj±ce
dopuszczalny rozci±g, ¶cisk znaków i skok zmian ¶cisku/rozci±gu wskazanego fontu,
(p. <a href="#font"><tt>\font</tt></a>,
<a href="#pdfadjustspacing"><tt>\pdfadjustspacing</tt></a>,
<a href="#efcode"><tt>\efcode</tt></a>);
np:<br/>
<tt>\font\cmr=cmr10<br/>
\pdffontexpand\cmr 90 90 10</tt><br/>
lub<br/>
<tt>\pdffontexpand\cmr 90 90 10 autoexpand</tt><br/>
oznacza, ¿e znaki fontu <tt>cmr</tt> mog± byæ byæ ¶ciskane i rozci±gane
maksymalnie 90/1000 nominalnej szeroko¶ci ze skokiem 10. Opcja
<tt>autoexpand</tt> powoduje ¿e <tt>pdftex</tt> sam modyfikuje parametry fontu
(tworz±c nowy),
aby spe³niæ okre¶lony ¶cisk lub rozci±g; przy braku tej opcji nale¿y dysponowaæ
fontami o zadanych cechach (praktycznie wszystkimi, które mog± byæ potrzebne -
od maksymalnego ¶cisku po maksymalny rozci±g z dysponowanym skokiem.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdffontname">\pdffontname</a> \<i>font</i> </td>
<td>polecenie zwraca numer wskazanego fontu w strukturze
danych pliku wynikowego <tt>pdf</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdffontobjnum">\pdffontobjnum</a>\<i>font</i> </td>
<td>polecenie zwraca numer obiektu który stanowi wskazany font
w strukturze danych pliku wynikowego <tt>pdf</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdffontsize">\pdffontsize</a>\<i>font</i> </td>
<td>polecenie zwraca rozmiar wskazanego fontu (wielko¶æ konstrukcyjn±)
w <a href="#pt"><tt>pt</tt></a> (uwzglêdniaj±c skalowanie)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfforcepagebox">\pdfforcepagebox</a> <i>liczba ca³kowita</i></td>
<td>okre¶la typ obiektu do³±czanego poleceniem <tt><a href="pdfximage">\pdfximage</a></tt>
1 -- <tt>media box</tt>,
2 -- <tt>crop box</tt>,
3 -- <tt>bleed box</tt>,
4 -- <tt>trim box</tt>,
5 -- <tt>art box</tt>;
p. <a href="#pdfoptionalwaysusepdfpagebox">\pdfoptionalwaysusepdfpagebox</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfgamma">\pdfgamma</a>=<i>liczba ca³kowita</i> </td>
<td>polecenie ustala domy¶lny wspó³czynnik gamma (w promilach);
p. <a href="#pdfapplygamma">\pdfapplygamma</a>
i <a href="#pdfimagegamma">\pdfimagegamma</a>.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfhorigin">\pdfhorigin <i>dimen</i></a> </td>
<td>okre¶la dodatkowe przesuniêcie materia³u strony w poziomie
(standardowo równe <tt>1 true in</tt>); odpowiada domy¶lnemu
marginesowi ustawianemu przez drivery interpretuj±ce plik <tt>dvi</tt>.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfimageapplygamma">\pdfimageapplygamma</a>=<i>liczba ca³kowita</i> </td>
<td>je¶li warto¶æ ustalona na 1 to w³±czany jest mechanizm korekcji
gamma dla rysunków <tt>png</tt>; p. <a href="#pdfimagegamma">\pdfimagegamma</a>
i <a href="#pdfgamma">\pdfgamma</a>.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfimagegamma">\pdfimagegamma</a>=<i>liczba ca³kowita</i> </td>
<td>polecenie ustala domy¶lny wspó³czynnik gamma (w promilach) dla
plików graficznych <tt>png</tt>; p. <a href="#pdfapplygamma">\pdfapplygamma</a>
i <a href="#pdfgamma">\pdfgamma</a>.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfimagehicolor">\pdfimagehicolor</a>=<i>liczba ca³kowita</i> </td>
<td>je¶li warto¶æ rejestru ustawiono na 1, w³±cza traktowanie
do³±czanych plików <tt>png</tt> w trybie koloru 16-bitowego jako ,,full
color'' (tylko dla <tt>pdf</tt> v. >=1.5)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfimageresolution">\pdfimageresolution</a>=<i>liczba</i> </td>
<td>okre¶la rozdzielczo¶æ (w DPI) do³±czanych plików graficznych (rastrowych)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfincludechars">\pdfincludechars</a>\<i>font</i>{<i>³añcuch</i>} </td>
<td>polecenie wymusza za³adowanie ci±gu znaków okre¶lonych przez
<i>³añcuch</i> dla wskazanego fontu do pliku <tt>pdf</tt> (standardowo
³adowane s± tylko u¿yte znaki).
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfinclusionerrorlevel">\pdfinclusionerrorlevel</a>=<i>liczba</i> </td>
<td>rejestr, którego warto¶æ okre¶la reakcjê pdfTeX-a na b³êdy w
do³±czanym pliku pdf;
p. <a href="#pdfoptionpdfinclusionerrorlevel">\pdfoptionpdfinclusionerrorlevel</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfinfo">\pdfinfo=<i>tekst</i></a> </td>
<td>polecenie umo¿liwia podanie informacji o dokumencie; jest zbiorem
par: klucz warto¶æ, gdzie nazwa klucza jest poprzedzona znakiem
<tt>/</tt>, a warto¶æ jest ujêta w nawiasy <tt>()</tt>
[<a href="#p8">8</a>]; np.:
<pre>
\pdfinfo
{ /Title (example.pdf)
/Creator (TeX)
/Producer (pdfTeX 1.30.4)
/Autor (Tom and Jerry)
/CreationDate (D:20040906220024+02'00')
/ModDate (D:20040906220024+02'00')
/Subject (Example)
/Keywords (mouse, cat) }
</pre>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdflastannot">\pdflastannot</a> </td>
<td>rejestr zawieraj±cy numer ostatnio zdefiniowanej zak³adki,
p. <a href="#pdfannot"><tt>\pdfannot</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdflastdemerits">\pdflastdemerits</a><sup class="new">new</sup></td>
<td>???
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdflastlinedepth">\pdflastlinedepth</a><sup class="new">*</sup></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdflastmatch">\pdflastmatch</a> <i>liczba</i><sup class="new">exp</sup></td>
<td>wybiera (rozwija siê) wskazany element zapisany w tablicy podwyra¿eñ;
p. <a href="#pdfmatch">\pdfmatch</a> w postaci
<tt><i>pozycja</i>-><i>to co siê dopasowa³o</i></tt>. Wewn±trz
makra <b>s±</b> rozwijane, kategorie znaków nie s± istotne
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdflastobj">\pdflastobj</a> </td>
<td>rejestr zawiera numer ostatnio zdefiniowanego obiektu;
p. <a href="#pdfobj"><tt>\pdfobj</tt></a>,
<a href="#pdfrefobj"><tt>\pdfrefobj</tt></a>,
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdflastxform">\pdflastxform</a> </td>
<td>polecenie zwraca numer ostatnio zdefiniowanej formy;
p. <a href="#pdfrefxform"><tt>\pdfrefxform</tt></a>,
<a href="#pdfxform"><tt>\pdfxform</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdflastximage">\pdflastximage</a> </td>
<td>polecenie zwraca numer ostatnio definiowanego obiektu graficznego;
p. <a href="#pdfrefximage"><tt>\pdfrefximage</tt></a>,
<a href="#pdfximage"><tt>\pdfximage</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdflastximagecolordepth">\pdflastximagecolordepth</a><sup class="new">*</sup></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdflastximagepages">\pdflastximagepages</a> </td>
<td>licznik zawieraj±cy liczbê stron ostatnio zdefiniowanego obiektu
graficznego (do³±czanego zbioru <tt>pdf</tt>)
p. <a href="#pdfximage"><tt>\pdfximage</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdflastxpos">\pfprimitivastxpos</a> </td>
<td>umo¿liwia odzyskanie pozycji (wspó³rzêdna <tt>x</tt>)
na stronie zapamiêtanej poleceniem
<a href="#pdfsavepos"><tt>\pdfsavepos</tt></a>; rejestr zawiera
pozycjê w jednostkach
<a href="#sp"><tt>sp</tt></a>; licz±c od <b>lewej krawêdzi papieru</b>. Nale¿y
pamiêtaæ, ¿e jest ona znana dopiero po przej¶ciu przez procedurê
<a href="#output"><tt>\output</tt></a>,
tak wiêc dane mo¿na praktycznie wykorzystaæ
przy przetwarzaniu dwuprzebiegowym; p. te¿
<a href="#pdflastypos"><tt>\pdflastypos</tt></a> i
<a href="#pdfsavepos"><tt>\pdfsavepos</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdflastypos">\pdflastypos</a> </td>
<td>
umo¿liwia odzyskanie pozycji (wspó³rzêdna <tt>y</tt>),
na stronie, zapamiêtanej poleceniem
<a href="#pdfsavepos"><tt>\pdfsavepos</tt></a>; polecenie powoduje zapamiêtanie bie¿±cej
pozycji (w jednostkach
<a href="#sp"><tt>sp</tt></a>); licz±c od <b> dolnej krawêdzi papieru</b>, TeX sk³ada (i liczy odleg³o¶ci)
od góry i nie operuje pojêciem d³ugo¶ci papieru, dolny margines to jest to co pozostanie na dole kartki papieru.
W przypadku pdf-a musimy okre¶liæ rozmiary kartki (jawnie lub przez domniemanie) -- s³u¿y do tego
polecenie <a href="#pdfpageheight"><tt>\pdfpageheight</tt></a>. Nale¿y
pamiêtaæ, ¿e pozycja jest znana dopiero po przej¶ciu przez procedurê
<a href="#output"><tt>\output</tt></a>,
tak wiêc dane mo¿na praktycznie wykorzystaæ
przy przetwarzaniu dwuprzebiegowym; p. te¿
<a href="#pdflastxpos"><tt>\pdflastxpos</tt></a> i
<a href="#pdfsavepos"><tt>\pdfsavepos</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdflinkmargin">\pdflinkmargin</a>=<i>dimen</i> </td>
<td>rejestr okre¶la dodatkowy margines dla ramki otaczaj±cej
hiper³±cze
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfliteral">\pdfliteral</a> {<i>kod</i>}<br/>
\pdfliteral <tt>direct</tt>{<i>kod</i>} </td>
<td>polecenie dzia³a analogicznie jak
<a href="#special"><tt>\special</tt></a> i przekazuje <i>kod</i>
do pliku <tt>pdf</tt> (nie jest sprawdzana poprawno¶æ kodu)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfmapfile">\pdfmapfile</a>{<i>spec</i> <i>plik</i>} <br/>
\pdfmapfile{<i>plik</i>} </td>
<td>polecenie ³aduje wskazany zbiór, jego zawarto¶æ
powinna zawieraæ mapê fontów (standardowo jest to zbiór <tt>psfonts.map</tt>); <i>spec</i> mo¿e
przyjmowaæ warto¶ci <tt>+</tt>, <tt>-</tt> i <tt>=</tt> -- ustala sposób usuwania kolizji w deklaracjach fontów:
<table border="1">
<tr><td><tt>+</tt></td><td>ignorowane s± duplikaty</td></tr>
<tr><td><tt>-</tt></td><td>wymienione w zbiorze specyfikacje <b>kasuj±</b>
wcze¶niej okre¶lone</td></tr>
<tr><td><tt>=</tt></td><td>w przypadku duplikatów, dotychczasowe specyfikacje s±
zmieniane wg nowych danych</td></tr>
</table>
domy¶lnie (bez <i>spec</i>) dotychczasowa lista do³±czanych
fontów jest kasowana, u¿ycie pustego parametru (<tt>{}</tt>)
powoduje jedynie wyczyszczenie listy fontów
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfmapline">\pdfmapline</a>{<i>spec</i> <i>plik</i>} <br/>
\pdfmapline{<i>plik</i>} </td>
<td valign="top">podobnie jak <tt>\pdffontmap</tt>???
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfmatch">\pdfmatch</a>{<i>pattern</i>}{<i>tekst</i>}<sup class="new">exp</sup><br/>
pdfmatch icase {<i>pattern</i>}{<i>tekst</i>}<br/>
pdfmatch subcount {<i>liczba</i>}{<i>pattern</i>}{<i>tekst</i>}<br/>
pdfmatch icase subcount <i>liczba</i>{<i>pattern</i>}{<i>tekst</i>}</td>
<td>sprawdza fakt zawierania siê wzorca okre¶lonego za pomoc± wyra¿enia
regu³owego (ang. <i>regular expression</i>) <i>pattern</i>, wg. specyfikacji POSIX) w
<i>tek¶cie</i>. Zwraca: <tt>-1</tt> (liczbê) -- b³±d,
0 -- nie dopasowano wzorca, 1 -- dopasowano wzorzec. Opcjonalny
parametr <tt>icase</tt> powoduje uto¿samienie wielkich i ma³ych liter,
<tt>subcount</tt> okre¶la d³ugo¶æ tablicy podwyra¿eñ, warto¶æ
<tt>-1</tt> czy¶ci tablicê podwyra¿eñ wzorca);
p. <a href="#pdflastmatch">\pdflastmatch</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfmdfivesum">\pdfmdfivesum <i>tekst</i></a><br/>
\pdfmdfivesum <tt>file</tt> <i>tekst</i></td>
<td>nalicza sumê kontroln± (heksadecymaln±) podanego tekstu (lub zbioru
je¶li podano atrybut <tt>file</tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfminorversion">\pdfminorversion</a>=<i>liczba</i> </td>
<td>rejestr okre¶la subwersjê jêzyka dokumentu <tt>pdf</tt> np.:
<tt>\pdfminorversion=4</tt> oznacza wersjê 1.4 (warto¶æ
domy¶lna), pdfTeX akceptuje zbiory zewnêtrzne o wersji nie
<b>wiêkszej</b> ni¿ zadeklarowana. Polecenie powinno byæ u¿yte przed
wyprowadzeniem informacji do zbioru wyj¶ciowego
(p. <a href="#pdfoptionpdfminorversion"><tt>\pdfoptionpdfminorversion</tt></a>).
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfmovechars">\pdfmovechars <i>liczba</i></a><sup class="old">obs</sup> </td>
<td>polecenie to okre¶la czy pdfTeX powinien przenosiæ
znaki z o kodach 0-31 na wy¿sze pozycje. Warto¶æ 1 parametru
oznacza ¿e nale¿y przenosiæ takie znaki tylko dla tych fontów, które
zawieraj± znaki o kodzie ni¿szym ni¿ 128. Warto¶æ 2 (lub wiêcej)
oznacza ¿e nale¿y przenosiæ takie znaki nawet dla fontów zawieraj±cych
znaki na pozycjach wiêkszych ni¿ 128
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfnames">\pdfnames {<i>tekst</i>}</a> </td>
<td>polecenie wstawia <i>tekst</i> do wektora <tt>/Names</tt>
[<a href="#p8">8</a>, <a href="#p9">9</a>]
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfnoligatures">\pdfnoligatures=<i>font</i></a> </td>
<td>wy³±cza mechanizm ligatur dla wskazanego <i>fontu</i> (uwaga!
niektóre znaki, np. pó³pauza, s± realizowane przez mechanizm ligatur)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfnormaldeviate">\pdfnormaldeviate</a></td>
<td>zwraca liczbê losow± (ca³kowit±, rozk³ad normalny) z przedzia³u 0-65536
p. <a href="#pdfuniformdeviate">\pdfuniformdeviate</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt">
<a id="pdfobj">\pdfobj</a> useobjnum <i>liczba</i> {<i>dane</i>} <br/>
\pdfobj attr {<i>specyfikacja</i>} {<i>dane</i>} <br/>
\pdfobj stream {<i>dane</i>} <br/>
\pdfobj stream attr {<i>specyfikacja</i>} {<i>dane</i>}<br/>
\pdfobj attr {<i>specyfikacja</i>} stream attr {<i>specyfikacja</i>} {<i>dane</i>} <br/>
\pdfobj reserveobjnum </td>
<td valign="top">polecenie tworzy obiekt dokumentu <tt>pdf</tt>
p. <a href="#pdfrefobj"><tt>\pdfrefobj</tt></a>,
<a href="#pdflastobj"><tt>\pdflastobj</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfoptionalwaysusepdfpagebox">\pdfoptionalwaysusepdfpagebox</a>=<i>warto¶æ</i><sup class="old">obs</sup> </td>
<td>p. <a href="#pdfforcepagebox">\pdfforcepagebox</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfoptionpdfinclusionerrorlevel">\pdfoptionpdfinclusionerrorlevel</a>=<i>liczba</i><sup class="old">obs</sup></td>
<td>p. <a href="#pdfinclusionerrorlevel">\pdfinclusionerrorlevel</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfoptionpdfminorversion">\pdfoptionpdfminorversion</a>=<i>liczba</i><sup class="old">obs</sup> </td>
<td>rejestr okre¶laj±cy subwersjê jêzyka dokumentu <tt>pdf</tt> np.:
<tt>\pdfoptionpdfminorversion=3</tt> oznacza wersjê 1.3
(p. <a href="#pdfminorversion"><tt>\fminorversion</tt></a>).
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfobjcompresslevel">\pdfobjcompresslevel <i>liczba</i></a><sup class="new">new</sup> </td>
<td>??? (dopuszczalne warto¶ci 0--3; 9 -- standardowa warto¶æ;
najwiêksza kompresja); tylko dla <tt><a href="#pdfminorversion">\pdfminorversion</a>>4</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfoutline">\pdfoutline</a> <i>akcja</i> count <i>liczba</i> {<i>tekst zak³adki</i>}</td>
<td>polecenie tworzy zak³adkê (bookmark). Parametr <i>akcja</i> okre¶la
akcjê przegl±darki po ,,klikniêciu'' zak³adki (p. <a href="#pdfact">opis akcji
polecenia <tt>\pdfstartlink</tt></a>); warto¶æ parametru <tt>count</tt>
okre¶la liczbê zak³adek podrzêdnych (ni¿szego poziomu); <i>tekst</i>
jest opisem
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfoutput">\pdfoutput <i>liczba</i></a> </td>
<td>okre¶la tryb pracy programu: warto¶æ dodatnia oznacza
rozszerzony tryb pracy -- generowany jest plik *.pdf;
w przeciwnym razie program pracuje tak jak standardowy TeX
(standardowo ustawiony jest tryb standardowy --
wszelkie polecenia trybu rozszerzonego s± traktowane jako b³êdne) --
generowany jest plik *.dvi
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfpageattr">\pdfpageattr <i>atrybuty</i></a> </td>
<td>polecenie pozwala na okre¶lenie cechy aktualnej strony dokumentu --
parametry jak wy¿ej
[<a href="#p8">8</a>, <a href="#p9">9</a>]
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfpageheight">\pdfpageheight <i>dimen</i></a> </td>
<td>okre¶la wysoko¶æ medium na którym bêdzie prezentowana strona;
domy¶lnie (je¶li równe 0) wyliczane jako wysoko¶æ materia³u strony + 2 ×
(<a href="#pdfvorigin"><tt>\pdfvorigin</tt></a> +
<a href="#voffset"><tt>\voffset</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfpageref">\pdfpageref</a> <i>sumer strony</i></td>
<td>podaje identyfikator objektu zawieraj±cego stronê o podanym
numerze
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfpageresources">\pdfpageresources</a> {<i>specyfikacja</i>}</td>
<td>????
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfpagesattr">\pdfpagesattr <i>atrybuty</i></a> </td>
<td>polecenie pozwala na okre¶lenie cechy wszystkich stron dokumentu
??? np.<br/>
<pre>
\pdfpagesattr{
/Rotate 90
/MediaBox [0 0 612 792] } % in bp
</pre>
dopuszczalne s± nastêpuj±ce polecenia
<table border="1">
<tr valign="top"><td><tt>/Rotate</tt> <i>k±t</i></td><td>obrót (k±t w stopniach)</td></tr>
<tr valign="top"><td><tt>/MediaBox [<i> num num num num </i>]</tt></td><td>wspó³rzêdne
prostok±ta ograniczaj±cego (w bp)</td></tr>
<tr valign="top"><td>????</td></tr>
</table>
[<a href="#p8">8</a>, <a href="#p9">9</a>]
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfpagewidth">\pdfpagewidth <i>dimen</i></a> </td>
<td>okre¶la szeroko¶æ medium na którym bêdzie prezentowana strona;
domy¶lnie (je¶li równe 0) wyliczane jako szeroko¶æ materia³u strony + 2 ×
(<a href="#pdfhorigin"><tt>\pdfhorigin</tt></a> +
<a href="#hoffset"><tt>\hoffset</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfpkmode">\pdfpkmode=<i>token</i></a> </td>
<td>ustala tryb pracy <tt>metafont-a</tt> podczas generacji fontów rastrowych
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfpkresolution">\pdfpkresolution <i>liczba</i></a> </td>
<td>okre¶la rozdzielczo¶æ do³±czanych
do pliku <tt>pdf</tt> fontów rastrowych
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfprimitive">\pdfprimitive</a>\<i>polecenie</i><sup class="new">new</sup></td>
<td>polecenie powoduje wykonanie wskazanego <i>polecenia</i>?????
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfprotrudechars">\pdfprotrudechars</a>=<i>warto¶æ</i> </td>
<td><i>warto¶æ</i> dodatnia w³±cza mechanizm (domy¶lnie 0 -- wy³±czony) wysuwania
pierwszych/ostatnich znaków w linii na lewy/prawy margines (oczywi¶cie o ile takie znaki
zosta³y okre¶lone p. <a href="#rpcode"><tt>\rpcode</tt></a> i
<a href="#lpcode"><tt>\lpcode</tt></a>. W³±czenie mechanizmu nie
gwarantuje ¿e wszystkie zdefiniowane znaki zostan± wysuniête na zadan±
(jednakow±) odleg³o¶æ.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfpxdimen">\pdfpxdimen</a> <i>liczba</i></td>
<td>definiuje warto¶æ miary
<a href="#px">px</a> pomocn± w przeliczaniu wielko¶ci/rozdzielczo¶ci
rastrowych obiektów graficznych; domy¶lnie
ustawiane na 1<a href="#pt">bp</a>; p. <a href="#tab_jed">tablica jednostek</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfrandomseed">\pdfrandomseed</a></td>
<td>rejestr zawieraj±cy bie¿±c± warto¶æ ???;
p. <a href="#pdfsetrandomseed">\pdfsetrandomseed</a>
i <a href="#pdfuniformdeviate">\pdfuniformdeviate</a>,
<a href="#pdfnormaldefiate">\pdfnormaldefiate</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfrefobj">\pdfrefobj</a> <i>numer</i></td>
<td>polecenie wstawia obiekt o wskazanym numerze do dokumentu
(bez kopiowania jego zawarto¶ci; wielokrotne u¿ycie nie
zwiêksza rozmiaru pliku zawieraj±cego dokument);
p. <a href="#pdfobj"><tt>\pdfobj</tt></a>,
<a href="#pdflastobj"><tt>\pdflastobj</tt></a>,
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfrefxform">\pdfrefxform</a> <i>numer</i> </td>
<td>polecenie powoduje wstawienie wskazanej formy w bie¿±cym miejscu;
p. <a href="#pdfxform"><tt>\pdfxform</tt></a>,
<a href="#pdflastxform"><tt>\pdflastxform</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfrefximage">\pdfrefximage</a> <i>numer</i> </td>
<td>polecenie wstawia wskazany obiekt graficzny w bie¿±ce miejsce;
p. <a href="#pdfximage"><tt>\pdfximage</tt></a>,
<a href="#pdflastximage"><tt>\pdflastximage</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfresettimer">\pdfresettimer</a></td>
<td>polecenie zeruje licznuk czasu
p. <a href="#pdfelapsedtime">\pdfelapsedtime</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfrestore">\pdfrestore</a><sup class="new">new</sup></td>
<td>odtwarza zachowana przez <a href="#pdfsave"><tt>\pdfsave</tt></a> transformacjê
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfretval">\pdfretval</a><sup class="new">exp</sup></td>
<td>u¿ywany przez <a href="#pdfstrcmp">\pdfstrcmp</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfsavepos">\pdfsavepos</a> </td>
<td>zachowuje aktualn± pozycjê na stronie (miejsce wywo³ania
polecenia licz±æ od lewego dolnego rogu papieru).
Nale¿y pamiêtaæ, ¿e jest ona znana dopiero po przej¶ciu
przez procedurê
<a href="#output"><tt>\output</tt></a>,
mo¿na j± ,,odzyskaæ'' poleceniami
<a href="#pdflastxpos"><tt>\pdflastxpos</tt></a> i
<a href="#pdflastypos"><tt>\pdflastypos</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfsave">\pdfsave </a><sup class="new">new</sup></td>
<td>zachowuje zdefiniowan± transformacjê (p. <a href="#pdfrestore"><tt>\pdfrestore</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfsetmatrix">\pdfsetmatrix{<i>dane</i>} </a><sup class="new">new</sup></td>
<td>okre¶la transformacjê (6 liczb oddzielonych spacj±): skalowanie,
obrót, pochylenie i przesuniêcie
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfsetrandomseed">\pdfsetrandomseed <i>liczba</i></a></td>
<td>ustawia bie¿±c± warto¶æ ???;
p. <a href="#pdfrandomseed">\pdfrandomseed</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfshellescape">\pdfshellescape</a></td>
<td>zwraca warto¶æ 1, je¶li mechanizm <tt>write18</tt> jest w³±czony
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfstartlink">\pdfstartlink</a> <i>wymiary</i> <i>atrybuty</i> <i>akcja</i></td>
<td>polecenie rozpoczyna definicjê hiper³±cza; <i>wymiary</i> (opcjonalnie) podajemy zgodnie
ze zwyczajami TeX-a (np. <tt>width 50pt height 5pt depth 2pt</tt>)
p. <a href="#pdfdest"><tt>\pdfdest</tt></a>,
<a href="#pdfendlink"><tt>\pdfendlink</tt></a>,
<i>atrybuty</i> jako: <tt>attr {<i>warto¶ci</i>}</tt>, gdzie warto¶ci
okre¶la specyfikacja dokumentu <tt>pdf</tt>
[<a href="#p8">8</a>]), <i>akcja</i> okre¶la zachowanie przegl±darki po
wskazaniu ³±cza i mo¿e przyjmowaæ warto¶ci okre¶lone w tabeli:
<a id="pdfact"><table border="1">
<tr valign="top"><td class="ttt" rowspan=4>goto</td><td class="ttt" valign="top">file {<i>plik</i>}</td><td>opcjonalne;
je¶li wyst±pi poni¿sze akcje bêd± dotyczy³y zbioru <i>plik</i>, w przeciwnym razie
bêd± dotyczy³y bie¿±cego dokumentu</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">num <i>numer</i></td><td>powoduje przej¶cie do obszaru
okre¶lonego przez <i>numer</i>; p. np. <a href="#pdflastobj"><tt>\pdflastobj</tt></a></td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">name {<i>nazwa</i>}</td><td>powoduje przej¶cie do obszaru
okre¶lonego przez <i>nazwa</i></td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">page <i>numer</i> {/<i>akcja</i>}</td><td>powoduje przej¶cie do strony
wskazanej przez <i>numer</i>, <i>akcja</i> okre¶la <a href="#pdfact_open">zachowanie </a>
przegl±darki</td></tr>
<tr valign="top"><td class="ttt" rowspan=3>thread</td><td class="ttt" valign="top">file {<i>plik</i>}</td><td>opcjonalne;
je¶li wyst±pi poni¿sze akcje bêd± dotyczy³y zbioru <i>plik</i>, w przeciwnym razie
bêd± dotyczy³y bie¿±cego dokumentu</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">name {<i>nazwa</i>}</td><td>powoduje przej¶cie do w±tku
okre¶lonego przez <i>nazwa</i></td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">num <i>numer</i></td><td>powoduje przej¶cie do w±tku
okre¶lonego przez <i>numer</i>; p. np. <a href="#pdfthread"><tt>\pdfthread</tt></a></td></tr>
<tr valign="top"><td class="ttt" colspan="2">user {<i>akcja</i>}</td><td>akcja zdefiniowana przez u¿ytkownika zgodnie
ze specyfikacj± <tt>pdf</tt> [<a href="#p8">8</a>]</td></tr>
</table></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfstartthread">\pdfstartthread</a> </td>
<td>polecenie rozpoczyna definicjê w±tku ????; p
specyfikacja <tt>pdf</tt> [<a href="#p8">8</a>] i
<a href="#pdfendthread"><tt>\pdfendthread</tt></a>,
<a href="#pdftthread"><tt>\pdfthread</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfstrcmp">\pdfstrcmp</a>{<i>tekst_1</i>}{<i>tekst_2</i>}<sup class="new">exp</sup></td>
<td>porównuje <i>tekst_1</i> i <i>tekst_2</i> i zwraca (napis)
0 -- je¶li jednakowe, -1 -- je¶li pierwszy mniejszy (w sensie
kolejno¶ci leksykograficznej), +1 je¶li pierwszy wiêkszy (w sensie
kolejno¶ci leksykograficznej); p. <a href="#pdfmatch">\pdfmatch</a>. Wewn±trz
makra <b>s±</b> rozwijane, kategorie znaków nie s± istotne
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdftexbanner">\pdftexbanner</a> </td>
<td>rejestr zawiera text zapowiedzi PDFTeX-a (,,This is pdfTeX, Version...")
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdftexrevision">\pdftexrevision</a> </td>
<td>rejestr zawiera numer subwersji (wydania) <tt>pdfTeX-a</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdftexversion">\pdftexversion</a> </td>
<td>rejestr zawiera numer wersji <tt>pdfTeX-a</tt>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfthread">\pdfthread</a> </td>
<td>????
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfthreadmargin">\pdfthreadmargin</a>=<i>dimen</i> </td>
<td>rejestr zawiera wielko¶æ dodatkowego marginesu dodawanego
do wymiaru w±tku;
p. <a href="#pdfstartthread"><tt>\pdfstartthread</tt></a>,
<a href="#pdfendthread"><tt>\pdfendthread</tt></a>,
<a href="#pdftthread"><tt>\pdfthread</tt></a> i
[<a href="#p8">8</a>]
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdftracingfonts">\pdftracingfonts=<i>liczba</i></a> </td>
<td>okre¶la poziom ¶ledzenia fontów
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdftrailer">\pdftrailer</a> {<i>polecenia</i>} </td>
<td>???
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfunescapehex">\pdfunescapehex {<i>tekst</i>}</a></td>
<td>t³umaczy zapis heksadecymalny kodów na postaæ jawn± (ascii);
p. <a href="#pdfescapehex">\pdfescapehex</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfuniformdeviate">\pdfuniformdeviate <i>liczba ca³kowita</i></a></td>
<td>zwraca liczbê losow± (ca³kowit±, rozk³ad równomierny) z przedzia³u 0-<i>liczba</i>;
p. <a href="#pdfnormaldefiate">\pdfnormaldefiate</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfuniqueresname">\pdfuniqueresname</a>=<i>liczba</i> </td>
<td>ustawienie warto¶ci na > 0 ???
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfvorigin">\pdfvorigin <i>dimen</i></a> </td>
<td>okre¶la dodatkowe przesuniêcie materia³u strony w pionie wzglêdem
górnej, krawêdzi
(standardowo równe <tt>1 true in</tt>); odpowiada domy¶lnemu
marginesowi ustawianemu przez drivery interpretuj±ce plik <tt>dvi</tt>.
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfxform">\pdfxform</a> <i>atrybuty</i> <i>zasoby</i> <i>numer
pude³ka</i></td>
<td>polecenie to tworzy formê <tt>XObject</tt> odpowiadaj±c± zawarto¶ci
wskazanego pude³ka (nie mo¿e ono zawieraæ notatek). Polecenie s³u¿y do
definiowania obiektów (pierwsze dwa parametry s± opcjonalne),
które wystêpuj± w dokumencie wiele razy, dziêki
temu jest on zdefiniowany raz, mo¿emy siê wielokrotnie na niego
powo³aæ bez konieczno¶ci kilkukrotnego jego do³±czania
(p. <a href="#pdfrefxform"><tt>\pdfrefxform</tt></a>,
<a href="#pdflastxform"><tt>\pdflastxform</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfxformname">\pdfxformname</a> <i>numer</i></td>
<td>polecenie zwraca identyfikator wskazanej formy
(p. <a href="#pdfxform"><tt>\pdfxform</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pdfximage">\pdfximage</a> <i>wymiary</i> <i>atrybuty</i> <i>strona</i> {<i>plik</i>} </td>
<td>polecenie (pierwsze trzy parametry s± opcjonalne)
definiuje obiekt graficzny, którego zawarto¶ci± jest
wskazany plik (dopuszczalne s± formaty: <tt>pdf</tt>, <tt>png</tt>,
<tt>tiff</tt> i <tt>jpeg</tt>); parametr <i>strona</i> okre¶la numer
strony w do³±czanym dokumencie (je¿eli jest on wielostronicowy);
p. <a href="#pdfrefximage"><tt>\pdfrefximage</tt></a>,
<a href="#pdflastximage"><tt>\pdflastximage</tt></a><br/>
np: <tt>\pdfximage height 2cm depth 1cm width 3cm page 3 {s.pdf}</tt><br/>
domy¶lnie g³êboko¶æ obiektu wynosi 0pt, podanie tylko jednego wymiaru
powoduje, ¿e drugi jest przeskalowany proporcjonalnie
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="px">px</a></td>
<td>miara odleg³o¶ci; definiowana poleceniem <a href="#pdfpxdimen">\pdfpxdimen</a>;
domy¶lnie 1 <a href="#pt">pt</a>; p. <a href="#tab_jed">tablica jednostek</a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="quitvmode">\quitvmode</a> </td>
<td>zakoñczenie trybu pionowego (nie powoduje wywo³ania
<a href="#everypar"><tt>\everypar</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="rightmarginkern">\rightmarginkern <i>box num</i></a></td>
<td>podaje szeroko¶æ marginesu (<tt>kern</tt>-u)
prawej strony materia³u zawartego w podanym pude³ku????
(p. <a href="#leftmarginkern"><tt>\leftmarginkern</tt></a>).
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="rpcode">\rpcode\<i>font</i> <i>znak</i>=<i>liczba</i></a> </td>
<td><i>liczba</i>×0.001<a href="#em"><tt>em</tt></a> okre¶la
maksymaln± wielko¶æ wysuniêcia danego znaku na prawy margines, je¶li jest on
ostatnim znakiem w linii (p. <a href="#pdfprotrudechars"><tt>\pdfprotrudechars</tt></a>,
<a href="#lpcode"><tt>\lpcode</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="vadjust1">\vadjust</a> <tt>pre</tt> {<i>materia³</i>} </td>
<td> wstawienie <i>materia³u</i>
pionowego ,,miêdzy wierszami'' (wtr±cenie materia³u pionowego
w trybie poziomym; p. <a href="#vadjust"><tt>\vadjust</tt></a>), opcjonalny parametr
<tt>pre</tt> powoduje, ¿e materia³ jest wyprowadzany <b>przed</b> dan±
lini± (standardowo <b>po</b>)
</td></tr>
</table>
<h3><a id="s-etex"></a>Lista poleceñ programu eTeX</h3>
<table border="1">
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="beginL">\beginL</a></td>
<td>polecenie rozpoczyna sk³ad ,,od lewej do prawej'' (p. <a href="#endL"><tt>\endL</tt></a>,
<a href="#TeXXeTstate"><tt>\TeXXeTstate</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="beginR">\beginR</a></td>
<td>polecenie rozpoczyna sk³ad ,,od prawej do lewej'' (p. <a href="#endR"><tt>\endR</tt></a>,
<a href="#TeXXeTstate"><tt>\TeXXeTstate</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="botmarks">\botmarks <i>numer</i></a></td>
<td>przyjmuje warto¶æ ostatniego znacznika
<a href="#marks"><tt>\marks <i>numer</i></tt></a>, który pojawi³
siê na obecnie output-owanej stronie; warto¶æ zero oznacza u¿ycie standardowego markera
(p. <a href="#mark"><tt>\mark</tt></a>,
<a href="#firstmarks"><tt>\firstmarks</tt></a>,
<a href="#topmarks"><tt>\topmarks <i>numer</i></tt></a>)</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="clubpenalties">\clubpenalties</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="currentgrouplevel">\currentgrouplevel</a></td>
<td>licznik zawieraj±cy bie¿±cy poziom zagnie¿dzenia grup
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="currentgrouptype">\currentgrouptype</a></td>
<td>licznik zawieraj±cy typ bie¿±cej grupy i tak:
<table>
<tr><td>0: </td><td>bottom level (no group) </td><td>9: </td><td>math group</td></tr>
<tr><td>1: </td><td>simple group </td><td>10:</td><td> disc group</td></tr>
<tr><td>2: </td><td>hbox group </td><td>11:</td><td> insert group</td></tr>
<tr><td>3: </td><td>adjusted hbox group </td><td>12:</td><td> vcenter group</td></tr>
<tr><td>4: </td><td>vbox group </td><td>13:</td><td> math choice group</td></tr>
<tr><td>5: </td><td>vtop group </td><td>14:</td><td> semi simple group</td></tr>
<tr><td>6: </td><td>align group </td><td>15:</td><td> math shift group</td></tr>
<tr><td>7: </td><td>no align group </td><td>16:</td><td> math left group</td></tr>
<tr><td>8: </td><td>output group </td><td> </td><td></td></tr>
</table>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="currentifbranch">\currentifbranch</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="currentiflevel">\currentiflevel</a></td>
<td>licznik zawieraj±cy bie¿±cy poziom zagnie¿dzenia instrukcji
warunkowych
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="currentiftype">\currentiftype</a></td>
<td>licznik zawieraj±cy rodzaj bie¿±cej instrukcji warunkowej i tak:
<table>
<tr><td>1: </td><td><tt>\if </tt></td><td>8: </td><td><tt>\ifmmode </tt></td><td>15: </td><td><tt>\iftrue</tt></td></tr>
<tr><td>2: </td><td><tt>\ifcat </tt></td><td>9: </td><td><tt>\ifinner </tt></td><td>16: </td><td><tt>\iffalse</tt></td></tr>
<tr><td>3: </td><td><tt>\ifnum </tt></td><td>10: </td><td><tt>\ifvoid </tt></td><td>17: </td><td><tt>\ifcase</tt></td></tr>
<tr><td>4: </td><td><tt>\ifdim </tt></td><td>11: </td><td><tt>\ifhbox </tt></td><td>18: </td><td><tt>\ifdefined</tt></td></tr>
<tr><td>5: </td><td><tt>\ifodd </tt></td><td>12: </td><td><tt>\ifvbox </tt></td><td>19: </td><td><tt>\ifcsname</tt></td></tr>
<tr><td>6: </td><td><tt>\ifvmode </tt></td><td>13: </td><td><tt>\ifx </tt></td><td>20: </td><td><tt>\iffontchar</tt></td></tr>
<tr><td>7: </td><td><tt>\ifhmode </tt></td><td>14: </td><td><tt>\ifeof </tt></td><td> </td><td></td></tr>
</table>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="detokenize">\detokenize</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="dimexpr">\dimexpr</a></td>
<td>polecenie zwraca warto¶æ wyra¿enia arytmetycznego, które
nastêpuje po nim. Postaæ wyra¿enia jest zgodna z ogólnie przyjêtymi
zwyczajami --
mo¿na u¿ywaæ nawiasów i operatorów <tt>+-*/</tt>; nale¿y pamiêtaæ, aby
wynik operacji (równie¿ cz±stkowy) by³ d³ugo¶ci± (<i>dimen</i>).
Analizator uzna, ¿e wyra¿enie siê koñczy je¿eli wyst±pi znak spoza
dopuszczalnego w danym kontek¶cie (wyra¿enie mo¿na zakoñczyæ poleceniem
<a href="#relax"><tt>\relax</tt></a>).
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="displaywidowpenalties">\displaywidowpenalties</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="endL">\endL</a></td>
<td>polecenie koñcz±ce sk³ad ,,od lewej do prawej'' (p. <a
href="#beginL"><tt>\beginL</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="endR">\endR</a></td>
<td>polecenie koñcz±ce sk³ad ,,od prawej do lewej'' (p. <a
href="#beginR"><tt>\beginR</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="eTeXversion">\eTeXversion</a></td>
<td>licznik zawieraj±cy numer u¿ywanej wersji eTeX-a
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="eTeXrevision">\eTeXrevision</a></td>
<td>rejestr zawieraj±cy numer edycji (podwersji) u¿ywanej wersji eTeX-a
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="everyeof">\everyeof</a>{<i>materia³</i>}</td>
<td><i>materia³</i> jest wyprowadzany przy napotkaniu na koniec zbioru
wej¶ciowego (np. przy do³±czaniu pliku poleceniem <tt>\input</tt>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="firstmarks">\firstmarks</a> <i>numer</i></td>
<td>przyjmuje warto¶æ pierwszego znacznika
<a href="#marks"><tt>\marks <i>numer</i></tt></a>, który pojawi³
siê na obecnie output-owanej stronie; warto¶æ zero oznacza u¿ycie standardowego markera
(p. <a href="#mark"><tt>\mark</tt></a>,
<a href="#botmarks"><tt>\botmarks</tt></a>,
<a href="#topmarks"><tt>\topmarks</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="fontchardp">\fontchardp\<i>font</i> <i>kod_znaku</i></a></td>
<td>rejestr zawieraj±cy g³êboko¶æ wskazanego znaku (<i>kod_znaku</i>;
p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>))
z podanego fontu <i>font</i>; <b>uwaga!</b> font musi byæ za³adowany
(wcze¶niej u¿yty)
<pre>
\font\aqq=cmr10
\aqq
\the\fontchardp\aqq "6F
</pre>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="fontcharht">\fontcharht\<i>font</i> <i>kod_znaku</i></a></td>
<td>rejestr zawieraj±cy wysoko¶æ wskazanego znaku (<i>kod_znaku</i>;
p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>))
z podanego fontu <i>font</i>; <b>uwaga!</b> font musi byæ za³adowany
(wcze¶niej u¿yty) np.
<pre>
\font\aqq=cmr10
\aqq
\the\fontcharht\aqq "6F
</pre>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="fontcharic">\fontcharic\<i>font</i> <i>kod_znaku</i></a></td>
<td>rejestr zawieraj±cy korekcjê kursywy wskazanego znaku (<i>kod_znaku</i>;
p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>))
z podanego fontu <i>font</i>; <b>uwaga!</b> font musi byæ za³adowany
(wcze¶niej u¿yty)
<pre>
\font\aqq=cmr10
\aqq
\the\fontcharic\aqq "6F
</pre>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="fontcharwd">\fontcharwd\<i>font</i> <i>kod_znaku</i></a></td>
<td>rejestr zawieraj±cy szeroko¶æ wskazanego znaku (<i>kod_znaku</i>;
p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>))
z podanego fontu <i>font</i>; <b>uwaga!</b> font musi byæ za³adowany
(wcze¶niej u¿yty)
<pre>
\font\aqq=cmr10
\aqq
\the\fontcharwd\aqq "6F
</pre>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="glueexpr">\glueexpr</a></td>
<td>polecenie zwraca warto¶æ wyra¿enia arytmetycznego, które
nastêpuje po nim. Postaæ wyra¿enia jest zgodna z ogólnie przyjêtymi
zwyczajami --
mo¿na u¿ywaæ nawiasów i operatorów <tt>+-*/</tt>; nale¿y pamiêtaæ, aby
wynik operacji (równie¿ cz±stkowy) by³ d³ugo¶ci± roz¶ci±gliwo/¶ci¶liw± (<i>glue</i>).
Analizator uzna, ¿e wyra¿enie siê koñczy je¿eli wyst±pi znak spoza
dopuszczalnego w danym kontek¶cie (wyra¿enie mo¿na zakoñczyæ poleceniem
<a href="#relax"><tt>\relax</tt></a>).
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="glueshrink">\glueshrink</a></td>
<td>rejestr (<i>dimen</i>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="glueshrinkorder">\glueshrinkorder</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="gluestretch">\gluestretch</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="gluestretchorder">\gluestretchorder</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="gluetomu">\gluetomu</a></td>
<td>polecenie dokonuje konwersji jednostek <i>glue</i> na
<i>muglue</i> przeliczaj±c 1mu na 1pt (sic!);
p. <a href="#mutoglue"><tt>\mutoglue</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifcsname">\ifcsname</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="ifdefined">\ifdefined</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="iffontchar">\iffontchar\<i>font</i> <i>kod_znaku</i></a></td>
<td>instrukcja warunkowa pozwalaj±ca sprawdziæ czy we wskazanym foncie
istnieje znak o podanym kodzie; <b>uwaga!</b> font musi byæ za³adowany
(wcze¶niej u¿yty)
(p. <a href="#kod_znaku"><tt>kod_znaku</tt></a>))
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="interactionmode">\interactionmode</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="interlinepenalties">\interlinepenalties</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="lastlinefit">\lastlinefit</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="lastnodetype">\lastnodetype</a></td>
<td>rejestr zawiera numer ostatnio u¿ywanego trybu pracy lub u¿ytego
elementu
<table>
<tr><td>-1: </td><td>none (empty list) </td><td>8: </td><td>disc node</td></tr>
<tr><td>0: </td><td>char node </td><td>9: </td><td>whatsit node</td></tr>
<tr><td>1: </td><td>hlist node </td><td>10:</td><td> math node</td></tr>
<tr><td>2: </td><td>vlist node </td><td>11:</td><td> glue node</td></tr>
<tr><td>3: </td><td>rule node </td><td>12:</td><td> kern node</td></tr>
<tr><td>4: </td><td>ins node </td><td>13:</td><td> penalty node</td></tr>
<tr><td>5: </td><td>mark node </td><td>14:</td><td> unset node</td></tr>
<tr><td>6: </td><td>adjust node </td><td>15:</td><td> math mode nodes</td></tr>
<tr><td>7: </td><td>ligature node </td><td> </td><td></td></tr>
</table>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="marks">\marks <i>numer</i></a> {<i>tekst</i>}</td>
<td>wstawia <i>tekst</i> bêd±cy jego argumentem (po rozwiniêciu) jako znacznik o numerze <tt><i>numer</i></tt> (warto¶æ zero oznacza standardowy znacznik).
Tekst ten jest dostêpny dla poleceñ: <a href="#topmarks"><tt>\topmarks <i>numer</i></tt></a>,
<a href="#firstmarks"><tt>\firstmarks <i>numer</i></tt></a>,
<a href="#botmarks"><tt>\botmarks <i>numer</i></tt></a>.
Polecenie to umo¿liwia np. synchronizacjê
zawarto¶ci ¿ywej paginy z sk³adan± tre¶ci±
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="middle">\middle</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="muexpr">\muexpr</a></td>
<td>polecenie zwraca warto¶æ wyra¿enia arytmetycznego, które
nastêpuje po nim. Postaæ wyra¿enia jest zgodna z ogólnie przyjêtymi
zwyczajami --
mo¿na u¿ywaæ nawiasów i operatorów <tt>+-*/</tt>; nale¿y pamiêtaæ, aby
wynik operacji (równie¿ cz±stkowy) by³ d³ugo¶ci± (<i>mu</i>).
Analizator uzna, ¿e wyra¿enie siê koñczy je¿eli wyst±pi znak spoza
dopuszczalnego w danym kontek¶cie (wyra¿enie mo¿na zakoñczyæ poleceniem
<a href="#relax"><tt>\relax</tt></a>).
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="mutoglue">\mutoglue</a></td>
<td>polecenie dokonuje konwersji jednostek <i>muglue</i> na
<i>glue</i> przeliczaj±c 1pt na 1mu (sic!);
p. <a href="#gluetomu"><tt>\gluetomu</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="numexpr">\numexpr</a></td>
<td>polecenie zwraca warto¶æ wyra¿enia arytmetycznego, które
nastêpuje po nim. Postaæ wyra¿enia jest zgodna z ogólnie przyjêtymi
zwyczajami --
mo¿na u¿ywaæ nawiasów i operatorów <tt>+-*/</tt>; nale¿y pamiêtaæ, aby
wynik operacji (równie¿ cz±stkowy) by³ d³ugo¶ci± (<i>number</i>).
Analizator uzna, ¿e wyra¿enie siê koñczy je¿eli wyst±pi znak spoza
dopuszczalnego w danym kontek¶cie (wyra¿enie mo¿na zakoñczyæ poleceniem
<a href="#relax"><tt>\relax</tt></a>).
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="pagediscards">\pagediscards</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="parshapedimen">\parshapedimen <i>liczba</i></a></td>
<td>rejestr (dimen) zawiera d³ugo¶æ wskazanej linii w specyfikacji
<tt>\parshape</tt>
(p. <a href="#parshape"><tt>\parshape</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="parshapeindent">\parshapeindent</a></td>
<td>rejestr (dimen) zawiera warto¶æ marginesu we wskazanej linii
(p. <a href="#parshape"><tt>\parshape</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="parshapelength">\parshapelength</a></td>
<td>rejestr (dimen) zawiera d³ugo¶æ wskazanej linii w specyfikacji
<tt>\parshape</tt> (w jednostkach <tt>sp</tt>)
(p. <a href="#parshape"><tt>\parshape</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="predisplaydirection">\predisplaydirection</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="protected">\protected</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="readline">\readline</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="savinghyphcodes">\savinghyphcodes</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="savingvdiscards">\savingvdiscards</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="scantokens">\scantokens</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="showgroups">\showgroups</a></td>
<td>podaje aktualny poziom zagnie¿dzenia grup
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="showifs">\showifs</a></td>
<td>podaje aktualny poziom zagnie¿dzenia instrukcji warunkowych
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="showtokens">\showtokens{<i>lista tokenów</i>}</a></td>
<td>powoduje wy¶wietlenie <i>listy tokenów</i>, s³u¿y do wyprowadzenia
warto¶ci, których nie mo¿na wy¶wietliæ za pomoc± poleceñ:
<a href="#show"><tt>\show</tt></a> i
<a href="#showthe"><tt>\showthe</tt></a>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="simple">\simple</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="splitbotmarks">\splitbotmarks <i>numer</i></a></td>
<td>przyjmuje warto¶æ ostatniego znacznika
<a href="#marks"><tt>\marks <i>numer</i></tt></a>, który pojawi³
siê w obecnie ³amanym (<a href="#vsplit"><tt>\vsplit</tt></a>) pude³ku, warto¶æ zero oznacza u¿ycie standardowego markera,
dzia³a analogicznie jak polecenie
<a href="#botmarks"><tt>\botmarks <i>numer</i></tt></a> dla strony
(p. <a href="#mark"><tt>\mark</tt></a>,
<a href="#splitfirstmarks"><tt>\splitfirstmarks <i>numer</i></tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="splitdiscards">\splitdiscards</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="splitfirstmarks">\splitfirstmarks <i>numer</i></a></td>
<td>przyjmuje warto¶æ pierwszego znacznika
(<a href="#marks"><tt>\marks <i>numer</i></tt></a>), który pojawi³
siê w obecnie ³amanym (<a href="#vsplit"><tt>\vsplit</tt></a>) pude³ku, warto¶æ zero oznacza u¿ycie standardowego markera;
dzia³a analogicznie jak polecenie
<a href="#firstmarks"><tt>\firstmarks <i>numer</i></tt></a> dla strony
(p. <a href="#mark"><tt>\mark</tt></a>,
<a href="#splitbotmarks"><tt>\splitbotmarks <i>numer</i></tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="TeXXeTstate">\TeXXeTstate=<i>liczba</i></a></td>
<td>nadanie rejestrowi warto¶ci > 1 zezwala na u¿ywanie
poleceñ zmieniaj±cych kierunek druku
(<a href="#beginL"><tt>\beginL</tt></a>,
<a href="#endL"><tt>\endL</tt></a>,
<a href="#beginR"><tt>\beginR</tt></a>,
<a href="#endR"><tt>\endR</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracingassigns">\tracingassigns=<i>liczba</i></a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracingcommands_e">\tracincommands=<i>liczba</i></a></td>
<td>nadanie rejestrowi warto¶ci > 3 powoduje wyprowadzenie
dodatkowych informacji (p. standardowe polecenie <a href="#tracingcommands"><tt>\tracingcommands</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracinggroups">\tracinggroups=<i>liczba</i></a></td>
<td>nadanie rejestrowi warto¶ci >1 powoduje wyprowadzenie komunikatów
¶ledzenia zagnie¿dzenia poziomu grup
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracingifs">\tracingifs=<i>liczba</i></a></td>
<td>nadanie rejestrowi warto¶ci >1 powoduje wyprowadzenie komunikatów
¶ledzenia instrukcji warunkowych (p. te¿ <a href="#unless"><tt>\unless</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracinglostchars_e">\tracinglostchars=<i>liczba</i></a></td>
<td>nadanie rejestrowi warto¶ci > 2 powoduje wyprowadzenie
dodatkowych informacji (p. standardowe polecenie <a href="#tracinglostchars"><tt>\tracinglostchars</tt></a>)
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracingnesting">\tracingnesting=<i>liczba</i></a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="tracingscantokens">\tracingscantokens=<i>liczba</i></a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="unexpanded">\unexpanded</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="unless">\unless</a></td>
<td>
</td></tr>
<tr><td class="ttt" valign="top">
<a id="widowpenalties">\widowpenalties</a></td>
<td>
</td></tr>
</table>
<table border="1">
<caption>Tabela <a id="klasy">klas</a> obiektów trybu matematycznego</caption>
<tr><td>klasa</td><td>nazwa</td><td align="center">przyk³ad</td></tr>
<tr><td>0</td><td>zwyczajny</td><td align="center"><tt>/</tt></td></tr>
<tr><td>1</td><td>wielki operator</td><td align="center"><tt>\sum</tt></td></tr>
<tr><td>2</td><td>operator binarny</td><td align="center"><tt>+</tt></td></tr>
<tr><td>3</td><td>relacji</td><td align="center"><tt>=</tt></td></tr>
<tr><td>4</td><td>otwieraj±cy</td><td align="center"><tt>(</tt></td></tr>
<tr><td>5</td><td>zamykaj±cy</td><td align="center"><tt>)</tt></td></tr>
<tr><td>6</td><td>punktuacyjny</td><td align="center"><tt>.</tt></td></tr>
<tr><td>7</td><td>nale¿±cy do ró¿nych rodzin (ma specjalne
znaczenie)</td><td align="center"><tt>x</tt></td></tr>
</table>
<table border="1">
<caption><a id="math">Tabela odleg³o¶ci miêdzy obiektami ró¿nych
typów</a></caption>
<tr><td colspan="2" rowspan="2"> </td>
<td align="center" colspan=8>prawa strona</td></tr>
<tr>
<td>Ord</td>
<td>Op</td>
<td>Bin</td>
<td>Rel</td>
<td>Open</td>
<td>Close</td>
<td>Punc</td>
<td>Inner</td></tr>
<tr><td align="left" valign="middle" rowspan=8>strona<br/>lewa</td>
<td>Ord</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">1</td>
<td align="center">(2)</td>
<td align="center">(3)</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">(1)</td></tr>
<tr><td>Op</td>
<td align="center">1</td>
<td align="center">1</td>
<td align="center">*</td>
<td align="center">(3)</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">(1)</td></tr>
<tr><td>Bin</td>
<td align="center">(2)</td>
<td align="center">(2)</td>
<td align="center">*</td>
<td align="center">*</td>
<td align="center">(2)</td>
<td align="center">*</td>
<td align="center">*</td>
<td align="center">(2)</td></tr>
<tr><td>Rel</td>
<td align="center">(3)</td>
<td align="center">(3)</td>
<td align="center">*</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">(3)</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">(3)</td></tr>
<tr><td>Open</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">*</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">0</td></tr>
<tr><td>Close</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">1</td>
<td align="center">(2)</td>
<td align="center">(3)</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">(1)</td></tr>
<tr><td>Punc</td>
<td align="center">(1)</td>
<td align="center">(1)</td>
<td align="center">*</td>
<td align="center">(1)</td>
<td align="center">(1)</td>
<td align="center">(1)</td>
<td align="center">(1)</td>
<td align="center">(1)</td></tr>
<tr><td>Inner</td>
<td align="center">(1)</td>
<td align="center">1</td>
<td align="center">(2)</td>
<td align="center">(3)</td>
<td align="center">(1)</td>
<td align="center">0</td>
<td align="center">(1)</td>
<td align="center">(1)</td></tr>
</table>
<table>
<tr><td>0 </td><td> brak odstêpu</td></tr>
<tr><td>1 </td><td> ma³y odstêp (<i>thin space</i>)</td></tr>
<tr><td>2 </td><td> ¶redni odstêp (<i>medium space</i>)</td></tr>
<tr><td>3 </td><td> du¿y odstêp (<i>thick space</i>)</td></tr>
<tr><td>() </td><td> odstêp jest wstawiany wy³±cznie w <tt>textstyle</tt> i
<tt>displaystyle</tt></td></tr>
<tr><td>* </td><td> zale¿y od kontekstu</td></tr>
</table>
<h4>Bibliografia</h4>
<div>
[<a id="p1">1</a>] <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/bulletin/09/akapit.pdf">B.Jackowski:
,,W³adca Akapitów'', Biuletyn GUST z. 9</a><br/>
[<a id="p2">2</a>] D.E.Knuth: ,,The TeX book'' (równie¿ t³umaczenie polskie,
TeX podrêcznik u¿ytkownika, WNT 2005)<br/>
[<a id="p3">3</a>] <a href="http://www.ia.pw.edu.pl/~wujek/tex/tex/tryby.html">B.Lichoñski:
,,Tryby pracy TeX-a''</a><br/>
[<a id="p4">4</a>] <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/bulletin/11/05mr.ps.gz">M.Ryæko:
,,Co nieco o akapicie'', Biuletyn GUST z. 11</a><br/>
[<a id="p5">5</a>] <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/bulletin/11/05mr.ps.gz">M.Ryæko:
,,G³ówna lista pionowa w systemie TeX'', Biuletyn GUST z. 11</a><br/>
[<a id="p6">6</a>] <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/bulletin/07/02-mw1.pdf">M.Woliñski:
,,O pewnych konstrukcjach warunkowych i iteracyjnych'', Biuletyn GUST z. 7</a><br/>
[<a id="p7">7</a>] <a href="http://www.sapijaszko.net/pedeefy.pdf">G.Sapijaszko:
,,Tworzenie dokumentów PDF za pomoc± LaTeX-a''</a> (niestety trochê zdezaktualizowana)<br/>
[<a id="p8">8</a>] <a href="http://partners.adobe.com/asn/acrobat/docs/File_Format_Specifications/PDFReference.pdf">Adobe: PDF Reference</a><br/>
[<a id="p9">9</a>]
<a href="http://sarovar.org/docman/view.php/106/64/pdftex-a.pdf.pdf">pdfTeX user manual</a> <br/>
[<a id="p10">10</a>]
<a href="http://sarovar.org/docman/view.php/106/67/pdftex-syntax.txt">Lista
nowych lub rozszerzonych poleceñ wbudowanych pdfTeX-a</a> <br/>
[<a id="p11">11</a>] <a href="http://www.tug.org/TUGboat/Articles/tb22-3/tb72thanh.pdf">Margin Kerning and Font Expansion with pdfTEX</a> (niestety nieaktualna)<br/>
</div>
<br/>
<hr/>
<em>Ostatnie zmiany: 10.02.2007</em>
</body>
</html>
|
