diff options
Diffstat (limited to 'Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy')
9 files changed, 0 insertions, 1308 deletions
diff --git a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-0wst1.html b/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-0wst1.html deleted file mode 100644 index 1a56ed09d3a..00000000000 --- a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-0wst1.html +++ /dev/null @@ -1,51 +0,0 @@ -<html> -<head> -<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> -<meta http-equiv="Content-language" content="pl"> -<meta name="Author" content="Włodzimierz Macewicz"> -<meta name="Keywords" content="tex,Gust, Wirtualna Akademia"> -</head> -<body> -<h2>1. Wstęp</h2> - -Niniejsza broszurka zawiera opis wybranych tematów, które są fragmentami -dwudziestogodzinnego -kursu poświęconego podstawom systemu T<sub><font size=3>E</font></sub>X, prowadzonego przez -autora. Kursy takie są -współorganizowanego przez Polską Grupę Użytkowników Systemu -T<sub><font size=3>E</font></sub>X ,,GUST'', Fundację Pomocy Matematykom -i Informatykom Niesprawnym Ruchowo oraz Wydawnictwo ,,Do''. -<p> -Znajomość T<sub><font size=3>E</font></sub>X-a nie jest oczywiście niezbędna do czytania -niniejszego tekstu. Wystarczy jedynie pewne obycie z komputerami. -Autor ma jednak nadzieję, że dotychczasowi użytkownicy T<sub><font size=3>E</font></sub>X-a mogą również -skorzystać z pewnych informacji tu zawartych. -<p> -W rozdziale <a href="2-1coto.html#coto">Co to jest T<sub><font size=3>E</font></sub>X -- informacje ogólne</a> przedstawione są te cechy programu T<sub><font size=3>E</font></sub>X, które -autor uważa za najistotniejsze. Pojawia się również próba udzielenia -odpowiedzi na pytanie ,,co można składać T<sub><font size=3>E</font></sub>X-em?''. -<p> -Krótki rozdział <a href="2-1zece.html#zecer">Zecernia czy maszyna do pisania?</a> służy omówieniu dwóch linii ewolucji -programów służących do składania tekstów. -<p> -W następnym rozdziale przedstawione są interpunkcyjne, ortograficzne -i typograficzne zasady przygotowywania tekstów, przeznaczonych -do składania systemem T<sub><font size=3>E</font></sub>X. Ten rozdział jest podręcznikiem -dla najbardziej początkujących T<sub><font size=3>E</font></sub>X-owców, pracujących pod opieką -bardziej zaawansowanych użytkowników tego sytemu. -Stanowi on zarazem kompletny podręcznik dla osób zajmujących -się tworzeniem maszynopisów komputerowych, które mają być -następnie przetwarzane T<sub><font size=3>E</font></sub>X-em. -<p> -W rozdziale <a href="2-1kazio.html#kazio">T<sub><font size=3>E</font></sub>X, czyli pan Kazio</a> -omówiona jest ogólna -zasada działania systemu T<sub><font size=3>E</font></sub>X. Porównywany jest on tam do zecera, -pana Kazia. -<p> -Rozdział <a href="2-1kazio.html#pud">Pudełka i kleje</a> zawiera opis części modelu pudełkowo-klejowego, -który jest podstawą konstrukcji stron tworzonych przez T<sub><font size=3>E</font></sub>X-a. - - - -</body> -</html> diff --git a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-1coto.html b/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-1coto.html deleted file mode 100644 index 8a51b5c06b5..00000000000 --- a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-1coto.html +++ /dev/null @@ -1,414 +0,0 @@ -<html> -<head> -<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> -<meta http-equiv="Content-language" content="pl"> -<meta name="Author" content="Włodzimierz Macewicz"> -<meta name="Keywords" content="tex, Wirtualna Akademia"> -</head> -<body> - -<a name="coto"> -<h2>2. Co<b> </b>to jest T<sub><font size=5>E</font></sub>X -- informacje ogólne</h2> - -T<sub><font size=4>E</font></sub>X, to taki mało znany system, używany przez około milion -osób<b> </b>na całym<b> </b>świecie. Służy -- mówiąc bardzo skrótowo -- -do<b> </b>wykonywania profesjonalnego składu drukarskiego. -<p> -Autorem<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a jest jeden z najwybitniejszych matematyków i -informatyków<b> </b>na <b> </b>świecie -- profesor Donald Knuth z Uniwersytetu -Stanforda<b> </b>w Stanach Zjednoczonych. -<p> -Nazwę<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X wymawia się <i> tech</i>, ponieważ są to trzy -duże<b> </b>greckie litery Tau, Epsilon, Chi. Polska wersja T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a -nazywa<b> </b>się M<sub><font size=4>E</font></sub>X (wym. <i> mech</i>). Litera E jest -opuszczona<b> </b>w dół i dosunięta do pozostałych, żeby zademonstrować -możliwości<b> </b>sytemu. - - -<h3>2.1. Cechy<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a</h3> - -Jest<b> </b>to system w znacznym stopniu godny zaufania, co najmniej ze -względu<b> </b>na opisane poniżej jego cechy. - -<h4>2.1.1. Stabilność</h4> - -Jest<b> </b>to system stosunkowo ,,stary''. Prace nad nim zostały rozpoczęte -w roku<b> </b>1977, a więc jeszcze przed rozpoczęciem ery komputerów osobistych, -a ukończone<b> </b>w 1982 roku. W (prawie) niezmienionej postaci używany jest od -kilkunastu -lat. -<p> -Oznacza<b> </b>to bardzo dużą stabilność tego programu. -Jest<b> </b>to bardzo ważna cecha, gdyż jest to program trudny do opanowania. -Jego<b> </b>stabilność wpływa na bezpieczeństwo użytkownika. Po dość długim -czasie<b> </b>inwestowania w swoją umiejętność obsługi T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a, -użytkownik<b> </b>ma gwarancję, że to, -czego<b> </b>się nauczył pozostanie aktualne nawet po wielu latach. Można zatem -z dużą<b> </b>ufnością uczyć się go. Ponadto wszelkie dokumenty (teksty) złożone -za<b> </b>jego pomocą będą mogły być przetwarzane i poprawiane tym samym -systemem<b> </b>mimo upływu czasu. Nie ma obawy co do zmiany ,,sposobu kodowania'' -dokumentów,<b> </b>która uniemożliwiałaby dalszą obróbkę ,,starych'' tekstów. -<p> -Dobrze<b> </b>jest -- wybierając program tak skomplikowany, jak system -składu<b> </b>-- zwracać uwagę na to, czy zdołamy nauczyć się wszystkich -jego<b> </b>możliwości, zanim -- w kolejnej wersji -- ulegną one zmianie. - -<h4>2.1.2. Poprawność<b> </b>(bezbłędność)</h4> - -T<sub><font size=4>E</font></sub>X jest programem w bardzo znacznym stopniu bezbłędnym. -Oznacza<b> </b>to, że działa całkowicie zgodnie z dokumentacją. -Autor<b> </b>systemu T<sub><font size=4>E</font></sub>X wyznaczył nawet nagrodę pieniężną dla każdego, -kto<b> </b>wykryje jakikolwiek błąd w działaniu programu. Wartość tej -nagrody<b> </b>wynosi obecnie ponad 300$. Można mieć pewność, że -po<b> </b>kilkunastu latach stosowania programu przez liczne grono użytkowników, -znalezienie<b> </b>jakichkolwiek błędów jest bardzo mało prawdopodobne. -<p> -Jakże<b> </b>często zdarza się użytkownikom komputerów, że program -wysyła<b> </b>im niezrozumiałe komunikaty (np. sygnały błędów), zalecając -np. zgłoszenie<b> </b>się do wytwórcy z prośbą o wyjaśnienie. Niewielka -to<b> </b>pociecha, jeśli wytwórca jest za oceanem. - -<h4>2.1.3. Dokumentacja</h4> - -Autor<b> </b>napisał na temat T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a i systemów pokrewnych serię pięciu -książek<b> </b>[1--5], stanowiących kompletną dokumentację tych systemów. -Wszystkie<b> </b>funkcje tych systemów zostały tam szczegółowo opisane. -Dokumentacja<b> </b>nie ma żadnych luk. - -<h4>2.1.4. Złożoność</h4> - -T<sub><font size=4>E</font></sub>X jest systemem skomplikowanym. Powoduje to, że jest -- -przynajmniej<b> </b>początkowo -- trudny w obsłudze. Często -uważane<b> </b>jest to za jego wadę. Jest to jednak absolutnie -niezbędna<b> </b>cena jaką trzeba zapłacić za możliwości, które -oferuje.<b> </b>W istocie to nie T<sub><font size=4>E</font></sub>X jest skomplikowany, lecz -zadanie,<b> </b>które on realizuje jest takie. Jeśli chcemy -całkowicie<b> </b>panować nad wynikami uzyskiwanymi za jego -pomocą,<b> </b>i osiągać efekty profesjonalne i precyzyjne, musimy -nauczyć<b> </b>się obsługi rozmaitych ,,regulatorów'' i ,,pokręteł'' -zawartych<b> </b>w T<sub><font size=4>E</font></sub>X-u, aby móc przekazać mu nasze -intencje. -<p> -Oczywiście,<b> </b>jeśli nie zależy nam na bardzo eleganckich, profesjonalnych -wynikach,<b> </b>to nie musimy używać tak skomplikowanego programu jak T<sub><font size=4>E</font></sub>X. -Jest<b> </b>wiele prostszych programów, służących do podobnych celów. -Należy<b> </b>jednak zdawać sobie sprawę, że używając prostszego programu -prędzej<b> </b>czy później natkniemy się na zadanie, któremu ten program -nie<b> </b>będzie mógł sprostać. W przypadku stosowania T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a takie niebezpieczeństwo -nam<b> </b>nie grozi (patrz też <a href="#rozsz"> -- Rozszerzalność</a>). -<p> -Różnice<b> </b>pomiędzy T<sub><font size=4>E</font></sub>X-em, a innymi systemami w zakresie złożoności -i zarazem<b> </b>w zakresie szybkości uczenia się i szybkości osiągania -efektów<b> </b>można przedstawić stosując następujące porównanie. -<p> -Czym<b> </b>się różni rower od samolotu? Obsługi tego pierwszego można się nauczyć -bardzo<b> </b>szybko: kierownica do kierowania, pedały do przyspieszania -i hamulce<b> </b>do hamowania. Prawie nic więcej. W samolocie są tysiące urządzeń, -których<b> </b>obsługi trzeba się nauczyć. Nie oznacza to jednak, że samolot -jest<b> </b>gorszy, albo że ma przestarzały ,,interfejs''. Po prostu latanie -z dużą<b> </b>szybkością i na duże odległości wymaga bardziej skomplikowanej obsługi. -<p> -Co<b> </b>więcej -- pewne proste zadania, które leżą w zasięgu możliwości -obu<b> </b>tych urządzeń, mogą być wykonane szybciej i sprawniej rowerem. -Jeśli<b> </b>trzeba przejechać kilkaset metrów, to rowerzysta pokona -ten<b> </b>dystans jeszcze zanim pilot samolotu zdąży uruchomić silniki. -Jednak<b> </b>już pokonanie odległości kilkuset kilometrów zajmie rowerzyście -znacznie<b> </b>więcej czasu, niż pilotowi samolotu, nie mówiąc już o wysiłku. -Przebycie<b> </b>oceanu rowerem jest raczej niemożliwe. -Te<b> </b>porównania nie oznaczają oczywiście, że rower jest lepszy, -albo<b> </b>że samolot jest lepszy. Jest jednak jasne, że ktoś, kto jest -pewny,<b> </b>że nigdy nie będzie jeździł na większe odległości nie powinien -wybierać<b> </b>samolotu. -<p> -Oczywiste<b> </b>jest ponadto, że na<b> </b>świecie jest znacznie więcej rowerzystów, -niż<b> </b>pilotów samolotów. To znowu nie oznacza, że rower jest lepszy od samolotu, -ani<b> </b>nie oznacza, że takie pojazdy jak samoloty są w zaniku i wkrótce -przestaną<b> </b>istnieć. - - -<a name=rozsz> -<h4>2.1.5. Rozszerzalność</h4> - -T<sub><font size=4>E</font></sub>X ma wbudowany język programowania (inaczej mówiąc <i> jest</i> językiem -programowania).<b> </b>Za pomocą tego języka można definiować rozszerzenia -tego<b> </b>systemu, tworząc specjalizowane systemy składu. - - -<h4>2.1.6. Cena</h4> - -T<sub><font size=4>E</font></sub>X nic nie kosztuje. Ściślej mówiąc jest to program typu <i> public -domain</i><b> </b>(dobro wspólne). Autor T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a wyraził zgodę na bezpłatne -rozpowszechnianie<b> </b>i używanie tego programu. -<p> -Nie<b> </b>wszystkie programy <i> public domain</i> na<b> </b>świecie mają jednak -taki<b> </b>sam status. Na ogół ich autorzy decydują o tym, co w ich przypadku -oznacza<b> </b>określenie <i> public domain</i>. -<p> -W przypadku<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a, w ramach szerokiej zgody autora na -używanie<b> </b>jego dzieła, możliwe jest nawet utworzenie -własnej<b> </b>implementacji z powszechnie dostępnej<b> </b>źródłowej -wersji<b> </b>programu i sprzedawanie jej już jako programu -komercyjnego<b> </b>-- odpłatnego. Przykładem takiej implementacji -jest<b> </b>wspaniale opracowany program ,,Textures'' firmy Blue -Sky<b> </b>Research, który jest implementacją T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a na komputery -Macintosh.<b> </b>Jest to produkt komercyjny, którego używanie -wymaga<b> </b>licencji. Użytkownicy Macintosha mogą też wybrać -- -jeśli<b> </b>wolą -- bezpłatną implementację T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a, program -OzT<sub><font size=4>E</font></sub>X. -<p> -Polska<b> </b>wersja systemu T<sub><font size=4>E</font></sub>X, zawierająca standardowy zestaw fontów -z polskimi<b> </b>znakami diakrytycznymi, polskie reguły przenoszenia -(dzielenia)<b> </b>wyrazów oraz komplet makr (makrodefinicji) napisanych -w języku<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X nazywa się M<sub><font size=4>E</font></sub>X i ma również status <i> public -domain</i>.<b> </b>Jest ona dostępna -- podobnie jak T<sub><font size=4>E</font></sub>X -- w wersji<b> </b>źródłowej. -<p> -<!--%<b> </b>Programiści mogą też dowolne fragmenty T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a wbudowywać do swoich progamów.--> - -Coś<b> </b>jednak zawsze kosztuje. Najwięcej chyba (czasu albo pieniędzy) -kosztuje<b> </b>nauczenie się obsługi T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a. Z pewnością można -uczyć<b> </b>się go latami i jeszcze być daleko od stwierdzenia -,,wiem<b> </b>wszystko''. Kosztują też pewne programy związane z -T<sub><font size=4>E</font></sub>X-em, np. niektóre sterowniki urządzeń zewnętrznych. -Również<b> </b>większość fontów, nie należących do podstawowego -kompletu<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a można nabyć jedynie odpłatnie. - - -<h4>2.1.7. Przenośność</h4> - -Kod<b> </b>źródłowy programu T<sub><font size=4>E</font></sub>X jest powszechnie dostępny i zawiera -dobrze<b> </b>opracowaną dokumentację wewnętrzną. Został on napisany -w specjalnie<b> </b>opracowanej wersji języka Pascal, w tzw. języku WEB. -Autor<b> </b>systemu zadbał bardzo starannie o to, żeby cechy programu -związane<b> </b>ściśle z określonym typem komputera lub systemem operacyjnym, -m. in.<b> </b>takie jak sposoby zapisywania i czytania plików, -były<b> </b>starannie wydzielone w tekście programu i łatwe do wymiany. -Z dużą<b> </b>pieczołowitością opracował też rozmaite działania wewnętrzne -programu,<b> </b>tak żeby dla tych samych danych program dawał dokładnie -takie<b> </b>same wyniki, niezależnie od typu komputera, rodzaju procesora użytego -do<b> </b>obliczeń itp. -<p> -Dzięki<b> </b>tym cechom powstały implementacje T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a na dziesiątki różnych -typów<b> </b>komputerów, pod różnymi systemami operacyjnymi. Praktycznie każdy -typ<b> </b>komputera, poczynając od 16-bitowych ma swoją wersję systemu T<sub><font size=4>E</font></sub>X. - -<!--%<b> </b>jakie komputery?--> - - -<h4>2.1.8. Logiczność<b> </b>w przeciwieństwie do graficzności</h4> - -,,Logiczność'',<b> </b>to możliwość opisywania w T<sub><font size=4>E</font></sub>X-u -logicznej<b> </b>struktury składanego tekstu, co bardzo ułatwia -dokonywanie<b> </b>wszelkich zmian w tekście, już po jego złożeniu. -<p> -Jest<b> </b>to prawdopodobnie jedna z najważniejszych cech T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a, -stanowiących<b> </b>o jego sile i możliwościach - - -<h3>2.2. Kim<b> </b>są użytkownicy T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a?</h3> - -Użytkownicy<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a, to w znacznej części pracownicy naukowi i studenci -wyższych<b> </b>uczelni i innych instytucji naukowych, choć nie brakuje też -wydawców,<b> </b>a także np. wytwórców pieczątek czy wizytówek, agencji -reklamowych<b> </b>itp. - - -<h3>2.3. T<sub><font size=4>E</font></sub>X-owcy,<b> </b>łączcie się</h3> - -Ze<b> </b>względu na to, że T<sub><font size=4>E</font></sub>X ma stosunkowo niewielu użytkowników, -<!--%i nie<b> </b>zawsze jest łatwo znaleźć w okolicy innego użytkownika,--> -T<sub><font size=4>E</font></sub>X-owcy zawiązują stowarzyszenia, zwane grupami, w celu łatwiejszej -wymiany<b> </b>informacji, współpracy, łatwiejszego rozpowszechniania -oprogramowania itp. -<p> -Istnieje<b> </b>międzynarodowe stowarzyszenie użytkowników T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a: -T<sub><font size=4>E</font></sub>X Users Group z siedzibą w Stanach Zjednoczonych. W Europie prawie w -każdym<b> </b>kraju zawiązały się narodowe grupy użytkowników. -<p> -W Polsce<b> </b>w 1992 r. powstała Polska Grupa Użytkowników Sytemu T<sub><font size=4>E</font></sub>X, -w skrócie<b> </b>GUST. Grupa wydaje własny biuletyn informacyjny, organizuje -doroczne<b> </b>konferencje użytkowników oraz współorganizuje szkolenia -obsługi<b> </b>systemu. Dzięki Grupie istnieje też dostępna elektronicznie -(dla<b> </b>użytkowników sieci komputerowych) lista dyskusyjna oraz archiwum -oprogramowania<b> </b>związanego z T<sub><font size=4>E</font></sub>X-em. - - -<h3>2.4. Do<b> </b>czego służy T<sub><font size=4>E</font></sub>X?</h3> - -T<sub><font size=4>E</font></sub>X pozwala komputerowo robić to, co dawniej robili zecerzy. -<p> -Praca<b> </b>zecera w drukarni polegała na tym, że z gotowych -czcionek,<b> </b>zawierających poszczególne znaki, odlewanych z -ołowiu<b> </b>lub innego metalu, układał on kolejne linijki -tekstu,<b> </b>a następnie -- układając takie linijki jedna nad -drugą<b> </b>-- montował z nich kolumny tekstu, które następnie, -spięte<b> </b>odpowiednią ramą, były umieszczane w maszynie -drukarskiej<b> </b>i służyły do drukowania stron. -<p> -Obecnie<b> </b>takie prace wykonuje się komputerowo. Końcowy efekt -pracy<b> </b>komputera w tym zakresie zależy od oczekiwanego -stopnia<b> </b>profesjonalizmu lub jakości. W prostszym przypadku -wynikiem<b> </b>mogą być strony tekstu wydrukowane bezpośrednio na -papierze<b> </b>za pomocą podłączonej do komputera drukarki -(laserowej,<b> </b>mozaikowej lub atramentowej). W zastosowaniach -profesjonalnych,<b> </b>kiedy wynik składu ma być zastosowany w -druku,<b> </b>tworzy się przezroczystą folię z nieprzezroczystym -tekstem,<b> </b>naświetloną w urządzeniu zwanym fotonaświetlarką. -Promień<b> </b>lasera naświetla na błonie fotograficznej małe -punkciki<b> </b>w miejscach, które mają być nieprzezroczyste. -Następnie<b> </b>taka błona po wywołaniu służy do wykonania matryc -drukarskich<b> </b>do tzw. druku offsetowego. - - -<h3>2.5. Czy<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-em można...?</h3> - -Często<b> </b>użytkownicy różnych programów służących do podobnych -celów<b> </b>zadają sobie nawzajem pytania w rodzaju: ,,Czy twoim systemem -można...?''.<b> </b>Podobne pytania mogłyby paść w odniesieniu do systemu -T<sub><font size=4>E</font></sub>X. Wymienienie wszystkiego, co można zrobić T<sub><font size=4>E</font></sub>X-em nie tylko -nie<b> </b>jest łatwe, ale jest niemożliwe. Możemy jednak przyjrzeć się -kilku<b> </b>przykładom. -<p> -T<sub><font size=4>E</font></sub>X jest uniwersalnym systemem pozwalającym na wykorzystanie -go<b> </b>do wszelkich prac związanych z nadawaniem formy tekstom. -Można<b> </b>nim składać wszystko począwszy od listów i ulotek, -poprzez<b> </b>wszelkiego rodzaju książki i czasopisma (w tym naukowe -i nutowe),<b> </b>a skończywszy na wielkich dziełach, jak encyklopedie. -<p> -Typowe<b> </b>systemy mają na ogół listę dobrze przygotowanych,<b> </b>ściśle określonych -czynności,<b> </b>które potrafią zrealizować. Nic poza tą listą nie może -być<b> </b>wykonane. W przypadku T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a trudność -może<b> </b>polegać jedynie na tym, że <i> jeszcze</i> nie umiemy czegoś -za<b> </b>jego pomocą zrobić. -<p> -Z racji<b> </b>swojego sposobu działania T<sub><font size=4>E</font></sub>X nigdy nie pracuje samotnie. -W swoim<b> </b>cyklu przetwarzania współpracuje -z różnymi<b> </b>programami pomocniczymi, między innymi z edytorem i ze -sterownikami<b> </b>urządzeń zewnętrznych. Od wyboru tych programów -i sposobu<b> </b>organizacji jego cyklu przetwarzania -zależą<b> </b>często jego możliwości. Pisząc poniżej, że T<sub><font size=4>E</font></sub>X może to-i-to, -mamy<b> </b>na myśli, że można tak skonfigurować T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a i połączyć go z -innymi<b> </b>programami, że jest to możliwe. - -W szczególności<b> </b>bardzo dużą moc daje T<sub><font size=4>E</font></sub>X-owi połączenie z systemem -PostScript. - -<!--%<b> </b>tu przydałyby się przykłady...--> - - -<h4>2.5.1. Matematyka<b> </b>i inne nauki</h4> - -T<sub><font size=4>E</font></sub>X nie ma równego sobie systemu w zakresie składu -prac<b> </b>i książek naukowych, w szczególności matematycznych i fizycznych. -Większość<b> </b>matematyków używa T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a do pisania swoich prac. T<sub><font size=4>E</font></sub>X -jest<b> </b>standardem Amerykańskiego Towarzystwa Matematycznego (AMS), -największej<b> </b>organizacji matematyków na<b> </b>świecie. - - -<h4>2.5.2. Ilustracje</h4> - -T<sub><font size=4>E</font></sub>X pozwala na włączanie do tekstu dowolnych ilustracji (w tym zdjęć, -również<b> </b>barwnych). - - -<h4>2.5.3. Nuty</h4> - -Istnieje<b> </b>co najmniej kilka rozszerzeń T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a pozwalających na skład nut. -Co<b> </b>najmniej jednym z nich można składać nawet najbardziej skomplikowane -partytury<b> </b>i -- co bardzo ważne -- łączyć skład nut z wszystkimi innymi -elementami,<b> </b>na które pozwala T<sub><font size=4>E</font></sub>X. W tym samym dokumencie, a nawet na tej -samej<b> </b>stronie mogą znaleźć się nuty, teksty, formuły matematyczne, zdjęcia itp. - - -<h4>2.5.4. Kolory</h4> - -Przy<b> </b>odpowiednim połączeniu systemu T<sub><font size=4>E</font></sub>X z wyjściowymi urządzeniami -barwnymi<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X może składać w kolorze. Teksty, tło, ilustracje itp. -mogą<b> </b>być wielobarwne. - - -<h4>2.5.5. Różne<b> </b>kroje pisma</h4> - -Niektórzy<b> </b>użytkownicy systemu T<sub><font size=4>E</font></sub>X błędnie sądzą, że -ten<b> </b>program wyposażony jest w skończony, ograniczony i zamknięty -komplet<b> </b>krojów pisma i że nie można w nim użyć innych krojów. -<p> -Autor<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a wyposażył go w rodzinę krojów pisma o nazwie -Computer<b> </b>Modern. Kroje te, opracowane częściowo na wzór -rodziny<b> </b>krojów Modern, zostały zaprojektowane przez Donalda Knutha -we<b> </b>współpracy z jednym z najwybitniejszych współczesnych typografów -Hermanem<b> </b>Zapfem. Rodzina krojów Computer Modern zawiera dużą liczbę znaków -przeznaczonych<b> </b>do składania formuł matematycznych i dlatego dobrze nadaje -się<b> </b>do wykonywania składu prac naukowych. -<p> -Program<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X nie jest jednak w żaden sposób związany z rodziną -Computer<b> </b>Modern. Można w nim wykorzystywać praktycznie wszystkie kroje -pisma<b> </b>opracowane na<b> </b>świecie. Każda większa firma zajmująca się produkcją -i sprzedażą<b> </b>komputerowych nośników krojów pisma ma w swojej ofercie -na<b> </b>ogół około dwa do czterech tysięcy krojów. Wszystkie one mogą być -używane<b> </b>w T<sub><font size=4>E</font></sub>X-u. Jak zawsze w przypadku T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a problemem nie jest -,,czy<b> </b>można?'', tylko ,,czy już umiem to zrobić?''. -<p> -Każdy<b> </b>krój pisma i każda odmiana może być dowolnie skalowana. -Nie<b> </b>ma (praktycznie) żadnych ograniczeń na wielkość pisma. -Skład<b> </b>można wykonywać zarówno pismem wielkości ułamka punktu drukarskiego -(co<b> </b>może mieć zastosowanie do tzw. mikrodruku, stosowanego np. do -zabezpieczania<b> </b>banknotów), jak też pismem wielkości kilkudziesięciu centymetrów -czy<b> </b>nawet kilku metrów. - -<!--%Niniejsza<b> </b>broszurka złożona jest w większości krojem pisma -%Galliard,<b> </b>z wykorzystaniem odmiany prostej, kursywy i odmiany półgrubej.--> - - -<h3>2.6. Konfiguracja</h3> - -T<sub><font size=4>E</font></sub>X jest programem zajmującym w pamięci dyskowej -- zależnie od -wersji<b> </b>-- około 200--250 kilobajtów. -Do<b> </b>pracy potrzebne mu są dodatkowo pliki zawierające podstawowe, -tzw.<b> </b>metryczne informacje o fontach. -<p> -Każdy<b> </b>font (font, to zestaw znaków określonego kroju i wielkości) -używany<b> </b>przez system T<sub><font size=4>E</font></sub>X, reprezentowany jest w pamięci dyskowej -komputera<b> </b>co najmniej dwoma różnymi plikami. -<p> -Pierwszy<b> </b>z tych plików -to<b> </b>tak zwany plik <tt>TFM</tt> (<i> T<sub><font size=4>E</font></sub>X font metrics</i>). Zawiera -on<b> </b>jedynie informacje o wymiarach znaków, w szczególności szerokość, -wysokość<b> </b>i głębokość każdego znaku. Nie zawiera informacji -o kształcie<b> </b>znaku. Zapis w pliku <tt>TFM</tt> wykorzystywany jest przez -program<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X podczas składania tekstu. -Cały<b> </b>komplet plików <tt>TFM</tt> obejmujący podstawowy zestaw fontów -T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a (w jego polskiej wersji), -w tym<b> </b>wszystkie fonty specjalne służące do składania wzorów -matematycznych, -zajmuje<b> </b>poniżej 180 kilobajtów. -<p> -Drugi<b> </b>plik informacyjny o foncie zawiera informacje o kształcie -każdego<b> </b>znaku. Zapis zawarty w tym pliku przeznaczony jest nie dla -programu<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X, ale dla jednego ze sterowników (<i> drajwerów</i>) -współpracujących<b> </b>z T<sub><font size=4>E</font></sub>X-em. Zapis ten służy przeniesieniu obrazu -każdego<b> </b>znaku na określone urządzenie zewnętrzne, takie jak ekran -komputera,<b> </b>drukarka laserowa, atramentowa lub igłowa albo fotonaświetlarka. -<p> -W związku<b> </b>z różnorodnością możliwych urządzeń zewnętrznych, ich jakości, -rozdzielczości<b> </b>i sposobów komunikowania się z nimi programów, różne też -mogą<b> </b>być zapisy fontów przeznaczonych do przeniesienia na te urządzenia. -Dlatego<b> </b>też nie ma jednego określonego standardu zapisywania fontów -T<sub><font size=4>E</font></sub>X-owych przeznaczonych dla urządzeń zewnętrznych. Zwyczajowo jednak -fonty<b> </b>w postaci map bitowych zapisywane są w tzw. formacie <tt>PK</tt>. -Należy<b> </b>jednak pamiętać, że są to fonty przeznaczone dla określonej -rozdzielczości<b> </b>urządzenia zewnętrznego i dla określonego rodzaju -sterownika. -<p> -Zależnie<b> </b>od ilości i rodzaju używanych urządzeń zewnętrznych -oraz<b> </b>zależnie od ilości różnych krojów i możliwych wielkości znaków, -które<b> </b>chcemy mieć stale dostępne, zapis fontów na dysku może zajmować -mniej<b> </b>lub więcej miejsca. Wydaje się, że minimalna konfiguracja, umożliwiająca -już<b> </b>pracę z prostymi tekstami, zajmuje poniżej 1 megabajta. -Możliwości<b> </b>instalowania fontów są praktycznie nieograniczone -można<b> </b>używać nawet kilku tysięcy krojów pisma. Ich zapis na dysku może zajmować -dziesiątki<b> </b>i setki megabajtów. Ilość miejsca zajmowanego przez -fonty<b> </b>jest jednak niezależna od systemu T<sub><font size=4>E</font></sub>X i wynosiłaby -tyle<b> </b>samo przy jakimkolwiek innym systemie składu. - -</body> -</html> diff --git a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-1kazio.html b/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-1kazio.html deleted file mode 100644 index 795a4a38db3..00000000000 --- a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-1kazio.html +++ /dev/null @@ -1,355 +0,0 @@ -<html> -<head> -<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> -<meta http-equiv="Content-language" content="pl"> -<meta name="Author" content="Włodzimierz Macewicz"> -<meta name="Keywords" content="tex, Wirtualna Akademia"> -<title>TEX,<b> </b>czyli<b> </b>pan<b> </b>Kazio</title> -</head> -<body> - - -<a name="kazio"> -<h2>5. T<sub><font size=5>E</font></sub>X,<b> </b>czyli<b> </b>pan<b> </b>Kazio</h2> - -Aby<b> </b>zrozumieć<b> </b>na<b> </b>czym<b> </b>polega<b> </b>praca<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a<b> </b>może<b> </b>być -pomocne<b> </b>wyobrażenie<b> </b>sobie,<b> </b>że<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X,<b> </b>to<b> </b>taki<b> </b>bardzo<b> </b>posłuszny -i skrupulatny<b> </b>pracownik<b> </b>firmy<b> </b>zajmującej<b> </b>się<b> </b>składaniem<b> </b>tekstów. -Na<b> </b>nazwisko<b> </b>ma<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X,<b> </b>na<b> </b>imię<b> </b>Kazimierz;<b> </b>z zawodu<b> </b>zecer.<b> </b>Możemy<b> </b>czasem<b> </b>o nim -mówić<b> </b>,,pan<b> </b>Kazio''.<b> </b>Jego<b> </b>zaletą<b> </b>jest<b> </b>to,<b> </b>że<b> </b>zawsze<b> </b>wykonuje -wszelkie<b> </b>polecenia<b> </b>szefa,<b> </b>jeśli<b> </b>tylko<b> </b>są<b> </b>możliwe<b> </b>do<b> </b>spełnienia. -Ma<b> </b>jednak<b> </b>taką<b> </b>cechę,<b> </b>że<b> </b>wykonuje<b> </b>te<b> </b>polecenia<b> </b>jedynie,<b> </b>jeśli<b> </b>są<b> </b>przygotowane -na<b> </b>piśmie<b> </b>w odpowiedni,<b> </b>z góry<b> </b>umówiony<b> </b>sposób. -<p> -Każdy<b> </b>z nas<b> </b>może<b> </b>zostać<b> </b>szefem<b> </b>pana<b> </b>Kazia.<b> </b>Wystarczy<b> </b>nauczyć<b> </b>się -sposobu<b> </b>przygotowania<b> </b>mu<b> </b>na<b> </b>piśmie<b> </b>poleceń<b> </b>dotyczących<b> </b>sposobu -składania. -<p> -Nie<b> </b>będziemy<b> </b>jednak<b> </b>zawracać<b> </b>panu<b> </b>Kaziowi<b> </b>głowy<b> </b>i przygotowywać -poleceń<b> </b>dla<b> </b>niego<b> </b>w jego<b> </b>obecności.<b> </b>Przygotujemy<b> </b>je<b> </b>zawczasu -i udamy<b> </b>się<b> </b>do<b> </b>niego<b> </b>z prośbą<b> </b>o realizację. -<p> -Tu<b> </b>właśnie<b> </b>zaczyna<b> </b>się<b> </b>pierwszy<b> </b>etap<b> </b>pracy. -<p> -Polecenia,<b> </b>które<b> </b>przygotujemy,<b> </b>to<b> </b>będą<b> </b>informacje<b> </b>o tym<b> </b>co<b> </b>i w jaki -sposób<b> </b>należy<b> </b>złożyć.<b> </b>Do<b> </b>przygotowania<b> </b>zbioru<b> </b>poleceń -użyjemy<b> </b>zwykłego<b> </b>edytora,<b> </b>który<b> </b>jest<b> </b>zwykle<b> </b>zainstalowany<b> </b>na<b> </b>każdym -komputerze.<b> </b>Powinien<b> </b>to<b> </b>być<b> </b>tzw. edytor<b> </b>typu<b> </b>ASCII. -<p> -Napiszmy<b> </b>przykładowy<b> </b>plik<b> </b>tekstowy,<b> </b>zawierający<b> </b>następujące<b> </b>dwie<b> </b>linijki: -<pre> -Ala ma psa. -\end -</pre> -<p> -Oczywiście<b> </b>w momencie,<b> </b>kiedy<b> </b>piszemy<b> </b>ten<b> </b>tekst,<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>-- pan<b> </b>Kazio<b> </b>-- -go<b> </b>nie<b> </b>widzi. -<p> -Po<b> </b>zakończeniu<b> </b>pisania<b> </b>(edycji),<b> </b>tworzymy<b> </b>w pamięci<b> </b>dyskowej -komputera<b> </b>plik<b> </b>z tekstem.<b> </b>Nazwijmy<b> </b>przygotowany<b> </b>przez<b> </b>nas<b> </b>plik<b> </b><tt>ala.mex</tt>. -Zwyczajowo<b> </b>pliki<b> </b>zawierające<b> </b>dane<b> </b>dla<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a<b> </b>mają<b> </b>rozszerzenie<b> </b><tt>.tex</tt>, -a pliki<b> </b>z danymi<b> </b>dla<b> </b>polskiej<b> </b>wersji<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a<b> </b>mają<b> </b>rozszerzenie<b> </b><tt>.mex</tt>. -<p> -Wkrótce<b> </b>wyjaśni<b> </b>się,<b> </b>co<b> </b>oznaczają<b> </b>polecenia<b> </b>napisane<b> </b>w tym<b> </b>tekście -i jak<b> </b>zrozumie<b> </b>je<b> </b>pan<b> </b>Kazio.<b> </b>Na<b> </b>razie<b> </b>uwierzmy,<b> </b>że<b> </b>będą<b> </b>one<b> </b>dla<b> </b>niego -zrozumiałe<b> </b>i prześledźmy<b> </b>dalszą<b> </b>drogę<b> </b>wiodącą<b> </b>ku<b> </b>ostatecznemu<b> </b>efektowi. -<p> -Teraz<b> </b>już<b> </b>nadeszła<b> </b>pora,<b> </b>żeby<b> </b>poprosić<b> </b>pana<b> </b>Kazia<b> </b>o wykonanie<b> </b>składu -na<b> </b>podstawie<b> </b>naszych<b> </b>poleceń. -<p> -Na<b> </b>każdym<b> </b>komputerze,<b> </b>na<b> </b>którym<b> </b>zainstalowany<b> </b>jest<b> </b>system<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X, -istnieje<b> </b>specyficzny<b> </b>sposób<b> </b>uruchamiania<b> </b>go.<b> </b>Nie<b> </b>będziemy<b> </b>tu -wyjaśniać<b> </b>rozmaitych<b> </b>sposobów<b> </b>uruchamiania<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a. - -<!-- -%<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>jest<b> </b>to<b> </b>program<b> </b>komputerowy,<b> </b>który<b> </b>przetwarza<b> </b>pliki. -%<b> </b>Jego<b> </b>działanie<b> </b>polega<b> </b>na<b> </b>przeczytaniu<b> </b>pliku<b> </b>wejściowego, -%<b> </b>przygotowanego<b> </b>przez<b> </b>użytkownika,<b> </b>i utworzeniu<b> </b>pliku<b> </b>wyjściowego, -%<b> </b>zawierającego<b> </b>wszystkie<b> </b>informacje<b> </b>o wykonanym<b> </b>składzie. ---> -<p> -T<sub><font size=4>E</font></sub>X,<b> </b>czyli<b> </b>pan<b> </b>Kazio<b> </b>przystępuje<b> </b>do<b> </b>pracy<b> </b>i realizuje<b> </b>polecenia. -Po<b> </b>pewnym<b> </b>czasie<b> </b>daje<b> </b>znać,<b> </b>że<b> </b>wszystko<b> </b>gotowe. -<p> -Wynik<b> </b>jego<b> </b>pracy<b> </b>zapisany<b> </b>jest<b> </b>na<b> </b>dysku<b> </b>w postaci<b> </b>pliku -<tt>ala.dvi</tt>.<b> </b>Oznaczenie<b> </b><tt>dvi</tt><b> </b>jest<b> </b>skrótem<b> </b>od<b> </b>angielskich -słów<b> </b>,,device<b> </b>independent''<b> </b>-- niezależny<b> </b>od<b> </b>urządzenia. -Pan<b> </b>Kazio<b> </b>podjął<b> </b>wszystkie<b> </b>decyzje<b> </b>dotyczące<b> </b>położenia -znaków<b> </b>na<b> </b>stronach,<b> </b>ale<b> </b>nie<b> </b>wie<b> </b>jeszcze<b> </b>na<b> </b>jakim<b> </b>urządzeniu -zewnętrznym<b> </b>zdecydujemy<b> </b>się<b> </b>wydrukować<b> </b>lub<b> </b>wyświetlić<b> </b>wynik -jego<b> </b>pracy.<b> </b>Z tego<b> </b>powodu<b> </b>przygotowuje<b> </b>wynik<b> </b>swojej<b> </b>pracy<b> </b>w -postaci<b> </b>niezależnej<b> </b>od<b> </b>urządzenia. -<p> -Dodatkowo,<b> </b>jako<b> </b>niezwykle<b> </b>skrupulatny<b> </b>pracownik,<b> </b>pan<b> </b>Kazio -umieszcza<b> </b>na<b> </b>dysku<b> </b>jeszcze<b> </b>jeden<b> </b>plik,<b> </b>o nazwie<b> </b><tt>ala.log</tt>, -zawierający<b> </b>zapis<b> </b>tego,<b> </b>co<b> </b>podczas<b> </b>jego<b> </b>pracy<b> </b>wyświetlał<b> </b>ekran -komputera. -<p> -Na<b> </b>tym<b> </b>kończy<b> </b>się<b> </b>rola<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a<b> </b>-- pana<b> </b>Kazia.<b> </b>Przyniósł<b> </b>nam -zmontowane,<b> </b>gotowe<b> </b>strony<b> </b>tekstu<b> </b>(w postaci<b> </b>pliku<b> </b><tt>dvi</tt>)<b> </b>i dalej -musimy<b> </b>jakoś<b> </b>sobie<b> </b>radzić.<b> </b>Jak<b> </b>już<b> </b>wspomnieliśmy<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>nigdy<b> </b>nie -działa<b> </b>samotnie.<b> </b>Pan<b> </b>Kazio<b> </b>byłby<b> </b>bezużyteczny<b> </b>w<b> </b>firmie,<b> </b>gdyby<b> </b>nie -było<b> </b>w<b> </b>niej<b> </b>innych<b> </b>pracowników.<b> </b>W<b> </b>istocie<b> </b>użyteczność<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a<b> </b>w ogromnym -stopniu<b> </b>zależy<b> </b>od<b> </b>jego<b> </b>powiązań<b> </b>z<b> </b>innymi<b> </b>programami. -<p> -Jeden<b> </b>z<b> </b>możliwych<b> </b>sposobów<b> </b>współpracy,<b> </b>to<b> </b>wykorzystanie,<b> </b>po -zakończeniu<b> </b>pracy<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a,<b> </b>jednego -z wielu<b> </b>programów,<b> </b>które<b> </b>umożliwiają<b> </b>zobaczenie<b> </b>tego,<b> </b>co<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X -przygotował.<b> </b>Takie<b> </b>programy,<b> </b>zwane<b> </b>sterownikami,<b> </b>służą<b> </b>do<b> </b>wyświetlania, -drukowania,<b> </b>naświetlania<b> </b>lub<b> </b>jeszcze<b> </b>innych<b> </b>możliwych<b> </b>sposobów -uwidocznienia<b> </b>wyniku<b> </b>pracy<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a. -<p> -Użycie<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a,<b> </b>a<b> </b>następnie<b> </b>sterownika<b> </b>jest<b> </b>najbardziej<b> </b>popularnym, -choć<b> </b>nie<b> </b>jedynym<b> </b>sposobem<b> </b>uzyskania<b> </b>wyniku<b> </b>składu. -<p> -W<b> </b>przypadku<b> </b>przetwarzania<b> </b>pliku<b> </b>poleceń<b> </b><tt>ala.mex</tt>, -jeśli<b> </b>na<b> </b>naszym<b> </b>komputerze<b> </b>zainstalowany<b> </b>jest<b> </b>sterownik<b> </b>ekranowy, -to<b> </b>możemy<b> </b>obejrzeć<b> </b>wynik<b> </b>składu<b> </b>na<b> </b>ekranie. -<p> -Jak<b> </b>mamy<b> </b>postępować<b> </b>dalej,<b> </b>jeśli<b> </b>nie<b> </b>będziemy<b> </b>usatysfakcjonowani -tym<b> </b>co<b> </b>zobaczymy?<b> </b>Oczywiście<b> </b>jedynym<b> </b>sposobem<b> </b>poprawienia<b> </b>czegokolwiek -w końcowym<b> </b>efekcie<b> </b>jest<b> </b>przygotowanie<b> </b>zmienionej<b> </b>wersji<b> </b>poleceń -dla<b> </b>naszego<b> </b>pana<b> </b>Kazia<b> </b>i powtórzenie<b> </b>całego<b> </b>cyklu<b> </b>przetwarzania. -<p> -Każdy<b> </b>chyba<b> </b>zdaje<b> </b>sobie<b> </b>sprawę,<b> </b>jak<b> </b>wiele<b> </b>zależy<b> </b>od<b> </b>organizacji<b> </b>pracy -w<b> </b>firmie:<b> </b>od<b> </b>zatrudnienia<b> </b>właściwych<b> </b>pracowników<b> </b>i<b> </b>utworzenia<b> </b>odpowiednich -mechanizmów<b> </b>ich<b> </b>współpracy.<b> </b>Podobnie<b> </b>jest<b> </b>z<b> </b>cyklem<b> </b>przetwarzania, -którego<b> </b>częścią<b> </b>jest<b> </b>zecer,<b> </b>pan<b> </b>Kazio.<b> </b>Powiązanie<b> </b>jego<b> </b>działalności -z<b> </b>odpowiednimi<b> </b>programami<b> </b>może<b> </b>dać<b> </b>czasem<b> </b>zdumiewające<b> </b>efekty. -Ale<b> </b>to<b> </b>jest<b> </b>już<b> </b>temat<b> </b>na<b> </b>osobną<b> </b>pogadankę. - - -<h3>5.1. Komendy<b> </b>czyli<b> </b>polecenia</h3> - -Kontynuujemy<b> </b>tu<b> </b>porównywanie<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a<b> </b>do<b> </b>pana<b> </b>Kazia,<b> </b>zecera, -który<b> </b>realizuje<b> </b>polecenia<b> </b>swojego<b> </b>szefa,<b> </b>przygotowane<b> </b>mu<b> </b>na<b> </b>piśmie. -Ten<b> </b>szef,<b> </b>to<b> </b>oczywiście<b> </b>użytkownik<b> </b>systemu. -<p> -Przyjrzyjmy<b> </b>się<b> </b>obecnie<b> </b>uważniej<b> </b>plikowi<b> </b>przygotowanemu<b> </b>w poprzednim -rozdziale.<b> </b>Z punktu<b> </b>widzenia<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a/pana<b> </b>Kazia<b> </b>plik<b> </b>ten<b> </b>składa<b> </b>się -jedynie<b> </b>z komend,<b> </b>czyli<b> </b>poleceń.<b> </b>Przypomnijmy,<b> </b>że -treścią<b> </b>pliku<b> </b>było: -<pre> -Ala ma psa. -\end -</pre> -Plik<b> </b>ten<b> </b>zawiera<b> </b>13 komend. -<p> -Pierwsze<b> </b>trzy<b> </b>z nich,<b> </b>to<b> </b>trzy<b> </b>pierwsze<b> </b>litery. -Każda<b> </b>z nich<b> </b>to<b> </b>polecenie:<br> -,,Umieść<b> </b>w składzie<b> </b>literkę<b> </b><tt><<A>></tt>'',<br> -,,Umieść<b> </b>w składzie<b> </b>literkę<b> </b><tt><<l>></tt>'',<br> -,,Umieść<b> </b>w składzie<b> </b>literkę<b> </b><tt><<a>></tt>''.<br> -<p> -Następna<b> </b>komenda,<b> </b>to<b> </b>odstęp.<b> </b>Oznacza<b> </b>ona<b> </b>polecenie<br> -,,zrób<b> </b>zwykły<b> </b>odstęp<b> </b>międzywyrazowy''. -<p> -Podobnie<b> </b>rzecz<b> </b>się<b> </b>ma<b> </b>z kolejnymi<b> </b>dwoma<b> </b>literami,<b> </b>odstępem<b> </b>i dalszymi -czterema<b> </b>literami.<b> </b>Również<b> </b>kropka,<b> </b>to<b> </b>po<b> </b>prostu<b> </b>polecenie<br> -,,Umieść<b> </b>w składzie<b> </b>kropkę''. -<p> -Dwunaste<b> </b>polecenie<b> </b>w tym<b> </b>pliku<b> </b>jest<b> </b>najmniej<b> </b>widoczne. -Zmiana<b> </b>wiersza<b> </b>(przejście<b> </b>do<b> </b>nowej<b> </b>linii)<b> </b>następująca<b> </b>po -kropce<b> </b>traktowana<b> </b>jest<b> </b>przez<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a<b> </b>jak<b> </b>odstęp<b> </b>i w związku<b> </b>z tym -oznacza<b> </b>to<b> </b>samo,<b> </b>co<b> </b>zwykły<b> </b>odstęp.<b> </b>(W składzie<b> </b>ten<b> </b>odstęp<b> </b>nie -będzie<b> </b>widoczny,<b> </b>ponieważ<b> </b>po<b> </b>nim<b> </b>nie<b> </b>następuje<b> </b>już<b> </b>żaden<b> </b>tekst.) -<p> -Ostatnie,<b> </b>trzynaste<b> </b>polecenie<b> </b>znacznie<b> </b>różni<b> </b>się<b> </b>od<b> </b>pozostałych. -Jest<b> </b>ono<b> </b>zapisane<b> </b>nie<b> </b>w postaci<b> </b>pojedynczego<b> </b>znaku,<b> </b>ale<b> </b>w postaci<b> </b>trzech -liter<b> </b>poprzedzonych<b> </b>znakiem<b> </b><tt>\</tt><b> </b>(wtyłciach,<b> </b>po<b> </b>angielsku -<i><b> </b>backslash</i>).<b> </b>Większość<b> </b>komend<b> </b>systemu<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X,<b> </b>które<b> </b>oznaczają<b> </b>coś<b> </b>innego -niż<b> </b>,,umieść<b> </b>w składzie...''<b> </b>zapisuje<b> </b>się<b> </b>właśnie<b> </b>w postaci<b> </b>znaku -w-tył-ciach<b> </b>i następującego<b> </b>po<b> </b>nim<b> </b>ciągu<b> </b>liter.<b> </b>Istnieje<b> </b>jeszcze<b> </b>trzecia -kategoria<b> </b>komend,<b> </b>którą<b> </b>wkrótce<b> </b>poznamy,<b> </b>zapisywana<b> </b>w postaci -znaku<b> </b>w-tył-ciach<b> </b>i następującego<b> </b>po<b> </b>nim<b> </b>pojedynczego<b> </b>znaku<b> </b>nie<b> </b>będącego -literą. -<p> -Komenda<b> </b><tt>\end</tt><b> </b>oznacza<b> </b>,,zakończ<b> </b>pracę''.<b> </b>Jest<b> </b>to<b> </b>jedyne -polecenie,<b> </b>które<b> </b>musi<b> </b>znaleźć<b> </b>się<b> </b>w<b> </b>każdym<b> </b>pliku<b> </b>danych -(zestawie<b> </b>poleceń)<b> </b>dla<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a. -<p> -Uważny<b> </b>czytelnik<b> </b>może<b> </b>zadać<b> </b>pytanie:<b> </b>,,Skąd<b> </b>pan<b> </b>Kazio<b> </b>wiedział -jakimi<b> </b>wielkościami<b> </b>liter<b> </b>ma<b> </b>wykonać<b> </b>skład,<b> </b>jaki<b> </b>ma<b> </b>być<b> </b>krój<b> </b>pisma itp.?'' -To<b> </b>bardzo<b> </b>ważne<b> </b>pytanie.<b> </b>Otóż<b> </b>w<b> </b>bardzo<b> </b>wielu<b> </b>sprawach -szef<b> </b>umówił<b> </b>się<b> </b>z<b> </b>panem<b> </b>Kaziem:<b> </b>,,jeśli<b> </b>nie<b> </b>napiszę<b> </b>ci<b> </b>tego-i-tego, -to<b> </b>postępuj<b> </b>tak-i-tak''.<b> </b>W<b> </b>szczególności<b> </b>są<b> </b>umówieni: -,,jeśli<b> </b>nie<b> </b>napiszę<b> </b>ci<b> </b>jakim<b> </b>krojem<b> </b>pisma<b> </b>masz<b> </b>wykonywać<b> </b>skład,<b> </b>to -ma<b> </b>to<b> </b>być<b> </b>Computer<b> </b>Modern<b> </b>Roman''. -<p> -W<b> </b>istocie<b> </b>liczba<b> </b>tego<b> </b>rodzaju<b> </b>,,umów''<b> </b>z<b> </b>panem<b> </b>Kaziem<b> </b>jest -ogromna<b> </b>i<b> </b>sięga<b> </b>kilkuset.<b> </b>Pozwala<b> </b>to<b> </b>na<b> </b>stosowanie<b> </b>stosunkowo<b> </b>zwartej -i<b> </b>skrótowej<b> </b>notacji.<b> </b>Dzięki<b> </b>temu,<b> </b>że<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>jest<b> </b>systemem<b> </b>programowalnym, -możemy<b> </b>zawierać<b> </b>z<b> </b>panem<b> </b>Kaziem<b> </b>własne<b> </b>umowy,<b> </b>specyficzne<b> </b>dla<b> </b>konkretnego -zastosowania,<b> </b>do<b> </b>którego<b> </b>go<b> </b>wykorzystujemy. - -<!-- -%W<b> </b>dalszej<b> </b>części<b> </b>niniejszej<b> </b>pracy<b> </b>dowiemy<b> </b>się<b> </b>więcej<b> </b>o<b> </b>tym,<b> </b>jakie -%jeszcze<b> </b>umowy<b> </b>zostały<b> </b>zawarte<b> </b>z<b> </b>panem<b> </b>Kaziem,<b> </b>oraz<b> </b>w<b> </b>jaki<b> </b>sposób -%można<b> </b>go<b> </b>poinformować,<b> </b>że<b> </b>chemy<b> </b>postąpić<b> </b>niezgodnie<b> </b>z<b> </b>tradycją.--> - - -<!-- -<h2>Zakończenie<b> </b>--<b> </b>słowo<b> </b>od<b> </b>autora</h2> - -Będę<b> </b>usatysfakcjonowany,<b> </b>jeśli<b> </b>czytelnik<b> </b>po<b> </b>przeczytaniu -tej<b> </b>broszurki<b> </b>będzie<b> </b>odczuwał<b> </b>pewien<b> </b>niedosyt.<b> </b>Rzeczywiście -daleko<b> </b>temu<b> </b>tekstowi<b> </b>od<b> </b>omówienia,<b> </b>nawet<b> </b>pobieżnego<b> </b>wszystkich -podstawowych<b> </b>spraw<b> </b>wiążących<b> </b>się<b> </b>z<b> </b>systemem<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X. -<p> -T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>kryje<b> </b>w<b> </b>sobie<b> </b>wiele<b> </b>tajemnic.<b> </b>Odkrywanie<b> </b>ich<b> </b>może<b> </b>być -fascynującą<b> </b>zabawą.<b> </b>Życzę<b> </b>czytelnikom<b> </b>tyle<b> </b>radości<b> </b>i<b> </b>satysfakcji -z<b> </b>używania<b> </b>i<b> </b>zgłębiania<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a,<b> </b>ile<b> </b>mi<b> </b>było<b> </b>dane<b> </b>na<b> </b>przestrzeni<b> </b>ostatnich -kilku<b> </b>lat.--> - -<a name="pud"> -<h3>5.2. Pudełka<b> </b>i<b> </b>kleje</h3> - -System<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>składając<b> </b>tekst<b> </b>(wykonując<b> </b>polecenia)<b> </b>pracuje -podobnie<b> </b>do<b> </b>tego<b> </b>jak<b> </b>pracowali<b> </b>dawniej<b> </b>zecerzy.<b> </b>Jeśli<b> </b>zecer -otrzymywał<b> </b>polecenie<b> </b>(np. czytał<b> </b>je<b> </b>z przygotowanego<b> </b>maszynopisu): -,,umieść<b> </b>w składzie<b> </b>literę<b> </b><<A>>'', to<b> </b>sięgał<b> </b>ręką<b> </b>do<b> </b>tzw. kaszty, -czyli<b> </b>skrzynki,<b> </b>gdzie<b> </b>znajdowały<b> </b>się<b> </b>metalowe<b> </b>czcionki,<b> </b>wyjmował<b> </b>czcionkę -z literką<b> </b>,,A'' i ustawiał<b> </b>w odpowiednim<b> </b>miejscu<b> </b>komponowanej<b> </b>strony. -Podobnie,<b> </b>gdy<b> </b>trzeba<b> </b>było<b> </b>zrobić<b> </b>odstęp,<b> </b>umieszczał<b> </b>w montowanej<b> </b>stronie -odpowiedni<b> </b>kawałek<b> </b>metalu,<b> </b>który<b> </b>służył<b> </b>do<b> </b>odsuniecia<b> </b>następnych<b> </b>czcionek. -<p> -System<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>montuje<b> </b>stronę<b> </b>z podobnych<b> </b>elementów,<b> </b>tylko<b> </b>metalowe -czcionki<b> </b>zostały<b> </b>zastąpione<b> </b>ich<b> </b>obrazem<b> </b>komputerowym<b> </b>i nazywają -się<b> </b>w T<sub><font size=4>E</font></sub>X-u<b> </b><i><b> </b>pudełkami</i>,<b> </b>a odstępy<b> </b>nazywają<b> </b>się<b> </b>klejem.<b> </b>Można -sobie<b> </b>wyobrazić,<b> </b>że<b> </b>każda<b> </b>strona<b> </b>montowana<b> </b>jest<b> </b>z pudełek,<b> </b>zawierających -litery<b> </b>i inne<b> </b>znaki,<b> </b>połączonych<b> </b>ze<b> </b>sobą<b> </b>różnymi<b> </b>ilościami<b> </b>elastycznego -kleju,<b> </b>i dzięki<b> </b>niemu<b> </b>utrzymywanych<b> </b>w odpowiednich<b> </b>odległościach<b> </b>od<b> </b>siebie. -<p> -Opracowanie<b> </b>przez<b> </b>autora<b> </b>systemu<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>matemetycznego<b> </b>modelu -składu<b> </b>drukarskiego<b> </b>jest<b> </b>prawdopodobnie<b> </b>jednym<b> </b>z jego<b> </b>najważniejszych -osiągnięć<b> </b>związanych<b> </b>ze<b> </b>stworzeniem<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a.<b> </b>Podstawowym<b> </b>elementem -tego<b> </b>modelu<b> </b>jest<b> </b>stwierdzenie,<b> </b>że<b> </b>budowane<b> </b>przez<b> </b>system<b> </b>strony -są<b> </b>pudełkami<b> </b>o hierarchicznej<b> </b>budowie.<b> </b>Każdy<b> </b>pojedynczy<b> </b>znak<b> </b>jest<b> </b>pudełkiem. -Z takich<b> </b>znaków<b> </b>można<b> </b>tworzyć<b> </b>pudełka<b> </b>bardziej<b> </b>skomplikowane. -Na<b> </b>każdym<b> </b>etapie<b> </b>tworzenia<b> </b>pudełek<b> </b>dowolonie<b> </b>skomplikowane<b> </b>pudełko -może<b> </b>być<b> </b>użyte<b> </b>w takiej<b> </b>samej<b> </b>roli<b> </b>jak<b> </b>pojedynczy<b> </b>znak.<b> </b>Pozwala -to<b> </b>wyrazić<b> </b>bardzo<b> </b>złożone<b> </b>konstrukcje<b> </b>za<b> </b>pomocą<b> </b>prostych<b> </b>środków. -<p> -Poniżej<b> </b>opisujemy<b> </b>podstawowe<b> </b>narzędzia,<b> </b>jakich<b> </b>dostarcza<b> </b>system<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X, -do<b> </b>konstruowania<b> </b>pudełek. - - -<h3>5.3. Nastroje<b> </b>pana<b> </b>Kazia</h3> - -T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>zna<b> </b>dwa<b> </b>podstawowe<b> </b>sposoby<b> </b>montowania<b> </b>większych<b> </b>pudełek -z mniejszych<b> </b>pudełek<b> </b>i kleju.<b> </b>Stosuje<b> </b>jeden<b> </b>z tych<b> </b>sposobów, -zależnie<b> </b>od<b> </b>nastroju<b> </b>(lub<b> </b>inaczej<b> </b>mówiąc<b> </b>,,trybu'',<b> </b>w jakim<b> </b>się -w danej<b> </b>chwili<b> </b>znajduje).<b> </b>Angielskie<b> </b>słowo<b> </b><i><b> </b>mode</i><b> </b>oznaczające -tryb<b> </b>(rodzaj)<b> </b>wykonywanej<b> </b>pracy<b> </b>jest<b> </b>podobne<b> </b>do<b> </b>słowa<b> </b><i><b> </b>mood</i> -oznaczającego<b> </b>nastrój. -Wydaje<b> </b>się,<b> </b>że<b> </b>właściwe<b> </b>jest<b> </b>wyobrażanie<b> </b>sobie<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a -(pana<b> </b>Kazia<b> </b>z poprzednich<b> </b>rozdziałów)<b> </b>jako<b> </b>istoty<b> </b>poddającej<b> </b>się -nastrojom. -<p> -Podstawowe<b> </b>dwa<b> </b>nastroje,<b> </b>w jakich<b> </b>bywa<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>-- pan<b> </b>Kazio<b> </b>-- -to<b> </b>nastrój<b> </b>pionowy<b> </b>i poziomy.<b> </b>Zależnie<b> </b>od<b> </b>tego<b> </b>nastroju<b> </b>ma -zwyczaj<b> </b>umieszczać<b> </b>napotykane<b> </b>przez<b> </b>siebie<b> </b>(w tekście<b> </b>z poleceniami) -pudełka<b> </b>albo<b> </b>pionowo<b> </b>-- jedno<b> </b>pod<b> </b>drugim,<b> </b>albo<b> </b>poziomo<b> </b>-- jedno -obok<b> </b>drugiego. -<p> -Na<b> </b>początku<b> </b>pracy,<b> </b>przed<b> </b>przeczytaniem<b> </b>pierwszego<b> </b>polecenia -z pliku<b> </b>wejściowego,<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>znajduje<b> </b>się<b> </b>w nastroju<b> </b>pionowym. -Pewne<b> </b>wydarzenia<b> </b>mogą<b> </b>jednak<b> </b>wpłynąć<b> </b>na<b> </b>zmianę<b> </b>jego<b> </b>nastroju -na<b> </b>poziomy. -<p> -T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>jest<b> </b>w nastroju<b> </b>poziomym<b> </b>w dwóch<b> </b>rodzajach<b> </b>sytuacji: -podczas<b> </b>składania<b> </b>akapitu<b> </b>i podczas<b> </b>tworzenia<b> </b>pudełka<b> </b>poziomego. -Jest<b> </b>to<b> </b>podstawowy<b> </b>nastrój,<b> </b>w którym<b> </b>następuje<b> </b>składanie<b> </b>tekstów. -Nastrój<b> </b>pionowy<b> </b>służy<b> </b>do<b> </b>montowania<b> </b>w strony<b> </b>elementów -utworzonych<b> </b>w nastroju<b> </b>poziomym. -<p> -Po<b> </b>zakończeniu<b> </b>składania<b> </b>akapitu<b> </b>i po<b> </b>zakończeniu<b> </b>tworzenia<b> </b>pudełka -poziomego<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>wraca<b> </b>do<b> </b>nastroju,<b> </b>w jakim<b> </b>znajdował<b> </b>się<b> </b>poprzednio. - - -<h3>5.4. Składanie<b> </b>akapitu</h3> - -Początek<b> </b>akapitu<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>rozpoznaje<b> </b>po<b> </b>pewnych<b> </b>typach<b> </b>elementów, -które<b> </b>stanowią<b> </b>zwykle<b> </b>część<b> </b>akapitu. -W szczególności,<b> </b>jeśli<b> </b>będąc<b> </b>w trybie<b> </b>pionowym -T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>napotka<b> </b>w pliku<b> </b>pojedynczą<b> </b>literę,<b> </b>to<b> </b>stwierdzi,<b> </b>że -chcemy<b> </b>rozpocząć<b> </b>składanie<b> </b>akapitu<b> </b>i zmieni<b> </b>nastrój<b> </b>na<b> </b>poziomy. -<p> -Podczas<b> </b>składania<b> </b>akapitu<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>tworzy<b> </b>długą<b> </b>poziomą<b> </b>listę, -złożoną<b> </b>z pudełek<b> </b>i poziomego<b> </b>kleju.<b> </b>Kolejno<b> </b>napotkane<b> </b>litery -traktuje<b> </b>jako<b> </b>pudełka,<b> </b>a odstępy<b> </b>między<b> </b>literami<b> </b>zamienia<b> </b>na -klej<b> </b>i oddziela<b> </b>nim<b> </b>pudełka -<p> -W przykładzie<b> </b>cytowanym<b> </b>w poprzednich<b> </b>rozdziałach -akapit<b> </b>zawierający<b> </b>napis<b> </b>,,Ala<b> </b>ma<b> </b>psa.''<b> </b>zostanie<b> </b>przez -T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a<b> </b>zamieniony<b> </b>na<b> </b>następującą<b> </b>konstrukcję<b> </b>złożoną<b> </b>z pudełek<b> </b>i kleju: - -<pre> -Ala ma psa. -</pre> - -(jest<b> </b>to<b> </b>dziewięć<b> </b>pudełek<b> </b>i dwa<b> </b>kawałki<b> </b>kleju<b> </b>między<b> </b>nimi). -<p> -Po<b> </b>zakończeniu<b> </b>czytania<b> </b>akapitu<b> </b>(T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>w tym<b> </b>wypadku<b> </b>rozpozna<b> </b>koniec<b> </b>akapitu -po<b> </b>komendzie<b> </b><tt>\end</tt>)<b> </b>system<b> </b>dokona<b> </b>połamania<b> </b>akapitu<b> </b>na<b> </b>linijki<b> </b>o szerokości -takiej<b> </b>jak<b> </b>zadana<b> </b>szerokość<b> </b>kolumny<b> </b>tekstu,<b> </b>zaczynając<b> </b>pierwszą<b> </b>z nich -wcięciem<b> </b>akapitowym<b> </b>odpowiedniej<b> </b>wielkości<b> </b>oraz<b> </b>kończąc<b> </b>ostatnią<b> </b>z nich -odpowiednią<b> </b>ilością<b> </b>poziomego<b> </b>kleju,<b> </b>wypełniającą<b> </b>prawą<b> </b>stronę<b> </b>ostatniego -pudełka. -<p> -Każda<b> </b>linijka,<b> </b>która<b> </b>powstaje<b> </b>w wyniku<b> </b>połamania<b> </b>akapitu,<b> </b>jest<b> </b>pudełkiem -o szerokości<b> </b>takiej<b> </b>jak<b> </b>szerokość<b> </b>kolumny<b> </b>tekstu. -<p> -W naszym<b> </b>przykładzie<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>utworzy<b> </b>akapit<b> </b>jednolinijkowy,<b> </b>a zatem -powstanie<b> </b>linijka<b> </b>zaczynająca<b> </b>się<b> </b>od<b> </b>wcięcia<b> </b>akapitowego<b> </b>i kończąca<b> </b>się -klejem<b> </b>dopełniającym<b> </b>ją<b> </b>do<b> </b>prawej<b> </b>strony. -<p> -Nie<b> </b>zachowując<b> </b>proporcji<b> </b>wymiarów,<b> </b>bo<b> </b>litery<b> </b>rysujemy<b> </b>tu<b> </b>w powiekszeniu -można<b> </b>by<b> </b>narysować<b> </b>tę<b> </b>linijkę<b> </b>jako: - -<pre> -Ala ma psa. -\end -</pre> - - -<h3>5.4. Składanie<b> </b>pudełka<b> </b>poziomego</h3> - -Drugim<b> </b>możliwym<b> </b>sposobem<b> </b>umieszczania<b> </b>poziomo<b> </b>obok<b> </b>siebie -pudełek<b> </b>jest<b> </b>jawne<b> </b>utworzenie<b> </b>tzw. pudełka<b> </b>poziomego. -Podstawową<b> </b>komendą<b> </b>służącą<b> </b>w T<sub><font size=4>E</font></sub>X-u<b> </b>do<b> </b>tego<b> </b>celu<b> </b>jest<b> </b>komenda -<tt>\hbox</tt><b> </b>(<i>h</i>,<b> </b>to<b> </b>skrót<b> </b>od<b> </b>angielskiego<b> </b><i><b> </b>horizontal</i> --- poziomy,<b> </b><i>box</i>,<b> </b>to<b> </b>po<b> </b>angielsku<b> </b>pudełko). -<p> -Aby<b> </b>utworzyć<b> </b>w T<sub><font size=4>E</font></sub>X-u<b> </b>poziome<b> </b>pudełko<b> </b>o określonej<b> </b>zawartości -należy<b> </b>napisać<b> </b>komendę<b> </b><tt>\hbox</tt><b> </b>i po<b> </b>niej<b> </b>w nawiasach<b> </b>klamrowych -napisać<b> </b>zawartość<b> </b>tego<b> </b>pudełka. -<p> -Na<b> </b>przykład,<b> </b>jeśli<b> </b>chcemy<b> </b>utworzyć<b> </b>pudełko<b> </b>zawierające<b> </b>napis: -,,Od<b> </b>rana<b> </b>jestem<b> </b>dziś<b> </b>w poziomym<b> </b>nastroju.'', -to<b> </b>musimy<b> </b>w pliku<b> </b>poleceń<b> </b>dla<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X-a<b> </b>napisać: -<p> -<pre> -Od<b> </b>rana<b> </b>jestem<b> </b>dziś<b> </b>w<b> </b>poziomym<b> </b>nastroju. -</pre> -<p> -Pudełko<b> </b>takie<b> </b>może<b> </b>być<b> </b>użyte<b> </b>jako<b> </b>element<b> </b>konstrukcujny<b> </b>innych<b> </b>pudełek. -Na<b> </b>przykład,<b> </b>jeśli<b> </b>przed<b> </b>przeczytaniem<b> </b>tego<b> </b>pudełka<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>znajdował<b> </b>się -w nastroju<b> </b>pionowym,<b> </b>to<b> </b>potraktuje<b> </b>to<b> </b>pudełko<b> </b>jako<b> </b>element<b> </b>konstrukcyjny -strony<b> </b>i umieści<b> </b>w obrębie<b> </b>strony<b> </b>pod<b> </b>innymi<b> </b>pudełkami.<b> </b>Jeśli -znajdował<b> </b>się<b> </b>w nastroju<b> </b>poziomym<b> </b>i był<b> </b>w trakcie<b> </b>składania<b> </b>akapitu, -to<b> </b>potraktuje<b> </b>to<b> </b>pudełko<b> </b>tak<b> </b>jak<b> </b>inne<b> </b>znaki<b> </b>znajdujące<b> </b>się<b> </b>w akapicie -i umieści<b> </b>je<b> </b>na<b> </b>liście<b> </b>poziomej<b> </b>przeznaczonej<b> </b>do<b> </b>łamania<b> </b>na<b> </b>linijki. -<p> -Należy<b> </b>zwrócić<b> </b>uwagę<b> </b>na<b> </b>różnicę<b> </b>pomiędzy<b> </b>umieszczeniem<b> </b>w akapicie -zdania<b> </b>,,Od<b> </b>rana<b> </b>jestem<b> </b>dziś<b> </b>w poziomym<b> </b>nastroju.''<b> </b>od<b> </b>umieszczenia -w akapicie<b> </b>pudełka<b> </b>poziomego<b> </b>zawierającego<b> </b>takie<b> </b>zdanie. -W pierwszym<b> </b>przypadku<b> </b>w różnych<b> </b>miejscach<b> </b>zdania<b> </b>T<sub><font size=4>E</font></sub>X<b> </b>ma<b> </b>prawo -dokonać<b> </b>łamania<b> </b>listy<b> </b>poziomej<b> </b>na<b> </b>linijki,<b> </b>w tym<b> </b>również<b> </b>z uwzględnieniem -przenoszenia<b> </b>wyrazów. -W drugim<b> </b>przypadku<b> </b>całe<b> </b>pudełko<b> </b>traktowane<b> </b>jest<b> </b>jako<b> </b>jeden<b> </b>znak<b> </b>i żadne<b> </b> -łamanie<b> </b>wewnątrz<b> </b>niego<b> </b>nie<b> </b>może<b> </b>mieć<b> </b>miejsca.<b> </b>Może<b> </b>to<b> </b>być<b> </b>w szczególności -użyteczne<b> </b>do<b> </b>wprowadzenia<b> </b>lokalnego<b> </b>zakazu<b> </b>łamania<b> </b>na<b> </b>linijki. - -</body> -</html> diff --git a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-1przyg.html b/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-1przyg.html deleted file mode 100644 index 7414fd74c41..00000000000 --- a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-1przyg.html +++ /dev/null @@ -1,342 +0,0 @@ -<html> -<head> -<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> -<meta http-equiv="Content-language" content="pl"> -<meta name="Author" content="Włodzimierz Macewicz"> -<meta name="Keywords" content="tex, Wirtualna Akademia"> -</head> -<body> - -<h2>4. Przygotowywanie tekstów do składania</h2> - -Z każdym<b> </b>systemem<b> </b>składu<b> </b>można<b> </b>pracować -w ten<b> </b>sposób,<b> </b>że<b> </b>najpierw<b> </b>tekst<b> </b>przepisywany<b> </b>jest<b> </b>odpowiednio -zwykłym<b> </b>edytorem<b> </b>tekstowym<b> </b>typu<b> </b>ASCII,<b> </b>a następnie -taki<b> </b>,,maszynopis<b> </b>komputerowy''<b> </b>wykorzystywany<b> </b>jest<b> </b>do -wykonania<b> </b>składu. -<p> -Poniżej<b> </b>opisujemy<b> </b>niektóre<b> </b>zasady<b> </b>przygotowywania<b> </b>na -komputerze,<b> </b>edytorem<b> </b>typu<b> </b>ASCII,<b> </b>tekstów,<b> </b>które<b> </b>następnie -mają<b> </b>być<b> </b>złożone<b> </b>za<b> </b>pomocą<b> </b>systemu<b> </b>składania<b> </b>tekstów<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X. -<p> -Wymienione<b> </b>poniżej<b> </b>zasady<b> </b>można<b> </b>podzielić<b> </b>na<b> </b>dwie<b> </b>kategorie: -<ol> -<li><b> </b>ogólne<b> </b>zasady<b> </b>ortograficzne,<b> </b>interpunkcyjne<b> </b>i typograficzne, -<b> </b>których<b> </b>przestrzeganie<b> </b>jest<b> </b>niezbędne<b> </b>zawsze,<b> </b>w każdym<b> </b>profesjonalnie -<b> </b>napisanym<b> </b>tekście,<b> </b>niezależnie<b> </b>od<b> </b>programu,<b> </b>który<b> </b>posłużył -<b> </b>do<b> </b>napisania<b> </b>(złożenia)<b> </b>tego<b> </b>tekstu; -<li><b> </b>sposób<b> </b>realizacji<b> </b>tych<b> </b>zasad<b> </b>w T<sub><font size=3>E</font></sub>X-u. -</ol> - - -<h3>4.1<b> </b>Podział<b> </b>na<b> </b>akapity</h3> - -Akapitem<b> </b>nazywamy<b> </b>tutaj<b> </b>fragment<b> </b>tekstu, -który<b> </b>w gotowej<b> </b>książce<b> </b>lub<b> </b>czasopiśmie, -zaczyna<b> </b>się<b> </b>zwykle<b> </b>od<b> </b>tzw. wcięcia<b> </b>akapitowego, -składa<b> </b>się<b> </b>z pewnej<b> </b>liczby<b> </b>linijek -i kończy<b> </b>niepełną<b> </b>linijką.<b> </b>Niniejsze<b> </b>zdanie<b> </b>jest<b> </b>częścią<b> </b>akapitu, -który<b> </b>zaczął<b> </b>się<b> </b>słowem<b> </b>,,Akapitem'',<b> </b>a kończy<b> </b>się<b> </b>tą<b> </b>kropką: . -<p> -System<b> </b>składu<b> </b>,,wyobraża<b> </b>sobie''<b> </b>akapit<b> </b>najpierw<b> </b>jako<b> </b>jedną -bardzo<b> </b>długą<b> </b>linijkę,<b> </b>którą<b> </b>ma<b> </b>połamać<b> </b>na<b> </b>krótsze,<b> </b>na -ogół<b> </b>równej<b> </b>długości<b> </b>linijki,<b> </b>dokonując<b> </b>-- jeśli<b> </b>to<b> </b>konieczne<b> </b>-- -automatycznego<b> </b>przenoszenia<b> </b>(dzielenia)<b> </b>wyrazów. -<p> -Przygotowując<b> </b>tekst<b> </b>przeznaczony<b> </b>do<b> </b>złożenia<b> </b>musimy -,,poinformować''<b> </b>system<b> </b>składu<b> </b>o treści<b> </b>poszczególnych<b> </b>akapitów. -Przepisując<b> </b>tekst<b> </b>zwykłym<b> </b>edytorem<b> </b>musimy<b> </b>więc<b> </b>przestrzegać -następujących<b> </b>zasad: - -<ol> -<li><b> </b>akapit<b> </b>dzielimy<b> </b>na<b> </b>linijki<b> </b>w sposób<b> </b>dowolny;<b> </b>system<b> </b>składu -<b> </b>nie<b> </b>będzie<b> </b>brał<b> </b>pod<b> </b>uwagę<b> </b>tych<b> </b>miejsc<b> </b>podziału; -<b> </b>każda<b> </b>zmiana<b> </b>wiersza<b> </b>będzie<b> </b>traktowana<b> </b>tak,<b> </b>jak<b> </b>odstęp; -<li><b> </b>nie<b> </b>wykonujemy<b> </b>dzielenia<b> </b>(przenoszenia)<b> </b>wyrazów;<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>sam -<b> </b>dokona<b> </b>odpowiednich<b> </b>podziałów<b> </b>zgodnie<b> </b>z regułami<b> </b>języka<b> </b>polskiego; -<li><b> </b>poszczególne<b> </b>akapity<b> </b>oddzielamy<b> </b>od<b> </b>siebie<b> </b>pustą<b> </b>linijką -<b> </b>(trzeba<b> </b>nacisnąć<b> </b>dwukrotnie<b> </b>klawisz<b> </b>,,Enter''). -</ol> - -<h3>4.2<b> </b>Znaki<b> </b>przestankowe</h3> - -Poniżej<b> </b>opisujemy<b> </b>zasady,<b> </b>jakich<b> </b>należy<b> </b>przestrzegać -przy<b> </b>przepisywaniu,<b> </b>związane<b> </b>ze<b> </b>znakami<b> </b>przestankowymi. - - -<h4>4.2.1<b> </b>Cudzysłowy</h4> - -Cudzysłowy<b> </b>zawsze<b> </b>przylegają<b> </b>do<b> </b>tekstu,<b> </b>którego<b> </b>dotyczą, -tzn. nigdy<b> </b>nie<b> </b>robimy<b> </b>odstępu<b> </b>bezpośrednio<b> </b>wewnątrz,<b> </b>a prawie<b> </b>zawsze<b> </b>robimy<b> </b>na<b> </b>zewnątrz. -Cudzysłów<b> </b>,,otwierający''<b> </b>i ,,zamykający''<b> </b>różnią<b> </b>się<b> </b>położeniem -(otwierający<b> </b>jest<b> </b>na<b> </b>dole,<b> </b>a zamykający<b> </b>na<b> </b>górze). -<p> -Cudzysłów<b> </b>,,otwierający''<b> </b>oznacza<b> </b>się<b> </b>w tekście<b> </b>przy<b> </b>pomocy<b> </b>dwóch -przecinków,<b> </b>a cudzysłów<b> </b>,,zamykający''<b> </b>w postaci<b> </b>dwóch<b> </b>apostrofów. -Pierwsze<b> </b>dwa<b> </b>wyrazy<b> </b>poprzedniego<b> </b>zdania<b> </b>zostały<b> </b>wpisane<b> </b>do -pliku<b> </b>jako:<b> </b><tt>Cudzysłów<b> </b>,<b></b>,otwierający''</tt>.<b> </b>Nawet<b> </b>jeśli<b> </b>w maszynopisie -lub<b> </b>rękopisie -cudzysłowy<b> </b>otwierający<b> </b>i zamykający<b> </b>wyglądają<b> </b>tak<b> </b>samo,<b> </b>należy<b> </b>je -rozróżnić<b> </b>i zaznaczyć<b> </b>tak<b> </b>jak<b> </b>opisano<b> </b>powyżej. -<p> -Oprócz<b> </b>opisanych<b> </b>powyżej<b> </b>zwykłych<b> </b>cudzysłowów,<b> </b>czasem<b> </b>stosuje<b> </b>się -też<b> </b>w tekście<b> </b>tzw. ,,cudzysłowy<b> </b><<francuskie>>''.<b> </b>Używa<b> </b>się<b> </b>ich<b> </b>wtedy, -gdy<b> </b>trzeba<b> </b>wyróżnić<b> </b>cudzysłowem<b> </b>fragment<b> </b>zawarty<b> </b>w tekście<b> </b>już -objętym<b> </b>cudzysłowem<b> </b>zwykłym. -<p> -Francuski<b> </b>cudzysłów<b> </b>otwierający<b> </b>oznacza<b> </b>się<b> </b>w tekście -za<b> </b>pomocą<b> </b>dwóch<b> </b>znaków<b> </b>mniejszości:<b> </b><tt><<</tt>, -a francuski<b> </b>cudzysłów<b> </b>zamykający -za<b> </b>pomocą<b> </b>dwóch<b> </b>znaków<b> </b>większości:<b> </b><tt>>>;</tt>. - - -<h4>4.2.2.<b> </b>Nawiasy</h4> - -Nawiasy<b> </b>(podobnie<b> </b>jak<b> </b>cudzysłowy)<b> </b>zawsze<b> </b>muszą<b> </b>przylegać<b> </b>do<b> </b>tekstu, -którego<b> </b>dotyczą.<b> </b>Odstępy<b> </b>przy<b> </b>nawiasach<b> </b>mogą<b> </b>(i na<b> </b>ogół<b> </b>muszą)<b> </b>być -jedynie<b> </b>na<b> </b>zewnątrz<b> </b>(choć<b> </b>zdarzają<b> </b>się<b> </b>wyjątki). -<p> -Nigdy<b> </b>nie<b> </b>należy<b> </b>w roli<b> </b>nawiasu<b> </b>używać<b> </b>ukośnej<b> </b>kreski<b> </b><tt>/</tt>,<b> </b>zwanej -,,łamane''<b> </b>lub<b> </b>,,ciach''. - - -<h4>4.2.3.<b> </b>Podstawowe<b> </b>znaki<b> </b>przestankowe</h4> - -Przy<b> </b>pisaniu<b> </b>wszystkich<b> </b>podstawowych<b> </b>znaków<b> </b>przestankowych, -czyli<b> </b>kropki,<b> </b>przecinka,<b> </b>średnika,<b> </b>znaku<b> </b>zapytania,<b> </b>wykrzyknika -dwukropka<b> </b>oraz<b> </b>wielokropka: - -<pre> -.<b> </b>,<b> </b>;<b> </b>:<b> </b>?<b> </b>!<b> </b>... -</pre> - -należy<b> </b>pamiętać,<b> </b>że<b> </b>pomiędzy<b> </b>poprzedzającym<b> </b>taki<b> </b>znak -wyrazem,<b> </b>a takim<b> </b>znakiem<b> </b>nie<b> </b>może<b> </b>być<b> </b>odstępu,<b> </b>ani -zmiany<b> </b>wiersza,<b> </b>natomiast<b> </b>po<b> </b>znaku<b> </b>przestankowym<b> </b>zawsze -piszemy<b> </b>odstęp<b> </b>(prawie<b> </b>zawsze!). -<p> -Pamiętajmy,<b> </b>że<b> </b>wielokropek,<b> </b>to<b> </b><b>trzy</b> -kropki,<b> </b>a nie<b> </b>np.<b> </b>cztery. - - -<h4>4.2.4.<b> </b>Kreski<b> </b>poziome</h4> - -Proste<b> </b>maszyny<b> </b>do<b> </b>pisania<b> </b>posiadają<b> </b>tylko<b> </b>jedną<b> </b>czcionkę -w<b> </b>kształcie<b> </b>poziomej<b> </b>kreski<b> </b>,,<tt>-</tt>''.<b> </b>W<b> </b>profesjonalnym<b> </b>składzie -drukarskim -występują<b> </b>aż<b> </b>cztery<b> </b>rodzaje<b> </b>kresek<b> </b>poziomych.<b> </b>Są<b> </b>to: -łącznik,<b> </b>myślnik,<b> </b>półpauza<b> </b>oraz<b> </b>minus. -<p> -Poniżej<b> </b>opiszemy<b> </b>krótko<b> </b>zastosowanie<b> </b>tych<b> </b>znaków<b> </b>i<b> </b>sposób -ich<b> </b>składania<b> </b>w<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X-u. - - -<h4>4.2.4.1.<b> </b>Łącznik</h4> - -Łącznik,<b> </b>zwany<b> </b>też<b> </b>dywizem,<b> </b>jest<b> </b>krótką<b> </b>kreską<b> </b>stosowaną -w kilku<b> </b>możliwych<b> </b>kontekstach. -<p> -W wyrazach<b> </b>złożonych,<b> </b>np. ,,niebiesko-czarny'',<b> </b>,,dżentelmen-włamywacz''<b> </b> -łącznik<b> </b>oddziela<b> </b>poszczególne<b> </b>wyrazy<b> </b>składowe.<b> </b>Jest<b> </b>to<b> </b>krótka<b> </b>kreska -znajdująca<b> </b>się<b> </b>pomiędzy<b> </b>wyrazami<b> </b>bez<b> </b>dodatkowych<b> </b>odstępów. -<p> -Pisząc<b> </b>takie<b> </b>słowa<b> </b>jak<b> </b>,,żółto-zielony''<b> </b>należy<b> </b>mieć<b> </b>na<b> </b>uwadze,<b> </b>że -przymiotnik<b> </b>,,żółto-zielony''<b> </b>oznacza<b> </b>,,częściowo<b> </b>barwy<b> </b>żółtej, -a częściowo<b> </b>zielonej'',<b> </b>natomiast<b> </b>przymiotnik<b> </b>,,żółtozielony'' -(pisany<b> </b>jako<b> </b>jedno<b> </b>słowo<b> </b>bez<b> </b>łącznika) -oznacza<b> </b>,,barwy<b> </b>żółtej<b> </b>z odcieniem<b> </b>zielonym''. - -Słowo<b> </b>złożone<b> </b>występujące<b> </b>w składzie<b> </b>na<b> </b>granicy<b> </b>kolumny<b> </b>może<b> </b>zostać -podzielone<b> </b>(częściowo<b> </b>przeniesione<b> </b>do<b> </b>następnego<b> </b>wiersza).<b> </b>Reguła -przenoszenia<b> </b>takich<b> </b>słów<b> </b>jest<b> </b>następująca:<b> </b>każdy<b> </b>z wyrazów<b> </b>składowych -może<b> </b>zostać<b> </b>podzielony<b> </b>lub<b> </b>podział<b> </b>może<b> </b>nastąpić<b> </b>na<b> </b>granicy<b> </b>wyrazów. -W tym<b> </b>ostatnim<b> </b>przypadku<b> </b>kreska<b> </b>łącząca<b> </b>wyrazy<b> </b>powinna<b> </b>zostać<b> </b>,,rozdwojona'', -to<b> </b>znaczy<b> </b>znaleźć<b> </b>się<b> </b>zarówno<b> </b>na<b> </b>końcu<b> </b>linijki<b> </b>pierwszej,<b> </b>jak<b> </b>też<b> </b>na -początku<b> </b>linijki<b> </b>drugiej. - -Oto<b> </b>możliwe<b> </b>sposoby<b> </b>przeniesienia<b> </b>słowa<b> </b>,,żółto-zielony'': -<p> -<tt> -<table> -<tr><td align=right>Żół-</td></tr> -<tr><td align=right>to-zielony.</td></tr> -<tr><td align=right>Żółto-</td></tr> -<tr><td align=right>-zielony.</td></tr> -<tr><td align=right>Żółto-zie-</td></tr> -<tr><td align=right>lony.</td></tr> -<tr><td align=right>Żółto-zielo-</td></tr> -<tr><td align=right>ny.</td></tr> -</table> -</tt> -<p> -Przygotowując<b> </b>tekst<b> </b>do<b> </b>składania<b> </b>systemem<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>łącznik -wpisuje<b> </b>się<b> </b>jako<b> </b>parę<b> </b>znaków -,,<tt>\=</tt>''<b> </b>(w-tył-ciach,<b> </b>równa<b> </b>się),<b> </b>bez<b> </b>dodatkowych<b> </b>odstępów. -Symbol<b> </b>,,<tt>\=</tt>''<b> </b>jest<b> </b>komendą<b> </b>występującą<b> </b>jedynie<b> </b>w<b> </b>polskiej<b> </b>wersji -T<sub><font size=3>E</font></sub>X-a<b> </b>(czyli<b> </b>w<b> </b>M<sub><font size=3>E</font></sub>X-u)<b> </b>i<b> </b>pozwala<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X-owi<b> </b>na<b> </b>przenoszenie<b> </b>wyrazów -złożonych<b> </b>zgodnie<b> </b>z<b> </b>opisaną<b> </b>wyżej<b> </b>regułą. -<p> -Są<b> </b>jednak<b> </b>takie<b> </b>konteksty,<b> </b>gdzie<b> </b>chcielibyśmy<b> </b>użyć<b> </b>łącznika, -nie<b> </b>zezwalając<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X-owi<b> </b>na<b> </b>przenoszenie<b> </b>tak<b> </b>utworzonego<b> </b>napisu. -Jeśli<b> </b>mówimy<b> </b>o<b> </b>wydziale<b> </b>K-2<b> </b>stoczni,<b> </b>to<b> </b>nie<b> </b>chcielibyśmy,<b> </b>aby -T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>w<b> </b>jakiejkolwiek<b> </b>sytuacji<b> </b>przeniósł: - -<tt> -<table> -<tr><td>K-</td></tr> -<tr><td>-2</td.</tr> -</table> -</tt> - -Podobnie<b> </b>w<b> </b>przypadku<b> </b>komputera<b> </b>K-202,<b> </b>numeru<b> </b>telefonu<b> </b>34-22 -lub<b> </b>kodu<b> </b>pocztowego<b> </b>80-309.<b> </b>We<b> </b>wszystkich<b> </b>takich<b> </b>przypadkach -łącznik<b> </b>zapisujemy<b> </b>w<b> </b>danych<b> </b>dla<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X-a<b> </b>jako<b> </b>pojedynczą<b> </b>kreskę -,,<tt>-</tt>''.<b> </b>A<b> </b>zatem<b> </b>wymienione<b> </b>przykłady<b> </b>należy<b> </b>zapisać<b> </b>jako: -,,<tt>K-2</tt>'',<b> </b>,,<tt>K-202</tt>'',<b> </b>,,<tt>34-22</tt>'',<b> </b>,,<tt>80-309</tt>''. -<p> -Może<b> </b>się<b> </b>jednak<b> </b>zdarzyć,<b> </b>że<b> </b>składamy -tekst<b> </b>w<b> </b>wąskiej<b> </b>kolumnie<b> </b>(np. w<b> </b>jednej<b> </b>ze<b> </b>szpalt<b> </b>gazety),<b> </b>gdzie -system<b> </b>składu<b> </b>nie<b> </b>ma<b> </b>zbyt<b> </b>wielu<b> </b>możliwości<b> </b>wygodnego<b> </b>łamania<b> </b>na -linijki.<b> </b>Jeżeli<b> </b>w<b> </b>takim<b> </b>kontekście<b> </b>pojawi<b> </b>się<b> </b>gdzieś<b> </b>w<b> </b>środku -akapitu<b> </b>długi<b> </b>symbol,<b> </b>np. numer<b> </b>konta<b> </b>bankowego: -<pre> -123456-778899-124-0, -</pre> -to<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>może<b> </b>mieć<b> </b>trudności<b> </b>ze<b> </b>składem.<b> </b>W takiej<b> </b>sytuacji -zamiast<b> </b>w danych<b> </b>wejściowych<b> </b>pisać: -<pre> -123456-778899-124-0, -</pre> -czyli<b> </b>stosując<b> </b>pojedyncze<b> </b>kreski,<b> </b>można<b> </b>podpowiedzieć<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X-owi -gdzie<b> </b>może<b> </b>złamać<b> </b>ten<b> </b>długi<b> </b>napis,<b> </b>stosując<b> </b>notację<b> </b>,,<tt>\=</tt>'': -<pre> -123456\=778899\=124\=0. -</pre> - -Łącznik<b> </b>jest<b> </b>również<b> </b>tym<b> </b>znakiem,<b> </b>którego<b> </b>używa<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>do -przenoszenia<b> </b>(dzielenia)<b> </b>wyrazów.<b> </b>To<b> </b>jednak<b> </b>odbywa<b> </b>się<b> </b>automatycznie -i nie<b> </b>wymaga<b> </b>żadnych<b> </b>ingerencji -użytkownika<b> </b>systemu. - - -<h4>4.2.4.2.<b> </b>Myślnik</h4> - -Myślnik<b> </b>--- to<b> </b>dłuższa<b> </b>kreska<b> </b>używana<b> </b>jako<b> </b>znak<b> </b>przestankowy. -<p> -Zapisuje<b> </b>się<b> </b>go<b> </b>za<b> </b>pomocą<b> </b>trzech<b> </b>następujących<b> </b>po<b> </b>sobie<b> </b>minusów: -,,<tt>---</tt>''. -Przed<b> </b>myślnikiem<b> </b>i po<b> </b>myślniku<b> </b>należy<b> </b>dodać<b> </b>po<b> </b>jednym<b> </b>odstępie. - - -<h4>4.2.4.3.<b> </b>Półpauza</h4> - - -Półpauza,<b> </b>zwana<b> </b>też<b> </b>pauzą<b> </b>półfiretową,<b> </b>to<b> </b>kreska<b> </b>o<b> </b>połowę -krótsza<b> </b>od<b> </b>myślnika.<b> </b>Stosuje<b> </b>się<b> </b>ją<b> </b>przede<b> </b>wszystkim<b> </b>przy<b> </b>pisaniu<b> </b>zakresów -liczbowych,<b> </b>np. ,,str. 11--13''. -Zapisuje<b> </b>się<b> </b>ją<b> </b>przy<b> </b>pomocy<b> </b>dwóch<b> </b>następujących<b> </b>po<b> </b>sobie<b> </b>minusów: -,,<tt>--</tt>''.<b> </b>A<b> </b>zatem<b> </b>napis<b> </b>,,11--13''<b> </b>zapisujemy<b> </b>jako -,,<tt>11--13</tt>''<b> </b>bez<b> </b>odstępów<b> </b>po<b> </b>bokach.<b> </b>Odstępy<b> </b>takie<b> </b>muszą -się<b> </b>pojawić<b> </b>w sytuacjach<b> </b>takich<b> </b>jak:<b> </b>,,11<b> </b>października<b> </b>-- -13 listopada''. -<p> -Czasem<b> </b>półpauzy<b> </b>używa<b> </b>się<b> </b>też<b> </b>w roli<b> </b>myślnika. -Myślniki<b> </b>muszą<b> </b>być<b> </b>jednolite<b> </b>w całym<b> </b>tekście. -Na<b> </b>ogół<b> </b>stosowanie<b> </b>jednego<b> </b>lub<b> </b>drugiego<b> </b>rodzaju<b> </b>wymaga -uzgodnienia<b> </b>z redakcją<b> </b>zlecającą<b> </b>skład. - - -<h4>4.2.4.4.<b> </b>Minus</h4> - -Minus<b> </b>jest<b> </b>znakiem<b> </b>o podobnym<b> </b>kształcie<b> </b>do<b> </b>poprzednio<b> </b>wymienionych. -Stosuje<b> </b>się<b> </b>go<b> </b>w formułach<b> </b>matematycznych. -Nawet<b> </b>takie<b> </b>proste<b> </b>zdanie<b> </b>jak:<b> </b>,,Na<b> </b>dworze<b> </b>jest<b> </b>dziś<b> </b>-5<b> </b>stopni.'' -zawiera<b> </b>formułę<b> </b>matematyczną. -<p> -Formuły<b> </b>matematyczne,<b> </b>to<b> </b>bardzo<b> </b>duży<b> </b>i istotny<b> </b>fragment<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X-a -i nie<b> </b>sposób<b> </b>tu<b> </b>omówić<b> </b>go<b> </b>szerzej.<b> </b>Możemy<b> </b>jednak<b> </b>nauczyć<b> </b>się -zapisywać<b> </b>taką<b> </b>prościutką<b> </b>formułkę,<b> </b>jak<b> </b>,,--5''. -Otóż<b> </b>jeśli<b> </b>w tekście<b> </b>wejściowym<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X-a<b> </b>umieścimy -kolejno<b> </b>znaki<b> </b>,,<tt>-</tt>''<b> </b>i ,,<tt>5</tt>'' -otoczone<b> </b>symbolami<b> </b>dolara,<b> </b>czyli<b> </b>napiszemy:<b> </b><tt>$-5$</tt>, -to<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>potraktuje<b> </b>to<b> </b>jako<b> </b>formułę<b> </b>matematyczną -i użyta<b> </b>przezeń<b> </b>w składzie<b> </b>kreska<b> </b>pozioma<b> </b>będzie<b> </b>minusem.<b> </b>Gdybyśmy<b> </b>nie -użyli<b> </b>znaków<b> </b>dolara,<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>złożyłby<b> </b>łącznik,<b> </b>co<b> </b>byłoby<b> </b>zupełnie -nieodpowiednie;<b> </b>porównajmy<b> </b>niepoprawne:<b> </b>,,-$5$''<b> </b>i poprawne:<b> </b>,,$-5$''. -<p> -<!--%Sposób<b> </b>pisania<b> </b>w<b> </b>systemie<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>formuł<b> </b>matematycznych<b> </b>opisany<b> </b>jest -%w<b> </b>odpowiednim<b> </b>rozdziale<b> </b>w<b> </b>dalszej<b> </b>części<b> </b>niniejszej<b> </b>pracy.--> - - -<h3>4.3.<b> </b>Znaki<b> </b>specjalne</h3> - -Niektóre<b> </b>znaki<b> </b>w<b> </b>systemie<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>mają<b> </b>specjalne<b> </b>znaczenie. -Oznacza<b> </b>to,<b> </b>że<b> </b>system<b> </b>po<b> </b>napotkaniu<b> </b>takiego<b> </b>znaku -w<b> </b>tekście<b> </b>przeznaczonym<b> </b>do<b> </b>składania<b> </b>wykonuje<b> </b>inne<b> </b>czynności -niż<b> </b>po<b> </b>prostu<b> </b>umieszczenie<b> </b>takiego<b> </b>znaku<b> </b>na<b> </b>stronie. -<p> -Na<b> </b>przykład<b> </b>przygotowany<b> </b>pod<b> </b>edytorem<b> </b>tekst,<b> </b>zawierający<b> </b>jedynie -litery<b> </b>i<b> </b>znaki<b> </b>przestankowe: - -<tt>To<b> </b>nie<b> </b>takie<b> </b>trudne,<b> </b>jak<b> </b>się<b> </b>wydaje...</tt> -<p> -zostanie<b> </b>złożony<b> </b>--<b> </b>zgodnie<b> </b>z<b> </b>oczekiwaniem<b> </b>--<b> </b>jako: -<p> -To<b> </b>nie<b> </b>takie<b> </b>trudne,<b> </b>jak<b> </b>się<b> </b>wydaje... -<p> -Jednak,<b> </b>jeśli<b> </b>w<b> </b>takim<b> </b>tekście<b> </b>pojawiłyby<b> </b>się<b> </b>znaki,<b> </b>które<b> </b>T<sub><font size=3>E</font></sub>X<b> </b>traktuje -w<b> </b>sposób<b> </b>szczególny,<b> </b>to<b> </b>zareagowałby<b> </b>na<b> </b>nie<b> </b>zupełnie<b> </b>inaczej. -Nie<b> </b>będziemy<b> </b>tu<b> </b>opisywać<b> </b>co<b> </b>by<b> </b>się<b> </b>stało.<b> </b>Zapamiętajmy<b> </b>jednak,<b> </b>że -jeśli<b> </b>chcemy<b> </b>uzyskać<b> </b>jeden<b> </b>z<b> </b>czterech<b> </b>następujących<b> </b>znaków: - -<pre> -&<b> </b>$<b> </b>%<b> </b># -</pre> - -to<b> </b>musimy<b> </b>wpisać<b> </b>to<b> </b>do<b> </b>pliku<b> </b>wejściowego,<b> </b>jako: -<p> -<tt>\&<b> </b>\$<b> </b>\%<b> </b>\#</tt> -<p> -A<b> </b>zatem<b> </b>każdy<b> </b>z<b> </b>tych<b> </b>specjalnych<b> </b>znaków<b> </b>należy<b> </b>poprzedzić -,,w-tył-ciachem'',<b> </b>czyli<b> </b>,,<tt>\</tt>''. - - -<h3>4.4.<b> </b>Niełamliwe<b> </b>odstępy</h3> - -Polskie<b> </b>zasady<b> </b>typograficzne<b> </b>nie<b> </b>pozwalają<b> </b>łamać<b> </b>akapitu<b> </b>na<b> </b>linijki -w taki<b> </b>sposób,<b> </b>żeby<b> </b>na<b> </b>końcu<b> </b>linijki<b> </b>pojawił<b> </b>się<b> </b>jednoliterowy -spójnik.<b> </b>Np. w zdaniu<b> </b>,,Janek<b> </b>urodził<b> </b>się<b> </b>w Płocku''<b> </b>nieładnie -by<b> </b>było,<b> </b>gdyby<b> </b>na<b> </b>koncu<b> </b>linijki<b> </b>pojawiło<b> </b>się<b> </b>słowo -,,w'', a dopiero<b> </b>na<b> </b>początku<b> </b>następnej<b> </b>słowo<b> </b>,,Płocku''.<b> </b>Te<b> </b>słowa<b> </b>są -silnie<b> </b>ze<b> </b>sobą<b> </b>związane. -<p> -Takie<b> </b>odstępy,<b> </b>na<b> </b>których<b> </b>nie<b> </b>wolno<b> </b>systemowi<b> </b>złamać<b> </b>wiersza, -zazanacza<b> </b>się<b> </b>w przepisywanym<b> </b>tekście<b> </b>w specjalny<b> </b>sposób, -pisząc<b> </b>znak<b> </b>,,tylda''<b> </b><tt>~</tt><b> </b>zamiast<b> </b>odstępu. -Wymienione<b> </b>wcześniej<b> </b>zdanie<b> </b>należy<b> </b>zatem<b> </b>przepisać<b> </b>jako: -,,<tt>Janek<b> </b>urodził<b> </b>się<b> </b>w~Płocku</tt>''. -<p> -Jest<b> </b>wiele<b> </b>takich<b> </b>przypadków,<b> </b>kiedy<b> </b>związek<b> </b>fragmentów<b> </b>zdania -jest<b> </b>tak<b> </b>silny,<b> </b>że<b> </b>nie<b> </b>należy<b> </b>wewnątrz<b> </b>takiego<b> </b>fragmentu -łamać<b> </b>na<b> </b>linie.<b> </b>Nie<b> </b>zawsze<b> </b>reguła<b> </b>jest<b> </b>tak<b> </b>prosta,<b> </b>jak<b> </b>to -napisano<b> </b>powyżej.<b> </b>Przyjrzyjmy<b> </b>się<b> </b>kilku<b> </b>przykładom -poprawnie<b> </b>zaznaczonych<b> </b>fragmentów. - -<pre> -godz.~17.00 -od~15 do~40~osób -na str.~2 napisano -ul.~Świerkowa -tel.~25--04--71 -rozdział~2 -2~rozdziały -p.~Jan Nowak -I~część IX~Symfonii -</pre> - -W większości<b> </b>przypadków -odpowiednie<b> </b>zaznaczenie<b> </b>wymaga<b> </b>pewnej<b> </b>wprawy<b> </b>i doświadczenia. - - -</body> -</html> diff --git a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-1zece.html b/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-1zece.html deleted file mode 100644 index 02c75aa363a..00000000000 --- a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/2-1zece.html +++ /dev/null @@ -1,59 +0,0 @@ -<html> -<head> -<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> -<meta http-equiv="Content-language" content="pl"> -<meta name="Author" content="Włodzimierz Macewicz"> -<meta name="Keywords" content="tex, Wirtualna Akademia"> -</head> -<body> -<a name=zecer> -<h2>3. Zecernia czy maszyna do pisania?</h2> - -Od czasu, kiedy udało się zautomatyzować pewne czynności -związane z pisaniem minęło kilkaset lat. Automatyzowanie -tych czynności zaczęło się od wynalezienia przez Gutenberga druku -za pomocą ruchomych czcionek. -Drugim ważnym wydarzeniem było wynalezienie maszyny do pisania. -Od tego czasu zautomatyzowane pisanie rozwijało się w dwóch nurtach. - -Pierwszy nurt, to elegancki, profesjonalny skład drukarski. -Taki skład wykonywany był na ogół w drukarniach, gdzie pracowali specjaliści -w tej dziedzinie -- zecerzy. - -Drugi nurt realizowany był za pomocą powszechnie dostępnego -narzędzia -- maszyny do pisania. Możliwości maszyny były -znacznie mniejsze, niż to, czym dysponował zecer. -Nie było też potrzeby, ani możliwości dbania o różne subtelne -szczegóły drukowanego tekstu, stanowiące o jego elegancji. - -Z chwilą powstania pierwszych programów komputerowych -służących do pisania tekstów, przed automatyzacją pisania -otworzyły się nowe możliwości. Programy, które zaczęły -powstawać przypominały albo skomputeryzowaną maszynę do pisania, -albo skomputeryzowaną zecernię. - -Niektóre obecnie istniejące programy działają w sposób -przypominający maszynę do pisania. Do tej grupy należą -zwłaszcza edytory tekstów typu ASCII, tzn. edytory, -które zapisują przepisywany tekst jedynie z użyciem zwykłych znaków -(w kodzie ASCII), bez żadnych dodatkowych wyróżnień, np. kursywy. -<!--%Polskie znaki diakrytyczne (ą, ę, ś, ź, ł itp.) zapisywane -%są w kodzie Mazovii lub w kodzie Latin 2 (są to dwa najpopularniejsze -%z wielu znanych rozszerzeń kodu ASCII o polskie znaki).--> -Wszystkie znaki w tekście przygotowanym takim edytorem -mają jednakowe rozmiary, w szczególności takie same szerokości. -Przykłady takich edytorów na komputerach typu IBM PC, -to m.in. edytor wbudowany w Norton Commandera, Norton Edytor, -BRIEF, Multi-Edit. - -Drugą grupę stanowią programy przeznaczone do wykonywania -na komputerze profesjonalnego składu drukarskiego. -Każdy z tych programów potrafi składać różnymi krojami pisma, -różnymi wielkościami, łamać tekst w jednej lub wielu kolumnach -(szpaltach lub tzw. łamach), dbać o różne szczegóły -wpływające na jakość uzyskiwanego wyniku. Do tej grupy należy -m.in. Ventura Publisher, Page Maker, Cyfroset, Quark-X-Press -i T<sub><font size=3>E</font></sub>X. - -</body> -</html> diff --git a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/bib.html b/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/bib.html deleted file mode 100644 index 4b2f1ae5549..00000000000 --- a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/bib.html +++ /dev/null @@ -1,13 +0,0 @@ -<html> -<head> -<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> -<meta http-equiv="Content-language" content="pl"> -<meta name="Author" content="Włodzimierz Macewicz"> -<meta name="Keywords" content="tex, Wirtualna Akademia"> -</head> -<body> -<h2>Bibliografia</h2> -[1-5] Donald Knuth: Computers & Typesetting, Addison Wesley -Publishing Company, vol. A, B, C, D, E. -</body> -</html> diff --git a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/spis.html b/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/spis.html deleted file mode 100644 index d1aa3521635..00000000000 --- a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/spis.html +++ /dev/null @@ -1,32 +0,0 @@ -<HTML> -<head> -<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> -<meta http-equiv="Content-language" content="pl"> -<meta name="Author" content="Włodzimierz Macewicz"> -<meta name="Keywords" content="tex, Wirtualna Akademia"> -</head> -<body> -<nobr> -<a href="2-0wst1.html" TARGET="body">1. Wstęp</a><br> -<a href="2-1coto.html" TARGET="body">2. Co to jest TeX -- informacje ogólne</a><br> -<a href="2-1zece.html" TARGET="body">3. Zecernia czy maszyna do pisania?</a><br> -<a href="2-1przyg.html" TARGET="body">4. Przygotowywanie tekstów do składania</a><br> -<a href="2-1kazio.html" TARGET="body">5. TeX, czyli pan Kazio</a><br> -<a href="bib.html" TARGET="body">6. Bibliografia</a><br> -</nobr> - -<p> -<p> -<p> -<p> -<p> -<p> -<p> -<hr> -<a href=../texologia.html><img src="../gify/lew-7vs.gif" hspace=10 border=0 align=left></a> -<a href=mailto:W.Macewicz@ia.pw.edu.pl><img src="../gify/mail.gif" hspace=10 align=left></a> -Zredagował</br> -<a href=http://www.ia.pw.edu.pl/~wujek/index.html>Włodzimierz Macewicz</a> -<hr> -</body> -</html> diff --git a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/tex.html b/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/tex.html deleted file mode 100644 index 3486906c1c3..00000000000 --- a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/tex.html +++ /dev/null @@ -1,28 +0,0 @@ -<HTML> -<HEAD> -<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> -<meta http-equiv="Content-language" content="pl"> -<meta name="Author" content="Włodzimierz Macewicz"> -<meta name="Keywords" content="tex, Wirtualna Akademia"> -<TITLE>Podstawy systemu TeX</TITLE> -</HEAD> -<FRAMESET ROWS="25%,75%"> - <FRAME SRC="title.html" SCROLLING="no" NAME="title"> - <FRAMESET COLS="20%,80%"> - <FRAME SRC="spis.html" SCROLLING="auto" NAME="spis"> - <FRAME SRC="2-0wst1.html" SCROLLING="auto" NAME="body" > - </FRAMESET> -</FRAMESET> -<NOFRAMES> - <BODY> - <nobr> - <a href="2-0wst1.html">1. Wstęp</a><br> - <a href="2-1coto.html">2. Co to jest TeX -- informacje ogólne</a><br> - <a href="2-1zece.html">3. Zecernia czy maszyna do pisania?</a><br> - <a href="2-1przyg.html">4. Przygotowywanie tekstów do składania</a><br> - <a href="2-1kazio.html">5. TeX, czyli pan Kazio</a><br> - <a href="bib.html">6. Bibliografia</a><br> - </nobr> - </BODY> -</NOFRAMES> -</HTML> diff --git a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/title.html b/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/title.html deleted file mode 100644 index 8b7726228e3..00000000000 --- a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/podstawy/title.html +++ /dev/null @@ -1,14 +0,0 @@ -<html> -<head> -<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> -<meta http-equiv="Content-language" content="pl"> -<meta name="Author" content="Włodzimierz Macewicz"> -<meta name="Keywords" content="tex, Wirtualna Akademia"> -</head> -<body> -<h1 align=center>Podstawy Systemu -T<sub><font size=6>E</font></sub>X<sup><img src="../gify/cop.gif"></sup> </h1> -<center><i> Marek Ryćko</i></center> - -</body> -</html> |