diff options
Diffstat (limited to 'Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/poczatki/latex-pl.htm')
| -rw-r--r-- | Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/poczatki/latex-pl.htm | 248 |
1 files changed, 248 insertions, 0 deletions
diff --git a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/poczatki/latex-pl.htm b/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/poczatki/latex-pl.htm new file mode 100644 index 00000000000..675d8bbd3ff --- /dev/null +++ b/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/poczatki/latex-pl.htm @@ -0,0 +1,248 @@ +<HTML> +<HEAD> +<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> +<TITLE>(pdf)LaTeX i polski</TITLE> +</HEAD> + +<BODY> + +<!-- May 2008. Staszek Wawrykiewicz (StaW@gust.org.pl). +TeX Live 2008 revision. Public domain. --> + +<center> +<h2>(Pdf)LaTeX i język polski</h2> +</center> + +Dokumentacja niniejsza omawia pokrótce generowanie formatów do tworzenia +plików DVI oraz PDF, ze wsparciem dla języka polskiego i ich użycie +w środowisku opartym na Web2c (TeX Live) lub MiKTeX. +Od wersji 7.5.5 Web2c oba typy plików generowane są jednym programem +<code>pdftex</code>. + +<p> +Poniżej pokazano prosty przykład tworzenia pliku z użyciem +pakietu <code>Polski</code>. Pakiet ten dostarcza narzędzi potrzebnych do składu +dokumentów w języku polskim LaTeXem 2e.<br> +Autorzy pakietu: Mariusz Olko i Marcin Woliński.<br> +Więcej informacji na temat samego pakietu -- patrz plik +<code>czytaj.txt</code> dystrybucji pakietu Polski (dawniej PLaTeX). + +<p> +Ponadto w dystrybucjach +dołączono przykładowy plik <code>doc/latex/polski/sample-polski.tex</code>. +służący do przetestowania poprawnego +działania formatu LaTeX. Początkującym użytkownikom zaleca się +zapoznanie z zawartością tego pliku. +<!-- Plik ten dostępny jest także na serwerze +<a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/GUST/contrib/zaczynam/">GUST</a>. --> +Techniczne szczegóły dotyczące użycia pakietu polski.sty +(główny element pakietu polski) dostępne są po dwukrotnym uruchomieniu:<br> + <code>latex polski.dtx</code><br> + <code>latex polski.dtx</code><br> +i wyświetleniu wynikowego <code>polski.dvi</code>.<p> + +<hr> + +<h3>I. Przygotowanie formatu LaTeX2e do obsługi języka polskiego</h3> + +<p> +Format w systemie TeX to wstępnie prekompilowany (aby przyspieszyć +jego analizę przez program <code>tex/pdftex</code>) zestaw makrodefinicji oraz reguł +przenoszenia wyrazów dla wybranego zestawu języków. +Plik formatu z reguły posiada rozszerzenie <code>.fmt</code>. +Tworzenie formatu to, w skrócie, uruchomienie programu +<code>tex/pdftex</code> +z opcją <code>--ini</code> i wczytanie odpowiedniego pliku +inicjującego (dla LateX jest to plik <code>latex.ltx</code>). +W LaTeX 2e zestaw reguł przenoszenia wyrazów jest zwyczajowo +deklarowany w pliku o nazwie <code>language.dat</code>. +Plik ten znajduje się zwykle w podkatalogu +<code>tex/generic/config/language.dat</code> lokalnej konfiguracji systemu +TeX bądź w identycznym podkatalogu katalogu głównego instalacji. Modyfikacja +<code>language.dat</code> polega na usunięciu w tym pliku znaku komentarza +`%' w wierszu<br> +<code>polish plhyph.tex</code> +i ewentualnym +zablokowaniu takim znakiem niepożądanych deklaracji wzorców dzielenia +wyrazów.</p> + +<b>Przygotowanie formatu:</b> + + <p> W teTeX/TeX Live należy uruchomić program + <code>texconfig</code>, + uaktywnić reguły dzielenia wyrazów dla języka polskiego -- menu + <code>Hyphenation</code> uruchamia edycję pliku + <code>language.dat</code>; po zapisaniu zmian w pliku + i zakończeniu edycji, zostanie automatyczne wygenerowany format + <code>latex.fmt</code> zawierający + wybrane wzorce dzielenia oraz mechanizm Babel przełączania języków; + <code>texconfig</code> tworzy ponadto dowiązanie (lub program) + <code>latex</code>.<br> + Dla dociekliwych: powyższe odpowiada uruchomieniu z linii + poleceń:<br> + <code>fmtutil --byfmt latex; texlinks</code><br> + zaś na niższym poziomie -- poleceniu<br> + <code>pdftex --ini --progname=latex latex.ini</code><br> + (od Web2c wer. 7.5.5 używamy jednego programu <code>pdftex</code>).</p> + + <p> W instalacji MiKTeX należy uruchomić menu + <code>MiKTeX Options</code>, zaznaczyć w podmenu + <code>Languages: polish</code> reguły przenoszenia wyrazów, po czym + w menu <code>TeX Formats</code> wygenerować (przyciskiem + <code>Build</code>) nowy format <code>latex.fmt</code>, zawierający + polskie wzorce.<br> + Format <code>pdflatex.fmt</code> dla tworzenia plików PDF + tworzony jest analogicznie.</p> + +<p> +W omawianych wyżej przypadkach tworzony jest plik formatu + <code>latex.fmt</code> (lub <code>pdflatex.fmt</code>), który jest + umieszczany w katalogu właściwym dla tego rodzaju + plików, oraz tworzony jest program <code>latex</code> lub + <code>pdflatex</code> +<!-- (uruchamia on program <code>tex</code> lub + <code>pdftex</code> z odpowiednim formatem). --> +</p> + +<hr> + +<h3>II. Użycie</h3> + +Aktualne implementacje, oparte na Web2c, a także MiKTeX pozwalają +na prawidłowe przekodowanie znaków diakrytycznych w pliku TeX-owym +na wewnętrzną reprezentację, stosowaną przez programy. +W Polsce, niestety, +stosowane są różne ,,standardy'' kodowania diakrytyków w tworzonych przez +użytkownika plikach, zależnie od systemu operacyjnego. Dla potrzeb systemu +TeX używamy zewnętrznych, tekstowych plików TCX, pozwalających ,,obsłużyć'' +różne spotykane ,,standardy''. Dzięki temu przekodowanie działa też +w drugą stronę, kiedy TeX wyświetla komunikaty i zapisuje pliki +<code>.log</code>, a także pliki ze spisem treści, skorowidzem itp.<p> + +Uruchomienie polecenia:<br> +<code>latex --translate-file=TCXFILE myfile.tex</code><br> +oznacza uruchomienia TeX-a z formatem <code>latex.fmt</code> +i z odpowiednią tablicą przekodowań (ich lista znajduje się +poniżej).<p> + +Przekodowanie (plik TCX) może być deklarowane bezpośrednio w pliku +TeX-owym. +<!-- Począwszy od wersji Web2c 7.4, wymaga to podania +w wierszu poleceń opcji <code>--parse</code> lub włączenia jej na +stałe, co wymaga zmiany w głównym pliku +konfiguracyjnym <code>texmf.cnf</code>:<br> +<code>parse_first_line = t</code><br> +(t -- od `true', zamiast domyślnego przypisania f -- od `false'). --> +Przykładowo, jeśli <b>pierwszy</b> wiersz pliku zawiera + komentarz strukturalny postaci<br> + <code>%&latex --translate-file=il2-pl</code><br> + to plik może być przetworzony za pomocą polecenia <code>pdftex plik.tex</code>; + zostanie wtedy wczytany format <code>latex.fmt</code> oraz tablica + <code>il2-pl.tcx</code> + przekodowania z układu iso8859-2 do układu fontów PL (wewnętrznego + dla programu TeX; w LaTeX-u ma on kryptonim OT4).<p> + +Tym samym zbędna jest deklaracja w preambule pliku LaTeX-owego:<br> + <code>\usepackage[latin2]{inputenc}</code><p> + <code>\usepackage[OT4]{fontenc}</code><p> + + +W dystrybucjach dostarczono szereg plikow TCX. Można je znaleźć +w katalogu <code>texmf/web2c/</code>:<br> +<table border> +<tr> + <td> amiga-pl.tcx </td> <td> AmigaPL do PL </td> +</tr> +<tr> + <td>il2-pl.tcx</td> <td> iso8859-2 (latin2) do PL </td> +</tr> +<tr> + <td>cp1250pl.tcx</td> <td> Windows cp1250 do PL </td> +</tr> +<tr> + <td>cp852-pl.tcx</td> <td> IBM cp852 do PL </td> +</tr> +<tr> + <td>macce-pl.tcx</td> <td> Apple MacCE do PL </td> +</tr> +<tr> + <td>maz-pl.tcx</td> <td> Mazovia do PL </td> +</tr> +</table> + +<p> +A oto przykład pliku LaTeX-owego: + +<pre> + %& --translate-file=cp1250pl + \documentclass[a4paper]{article} + \usepackage{polski} + \begin{document} + Polskie literki piszemy w standardzie Windows cp1250: ..... + \end{document} +</pre> + + Jak widać, nasz plik ma krótką preambułę -- pakiet <code>polski</code> + korzysta domyślnie z zainstalowanych fontów PL (odpowiada mu układ + OT4, więc zbędna jest deklaracja <code>\usepackage[OT4]{fontenc}</code>). + Jeśli korzystamy + z fontów EC nasza preambuła powinna zawierać dodatkowy wiersz:<br> + <code>\usepackage[T1]{fontenc}</code> + + +<h3> III. Polskie fonty PostScriptowe</h3> + +Aktualne dystrybucje zawierają fonty w wersji +Type 1 (postscriptowe) serii PL +(spolonizowane standardowe dla TeX-a fonty CM), a także znacznie +rozszerzone i obecnie zalecane fonty Latin Modern. + Można je także znaleźć w najbliższym węźle CTAN lub jego kopii, + np.:<br> + <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/language/polish/plpsfont/"> +ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/language/polish/plpsfont/</a>.<br> + <a href="ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/fonts/lm/"> +ftp://ftp.gust.org.pl/pub/CTAN/fonts/lm/</a>.<p> + +Przedstawimy tu przykład dotyczący instalacji fontów PL. + Pliki <code>.pfb</code> powinny znaleźć się w podkatalogu + <code>texmf/fonts/type1/public/pl/</code> naszej instalacji, pliki + map fontowych (<code>.map</code>) w katalogu + <code>texmf/fonts/map/dvips/pl/</code> zaś wektory kodowań +(<code>.enc</code>) -- w katalogu <code>texmf/fonts/enc/dvips/pl/</code> +<p> +W dystrybucjach opartych na Web2c zautomatyzowano, poprzez użycie programu +<code>updmap</code>, proces tworzenia map fontowych dla programów +<code>dvips</code>, <code>pdftex</code> +i <code>dvipdfmx</code>. Poniżej omówiono więc tylko, czego ten proces +dotyczy. +<p> + Sterownik <code>dvips</code> (zamieniający wynik pracy TeX-a, plik DVI, + do formatu PostScript) wymaga aby deklaracje map fontowych + (dla fontów PL konkretnie zawartość <code>texmf/fonts/map/dvips/pl/pl.map</code>) + były dołączone do pliku <code>texmf/fonts/map/dvips/updmap/psfonts.map</code>. + Mapy fontowe można alternatywnie dołączyć w pliku + <code>texmf/dvips/config/config.ps</code> (lub jego lokalnej kopii), + dopisując wiersz:<br> + <code>p +pl.map</code><br> + po deklaracji głównej mapy fontowej: <code>p psfonts.map</code>. <p> + + Aby fonty Type 1 były użyte przez program <code>pdfTeX</code>, + należy sprawdzić jakie mapy fontowe są deklarowane w pliku + <code>texmf/fonts/map/pdftex/updmap/pdftex.map</code> -- powinien on także + zawierać deklaracje map fontowych dla fontów PL.<p> + +W dystrybucjach wszystkie aktualnie dostępne polskie fonty +Type1 są gotowe do użycia zarówno przez program <code>dvips</code>, +<code>pdftex</code>, jak i <code>dvipdfmx</code> .<p> + +Bardziej szczegółowe omówienie instalacji fontów Type1 zawarte +jest w artykule <a href="../fonty/fonts_inst.html">Instalowanie +fontów Type1/True Type</a>. <p> + +<hr> + +<i>Staszek Wawrykiewicz</i> (StaW at gust dot org dot pl), 30.05.2008. + +</BODY> +</HTML> + |