diff options
Diffstat (limited to 'Master/texmf-dist/doc/generic/tex-virtual-academy-pl/kuchnia')
-rw-r--r-- | Master/texmf-dist/doc/generic/tex-virtual-academy-pl/kuchnia/hist.html | 72 | ||||
-rw-r--r-- | Master/texmf-dist/doc/generic/tex-virtual-academy-pl/kuchnia/tex.html | 164 |
2 files changed, 236 insertions, 0 deletions
diff --git a/Master/texmf-dist/doc/generic/tex-virtual-academy-pl/kuchnia/hist.html b/Master/texmf-dist/doc/generic/tex-virtual-academy-pl/kuchnia/hist.html new file mode 100644 index 00000000000..ba6846f61a5 --- /dev/null +++ b/Master/texmf-dist/doc/generic/tex-virtual-academy-pl/kuchnia/hist.html @@ -0,0 +1,72 @@ +<html> +<head> +<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> +<meta http-equiv="Content-language" content="pl"> +<meta name="Author" content="Włodzimierz Macewicz"> +<meta name="Keywords" content="historia texa, Wirtualna Akademia"> +<title>Historia Programu TeX</title> +</head> +<body> + +<h2> Krótka historia powstania TeX-a</h2> + +<p>Donald Knuth pracował nad swoim kilkutomowym dziełem .... +Działo się to w epoce początków zastosowań programów do składu tekstów. +Po obejrzeniu wersji wstępnej I tomu, złożonej nowymi +narzędziami, Donald Knuth przerwał pisanie +książki i zajął się projektowaniem programu wspomagającego skład. +W wyniku prac +powstał program TeX -- służący do składu i program MeTaFont +-- służący do projektowania fontów oraz pięć książek, będących +obszerną dokumentacją nowego systemu. Programy zostały +napisane w specjalnym, <b>przenośnym</b> języku, również +wymyślonym przez prof. Knutha. Język charakteryzuje się tym, że jednocześnie +tworzy się program i dokument opisujący algorytmy i jego fragmenty. +Interpreterami tego języka jest <code>WEAVE</code> i <code>TANGLE</code> + +Po przetworzeniu napisanego tekstu programem <code>TANGLE</code> otrzymujemy +program w <code>Pascal-u</code>, a po przetworzeniu programem +<code>WEAVE</code> +książkę, gotową do przetworzenia programem TeX, nadającą się do druku. +Jest to niewątpliwie kłopotliwy sposób pisania programów, ale pozwala +na oszczędności w najbardziej kosztownej fazie testowania i pielęgnacji +programu. + +<p>Powstały programy <b>praktycznie bezbłędne</b> (prof. Knuth +wyznaczył nagrodę za każdy znaleziony błąd w programach TeX, MeTafont, +Weave i Tangle), dostępne na wszystkich komputerach (co najmniej 16-bitowych) +pracujących pod dowolnym systemem operacyjnym. Program TeX +zachowuje się <b>jednakowo</b> na każdym komputerze, sposób +obliczeń jest niezależny od dokładności arytmometru. + +<p>Biorąc pod uwagę złożoność funkcji programu, jest on +bardzo efektywny mimo przenaszalności kodu. Efektywność programu +nie wynika z mikrooszczędności wynikających ze sztuczek kodowania, +ale z odpowiedniego zaprojektowania algorytmów i struktur danych. + +<p>Od roku 1982 miały miejsce tylko dwie niewielkie modyfikacje +jego funkcji (prof. Knuth zadecydował, że system nie będzie podlegał +dalszym modyfikacjom). Ostatnią wersją jest 3.1415 (numery wersji +rosną zgodnie z kolejnymi przybliżeniami liczby pi), a różnice wynikają +głównie z dostosowania do różnych systemów wejścia/wyjścia, a nie +z poprawiania, czy tez z modyfikacji podstawowych funkcji programu TeX. + + +<p>Program TeX, zgodnie z wolą Donalda Knutha jest własnością świata; +tz. dozwolone jest wykorzystywanie dowolnych fragmentów kodu +programu w dowolnych celach, również komercyjnych. Można zrobić +własną implementację programu i sprzedawać ją. + + +<p align="right"> <img src="http://home.elka.pw.edu.pl/~macewicz/img/podpis.gif"> + + +<hr> +<a href=../gify/wa.gif" hspace=10></a> +<a href=mailto:W.Macewicz@ia.pw.edu.pl><img src="../gify/mail.gif" hspace=10></a> +<a href=http://www.ia.pw.edu.pl/~wujek/index.html>Włodzimierz Macewicz</a> +<hr> +Strona była <!-- *counter* --> razy czytana, <!-- *date* --> +</body> +</html> + diff --git a/Master/texmf-dist/doc/generic/tex-virtual-academy-pl/kuchnia/tex.html b/Master/texmf-dist/doc/generic/tex-virtual-academy-pl/kuchnia/tex.html new file mode 100644 index 00000000000..a7210b7b87c --- /dev/null +++ b/Master/texmf-dist/doc/generic/tex-virtual-academy-pl/kuchnia/tex.html @@ -0,0 +1,164 @@ +<html> +<head> +<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> +<meta http-equiv="Content-language" content="pl"> +<meta name="Author" content="Włodzimierz Macewicz"> +<meta name="Keywords" content="tex, Wirtualna Akademia"> +<title>Program TeX</title> +</head> +<body> + +<h2> Parę słów o programie TeX</h2> + +Najprościej mówiąc, TeX jest programem służącym do składu tekstów, +jego podstawową rolą jest zastąpienie pracy zecera. Jest to jednak +zbyt duże uproszczenie. TeX jest systemem, czyli zbiorem +różnych narzędzi, stanowiących logiczną całość, służącym do +profesjonalnego przygotowania publikacji, ze szczególnym uwzględnieniem +matematyki. Jądrem systemu jest oczywiście program TeX. Używając +terminologii informatycznej jest to specjalizowany makrogenerator przystosowany +do przetwarzania tekstów. Język, przy pomocy +którego sterujemy składem, pozwala na absolutnie precyzyjne +wyrażenie swoich życzeń. Osoba opisująca postać dokumentu jest w roli +redaktora technicznego przekazującego swoją wolę zecerowi. Język +opisu jest niewątpliwie trudny, można powiedzieć że tak trudny jak +problem, którego rozwiązaniu służy. + +<p>Łamanie tekstu jest nie tylko wiedzą, ale i sztuką. Ostateczny +kształt dokumentu musi uwzględniać: +tradycję, reguły estetyki, zdolności percepcyjne człowieka, funkcjonalność +i wiele innych aspektów. Iluzją jest, że jakikolwiek program +jest w stanie samodzielnie uwzględnić wszystkie aspekty; musi zrobić to +człowiek posiadający odpowiednią wiedzę i doświadczenie. Program +jest jedynie narzędziem, które pozwoli na efektywne osiągnięcie +postawionego celu. + +<p>Podstawową cechą programu TeX, różniącą go od innych +jest to, że może on zrobić tyle, na ile pozwala wiedza osoby go +używającej, a nie tyle, na ile pozwala wyobraźnia jego twórcy. Jest to +nie tylko system, ale i pewna filozofia podejścia do rozwiązywanego +problemu. + +<p>Program TeX został wymyślony i napisany przez Donalda Knutha. +Historia jego powstania jest na tyle ciekawa, że pozwolę sobie ją +w paru słowach <a href=hist.html> +przytoczyć</a>. + +<p>Przygotowując publikację wydajemy dyspozycje składu w postaci poleceń, +następnie tak przygotowany tekst przetwarzamy programem TeX. Jest to +działanie w trybie <i>off line</i> w odróżnieniu od trybu <i>on line</i> +oferowanego przez programy nowej generacji. Ostateczny +efekt zależy od precyzji (naszej wiedzy) wyrażania naszych życzeń. +Program wymaga od nas ścisłego formułowania naszych życzeń, pozwala +na <b>obiektowe</b> podejście do zagadnienia -- jest to +naturalne podejście do problemu. Definiujemy obiekty: akapity, tytuły, +listy, skorowidze, spisy itp. i określamy sposoby składu tych obiektów: +marginesy, +czcionkę, odstępy itp. Mając wprowadzony tekst, opisany poleceniami składu, +możemy zmienić formę dokumentu zmieniając jedynie +atrybuty (cechy) zdefiniowanych obiektów bez konieczności +modyfikowania dokumentu. Tryb pracy +popularnych programów typu <dfn>MS-Word</dfn> sprzyja wstawianiu znaków +sterujących w danym miejscu, dających pożądany efekt wizualny -- +zmiana formy dokumentu wymaga skasowania starych znaków sterujących +i wstawienia nowych w <b>całym dokumencie</b>. Praca +z systemem TeX zdecydowanie utrudnia tego rodzaju działanie +(doraźna ingerencja wymaga większej, a nie mniejszej wiedzy). Przystępując +do pracy należy określić jakie efekty chcemy uzyskać, zdefiniować +odpowiednie obiekty, które będą reprezentowane w ten sposób, +a następnie posługiwać się ich definicjami. + +<p>Dodatkową zaletą pracy z systemem TeX, jest to, że używamy wyłącznie +znaków pisarskich bezpośrednio dostępnych na klawiaturze. Pisząc wzory +matematyczne używamy nazw symboli i konstrukcji i nie musimy +zmieniać trybu pracy edytora, odrywać rąk od klawiatury, aby +wziąć mysz itp. W 99/100 przypadków złożony wzór matematyczny +nie wymaga ,,ręcznych'' interwencji; +w odróżnieniu od wszystkich innych znanych +mi programów. Zdefiniowane są prawie wszystkie używane symbole +matematyczne (jak do tej pory brakowało mi tylko symbolu +potrójnej całki po kole). Nazwy poleceń odzwierciedlają ich funkcje, +nie musimy pamiętać znaczenia wielu klawiszy funkcyjnych, których +znaczenie trudno skojarzyć z ich nazwami. Jeżeli nazwy poleceń +są trudne do zapamiętania można w łatwy sposób tworzyć ich synonimy. + + +<p>Niewątpliwie TeX-a nie da się używać nie rozumiejąc +jego języka programowania, w odróżnienu od programów +typu <dfn>MS-Word</dfn>, ale twierdzę że sprzyja to systematycznemu +podejściu do problemu. Aby używać TeX-a trzeba zdobyć niezbędną wiedzę +również o sztuce składu publikacji, nie da się go używać tak jak starej +maszyny do pisania. Włożony wysiłek szybko procentuje +wzrostem efektywności pracy. W znanych mi +narzędziach, w miarę zdobywania wiedzy o nich i doświadczenia, napotykamy +na liczne bariery, błędy i ograniczenia, bardzo denerwujące +doświadczonego użytkownika. Używanie takiego programu staje +się walką z narzędziem, a nie z postawionym zadaniem. +Autor TeX-a zadbał o to, aby był to program <b>bezbłędny</b> i +jego cechy oraz własności nie uległy zmianie; +TeX jest niezwykle stabilnym programem. + +<p> Przewagę TeX-a nad innymi programami widać szczególnie +przy składzie formuł matematycznych. Symbole i operatory matematyczne zostały +podzielone na grupy. Zostały zdefiniowane cechy tych grup i określone +zasady sąsiedztwa (np. odstęp między znakami). Nazwy symboli są jasne +i logiczne. Nie musimy określać pozycji każdego symbolu; robi to +za nas TeX. Wiele programów (np. WordPerfect) ma zapożyczony sposób +definiowania wzorów matematycznych, ale efekt końcowy jest +drastycznie gorszy (bez ręcznej korekty). + +<p>Na szczęście używając programu TeX możemy korzystać z wiedzy +innych. Mamy do dyspozycji ponad 20 MB zbiorów makroinstrukcji, +ułatwiających proces składu. W celu ułatwienia pracy +w 1982 został napisany przez L.Lamporta zbiór makroinstrukcji nazwany +systemem LaTeX. Zawiera on definicje najczęściej używanych +obiektów i określa sposób ich składu. LaTeX jest pewnego rodzaju +nakładką na język składu TeX-a (zdefiniowaną w jego języku), +ułatwiającą pisanie typowych artykułów, raportów i książek +przez samych autorów. Opatrując tekst kilkoma (no może kilkudziesięcioma) +poleceniami, otrzymujemy zadowalający rezultat składu. Zmieniając +cechy zdefiniowanych obiektów możemy taką publikację bardzo +łatwo dostosować do wymagań konkretnego wydawnictwa. + +<p>L.Lamport +ma niewątpliwie duże zasługi w popularyzacji TeX-a i +dostosowaniu go do potrzeb ,,normalnego'' użytkownika, ale sam +kod systemu LaTeX jest bardzo nieporządny, w dodatku przez kilka +lat zostało napisanych szereg makroinstrukcji pisanych w różny +sposób, często wprowadzających efekty uboczne. +W wyniku pracy +p. Franka Mitellbacha i Rainera Schöpfa cały pakiet LaTeX-a został napisany +<b>od nowa</b> -- znany jest on pod nazwą LaTeX2e (2 epsilon, +jako forma przejściowa do systemu 3), a coraz +częściej pod nazwą LaTeX (,,stary'' LaTeX został nazwany LaTeX-209). + +<p>Nowy system ma budowę warstwową. W języku TeX-a została zdefiniowana +spójna i logiczna warstwa umożliwiająca pisanie kodu prawie ,,proceduralnego'', +a nie jako klasyczne makrowołania. +Został zdefiniowany elegancki interface +dla programistów definiujących skład i piszących nowe +pakiety makroinstrukcji. +Ze względu na to, że klasyczne +makrogeneratory tracą na znaczeniu, a większość programistów +przyzwyczajonych jest do języków proceduralnych (Pascal, C) jest +to niewątpliwie duże ułatwienie. +W tym języku +pośrednim został zdefiniowany od nowa system LaTeX, jako zbiór +poleceń realizujących podobne cele, jak system LaTeX L.Lamporta. + +<p>Dodatkową zaletą programu TeX i pakietu LaTeX jest to, że +są one programami <i>public domain</i>, używając ich nie musimy +wnosić żadnych opłat. W szerzącej się komercyjnej bylejakości +TeX jest przykładem rzadko spotykanej staranności, stabilności + i bezbłędności działania. + +<p align="right"> <img src="../gify/podpis.gif"> + + +<hr> +<a href=mailto:W.Macewicz@ia.pw.edu.pl><img src="../gify/mail.gif" hspace=10></a> +<a href=http://www.ia.pw.edu.pl/~wujek/index.html>Włodzimierz Macewicz</a> +<hr> +</body> +</html> + |