diff options
author | Karl Berry <karl@freefriends.org> | 2009-05-19 18:45:45 +0000 |
---|---|---|
committer | Karl Berry <karl@freefriends.org> | 2009-05-19 18:45:45 +0000 |
commit | 71fdbcf450e3411c99c299dead39ebd5846bb383 (patch) | |
tree | b21ab5bba6757870486e3f396cf35f9f1ebe9306 /Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn | |
parent | 5e95554e8a27149efa07e88004c49b3facd863d3 (diff) |
move amsldoc-vn out of texmf-doc
git-svn-id: svn://tug.org/texlive/trunk@13259 c570f23f-e606-0410-a88d-b1316a301751
Diffstat (limited to 'Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn')
-rw-r--r-- | Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/Makefile | 32 | ||||
-rw-r--r-- | Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/README | 22 | ||||
-rw-r--r-- | Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/TODO | 4 | ||||
-rw-r--r-- | Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-print-vi.pdf | bin | 0 -> 708985 bytes | |||
-rw-r--r-- | Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-print-vi.tex | 2 | ||||
-rw-r--r-- | Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-vi.pdf | bin | 0 -> 638255 bytes | |||
-rw-r--r-- | Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-vi.tex | 3330 |
7 files changed, 3390 insertions, 0 deletions
diff --git a/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/Makefile b/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/Makefile new file mode 100644 index 00000000000..c7fd09cef0a --- /dev/null +++ b/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/Makefile @@ -0,0 +1,32 @@ +SCREEN = amsldoc-vi +PRINT = amsldoc-print-vi + +amsldoc: screen print + +screen: + pdflatex $(SCREEN) + pdflatex $(SCREEN) + pdflatex $(SCREEN) + thumbpdf $(SCREEN).pdf + pdflatex $(SCREEN) + +print: + pdflatex $(PRINT) + pdflatex $(PRINT) + pdflatex $(PRINT) + +quick: + pdflatex $(SCREEN) + +tar: + mkdir -p amsldoc-vi/src + cp -pv {$(SCREEN),$(PRINT)}.pdf README.txt TODO amsldoc-vi + cp -pv *.tex Makefile amsldoc-vi/src + tar -cjf amsldoc-vi.tar.bz2 amsldoc-vi + +clean: + rm -fv *.log *.idx *.aux *.dvi *.bbl *.blg *.toc *.idx *.tps \ + *.ps *.ilg *.tcp *~ *.ind *.out *.tpt + +cleanall: clean + rm -fv *.pdf *~ amsldoc-vi.tar.bz2 diff --git a/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/README b/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/README new file mode 100644 index 00000000000..92bc30391b2 --- /dev/null +++ b/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/README @@ -0,0 +1,22 @@ + +AMSLaTeX Manual v2.0, Vietnamese edition. + + +Original Author: American Mathematical Society + + +Translator: Ky Anh <kyanh@o2.pl> + + +License of the translation: LPPL, version 1.3 or newer, +according to http://www.latex-project.org/lppl.txt + + +Files: + README.txt (this file) + TODO + amsldoc-vi.pdf + amsldoc-print-vi.pdf + src/Makefile + src/amsldoc-print-vi.tex + src/amsldoc-vi.tex diff --git a/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/TODO b/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/TODO new file mode 100644 index 00000000000..eeef773d40d --- /dev/null +++ b/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/TODO @@ -0,0 +1,4 @@ +* Vietnamese version of 'testmath.tex'
+* Vietnamese version of 'subeqn.tex'
+* amsldoc: Translate 'Error Message' section into Vietnamese
+* amsldoc: make index page
diff --git a/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-print-vi.pdf b/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-print-vi.pdf Binary files differnew file mode 100644 index 00000000000..6b333cc6d03 --- /dev/null +++ b/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-print-vi.pdf diff --git a/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-print-vi.tex b/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-print-vi.tex new file mode 100644 index 00000000000..bacc754d827 --- /dev/null +++ b/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-print-vi.tex @@ -0,0 +1,2 @@ +\def\printversion{true} +\input amsldoc-vi.tex diff --git a/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-vi.pdf b/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-vi.pdf Binary files differnew file mode 100644 index 00000000000..e34316c6b2d --- /dev/null +++ b/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-vi.pdf diff --git a/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-vi.tex b/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-vi.tex new file mode 100644 index 00000000000..f370b88abd0 --- /dev/null +++ b/Master/texmf-dist/doc/latex/amsldoc-vn/amsldoc-vi.tex @@ -0,0 +1,3330 @@ +\ifx\printversion\undefined +\documentclass[11pt,leqno,titlepage,openany,oneside]{amsldoc}[1999/12/13] +\else +\documentclass[a4paper,11pt,leqno,titlepage,openany]{amsldoc}[1999/12/13] +\usepackage[monochrome]{color} +\advance \topmargin by -3\baselineskip +\advance \textheight by 5\baselineskip +\usepackage{lmodern} +\fi + +% \ifx\UndEfiNed\url +% \ClassError{amsldoc}{% +% This version of amsldoc.tex must be processed\MessageBreak +% with a newer version of amsldoc.cls (2.02 or later)}{} +% \fi + +% ---------------------------------------------------------------------- +\pdfminorversion=3 +\usepackage[utf8]{vietnam} +\usepackage{amsxtra} +\usepackage{shortvrb} +\usepackage{afterpage} +\usepackage{amsfonts,euscript} + +\MakeShortVerb{|} + +% hack \url +% cannot use package hyperref. Donknow why? +% \makeatletter +% \let\old@url=\url +% \def\url#1{\textcolor{blue}{\old@url{#1}}} +% \makeatother + +% ---------------------------------------------------------------------- + +\DeclareMathOperator{\tg}{tg} + + +% ---------------------------------------------------------------------- + + +\newcommand{\entrylabel}[1]{\mbox{\textsf{#1:}}\hfil} +\newenvironment{entry}% + {\begin{list}{}% + {\renewcommand{\makelabel}{\entrylabel}% + \setlength{\labelwidth}{100pt}% + \setlength{\leftmargin}{\labelwidth} + \addtolength{\leftmargin}{\labelsep}% + }% + }% + {\end{list}} + +\newlength{\mylen} +\newcommand{\lentrylabel}[1]{% + \settowidth{\mylen}{\textsf{#1:}}% + \ifthenelse{\lengthtest{\mylen >\labelwidth}}% + {\parbox[b]{\labelwidth}% + {\makebox[0pt][l]{\textsf{#1\space:}}\\}}% + {\hfil\textsf{#1\space:}}% + \relax} +\newenvironment{lentry}% + {\renewcommand{\entrylabel}{\lentrylabel}% + \begin{entry}}% + {\end{entry}} + +% ---------------------------------------------------------------------- +% :: hack heading + + +\makeatletter +\def\ps@empty{\let\@mkboth\@gobbletwo + \let\@oddhead\@empty \let\@evenhead\@empty + \let\@oddfoot\@empty + \let\@evenfoot\@empty + \global\topskip\normaltopskip} +\def\ps@plain{\ps@empty + \def\@oddfoot{\normalfont\scriptsize \hfil\thepage\hfil}% + \let\@evenfoot\@oddfoot} +%\newswitch{runhead} +\def\ps@headings{\ps@empty +%% \def\@oddfoot{\hfil Vn\TeX\ (\url{http://vntex.org})\hfil} + \def\@oddfoot{} +%% \def\@evenhead{% +%% \normalfont\small%\scriptsize +%% %%% \hfil +%% \thesection. +%% \leftmark{}{}\hfil \llap{\thepage}}% + \def\@evenhead{% + \normalfont\small\thepage\hfil + \leftmark{}{}}% + \def\@oddhead{% + \normalfont\small + \rightmark{}{}\hfil \llap{\thepage}}% +%%% \let\@evenhead\@oddhead + \let\@mkboth\markboth + \def\partmark{\@secmark\markboth\partrunhead\partname}% + \def\chaptermark{% + \@secmark\markboth\chapterrunhead{}}% + \def\sectionmark{% + \@secmark\markright\sectionrunhead\sectionname}% +} +\let\sectionname\@empty +\let\subsectionname\@empty +\let\subsubsectionname\@empty +\let\paragraphname\@empty +\let\subparagraphname\@empty +\def\leftmark{\expandafter\@firstoftwo\topmark{}{}} +\def\rightmark{\expandafter\@secondoftwo\botmark{}{}} +\long\def\@nilgobble#1\@nil{} +\def\@secmark#1#2#3#4{% + \begingroup \let\protect\@unexpandable@protect + \edef\@tempa{\endgroup \toks@{\protect#2{#3}{\@secnumber}}}% + \@tempa + \toks@\@xp{\the\toks@{#4}}% + \afterassignment\@nilgobble\@temptokena\@themark{}\@nil + \edef\@tempa{\@nx\@mkboth{% + \ifx\markright#1\the\@temptokena\else\the\toks@\fi}{\the\toks@}}% + \@tempa} +\let\@secnumber\@empty +\def\markboth#1#2{% + \begingroup + \@temptokena{{#1}{#2}}\xdef\@themark{\the\@temptokena}% + \mark{\the\@temptokena}% + \endgroup + \if@nobreak\ifvmode\nobreak\fi\fi} +\newskip\normaltopskip +\normaltopskip=10pt \relax +\let\sectionmark\@gobble +\let\subsectionmark\@gobble +\let\subsubsectionmark\@gobble +\let\paragraphmark\@gobble + +\def\partrunhead#1#2#3{% + \@ifnotempty{#2}{\textsc{\ignorespaces#1 #2\unskip}\@ifnotempty{#3}{. }}% + \def\@tempa{#3}% + \ifx\@empty\@tempa\else + \begingroup \def\\{ \ignorespaces}% defend against questionable usage +% \MakeUppercase{\@tempa} + \textsc{\@tempa} + \endgroup + \fi +} +\let\chapterrunhead\partrunhead +\let\sectionrunhead\partrunhead + +\renewenvironment{thebibliography}[1] + {\chapter*{\bibname}% + \@mkboth{\textsc{\bibname}}{\textsc{\bibname}}% + \list{\@biblabel{\@arabic\c@enumiv}}% + {\settowidth\labelwidth{\@biblabel{#1}}% + \leftmargin\labelwidth + \advance\leftmargin\labelsep + \@openbib@code + \usecounter{enumiv}% + \let\p@enumiv\@empty + \renewcommand\theenumiv{\@arabic\c@enumiv}}% + \sloppy + \clubpenalty4000 + \@clubpenalty \clubpenalty + \widowpenalty4000% + \sfcode`\.\@m} + {\def\@noitemerr + {\@latex@warning{Empty `thebibliography' environment}}% + \endlist} + +\makeatother +% ---------------------------------------------------------------------- + +% :: title +%\title{User's Guide for the \pkg{amsmath} Package (Version~2.0)} +\title{Hướng dẫn sử dụng gói \pkg{amsmath} (phiên bản 2.0)} +%\author{American Mathematical Society} + +\author{Tác giả: Hội Toán học Mỹ (AMS)\\[6pt] + 13/12/1999 (sửa đổi 25/02/2002)\\[1cm] + Biên dịch: Ky Anh + $\langle$\href{mailto:kyanh@o2.pl}{kyanh@o2.pl}$\rangle$\\[6pt] + Bản dịch mới nhất 15/10/2005\\[5cm] + \url{http://VietTUG.org}} + +\date{} + +%%\medskip \emph{Bản dịch số {$\mathbf{\the\buildnum}$}}} + +% Use the amsmath package and amscd package in order to print +% examples. +\usepackage{amsmath} +\usepackage{amscd} + +\makeindex % generate index data +\providecommand{\see}[2]{\textit{see} #1} + +% The amsldoc class includes a number of features useful for +% documentation about TeX, including: +% +% ---Commands \tex/, \amstex/, \latex/, ... for uniform treatment +% of the various logos and easy handling of following spaces. +% +% ---Commands for printing various common elements: \cn for command +% names, \fn for file names (including font-file names), \env for +% environments, \pkg and \cls for packages and classes, etc. + +% Many of the command names used here are rather long and will +% contribute to poor linebreaking if we follow the \latex/ practice +% of not hyphenating anything set in tt font; instead we selectively +% allow some hyphenation. +%\allowtthyphens % defined in amsldoc.cls + +\hyphenation{ac-cent-ed-sym-bol add-to-counter add-to-length align-at + aligned-at allow-dis-play-breaks ams-art ams-cd ams-la-tex amsl-doc + ams-symb ams-tex ams-text ams-xtra bmatrix bold-sym-bol cen-ter-tags + eqn-ar-ray idots-int int-lim-its latex med-space neg-med-space + neg-thick-space neg-thin-space no-int-lim-its no-name-lim-its + over-left-arrow over-left-right-arrow over-right-arrow pmatrix + qed-sym-bol set-length side-set small-er tbinom the-equa-tion + thick-space thin-space un-der-left-arrow un-der-left-right-arrow + un-der-right-arrow use-pack-age var-inj-lim var-proj-lim vmatrix + xalign-at xx-align-at} + +% Prepare for illustrating the \vec example +\newcommand{\vect}[1]{\mathbf{#1}} + +\newcommand{\booktitle}[1]{\textit{#1}} +\newcommand{\journalname}[1]{\textit{#1}} +\newcommand{\seriesname}[1]{\textit{#1}} + +% Command to insert and index a particular phrase. Doesn't work for +% certain kinds of special characters in the argument. +\newcommand{\ii}[1]{#1\index{#1}} + +\newcommand{\vstrut}[1]{\vrule width0pt height#1\relax} + +% An environment for presenting comprehensive address information: +\newenvironment{infoaddress}{% + \par\topsep\medskipamount + \trivlist\centering + \item[]% + \begin{minipage}{.7\columnwidth}% + \raggedright +}{% + \end{minipage}% + \endtrivlist +} + +\newenvironment{eqxample}{% + \par\addvspace\medskipamount + \noindent\begin{minipage}{.5\columnwidth}% + \def\producing{\end{minipage}\begin{minipage}{.5\columnwidth}% + \hbox\bgroup\kern-.2pt\vrule width.2pt% + \vbox\bgroup\parindent0pt\relax +% The 3pt is to cancel the -\lineskip from \displ@y + \abovedisplayskip3pt \abovedisplayshortskip\abovedisplayskip + \belowdisplayskip0pt \belowdisplayshortskip\belowdisplayskip + \noindent} +}{% + \par +% Ensure that a lonely \[\] structure doesn't take up width less than +% \hsize. + \hrule height0pt width\hsize + \egroup\vrule width.2pt\kern-.2pt\egroup + \end{minipage}% + \par\addvspace\medskipamount +} + +% The chapters are so short, perhaps we shouldn't call them by the +% name `Chapter'. We make \chaptername read an argument in order to +% remove a following \space or "{} " (both possibilities are present +% in book.cls). + +\renewcommand{\chaptername}[1]{} +\newcommand{\chapnum}[1]{\mdash #1\mdash } +\makeatletter +\def\@makechapterhead#1{% + \vspace{1.5\baselineskip}% + {\parindent \z@ \raggedright \reset@font + \ifnum \c@secnumdepth >\m@ne + \large\bfseries \chapnum{\thechapter}% + \par\nobreak + \vskip.5\baselineskip\relax + \fi + #1\par\nobreak + \vskip\baselineskip + }} +\makeatother + +% A command for ragged-right parbox in a tabular. +\newcommand{\rp}{\let\PBS\\\raggedright\let\\\PBS} + +% Non-indexed file name +\newcommand{\nfn}[1]{\texttt{#1}} + +% For the examples in the math spacing table. +%%\newcommand{\lspx}{\mbox{\rule{5pt}{.6pt}\rule{.6pt}{6pt}}} +%%\newcommand{\rspx}{\mbox{\rule[-1pt]{.6pt}{7pt}% +%% \rule[-1pt]{5pt}{.6pt}}} +\newcommand{\lspx}{\mathord{\Rightarrow\mkern-1mu}} +\newcommand{\rspx}{\mathord{\mkern-1mu\Leftarrow}} +\newcommand{\spx}[1]{$\lspx #1\rspx$} + +% For a list of characters representing document input. +\newcommand{\clist}[1]{% + \mbox{\ntt\spaceskip.2em plus.1em \xspaceskip\spaceskip#1}} + +% Fix weird \latex/ definition of rightmark. +\makeatletter +\def\rightmark{\expandafter\@rightmark\botmark{}{}} +% Also turn off section marks. +\let\sectionmark\@gobble +\renewcommand{\chaptermark}[1]{% +%% \MakeUppercase{\markboth{\rhcn#1}{\rhcn#1}}} + \uppercase{\markboth{\rhcn#1}{\rhcn#1}}} +\newcommand{\rhcn}{\thechapter. } +\makeatother + +% Include down to \section but not \subsection, in toc: +\setcounter{tocdepth}{1} + +\DeclareMathOperator{\ix}{ix} +\DeclareMathOperator{\nul}{nul} +\DeclareMathOperator{\End}{End} +\DeclareMathOperator{\xxx}{xxx} + +\usepackage[colorlinks,draft=false, +pdftitle={AMSLaTeX Manual, v2.0, Vietnamese edition}, +pdfauthor={American Mathematical Society, Translator: Ky Anh <kyanh@o2.pl>}, +pdfsubject={Advanced Math Typesetting}, +pdfkeywords={math, typesetting, formulas}]{hyperref} \input pd1supp.def +\ifx\printversion\undefined +\RequirePackage{thumbpdf} +\hypersetup{pdfpagemode=UseThumbs} +\fi +\hypersetup{plainpages=false} +\hypersetup{pdfpagelabels=false} +%\hypersetup{hypertexnames=true} +\hypersetup{naturalnames=true} + +%\pagenumbering{roman} +\pagestyle{headings} +\begin{document} +%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% +\pagestyle{empty} +\maketitle +%% \rightline{\emph{The only way to learn mathematics is to do mathematics.}} +%% \medskip +%% \rightline{{\rm P. R. HALMOS}} +\ifx\printversion\undefined +\newpage +\else +\cleardoublepage +\fi +\tableofcontents +\cleardoublepage % for better page number placement +\pagestyle{headings} +%\pagenumbering{arabic} + +%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% + +\chapter{Thuật ngữ} + +Dưới đây là một số thuật ngữ dùng trong tài liệu này. + +\medskip +\begin{lentry} +\item[dimension] độ dài trong \latex/, ví dụ: |6pt|, |-2pc|, |5mm|,... +\item[font]kiểu chữ +\item[hyphen]tách một chữ (ở cuối dòng) với nhiều ký tự thành các phần nhỏ + ngăn cách bởi dấu gạch ngang (dấu |hyphen|). + Việc tách này giúp cho một chữ quá dài không tràn ra khỏi dòng. +\item[number] \emph{bla bla bla\ldots} +\item[preamble] phần nằm trước |\begin{document}| của tập tin nguồn \latex/. +\item[tag] chỉ số phương trình +\item[robust]\emph{bla bla bla\ldots} +\item[text] chuỗi các mã nguồn \latex/, ví dụ: "|xem Tiên đề~\ref{ax:1}|" +\item[typeset] sắp chữ nhờ \latex/ +% biên dịch tài liệu \latex/ nhờ chương trình |latex|, |pdflatex|,... +\item[wrap] tự động chia một dòng quá dài thành nhiều dòng nhỏ, để chúng + bố trí vừa trên một chiều rộng cố định cho trước +\item[canh cột]bố trí các phần của phương trình theo cột (chiều đứng) +\item[dấu ngoặc](phân cách); thuật ngữ tiếng Anh là |delimiter|; là các dấu + (,),[,],\{,\},$\vert$,... +\item[chỉ số phương trình]nhãn dùng để phân biệt các phương trình +\item[phương trình] biểu thức toán học bất kỳ được biểu diễn nhờ \latex/ +\item[v-khoảng cách] khoảng cách theo chiều đứng +\end{lentry} + +\chapter{Giới thiệu} + +% The \pkg{amsmath} package is a \LaTeX{} package that provides +% miscellaneous enhancements for improving the information structure and +% printed output of documents that contain mathematical formulas. Readers +% unfamiliar with \LaTeX{} should refer to \cite{lamport}. If you have an +% up-to-date version of \LaTeX{}, the \pkg{amsmath} package is normally +% provided along with it. Upgrading when a newer version of the +% \pkg{amsmath} package is released can be done via +% \url{http://www.ams.org/tex/amsmath.html} or +% \url{ftp://ftp.ams.org/pub/tex/}. +Gói \pkg{amsmath} dành cho \LaTeX{} cung cấp nhiều tiện ích để |typeset| +các tài liệu Toán học phức tạp. Gói này có trong hầu hết các bản phân phối +mới của \LaTeX{}. Để lấy các thông tin cập nhật về gói này, bạn xem ở + +\medskip +\rightline{\url{http://www.ams.org/tex/amsmath.html}} +\rightline{\url{ftp://ftp.ams.org/pub/tex/}} +\medskip + +% This documentation describes the features of the \pkg{amsmath} package +% and discusses how they are intended to be used. It also covers some +% ancillary packages: +Tài liệu này mô tả các tính năng và của gói \pkg{amsmath} và thảo luận +về các hướng sử dụng chúng. Tài liệu cũng đề cập sơ lược về các gói +\begin{ctab}{ll} +\pkg{amsbsy}& \pkg{amstext}\\ +\pkg{amscd}& \pkg{amsxtra}\\ +\pkg{amsopn} +\end{ctab} +% These all have something to do with the contents of math formulas. For +% information on extra math symbols and math fonts, see \cite{amsfonts} +% and \url{http://www.ams.org/tex/amsfonts.html}. For documentation of the +% \pkg{amsthm} package or AMS document classes (\cls{amsart}, +% \cls{amsbook}, etc.\@) see \cite{amsthdoc} or \cite{instr-l} and +% \url{http://www.ams.org/tex/author-info.html}. +Các gói này đều liên quan đến việc |typseset| biểu thức toán học. +Thông tin về các ký hiệu và |font| mở rộng, xem ở \cite{amsfonts} và + +\medskip +\rightline{\url{http://www.ams.org/tex/amsfonts.html}} +\medskip +\noindent +Tài liệu về gói \pkg{amsthm}, các lớp\footnote{|documentclass|} AMS (\cls{amsart}, +\cls{amsbook}, etc.\@) có thể tìm thấy trong \cite{amsthdoc}, \cite{instr-l} +và + +\medskip +\rightline{\url{http://www.ams.org/tex/author-info.html}} + +% If you are a long-time \latex/ user and have lots of mathematics in what +% you write, then you may recognize solutions for some familiar problems +% in this list of \pkg{amsmath} features: +\bigskip +Nếu bạn đã làm việc lâu dài với \latex/ và phải |typeset| rất nhiều các biểu thức +toán học, thì với gói \pkg{amsmath}, bạn có thể tìm thấy giải pháp +cho những vấn đề hay gặp nhất: + +\medskip +\begin{itemize} +\item +% A convenient way to define new `operator name' commands analogous +% to \cn{sin} and \cn{lim}, including proper side spacing and automatic +% selection of the correct font style and size (even when used in +% sub- or superscripts). +Dễ dàng định nghĩa toán tử, hàm toán học mới (tương tự như \cn{sin}, \cn{cos}); +các toán tử mới sẽ tự động canh chỉnh kích thước, kiểu |font| +và khoảng cách tương quan với các phần tử khác trong biểu thức. + +\item +% Multiple substitutes for the \env{eqnarray} environment to make +% various kinds of equation arrangements easier to write. +Nhiều biến thể của môi trường \env{eqnarray} +để sắp xếp nhiều loại (hệ) phương trình khác nhau. + +\item +% Equation numbers automatically adjust up or down to avoid +% overprinting on the equation contents (unlike \env{eqnarray}). +Các số chỉ phương trình tự động chuyển dịch lên, xuống để tránh +tình trạng tràn trang (khắc phục nhược điểm của \env{eqnarray}). + +\item +% Spacing around equals signs matches the normal spacing in the +% \env{equation} environment (unlike \env{eqnarray}). +Khoảng cách xung quanh dấu bằng ($=$) giống hệt khoảng cách bình thường +trong môi trường \env{equation} (không giống như \env{eqnarray}). + +\item +% A way to produce multiline subscripts as are often used with +% summation or product symbols. +Có thể tạo chỉ số dưới, chỉ số trên với nhiều dòng (thường gặp khi +làm việc với các ký hiệu tổng, tích) + +\item +% An easy way to substitute a variant equation number for a given +% equation instead of the automatically supplied number. +Dễ dàng tạo các biến thể cho việc đánh số một phương trình cho trước +(nếu bạn không thích kiểu đánh số mặc định). + +\item +% An easy way to produce subordinate equation numbers of the form +% (1.3a) (1.3b) (1.3c) for selected groups of equations. +Dễ dàng đánh số các phương trình con dạng (1.3a) (1.3b) (1.3c) +từ một nhóm các phương trình. Việc đánh số này là \emph{tự động.} +\end{itemize} + +% The \pkg{amsmath} package is distributed together with some small +% auxiliary packages: +\medskip +Gói \pkg{amsmath} được phân phối cùng với một số gói bổ trợ + +\begin{description} +\item[\pkg{amsmath}] +% Primary package, provides various features for +% displayed equations and other mathematical constructs. + Gói chính; cung cấp rất nhiều tiện ích để biễu diễn phương trình + và các biểu thức toán học từ đơn giản đến phức tạp. + +\item[\pkg{amstext}] +% Provides a \cn{text} command for +% typesetting a fragment of text inside a display. + Cung cấp lệnh \cn{text} để sắp xếp các đoạn văn bên trong + biểu thức toán học. + +\item[\pkg{amsopn}] +% Provides \cn{DeclareMathOperator} for defining new +% `operator names' like \cn{sin} and \cn{lim}. + Cung cấp lệnh \cn{DeclareMathOperator} để định nghĩa + các toán tử mới, như \cn{sin}, \cn{lim}. + +\item[\pkg{amsbsy}] +% For backward compatibility this package continues +% to exist but use of the newer \pkg{bm} package that comes with \LaTeX{} +% is recommended instead. + Gói này vẫn tồn tại để bảo đảm tính tương thích; tuy nhiên, + bạn nên dùng gói \pkg{bm} để thay thế cho \pkg{amsbsy}. + +\item[\pkg{amscd}] +% Provides a \env{CD} environment for simple +% commutative diagrams (no support for diagonal arrows). + Cung cấp môi trường \env{CD} để biểu diễn các biểu đồ giao hoán + đơn giản (với gói này, bạn không thể vẽ các mũi tên chéo). + +\item[\pkg{amsxtra}] +% Provides certain odds and ends such as +% \cn{fracwithdelims} and \cn{accentedsymbol}, for compatibility with +% documents created using version 1.1. + Gói bổ sung, nhằm bảo đảm tương thích với tài liệu dùng phiên bản 1.1 + của \pkg{amsmath}. Cung cấp: \cn{fracwithdelims}, \cn{accentedsymbol},... + +\end{description} + +% The \pkg{amsmath} package incorporates \pkg{amstext}, \pkg{amsopn}, and +% \pkg{amsbsy}. The features of \pkg{amscd} and \pkg{amsxtra}, however, +% are available only by invoking those packages separately. +\medskip +Gói \pkg{amsmath} đã bao gộp các gói \pkg{amstext}, \pkg{amsopn}, and +\pkg{amsbsy}; nghĩa là khi nạp gói \pkg{amsmath}, ba gói kia sẽ tự động +nạp theo. Còn để dùng các gói \pkg{amscd}, \pkg{amsxtra}, bạn phải nạp riêng chúng. + +\chapter{Các tùy chọn của gói \pkg{amsmath}}\label{options} + +Để dùng tùy chọn của gói, bạn để tên của tùy chọn vào trong phần tham +số bổ sung của lệnh nạp gói \cn{usepakage}. Các tùy chọn cách nhau bằng +dấu phảy. Ví dụ: + +\medskip +\verb"\usepackage[intlimits]{amsmath}"\\ +\indent\verb"\usepackage[sumlimits,intlimits]{amsmath}" + +\medskip +% The \pkg{amsmath} package has the following options: +Gói \pkg{amsmath} có các tùy chọn sau đây: +\begin{description} + +\item[\opt{centertags}] (mặc định) +%For a split equation, place equation +%numbers\index{equation numbers!vertical placement} vertically centered +%on the total height of the equation. +Đánh số phương trình\index{equation numbers!vertical placement} +bằng cách đặt chỉ số canh giữa theo chiều cao của phương trình. + +\item[\opt{tbtags}] +%`Top-or-bottom tags': For a split equation, place +%equation numbers\index{equation numbers!vertical placement} level with +%the last (resp.\@ first) line, if numbers are on the right (resp.\@ +%left). +`Top-or-bottom tags': Đặt chỉ số của phương trình ở phía bên phải, +dòng cuối cùng; hoặc ở phía bên trái, dòng đầu tiên. + +\item[\opt{sumlimits}] (mặc định) +% Place the subscripts and +% superscripts\index{subscripts and superscripts!placement}\relax +% \index{limits|see{subscripts and superscripts}} of summation symbols +% above and below, in displayed equations. This option also affects other +% symbols of the same type\mdash $\prod$, $\coprod$, $\bigotimes$, +% $\bigoplus$, and so forth\mdash but excluding integrals (see below). +Đặt các chỉ số trên và dưới của các ký hiệu tổng ($\sum$) ở trên và +ở dưới (trong công thức riêng dòng). Tùy chọn này cũng ảnh hưởng +đến các ký hiệu cùng loại\mdash $\prod$, $\coprod$, $\bigotimes$, +$\bigoplus$,...\mdash (nhưng ký hiệu tích phân thì không; xem dưới đây) + +\item[\opt{nosumlimits}] +% Always place the subscripts and superscripts of +% summation-type symbols to the side, even in displayed equations. +Luôn đặt chỉ số trên và chỉ số dưới của các ký hiệu dạng tổng ($\sum$, $\prod$,...) +ở bên cạnh, ngay cả trong công thức riêng dòng. Ví dụ $\sum_0^1$. + +\item[\opt{intlimits}] +% Like \opt{sumlimits}, but for +% integral\index{integrals!placement of limits} symbols. +Tương tự như \opt{sumlimits}, nhưng cho ký hiệu tích phân. + +\item[\opt{nointlimits}] (mặc định) Ngược với \opt{intlimits}. + +\item[\opt{namelimits}] (mặc định) +% Like \opt{sumlimits}, but for certain +% `operator names' such as $\det$, $\inf$, $\lim$, $\max$, $\min$, that +% traditionally have subscripts \index{subscripts and +% superscripts!placement} placed underneath when they occur in a displayed +% equation. +Tương tự \opt{sumlimits}, nhưng cho một số toán tử như +$\det$, $\inf$, $\lim$, $\max$, $\min$; +các toán tử này theo truyền thống thường có chỉ số đặt bên dưới toán tử +(chế độ công thức riêng dòng). + +\item[\opt{nonamelimits}] Ngược với \opt{namelimits}. + +% To use one of these package options, put the option name in the optional +% argument of the \cn{usepackage} command\mdash e.g., +% \verb"\usepackage[intlimits]{amsmath}". + +% The \pkg{amsmath} package also recognizes the following options which +% are normally selected (implicitly or explicitly) through the +% \cn{documentclass} command, and thus need not be repeated in the option +% list of the \cn{usepackage}|{amsmath}| statement. + +\item[\opt{leqno}] +% Place equation numbers on the left.\index{equation +% numbers!left or right placement} +Đặt chỉ số phương trình bên trái. + +\item[\opt{reqno}] +% Place equation numbers on the right. +Đặt chỉ số phương trình bên phải. + +\item[\opt{fleqn}] +% Position equations at a fixed indent from the left +% margin rather than centered in the text column.\index{displayed +% equations!centering} +Biểu diễn phương trình với lề trái cố định; theo mặc định, các phương +trình được canh giữa (do đó, lề trái của chúng \emph{thay đổi}). + +\end{description} + +% The \pkg{amsmath} package also recognizes the following options which +% are normally selected (implicitly or explicitly) through the +% \cn{documentclass} command, and thus need not be repeated in the option +% list of the \cn{usepackage}|{amsmath}| statement. +\medskip +Đối với ba tùy chọn cuối cùng (\opt{leqno}, \opt{reqno}, \opt{fleqn}), +bạn có thể để chúng vào phần tham số bổ sung của \cn{documentclass}; +gói \pkg{amsmath} nhận biết điều này và do đó bạn không cần lặp lại +khi nạp gói bằng \cn{usepackage}|{amsmath}|: + +\medskip +\verb"\documentclass[reqno]{report}"\par +\indent\verb"\usepackage{amsmath}"\% có tác dụng như \verb"\usepackage[reqno]{amsmath}" + + +%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% +%\chapter{Displayed equations} +\chapter{Biểu diễn phương trình} + +\section{Giới thiệu} +% The \pkg{amsmath} package provides a number of additional displayed +% equation structures\index{displayed +% equations}\index{equations|see{displayed equations}} beyond the ones +% provided in basic \latex/. The augmented set includes: +Gói \pkg{amsmath} cung cấp thêm các môi trường biểu diễn phương trình sau +đây, bên cạnh các môi trường chuẩn của \latex/: +\begin{verbatim} + equation equation* align align* + gather gather* flalign flalign* + multline multline* alignat alignat* + split +\end{verbatim} +% (Although the standard \env{eqnarray} environment remains available, +% it is better to use \env{align} or \env{equation}+\env{split} instead.) +(Mặc dù môi trường chuẩn \env{eqnarray} vẫn dùng được, nhưng tốt hơn hết +nên dùng môi trường \env{align} hoặc tổ hợp \env{equation}+\env{split}.) + +\medskip + +% Except for \env{split}, each environment has both starred and unstarred +% forms, where the unstarred forms have automatic numbering using +% \latex/'s \env{equation} counter. +Ngoại trừ \env{split}, mỗi môi trường đều có hai dạng: +\emph{có sao (*)} và \emph{không sao}; +các môi trường không sao sẽ sử dụng bộ đếm \env{equation} của \latex/ +để đánh số các phương trình một cách tự động (do đó, ta gọi +chúng là \emph{môi trường có đánh số}). +% You can suppress the number on any +% particular line by putting \cn{notag} before the \cn{\\}; +Bạn có thể bỏ qua việc đánh số cho bất kỳ dòng phương trình nào +bằng cách đặt lệnh \cn{notag} trước khi dùng \cn{\\}; +% you can also +% override\index{equation numbers!overriding} it with a tag of your own +% using \cn{tag}|{|\<label>|}|, where \<label> means arbitrary text such +% as |$*$| or |ii| used to \qq{number} the equation. +cũng có thể thay đổi kiểu đánh số cho dòng phương trình cụ thể, bằng +cách dùng \cn{tag}|{|\<label>|}|, ở đây \<label> là |text| bất kỳ, +chẳng hạn |$*$| hoặc |ii|. Theo mặc định, \<label> của \cn{tag} sẽ được +đặt trong cặp dấu ngoặc đơn, ví dụ (3.32); +nếu không muốn điều này xảy ra, bạn có thể dùng \cn{tag*}. +% There is also a +% \cn{tag*} command that causes the text you supply to be typeset +% literally, without adding parentheses around it. +\emph{Để ý rằng,} +% \cn{tag} and \cn{tag*} +% can also be used within the unnumbered versions of all the \pkg{amsmath} +% alignment structures. Some examples of the use of \cn{tag} may be found +% in the sample files \fn{testmath.tex} and \fn{subeqn.tex} provided with +% the \pkg{amsmath} package. +\cn{tag} và \cn{tag*} có thể dùng với mọi môi trường đã liệt kê ở trên, +chứ không phải với chỉ các môi trường có đánh số (không sao). +Ví dụ về việc dùng \cn{tag} có thể tìm thấy trong \fn{testmath.tex} +và \fn{subeqn.tex} được phân phối cùng với tài liệu này. + +% The \env{split} environment is a special subordinate form that is used +% only \emph{inside} one of the others. It cannot be used inside +% \env{multline}, however. +\medskip +Môi trường \env{split} là một dạng đặc biệt, chỉ có thể được dùng +bên trong các môi trường khác. Tuy nhiên, nó lại không thể dùng bên +trong \env{multline}. + +% In the structures that do alignment (\env{split}, \env{align} and +% variants), relation symbols have an \verb'&' before them but not +% after\mdash unlike \env{eqnarray}. Putting the \verb'&' after the +% relation symbol will interfere with the normal spacing; it has to go +% before. +\medskip +Với các môi trường có chức năng canh cột (\env{split}, \env{align},...), +các ký hiệu quan hệ (dấu $=$, $>$, $\le$, ...) phải được đặt sau dấu \verb'&'. +Đây là điểm khác biệt so với \env{eqnarray}. + +\begin{table}[p] +\caption[]{ +% Comparison of displayed equation environments (vertical lines +% indicating nominal margins) +So sánh các môi trường biểu diễn phương trình (đường thẳng đứng +dùng để chỉ lề trái, phải của tờ giấy tưởng tượng) +} +\label{displays} +\renewcommand{\theequation}{\arabic{equation}} +\begin{eqxample} +\begin{verbatim} +\begin{equation*} +a=b +\end{equation*} +\end{verbatim} +\producing +\begin{equation*} +a=b +\end{equation*} +\end{eqxample} + +\begin{eqxample} +\begin{verbatim} +\begin{equation} +a=b +\end{equation} +\end{verbatim} +\producing +\begin{equation} +a=b +\end{equation} +\end{eqxample} + +\begin{eqxample} +\begin{verbatim} +\begin{equation}\label{xx} +\begin{split} +a& =b+c-d\\ + & \quad +e-f\\ + & =g+h\\ + & =i +\end{split} +\end{equation} +\end{verbatim} +\producing +\begin{equation}\label{xx} +\begin{split} +a& =b+c-d\\ + & \quad +e-f\\ + & =g+h\\ + & =i +\end{split} +\end{equation} +\end{eqxample} + +\begin{eqxample} +\begin{verbatim} +\begin{multline} +a+b+c+d+e+f\\ ++i+j+k+l+m+n +\end{multline} +\end{verbatim} +\producing +\begin{multline} +a+b+c+d+e+f\\ ++i+j+k+l+m+n +\end{multline} +\end{eqxample} + +\begin{eqxample} +\begin{verbatim} +\begin{gather} +a_1=b_1+c_1\\ +a_2=b_2+c_2-d_2+e_2 +\end{gather} +\end{verbatim} +\producing +\begin{gather} +a_1=b_1+c_1\\ +a_2=b_2+c_2-d_2+e_2 +\end{gather} +\end{eqxample} + +\begin{eqxample} +\begin{verbatim} +\begin{align} +a_1& =b_1+c_1\\ +a_2& =b_2+c_2-d_2+e_2 +\end{align} +\end{verbatim} +\producing +\begin{align} +a_1& =b_1+c_1\\ +a_2& =b_2+c_2-d_2+e_2 +\end{align} +\end{eqxample} + +\begin{eqxample} +\begin{verbatim} +\begin{align} +a_{11}& =b_{11}& + a_{12}& =b_{12}\\ +a_{21}& =b_{21}& + a_{22}& =b_{22}+c_{22} +\end{align} +\end{verbatim} +\producing +\begin{align} +a_{11}& =b_{11}& + a_{12}& =b_{12}\\ +a_{21}& =b_{21}& + a_{22}& =b_{22}+c_{22} +\end{align} +\end{eqxample} + +\begin{eqxample} +\begin{verbatim} +\begin{flalign*} +a_{11}& =b_{11}& + a_{12}& =b_{12}\\ +a_{21}& =b_{21}& + a_{22}& =b_{22}+c_{22} +\end{flalign*} +\end{verbatim} +\producing +\begin{flalign*} +a_{11}& =b_{11}& + a_{12}& =b_{12}\\ +a_{21}& =b_{21}& + a_{22}& =b_{22}+c_{22} +\end{flalign*} +\end{eqxample} +\end{table} + +\afterpage{\clearpage} + +%\section{Single equations} +\section{Phương trình đơn} + +% The \env{equation} environment is for a single equation with an +% automatically generated number. The \env{equation*} environment is the +% same except for omitting the number.% +Môi trường \env{equation} dùng biểu diễn phương trình đơn +và tự động đánh số cho phương trình đó. Môi trường \env{equation*} +có tác dụng tương tự, nhưng không đánh số.% +%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% +% \footnote{Basic \latex/ doesn't provide an \env{equation*} environment, +% but rather a functionally equivalent environment named +% \env{displaymath}.} +\footnote{\latex/ chuẩn không có môi trường \env{equation*}, mà +chỉ có dạng tương đương là \env{displaymath}.} + +\medskip + +Hai môi trường này chỉ biểu diễn phương trình trên đúng một dòng; +bạn không thể dùng \cn{\\} bên trong hai môi trường đó. +Nếu biểu thức quá dài, sẽ xảy tràn trang. Hãy xem mục tiếp theo. + +%\section{Split equations without alignment} +\section{Chia nhỏ phương trình nhưng không canh cột} + +% The \env{multline} environment is a variation of the \env{equation} +% environment used for equations that don't fit on a single line. The +% first line of a \env{multline} will be at the left margin and the last +% line at the right margin, except for an indention on both sides in the +% amount of \cn{multlinegap}. Any additional lines in between will be +% centered independently within the display width (unless the \opt{fleqn} +% option is in effect). +Môi trường \env{multline} là biến thể của \env{equation}, cho phép +biểu diễn các phương trình quá dài, không thể bố trí vừa khít trên một dòng. +Trong môi trường này, bạn dùng \cn{\\} để tách các dòng. +Dòng đầu tiên sẽ canh ở lề trái, dòng cuối cùng được canh ở lề phải; +ngay trước dòng đầu tiên và ngay sau dòng cuối cùng là khoảng trắng |indent| +được cung cấp bởi biến độ dài \cn{multlinegap}. +Các dòng còn lại sẽ được canh giữa trang, trừ khi bạn dùng tùy chọn \opt{fleqn}. + +% Like \env{equation}, \env{multline} has only a single equation number +% (thus, none of the individual lines should be marked with \cn{notag}). +% The equation number is placed on the last line (\opt{reqno} option) or +% first line (\opt{leqno} option); vertical centering as for \env{split} +% is not supported by \env{multline}. +\medskip +Giống như \env{equation}, môi trường \env{multline} chỉ đánh số tất cả +các dòng của nó bởi đúng một chỉ số (do đó, bạn không thể dùng \cn{notag} +cho riêng dòng nào trong môi trường). Chỉ số được đánh sẽ được ở dòng +cuối cùng (tùy chọn \opt{reqno}) hoặc dòng đầu tiên (tùy chọn \opt{leqno}); +kiểu đánh số canh giữ như \env{split} không được hỗ trợ. + +% It's possible to force one of the middle lines to the left or right with +% commands \cn{shoveleft}, \cn{shoveright}. These commands take the entire +% line as an argument, up to but not including the final \cn{\\}; for +% example +\medskip +Có thể làm cho các dòng giữa của môi trường dịch chuyển qua trái hoặc +qua phải bằng cách lệnh \cn{shoveleft} hay \cn{shoveright}. +Các lệnh này sẽ nhận cả dòng cần dịch chuyển làm tham số +(nhưng trừ ra \cn{\\} ở cuối dòng) +\begin{multline} +\framebox[.65\columnwidth]{A}\\ +\framebox[.5\columnwidth]{B}\\ +\shoveright{\framebox[.55\columnwidth]{C}}\\ +\framebox[.65\columnwidth]{D} +\end{multline} +\begin{verbatim} +\begin{multline} +\framebox[.65\columnwidth]{A}\\ +\framebox[.5\columnwidth]{B}\\ +% +\shoveright{\framebox[.55\columnwidth]{C}}\\ +% +\framebox[.65\columnwidth]{D} +\end{multline} +\end{verbatim} + +% The value of \cn{multlinegap} can be changed with the usual \latex/ +% commands \cn{setlength} or \cn{addtolength}. +Giái trị của biến độ dài \cn{multlinegap} có thể thay đổi nhờ các +lệnh của \latex/ là \cn{setlength} và \cn{addtolength}. + +%\section{Split equations with alignment} +\section{Chia nhỏ phương trình và canh cột} + +% Like \env{multline}, the \env{split} environment is for \emph{single} +% equations that are too long to fit on one line and hence must be split +% into multiple lines. +Giống như \env{multline}, môi trường \env{split} dùng biểu diễn +\emph{các phương trình đơn} quá dài, không bố trí vừa trên riêng một dòng +và do đó phải chia chúng thành nhiều dòng. +% Unlike \env{multline}, however, the \env{split} +% environment provides for alignment among the split lines, using |&| to +% mark alignment points. +Nhưng không như \env{multline}, môi trường \env{split} +cho phép canh cột các dòng nhờ sử dụng |&| để đánh dấu cột. +% Unlike the other \pkg{amsmath} equation +% structures, the \env{split} environment provides no numbering, because +% it is intended to be used \emph{only inside some other displayed +% equation structure}, usually an \env{equation}, \env{align}, or +% \env{gather} environment, which provides the numbering. For example: +Không như các môi trường phương trình khác của gói \pkg{amsmath}, +\env{split} không đánh số phương trình, bởi \emph{nó chỉ có thể dùng +bên trong khác môi trường khác}, thường là +\env{equation}, \env{align}, hay \env{gather} +(các môi trường vừa nhắc đến thực hiện đánh số). Ví dụ: +\begin{equation}\label{e:barwq}\begin{split} +H_c&=\frac{1}{2n} \sum^n_{l=0}(-1)^{l}(n-{l})^{p-2} +\sum_{l _1+\dots+ l _p=l}\prod^p_{i=1} \binom{n_i}{l _i}\\ +&\quad\cdot[(n-l )-(n_i-l _i)]^{n_i-l _i}\cdot +\Bigl[(n-l )^2-\sum^p_{j=1}(n_i-l _i)^2\Bigr]. +\kern-2em % adjust equation body to the right [mjd,13-Nov-1994] +\end{split}\end{equation} + +\begin{verbatim} +\begin{equation}\label{e:barwq} +\begin{split} +H_c &=\frac{1}{2n} \sum^n_{l=0}(-1)^{l}(n-{l})^{p-2} + \sum_{l _1+\dots+ l _p=l}\prod^p_{i=1}\binom{n_i}{l _i} +\\ &\quad\cdot[(n-l )-(n_i-l _i)]^{n_i-l _i} + \cdot\Bigl[(n-l )^2-\sum^p_{j=1}(n_i-l _i)^2\Bigr]. +\end{split} +\end{equation} +\end{verbatim} + +% The \env{split} structure should constitute the entire body of the +% enclosing structure, apart from commands like \cn{label} that produce no +% visible material. +Phần phương trình biểu diễn nhờ \env{split} +nên được xem là một phần riêng biệt; +lệnh \cn{label} đặt bên trong môi trường sẽ không có tác dụng. + +%\section{Equation groups without alignment} +\section{Nhóm phương trình không canh cột} + +% The \env{gather} environment is used for a group of consecutive +% equations when there is no alignment desired among them; each one is +% centered separately within the text width (see Table~\ref{displays}). +% Equations inside \env{gather} are separated by a \cn{\bslash} command. +% Any equation in a \env{gather} may consist of a \verb'\begin{split}' +% \dots\ \verb'\end{split}' structure\mdash for example: +Môi trường \env{gather} thường dùng biểu diễn nhóm các phương trình +mà không quan tâm đến việc canh cột giữa chúng; mỗi phương trình trong nhóm +sẽ nằm ở dòng riêng (xem Bảng~\ref{displays}). Các phương trình bên trong +môi trường \env{gather} được phân biệt nhờ \cn{\\}. Bất kỳ phương trình +nào bên trong \env{gather} cũng có thể là ở dạng +\verb'\begin{split}' \dots\ \verb'\end{split}' +\begin{verbatim} +\begin{gather} + phương trình thứ nhất\\ + \begin{split} + phương trình & thứ hai\\ + & với hai dòng + \end{split} + \\ + phương trình thứ ba +\end{gather} +\end{verbatim} + +%\section{Equation groups with mutual alignment} +\section{Nhóm phương trình có canh cột} + +% The \env{align} environment is used for two or more equations when +% vertical alignment is desired; usually binary relations such as equal +% signs are aligned (see Table~\ref{displays}). +Môi trường \env{align} biểu diễn nhóm các phương trình và cho phép +canh cột giữa các phương trình. Xem Bảng~\ref{displays}. + +% To have several equation columns side-by-side, use extra ampersands +% to separate the columns: +\medskip +Để có vài cột phương trình đi cùng nhau, hãy \emph{dùng thêm} các dấu |&| +\begin{align} +x&=y & X&=Y & a&=b+c\\ +x'&=y' & X'&=Y' & a'&=b\\ +x+x'&=y+y' & X+X'&=Y+Y' & a'b&=c'b +\end{align} +% +\begin{verbatim} +\begin{align} +x&=y & X&=Y & a&=b+c\\ +x'&=y' & X'&=Y' & a'&=b\\ +x+x'&=y+y' & X+X'&=Y+Y' & a'b&=c'b +\end{align} +\end{verbatim} +% Line-by-line annotations on an equation can be done by judicious +% application of \cn{text} inside an \env{align} environment: +Có thể thêm chú thích cho phương trình (nằm cùng dòng với phương trình) +bằng cách dùng lệnh \cn{text} bên trong môi trường \env{align}: +\begin{align} +x& = y_1-y_2+y_3-y_5+y_8-\dots + && \text{theo \eqref{eq:C}}\\ + & = y'\circ y^* && \text{theo \eqref{eq:D}}\\ + & = y(0) y' && \text {theo Tiên đề 1.} +\end{align} +% +\begin{verbatim} +\begin{align} +x& = y_1-y_2+y_3-y_5+y_8-\dots + && \text{theo \eqref{eq:C}}\\ + & = y'\circ y^* && \text{theo \eqref{eq:D}}\\ + & = y(0) y' && \text {theo Tiên đề 1.} +\end{align} +\end{verbatim} +% A variant environment \env{alignat} allows the horizontal space between +% equations to be explicitly specified. This environment takes one argument, +% the number of \qq{equation columns}: count the maximum number of \verb'&'s +% in any row, add 1 and divide by 2. +Biến thể \env{alignat} của môi trường \env{align} cho phép xác định khoảng +cách (theo chiều ngang), nhờ đó sẽ tiết kiệm không gian hơn. Môi trường này +nhận một tham số, là \emph{"số cột phương trình"}. Để có số này, bạn +đếm số dấu |&| trong các phương trình, chọn ra số lớn nhất, cộng số đó +với 1 rồi chia kết quả cho 2. So sánh ví dụ dưới đây với ví dụ ở ngay trên. +\begin{alignat}{2} +x& = y_1-y_2+y_3-y_5+y_8-\dots + &\quad& \text{theo \eqref{eq:C}}\\ + & = y'\circ y^* && \text{theo \eqref{eq:D}}\\ + & = y(0) y' && \text {theo Tiên đề 1.} +\end{alignat} +% +\begin{verbatim} +\begin{alignat}{2} +x& = y_1-y_2+y_3-y_5+y_8-\dots + &\quad& \text{theo \eqref{eq:C}}\\ + & = y'\circ y^* && \text{theo \eqref{eq:D}}\\ + & = y(0) y' && \text {theo Tiên đề 1.} +\end{alignat} +\end{verbatim} + +%\section{Alignment building blocks} +\section{Canh cột các khối phương trình} + +% Like \env{equation}, the multi-equation environments \env{gather}, +% \env{align}, and \env{alignat} are designed to produce a structure +% whose width is the full line width. This means, for example, that one +% cannot readily add parentheses around the entire structure. +Giống như \env{equation}, các môi trường phương trình nhiều dòng +\env{gather}, \env{align} và \env{alignat} bố trí phương trình \emph{trên +cả chiều rộng của dòng.} Điều này dẫn tới, chẳng hạn, ta không thể +thêm các dấu ngoặc để bao quanh phương trình. + +% But variants \env{gathered}, \env{aligned}, and \env{alignedat} are provided whose +% total width is the actual width of the contents; thus they can be used +% as a component in a containing expression. E.g., +\medskip +Các môi trường \env{gathered}, \env{aligned} và \env{alignedat} khắc phục +nhược điểm trên; chúng biểu diễn phương trình \emph{trên một chiều rộng đúng bằng chiều +rộng của nội dung phương trình.} Nhờ đó, chúng có thể xem như một phần của biểu thức, +ví dụ: +\begin{equation*} +\left.% dùng \left. để bỏ đi dấu ngoặc bên trái +\begin{aligned} + B'&=-\partial\times E,\\ + E'&=\partial\times B - 4\pi j, +\end{aligned} +\right\} +\qquad \text{Phương trình Maxwell} +\end{equation*} +\begin{verbatim} +\begin{equation*} +\left.% dùng \left. để bỏ đi dấu ngoặc bên trái +\begin{aligned} + B'&=-\partial\times E,\\ + E'&=\partial\times B - 4\pi j, +\end{aligned} +\right\} +\qquad \text{Phương trình Maxwell} +\end{equation*} +\end{verbatim} +% Like the \env{array} environment, these \texttt{-ed} variants also take +% an optional \verb'[t]' or \verb'[b]' argument to specify vertical +% positioning. + +\medskip +Giống như \env{array}, các biến thể \texttt{-ed} nhận tham số tùy chọn (bổ sung) +\verb'[t]' hoặc \verb'[b]' để chỉ vị trí biểu diễn (`t' cho top-ở trên; +`b' cho bottom-ở dưới) + +% \qq{Cases} constructions like the following are common in +% mathematics: +\medskip +Biến thể \env{cases} dùng để \emph{chia các trường hợp}: +\begin{equation}\label{eq:C} +P_{r-j}= + \begin{cases} + 0& \text{nếu $r-j$ là số lẻ},\\ + r!\,(-1)^{(r-j)/2}& \text{nếu $r-j$ là số chẵn}. + \end{cases} +\end{equation} +% and in the \pkg{amsmath} package there is a \env{cases} environment to +% make them easy to write: +\begin{verbatim} +P_{r-j}=\begin{cases} + 0& \text{nếu $r-j$ là số lẻ},\\ + r!\,(-1)^{(r-j)/2}& \text{nếu $r-j$ là số chẵn}. + \end{cases} +\end{verbatim} +% Notice the use of \cn{text} (cf.~\secref{text}) and the nested +% math formulas. +Để ý đến việc dùng lệnh \cn{text} (xem Mục~\secref{text}) và biểu thức +toán |$...$| bên trong \cn{text}. + +\medskip +Cần nhớ: các biến thể \env{cases} và \env{-ed} chỉ được dùng bên trong +các môi trường phương trình khác\mdash tương tự như \env{split}. + + +%\section{Adjusting tag placement} +\section{Thay đổi vị trí chỉ số phương trình} + +% Placing equation numbers can be a rather complex problem in multiline +% displays. The environments of the \pkg{amsmath} package try hard to +% avoid overprinting an equation number on the equation contents, if +% necessary moving the number down or up to a separate line. +Thay đổi vị trí đặt chỉ số phương trình là vấn đề khá phức tạp trong +biểu diễn phương trình nhiều dòng. Các môi trường của gói \pkg{amsmath} +luôn cố gắng để không đặt chỉ số phương trình \emph{đè} lên nội dung phương +trình, và nếu cần thiết thì đặt chỉ số ở trên hoặc dưới một chút, +thậm chí, ở riêng một dòng. +% Difficulties +% in accurately calculating the profile of an equation can occasionally +% result in number movement that doesn't look right. +Nhưng việc tính chính xác thuộc tính của phương trình là điều khó khăn; +do đó, đôi khi việc dịch chuyển chỉ số phương trình do gói \pkg{amsmath} +thực hiện sẽ không mang lại kết quả đẹp mắt. +% There is a \cn{raisetag} command provided to adjust the vertical position of the +% current equation number, if it has been shifted away from its normal +% position. +Trong trường hợp đó, bạn phải \emph{làm bằng tay} nhờ lệnh \cn{raisetag}. +%To move a particular number up by six points, write |\raisetag{6pt}|. +Để dịch chuyển chỉ số lên phía trên một quãng $6pt$, dùng |\raisetag{6pt}|; +còn để dịch xuống, dùng chẳng hạn |\raisetag{-6pt}|. +% This kind of adjustment is fine tuning like line +% breaks and page breaks, and should therefore be left undone until your +% document is nearly finalized, or you may end up redoing the fine tuning +% several times to keep up with changing document contents. + +\medskip +Việc điều chỉnh ví trí chỉ số bằng \cn{raisetag} là công việc tỉ mỉ, cũng như việc +ngắt dòng, ngắt trang bằng \cn{linebreak}, \cn{pagebreak}. Bạn \emph{chỉ nên} +thực hiện điều chỉnh khi tài liệu của bạn gần như hoàn tất, và cần làm +lại mỗi khi bạn thay đổi nội dung tài liệu. + +%\section{Vertical spacing and page breaks in multiline displays} +\section{V-khoảng cách và ngắt trang trong biểu diễn nhiều dòng} + +% You can use the \cn{\\}|[|\<dimension>|]| command to get extra vertical +% space between lines in all the \pkg{amsmath} displayed equation +% environments, as is usual in \latex/. +Bạn có thể dùng \cn{\\}|[|\<dimension>|]| để thêm các v-khoảng cách giữa +các dòng trong mọi môi trường biểu diễn phương trình của gói \pkg{amsmath}; +điều này cũng tương tự trong \latex/. +% When the \pkg{amsmath} package is +% in use \ii{page breaks} between equation lines are normally disallowed; +% the philosophy is that page breaks in such material should receive +% individual attention from the author. + + +\medskip +Khi dùng gói \pkg{amsmath}, việc \ii{ngắt trang} giữa các dòng của phương trình +không (tự động) xảy ra; bởi việc ngắt trang như vậy sẽ làm cho phương trình trở nên +khó theo dõi đối với độc giả. +% To get an individual page break +% inside a particular displayed equation, a \cn{displaybreak} command is +% provided. +Để ngắt trang bên trong phương trình, bạn phải làm bằng tay nhờ lệnh +\cn{displaybreak}. +% \cn{displaybreak} is best placed immediately before the +% \cn{\\} where it is to take effect. Like \latex/'s \cn{pagebreak}, +% \cn{displaybreak} takes an optional argument between 0 and 4 denoting +% the desirability of the pagebreak. |\displaybreak[0]| means \qq{it is +% permissible to break here} without encouraging a break; +% \cn{displaybreak} with no optional argument is the same as +% |\displaybreak[4]| and forces a break. +Nơi đặt \cn{displaybreak} tốt nhất là ngay trước \cn{\\} ở dòng cần ngắt trang. +Giống như lệnh \cn{pagebreak} của \latex/, lệnh \cn{displaybreak} nhận +tham số bổ sung (tùy chọn) là một trong các số 0, 1, 2, 3, 4; +tham số này cho biết mức độ ngắt trang. Dùng |\displaybreak[0]| để hàm ý +\qq{không được ngắt trang ở đây},...; trong khi |\displaybreak| +(không có tham số bổ sung), như |\displaybreak[4]|, hàm ý +\qq{ngắt trang ở đây}. + +% If you prefer a strategy of letting page breaks fall where they may, +% even in the middle of a multi-line equation, then you might put +% \cn{allowdisplaybreaks}\texttt{[1]} in the preamble of your document. An +% optional argument 1\ndash 4 can be used for finer control: |[1]| means +% allow page breaks, but avoid them as much as possible; values of 2,3,4 +% mean increasing permissiveness. When display breaks are enabled with +% \cn{allowdisplaybreaks}, the \cn{\\*} command can be used to prohibit a +% pagebreak after a given line, as usual. +\medskip +Việc ngắt trang dùng \cn{displaybreak} như trên chỉ có thể làm đối với +phương trình cụ thể. Nếu muốn cung cấp cho gói \pkg{amsmath} \qq{giấy phép ngắt trang} +một cách toàn cục (cho mọi phương trình nhiều dòng), +bạn dùng \cn{allowdisplaybreaks}\texttt{[1]} trong phần |preamble| của tài liệu. +Tham số bổ sung của lệnh này nhận giá trị từ 1 đến 4: |[1]| có nghĩa là +cho phép ngắt trang, nhưng tránh việc đó nếu có thể được; các giá trị 2,3,4 +càng tăng khả năng ngắt trang. Khi dùng \cn{allowdisplaybreaks}, thì lệnh +\cn{\\*} dùng để cấm xảy ra ngắt trang sau một dòng cụ thể. + +\medskip +\begin{bfseries} +% Note: Certain equation environments wrap their contents in an +% unbreakable box, with the consequence that neither \cn{displaybreak} nor +% \cn{allowdisplaybreaks} will have any effect on them. These include +Các môi trường \env{split}, \env{aligned}, \env{gathered} và \env{alignedat} +có khả năng |wrap| nội dung phương trình trong các hộp không cho phép ngắt +(|unbreakable box|); hệ quả là trong trường hợp đó, cả hai lệnh +\cn{displaybreak} và \cn{allowdisplaybreaks} đều không có tác dụng. +\end{bfseries} + +%\section{Interrupting a display} +\section{Xen liên từ vào giữa các phương trình} + +% The command \cn{intertext} is used for a short interjection of one or +% two lines of text\index{text fragments inside math} in the middle of a +% multiple-line display structure (see also the \cn{text} command in +% \secref{text}). Its salient feature is preservation of the alignment, +% which would not happen if you simply ended the display and then started +% it up again afterwards. \cn{intertext} may only appear right after a +% \cn{\\} or \cn{\\*} command. Notice the position of the word \qq{and} in +% this example. +Lệnh \cn{intertext} dùng để xen liên từ\footnote{hay cái khác, tùy bạn!} +vào giữa các dòng của biểu diễn nhiều dòng (xem thêm về \cn{text} +ở Mục~\secref{text}). Nhờ đó, để bảm đảm việc canh cột các phương trình, +bạn đỡ phải tốn công kết thúc một biểu diễn rồi sau đó bắt đầu lại. +Lệnh \cn{intertext} chỉ có thể đặt ngay sau \cn{\\} hoặc \cn{\\*}. +Hãy chú ý đến sự xuất hiện của liên từ \qq{và} trong ví dụ sau. +\begin{align} +A_1&=N_0(\lambda;\Omega')-\phi(\lambda;\Omega'),\\ +A_2&=\phi(\lambda;\Omega')-\phi(\lambda;\Omega),\\ +\intertext{và} +A_3&=\mathcal{N}(\lambda;\omega). +\end{align} +\begin{verbatim} +\begin{align} +A_1&=N_0(\lambda;\Omega')-\phi(\lambda;\Omega'),\\ +A_2&=\phi(\lambda;\Omega')-\phi(\lambda;\Omega),\\ +\intertext{và} +A_3&=\mathcal{N}(\lambda;\omega). +\end{align} +\end{verbatim} + +%\section{Equation numbering} +\section{Đánh số phương trình} + +%\subsection{Numbering hierarchy} +\subsection{Hệ thống chỉ số phương trình} +% In \latex/ if you wanted to have equations numbered within +% sections\mdash that is, have +% equation numbers (1.1), (1.2), \dots, (2.1), (2.2), +% \dots, in sections 1, 2, and so forth\mdash you could redefine +% \cn{theequation} as suggested in the \latex/ manual \cite[\S6.3, \S C.8.4]{lamport}: +Với \latex/, nếu bạn muốn đánh số phương trình theo mục\mdash +nghĩa là chỉ số phương trình có dạng (1.1), (1.2), \dots, (2.1), (2.2), \dots, +trong chương 1, 2, v.v...\mdash bạn có thể định nghĩa lại lệnh +\cn{theequation} như lời khuyên trong sổ tay (manual) \latex/ +\cite[\S6.3, \S C.8.4]{lamport}: + +\medskip +\begin{verbatim} +\renewcommand{\theequation}{\thesection.\arabic{equation}} +\end{verbatim} + +% This works pretty well, except that the equation counter won't be reset +% to zero at the beginning of a new section or chapter, unless you do it +% yourself using \cn{setcounter}. +\medskip +Cách làm như trên cho kết quả như ý, nhưng có điều bất tiện là chỉ số +phương trình sẽ không tự động đặt về 0 khi chuyển% +\footnote{ở mục 1, các phương trình được đánh số (1.1), (1.2), \ldots; +còn qua mục 2, chỉ số phải bắt đầu từ (2.1) rồi đến (2.2), \ldots; +nghĩa là ta phải đặt bộ đếm về 0 khi vừa qua mục 2.} +% ---------------------------------------------------------------------- +từ mục này qua mục khác, và bạn phải làm điều đó bằng tay nhờ lệnh \cn{setcounter}. +% To make this a little more convenient, +% the \pkg{amsmath} package provides a command\index{equation +% numbers!hierarchy} \cn{numberwithin}. To have equation numbering tied to +% section numbering, with automatic reset of the equation counter, write +Để cuộc sống dễ dàng hơn, gói \pkg{amsmath} cung cấp lệnh \cn{numberwithin}; +nhờ lệnh này, bạn có thể đánh số phương trình theo mục, với chỉ số phương trình +\emph{tự động đặt về 0} khi sang mục mới. + +\medskip +\begin{verbatim} +\numberwithin{equation}{section} +\end{verbatim} + +\medskip +% As its name implies, the \cn{numberwithin} command can be applied to +% any counter, not just the \texttt{equation} counter. +Để ý rằng, lệnh \cn{numberwithin} có tác dụng đối với mọi bộ đếm, chứ +không riêng gì bộ đếm \texttt{equation}. + +%\subsection{Cross references to equation numbers} +\subsection{Tham khảo chéo đến chỉ số phương trình} + +% To make cross-references to equations easier, an \cn{eqref} +% command\index{equation numbers!cross-references} is provided. This +% automatically supplies the parentheses around the equation number. I.e., +% if \verb'\ref{abc}' produces 3.2 then \verb'\eqref{abc}' produces (3.2). +Việc tham khảo chéo đến phương trình được thực hiện dễ dàng hơn với lệnh +\cn{eqref}. Lệnh này tự động đặt chỉ số phương trình vào cặp dấu ngoặc đơn. +Ví dụ: dùng \verb'\ref{abc}' ta thu được 3.2, +trong khi \verb'\eqref{abc}' sẽ cho (3.2). + +%\subsection{Subordinate numbering sequences} +\subsection{Đánh số các phương trình con của nhóm phương trình} + +% The \pkg{amsmath} package provides also a \env{subequations} +% environment\index{equation numbers!subordinate numbering} to make it +% easy to number equations in a particular group with a subordinate +% numbering scheme. For example +Gói \pkg{amsmath} cung cấp môi trường \env{subequations} cho phép +bạn đánh số các phương trình con của một nhóm các phương trình +\emph{một cách tự động}. Ví dụ + +\medskip +\begin{verbatim} +\begin{subequations} +... +\end{subequations} +\end{verbatim} + +% causes all numbered equations within that part of the document to be +% numbered (4.9a) (4.9b) (4.9c) \dots, if the preceding numbered +% equation was (4.8). +\medskip +\noindent +sẽ khiến các chỉ số của các phương trình bên trong môi trường +\env{subequations} sẽ (tự động) có dạng (4.9a) (4.9b) (4.9c) \dots, +nếu phương trình đi trước nhóm phương trình này có chỉ số (4.8). +% A \cn{label} command immediately after +% \verb/\begin{subequations}/ will produce a \cn{ref} of the parent +% number 4.9, not 4.9a. +Chú ý là, nếu bạn đặt nhãn tham chiếu (|label|) ngay sau +\verb/\begin{subequations}/, việc tham chiếu bằng \cn{ref} +đến nhãn đó sẽ cho ra, chẳng hạn, 4.9, chứ không phải là 4.9a. +Vui lòng xem tài liệu \fn{subeqn.pdf} và mã nguồn \fn{subeqn.tex} +để có các ví dụ về việc dùng môi trường này. + +% The counters used by the subequations +% environment are \verb/parentequation/ and \verb/equation/ and +% \cn{addtocounter}, \cn{setcounter}, \cn{value}, etc., can be applied +% as usual to those counter names. +\medskip +Các bộ đếm dùng bởi môi trường \env{subequations} là \verb/parentequation/ +và \verb/equation/; các lệnh thay đổi bộ đếm +\cn{addtocounter}, \cn{setcounter}, \cn{value}, \ldots +đều có tác dụng bình thường với những bộ đếm đó. +% To get anything other than lowercase +% letters for the subordinate numbers, use standard \latex/ methods for +% changing numbering style \cite[\S6.3, \S C.8.4]{lamport}. For example, +% redefining \cn{theequation} as follows will produce roman numerals. +Chẳng hạn, các phương trình con được đánh số nhờ chữ cái |alphabet| +(a,b,c,\ldots); để thay đổi điều này, sử dụng phương pháp chuẩn +của \latex/ để thay đổi kiểu đánh số (xem trong \cite[\S6.3, \S C.8.4]{lamport}). +Trong ví dụ dưới đây, các phương trình con sẽ được đánh chỉ số La Mã: + +\medskip +\begin{verbatim} +\begin{subequations} +\renewcommand{\theequation}{\theparentequation \roman{equation}} +... +\end{verbatim} + +%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% + +%\chapter{Miscellaneous mathematical features} +\chapter{Linh tinh, nhưng quan trọng} + +\section{Ma trận}\label{ss:matrix} + +% The \pkg{amsmath} package provides some environments for +% matrices\index{matrices} beyond the basic \env{array} environment of +% \latex/. +Gói \pkg{amsmath} cung cấp một số môi trường để biểu diễn ma trận +tiện lợi hơn\footnote{|beyond|} môi trường \env{array} của \latex/. +% The \env{pmatrix}, \env{bmatrix}, \env{Bmatrix}, \env{vmatrix} +% and \env{Vmatrix} have (respectively) $(\,)$, $[\,]$, $\lbrace\,\rbrace$, +% $\lvert\,\rvert$, and +% $\lVert\,\rVert$ delimiters built in. +Các môi trường \env{pmatrix}, \env{bmatrix}, \env{Bmatrix}, \env{vmatrix} +và \env{Vmatrix} tự động có (tương tứng) cặp dấu ngoặc $(\,)$, $[\,]$, +$\lbrace\,\rbrace$, +$\lvert\,\rvert$, và $\lVert\,\rVert$ bao xung quanh. +% For naming consistency there is a \env{matrix} environment sans delimiters. +Ngoài ra, môi trường \env{matrix} cho một ma trận không có kèm dấu ngoặc nào. +% This is not entirely redundant +% with the \env{array} environment; the matrix environments all use more +% economical horizontal spacing than the rather prodigal spacing of the +% \env{array} environment. + +\medskip +Các môi trường ma trận của \pkg{amsmath} sử dụng thuật toán +điều chỉnh khoảng cách và canh cột tinh tế, tiết kiệm hơn cách làm hoang phí% +\footnote{|prodigal|} của môi trường \env{array}. +% Also, unlike the \env{array} environment, you +% don't have to give column specifications for any of the matrix +% environments; by default you can have up to 10 centered columns.% +Hơn nữa, không giống như \env{array}, bạn không cần chỉ ra \emph{số cột} +khi dùng các môi trường \env{-matrix}; theo mặc định, số cột tối đa của +các ma trận là 10\mdash con số này có thể thay đổi được% +\footnote{%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% +% More precisely: The maximum number of columns in a matrix is determined +% by the counter |MaxMatrixCols| (normal value = 10), which you can change +% if necessary using \latex/'s \cn{setcounter} or \cn{addtocounter} +% commands.% +\emph{Cụ thể hơn:} số tối đa các cột của ma trận được xác định bởi bộ đếm |MaxMatrixCols| +(mặc định là 10); để thay đổi số này, bạn dùng các lệnh của \latex/ là +\cn{setcounter} hoặc \cn{addtocounter}. +}. +% (If you need left or right alignment in a column or other special +% formats you must resort to \env{array}.) +(Nếu bạn muốn canh phải, trái các cột hoặc muốn tinh chỉnh ma trận theo ý bạn, +không còn cách nào khác hơn là bạn phải quay lại dùng môi trường \env{array}.) + +% To produce a small matrix suitable for use in text, there is a +% \env{smallmatrix} environment (e.g., +\medskip +Các ma trận cỡ nhỏ đặt xen vào biểu thức chung dòng được cho bởi +môi trường \env{smallmatrix}. Ví dụ, ma trận +\begin{math} +\bigl( \begin{smallmatrix} + a&b\\ c&d +\end{smallmatrix} \bigr) +\end{math} +% that comes closer to fitting within a single text line than a normal +% matrix. +được bố trí vừa vẹn trên dòng này, tốt hẳn hơn so +với khi bạn thay thế \env{smallmatrix} bởi \env{matrix}: +% Delimiters must be provided; there are no |p|,|b|,|B|,|v|,|V| +% versions of \env{smallmatrix}. The above example was produced by + +\medskip +\begin{verbatim} +\bigl( \begin{smallmatrix} + a&b\\ c&d +\end{smallmatrix} \bigr) +\end{verbatim} + +\medskip +Chú ý rằng các dấu ngoặc phải được chỉ ra khi dùng \env{smallmatrix}; +không có các biến thể |p|,|b|,|B|,|v|,|V| của \env{smallmatrix}. + +% \cn{hdotsfor}|{|\<number>|}| produces a row of dots in a +% matrix\index{matrices!ellipsis dots}\index{ellipsis dots!in +% matrices}\index{dots|see{ellipsis dots}} spanning the given number of +% columns. For example, +\medskip +Có một lệnh hết sức tiện lợi, là \cn{hdotsfor}|{|\<number>|}|. +Lệnh này sẽ sinh ra dãy các dấu chấm lửng trong matrix. Tham số +của lệnh là số cột cần bỏ qua. Quan sát ví dụ dưới đây + +\medskip +\begin{center} +\begin{minipage}{.3\columnwidth} +\noindent$\begin{matrix} a&b&c&d\\ +e&\hdotsfor{3} \end{matrix}$ +\end{minipage}% +\qquad +\begin{minipage}{.45\columnwidth} +\begin{verbatim} +\begin{matrix} a&b&c&d\\ +e&\hdotsfor{3} \end{matrix} +\end{verbatim} +\end{minipage}% +\end{center} + +% The spacing of the dots can be varied through use of a square-bracket +% option, for example, |\hdotsfor[1.5]{3}|. The number in square brackets +% will be used as a multiplier (i.e., the normal value is 1.0). +\medskip +Khoảng cách giữa các dấu chấm cho bởi \cn{hdotsfor} có thể thay thế nhờ +tham số bổ sung của lệnh; ví dụ: |\hdotsfor[1.5]{3}|. Con số trong ngoặc +vuông (|[1.5]|) được dùng như một thừa số nhân; giá trị mặc định là 1.0. +\begin{equation}\label{eq:D} +\begin{pmatrix} D_1t&-a_{12}t_2&\dots&-a_{1n}t_n\\ +-a_{21}t_1&D_2t&\dots&-a_{2n}t_n\\ +\hdotsfor[2]{4}\\ +-a_{n1}t_1&-a_{n2}t_2&\dots&D_nt\end{pmatrix} +\end{equation} + +\begin{verbatim} +\begin{pmatrix} D_1t&-a_{12}t_2&\dots&-a_{1n}t_n\\ +-a_{21}t_1&D_2t&\dots&-a_{2n}t_n\\ +% +\hdotsfor[2]{4}\\% tăng gấp đôi khoảng cách giữa các dấu chấm +% +-a_{n1}t_1&-a_{n2}t_2&\dots&D_nt\end{pmatrix} +\end{verbatim} + +%\section{Math spacing commands} +\section{Điều chỉnh khoảng cách} + +% The \pkg{amsmath} package slightly extends the set of math +% spacing\index{horizontal space!in math mode} commands, as shown below. +% Both the spelled-out and abbreviated forms of these commands are robust, +% and they can also be used outside of math. +Gói \pkg{amsmath} cung cấp tập hợp các lệnh điều chỉnh khoảng cách +trong chế độ toán. Phiên bản rút gọn (lệnh ngắn) hoặc đầy đủ (lệnh dài) của +các lệnh này đều có tính |robust| và có thể dùng bên ngoài chế độ toán. +\begin{ctab}{lll|lll} +Lệnh ngắn& Lệnh dài& Ví dụ & Lệnh ngắn& Lệnh dài& Ví dụ\\ +\hline +\vstrut{2.5ex} +& {\tiny (không khoảng cách)}& \spx{}& & {\tiny (không khoảng cách)} & \spx{}\\ +\cn{\,}& \cn{thinspace}& \spx{\,}& + \cnbang& \cn{negthinspace}& \spx{\!}\\ +\cn{\:}& \cn{medspace}& \spx{\:}& + & \cn{negmedspace}& \spx{\negmedspace}\\ +\cn{\;}& \cn{thickspace}& \spx{\;}& + & \cn{negthickspace}& \spx{\negthickspace}\\ +& \cn{quad}& \spx{\quad}\\ +& \cn{qquad}& \spx{\qquad} +\end{ctab} +% For the greatest possible control over math spacing, use \cn{mspace} +% and `math units'. One math unit, or |mu|, is equal to 1/18 em. Thus to +% get a negative \cn{quad} you could write |\mspace{-18.0mu}|. +Tổng quát hơn, để điều chỉnh khoảng cách trong chế độ toán, bạn dùng +lệnh \cn{mspace} và \emph{đơn vị toán}. \emph{Đơn vị toán}, +ký hiệu là |mu| (|math unit|), là đơn vị độ dài của \latex/ trong chế độ toán, +bằng 1/18 em\footnote{Thế |em| là cái chi?}. Ví dụ, +để có khoảng \cn{quad} âm, bạn có thể dùng |\mspace{-18.0mu}|. + +\section{Các dấu chấm} + +% For preferred placement of ellipsis dots (raised or on-line) in various +% contexts there is no general consensus. It may therefore be considered a +% matter of taste. By using the semantically oriented commands +Vị trí của dấu ba chấm (phía trên dòng hay ở ngay chân dòng) trong các +ngữ cảnh khác nhau thường không nhất quán, và có thể là vấn đề sở thích +cá nhân. Bằng cách sử dụng các lệnh +\begin{itemize} +\item \cn{dotsc} cho \qq{dấu ba chấm đi với dấu phảy} +\item \cn{dotsb} cho \qq{dấu ba chấm đi với toán tử nhị phân/quan hệ} +\item \cn{dotsm} cho \qq{dấu ba chấm đi trong biểu thức nhân} +\item \cn{dotsi} cho \qq{dấu ba chấm đi trong biểu thức tích phân} +\item \cn{dotso} cho \qq{dấu ba chấm cho mọi trường hợp còn lại} +\end{itemize} +% instead of \cn{ldots} and \cn{cdots}, +thay vì dùng \cn{ldots} và \cn{cdots}, +% you make it possible for your +% document to be adapted to different conventions on the fly, in case (for +% example) you have to submit it to a publisher who insists on following +% house tradition in this respect. +bạn có thể làm cho mã nguồn \TeX\ của tài liệu trở nên trong sáng hơn, +dễ chỉnh sửa hơn khi cần thiết (chẳng hạn theo yêu cầu của nhà xuất bản). +Định nghĩa của các lệnh ở trên là theo quy ước của Hội Toán học Mỹ (AMS). +% The default treatment for the various +% kinds follows American Mathematical Society conventions: + +\medskip +\begin{center} +\begin{tabular}{@{}l@{}l@{}} +\begin{minipage}[t]{.54\textwidth} +\begin{verbatim} +Ta có chuỗi $A_1, A_2, \dotsc$, +tổng vô hạn $A_1 +A_2 +\dotsb $, +tích vô hạn $A_1 A_2 \dotsm $, +và tích phân không xác định +\[\int_{A_1}\int_{A_2}\dotsi\] +\end{verbatim} +\end{minipage} +& +\begin{minipage}[t]{.45\textwidth} +\noindent +Ta có chuỗi $A_1, A_2, \dotsc$, +tổng vô hạn $A_1 +A_2 +\dotsb $, +tích vô hạn $A_1 A_2 \dotsm $, +và tích phân không xác định +\[\int_{A_1}\int_{A_2}\dotsi\] +\end{minipage} +\end{tabular} +\end{center} + +%\section{Nonbreaking dashes} +\section{Gạch ngang không vỡ} + +% A command \cn{nobreakdash} is provided to suppress the possibility +% of a linebreak after the following hyphen or dash. +Lệnh \cn{nobreakdash} giúp ta hạn chế sự ngắt dòng sau một dấu |hyphen| +hoặc sau dấu gạch ngang. +% For example, if you +% write `pages 1\ndash 9' as |pages 1\nobreakdash--9| then a linebreak will +% never occur between the dash and the 9. You can also use +% \cn{nobreakdash} to prevent undesirable hyphenations in combinations +% like |$p$-adic|. For frequent use, it's advisable to make abbreviations, +% e.g., +Ví dụ, nếu bạn viết `các trang 1\ndash 9' bằng cách dùng |các trang 1\nobreakdash--9| +thì việc ngắt dòng sẽ không bao giờ xảy ra giữa dấu gạch ngang và số 9. +Bạn cũng có thể dùng \cn{nobreakdash} để hạn chế việc tách chữ (|hyphenation|) +ngoài ý muốn, ví dụ trong tổ hợp |$p$-adic|. Để tiện lợi, bạn có thể định +nghĩa các lệnh tắt như sau: + +\medskip +\begin{verbatim} +\newcommand{\p}{$p$\nobreakdash}% cho "\p-adic" +\newcommand{\Ndash}{\nobreakdash--}% cho "các trang 1\Ndash 9" +% Cho không gian "\n chiều" ("n-chiều"): +\newcommand{\n}[1]{$n$\nobreakdash-\hspace{0pt}} +\end{verbatim} +% The last example shows how to prohibit a linebreak after the hyphen but +% allow normal hyphenation in the following word. (It suffices to add a +% zero-width space after the hyphen.) + +\medskip +Ví dụ cuối cùng ở trên cho biết cách làm thế nào để ngăn cản ngắt dòng sau dấu +|hyphen| nhưng cho phép tách chữ bình thường ở từ tiếp theo dấu |hyphen| đó. +(Chỉ cần thêm một độ rộng 0 sau dấu |hyphen|.) + +%\section{Accents in math} +\section{Dấu nhấn trong toán học} + +% In ordinary \LaTeX{} the placement of the second accent in doubled math +% accents is often poor. With the \pkg{amsmath} package you +% will get improved placement of the second accent: +Thông thường, \latex/ khó có thể biểu diễn cho đẹp cùng lúc hai dấu nhấn +trên một ký hiệu. Với gói \pkg{amsmath}, việc này khá hơn rất nhiều; ví dụ +$\hat{\hat{A}}$ (cho bởi \cn{hat}|{\hat{A}}|). + +% The commands \cn{dddot} and \cn{ddddot} are available to produce triple +% and quadruple dot accents in addition to the \cn{dot} and \cn{ddot} +% accents already available in \latex/. +\medskip +Các lệnh \cn{dddot} và \cn{ddddot} biểu diễn hai và ba dấu chấm +như là dấu nhấn, ví dụ $\dddot C$. Đây là các lệnh do \pkg{amsmath} cung cấp; +còn \cn{dot} và \cn{ddot} là các lệnh của \latex/. + +% To get a superscripted hat or tilde character, load the \pkg{amsxtra} +% package and use \cn{sphat} or \cn{sptilde}. Usage is \verb'A\sphat' +% (note the absence of the \verb'^' character). +\medskip +Để có được chỉ số trên là dấu mũ hoặc dấu ngã, dùng gói \pkg{amsxtra} +và các lệnh của gói này là \cn{sphat}, \cn{sptilde}. Ví dụ, +$A\sphat$\space\space cho bởi \verb'A\sphat' (để ý ở đây ta không dùng dấu |^|). + +% To place an arbitrary symbol in math accent position, or to get under +% accents, see the \pkg{accents} package by Javier Bezos. +\medskip +Để đặt ký hiệu bất kỳ vào vị trí của dấu nhấn, hoặc để có các dấu nhấn +bên dưới, vui lòng xem tài liệu hướng dẫn gói \pkg{accents}(viết bởi Javier Bezos). + +%\section{Roots} +\section{Căn số} + +% In ordinary \latex/ the placement of root indices is sometimes not so +% good: $\sqrt[\beta]{k}$ (|\sqrt||[\beta]{k}|). +Cách biểu diễn căn số của \latex/ nhiều khi không thật đẹp mắt, như +trong ví dụ $\sqrt[\beta]{k}$ (cho bởi |\sqrt||[\beta]{k}|). +% In the \pkg{amsmath} package \cn{leftroot} and \cn{uproot} allow you to adjust +% the position of the root: +Gói \pkg{amsmath} cung cấp các lệnh \cn{leftroot} (dịch qua trái) và \cn{uproot} +(dịch lên trên) +cho phép bạn điều chỉnh vị trí của bậc căn số% +\footnote{bậc của căn số, ví dụ $\beta$ trong $\sqrt[\leftroot{-2}\uproot{2}\beta]{k}$.}. +% ---------------------------------------------------------------------- +Chẳng hạn + +\medskip +\begin{verbatim} +\sqrt[\leftroot{-2}\uproot{2}\beta]{k} +\end{verbatim} +%will move the beta up and to the right: +% $\sqrt[\leftroot{-2}\uproot{2}\beta]{k}$. The negative argument used +% with \cn{leftroot} moves the $\beta$ to the right. The units are a small +% amount that is a useful size for such adjustments. + +\medskip\noindent +sẽ cho $\sqrt[\leftroot{-2}\uproot{2}\beta]{k}$. Nếu bạn dùng |dimension| +âm làm tham số của \cn{leftroot} (như trong ví dụ trên), +thì bậc căn số sẽ dịch chuyển qua phải. + +%\section{Boxed formulas} +\section{Đóng khung biểu thức} + +% The command \cn{boxed} puts a box around its +% argument, like \cn{fbox} except that the contents are in math mode: +Biểu thức \cn{boxed} sẽ đóng khung chữ nhật quanh nội dung là tham số của nó; +lệnh này tương tự như lệnh \cn{fbox}, nhưng nội dung của lệnh ở chế độ toán. +\begin{equation} +\boxed{\eta \leq C(\delta(\eta) +\Lambda_M(0,\delta))} +\end{equation} +\begin{verbatim} + \boxed{\eta \leq C(\delta(\eta) +\Lambda_M(0,\delta))} +\end{verbatim} + +%\section{Over and under arrows} +\section{Mũi tên bên trên, bên dưới} + +% Basic \latex/ provides \cn{overrightarrow} and \cn{overleftarrow} +% commands. Some additional over and under arrow commands are provided +% by the \pkg{amsmath} package to extend the set: +\latex/ chuẩn chỉ cung cấp các mũi tên bên-trên-qua-trái hoặc bên-trên-qua-phải +nhờ các lệnh \cn{overrightarrow}, \cn{overleftarrow}. Dưới đây là các dạng +mũi tên khác do gói \pkg{amsmath} cung cấp. + +\begin{tabbing} +\qquad\=\ncn{overleftrightarrow}\qquad\=\kill +\> \cn{overleftarrow} \> \cn{underleftarrow} \+\\ + \cn{overrightarrow} \> \cn{underrightarrow} \\ + \cn{overleftrightarrow}\> \cn{underleftrightarrow} +\end{tabbing} + +Ví dụ, \cn{overleftarrow}|{XYZ}| sẽ cho bạn $\overleftarrow{XYZ}$. + +%\section{Extensible arrows} +%\section{Mũi tên có chỉ số. Bổ sung của ccc} +\section{Mũi tên có chỉ số.} + +% \cn{xleftarrow} and \cn{xrightarrow} produce +% arrows\index{arrows!extensible} that extend automatically to accommodate +% unusually wide subscripts or superscripts. These commands take one +% optional argument (the subscript) and one mandatory argument (the +% superscript, possibly empty): +Các lệnh \cn{xleftarrow} và \cn{xrightarrow} cho ta các mũi tên \emph{tự động +điều chỉnh độ dài cho bằng với nội dung của chỉ số trên hoặc dưới}. +Tham số bổ sung của hai lệnh này là chỉ số dưới, còn tham số bắt buộc +là chỉ số trên. Cả chỉ số trên và chỉ số dưới của hai lệnh này đều có thể rỗng. +\begin{equation} +A\xleftarrow{n+\mu-1}B \xrightarrow[T]{n\pm i-1}C +\end{equation} +\begin{verbatim} +A\xleftarrow{n+\mu-1}B \xrightarrow[T]{n\pm i-1}C +\end{verbatim} + +%% \medskip +%% Để có chẳng hạn, +%% \begin{equation} +%% A\xlongequal[ccc]{\text{theo (1)}}B,\qquad +%% A\xLongrightarrow{\text{theo Tiên đề 2}}B, +%% \end{equation} +%% bạn có thể dùng gói \pkg{ccc-arrows} (của |ccc|; +%% tải về: \url{http://vntex.org/download}). + +%\section{Affixing symbols to other symbols} +\section{Gắn các ký hiệu với nhau} + +% \latex/ provides \cn{stackrel} for placing a +% superscript\index{subscripts and superscripts} above a binary relation. +% In the \pkg{amsmath} package there are somewhat more general commands, +% \cn{overset} and \cn{underset}, that can be used to place one symbol +% above or below another symbol, whether it's a relation or something +% else. The input |\overset{*}{X}| will place a superscript-size $*$ above +% the $X$: $\overset{*}{X}$; \cn{underset} is the analog for adding a +% symbol underneath. +\latex/ cung cấp lệnh \cn{stackrel} để đặt chỉ số trên cho các quan hệ (toán tử) +nhị phân. Với gói \pkg{amsmath}, các lệnh \cn{overset} và \cn{underset} +còn làm được việc tổng quát hơn: đặt một ký hiệu bên trên hoặc bên dưới +một ký hiệu khác, bất kể ký hiệu đó có phải là toán tử nhị phân hay không. +Ví dụ, với |\overset{*}{X}| sẽ đặt dấu sao $*$ bên trên chữ $X$: +$\overset{*}{X}$; lệnh \cn{underset} cũng tương tự, nhưng nó đặt chỉ số +bên dưới ký hiệu. + +\medskip +%See also the description of \cn{sideset} in \secref{sideset}. +Xem thêm cách dùng \cn{sideset} ở Mục~\secref{sideset}. + +%\section{Fractions and related constructions} +\section{Phân số và cấu trúc liên quan} + +\subsection{Các lệnh \cn{frac}, \cn{dfrac}, và \cn{tfrac}} + +% The \cn{frac} command, which is in the basic command set of +% \latex/,\index{fractions} takes two arguments\mdash numerator and +% denominator\mdash and typesets them in normal fraction form. The +% \pkg{amsmath} package provides also \cn{dfrac} and \cn{tfrac} as +% convenient abbreviations for |{\displaystyle\frac| |...| |}| +% and\index{textstyle@\cn{textstyle}}\relax +% \index{displaystyle@\cn{displaystyle}} |{\textstyle\frac| |...| |}|. +Lệnh \cn{frac}, là lệnh cơ bản của \latex/, nhận hai tham số\mdash tử số +và mẫu số\mdash và biểu diễn phân số theo kiểu thông thường trong toán học. +Để ý rằng, các phân số ở chế độ toán chung dòng thường nhỏ; để khiến chúng +to hơn, bạn dùng |\displaystyle\frac...|. Để tiện lợi, +gói \pkg{amsmath} cung cấp thêm các lệnh: \cn{dfrac}, \cn{tfrac} lần lượt +là dạng viết tắt của |{\displaystyle\frac| |...| |}| và +|{\textstyle\frac| |...| |}|. Ví dụ +\begin{equation} +\frac{1}{k}\log_2 c(f)\quad\tfrac{1}{k}\log_2 c(f)\quad +\sqrt{\frac{1}{k}\log_2 c(f)}\quad\sqrt{\dfrac{1}{k}\log_2 c(f)} +\end{equation} +\begin{verbatim} +\begin{equation} +\frac{1}{k}\log_2 c(f)\;\tfrac{1}{k}\log_2 c(f)\; +\sqrt{\frac{1}{k}\log_2 c(f)}\;\sqrt{\dfrac{1}{k}\log_2 c(f)} +\end{equation} +\end{verbatim} + +%\subsection{The \cn{binom}, \cn{dbinom}, and \cn{tbinom} commands} +\subsection{Ký hiệu Tổ hợp: \cn{binom}, \cn{dbinom}, \cn{tbinom}} + +% For binomial expressions\index{binomials} such as $\binom{n}{k}$ +% \pkg{amsmath} has \cn{binom}, \cn{dbinom} and \cn{tbinom}: +Để biểu diễn tổ hợp dạng $\binom{n}{k}$, bạn dùng các lệnh +\cn{binom}, \cn{dbinom} và \cn{tbinom}. Các tiếp vĩ ngữ |d| và |t| +được hiểu tương tự như ở các lệnh về phân số. +\begin{equation} +2^k-\binom{k}{1}2^{k-1}+\dbinom{k}{2}2^{k-2} +\end{equation} +\begin{verbatim} +2^k-\binom{k}{1}2^{k-1}+\binom{k}{2}2^{k-2} +\end{verbatim} +% +%\subsection{The \cn{genfrac} command} +\subsection{Tạo phân số tổng quát với \cn{genfrac}} + +% The capabilities of \cn{frac}, \cn{binom}, and their variants are +% subsumed by a generalized fraction command \cn{genfrac} with six +% arguments. +Khả năng của các lệnh \cn{frac}, \cn{binom} và các biến thể có thể có +được nhờ lệnh \cn{genfrac}. Đây là lệnh tạo phân số tổng quát với +sáu tham số. +% The last two correspond to \cn{frac}'s numerator and +% denominator; +Hai tham số cuối cùng của \cn{genfrac} lần lượt là \emph{tử số} và \emph{mẫu số}; +% the first two are optional delimiters (as seen in +% \cn{binom}); +hai tham số bổ sung đầu tiên là các dấu ngoặc trái và phải (như trong +kết quả của \cn{binom}); +% the third is a line thickness override (\cn{binom} uses +% this to set the fraction line thickness to 0\mdash i.e., invisible); +% and +tham số thứ ba là độ dày của đường kẻ ngang giữa tử số và mẫu số (lệnh +\cn{binom} dùng độ dày 0, nghĩa là \emph{không thấy được}); +% the fourth argument is a mathstyle override: integer values 0\ndash 3 select +% respectively \cn{displaystyle}, \cn{textstyle}, \cn{scriptstyle}, and +% \cn{scriptscriptstyle}. If the third argument is left empty, the line +% thickness defaults to `normal'. +tham số thứ tư xác định chế độ toán trong đó phân số được biểu diễn: +tham số này nhận giá trị 0,1,2,3 tương ứng với các chế độ + \cn{displaystyle}, \cn{textstyle}, \cn{scriptstyle}, \cn{scriptscriptstyle}. + +\medskip +\begin{center}\begin{minipage}{\columnwidth} +\raggedright \normalfont\ttfamily \exhyphenpenalty10000 +\newcommand{\ma}[1]{% + \string{{\normalfont\itshape#1}\string}\penalty9999 \ignorespaces} +\string\genfrac \ma{left-delim} \ma{right-delim} \ma{thickness} +\ma{mathstyle} \ma{numerator} \ma{denominator} +\end{minipage}\end{center} + +% To illustrate, here is how \cn{frac}, \cn{tfrac}, and +% \cn{binom} might be defined. +\medskip\noindent +Ví dụ, các lệnh \cn{frac}, \cn{tfrac} và \cn{binom} có thể được định nghĩa như sau: + +\medskip +\begin{verbatim} +\newcommand{\frac}[2]{\genfrac{}{}{}{}{#1}{#2}} +\newcommand{\tfrac}[2]{\genfrac{}{}{}{1}{#1}{#2}} +\newcommand{\binom}[2]{\genfrac{(}{)}{0pt}{}{#1}{#2}} +\end{verbatim} +% If you find yourself repeatedly using \cn{genfrac} throughout a document +% for a particular notation, you will do yourself a favor (and your +% publisher) if you define a meaningfully-named abbreviation for that +% notation, along the lines of \cn{frac} and \cn{binom}. + +% The primitive generalized fraction commands \cs{over}, \cs{overwithdelims}, +% \cs{atop}, \cs{atopwithdelims}, \cs{above}, \cs{abovewithdelims} produce +% warning messages if used with the \pkg{amsmath} package, for reasons +% discussed in \fn{technote.tex}. +\medskip +Các lệnh nguyên thủy \cn{over}, \cs{overwithdelims}, +\cs{atop}, \cs{atopwithdelims}, \cs{above}, \cs{abovewithdelims} +khi dùng với gói \pkg{amsmath} sẽ sinh ra cảnh báo lỗi. Vui lòng +xem thêm tài liệu \fn{technote.tex} có trong |texmf/source/latex/amsmath/| + +%\section{Continued fractions} +\section{Phân số liên tục} + +Phân số liên tục\index{phân số liên tục} +\begin{equation} +\cfrac{1}{\sqrt{2}+ + \cfrac{1}{\sqrt{2}+ + \cfrac{1}{\sqrt{2}+\cdots +}}} +\end{equation} +%can be obtained by typing +có thể thu đựơc nhờ +{\samepage +\begin{verbatim} +\cfrac{1}{\sqrt{2}+ + \cfrac{1}{\sqrt{2}+ + \cfrac{1}{\sqrt{2}+\dotsb +}}} +\end{verbatim} +}% End of \samepage +% This produces better-looking results than straightforward use of +% \cn{frac}. Left or right placement of any of the numerators is +% accomplished by using \cn{cfrac}|[l]| or \cn{cfrac}|[r]| instead of +% \cn{cfrac}. +\medskip\noindent +Việc dùng \cn{cfrac} cho kết quả dễ nhìn hơn so với khi bạn tạo phân số +liên tục bằng \cn{frac}. Bạn có thể đặt vị trí của tử số ở bên trái hoặc +bên phải tùy ý, bằng cách dùng \cn{cfrac}|[l]| hoặc \cn{cfrac}|[r]| thay vì +\cn{cfrac}. + +%\section{Smash options} +\section{Lệnh \cn{smash} đặt độ cao/sâu về 0} + +% The command \cn{smash} is used to typeset a subformula with an effective height and depth of zero, which is sometimes +% useful in adjusting the subformula's position with respect to adjacent +% symbols. +Lệnh \cn{smash} khiến cho các biểu thức con có chiều cao (|heigth|) và chiều +sâu (|depth|) bằng 0; việc dùng biểu thức con như vậy rất có hữu ích, +chẳng hạn khi điều chỉnh vị trí của biểu thức con theo các ký hiệu. +% With the \pkg{amsmath} package \cn{smash} has optional +% arguments |t| and |b|, because occasionally it is advantageous to be +% able to \qq{smash} only the top or only the bottom of something while +% retaining the natural depth or height. +Gói \pkg{amsmath} cung cấp lệnh \cn{smash} với tham số tùy chọn là |t| +và |b|, bởi đôi khi ta chỉ cần làm cho chiều cao (ứng với |t|) hoặc +chiều sâu (ứng với |b|) trở về 0. +% For example, when adjacent +% radical symbols are unevenly sized or positioned because of differences +% in the height and depth of their contents, \cn{smash} can be employed to +% make them more consistent. Compare + +\medskip +Ví dụ, chiều cao của các dấu căn bậc hai trong một biểu thức +không bằng nhau vì chiều cao đó tùy thuộc vào nội dung bên dưới dấu căn. +(Xem ở độ phóng đại lớn,) bạn sẽ thấy dấu căn trong $\sqrt y$ trong biểu thức +$\sqrt{x}+\sqrt{y}+\sqrt{z}$ đi xuống phía dưới chân dòng hơn so với +hai dấu căn còn lại. Ta sẽ dùng \cn{smash[b]} để đặt độ sâu của chữ $y$ +về 0, nhờ đó, dấu căn trong $\sqrt y$ sẽ giống hệt dấu căn trong $\sqrt x$: + +\medskip +\verb"$\sqrt{x}" \verb"+" +\verb"\sqrt{"\5\verb"\smash[b]{y}}" \verb"+" \verb"\sqrt{z}$". + +\medskip\noindent +Bây giờ, bạn có $\sqrt{x}+\sqrt{\smash[b]{y}}+\sqrt{z}$. Bạn có thấy +sự khác biệt ở biểu thức này với biểu thức trước kia không? + +%\section{Delimiters} +% +\section{Dấu ngoặc} + +\subsection{Kích cỡ dấu ngoặc}\label{bigdel} + +% The automatic delimiter sizing done by \cn{left} and \cn{right} has two +% limitations: First, it is applied mechanically to produce delimiters +% large enough to encompass the largest contained item, and second, the +% range of sizes is not even approximately continuous but has fairly large +% quantum jumps. +Việc dùng dấu ngoặc tự động điều chỉnh kích cỡ với \cn{left} và \cn{right} +có hai hạn chế: \emph{thứ nhất,} các lệnh này máy móc điều chỉnh cho dấu ngoặc +có chiều cao vừa bằng với chiều cao của nội dung cao nhất, +và \emph{thứ hai,} tập hợp các kích cỡ do chúng tạo ra không biến thiên +đều đặn, mà có những bước nhảy quá lớn\footnote{\emph{Nghĩa là:} hai dấu ngoặc kế tiếp nhau +trong cùng biểu thức tạo bởi \cn{left} hoặc \cn{right} có thể có chiều cao +chênh nhau đến 3pt hoặc nhiều hơn, và như thế sẽ quá xấu!}. +% This means that a math fragment that is infinitesimally +% too large for a given delimiter size will get the next larger size, a +% jump of 3pt or so in normal-sized text. + +% There are two or three +% situations where the delimiter size is commonly adjusted, using a set of +% commands that have `big' in their names. +\medskip +Trong thực tế, thường có hai hoặc ba trường hợp ta cần điều chỉnh kích cỡ +của dấu ngoặc nhờ vào các lệnh `big' của gói \pkg{amsmath}. +\begin{ctab}{l|llllll} +Cỡ& +Cỡ& \ncn{left}& \ncn{bigl}& \ncn{Bigl}& \ncn{biggl}& \ncn{Biggl}\\ +ngoặc& +|text|& \ncn{right}& \ncn{bigr}& \ncn{Bigr}& \ncn{biggr}& \ncn{Biggr}\\ +\hline +Kết quả\vstrut{5ex}& + $\displaystyle(b)(\frac{c}{d})$& + $\displaystyle\left(b\right)\left(\frac{c}{d}\right)$& + $\displaystyle\bigl(b\bigr)\bigl(\frac{c}{d}\bigr)$& + $\displaystyle\Bigl(b\Bigr)\Bigl(\frac{c}{d}\Bigr)$& + $\displaystyle\biggl(b\biggr)\biggl(\frac{c}{d}\biggr)$& + $\displaystyle\Biggl(b\Biggr)\Biggl(\frac{c}{d}\Biggr)$ +\end{ctab} +% The first kind of situation is a cumulative operator with limits above +% and below. With \cn{left} and \cn{right} the delimiters usually turn out +% larger than necessary, and using the |Big| or |bigg| +% sizes\index{big@\cn{big}, \cn{Big}, \cn{bigg}, \dots\ delimiters} +% instead gives better results: + +\emph{Trường hợp đầu tiên,} là khi xảy ra sự chồng chất (|cumulative|) các +toán tử với chỉ số trên và dưới. Với \cn{left} và \cn{right}, các dấu ngoặc +tạo ra thường lớn hơn nhiều so với ý muốn; việc dùng |Big| or |bigg| thay +thế cho \cn{left} và \cn{right} cho kết quả khả quan hơn hẳn: +\begin{equation*} +\left[\sum_i a_i\left\lvert\sum_j x_{ij}\right\rvert^p\right]^{1/p} +\quad\text{so với}\quad +\biggl[\sum_i a_i\Bigl\lvert\sum_j x_{ij}\Bigr\rvert^p\biggr]^{1/p} +\end{equation*} +\begin{verbatim} +\biggl[\sum_i a_i\Bigl\lvert\sum_j x_{ij}\Bigr\rvert^p\biggr]^{1/p} +\end{verbatim} +% The second kind of situation is clustered pairs of delimiters where +% \cn{left} and \cn{right} make them all the same size (because that is +% adequate to cover the encompassed material) but what you really want +% is to make some of the delimiters slightly larger to make the nesting +% easier to see. + +\medskip +\emph{Trường hợp thứ hai,} là khi các dấu ngoặc lồng nhau liên tiếp. +Trong trường hợp này, lệnh \cn{left} và \cn{right} cho ra các dấu ngoặc +cùng một kích cỡ\footnote{% + because that is adequate to cover the encompassed material.}, +trong dấu ngoặc càng ở bên ngoài càng cần có kích thước lớn hơn. +\begin{equation*} +\left((a_1 b_1) - (a_2 b_2)\right) +\left((a_2 b_1) + (a_1 b_2)\right) +\quad\text{versus}\quad +\bigl((a_1 b_1) - (a_2 b_2)\bigr) +\bigl((a_2 b_1) + (a_1 b_2)\bigr) +\end{equation*} +\begin{verbatim} +\left((a_1 b_1) - (a_2 b_2)\right) +\left((a_2 b_1) + (a_1 b_2)\right) +\quad\text{so với}\quad +\bigl((a_1 b_1) - (a_2 b_2)\bigr) +\bigl((a_2 b_1) + (a_1 b_2)\bigr) +\end{verbatim} +% The third kind of situation is a slightly oversize object in running +% text, such as $\left\lvert\frac{b'}{d'}\right\rvert$ where the +% delimiters produced by \cn{left} and \cn{right} cause too much line +% spreading. In that case \ncn{bigl} and \ncn{bigr}\index{big@\cn{big}, +% \cn{Big}, \cn{bigg}, \dots\ delimiters} can be used to produce +% delimiters that are slightly larger than the base size but still able to +% fit within the normal line spacing: + +\medskip +\emph{Trường hợp thứ ba,} là khi biểu diễn các biểu thức quá khổ trong một +dòng, chẳng hạn biểu thức $\left\lvert\frac{b'}{d'}\right\rvert$ trong dòng này. +Các dấu ngoặc tạo bởi \cn{left} và \cn{right}, như bạn thấy, sẽ làm cho dòng +bị dãn quá nhiều theo chiều đứng. Khi đó, việc dùng \ncn{bigl} và \ncn{bigr} +chỉ cho ra dấu ngoặc vừa đủ cao và nhờ đó dòng không bị v-dãn nhiều quá, +như trong $\bigl\lvert\frac{b'}{d'}\bigr\rvert$. + +% In ordinary \latex/ \ncn{big}, \ncn{bigg}, \ncn{Big}, and \ncn{Bigg} +% delimiters aren't scaled properly over the full range of \latex/ font +% sizes. With the \pkg{amsmath} package they are. +\medskip +Các lệnh \ncn{big}, \ncn{bigg}, \ncn{Big} và \ncn{Bigg} mà \latex/ cung cấp +không thay đổi kích cỡ dấu ngoặc một cách chính xác trong các kích cỡ |font| +khác nhau của \latex/. Gói \pkg{amsmath} khắc phục nhược điểm đó. + +%\subsection{Vertical bar notations} +\subsection{Ký hiệu $\rvert$} + +% The \pkg{amsmath} package provides commands \cn{lvert}, \cn{rvert}, +% \cn{lVert}, \cn{rVert} (compare \cn{langle}, \cn{rangle}) to address the +% problem of overloading for the vert bar character \qc{\|}. +Gói \pkg{amsmath} cung cấp các lệnh \cn{lvert}, \cn{rvert}, +\cn{lVert}, \cn{rVert} (so sánh với \cn{langle}, \cn{rangle}) nhằm +giải quyết vấn đề trùng hợp ý nghĩa của ký tự \qc{\|}. +% This character is currently used in \latex/ documents to represent a wide +% variety of mathematical objects: the `divides' relation in a +% number-theory expression like $p\vert q$, or the absolute-value +% operation $\lvert z\rvert$, or the `such that' condition in set +% notation, or the `evaluated at' notation $f_\zeta(t)\bigr\rvert_{t=0}$. +Ký tự này được dùng trong tài liệu \latex/ để chỉ nhiều đối tượng +toán học khác nhau: chỉ quan hệ `ước số' trong lý thuyết số, ví dụ như +trong biểu thứ $p\vert q$; chỉ giá trị tuyệt đối $\lvert z\rvert$; hay +là viết tắt của `sao cho' khi biểu diễn tập hợp; hoặc hàm ý `lấy giá trị tại' +trong ký hiệu $f_\zeta(t)\bigr\rvert_{t=0}$. +% The multiplicity of uses in itself is not so bad; what is bad, however, +% is that fact that not all of the uses take the same typographical +% treatment, and that the complex discriminatory powers of a knowledgeable +% reader cannot be replicated in computer processing of mathematical +% documents. +Tính đa nghĩa của ký hiệu $\vert$ không phải là điều gì xấu; cái không +hay là ở chỗ: không phải tất cả cách dùng của $\vert$ đều có cùng cách thể hiện +xét về mặt in ấn (|typographical|), và sự phân biệt phức tạp của độc giả +có kiến thức không thể nào thể hiện được trong |typeset|. +% It is recommended therefore that there should be a one-to-one +% correspondence in any given document between the vert bar character +% \qc{\|} and a selected mathematical notation, and similarly for the +% double-bar command \cn{\|}. +Vì vậy, trong bất kỳ tài liệu nào, bạn cũng nên cho tương ứng ký tự \qc{\|} +với một khái niệm toán học cụ thể; và cũng nên làm điều tương tự với ký tự +\cn{\|}. +% This immediately rules out the use of \qc{|} +% and \ncn{\|}\index{"|@\cn{"\"|}} for delimiters, because left and right +% delimiters are distinct usages that do not relate in the same way to +% adjacent symbols; +Điều này không bao gồm cách dùng \qc{|} và \ncn{\|}\index{"|@\cn{"\"|}} +như các dấu ngoặc, bởi vì cách dùng dấu ngoặc trái hoặc phải khác hẳn với +các cách dùng của $\vert$ như kể trên. +% recommended practice is therefore to define suitable +% commands in the document preamble for any paired-delimiter use of vert +% bar symbols: + +\medskip +Ví dụ, bạn nên định nghĩa +\begin{verbatim} +\providecommand{\abs}[1]{\lvert#1\rvert} +\providecommand{\norm}[1]{\lVert#1\rVert} +\end{verbatim} +% whereupon the document would contain |\abs{z}| to produce $\lvert +% z\rvert$ and |\norm{v}| to produce $\lVert v\rVert$. +và suốt trong tài liệu của mình, bạn dùng |\abs{z}| để có +$\lvert z\rvert$ và dùng |\norm{v}| để có $\lVert v\rVert$. + +%\chapter{Operator names} +\chapter{Tên toán tử} + +%\section{Defining new operator names} +\section{Định nghĩa toán tử mới}\label{s:opname} + +% Math functions\index{operator names}\relax \index{function +% names|see{operator names}} such as $\log$, $\sin$, and $\lim$ are +% traditionally typeset in roman type to make them visually more distinct +% from one-letter math variables, which are set in math italic. The more +% common ones have predefined names, \cn{log}, \cn{sin}, \cn{lim}, and so +% forth, but new ones come up all the time in mathematical papers, so the +% \pkg{amsmath} package provides a general mechanism for defining new +% `operator names'. To define a math function \ncn{xxx} to work like +% \cn{sin}, you write +Các toán tử toán học như $\log$, $\sin$, $\lim$ theo truyền thống được +|typeset| với kiểu chữ |roman| để có thể dễ dàng phân biệt chúng với +các tên biến toán học (các tên biến được |typeset| với |font| nghiêng). +Các toán tử thường gặp nhất là \cn{log}, \cn{sin}, \cn{lim},... đã được +định nghĩa; còn các toán tử mới có thể định nghĩa dễ dàng nhờ lệnh +\cn{DeclareMathOperator}. Lệnh này chỉ có thể đặt trong phần |preamble| +của tài liệu. Chẳng hạn, để định nghĩa hàm số \ncn{tg} (là +cách viết hàm số |tangement| theo kiểu Việt Nam), có thể dùng + +\begin{verbatim} +\DeclareMathOperator{\tg}{tg} +\end{verbatim} +% whereupon ensuing uses of \ncn{xxx} will produce {\upshape xxx} in the +% proper font and automatically add proper spacing\index{horizontal +% space!around operator names} on either side when necessary, so that you +% get $A\xxx B$ instead of $A\mathrm{xxx}B$. In the second argument of +% \cn{DeclareMathOperator} (the name text), a pseudo-text mode prevails: +% the hyphen character \qc{\-} will print as a text hyphen rather than a +% minus sign and an asterisk \qc{\*} will print as a raised text asterisk +% instead of a centered math star. (Compare +% \textit{a}-\textit{b}*\textit{c} and $a-b*c$.) But otherwise the name +% text is printed in math mode, so that you can use, e.g., subscripts and +% superscripts there. +nhờ đó, việc dùng \ncn{tg} sẽ cho ra $\tg$ với |font| chính xác +đồng thời tự động thêm cách khoảng cách xung quanh toán tử {\upshape tg} +khi cần thiết, nhờ đó, ta thu được $A(\tg x)B$ thay vì $A(\mathrm{tg}x)B$. + +% If the new operator should have subscripts and superscripts placed in +% `limits' position above and below as with $\lim$, $\sup$, or $\max$, use +\medskip +Nếu toán tử mới cần các chỉ số trên và chỉ số dưới, như trong các toán tử +$\lim$, $\sup$, or $\max$, thì bạn dụng dạng \qc{\*} của lệnh \cn{DeclareMathOperator}: +% the \qc{\*} form of the \cn{DeclareMathOperator} command: + +\medskip +\begin{verbatim} +\DeclareMathOperator*{\Lim}{Lim} +\end{verbatim} +%See also the discussion of subscript placement in + +\medskip\noindent +Xem thêm ở Mục~\ref{subplace} về việc đặt chỉ số dưới. + +\medskip +%The following operator names are predefined: +Các toán tử được định nghĩa trước là +\begin{ctab}{rlrlrlrl} +\cn{arccos}& $\arccos$ &\cn{deg}& $\deg$ & \cn{lg}& $\lg$ & \cn{projlim}& $\projlim$\\ +\cn{arcsin}& $\arcsin$ &\cn{det}& $\det$ & \cn{lim}& $\lim$ & \cn{sec}& $\sec$\\ +\cn{arctan}& $\arctan$ &\cn{dim}& $\dim$ & \cn{liminf}& $\liminf$ &\cn{sin}& $\sin$\\ +\cn{arg}& $\arg$ & \cn{exp}& $\exp$ & \cn{limsup}& $\limsup$ &\cn{sinh}& $\sinh$\\ +\cn{cos}& $\cos$ & \cn{gcd}& $\gcd$ & \cn{ln}& $\ln$ & \cn{sup}& $\sup$\\ +\cn{cosh}& $\cosh$ & \cn{hom}& $\hom$ & \cn{log}& $\log$ & \cn{tan}& $\tan$\\ +\cn{cot}& $\cot$ & \cn{inf}& $\inf$ & \cn{max}& $\max$ & \cn{tanh}& $\tanh$\\ +\cn{coth}& $\coth$ & \cn{injlim}& $\injlim$ &\cn{min}& $\min$\\ +\cn{csc}& $\csc$ & \cn{ker}& $\ker$ & \cn{Pr}& $\Pr$ +\end{ctab} +\begin{ctab}{rlrl} +\cn{varlimsup}& $\displaystyle\varlimsup$& + \cn{varinjlim}& $\displaystyle\varinjlim$\\ +\cn{varliminf}& $\displaystyle\varliminf$& + \cn{varprojlim}& $\displaystyle\varprojlim$ +\end{ctab} + +% There is also a command \cn{operatorname} such that using +\medskip +Ngoài ra, còn có lệnh \cn{operatorname}: ví dụ + +\medskip +\begin{verbatim} +\operatorname{abc} +\end{verbatim} +%in a math formula is equivalent to a use of \ncn{abc} defined by + +\medskip\noindent +trong biểu thức toán học tương đương với việc khai báo nhờ +\cn{DeclareMathOperator} rồi dùng \ncn{abc}. Lệnh \cn{operatorname} +chỉ nên dùng nếu toán tử thi thoảng gặp trong tài liệu; +còn nếu toán tử xuất hiện nhiều lần, bạn nên khai báo toán tử mới +nhờ \cn{DeclareMathOperator}. +% This may be occasionally useful for +% constructing more complex notation or other purposes. + +\medskip +%(Use the variant \cn{operatorname*} to get limits.) +Để ý dùng \cn{operatorname*} trong trường hợp toán tử cần chỉ số. + +%\section{\cn{mod} and its relatives} +\section{Ký hiệu Đồng dư} + +% Commands \cn{mod}, \cn{bmod}, \cn{pmod}, \cn{pod} are provided to deal +% with the special spacing conventions of \qq{mod} notation. \cn{bmod} and +% \cn{pmod} are available in \latex/, but with the \pkg{amsmath} package +% the spacing of \cn{pmod} will adjust to a smaller value if it's used in +% a non-display-mode formula. \cn{mod} and \cn{pod} are variants of +% \cn{pmod} preferred by some authors; \cn{mod} omits the parentheses, +% whereas \cn{pod} omits the \qq{mod} and retains the parentheses. +Các lệnh \cn{mod}, \cn{bmod}, \cn{pmod}, \cn{pod} biểu diễn các ký hiệu +đồng dư. Lệnh \cn{bmod} và \cn{pmod} đã có trong \latex/, nhưng trong gói +\pkg{amsmath}, chúng được tinh chỉnh để cho ra khoảng cách tốt hơn trong +các biểu thức chung dọng. Các lệnh \cn{mod} và \cn{pod} là biến thể của +\cn{pmod}; lệnh \cn{mod} không tạo ra cặp dấu ngoặc đơn, trong khi lệnh +\cn{pod} lại bỏ \qq{mod} và các thứ khác vào cặp dấu ngoặc. +\begin{equation} +\gcd(n,m\bmod n);\quad x\equiv y\pmod b; +\quad x\equiv y\mod c;\quad x\equiv y\pod d +\end{equation} +\begin{verbatim} +\gcd(n,m\bmod n);\quad x\equiv y\pmod b; +\quad x\equiv y\mod c;\quad x\equiv y\pod d +\end{verbatim} + +%\chapter{The \cn{text} command} +\chapter{Lệnh \cn{text} chèn \texttt{text} vào biểu thức}\label{text} + +% The main use of the command \cn{text} is for words or +% phrases\index{text fragments inside math} in a display. It is very +% similar to the \latex/ command \cn{mbox} in its effects, but has a +% couple of advantages. If you want a word or phrase of text in a +% subscript, you can type |..._{\text{word or phrase}}|, which is slightly +% easier than the \cn{mbox} equivalent: |..._{\mbox{\scriptsize| |word| +% |or| |phrase}}|. The other advantage is the more descriptive name. +Mục đích chính của lệnh \cn{text} là để chèn văn bản, |text| vào giữa +các biểu thức toán học. Lệnh có tác dụng tương tự như lệnh \cn{mbox} +của \latex/, nhưng dùng \cn{text} hay hơn ở nhiều điểm. +Nếu bạn muốn văn bản thêm vào ở cỡ chữ |sub-script|, bạn có thể dùng +|..._{\text{từ hoặc câu}}|, trong khi với \cn{mbox}, bạn phải dùng +|..._{\mbox{\scriptsize| |từ| |hoặc| |câu}}|. Điểm hay khác, là tên của +lệnh \cn{text} phản ánh được đầy đủ tác dụng của nó hơn lệnh \cn{mbox}. +\begin{equation} +f_{[x_{i-1},x_i]} \text{ là đơn điệu,} +\quad i = 1,\dots,c+1 +\end{equation} +\begin{verbatim} +f_{[x_{i-1},x_i]} \text{ là đơn điệu,} +\quad i = 1,\dots,c+1 +\end{verbatim} + +% \chapter{Integrals and sums} +\chapter{Tích phân và Tổng} + +%\section{Multiline subscripts and superscripts} +\section{Chỉ số trên/dưới nhiều dòng} + +% The \cn{substack} command can be used to produce a multiline subscript +% or superscript:\index{subscripts and superscripts!multi-line}\relax +% \index{superscripts|see{subscripts and superscripts}} for example +Nhờ lệnh \cn{substack}, bạn biểu diễn các chỉ số trên, dưới với nhiều dòng. +Ví dụ +\begin{ctab}{ll} +\begin{minipage}[t]{.6\columnwidth} +\begin{verbatim} +\sum_{\substack{ + 0\le i\le m\\ + 0<j<n}} + P(i,j) +\end{verbatim} +\end{minipage} +& +$\displaystyle +\sum_{\substack{0\le i\le m\\ 0<j<n}} P(i,j)$ +\end{ctab} +% A slightly more generalized form is the \env{subarray} environment which +% allows you to specify that each line should be left-aligned instead of +% centered, as here: +Tổng quát hơn, môi trường \env{subarray} còn cho phép bạn canh trái các +dòng của chỉ số trên/dưới, thay vì canh giữa như mặc định. +Hãy để ý đến tham số |{l}| của \env{subaray} trong ví dụ dưới đây. +\begin{ctab}{ll} +\begin{minipage}[t]{.6\columnwidth} +\begin{verbatim} +\sum_{\begin{subarray}{l} + i\in\Lambda\\ 0<j<n + \end{subarray}} + P(i,j) +\end{verbatim} +\end{minipage} +& +$\displaystyle + \sum_{\begin{subarray}{l} + i\in \Lambda\\ 0<j<n + \end{subarray}} + P(i,j)$ +\end{ctab} + +%\section{The \cn{sideset} command} +\section{Lệnh \cn{sideset}}\label{sideset} + +% There's also a command called \cn{sideset}, for a rather special +% purpose: putting symbols at the subscript and +% superscript\index{subscripts and superscripts!on sums} corners of a +% large operator symbol such as $\sum$ or $\prod$. \emph{Note: this +% command is not designed to be applied to anything other than sum-class symbols.} The prime +% example is the case when you want to put a prime on a sum symbol. If +% there are no limits above or below the sum, you could just use +% \cn{nolimits}: here's +Lệnh \cn{sideset} dùng cho mục đích đặc biệt, là đặt các ký hiệu vào +vị trí của chỉ số trên và chỉ số dưới của các toán tử lớn như $\sum$ hay $\prod$. +\emph{Chú ý rằng, lệnh này không có mục đích áp dụng vào các ký hiệu +không thuộc lớp ký hiệu tổng.} +Ví dụ dễ thấy nhất là khi bạn muốn có một dấu phảy để chỉ biến thể +của ký hiệu tổng: +%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% +% |\sum\nolimits' E_n| in display mode: +\begin{equation} +\sum\nolimits' E_n +\end{equation} +Để được như trên, bạn có thể dùng |\sum\nolimits' E_n|; ở đây, \cn{nolimits} +phải được dùng, bởi nếu không, dấu phảy sẽ được đặt ở bên trên chứ không phải +là góc trên-bên-phải của ký hiệu tổng. Nếu bạn làm như vậy, thì nảy ra +vấn đề nan giải là, bây giờ khó có thể đặt thứ gì vào bên trên và bên dưới +của $\sum$ nữa (bởi bạn đã dùng \cn{nolimits}). Cách giải quyết vấn đề này +nhờ lệnh \cn{sideset} được minh họa trong ví dụ sau: +% If, however, you want not only the prime but also something below or +% above the sum symbol, it's not so easy\mdash indeed, without +% \cn{sideset}, it would be downright difficult. With \cn{sideset}, you +% can write + +\medskip +\begin{ctab}{ll} +\begin{minipage}[t]{.6\columnwidth} +\begin{verbatim} +\sideset{}{'} + \sum_{n<k,\;\text{$n$ odd}} nE_n +\end{verbatim} +\end{minipage} +&$\displaystyle +\sideset{}{'}\sum_{n<k,\;\text{$n$ odd}} nE_n +$ +\end{ctab} +% The extra pair of empty braces is explained by the fact that +% \cn{sideset} has the capability of putting an extra symbol or symbols at +% each corner of a large operator; to put an asterisk at each corner of a +% product symbol, you would type +Phải dùng cặp dấu ngoặc rỗng (|{}|) như trên, là bởi lệnh \cn{sideset} +có khả năng đặt các ký hiệu vào bốn góc của toán tử lớn. Hãy học hỏi ví +dụ rất thú vị sau đây: + +\medskip\begin{ctab}{ll} +\begin{minipage}[t]{.6\columnwidth} +\begin{verbatim} +\sideset{_*^*}{_*^*}\prod_{n=1}^{\infty} +\end{verbatim} +\end{minipage} +&$\displaystyle +\sideset{_*^*}{_*^*}\prod_{n=1}^{\infty} +$ +\end{ctab} + +%\section{Placement of subscripts and limits} +\section{Vị trí của chỉ số dưới và `limit'}\label{subplace} + +% The default positioning for subscripts depends on the +% base symbol involved. The default for sum-class symbols is +% `displaylimits' positioning: When a sum-class symbol appears +% in a displayed formula, subscript and superscript are placed in `limits' +% position above and below, but in an inline formula, they are placed to +% the side, to avoid unsightly and wasteful spreading of the +% surrounding text lines. +Vị trí mặc định của chỉ số dưới của ký hiệu phụ thuộc vào tính chất +ký hiệu đó. Với các ký hiệu dạng tổng ($\sum$, $\prod$), vị trí đó +là `displaylimits': nghĩ là, khi ký hiệu dạng tổng xuất hiện trong +biểu thức riêng dòng, chỉ số trên và chỉ số dưới được bố trí bên trên +hoặc bên dưới ký hiệu; còn nếu ký hiệu đó xuất hiện trong chế độ chung dòng, +thì các chỉ số trên, dưới được đặt ở bên cạnh ký hiệu, nhằm tránh việc +dãn dòng qua mức cần thiết. +% The default for integral-class symbols is to have sub- and +% superscripts always to the side, even in displayed formulas. +% (See the discussion of the \opt{intlimits} and related options in +% Section~\ref{options}.) +Đối với các ký hiệu dạng tích phân, vị trí mặc định của các chỉ số luôn +là ở bên cạnh ký hiệu, ngay cả trong các công thức riêng dòng. +(Nhưng xem về tùy chọn \opt{intlimits} trong Mục~\ref{options}.) + +% Operator names such as $\sin$ or $\lim$ may have either `displaylimits' +% or `limits' positioning depending on how they were defined. The standard +% operator names are defined according to normal mathematical usage. +\medskip +Các toán tử như $\sin$, $\lim$ đều có vị trí chỉ số thuộc loại +`displaylimits' hay `limits' tùy theo cách chúng được định nghĩa, +và điều đã được chọn theo thói quen phổ biến trong giới toán học. + +% The commands \cn{limits} and \cn{nolimits} can be used to override the +% normal behavior of a base symbol: +\medskip +Các lệnh \cn{limits} và \cn{nolimits} dùng để bật qua lại giữa hai chế +độ đặt vị trí chỉ số: +\begin{equation*} +\sum\nolimits_X,\qquad \iint\limits_{A}, +\qquad\varliminf\nolimits_{n\to \infty} +\end{equation*} +\begin{verbatim} +\sum\nolimits_X,\qquad \iint\limits_{A}, +\qquad\varliminf\nolimits_{n\to \infty} +\end{verbatim} + +% To define a command whose subscripts follow the +% same `displaylimits' behavior as \cn{sum}, put +% \cn{displaylimits} at the tail end of the definition. When multiple +% instances of \cn{limits}, \cn{nolimits}, or \cn{displaylimits} occur +% consecutively, the last one takes precedence. +\medskip +Để định nghĩa một lệnh mới mà chỉ số dưới của nó có thuộc tính +`displaylimits', bạn đặt lệnh \cn{displaylimits} và cuối định nghĩa +của lệnh. Trong dãy gồm các lệnh \cn{limits}, \cn{nolimits}, \cn{displaylimits} +tiếp nhau, thì lệnh cuối cùng có tác dụng ưu tiên. + +%\section{Multiple integral signs} +\section{Dấu tích phân bội} + +% \cn{iint}, \cn{iiint}, and \cn{iiiint} give multiple integral +% signs\index{integrals!multiple} with the spacing between them nicely +% adjusted, in both text and display style. \cn{idotsint} is an extension +% of the same idea that gives two integral signs with dots between them. +Các lệnh \cn{iiint}, \cn{iiint} và \cn{iiiint} cho ta các dấu tích phân bội +với khoảng cách giữa các dấu tích phân được tinh chỉnh tốt hơn. +Lệnh \cn{idotsint} cho ta dấu tích phân bội với số lớp tùy ý. +\begin{gather} +\iint\limits_A f(x,y)\,dx\,dy\qquad\iiint\limits_A +f(x,y,z)\,dx\,dy\,dz\\ +\iiiint\limits_A +f(w,x,y,z)\,dw\,dx\,dy\,dz\qquad\idotsint\limits_A f(x_1,\dots,x_k) +\end{gather} + +%\chapter{Commutative diagrams} +\chapter{Biểu đồ giao hoán}\label{s:commdiag} + +% Some commutative diagram commands like the ones in \amstex/ are +% available as a separate package, \pkg{amscd}. For complex commutative +% diagrams authors will need to turn to more comprehensive packages like +% \pkg{kuvio} or \xypic/, but for simple diagrams without diagonal +% arrows\index{arrows!in commutative diagrams} the \pkg{amscd} commands +% may be more convenient. Here is one example. +Một số lệnh tạo biểu đồ giao hoán như trong \amstex/ được gộp thành +gói riêng biệt, là \pkg{amscd}. Với các biểu đồ phức tạp, bạn nên dùng gói +chuyên dụng hơn là \pkg{kuvio} hoặc \pkg{xypic}; nhưng với các biểu đồ +đơn giản, không có các mũi tên chéo, thì dùng gói \pkg{amscd} sẽ nhanh +chóng cho kết quả. Dưới đây là ví dụ. +\begin{equation*} +\begin{CD} +S^{{\mathcal{W}}_\Lambda}\otimes T @>j>> T\\ +@VVV @VV{\End P}V\\ +(S\otimes T)/I @= (Z\otimes T)/J +\end{CD} +\end{equation*} +\begin{verbatim} +\begin{CD} +S^{{\mathcal{W}}_\Lambda}\otimes T @>j>> T\\ +@VVV @VV{\End P}V\\ +(S\otimes T)/I @= (Z\otimes T)/J +\end{CD} +\end{verbatim} +% In the \env{CD} environment the commands |@>>>|, +% |@<<<|, |@VVV|, and |@AAA| give respectively right, left, down, and up +% arrows. For the horizontal arrows, material between the first and second +% |>| or |<| symbols will be typeset as a superscript, and material +% between the second and third will be typeset as a subscript. Similarly, +% material between the first and second or second and third |A|s or |V|s +% of vertical arrows will be typeset as left or right \qq{sidescripts}. +% The commands |@=| and \verb'@|' give horizontal and vertical double lines. +% A \qq{null arrow} command |@.| can be used instead of a visible arrow +% to fill out an array where needed. +Trong môi trường \env{CD}, các lệnh |@>>>|, |@<<<|, |@VVV| và |@AAA| +lần lượt cho các mũi tên qua phải, trái, xuống, lên. Với các mũi tên ngang, +mọi thứ đặt giữa hai ký hiệu |>| hoặc |<| đầu tiên sẽ được xem là chỉ số trên, +các đối tượng đặt giữa ký hiệu thứ hai và thứ ba được xem là chỉ số dưới. +Tương tự, đối tượng đặt giữa ký hiệu |A| hay |V| thứ nhất và thứ hai +sẽ là chỉ số bên trái, còn đối tượng đặt giữa ký hiệu |A| hay |V| thứ nhì và +thứ ba sẽ là chỉ số bên phải. Các lệnh |@=| và \verb'@|' +sẽ cho các đường-ngang-kép và đường-đứng-kép. Một \qq{mũi tên rỗng} +được cho bởi lệnh |@.|. + + +%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% +%\chapter{Using math fonts} +\chapter{Sử dụng `font' toán} + +\section{Giới thiệu} + +% For more comprehensive information on font use in \latex/, see the +% \latex/ font guide (\fn{fntguide.tex}) or \booktitle{The \latex/ +% Companion} \cite{tlc}. The basic set of math font commands\index{math +% fonts}\relax \index{math symbols|see{math fonts}} in \latex/ includes +% \cn{mathbf}, \cn{mathrm}, \cn{mathcal}, \cn{mathsf}, \cn{mathtt}, +% \cn{mathit}. Additional math alphabet commands such as +% \cn{mathbb} for blackboard bold, \cn{mathfrak} for Fraktur, and +% \cn{mathscr} for Euler script are available through the packages +% \pkg{amsfonts} and \pkg{euscript} (distributed separately). +Mọi vấn đề về |font| có thể tìm thấy trong hướng dẫn (\fn{fntguide.tex}) +hoặc \booktitle{The \latex/ Companion} \cite{tlc}. + +\medskip +Các lệnh cơ bản (của \latex/) +điều chỉnh |font| trong chế độ toán bao gồm: +\cn{mathbf}, \cn{mathrm}, \cn{mathcal}, \cn{mathsf}, \cn{mathtt}, \cn{mathit}. +Ngoài ra, gói \pkg{amsfonts} cung cấp các lệnh đặc biệt: +\cn{mathbb} cho kiểu `blackboard bold' ($\mathbb R$), +\cn{mathfrak} cho kiểu `Fraktur' ($\mathfrak R$). +% và \cn{mathscr} cho kiểu `Euler-script' ($\mathscr r$). + +%\section{Recommended use of math font commands} +\section{Lời khuyên} + +% If you find yourself employing math font commands frequently in your +% document, you might wish that they had shorter names, such as \ncn{mb} +% instead of \cn{mathbf}. Of course, there is nothing to keep you from +% providing such abbreviations for yourself by suitable \cn{newcommand} +% statements. But for \latex/ to provide shorter names would actually be a +% disservice to authors, as that would obscure a much better alternative: +% defining custom command names derived from the names of the underlying +% mathematical objects, rather than from the names of the fonts used to +% distinguish the objects. For example, if you are using bold to indicate +% vectors, then you will be better served in the long run if you define a +% `vector' command instead of a `math-bold' command: +Nếu bạn phải thường xuyên thay đổi kiểu |font| trong chế độ toán, +bạn có thể nghĩ đến các định nghĩa vắn tắt, chẳng hạn, dùng \ncn{mb} +thay vì \cn{mathbf}. Tất nhiên, không gì ngăn cản bạn làm điều đó, +vì bạn có trong tay lệnh-tạo-định-nghĩa \cn{newcommand}. Nhưng với \latex/, +việc đưa ra các dạng định nghĩa vắn tắt như vậy cần nên tránh, cần thay thế +bởi giải pháp hay hơn: \emph{định nghĩa một lệnh dựa trên \emph{thuộc tính của +đối tượng toán học}, hơn là dựa trên tên của |font| dùng để phân biệt +các đối tượng.} Ví dụ, nếu bạn muốn dùng |font| đậm chỉ các véctơ, bạn +nên định nghĩa một lệnh tạo véctơ với |font| đậm, hơn là định nghĩa một +lệnh tạo |font| đậm để tạo véctơ; nhờ + +\medskip +\begin{verbatim} + \newcommand{\vect}[1]{\mathbf{#1}} +\end{verbatim} + +\medskip\noindent +bạn có thể viết |\vect{a} + \vect{b}| để có $\vect{a}+\vect{b}$; +bạn không nên dùng, chẳng hạn \cn{mb}|{a}|+\ncn{mb}|{b}| với lệnh \ncn{mb} +là dạng viết tắt của \cn{mathbf}. +% If you decide several months down the road that you want to use the bold +% font for some other purpose, and mark vectors by a small over-arrow +% instead, then you can put the change into effect merely by changing the +% definition of \ncn{vect}; otherwise you would have to replace all +% occurrences of \cn{mathbf} throughout your document, perhaps even +% needing to inspect each one to see whether it is indeed +% an instance of a vector. +Sau một vài tháng chẳng hạn, bạn thấy cần phải dùng |font| đậm cho mục đích khác, +chứ không phải để chỉ các véctơ, và muốn các véctơ bây giờ có thêm các mũi tên, +thì bạn có thể dễ dàng thực hiện được ý đồ của mình nếu bạn dùng định nghĩa +\cn{vect} để tạo véctơ; còn nếu ngược lại, bạn phải thay thế toàn bộ các lệnh +\cn{mb} trong tài liệu của bạn\mdash điều này nguy hiểm ở chỗ, việc thay thế +có thể ảnh hưởng đến các đối tượng không là véctơ nhưng được biểu diễn bằng +\cn{mb}. + +% It can also be useful to assign distinct +% command names for different letters of a particular font: +\medskip +Sẽ có ích nếu bạn tạo các lệnh mới để lấy ra các ký tự đặc biệt trong +một |font| cụ thể nào đó, ví dụ + +\medskip +\begin{verbatim} +\DeclareSymbolFont{AMSb}{U}{msb}{m}{n}% or use amsfonts package +\DeclareMathSymbol{\C}{\mathalpha}{AMSb}{"43} +\DeclareMathSymbol{\R}{\mathalpha}{AMSb}{"52} +\end{verbatim} + +% These statements would define the commands \cn{C} and \cn{R} to produce +% blackboard-bold letters from the `AMSb' math symbols font. If you refer +% often to the\break complex numbers or real numbers in your document, you +% might find this method more convenient than (let's say) defining a +% \ncn{field} command and writing\break |\field{C}|, |\field{R}|. But for +% maximum flexibility and control, define such a \ncn{field} command and +% then define \ncn{C} and \ncn{R} in terms of that +% command:\index{mathbb@\cn{mathbb}} +\medskip\noindent +Các dòng ở trên định nghĩa các lệnh \cn{C}, \cn{R} để lấy ra ký hiệu +`blackboard' từ bộ `AMSb' là |font| các ký hiệu. Nếu bạn thường xuyên +làm việc với các trường số thực, phức, bạn có thể có một cách tiện lợi, là +định nghĩa lệnh \ncn{field} và sau đó dùng |\field{C}|, |\field{R}|,... +để có các trường số mong muốn. Nhưng để \emph{tăng tối đa tính uyển chuyển +và khả năng điều khiển}, bạn hãy định nghĩa lệnh \ncn{field} rồi sau đó +định nghĩa các lệnh \ncn{C}, \ncn{R} dựa trên \ncn{field} như sau: + +\medskip +\begin{verbatim} +\usepackage{amsfonts}% to get the \mathbb alphabet +\newcommand{\field}[1]{\mathbb{#1}} +\newcommand{\C}{\field{C}} +\newcommand{\R}{\field{R}} +\end{verbatim} + +%\section{Bold math symbols} +\section{Các ký hiệu in đậm} + +% The \cn{mathbf} command is commonly used to obtain bold Latin letters in +% math, but for most other kinds of math symbols it has no effect, or its +% effects depend unreliably on the set of math fonts that are in use. For +% example, writing +Lệnh \cn{mathbf} thường được dùng để có được phiên bản đậm của các chữ cái +trong chế độ toán, nhưng với hầu hết các ký hiệu toán khác (không phải là chữ cái), +lệnh này không có tác dụng, hoặc có tác dụng nhưng kết quả +của nó không có liên hệ chặt chẽ với |font| đang được dùng. Ví dụ, viết + +\medskip +\begin{verbatim} +\Delta \mathbf{\Delta}\mathbf{+}\delta \mathbf{\delta} +\end{verbatim} + +\medskip\noindent +sẽ cho bạn $\Delta \mathbf{\Delta}\mathbf{+}\delta \mathbf{\delta}$; +%the \cn{mathbf} has no effect on the plus sign or the small delta. +để ý rằng, trong kết quả thu được, các dấu cộng và dấu $\delta$ không +bị ảnh hưởng bởi \cn{mathbf}. + +% The \pkg{amsmath} package therefore provides two additional commands, +% \cn{boldsymbol} and \cn{pmb}, that can be applied to other kinds of math +% symbols. \cn{boldsymbol} can be used for a math symbol that remains +% unaffected by \cn{mathbf} if (and only if) your current math font set +% includes a bold version of that symbol. \cn{pmb} can be used as a last +% resort for any math symbols that do not have a true bold version +% provided by your set of math fonts; \qq{pmb} stands for \qq{poor man's +% bold} and the command works by typesetting multiple copies of the symbol +% with slight offsets. The quality of the output is inferior, especially +% for symbols that contain any hairline strokes. When the standard default set of +% \latex/ math fonts are in use (Computer Modern), the only symbols that +% are likely to require \cn{pmb} are large operator symbols like \cn{sum}, +% extended delimiter symbols, or the extra math symbols provided by +% the \pkg{amssymb} package \cite{amsfonts}. +\medskip +Gói \pkg{amsmath} vì vậy cung cấp thêm hai lệnh mới, là +\cn{boldsymbol} và \cn{pmb}; các lệnh này có tác dụng làm đậm mọi loại +ký hiệu. Lệnh \cn{boldsymbol} có thể được dùng cho các ký hiệu toán không +bị ảnh hưởng bởi lệnh \cn{mathbf} \emph{nếu và chỉ nếu} |font| toán +đang dùng có phiên bản |đậm| tương ứng của ký hiệu đó. Lệnh \cn{pmb} +được dùng, như là giải pháp cuối cùng, cho trường hợp lệnh \cn{boldsymbol} +bất lực; \qq{pmb} là viết tắt của \qq{poor man's bold}; +nguyên lý làm việc của lệnh \cn{pmb} là |typeset| nhiều bản sao của +ký hiệu và sắp xếp các bản sao đó sát bên nhau (giống như khi bạn +dùng bút kẻ nhiều đường liên tiếp nhau trên giấy để có một đường đậm nét). +Rõ ràng, chất lượng kết quả của lệnh \cn{pmb} là không tốt lắm, nhất là +độ nét của ký hiệu. Trong khi bộ |font| chuẩn của \latex/ được dùng để +|typeset| các biểu thức toán, là bộ |font| CM (Computer Modern), thì cần đến +lệnh \cn{pmb} chỉ là các ký hiệu toán tử lớn, như \cn{sum}, +các dấu ngoặc quá cỡ, hay là các ký hiệu toán học bổ sung bởi gói +\pkg{amssymb} (xem \cite{amsfonts}). + +% The following formula shows some of the results that are possible: +\medskip +Các biểu thức sau cho thấy một số kết quả khả dĩ: +\begin{verbatim} +A_\infty + \pi A_0 +\sim \mathbf{A}_{\boldsymbol{\infty}} \boldsymbol{+} + \boldsymbol{\pi} \mathbf{A}_{\boldsymbol{0}} +\sim\pmb{A}_{\pmb{\infty}} \pmb{+}\pmb{\pi} \pmb{A}_{\pmb{0}} +\end{verbatim} +\begin{equation*} +A_\infty + \pi A_0 +\sim \mathbf{A}_{\boldsymbol{\infty}} \boldsymbol{+} + \boldsymbol{\pi} \mathbf{A}_{\boldsymbol{0}} +\sim\pmb{A}_{\pmb{\infty}} \pmb{+}\pmb{\pi} \pmb{A}_{\pmb{0}} +\end{equation*} +% If you want to use only the \cn{boldsymbol} command without loading the +% whole \pkg{amsmath} package, the \pkg{bm} package is recommended (this +% is a standard \latex/ package, not an AMS package; you probably have it +% already if you have a 1997 or newer version of \latex/). + +\medskip\noindent +Nếu bạn muốn dùng lệnh \cn{boldsymbol} độc lập mà không tải gói \pkg{amsmath}, +thì hãy dùng gói \pkg{bm}; đây là gói thuộc chuẩn \latex/, không thuộc bộ +phân phối của các gói AMS. Gói này tích hợp trong bộ \latex/ phiên +bản năm 1997 hoặc cao hơn. + +%\section{Italic Greek letters} +\section{Các chữ cái Hy Lạp in nghiêng} + +% For italic versions of the capital Greek letters, the following commands +% are provided: +\begin{ctab}{rlrl} +\cn{varGamma}& $\varGamma$& \cn{varSigma}& $\varSigma$\\ +\cn{varDelta}& $\varDelta$& \cn{varUpsilon}& $\varUpsilon$\\ +\cn{varTheta}& $\varTheta$& \cn{varPhi}& $\varPhi$\\ +\cn{varLambda}& $\varLambda$& \cn{varPsi}& $\varPsi$\\ +\cn{varXi}& $\varXi$& \cn{varOmega}& $\varOmega$\\ +\cn{varPi}& $\varPi$ +\end{ctab} + +%\chapter{Error messages and output problems} +\newpage +\chapter{Lỗi thường gặp khi dùng gói \pkg{amsmath}} + +\section{General remarks} + +This is a supplement to Chapter~8 of the \latex/ manual \cite{lamport} (first +edition: Chapter~6). For the reader's convenience, the set of error +messages discussed here overlaps somewhat with the set in that chapter, +but please be aware that we don't provide exhaustive coverage here. +The error messages are arranged in alphabetical order, disregarding +unimportant text such as |! LaTeX Error:| at the beginning, and +nonalphabetical characters such as \qc{\\}. Where examples are given, we +show also the help messages that appear on screen when you respond to an +error message prompt by entering |h|. + +There is also a section discussing some output errors, i.e., instances +where the printed document has something wrong but there was no \latex/ +error during typesetting. + +\section{Error messages} + +\begin{error}{\begin{split} won't work here.} +\errexa +\begin{verbatim} +! Package amsmath Error: \begin{split} won't work here. + ... + +l.8 \begin{split} + +? h +\Did you forget a preceding \begin{equation}? +If not, perhaps the `aligned' environment is what you want. +? +\end{verbatim} +\errexpl +The \env{split} environment does not construct a stand-alone displayed +equation; it needs to be used within some other environment such as +\env{equation} or \env{gather}. + +\end{error} + +\begin{error}{Extra & on this line} +\errexa +\begin{verbatim} +! Package amsmath Error: Extra & on this line. + +See the amsmath package documentation for explanation. +Type H <return> for immediate help. + ... + +l.9 \end{alignat} + +? h +\An extra & here is so disastrous that you should probably exit + and fix things up. +? +\end{verbatim} +\errexpl +In an \env{alignat} structure the number of alignment points per line +is dictated by the numeric argument given after |\begin{alignat}|. +If you use more alignment points in a line it is assumed that you +accidentally left out a newline command \cn{\\} and the above error is +issued. +\end{error} + +\begin{error}{Improper argument for math accent} +\errexa +\begin{verbatim} +! Package amsmath Error: Improper argument for math accent: +(amsmath) Extra braces must be added to +(amsmath) prevent wrong output. + +See the amsmath package documentation for explanation. +Type H <return> for immediate help. + ... + +l.415 \tilde k_{\lambda_j} = P_{\tilde \mathcal + {M}} +? +\end{verbatim} +\errexpl +Non-simple arguments for any \LaTeX{} command should be enclosed in +braces. In this example extra braces are needed as follows: +\begin{verbatim} +... P_{\tilde{\mathcal{M}}} +\end{verbatim} +\end{error} + +\begin{error}{Font OMX/cmex/m/n/7=cmex7 not loadable ...} +\errexa +\begin{verbatim} +! Font OMX/cmex/m/n/7=cmex7 not loadable: Metric (TFM) file not found. +<to be read again> + relax +l.8 $a + b+b^2$ +? h +I wasn't able to read the size data for this font, +so I will ignore the font specification. +[Wizards can fix TFM files using TFtoPL/PLtoTF.] +You might try inserting a different font spec; +e.g., type `I\font<same font id>=<substitute font name>'. +? +\end{verbatim} +\errexpl +Certain extra sizes of some Computer Modern fonts that were formerly +available mainly through the AMSFonts\index{AMSFonts collection} +distribution are considered part of standard \latex/ (as of June 1994): +\fn{cmex7}\ndash \texttt{9}, \fn{cmmib5}\ndash \texttt{9}, and +\fn{cmbsy5}\ndash \texttt{9}. If these extra sizes are missing on your +system, you should try first to get them from the source where you +obtained \latex/. If that fails, you could try getting the fonts from +CTAN (e.g., in the form of Metafont\index{Metafont source files} source +files, directory \nfn{/tex-archive/fonts/latex/mf}, or in PostScript +Type 1 format, directory +\nfn{/tex-archive/fonts/cm/ps-type1/bakoma}\index{BaKoMa fonts}\relax +\index{PostScript fonts}). + +If the font name begins with \fn{cmex}, there is a special option +\fn{cmex10} for the \pkg{amsmath} package that provides a temporary +workaround. I.e., change the \cn{usepackage} to +\begin{verbatim} +\usepackage[cmex10]{amsmath} +\end{verbatim} +This will force the use of the 10-point size of the \fn{cmex} font in +all cases. Depending on the contents of your document this may be +adequate. +\end{error} + +\begin{error}{Math formula deleted: Insufficient extension fonts} +\errexa +\begin{verbatim} +! Math formula deleted: Insufficient extension fonts. +l.8 $ab+b^2$ + +? +\end{verbatim} +\errexpl +This usually follows a previous error |Font ... not loadable|; see the +discussion of that error (above) for solutions. +\end{error} + +\begin{error}{Missing number, treated as zero} +\errexa +\begin{verbatim} +! Missing number, treated as zero. +<to be read again> + a +l.100 \end{alignat} + +? h +A number should have been here; I inserted `0'. +(If you can't figure out why I needed to see a number, +look up `weird error' in the index to The TeXbook.) + +? +\end{verbatim} +\errexpl +There are many possibilities that can lead to this error. However, one +possibility that is relevant for the \pkg{amsmath} package is that you +forgot to give the number argument of an \env{alignat} environment, as +in: +\begin{verbatim} +\begin{alignat} + a& =b& c& =d\\ +a'& =b'& c'& =d' +\end{alignat} +\end{verbatim} +where the first line should read instead +\begin{verbatim} +\begin{alignat}{2} +\end{verbatim} + +Another possibility is that you have a left bracket character |[| +following a linebreak command \cn{\\} in a multiline construction such +as \env{array}, \env{tabular}, or \env{eqnarray}. This will be +interpreted by \latex/ as the beginning of an `additional vertical +space' request \cite[\S C.1.6]{lamport}, even if it occurs on the following +line and is intended to be part of the contents. For example +\begin{verbatim} +\begin{array} +a+b\\ +[f,g]\\ +m+n +\end{array} +\end{verbatim} +To prevent the error message in such a case, you can +add braces as discussed in the \latex/ manual \cite[\S C.1.1]{lamport}: +\begin{verbatim} +\begin{array} +a+b\\ +{[f,g]}\\ +m+n +\end{array} +\end{verbatim} + +\end{error} + +\begin{error}{Missing \right. inserted} +\errexa +\begin{verbatim} +! Missing \right. inserted. +<inserted text> + \right . +l.10 \end{multline} + +? h +I've inserted something that you may have forgotten. +(See the <inserted text> above.) +With luck, this will get me unwedged. But if you +really didn't forget anything, try typing `2' now; then +my insertion and my current dilemma will both disappear. +\end{verbatim} +\errexpl +This error typically arises when you try to insert a linebreak inside a +\cn{left}-\cn{right} pair of delimiters in a \env{multline} or +\env{split} environment: +\begin{verbatim} +\begin{multline} +AAA\left(BBB\\ + CCC\right) +\end{multline} +\end{verbatim} +There are two possible solutions: (1)~instead of using \cn{left} and +\cn{right}, use `big' delimiters of fixed size (\cn{bigl} \cn{bigr} +\cn{biggl} \cn{biggr} \dots; see \secref{bigdel}); or (2)~use null +delimiters to break up the \cn{left}-\cn{right} pair into parts for each +line: +\begin{verbatim} +AAA\left(BBB\right.\\ + \left.CCC\right) +\end{verbatim} +The latter solution may result in mismatched delimiter sizes; +ensuring that they match requires using \cn{vphantom} in the line +that has the smaller delimiter (or possibly \cn{smash} in the line that +has the larger delimiter). In the argument of \cn{vphantom} put a copy +of the tallest element that occurs in the other line, e.g., +\begin{verbatim} +xxx \left(\int_t yyy\right.\\ + \left.\vphantom{\int_t} zzz ... \right) +\end{verbatim} +\end{error} + +\begin{error}{Paragraph ended before \xxx was complete} +\errexa +\begin{verbatim} +Runaway argument? + +! Paragraph ended before \multline was complete. +<to be read again> + \par +l.100 + +? h +I suspect you've forgotten a `}', causing me to apply this +control sequence to too much text. How can we recover? +My plan is to forget the whole thing and hope for the best. +? +\end{verbatim} +\errexpl +This might be produced by a misspelling in the |\end{multline}| command, +e.g., +\begin{verbatim} +\begin{multline} +... +\end{multiline} +\end{verbatim} +or by using abbreviations for certain environments, such as |\bal| and +|\eal| for |\begin{align}| and |\end{align}|: +\begin{verbatim} +\bal +... +\eal +\end{verbatim} +For technical reasons that kind of abbreviation does not work with +the more complex displayed equation environments of the \pkg{amsmath} package +(\env{gather}, \env{align}, \env{split}, etc.; cf.\@ \fn{technote.tex}). +\end{error} + +\begin{error}{Runaway argument?} +See the discussion for the error message +\texttt{Paragraph ended before \ncn{xxx} was complete}. +\end{error} + +\begin{error}{Unknown option `xxx' for package `yyy'} +\errexa +\begin{verbatim} +! LaTeX Error: Unknown option `intlim' for package `amsmath'. +... +? h +The option `intlim' was not declared in package `amsmath', perhaps you +misspelled its name. Try typing <return> to proceed. +? +\end{verbatim} +\errexpl +This means that you misspelled the option name, or the package simply +does not have an option that you expected it to have. Consult the +documentation for the given package. +\end{error} + +\begin{error}{Old form `\pmatrix' should be \begin{pmatrix}.} +\errexa +\begin{verbatim} +! Package amsmath Error: Old form `\pmatrix' should be + \begin{pmatrix}. + +See the amsmath package documentation for explanation. +Type H <return> for immediate help. + ... + +\pmatrix ->\left (\matrix@check \pmatrix + \env@matrix +l.16 \pmatrix + {a&b\cr c&d\cr} +? h +`\pmatrix{...}' is old Plain-TeX syntax whose use is +ill-advised in LaTeX. +? +\end{verbatim} +\errexpl +When the \pkg{amsmath} package is used, the old forms of \cn{pmatrix}, +\cn{matrix}, and \cn{cases} cannot be used any longer because of naming +conflicts. Their syntax did not conform with standard \LaTeX{} syntax +in any case. +\end{error} + +\begin{error}{Erroneous nesting of equation structures} +\errexa +\begin{verbatim} +! Package amsmath Error: Erroneous nesting of equation structures; +(amsmath) trying to recover with `aligned'. + +See the amsmath package documentation for explanation. +Type H <return> for immediate help. + ... + +l.260 \end{alignat*} + \end{equation*} +\end{verbatim} +\errexpl +The structures \env{align}, \env{alignat}, etc., are designed +for top-level use and for the most part cannot be nested inside some +other displayed equation structure. The chief exception is that +\env{align} and most of its variants can be used inside the +\env{gather} environment. +\end{error} + +\section{Warning messages} + +\begin{error}{Foreign command \over [or \atop or \above]} +\errexa +\begin{verbatim} +Package amsmath Warning: Foreign command \over; \frac or \genfrac +(amsmath) should be used instead. +\end{verbatim} +\errexpl The primitive generalized fraction commands of \tex/\mdash +\cs{over}, \cs{atop}, \cs{above}\mdash are deprecated when the +\pkg{amsmath} package is used because their syntax is foreign to \latex/ +and \pkg{amsmath} provides native \latex/ equivalents. See +\fn{technote.tex} for further information. +\end{error} + +\begin{error}{Cannot use `split' here} +\errexa +\begin{verbatim} +Package amsmath Warning: Cannot use `split' here; +(amsmath) trying to recover with `aligned' +\end{verbatim} +\errexpl The \env{split} environment is designed to serve as the entire +body of an equation, or an entire line of an \env{align} or \env{gather} +environment. There cannot be any printed material before or +after it within the same enclosing structure: +\begin{verbatim} +\begin{equation} +\left\{ % <-- Not allowed +\begin{split} +... +\end{split} +\right. % <-- Not allowed +\end{equation} +\end{verbatim} +\end{error} + +\section{Wrong output} + +\subsection{Section numbers 0.1, 5.1, 8.1 instead of 1, 2, 3} +\label{numinverse} + +This most likely means that you have the arguments for \cn{numberwithin} +in reverse order: +\begin{verbatim} +\numberwithin{section}{equation} +\end{verbatim} +That means `print the section number as \textit{equation +number}.\textit{section number} and reset to 1 every time an equation +occurs' when what you probably wanted was the inverse +\begin{verbatim} +\numberwithin{equation}{section} +\end{verbatim} + +\subsection{The \cn{numberwithin} command had no effect on equation +numbers} + +Are you looking at the first section in your document? Check the section +numbers elsewhere to see if the problem is the one described in +\secref{numinverse}. + +%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% + +%%%% \chapter{Additional information} +%%%% +%%%% \section{Converting existing documents} +%%%% +%%%% \subsection{Converting from plain \LaTeX{}} +%%%% +%%%% A \LaTeX{} document will typically continue to work the same in most +%%%% respects if \verb'\usepackage{amsmath}' is added in the document +%%%% preamble. By default, however, the \pkg{amsmath} package suppresses page +%%%% breaks inside multiple-line displayed equation structures such as +%%%% \env{eqnarray}, \env{align}, and \env{gather}. To continue allowing page +%%%% breaks inside \env{eqnarray} after switching to \pkg{amsmath}, you will +%%%% need to add the following line in your document preamble: +%%%% \begin{verbatim} +%%%% \allowdisplaybreaks[1] +%%%% \end{verbatim} +%%%% To ensure normal spacing around relation symbols, you might also want to +%%%% change \env{eqnarray} to \env{align}, \env{multline}, or +%%%% \env{equation}\slash\env{split} as appropriate. +%%%% +%%%% Most of the other differences in \pkg{amsmath} usage can be considered +%%%% optional refinements, e.g., using +%%%% \begin{verbatim} +%%%% \DeclareMathOperator{\Hom}{Hom} +%%%% \end{verbatim} +%%%% instead of \verb'\newcommand{\Hom}{\mbox{Hom}}'. +%%%% +%%%% \subsection{Converting from \amslatex/ 1.1} +%%%% See \fn{diffs-m.txt}. +%%%% +%%%% \section{Technical notes} +%%%% The file \fn{technote.tex} contains some remarks on miscellaneous +%%%% technical questions that are less likely to be of general interest. +%%%% +%%%% \section{Getting help} +%%%% +%%%% Questions or comments regarding \pkg{amsmath} and related packages +%%%% should be sent to: +%%%% \begin{infoaddress} +%%%% American Mathematical Society\\ +%%%% Technical Support\\ +%%%% Electronic Products and Services\\ +%%%% P. O. Box 6248\\ +%%%% Providence, RI 02940\\[3pt] +%%%% Phone: 800-321-4AMS (321-4267) \quad or \quad 401-455-4080\\ +%%%% Internet: \mail{tech-support@ams.org} +%%%% \end{infoaddress} +%%%% If you are reporting a problem you should include +%%%% the following information to make proper investigation possible: +%%%% \begin{enumerate} +%%%% \item The source file where the problem occurred, preferably reduced +%%%% to minimum size by removing any material that can be removed without +%%%% affecting the observed problem. +%%%% \item A \latex/ log file showing the error message (if applicable) and +%%%% the version numbers of the document class and option files being used. +%%%% \end{enumerate} +%%%% +%%%% \section{Of possible interest}\label{a:possible-interest} +%%%% Information about obtaining AMSFonts or other \tex/-related +%%%% software from the AMS Internet archive \fn{e-math.ams.org} +%%%% can be obtained by sending a request through electronic mail to: +%%%% \mail{webmaster@ams.org}. +%%%% +%%%% Information about obtaining the \pkg{amsmath} distribution on diskette +%%%% from the AMS is available from: +%%%% \begin{infoaddress} +%%%% American Mathematical Society\\ +%%%% Customer Services\\ +%%%% P. O. Box 6248\\ +%%%% Providence, RI 02940\\[3pt] +%%%% Phone: 800-321-4AMS (321-4267) \quad or \quad 401-455-4000\\ +%%%% Internet: \mail{cust-serv@ams.org} +%%%% \end{infoaddress} +%%%% +%%%% The \tex/ Users Group\index{TeX Users@\tex/ Users Group} is a nonprofit +%%%% organization that publishes a journal +%%%% (\journalname{TUGboat}\index{TUGboat@\journalname{TUGboat}}), holds +%%%% meetings, and serves as a clearing-house of general information about +%%%% \tex/ and \tex/-related software. +%%%% \begin{infoaddress} +%%%% \tex/ Users Group\\ +%%%% PO Box 2311\\ +%%%% Portland, OR 97208-2311\\ +%%%% USA\\[3pt] +%%%% Phone: +1-503-223-9994\\ +%%%% Email: \mail{office@tug.org} +%%%% \end{infoaddress} +%%%% Membership in the \tex/ Users Group is a good way to support continued +%%%% development of free \tex/-related software. There are also many local +%%%% \tex/ user groups in other countries; information about contacting a +%%%% local user group can be gotten from the \tex/ Users Group. +%%%% +%%%% There is a Usenet newsgroup called \fn{comp.text.tex} that is a fairly +%%%% good source of information about \latex/ and \tex/ in general. If you +%%%% don't know about reading newsgroups, check with your local system +%%%% administrator to see if newsgroup service is available at your site. + +\newpage + +\begin{thebibliography}{9} +\addcontentsline{toc}{chapter}{Tài liệu tham khảo} + +\bibitem{amsfonts}\booktitle{AMSFonts version \textup{2.2}\mdash user's guide}, +Amer. Math. Soc., Providence, RI, 1994; distributed +with the AMSFonts package. + +\bibitem{instr-l}\booktitle{Instructions for preparation of +papers and monographs\mdash \amslatex/}, +Amer. Math. Soc., Providence, RI, 1996, 1999. + +\bibitem{amsthdoc}\booktitle{Using the \pkg{amsthm} Package}, +Amer. Math. Soc., Providence, RI, 1999. + +\bibitem{tlc} Michel Goossens, Frank Mittelbach, and Alexander Samarin, +\booktitle{The \latex/ companion}, Addison-Wesley, Reading, MA, 1994. + [\emph{Note: The 1994 edition is not a reliable guide for the + \pkg{amsmath} package unless you refer to the errata for Chapter + 8\mdash file \fn{compan.err}, distributed with \LaTeX{}.}] + +% Deal with a line breaking problem +\begin{raggedright} +\bibitem{mil} G. Gr\"{a}tzer, +\emph{Math into \LaTeX{}: An Introduction to \LaTeX{} and AMS-\LaTeX{}} + \url{http://www.ams.org/cgi-bin/bookstore/bookpromo?fn=91&arg1=bookvideo&itmc=MLTEX}, +Birkh\"{a}user, Boston, 1995.\par +\end{raggedright} + +\bibitem{kn} Donald E. Knuth, \booktitle{The \tex/book}, +Addison-Wesley, Reading, MA, 1984. + +\bibitem{lamport} Leslie Lamport, \booktitle{\latex/: A document preparation +system}, 2nd revised ed., Addison-Wesley, Reading, MA, 1994. + +\bibitem{msf} Frank Mittelbach and Rainer Sch\"opf, +\textit{The new font family selection\mdash user +interface to standard \latex/}, \journalname{TUGboat} \textbf{11}, +no.~2 (June 1990), pp.~297\ndash 305. + +\bibitem{jt} Michael Spivak, \booktitle{The joy of \tex/}, 2nd revised ed., +Amer. Math. Soc., Providence, RI, 1990. + +\end{thebibliography} + +%\begin{theindex} + +%\end{theindex} + +\end{document} + +% Local Variables: +% coding: utf-8 +% eval: (set-input-method "vietnamese-viqr") +% End: |