From c365d78bfcdeb6493a68e35e852244839c1c9ee4 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Karl Berry Date: Thu, 29 Dec 2005 00:26:31 +0000 Subject: doc/french+ git-svn-id: svn://tug.org/texlive/trunk@16 c570f23f-e606-0410-a88d-b1316a301751 --- .../tex-virtual-academy-pl/idx/porzadek.html | 885 +++++++++++++++++++++ 1 file changed, 885 insertions(+) create mode 100644 Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/idx/porzadek.html (limited to 'Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/idx/porzadek.html') diff --git a/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/idx/porzadek.html b/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/idx/porzadek.html new file mode 100644 index 00000000000..98b1190a639 --- /dev/null +++ b/Master/texmf-doc/doc/polish/tex-virtual-academy-pl/idx/porzadek.html @@ -0,0 +1,885 @@ + + + + + + TeX na indeksie + + + +
+

TeX na indeksie

+ +

+

+autor: Bogusław Lichoński +

+ +
+ +

+ +

+

Spis treści

+

+ +Wprowadzenie
+
Indeks po polsku
+
Język polski a komputery
+
Reguły sortowania po polsku
+
Sortowanie cyfr
+Zrób skorowidz
+Programy i makra użytkowe
+
MakeIndex i PLindex
+
Jak używać PLindex
+
PLindex w biegu
+
IDXMAC i PLIDXMAC
+
PLIDXMAC po raz pierwszy
+
Indeks z pauzami
+
Co jeszcze potrafi PLIDXMAC
+Zakończenie
+Dostęp
+Bibliografia
+Przypisy
+ +

+ +

Wprowadzenie

+ +

Na pewno każdy z nas korzystał z indeksu. Niekiedy daje on nieocenione +usługi, szczególnie wtedy, gdy czytamy grube i ciekawe tomisko. Niemal +niemożliwe wydaje się korzystanie z TeXbiblii, czyli dzieła Donalda +E. Knutha ,,The TeXbook'', bez obszernego skorowidzu. + +

Indeks nazwałbym tradycyjnym oszczędzaczem czasu. Jeżeli dzieło jest +czytane przez wiele osób, to z pewnością czas potrzebny na stworzenie +skorowidzu będzie o wiele krótszy od łącznego czasu, +jaki muszą stracić czytelnicy +na odszukanie interesującego zagadnienia. Nie muszę chyba przekonywać +nikogo, kto często korzysta z indeksów o ich niezwykłej przydatności. +Jeśli jednak ktoś wątpi, przytoczę przykład. Posiadana przeze mnie gruba +książka kucharska nie zawiera prawie ilustracji. Znalezienie w niej +przepisu na jajecznicę zajęło mi 22 sekundy. Przy braku indeksu sekundy +zastąpiłyby z pewnością minuty -- choć z punktu widzenia +prawdopodobieństwa istnieje szansa odnalezienia żądanego przepisu przy +pierwszym otworzeniu książki... + +

Jeśli więc indeks powinien być nieodzownym elementem +każdej naukowej pozycji, +to dlaczego tak często jest on pomijany? + +

Otóż proces tworzenia indeksu nigdy nie był i nie będzie łatwy. +Bardzo trudno więc znaleźć osobę, która podejmie się tej pracy. +Winne takiego stanu rzeczy są także wydawnictwa, które często +nie podejmują wysiłków, by tworzyć indeksy. + +

Pierwszym problemem jest wybór koncepcji, czyli pomysłu na skorowidz. +Indeks powinien znacznie ułatwiać czytelnikowi dostęp do treści dzieła, +i to w sposób najprostszy. Trudną sprawą jest więc układ logiczny haseł w indeksie +oraz ich dobór. Już w tym pierwszym etapie twórca skorowidzu musi kilka +razy przeczytać dzieło i zastanowić się, jak wyglądać ma skorowidz, by +był zgodny z pierwotną koncepcją. + +

Druga część pracy, to ,,wychwycenie'' wszystkich haseł i stron, na +których te hasła występują, oraz sortowanie -- praca ta wykonywana +bez pomocy komutera jest przysłowiowo benedyktyńska. + +

O ile pierwszy z etapów jest zawsze trudny i pracochłonny, to jednak przy +dużym doświadczeniu redaktora może być sprawnie wykonany; +drugi etap może wykonać za +człowieka maszyna, czyli komputer wraz z oprogramowaniem. +Nie można pomininąć faktu, iż do rozwiązania powyższego problemu +idealnie nadaje się... TeX. + +

Użytkownicy LaTeX-a już od dawna mogą tworzyć skorowidze i sortować je +przy pomocy programu MakeIndex. Przygotowanie indeksu wygląda następująco: + +

    +
  • tworzymy dokument LaTeX-owy, w którym + etykietujemy słowa, wybrane do skorowidzu przy pomocy + komendy \index + +
  • kompilujemy i otrzymujemy nieposortowany plik .idx, zwierający + hasła w kolejności występowania w tekście + +
  • program MakeIndex sortuje wejściowy plik .idx, tworząc posortowany plik + .ind będący złożonym skorowidzem + +
  • kolejna kompilacja daje w efekcie publikację z indeksem +
+ +

Powyższe cztery kroki opisane są szczegółowo w rozdziale +-- ,,Zrób skorowidz''. + +

Oczywiście w tym miejscu nasunąć może się kilka pytań, jak choćby ,,czy +można korzystać z plain-TeX-a?'', czy też ,,jak radzić sobie z tekstami +polskimi?''. Odpowiedzi na te pytania oraz opis jak radzić +sobie z powyższymi problemami w praktyce, udzielam w tym artykule. + + +

Indeks po polsku

+ +

W rozdziale tym opisuję zasady, według których +powinien być sortowany indeks zawierający polskie wyrazy. + +

Okazuje się, iż brak w Polsce stuprocentowo jasnej i wyczerpującej +normy określającej sposób porządkowania haseł w skorowidzach. +Istnieje -- moim zdaniem nie do końca wyczerpująca temat -- +norma PN--80/N--01223 ,,Szeregowanie alfabetyczne'', +której przedmiotem są: +

+zasady szeregowania w porządku alfabetycznym w katalogach, +bibliografiach, opracowaniach dokumentacyjnych i innych wykazach +dokumentów oraz indeksach +
+ +

Język polski a komputery

+ +

Pierwszym problemem mariażu języka polskiego i komputera jest kodowanie +polskich znaków diakrytycznych na komputerze PC. Jak powszechnie wiadomo +PC został stworzony dla potrzeb języka angielskiego i dopiero w wersji 5.0 +systemu operacyjnego DOS uwzględniono języki narodowe. + +

Gdy komputer PC znalazł się na polskich biurkach, zaistniała +potrzeba wprowadzenia standardu kodowania polskich znaków diakrytycznych. +Wymyślono więc standard Mazovia, który do dziś jest +u nas powszechnie stosowany1r. +Firmy IBM i Hewlett-Packard nie przejęły się +tym faktem i stworzyły standard Latin22r, +zawierający +także wszystkie ,,nasze'' znaki. + +

Jeśli chodzi o polski format MeX, to przewiduje on użycie obu +standardów w dokumentach TeX-owych, więc program powinien sortować +polskie wyrazy w obu standardach. Ponieważ do pewnego czasu w Polsce +królowała nieprogramowalna karta Hercules, więc w plikach źródłowych +.tex używano powszechnie notacji prefiksowej do oznaczania polskich +znaków (np. `ą'=`/a'). Programy sortujące indeksy po polsku +powinny więc przewidywać i tę możliwość +z epoki przed-MeXowej. + +

Reguły sortowania po polsku

+ +

Reguły sortowania po polsku ujęte są w normie +PN--80/N--01223 [1], +która mówi, iż porządek w indeksie powinien być zgodny +z porządkiem w alfabecie polskim z dodaniem liter `q', `v', `x'. + +Alfabet polski z literami q, v, x. + +


+
+a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł m n
+
+ń o ó p q r s ś t u v w x y z ź ż
+
+
+ + +

Obce znaki diakrytyczne nie powinny wpływać na porządek. +Chociaż w poprzednim zdaniu możnaby słowo ,,obce'' zamienić +na ,,wszelkie'', gdyż jak mówi norma na stronie 2: +

+dopuszcza się nieuwzględnienie w szeregowaniu polskich znaków +diakrytycznych +
+Nie wydaje się jednak, by taka forma sortowania była popularna i nie jest +uważana powszechnie za najbardziej wskazaną. +O ile mi wiadomo, żaden program +systemowy nie działa według powyższej +normy1 + +

Porządek w polskich skorowidzach, to tak zwany porządek słowowy, czyli +spacje i znaki interpunkcyjne zostaną umieszczone przed literami +alfabetu. Norma niezbyt jasno o tym mówi. Na stronie 1 +czytamy: +

+W szeregowaniu należy brać pod uwagę alfabetyczną kolejność wyrazów, +a w ich obrębie -- liter. Występujące między wyrazami znaki +interpunkcyjne, spacje i łączniki należy traktować jako znaki +rozdzielające poszczególne wyrazy +
+ +

Mając na względzie powyższy cytat, przyjrzyjmy się przykładowi: + +

+poprawnie             nie poprawnie
+- - - - -             - - - - - - -
+katalog informatyczny katalogi
+katalog przedmiotowy  katalog informatyczny
+katalogi              katalog przedmiotowy
+
+ +

Zauważmy, że polski alfabet zawiera kilka znaków, których nie znajdziemy +w żadnym innym alfabecie narodowym. Ich wystąpienie w alfabecie jest +naturalne, to znaczy występują one zawsze po literze, która w znacznej +części ją tworzy. + + +

+l << ł          L << Ł
+
+ +(znak << oznacza tu relację porządku w słowniku polskim) + +

Porządek wielkich i małych liter w języku polskim jest inny niż +w angielskim. Mała litera wystąpi przed wielką w dwu identyczny słowach, +na przykład: + +

+polski << Polski   (po polsku)
+Polish << polish   (po angielsku)
+
+ +

Poruszona w ostatnim akapicie kwestia jest jednak bardzo kontrowersyjna. +Pomimo wielu poszukiwań ujętej w normie jasnej definicji, +nic nie udało mi się znaleźć. +W poradni językowej Uniwersytetu Gdańskiego +uzyskałem informację, iż precyzyjnej normy nie znajdę, jednak +istnieje zasada, że małe +litery powinny być przed wielkimi. Gdy podałem kilka przykładów +nie stosowania tej zasady +z dzieł niezłych przecież wydawnictw (jak choćby ,,Wiedza Powszechna''), +otrzymałem odpowiedź, że tylko bardzo poważne wydawnictwa przywiązują +wagę do tak istotnej reguły (sic!). + +

Słowniki niestety często nie przestrzegają tej zasady. Jedynie bardzo +poważne publikacje jak na przykład w 4-o tomowej Encyklopedii powszechnej +PWN wydanie I rok 1973 na stronie xi wyraźnie wspomina się iż: +

+Za podstawę układu haseł EP PWN przyjęto kolejność liter alfabetu +polskiego -- od małych liter do dużych +
+Podobnie Encyklopedia popularna PWN wydanie VI rok 1984 +wydana pod redakcją Rafała Łąkowskiego, mimo iż wszystkie hasła napisane +są wersalikami, uwzględnia poprawny sposób sortowania. + +

Niestety, niektóre wydawnictwa zapominają o normach i w sposób dowolny +umieszczają hasła w słownikach, stosując najczęściej angielskie normy +do porządkowania układu haseł. Jeszcze dziwniejsze wydaje się jednak +stosowanie polskich norm do sortowania słów angielskich, stało się tak +na przykład w angielsko-polskim i polsko-angielskim Słowniku minimum +Katarzyny Billip i Zofii Chociłowskiej, wydanym przez Wiedzę Powszechną +w 1968 roku, wydanie II. Na stronie 224 można znaleźć hasła +polish i Polish, +napisane w wymienionej właśnie kolejności... + +

Natomiast zupełnie niezrozumiałe dla mnie jest stosowanie w tym samym +słowniku i na tej samej stronie różnych zasad porządkowania! W ,,Słowniku +ortograficznym języka polskiego'' PWN, pod redakcją Mieczysława +Szymczaka, z roku 1992, wydanie 15, na stronie 612 znajdują się hasła: + +

+polonez
+Polonez
+ ...
+Polka
+polka
+
+ +

Po bliższym przyjrzeniu się temu zjawisku można zauważyć pewną +własność chronologiczną. +Otóż starsze wydania -- mniej więcej sprzed 1970 +roku -- stosują zasadę porządkowania dwu identycznych haseł, +rozpoczynających się od litery małej lub wielkiej +(w kolejności: mała, wielka), zaś wydania nowsze nie stosują +żadnych zasad. +Sądzę, że wszystkiemu winne są komputery i oprogramowanie +zapożyczone od Anglosasów. + + +

Sortowanie cyfr

+

Liczebniki główne powinny być +uporządkowane według ich dosłownego znaczenia, niezależnie od tego, czy +liczba jest zapisana słownie, czy jako ciąg cyfr. +W tym celu użyjemy następującej komendy: + +

+\index{trzynaście@13}
+
+ + +W skorowidzu pojawi się więc hasło `trzynaście', lecz algorytm sortowania +potraktuje ten napis jako liczbę `13'. + +

Na stronach 3 i 8 norma [1] mówi, iż +liczebniki porządkowe powinny być uporządkowane według +ich wartości, niezależnie od dosłownego systemu zapisu (arabski, +rzymski). Użytkownik znów może posłużyć się znaczkiem `@'. + +

+\index{19.I.@I.}
+\index{08.vii.@vii.}
+\index{27.06.@06.}
+
+ +

W języku polskim po liczebnikach porządkowych piszemy kropkę. + +

Zrób skorowidz

+ +

Zaawansowani użytkownicy LaTeX-a na pewno tworzyli już skorowidze +i proces ich powstawania nie jest dla nich żadną tajemnicą. +Dla wszystkich, którzy nie mieli tej okazji, podaję krótki przepis +jak tego dokonać: + + +

+ +

Zastosowanie się do powyższych trzech punktów da oczywiście +skorowidz pusty, nie wyznaczyliśmy bowiem haseł, które pojawią się +w indeksie. Obok wybranego słowa wpisać należy komendę +[\makeescape!]\index{!argument}, której argument musi zawierać słowo pojawiające +się potem w skorowidzu. Dla przykładu przyjrzyjmy się ,,wyrwanemu'' +z dokumentu fragmentowi: + +

+... pusta linia oznacza dla TeX-a
+koniec akapitu\index{akapit}, więc ...
+
+ +

Po takim zabiegu w skorowidzu pojawi się słowo `akapit' wraz z numerem +strony, na której słowo `akapitu' wystąpi. + +

Oto krótki przykład LaTeX-owego +dokumentu2, +do którego tworzy się mini-indeks o nazwie przyklad.tex: + +

+\documentstyle[makeidx]{article}
+\makeindex
+\begin{document}
+ Znaki końca linii traktowane są przez
+ TeX-a tak samo jak spacja\index{spacja}.
+ Dowolny ciąg spacji jest traktowany
+ przez TeX-a tak samo jak jedna
+ spacja\index{spacja}. Zatem nie jest
+ ważne, czy odstęp pomiędzy słowami
+ jest wprowadzony jako jedna, czy
+ więcej spacji\index{spacja}.
+ Jednakże pusta linia oznacza dla
+ TeX-a koniec akapitu\index{akapit}.
+\printindex
+\end{document}
+
+ +

Uznać można w tym miejscu, iż wykonano pierwszy z czterech kroków +opisanych w rozdziale pierwszym. + +

Drugi krok, czyli kompilacja LaTeX-em, może wydać się łatwy. Jest tak +w istocie, o ile posiadamy plik stylu makeidx.sty. Plik ten zawiera +definicje makr do tworzenia indeksów i dystrybuowany jest wraz +z programem MakeIndex. makeidx.sty umieścić należy +w przeszukiwanym przez TeX-a +katalogu3 +...\texinput lub katalogu bieżącym; jeśli plik ten +istnieje kompilacja +powinna ,,przejść'' bez kłopotu. + +

+>tex &lplain przyklad.tex
+
+ +(znak `>' symbolizuje prompt) + +

Krok trzeci to sortowanie powstałego z powyższej kompilacji pliku +przyklad.idx, który zawiera linia po linii hasła wraz z numerami +stron, na których występują w kolejności występowania ich w dokumencie. +Oto postać pliku przyklad.idx: + +

+\indexentry{spacja}{1}
+\indexentry{spacja}{1}
+\indexentry{spacja}{1}
+\indexentry{akapit}{1}
+
+ +

Hasła w plikach .idx o powyższej strukturze można sortować na przykład +programem MakeIndex w następujący sposób: + +

+>makeindex przyklad.idx
+
+ +

Powstanie plik o nazwie przyklad.ind, który jest +gotowym do kompilacji uporządkowanym skorowidzem. +Wprowadzany jest on do składu przez komendę \printindex. Oto jego +postać: + +

+\begin{theindex}
+  \item akapit, 1
+  \indexspace
+  \item spacja, 1
+\end{theindex}
+
+ +

Krok ostatni to kolejna kompilacja LaTeX-em. Oprócz zapisanego +dokumentu pojawi się nowa strona ze skorowidzem. + + +

Programy i makra użytkowe

+ +

W pierwszym rozdziale postawiłem sobie dwa nieco kłopotliwe pytania, na +które obiecałem odpowiedzieć -- co niniejszym czynię. + +

MakeIndex i PLindex

+

Doświadczony użytkownik zauważył z pewnością, że w powyższym przykładzie +kompilacja pliku przyklad.tex nie przebiegnie poprawnie! Stanie się +tak, gdyż LaTeX nie ,,zna'' polskich znaków i w miejscach ich +wystąpienia wykaże błąd... + +

No właśnie -- co dzieje się z indeksem, gdy zaczynamy używać +LaMeX-a do +składania polskich publikacji? W skorowidzu pojawić się mogą oczywiście +polskie wyrazy zawierające polskie litery oraz podlegające polskim +normom sortowania. W takiej sytuacji program MakeIndex nie wystarcza. + +

Ponieważ źródła programu MakeIndex dostępne są jako + free software, więc +spróbowałem zaimplementować MakeIndex dla potrzeb polskiego użytkownika. +Powstał program PLindex, który sortuje według zasad opisanych w rozdziale +drugim -- ,,Indeks po polsku''. + +

Program PLindex posiada wszystkie możliwości programu +MakeIndex +(ang. upward compatible). Szczegółowe informacje o możliwościach obu +programów znaleźć można w pracach [3] +oraz [4]. +Jedyną nową opcją dodaną do programu PLindex jest `-z'. + + +

Jak używać PLindex

+

Oto przepis jak używać PLindex do polskich skorowidzów: + +\noindent +

+>plindex -z [mazovia|latin2|prefixing]
+                            ... foo.idx
+
+ + +

Po parametrze `-z' wpisać należy jeden z trzech podanych napisów, +określających sposób kodowania polskich znaków diakrytycznych. +Trzy kropki oznaczają, że istnieją inne parametry +(pokrywające się znaczeniem z parametrami programu MakeIndex). + +

Oczywiste wydaje się, iż nie można sortować zbioru wyrazów, używając +zasad dwóch różnych języków narodowych. Na przykład nie można sortować +jednocześnie w języku polskim (opcja `-z') oraz niemieckim (opcja `-g'). +Jeżeli użytkownik poda obie opcje, ostatnia z nich będzie brana pod +uwagę przez program. Także opcja `-c'4 +nie jest uwzględniana w trybie sortowania po polsku. + +

Domyślnie (ang. default) czyli bez jakiejkolwiek opcji PLindex działa +dokładnie tak samo jak MakeIndex, to znaczy sortuje zgodnie z angielskimi +normami i angielskim alfabetem. + + +

PLindex w biegu

+

Pozwólmy teraz popracować programowi PLindex. Weźmy na przykład taki oto +plik .idx z polskimi znakami kodowanymi w standardzie Mazovii +i nazwijmy go testpl.idx + +

+\indexentry{KĄT}{1}
+\indexentry{kĄT}{1}
+\indexentry{kąt}{1}
+\indexentry{kąt}{100}
+\indexentry{Kąt}{1}
+\indexentry{kąT}{1}
+\indexentry{KAT}{1}
+\indexentry{kAT}{1}
+\indexentry{kat}{1}
+\indexentry{Kat}{1}
+\indexentry{kaT}{1}
+\indexentry{kółko}{1}
+\indexentry{kolka}{1}
+
+ + +

Wpiszmy teraz w linii komend polecenie: + +

+>plindex -z mazovia test.idx
+
+ + +

Po krótkiej chwili powinniśmy uzyskać rezultat w postaci pliku .ind +o nazwie testpl.ind w postaci źródłowej: + +

+\begin{theindex}
+  \item kat, 1
+  \item kaT, 1
+  \item kAT, 1
+  \item Kat, 1
+  \item KAT, 1
+  \item kąt, 1, 100
+  \item kąT, 1
+  \item kĄT, 1
+  \item Kąt, 1
+  \item KĄT, 1
+  \item kolka, 1
+  \item kółko, 1
+\end{theindex}
+
+ +Wygląd w składzie +
+
+  kat, 1
+
+  kaT, 1
+
+  kAT, 1
+
+  Kat, 1
+
+  KAT, 1
+
+  kąt, 1, 100
+
+  kąT, 1
+
+  kĄT, 1
+
+  Kąt, 1
+
+  KĄT, 1
+
+  kolka, 1
+
+  kółko, 1
+
+
+ +
+ +oraz pliku-ilg5 +o nazwie testpl.ilg. + +

Zachęcam do przetestowania programu przy użyciu wszelkich sposobów. +Osobiście testowałem program wielokrotnie, między innymi posłużyłem się +zbiorem testów, jakie znalazły się w pakiecie programu +MakeIndex +w wersji 2.12. PLindex spisał się bez zarzutu. + + +

IDXMAC i PLIDXMAC

+

Można powiedzieć, że dotychczas artykuł przeznaczony był tylko dla +użytkowników LaTeX-a i nie zdziwię się, jeśli kogoś zdenerwuje ta +jednostronność. + +

W pakiecie programu MakeIndex w wersji 2.12 znaleźć można plik +idxmac.tex, +który zawiera makra do składania skorowidzów w systemie plain-TeX. +Ponieważ makra te po prostu nie działały, spróbowałem więc je poprawić +i nieco zmodyfikować dla użytkownika formatu MeX. + +

Po przetestowaniu makr IDXMAC znalazłem w nich kilka +błędów oraz +niezgodności z systemem LaTeX, które usunąłem; zmiany te szczegółowo +opisałem w [5]. + +IDXMAC z naniesionymi poprawkami i drobnymi dodatkami +dołączam do pakietu {PLindex} pod nazwą PLIDXMAC +w nadziei, +że okażą się przydatne dla użytkowników formatu plain. + + +

PLIDXMAC po raz pierwszy

+

W pakiecie programu PLindex znajduje się plik plidxmac.tex, który zawiera +wszystkie definicje potrzebne do tworzenia skorowidzu makr. + +

Plik ten należy dołączyć do tworzonego dokumentu TeX-owego komendą: + +

+\input plidxmac.tex
+
+ +którą należy umieścić przed wywołaniem jakiejkolwiek nowej komendy, +służącej do tworzenia indeksu. Może to być na przykład pierwsza linia +tego dokumentu. + +

W tym momencie mamy do dyspozycji trzy6 +nowe komendy i mimo iż nie jest ich zbyt wiele, w zupełności +wystarczą one do wygenerowania skorowidzu. +Kolejność wywołania komend jest istotna; oto ich układ: + +

+ ...
+\makeindex
+ ...
+\index{!argument}
+\index{!argument}
+ ...
+\index{!argument}
+ ...
+\printindex
+ ...
+
+ + +

Aby stworzyć najprostszy skorowidz, wystarczy w pliku źródłowym +(rozszerzenie .tex) +umieścić komendę \makeindex. Następnie obok wybranych do indeksu słów +należy wpisać komendę [\makeescape!]\index{!argument}, której dokładny opis znajdziesz +poniżej. Makro \index służy do etykietowania słów, które mają znaleźć się +w skorowidzu. + +

Miejsce publikacji, w którym życzymy sobie umieścić indeks, +oznaczyć należy +komendą \printindex, rzecz jasna skorowidz powinien być wcześniej posortowany +i złożony [4]. + +

Jeśli weźmiemy znany już plik przyklad.tex w postaci: + +

+
+\input plidxmac.tex
+\makeindex
+ Znaki końca linii traktowane są
+ przez TeX-a tak samo jak
+ spacja\index{spacja}. Dowolny ciąg
+ spacji jest traktowany przez TeX-a
+ tak samo jak jedna
+ spacja\index{spacja}. Zatem nie jest
+ ważne, czy odstęp pomiędzy
+ słowami jest wprowadzony jako jedna,
+ czy więcej spacji\index{spacja}.
+ Jednakże pusta linia oznacza dla
+ TeX-a koniec akapitu\index{akapit}.
+\printindex
+
+
+ +to plik przyklad.idx należy posortować wydając polecenie: + +
+>plindex -z Mazovia -s plaintex.ist
+                           przyklad.idx
+
+ + +

Zagadkowe może tu być pojawienie się pliku plaintex.ist. Dokładnie +opisałem tę systuację w dokumentacji do programu PLindex +[4], +zaznaczę w tym miejscu, iż plik ten, to tak zwany plik stylu i powinien +znajdować się w kartotece bieżącej lub kartotece określonej przez +zmienną systemową INDEXSTYLE +(przykładowo
SET INDEXSTYLE=c:\tex\ist),
+oraz przedstawię jego zawartość: + +

+preamble
+"\\beginindex\n"
+postamble
+"\n\n\\endindex\n"
+
+ + +

Posortowany plik przyklad.ind jest wspominanym już i gotowym do +kompilacji uporządkowanym skorowidzem, który wprowadzany jest do składu +komendą \printindex. Oto jego postać: + +

+\beginindex
+\item akapit, 1
+\indexspace
+\item spacja, 1
+\endindex
+
+ +

Indeks z pauzami

+

Ponieważ niektóre dzieła posiadają indeksy, w których zamiast wcięć +pojawiają się pauzy, dlatego zdefiniowałem makro \indexemdashes, które +wykonuje tę czynność. Makro to powinno pojawić się w pliku źródłowym +przed makrem \printindex. + + + +

Co jeszcze potrafi PLIDXMAC

+

W rozdziale ,,PLIDXMAC po raz pierwszy'' +wspomniałem o innych możliwościach, +jakie niosą z sobą makra PLIDXMAC. + +

Pierwszą z nich jest wybór konwencji zapisu numerów stron. Domyślnie +przy hasłach pojawiają się cyfry arabskie, można także numerować +wielkimi i małymi cyframi rzymskimi, a także wielkimi i małymi literami. +Aby uzyskać któryś z opisanych efektów, wystarczy komendę +\makeindex +poprzedzić komendą:
+ +[\makeescape!]\pagenumbering{!argument}, gdzie
+ +[\makeescape!]!argument --> arabic | roman | +Roman | alph | Alph + +


+ +

Każdy, kto obok skorowidzu chciałby stworzyć +glosarium7, +może dokonać tego w identyczny sposób, jak tworzy się +indeks. Wystarczy użyć komend \makeglossary oraz \glossary, które +odpowiadają makrom \makeindex i \index. Powstaje wówczas plik +z rozszerzeniem .glo. + +

Umieszczenie w dokumencie sekwencji: + +

+\begindoublecolumns
+\printindex
+\enddoublecolumns
+
+ +\noindent +spowoduje złożenie skorowidzu w dwu szpaltach wyrównanych do góry, zaś +umieściwszy po komendzie \begindoublecolumns; \balancecolumns +wyrównanych do dołu. + + +

Zakończenie

+ +

Tworzenie skorowidzów na pewno nie jest i nie będzie sprawą łatwą. +Niektóre systemy -- na przykład system WEB -- wspomagają ten proces, +tworząc automatycznie część indeksu. Jest to jeden z przykładów, +gdzie komputer wykonuje cząstkę pracy koncepcyjnej. + +

Rzeczywistą trudnością jest dobór kryteriów tworzenia skorowidzu dla +danego typu dzieła. Można zdecydować się na stworzenie kilku +indeksów w obrębie jednej publikacji, tworzyć indeksy po każdym +rozdziale czy tomie. Możliwości jest na prawdę wiele. Można śmiało +stwierdzić, że stworzenie odpowiedniego skorowidzu ,,dopasowanego'' do +publikacji jest swoistą sztuką. + +

Wiele osób w naszym kraju, posługujących się TeX-em jako systemem +składu, tworzy mniej lub bardziej obszerne publikacje naukowe, +zapominając o skorowidzach lub nie tworząc ich z braku odpowiednich +narzędzi. Mam nadzieję, że PLindex i zbiór makr +PLIDXMAC obudzą +w nas potrzebę ich tworzenia przydając się wielu użytkownikom. + +

Dostęp

+ +

Program MakeIndex dostępny jest np. w zasobach komputerów +CTAN. Program PLindex i makra PLIDXMAC dostępne są +na serwerze GUST. + +

Bibliografia

+
    + +
  1. Norma PN--80/N--01223 ,,Szeregowanie alfabetyczne'', Maj 1980.
    + Norma zgłoszona przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. Ustanowiona + przez Polski Komitet Miar i Jakości. + + +
  2. Leslie Lamport. + LaTeX System przygotowywania dokumentów. +Ariel, 1992. +Tłumaczenie polskie: Piotr Wyrostek. + + +
  3. Leslie Lamport. +MakeIndex: An Index Processor For LaTeX.
    +Documentation for general MakeIndex users, Luty 1987. + + +
  4. Bogusław Lichoński. +PLindex polska implementacja programu MakeIndex.
    +Dokumentacja dla użytkowników i programistów, Wrzesień 1993. + + +
  5. Bogusław Lichoński. +PLIDXMAC makra do tworzenia skorowidzów w systemie + plain-TeX.
    +Dokumentacja dla użytkowników i programistów, Październik 1993. + + +
  6. Pehong Chen i Michael A. Harrison. +Index Preparation and Processing.
    +Computer Science Division, Marzec 1987. +
+ +

Przypisy

+

+ +


+1 Mimo iż +w dokumentacji systemu DOS znaleźć można informację o możliwości +sortowania słów w językach narodowych -- przy wykorzystaniu programu +systemowego sort -- to jednak opisana możliwość nie została chyba +sumiennie +przetestowana przez twórców systemu, gdyż... program nie działa +poprawnie. + + +
+2 Tekst jest fragmentem książki [2]. + + +
+3 Zwykle jest to katalog +określony zmienną TEXINPUT, na przykład poleceniem:
+SET TEXINPUT=c:\tex\texinput + + +
+4 Użycie tej opcji +powoduje znikanie pośrednich (zbytecznych) spacji. Domyślnie wszystkie +spacje są pamiętane. + + +
+5 Plik-ilg jest odpowiednikiem pliku-log, +produkowanego przez TeX-a, czyli jest zbiorem komunikatów wysyłanych +przez PLindex. + + +
+6 W rzeczywistości +jest ich więcej; patrz rozdział ,,Co jeszcze potrafi PLIDXMAC''. + + +
+7 glosarium -- od łac. glossarium zbiór +glos od łac. glossa (stary, obcy) wyraz wymagający wyjaśnienia; +słowni(cze)k wyrazów trudnich, rzadkich, przestarzałych, wymagających +objaśnienia. + + +
+od red.
+
+r1 Mazovia była kodem czasowo dopuszczonym przez +Polską Normę, oficjalnie straciła już swoją ważność. Polska +Norma PN-93 T-42118 (zgodna z ISO-8859) określa sposób kodowania +polskich znaków diakrytycznych +
+r2 Trudno mówić o standardzie, skoro +na tym samym komputerze obowiązują dwa różne sposoby DOS - 852 i +Windows - CP 1250, niezgodne z Polską Normą. + + + +
+ + + +Zredagował
+Włodzimierz Macewicz
+
+Strona była razy czytana, +ostatnia modyfikacja: + + -- cgit v1.2.3