Dział poświęcony dla ,,ortodoksów'' którzy najchętniej programują w ,,gołym TeX-u'' (tak naprawdę w plainie). Nie jest to bynajmniej ironia z mojej strony; moje kilkunastoletnie doświadczenie w dziedzinie programowania i używania różnego rodzaju pakietów oprogramowania mówi mi że czym prostsze narzędzie tym lepsze rezultaty, czym mniej warstw tym mniej błędów, oczywiście pod warunkiem perfekcyjnego opanowania narzędzi. Lepiej używać prostego i bezbłędnego programu w 99% niż rozbudowanego w 10% (z tego że jest rozbudowane wynika że posiada błędy i nie da się go bardziej wykorzystać).

Jedynym bezbłędnym programem jest TeX

Należy jednak pamiętać, że plain jest stosunkowo ubogim zbiorem makroinstrukcji i nie zapewnia automatycznej obsługi wielu typowych sytuacji. Użytkownik ma dwie możliwości: stworzyć własną bibliotekę makroinstrukcji lub ingerować w skład we wszystkich miejscach, których wygląd ma być odmienny. Działanie wg. drugiego sposobu niewiele różni się od rzeźbieniem rylcem po glinianej tabliczce. Wynik pracy może być perfekcyjny (klasycznym tego przykładem jest książka ,,The TeXbook''), ale tak złożony dokument jest niepodatny zarówno na zmianę treści (powoduje to zmianę wyglądu) jak i na zmianę wymagań składu (np. szerokość kolumny).

Komputery zostały wymyślone po to, aby ułatwić pracę ludziom -- ich czas pracy jest znacznie tańszy niż czas pracy człowieka. Możemy więc oczekiwać, że zastosowanie komputerów przyniesie nie tylko zmianę technologiczną (rylec na klawiaturę i tabliczka gliniana na zapis magnetyczny), ale i umożliwi nam automatyczne tworzenie pewnych części dokumentu; np. spisy treści (tabel, rysunków), skorowidze, spisy bibliografii, uzgadnianie odwołań do wzorów, pozycji bibliograficznych itp. itd.

Często zachodzi konieczność zmiany parametrów składu (w momencie tworzenia dokumentów możemy nie znać wymagań redakcji) lub jakiś fragment tekstu pochodzi z innego dokumentu. W tej sytuacji wygodnym jest nadanie dokumentowi struktury logicznej i oddzielenie opisu struktury dokumentu od definicji wyglądu jego składowych. Efekt ten możemy osiągnąć oznakowując dokument znacznikami logicznymi, a nie poleceniami składu (polecenia składu są przypisane znacznikom logicznym w innym miejscu). Mamy do wyboru: stworzenie własnej biblioteki lub użycie jednej z trzech znanych bibliotek makroinstrukcji pozwalających na osiągnięcie tej tezy: texinfo -- przygotowanie dokumentacji technicznej, LaTeX2e oraz ConTeXt do dowolnego typu dokumentów.

Włodzimierz Macewicz

Ostatnie zmiany: 15.09.2004